บทความน ไม ม การอ างอ งจากแหล งท มาใดกร ณาช วยปร บปร งบทความน โดยเพ มการอ างอ งแหล งท มาท น าเช อถ อ เน อความท ไม ม แหล

ลัทธิอาณานิคม (อังกฤษ: colonialism) เป็นการสถาปนา แสวงหาประโยชน์จากพื้นที่อื่น ธำรงรักษา ได้มาซึ่งและขยายอาณานิคมในดินแดนหนึ่งจากประชากรอีกดินแดนหนึ่ง ลัทธิอาณานิคมเป็นชุดความสัมพันธ์ไม่เท่ากันระหว่างเจ้าอาณานิคมและอาณานิคม และมักระหว่างผู้อยู่ในนิคมและประชากรพื้นเมือง

สมัยอาณานิคมยุโรปอยู่ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 16 ถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 เมื่อชาติยุโรปหลายชาติสถาปนาอาณานิคมในทวีปเอเชีย แอฟริกาและอเมริกา ทีแรก ประเทศต่าง ๆ ดำเนินนโยบายลัทธิพาณิชยนิยมซึ่งออกแบบมาเพื่อเสริมเศรษฐกิจของประเทศแม่โดยแลกกับเศรษฐกิจของคู่แข่ง ฉะนั้น ปกติอาณานิคมจึงได้รับอนุญาตให้ค้าขายเฉพาะกับประเทศแม่เท่านั้น ทว่า เมื่อถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 จักรวรรดิบริติชยกเลิกลัทธิพาณิชยนิยมและการจำกัดการค้า และเริ่มใช้หลักการค้าเสรี โดยมีการจำกัดหรือน้อย

ประวัติ

กิจกรรมซึ่งเรียกได้ว่าลัทธิอาณานิคมนั้นมีประวัติศาสตร์ยาวนาน เริ่มจากจักวรรดิแอฟริกาก่อนสมัยอาณานิคมซึ่งนำให้ชาวอียิปต์ ฟินีเซีย กรีกและโรมันล้วนสร้างอาณานิคมในสมัยโบราณ

ลัทธิอาณานิคมสมัยใหม่เริ่มด้วยยุคแห่งการสำรวจ โปรตุเกสและสเปนค้นพบดินแดนใหม่ทั่วทั้งมหาสมุทรและสร้างสถานีการค้าหรือพิชิตดินแดนกว้างใหญ่ไพศาล บางคนถือว่าการสร้างอาณานิคมทั่วทั้งมหาสมุทรนี้เองที่แยกแยะลัทธิอาณานิคมจาก (expansionism) แบบอื่น มีการแบ่งดินแดนใหม่เหล่านี้ระหว่างจักรวรรดิโปรตุเกสและสเปนครั้งแรกโดยสารตราพระสันตะปาปาอินเทอร์เซเทอรา และต่อมาโดยและสนธิสัญญาซาราโกซา (ค.ศ. 1529)

สมัยนี้ยังสัมพันธ์กับ สมัยกลางตอนปลายมีการปฏิรูปการบัญชีและการธนาคารในอิตาลีและเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก ยุโรปตะวันตกรับและนำมาปรับใช้กับความเสี่ยงและรางวัลสูงที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนอาณานิคม

ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 มีการสร้างจักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศสและจักรวรรดิดัตช์ เช่นเดียวกับกรรมสิทธิ์โพ้นทะเลของอังกฤษ ซึ่งต่อมากลายเป็นจักรวรรดิบริติช นอกจากนี้ ยังมีการสถาปนาจักรวรรดิอาณานิคมเดนมาร์กและอาณานิคมโพ้นทะเลของสวีเดนบ้าง

การแพร่กระจายของจักรวรรดิอาณานิคมลดลงในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยสงครามปฏิวัติอเมริกาและสงครามประกาศอิสรภาพละตินอเมริกา อย่างไรก็ตาม มีการสถาปนาอาณานิคมใหม่จำนวนมากหลังช่วงนี้ รวมทั้งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิอาณานิคมเบลเยียม ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 หลายชาติยุโรปเกี่ยวข้องในลัทธิอาณานิคมในทวีปแอฟริกา

จักรวรรดิรัสเซีย จักรวรรดิออตโตมันและจักรวรรดิออสเตรียมีอยู่ในห้วงเวลาเดียวกันกับจักรวรรดิข้างต้น แต่มิได้แผ่ข้ามมหาสมุทร จักรวรรดิเหล่านี้ขยายผ่านช่องทางแต่เดิมโดยการพิชิตอาณาเขตเพื่อนบ้านแทน จักรวรรดิญี่ปุ่นจำลองตนเองตามจักรวรรดิอาณานิคมยุโรป สหรัฐได้ดินแดนโพ้นทะเล

หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ฝ่ายสัมพันธมิตรผู้คว้าชัยแบ่งจักรวรรดิอาณานิคมเยอรมันและจักรวรรดิออตโตมันส่วนใหญ่ระหว่างพวกตนในฐานะอาณัติสันนิบาตชาติ ดินแดนเหล่านี้ถูกแบ่งออกเป็นสามระดับตามความพร้อมได้รับเอกราช ทว่า การปลดปล่อยอาณานิคมนอกทวีปอเมริกาล่าไปจนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ใน ค.ศ. 1972 สหประชาชาติตั้งคณะกรรมาธิการพิเศษการปลดปล่อยอาณานิคม หรือมักเรียกว่า คณะกรรมาธิการ 24 เพื่อส่งเสริมกระบวนการนี้

ยิ่งไปกว่านั้น มีขบวนการเอกราชและโครงการความเป็นปึกแผ่นการเมืองโลก เช่น ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด มีส่วนสำคัญในความพยายามปลดล่อยอาณานิคมในอดีตอาณานิคม

จักรวรรดิทวีปยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 20

เป็นจักรวรรดิของประเทศต่าง ๆ ในทวีปยุโรป

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของสหราชอาณาจักร

ผู้ว่าการอาณานิคมของเซเชลส์ตรวจตรากองทหารรักษาเกียรติ ในปี ค.ศ. 1972

ถนนฮาร์เบอร์ที่คิงส์ตัน จาเมกา ในปี ค.ศ. 1820

ศาลหลวงเดลี ในปี ค.ศ. 1877: การประกาศให้สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักรเป็นจักรพรรดินีแห่งอินเดีย

สงครามอังกฤษ - ซิกข์ครั้งที่ 1 ปี ค.ศ. 1845-46

สงครามบูร์ครั้งที่สอง ทรานส์วาลและเสรีรัฐออเรนจ์ถูกจักรวรรดิบริติชเข้าปกครองในปี ค.ศ. 1902

บรรดาร้านค้าต่าง ๆ ในมอลตาต่างพากันนำป้ายที่มีข้อความต่อต้านบริเตน เพื่อสนับสนุนการประกาศเอกราช ในปี ค.ศ. 1960

วันชาติยิบรอลตาร์ ระหว่างที่ยังถูกบริเตนปกครอง

ธงชาติอังกฤษ - ฝรั่งเศส ใช้ในการปกครองหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกร่วมกัน (ปัจจุบัน คือ ประเทศวานูอาตู)

ทวีปอเมริกาเหนือ

ประเทศบาฮามาส
ประเทศบาร์เบโดส
หมู่เกาะเบ (บางส่วนของประเทศฮอนดูรัส)
บริติชอเมริกา (บางส่วนของประเทศแคนาดาและสหรัฐอเมริกา)
- อาณานิคมแคนาดา
  - เกาะเซนต์จอห์น (รัฐพรินซ์เอ็ดเวิร์ดไอแลนด์)
  - รูเพิตส์แลนด์ (หลายรัฐในแคนาดาและสหรัฐอเมริกา)
  - โลเวอร์แคนาดา
    - จังหวัดควิเบก (รัฐควิเบก)
  - อัปเปอร์แคนาดา
  - อาณานิคมนิวฟันด์แลนด์ (รัฐนิวฟันด์แลนด์และแลบราดอร์)
- สิบสามอาณานิคม
  - อาณานิคมนิวอิงแลนด์:
    - จังหวัดอ่าวแมสซาชูเซตส์ (รัฐแมสซาชูเซตส์ และรัฐโนวาสโกเชีย)
    - จังหวัดนิวแฮมป์เชียร์ (รัฐนิวแฮมป์เชียร์)
    - อาณานิคมโรดไอแลนด์ (รัฐโรดไอแลนด์)
    - อาณานิคมคอนเนตทิคัต (รัฐคอนเนตทิคัต)
  - จังหวัดนิวยอร์ก (รัฐนิวยอร์กและรัฐเวอร์มอนต์)
  - จังหวัดนิวเจอร์ซีย์ (รัฐนิวเจอร์ซีย์)
  - จังหวัดเพนซิลเวเนีย (รัฐเพนซิลเวเนีย)
  - อาณานิคมเดลาแวร์ (รัฐเดลาแวร์)
  - จังหวัดแมริแลนด์ (รัฐแมริแลนด์และวอชิงตัน ดี.ซี.)
  - อาณานิคมเวอร์จิเนีย (รัฐเวอร์จิเนีย)
  - จังหวัดนอร์ทแคโรไลนา (รัฐนอร์ทแคโรไลนา)
  - จังหวัดเซาท์แคโรไลนา (รัฐเซาท์แคโรไลนา)
  - จังหวัดจอร์เจีย (รัฐจอร์เจีย)
- อาณานิคมอื่น ๆ
  - จังหวัดฟลอริดาตะวันออก (รัฐฟลอริดา)
  - จังหวัดฟลอริดาตะวันตก (รัฐฟลอริดา)
บริติชฮอนดูรัส (ประเทศเบลีซ)
อาณานิคมจาเมกา (ประเทศจาเมกา)
หมู่เกาะลีเวิร์ด
ชายฝั่งมอสคีโท (บางส่วนของประเทศนิการากัวและประเทศฮอนดูรัส)
หมู่เกาะวินด์เวิร์ด

ทวีปอเมริกาใต้

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส

การโจมตีกงส์ต็องตีน ปี ค.ศ. 1836 ของฝรั่งเศส

เจ้าหน้าที่ฝรั่งเศสและทหารปืนไรเฟิลตังเกี๋ย ปี ค.ศ. 1884

การยึดครองลุยเซียนา และแม่น้ำมิสซิสซิปปี้ โดยเซียร์เดอลาซาลในนามของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งราชอาณาจักรฝรั่งเศส (วาดโดย Jean-Adolphe Bocquin)

ทวีปอเมริกาเหนือ

แอนติกา (ประเทศแอนติกาและบาร์บูดา) ปี ค.ศ. 1666
บางส่วนของประเทศแคนาดา
- ฝรั่งเศสใหม่ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1534–1763
ประเทศดอมินีกา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1625–1763, 1778–1783
สาธารณรัฐโดมินิกัน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1795–1809
ประเทศเกรเนดา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1650–1762, 1779–1783
กัวเดอลุป ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1635–ปัจจุบัน
ประเทศเฮติ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1627–1804
ลาเดซีราด ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1635–ปัจจุบัน
มาร์ตีนิก ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1635–ปัจจุบัน
เนวิส (ประเทศเซนต์คิตส์และเนวิส) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1782–1784
แซ็ง-บาร์เตเลมี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1648–1784, 1878–ปัจจุบัน)
เซนต์คริสโตเฟอร์ (ประเทศเซนต์คิตส์และเนวิส) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1628–1690, 1698–1702, 1706, 1782–1783
ประเทศเซนต์ลูเชีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1650–1723, 1756–1778, 1784–1803
แซ็ง-มาร์แต็ง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1624–ปัจจุบัน
แซ็งปีแยร์และมีเกอลง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1604–1713, 1763–ปัจจุบัน
ประเทศเซนต์วินเซนต์และเกรนาดีนส์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1719–1763, 1779–1783
โตเบโก (ประเทศตรินิแดดและโตเบโก) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1666–1667, 1781–1793, 1802–1803
บางส่วนของสหรัฐอเมริกา
- ป้อมเซนต์หลุยส์ (รัฐเท็กซัส) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1685–1689
- เซนต์ครอย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1650–1733
- ป้อมแคโรไลน์ (เฟรนช์ฟลอริดา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1562–1565
- เฟรนช์ลุยเซียนา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1764–1804 (ขายโดย จักรพรรดินโปเลียนที่ 1)
- ลุยเซียนา (ฝรั่งเศสใหม่) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1672–1764

ทวีปอเมริกาใต้

บางส่วนของประเทศบราซิล
- อ่าวเซาลูอีส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1610–1615
- ดินแดนอามาปา ปี ค.ศ. 1897
- อ่าวรีโอเดจาเนโร ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1555–1567
- เกาะในเฟร์นันดูจีนอโรนยา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1736–1737
เฟรนช์เกียนา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1604–ปัจจุบัน
ประเทศกายอานา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1782–1784
ประเทศซูรินาม

ทวีปแอฟริกา

เฟรนช์แอฟริกาเหนือ

เฟรนช์แอลจีเรีย (ประเทศแอลจีเรีย) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1830–1962
เฟรนช์โมร็อกโก (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1912–1956 (พื้นที่ 89% ของประเทศโมร็อกโกในปัจจุบัน)
เฟรนช์ตูนิเซีย (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1881–1956 (ประเทศตูนิเซีย)

เฟรนช์แอฟริกาตะวันตก

ประเทศบูร์กินาฟาโซ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1896–1960
ประเทศโกตดิวัวร์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1843–1960
ดาโฮมีย์ (ประเทศเบนิน) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1883–1960
- ปอร์โต-โนโว (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1863–1865, 1882
- โคโทนู (รัฐในอารักขา) ปี ค.ศ. 1868
เฟรนช์กินี (ประเทศกินี) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1891–1958
เฟรนช์ซูดาน (ประเทศมาลี) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1883–1960
เฟรนช์โตโกแลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1918–1960 (ประเทศโตโก)
บางส่วนของประเทศแกมเบีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1681–1702
ประเทศมอริเตเนีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1902–1960
ประเทศไนเจอร์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1890–1960
- ซินเดอร์ (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1899
บางส่วนของประเทศไนจีเรีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1892–1927
ประเทศเซเนกัล ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1677–1960

เฟรนช์อิเควทอเรียลแอฟริกา

สาธารณรัฐแอฟริกากลาง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1905–1960
ประเทศชาด ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1900–1960
เฟรนช์แคเมอรูน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1918–1960 (พื้นที่ 91% ของประเทศแคเมอรูนในปัจจุบัน)
เฟรนช์คองโก ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1875–1960 (สาธารณรัฐคองโก)
ประเทศกาบอง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1839–1960
ประเทศเซาตูเมและปรินซีปี ปี ค.ศ. 1709

แอฟริกาตะวันออกและมหาสมุทรอินเดีย

กลุ่มเกาะชากอส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1721–1745, 1768–1814
ประเทศคอโมโรส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1866–1975
เฟรนช์โซมาลีแลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1862–1977 (ประเทศจิบูตี)
ประเทศมาดากัสการ์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1896–1960
- ราชอาณาจักรเมรีนา (รัฐในอารักขา) ปี ค.ศ. 1896
ประเทศมอริเชียส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1715–1810
มายอต ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1841–ปัจจุบัน
เรอูนียง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1710–ปัจจุบัน
ประเทศเซเชลส์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1756–1810

ทวีปเอเชีย

บางส่วนของประเทศจีน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1849–1949
เฟรนช์เลบานอน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1920–1946 (ประเทศเลบานอน)
เฟรนช์ซีเรีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1920–1946 (ประเทศซีเรีย)
บางส่วนของประเทศอินเดีย
- เฟรนช์อินเดีย
  - จันทนนคร ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1673–1952
อินโดจีนของฝรั่งเศส
- สหภาพอินโดจีน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1887–1954
  - ประเทศลาว (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1893–1953
  - ประเทศกัมพูชา (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1863–1953
  - ประเทศเวียดนาม
    - (เวียดนามใต้) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1858–1949
    - รัฐในอารักขาอันนัม (เวียดนามกลาง) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1883–1949
    - รัฐในอารักขาตังเกี๋ย (เวียดนามเหนือ) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884–1949
    - รัฐเวียดนาม ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1949–1954
    - หมู่เกาะสแปรตลี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1933–1939
    - หมู่เกาะซีชา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1933–1939
บางส่วนของประเทศฟิลิปปินส์
- บาซีลัน ปี ค.ศ. 1845
บางส่วนของประเทศศรีลังกา
- ตรินโคมาลี ปี ค.ศ. 1796
บางส่วนของไต้หวัน
- จีหลง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884–1885
- เผิงหู ปี ค.ศ. 1885
บางส่วนของประเทศเยเมน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1868–1936
บางส่วนของประเทศไทย
- จันทบุรี
- ตราด
- เลย
- ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย

บางส่วนของประเทศออสเตรเลีย
- เกาะเดิร์กฮาร์ตอก ปี ค.ศ. 1772
เกาะกลีแปร์ตอน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1858–ปัจจุบัน
เฟรนช์พอลินีเชีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1789–ปัจจุบัน
- หมู่เกาะโซไซเอตี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1843
  - ตาฮีตี (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1842–1880
  - ราอีอาเตอา (รัฐในอารักขา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1880
- ตูอาโมตัส
- หมู่เกาะมาร์เคซัส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1870
หมู่เกาะฮาวาย ปี ค.ศ. 1837
นิวแคลิโดเนีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1853–ปัจจุบัน
บางส่วนของประเทศปาปัวนิวกินี
- เกาะนิวไอร์แลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1880–1882
ประเทศวานูอาตู ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1906–1980
วาลิสและฟูตูนา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1887–ปัจจุบัน

ทวีปแอนตาร์กติกา

เฟรนช์เซาเทิร์นและแอนตาร์กติกแลนดส์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1772–ปัจจุบัน
- แตร์อาเดลี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1840–ปัจจุบัน

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของรัสเซีย

สถานีการค้าของรัสเซียที่ท่าเรือเซนต์พอลล์ ในดินแดนอเมริกาของรัสเซีย (ปัจจุบันคือเมืองโคดิแอก รัฐอะแลสกา สหรัฐอเมริกา) เมื่อปี ค.ศ. 1814

การต่อต้านของชาวคอเคเซียนจากจักรวรรดิรัสเซียในคอเคซัส เมื่อปี ค.ศ. 1840

คอสแซคในคีร์กีซสถานและคาซัคสถาน ปี ค.ศ. 1911

ทวีปอเมริกาเหนือ

อเมริกาของรัสเซีย (บางส่วนของสหรัฐอเมริกา)
- รัฐอะแลสกา
- รัฐแคลิฟอร์เนีย
- บางส่วนของรัฐฮาวาย

ทวีปยุโรป

ประเทศเบลารุส
ราชรัฐฟินแลนด์ (ประเทศฟินแลนด์)
พื้นที่ส่วนใหญ่ของเขตผู้ว่าการบอลติก
- ดัชชีคูร์ลันด์และเซมีกัลเลีย (บางส่วนของประเทศลัตเวีย)
- เอสโตเนียภายใต้การปกครองของสวีเดน (บางส่วนของประเทศเอสโตเนีย)
พื้นที่ส่วนใหญ่ของราชอาณาจักรโปแลนด์ (บางส่วนของประเทศเบลารุส ประเทศลิทัวเนีย และประเทศโปแลนด์)
ประเทศมอลโดวา
หมู่เกาะนิวไซบีเรีย
พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศยูเครน

ทวีปเอเชีย

ประเทศอาร์มีเนีย
ประเทศอาเซอร์ไบจาน
ประเทศจอร์เจีย
ประเทศคาซัคสถาน
ประเทศคีร์กีซสถาน
บางส่วนของจักรวรรดิออตโตมัน (ประเทศตุรกี)
ประเทศทาจิกิสถาน
ประเทศเติร์กเมนิสถาน
เตอร์กิสถานของรัสเซีย (ภาคตะวันตกของเตอร์กิสถาน)
ประเทศมองโกเลีย
บางส่วนของประเทศจีน
- แมนจูเรีย
บางส่วนของประเทศอิหร่าน
- ตอนเหนือของอิหร่าน

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของเยอรมนี

แคเมอรูนในอาณานิคมแอฟริกาตะวันตกของเยอรมนี เมื่อปี ค.ศ. 1908 (วาดโดย R. Hellgrewe)

ทวีปอเมริกาเหนือ

เกาะแคร์บส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1689–1693 (เกาะของปวยร์โตรีโก)
เกาะเซนต์ทอมัส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1685–1720 (เกาะของหมู่เกาะเวอร์จิน)

ทวีปอเมริกาใต้

เยอรมันเวเนซุเอลา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1528–1546 (บางส่วนของประเทศโคลอมเบียและประเทศเวเนซุเอลา)

ทวีปแอฟริกา

อาร์กวิน (เกาะของประเทศมอริเตเนีย) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1685–1721
โกลด์โคสต์ของบรันเดินบวร์ค (บางส่วนของประเทศกานา) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1683–1718
แอฟริกาตะวันออกของเยอรมนี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1885–1919 (ประเทศบุรุนดี ประเทศรวันดา และประเทศแทนซาเนีย)
แอฟริกาตะวันตกเฉียงใต้ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884–1915 (ประเทศนามิเบียและบางส่วนของประเทศบอตสวานา)
แอฟริกาตะวันตก ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884–1914 (ประเทศแคเมอรูน และประเทศโตโก)

ทวีปเอเชีย

ประเทศจีน (ให้เช่าโดยราชวงศ์ชิง)
- อ่าวเจียวโซว ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1898–1914
- ชิงเต่า ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1891–1914
- เทียนจิน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1901–1917
- ยานไท่ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1901–1918
หมู่เกาะนิโคบาร์ของประเทศอินเดีย

ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย

เยอรมันนิวกินีและไมโครนีเซีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1884–1914
- กลุ่มเกาะบิสมาร์กและเกาะบูเกนวิลล์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1888–1919 (บางส่วนของประเทศปาปัวนิวกินี)
- หมู่เกาะแคโรไลน์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1899–1919 (ประเทศไมโครนีเซียและประเทศปาเลา)
- เยอรมันหมู่เกาะโซโลมอน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1885–1899 (หมู่เกาะโซโลมอน)
- หมู่เกาะมาเรียนา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1899–1919 (หมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา)
- หมู่เกาะมาร์แชลล์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1885–1919
- ประเทศนาอูรู ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1888–1919
เยอรมันซามัว ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1899–1914 (ประเทศซามัว)

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของอิตาลี

การบุกลิเบียของอิตาลีระหว่างสงครามอิตาโล–ตุรกี ปี ค.ศ. 1911

ทวีปแอฟริกา

อิตาเลียนแอฟริกาตะวันออก ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1936–1941
- บริติชโซมาลีแลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1940–1941 (ภาคเหนือของประเทศโซมาเลีย)
- อิตาเลียนเอริเทรีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1882–1936 (ประเทศเอริเทรีย)
- อิตาเลียนเอธิโอเปีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1936–1941 (ประเทศลิเบีย)
- อิตาเลียนโซมาลีแลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1889–1936 (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, ภาคกลาง และภาคใต้ของประเทศโซมาเลีย)
อิตาเลียนลิเบีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1934–1943 (ประเทศลิเบีย)

ทวีปยุโรป

แอลเบเนียในอารักขา
- ประเทศแอลเบเนีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1917–1920, 1939–1943
- ประเทศคอซอวอ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1939–1943
หมู่เกาะของอิตาลีในทะเลอีเจียน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1912–1947 (หมู่เกาะในประเทศกรีซ)
ฝรั่งเศสที่ยึดครองโดยอิตาลี ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1940–1943 (ภาคตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศส)
ประเทศกรีซ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1940–1944
ประเทศโมนาโก ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1942–1943
อิตาเลียนมอนเตเนโกร ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1941–1943 (พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศมอนเตเนโกรและบางส่วนของประเทศเซอร์เบีย)
ดินแดนในราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย
- แดลเมเชีย (บางส่วนของประเทศโครเอเชีย) ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1941–1943
- ประเทศสโลวีเนีย

ทวีปเอเชีย

ประเทศจีน ให้เช่าโดยราชวงศ์ชิง
- เทียนจิน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1901–1917

อาณานิคมและรัฐในอารักขาของเนเธอร์แลนด์

การยอมจำนนของเจ้าชายไดโปเนโกโรต่อนายพลชาวดัตช์หลังสิ้นสุดสงครามชวา ในปี ค.ศ. 1830

ทวีปอเมริกา

เนเธอร์แลนด์แอนทิลลีส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1954–2010
- อารูบา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1637–ปัจจุบัน
- โบแนเรอ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1634–ปัจจุบัน
- กือราเซา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1634–ปัจจุบัน
- ซาบา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1640–ปัจจุบัน
- ซินต์เอิสตาซียึส ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1636–ปัจจุบัน
- ซินต์มาร์เติน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1618–ปัจจุบัน
ดัตช์บราซิล ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1630–1654 (ทางตอนเหนือของอาณานิคมบราซิลของโปรตุเกส) (ภาคเหนือของประเทศบราซิล)
ดัตช์ชิลี
- บัลดิเบีย (เมืองในประเทศชิลี) ปี ค.ศ. 1600
อาณานิคมเกียนา
- อาณานิคมเอสเซกวีโบ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1616–1815 (ประเทศกายอานา)
- ประเทศซูรินาม ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1667–1975

ทวีปแอฟริกา

อาณานิคมเคป ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1652–1806 (พื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศแอฟริกาใต้)

ทวีปเอเชีย

หมู่เกาะอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1800–1949 (ประเทศอินโดนีเซีย)
- นิวกินีของเนเธอร์แลนด์ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1949–1962
ดัตช์ซีลอน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1640–1796 (บางส่วนของประเทศศรีลังกา)
ดัตช์ฟอร์โมซา ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1624–1662 (บางส่วนของไต้หวัน)
ดัตซ์อินเดีย ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1605-1825 (บางส่วนของประเทศอินเดีย)

อาณานิคมของโปรตุเกส

สตรีชาวโปรตุเกสในรัฐกัว ที่ปัจจุบันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของประเทศอินเดีย เมื่อคริสต์ศตวรรษที่16

อะโซร์ส
อาณานิคมในทวีปแอฟริกา
อาณานิคมในทวีปเอเชีย
- เขตปกครองย่อยอินเดียของโปรตุเกส
- มาเก๊าของโปรตุเกส
อาณานิคมในโอซีเนีย
- ติมอร์ของโปรตุเกส (ปัจจุบันคือประเทศติมอร์-เลสเต)

อาณานิคมของสเปน

ภาพวาดระบบ Casta สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 18 จากนิวสเปนแสดงให้เห็นถึงชายชาวสเปนคนหนึ่ง ที่มีภรรยาเป็นชนพื้นเมืองและมีลูกด้วยกัน

การสู้รบที่เมืองในโมร็อกโก เมื่อปี ค.ศ. 1860 (วาดโดย Marià Fortuny)

นายพลอาร์เซนิโอ มาร์ติเนซ กัมโปส ได้รับการต้อนรับจากชาวเมืองฮาวานา คิวบา อาณานิคมสเปน ค.ศ. 1878

กานาเรียส
- Caroline Islands
- หมู่เกาะมาเรียนา
(ที่ต่อมามีการโอนอำนาจอธิปไตยไปให้แก่ประเทศสหรัฐอเมริกา ในปี 2441 และในปี 2489 จึงประกาศเอกราชในชื่อประเทศฟิลิปปินส์)
(รวมไปถึงปลาซัสเดโซเบรานีอา)
เนเธอร์แลนด์ของสเปน
- - Fernando Po
- Spanish Formosa

อาณานิคมของออสเตรีย-ฮังการี

การต่อต้านที่บอสเนียของชาวมุสลิมระหว่างการสู้รบที่ซาราเยโวในปี ค.ศ. 1878 จากการบุกยึดครองของจักรวรรดิออสเตรีย - ฮังการี

อาณานิคมของเดนมาร์ก

อาณานิคมของเบลเยียม

'La Revue' แห่งกองทัพ Force Publique จากเมืองบอมา เมืองหลวงของเสรีรัฐคองโก ค.ศ. 1899

อาณานิคมของสวีเดน

ต่อสู้กับพวกตาตาร์โปแลนด์ใกล้กรุงวอร์ซอในช่วงสงครามเหนือครั้งที่สอง

อาณานิคมของโปแลนด์-ลิทัวเนีย

Couronian Africa

อาณานิคมและดินแดนที่ยึดครองของโรมาเนีย

ดินแดนโพ้นทะเลของนอร์เวย์

จักรวรรดินอกทวีปยุโรป

เป็นจักรวรรดิของประเทศต่าง ๆ นอกทวีปยุโรป

รัฐในอารักขาของออสเตรเลีย

เหล่าสมาชิกของทหารกองหนุนแห่งกองทัพออสเตเลียในแทสเมเนีย ประมาณปี ค.ศ. 1913

เขตสังกัดของนิวซีแลนด์

ท่าน ข้าหลวงแห่งนิวซีแลนด์กำลังอ่านคำประกาศผนวกดินแดนหมู่เกาะคุกต่อ แห่งราชอาณาจักรราโรตองกา เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม ค.ศ. 1900

อาณานิคมของสหรัฐและรัฐในอารักขา

ข้าหลวงใหญ่ วิลเลียม ฮาวเวิร์ด แทฟต์ กำลังกล่าวปราศรัยต่อที่ประชุมสมัชชาแห่งชาติฟิลิปปินส์ ณ มะนิลาแกรนด์โอเปร่าเฮาส์

อะแลสกา (รับโอนดินแดนมาจากรัสเซีย)
อเมริกันซามัว
คิวบา
สาธารณรัฐโดมินิกัน
กวม
ฮาวาย
ฮอนดูรัส
มิดเวย์
นิการากัว
แพลไมราอะทอลล์
ปานามา
ฟิลิปปินส์ (รับโอนอำนาจอธิปไตยมาจากสเปน ในปี 2441 ก่อนที่จะมอบเอกราชให้แล้วเสร็จในปี 2489 ถือเป็นการสิ้นสุดการเป็นอาณานิคมของฟิลิปปินส์โดยสมบูรณ์)
เปอร์โตริโก
รัฐสุลต่านซูลู (ปัจจุบันอธิปไตยโดยหลักขึ้นอยู่กับฟิลิปปินส์)
เกาะเวก

อาณานิคมของญี่ปุ่น

ชาวเกาหลีสามคนถูกประหารชีวิตโดยการยิงเป้า ฐานก่อการจราจนประท้วงการเวนคืนที่ดินโดยไม่มีค่าชดเชยจากญี่ปุ่น

เกาะซาฮาลินส่วนใต้
เกาหลี (เมื่อสละอธิปไตยแล้ว เกาหลีถูกแบ่งเป็นสองส่วนนับแต่นั้นมา โดยแบ่งเป็นเกาหลีเหนือ ขึ้นอยู่กับรัสเซียในนามสหภาพโซเวียต และเกาหลีใต้ ขึ้นอยู่กับสหรัฐอเมริกา แต่เพียงระยะสั้นก่อนเปลี่ยนเป็นรัฐเอกราช)
หมู่เกาะคูริล
Kwantung Leased Territory
นันโย
หมู่เกาะรีวกีว (รวมหมู่เกาะเซ็งกะกุ)
หมู่เกาะภูเขาไฟ
เอเชียอาคเนย์ (ทั้งภูมิภาค ตั้งแต่ ปี ค.ศ.1941-ค.ศ.1945)

อาณานิคมของจีน

อาณานิคมของไทย

ลาว (1778–1893)
- อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ (1778–1828)
- อาณาจักรหลวงพระบาง (1778–1893)
- อาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์ (1778–1893)
กัมพูชา (1771–1907)
- กัมพูชาส่วนนอก (1771–1863)
- กัมพูชาส่วนใน (1771–1907)
นครเชียงใหม่ (1774–1899)
รัฐเชียงตุง (1802–1885)
รัฐมาลัย (1809–1909)
- ไทรบุรี (1821–1909)
- กลันตัน (1812–1909)
- ตรังกานู (1812–1909)
- ปะลิส (1821–1909)
สิบสองจุไท (1778–1888)

อาณานิคมของโอมาน

อาณานิคมของเม็กซิโก

ผู้รอดชีวิตชาวเม็กซิกันผู้หญิงและเด็ก จากเหตุการณ์โศกนาฏกรรมที่เกาะกลีแปร์ตอน ปี ค.ศ. 1917

อาณานิคมของเอกวาดอร์

หมู่เกาะกาลาปาโกส

อาณานิคมของโคลอมเบีย

อาณานิคมของอาร์เจนตินา

เครื่องบิน C-130 Hercules และหอบังคับการบินที่สนามบินมารัมบิโอ ของอาร์เจนตินา

รัฐติเอร์ราเดลฟูเอโก
หมู่เกาะฟอล์กแลนด์ (1829-1831, 1832-1833, 1982)
แอนตาร์กติกาของอาร์เจนตินา
รัฐมิซิโอเนส
(1839- )
(1818)

อาณานิคมของชิลี

อาณานิคมของปารากวัย

รัฐมาตูโกรสซูดูซูล

อาณานิคมของโบลิเวีย

(1825-1839 ceded to Argentina) (1825-1879 ceded to Chile)
รัฐอากรี

อาณานิคมของบราซิล

กองทหารบราซิลในเมืองมอนเตวิเดโอ ในปี ค.ศ. 1825

อาณานิคมของเอธิโอเปีย

เอริเทรีย

อาณานิคมของโมร็อกโก

เวสเทิร์นสะฮารา

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/ruperts-land/
(PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-20. สืบค้นเมื่อ 2011-02-12.{{}}: CS1 maint: archived copy as title ()
Cheikh Saïd - The territory of Cheikh Saïd was acquired in 1868 by a French company. It is for that reason that it was formerly shown with the French colours on certain atlases. In fact, Cheikh Saïd has been occupied by the Turks since 1870, and by the Yemenis since the First World War., Dictionnaire encyclopédique Quillet, (1985 ed.).
"Consulter le sujet - L'Australie serait-elle franĂ§aise ?!... • [Forums". Francedownunder.com. สืบค้นเมื่อ 2011-03-26.
Godard, Philippe; Kerros, Tugdual de; Margot, Odette; Stanbury, Myra; Baxter, Sue; Western Australian Museum; Godard, Phillippe; De Kerros, Tugdual; Margot, Odette; Stanbury, Myra; Baxter, Sue (2008), 1772 : the French annexation of New Holland : the tale of Louis de Saint Aloürn, Western Australian Museum, ISBN
Philippe Godard, Tugdual de Kerros 2002, "Louis de Saint Aloüarn, un marin breton à la conquête des terres australes", Les Portes du large, Saint-Jacques-de-la-Lande, 331-336
"Index of Colonies and Dependencies". WorldStatesme.org. สืบค้นเมื่อ 5 July 2019.

wikipediaอาณาจักรรัตนโกสินทร์

[1] ttp://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/ruperts-land/

[2] (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-20. สืบค้นเมื่อ 2011-02-12.{{}}: CS1 maint: archived copy as title ()

[3] Cheikh Saïd - The territory of Cheikh Saïd was acquired in 1868 by a French company. It is for that reason that it was formerly shown with the French colours on certain atlases. In fact, Cheikh Saïd has been occupied by the Turks since 1870, and by the Yemenis since the First World War., Dictionnaire encyclopédique Quillet, (1985 ed.).

[4] "Consulter le sujet - L'Australie serait-elle franĂ§aise ?!... • [Forums". Francedownunder.com. สืบค้นเมื่อ 2011-03-26.

[5] Godard, Philippe; Kerros, Tugdual de; Margot, Odette; Stanbury, Myra; Baxter, Sue; Western Australian Museum; Godard, Phillippe; De Kerros, Tugdual; Margot, Odette; Stanbury, Myra; Baxter, Sue (2008), 1772 : the French annexation of New Holland : the tale of Louis de Saint Aloürn, Western Australian Museum, ISBN

[6] Philippe Godard, Tugdual de Kerros 2002, "Louis de Saint Aloüarn, un marin breton à la conquête des terres australes", Les Portes du large, Saint-Jacques-de-la-Lande, 331-336

[7] "Index of Colonies and Dependencies". WorldStatesme.org. สืบค้นเมื่อ 5 July 2019.