รัฐแคลิฟอร์เนีย

แคลิฟอร์เนีย (อังกฤษ: California, เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /kælɨˈfɔrnjə/, แคลึฟอรฺนยะ) เป็นรัฐหนึ่งของสหรัฐที่ตั้งอยู่บนชายฝั่งตะวันตก ติดกับมหาสมุทรแปซิฟิก มีผู้อยู่อาศัย 39.5 ล้านคน พื้นที่ประมาณ 163,696 ตารางไมล์ (423,970 ตารางกิโลเมตร) ทำให้เป็นรัฐที่มีประชากรมากที่สุดและมี ของสหรัฐ นอกจากนี้ ยังเป็นหน่วยการปกครองย่อยของประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ และมีประชากรมากเป็นอันดับที่ 34 ของโลก เมืองหลวงของรัฐ คือ แซคราเมนโต นครที่มีประชากรมากที่สุดในรัฐ คือ ลอสแอนเจลิส ซึ่งมีประชากรมากเป็นอันดับสองของประเทศรองจากนครนิวยอร์ก เขตมหานครลอสแอนเจลิสและเป็นเขตเมืองที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่ 2 และ 5 ของประเทศ โดยมีผู้อยู่อาศัยจำนวน 18.7 ล้านคน และ 9.7 ล้านคน ตามลำดับ รัฐแคลิฟอร์เนียยังมีเทศมณฑลที่มีประชากรมากที่สุดในประเทศ ซึ่งก็คือ เทศมณฑลลอสแอนเจลิส และเทศมณฑลที่มีพื้นที่มากที่สุดในประเทศ ซึ่งก็คือ เทศมณฑลแซนเบอร์นาร์ดีโน ในด้านความหนาแน่นของประชากร นครและเทศมณฑลซานฟรานซิสโกเป็นทั้งนครที่มีความหนาแน่นเป็นอันดับที่ 2 ของประเทศรองจากนครนิวยอร์ก และเป็นทั้งเทศมณฑลที่มีความหนาแน่นเป็นอันดับที่ 5 ของประเทศ เป็นรองเพียง 4 เทศมณฑลจากทั้งหมด 5 เทศมณฑลของนครนิวยอร์ก

รัฐแคลิฟอร์เนีย
รัฐ
รัฐสีทอง (Golden State)
"" (Eureka)
"" (I Love You, California)
แผนที่สหรัฐเน้นรัฐแคลิฟอร์เนีย
ประเทศ	สหรัฐ
สถานะก่อนเป็นรัฐ
	9 กันยายน ค.ศ. 1850 (ลำดับที่ 31)
เมืองหลวง	แซคราเมนโต
เมืองใหญ่สุด	ลอสแอนเจลิส
	เขตมหานครลอสแอนเจลิส
การปกครอง
•	กาวิน นิวซัม (D)
•	เอเลนี่ คูนาลาคิส (D)
สมาชิกวุฒิสภา	(D) ลาฟอนซา บัตเลอร์ (D)
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร	เดโมแครต 40 ที่นั่ง ริพับลิกัน 11 ที่นั่ง ว่าง 1 ที่นั่ง
พื้นที่
• ทั้งหมด	163,696 ตร.ไมล์ (423,970 ตร.กม.)
• พื้นดิน	155,959 ตร.ไมล์ (403,932 ตร.กม.)
• พื้นน้ำ	7,737 ตร.ไมล์ (20,047 ตร.กม.)  4.7%
อันดับพื้นที่
ขนาด
• ความยาว	770 ไมล์ (1,240 กิโลเมตร)
• ความกว้าง	250 ไมล์ (400 กิโลเมตร)
ความสูง	2,900 ฟุต (880 เมตร)
ความสูงจุดสูงสุด ( )	14,505 ฟุต (4,421.0 เมตร)
ความสูงจุดต่ำสุด ( )	−279 ฟุต (−85.0 เมตร)
ประชากร  (ค.ศ. 2023)
• ทั้งหมด	38,940,231 คน
• อันดับ	อันดับที่ 1
• ความหนาแน่น	251.3 คน/ตร.ไมล์ (97 คน/ตร.กม.)
• อันดับความหนาแน่น
•	$71,228 (2,018)
• อันดับรายได้	อันดับที่ 9
เดมะนิม	แคลิฟอร์เนียน (Californian)
ภาษา
•	ภาษาอังกฤษ
•	ภาษาพูดที่ใช้ในบ้าน: ภาษาอังกฤษ: 58.1% ภาษาสเปน: 28.8% อื่น ๆ: 13.1%
เขตเวลา	UTC−08:00 ()
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC−07:00 ()
	CA
รหัส ISO 3166	US-CA
	Calif., Cal.
ละติจูด	32°32′ เหนือ ถึง 42° เหนือ
ลองจิจูด	114°8′ ตะวันตก ถึง 124°26′ ตะวันตก
เว็บไซต์	www.ca.gov

แคลิฟอร์เนียมีพรมแดนทางทิศเหนือติดกับรัฐออริกอน ทิศตะวันออกติดกับรัฐเนวาดากับรัฐแอริโซนา และทิศใต้ติดกับรัฐบาฮากาลิฟอร์เนียของประเทศเม็กซิโก แคลิฟอร์เนียมีสภาพภูมิศาสตร์ที่หลากหลาย ตั้งแต่ชายฝั่งแปซิฟิกทางตะวันตก ไปจนถึงเทือกเขาเซียร์ราเนวาดาทางตะวันออก และจากป่าสนเรดวู้ดและป่าสนดักลาสทางตะวันตกเฉียงเหนือ ไปจนถึงทะเลทรายโมฮาวีทางตะวันออกเฉียงใต้ แคลิฟอร์เนียมีเซ็นทรัลแวลลี (Central Valley) เป็นพื้นที่เกษตรกรรมหลักซึ่งกินพื้นที่ทางตอนกลางของรัฐ แม้ว่าแคลิฟอร์เนียจะเป็นที่ขึ้นชื่อในเรื่องภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนที่อบอุ่นและสภาพอากาศตามฤดูกาลของมรสุม แต่พื้นที่ขนาดใหญ่ของรัฐส่งผลให้สภาพอากาศมีความแตกต่าง ตั้งแต่ป่าไม่ผลัดใบเขตอบอุ่นทางตอนเหนือ ไปจนถึงทะเลทรายที่แห้งแล้งทางตอนในของรัฐ ตลอดจนภูมิอากาศแบบอัลไพน์ที่เต็มไปด้วยหิมะในเขตภูเขา เมื่อเวลาผ่านไป ภัยแล้งและไฟป่าเกิดบ่อยขึ้น ทำให้มีการเพิ่มความมั่นคงทางทรัพยากรน้ำของแคลิฟอร์เนียมากยิ่งขึ้น

ประวัติศาสตร์

ทีแรกพื้นที่รัฐแคลิฟอร์เนียปัจจุบันมีชนเผ่าอเมริกันตั้งถิ่นฐานอยู่ก่อนมีการสำรวจของชาวยุโรปจำนวนหนึ่งระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 16และ 17 ต่อมาจักรวรรดิสเปนอ้างสิทธิ์เป็นส่วนหนึ่งของในอาณานิคมนิวสเปน พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นส่วนหนึ่งของเม็กซิโกใน ค.ศ. 1821 หลังสงครามประกาศเอกราชเม็กซิโกสัมฤทธิ์ผล ต่อมารัฐแคลิฟอร์เนียถูกยกให้สหรัฐโดยเม็กซิโก ในปี ค.ศ. 1848 หลังจากที่เม็กซิโกแพ้สงครามเม็กซิโก–อเมริกา ต่อมามีการจัดระเบียบส่วนตะวันตกของอัลตาแคลิฟอร์เนียเป็นรัฐแคลิฟอร์เนีย และเข้าเป็นรัฐที่ 31 เมื่อวันที่ 9 กันยายน ค.ศ. 1850 การตื่นทองที่แคลิฟอร์เนียซึ่งเริ่มใน ค.ศ. 1848 นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและประชากรศาสตร์อย่างสำคัญ โดยมีการเข้าเมืองขนานใหญ่จากทิศตะวันออกและต่างประเทศโดยมีการเฟื่องฟูทางเศรษฐกิจร่วมด้วย

ภูมิศาสตร์

เศรษฐกิจ

แคลิฟอร์เนียรัฐเดียวผลิตผลิตภัณฑ์มวลรวมจำนวนถึง 14% ของประเทศสหรัฐทั้งหมด และยังเป็นรัฐที่ผลิตได้มากเป็นอันดับหนึ่ง ถ้าลองมองแคลิฟอร์เนียแยกเป็นประเทศอิสระ จะเป็นประเทศที่มีผลิตภัณฑ์มวลรวมสูงเป็นอันดับ 6 ของโลก ถัดจากประเทศฝรั่งเศส ภาคเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่สำคัญที่สุด ตามมาด้วยอวกาศยาน และธุรกิจบันเทิง และธุรกิจเกี่ยวกับเทคโนโลยีที่กำลังเติบโตในย่านซิลิคอนแวลลีย์

หากเป็นประเทศ รัฐแคลิฟอร์เนียจะมีเศรษฐกิจใหญ่สุดเป็นอันดับที่ 6 ของโลก และมีประชากรมากที่สุดอันดับที่ 35 ของโลก ถือเป็นผู้นำกระแสโลกทั้งด้านวัฒนธรรมสมัยนิยมและการเมือง และเป็นถิ่นกำเนิดของอุตสาหกรรมภาพยนตร์ วัฒนธรรมสวนกลับฮิปปี้ อินเทอร์เน็ต คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล เป็นต้น ร้อยละ 58 ของเศรษฐกิจรัฐมีศูนย์กลางอยู่ที่บริการการเงิน ภาครัฐ บริการอสังหาริมทรัพย์ เทคโนโลยีและบริการธุรกิจอาชีพ วิทยาศาสตร์และเทคนิค พื้นที่อ่าวซานฟรานซิสโกมีรายได้ครัวเรือนมัชมิมสูงสุดของประเทศโดยเรียงตามพื้นที่มหานคร และเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของบริษัทที่มีรายได้สูงสุดของโลก 20 บริษัทจำนวน 3 บริษัท ได้แก่ เชฟรอน แอปเปิลและแม็กเคสซัน แม้อุตสาหกรรมเกษตรสร้างรายได้คิดเป็นเพียงร้อยละ 1.5 ของรัฐแคลิฟอร์เนีย แต่ก็ให้ผลผลิตสูงยิ่งกว่ารัฐอื่นใดของสหรัฐ

เมืองสำคัญ

• ลอสแอนเจลิส
• แซคราแมนโต (เมืองหลวงของรัฐ)
• แซนดีเอโก
• แซนแฟรนซิสโก
• แซนโฮเซ
• ลองบีช
• เบอร์แบงก์
• โอกแลนด์
• แซนตาบาร์บารา
• แซนตามอนิกา
• ปาล์มสปริง

สถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง

สถานที่ที่นักท่องเที่ยวส่วนมากรู้จักได้แก่

• ฮอลลีวูด (Hollywood)
• ดิสนีย์แลนด์ (Disneyland)
• ยูนิเวอร์แซล สตูดิโอ (Universal Studio)
• อุทยานแห่งชาติโยเซมิตี (Yosemite National Park)
• ทะเลสาบ ทาโฮ(Lake Tahoe)
• สวนสัตว์แซนดีเอโก (San Diego Zoo)

นอกจากนี้ ในส่วนของใจกลางเมืองลอสแอนเจลิส และ แซนแฟรนซิสโกยังเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวนิยมเช่นกัน

สถานศึกษาที่เป็นที่รู้จัก

• ระบบมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (University of California, UC)
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ลอสแอนเจลิส (UCLA)
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย แซนดีเอโก (UCSD)

• ระบบมหาวิทยาลัยแห่งรัฐ (California State University, CSU)
  • (California State University Maritime Academy)
  • (San Francisco State University, SFSU)
  • (San Diego State University, SDSU)

• มหาวิทยาลัยเอกชน หรือจัดตั้งโดยมูลนิธิ
  • มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด
  • สถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย (CalTech)
  • มหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย (USC)
  • (AMPAS)
  • (California Institute of the Arts)
  • University of San Francisco (USF)

อ้างอิง

1. "California". www.americaslibrary.gov. สืบค้นเมื่อ July 3, 2020.
2. "Chapter 2 of Division 2 of Title 1 of the California Government Code". . สืบค้นเมื่อ February 23, 2019.
3. "Whitney". NGS data sheet. .
4. . . 2001. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 15, 2011. สืบค้นเมื่อ October 21, 2011.
5. Elevation adjusted to .
6. The summit of is the highest point in the .
7. . . September 21, 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-03-25. สืบค้นเมื่อ September 22, 2015.
8. "USA: States". citypopulation.de. สืบค้นเมื่อ January 22, 2020.
9. "Table 1. Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2019". . January 9, 2020. สืบค้นเมื่อ January 9, 2020.
10. "Median Annual Household Income". The US Census Bureau. สืบค้นเมื่อ January 29, 2020.
11. "Languages in California (State)". Statistical Atlas. จากแหล่งเดิมเมื่อ August 15, 2018. สืบค้นเมื่อ August 15, 2018.
12. . factfinder.census.gov. U.S. Census Bureau. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 24, 2018. สืบค้นเมื่อ October 24, 2017.
13. Boxall, Bettina; St. John, Paige (November 10, 2018). "California's most destructive wildfire should not have come as a surprise". Los Angeles Times. สืบค้นเมื่อ November 11, 2018.
14. . National Integrated Drought Information System. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-11-11. สืบค้นเมื่อ November 11, 2018.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ รัฐแคลิฟอร์เนีย

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของรัฐแคลิฟอร์เนีย
• คู่มือการท่องเที่ยว California จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)