ศาสตราจารย์ พลเอกหญิง พลเรือเอกหญิง พลอากาศเอกหญิง ดร. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี (พระราชสมภพ 2 เมษายน พ.ศ. 2498) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เป็นพระโสทรกนิษฐภคินีในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นเจ้านายพระองค์แรกที่ได้รับสถาปนาพระอิสริยยศที่ “สยามบรมราชกุมารี” ปัจจุบันทรงดำรงตำแหน่งนายกสภาสถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา และสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย ประธานกรรมการมูลนิธิหัวใจแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี | |
---|---|
สยามบรมราชกุมารี | |
ดำรงพระยศ | 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520 - ปัจจุบัน (46 ปี 204 วัน) |
พระราชสมภพ | 2 เมษายน พ.ศ. 2498 พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต จังหวัดพระนคร ประเทศไทย |
ราชวงศ์ | จักรี |
ราชสกุล | มหิดล |
พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร |
พระราชมารดา | สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง |
ศาสนา | พุทธ |
ลายพระอภิไธย |
พระองค์มีพระปรีชาสามารถในหลายด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านอักษรศาสตร์และดนตรีไทย ซึ่งพระองค์ได้นำมาใช้ในการอนุรักษ์ ส่งเสริม และให้การอุปถัมภ์ในด้านศิลปวัฒนธรรมของประเทศ จากพระราชกรณียกิจในด้านศิลปวัฒนธรรมนี้ พระองค์จึงได้รับการทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายพระสมัญญาว่า “เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย” และ “วิศิษฏศิลปิน” นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงประกอบพระราชกรณียกิจ เช่น ด้านการศึกษา การพัฒนาสังคม โดยทรงมีโครงการในพระราชดำริส่วนพระองค์หลายหลากโครงการ ซึ่งโครงการในระยะเริ่มต้นนั้น มุ่งเน้นทางด้านการแก้ปัญหาการขาดสารอาหารของเด็กในท้องถิ่นทุรกันดาร และพัฒนามาสู่การให้ความสำคัญทางด้านการศึกษาเพื่อการพัฒนาราษฎร
พระราชประวัติ
พระราชสมภพ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันเสาร์ที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2498 (ตรงกับวันขึ้น 10 ค่ำ เดือน 5 ปีมะแม ฉศก จ.ศ. 1316) ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต เป็นสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระองค์ที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยศาสตราจารย์ นายแพทย์ หม่อมหลวงเกษตร สนิทวงศ์ เป็นผู้ถวายพระประสูติกาล และได้รับการถวายพระนามจากสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ พร้อมทั้งประทานคำแปลว่า นางแก้ว อันหมายถึง หญิงผู้ประเสริฐ และมีพระนามที่ข้าราชบริพาร เรียกทั่วไปว่า ทูลกระหม่อมน้อย
พระนาม "สิรินธร" นั้น นำมาจากสร้อยพระนามของสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ซึ่งเป็นสมเด็จพระราชปิตุจฉา (ป้า) ในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร และพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
สำหรับสร้อยพระนาม "กิติวัฒนาดุลโสภาคย์" ประกอบขึ้นจากพระนามาภิไธยของสมเด็จพระบุพการี 3 พระองค์ ได้แก่ "กิติ" มาจากพระนามาภิไธยของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พระมารดา (แม่) ส่วน "วัฒนา" มาจากพระนามาภิไธยเดิมของสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า (คือ สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี) สมเด็จพระปัยยิกา (ย่าทวด) และ "อดุล" มาจากพระนามาภิไธยของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก สมเด็จพระอัยกา (ปู่)
พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงให้จัดพระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ขึ้น ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ระหว่างวันที่ 15–16 พฤษภาคม พ.ศ. 2498 สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ทรงเป็นประธานเจริญพระพุทธมนต์ในเย็นวันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2498 เช้าวันรุ่งขึ้น (16 พฤษภาคม) จึงมีพิธีสงฆ์และพิธีพราหมณ์ในห้องพิธี สภาวัฒนธรรมแห่งชาติได้จัดขับไม้มโหรีขับกล่อมถวายพระพรในวาระนี้ด้วย
การศึกษา
เมื่อปีวันที่ 2 เดือน ตุลาคม พ.ศ. 2501 พระองค์ทรงเริ่มเข้ารับการศึกษาระดับอนุบาลที่โรงเรียนจิตรลดา ซึ่งตั้งอยู่ภายในบริเวณสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิตขณะมีพระชนมายุ 3 พรรษาทรงมีร่วมชั้นเรียน 20 คน เป็นโอรสธิดาของพระบรมวงศานุวงศ์ และบุตรหลานข้าราชการ ตลอดจนมหาดเล็ก ผู้ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้มาร่วมเรียนด้วยโดยปราศจากชั้นวรรณะ วิชาที่ทรงเรียนในชั้นอนุบาลนี้ คือ วิชาภาษาไทย ภาษาอังกฤษ เลขคณิตและขับร้อง พระอาจารย์ที่ถวายพระอักษรขณะนั้น ได้แก่ อาจารย์ท่านผู้หญิงทัศนีย์ บุณยคุปต์ อาจารย์ท่านผู้หญิงอังกาบ บุณยัษฐิติ และอาจารย์ท่านผู้หญิง เมื่อทรงเรียนจบชั้นประถมศึกษาตอนปลาย ได้ทรงสอบร่วมกับนักเรียนทั่วประเทศ โดยใช้ข้อสอบของกระทรวงศึกษาธิการ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสอบได้ที่หนึ่ง ได้คะแนนรวมร้อยละ 96.60 อันนับว่าเป็นคะแนนสูงสุดสำหรับระดับชั้นประถมศึกษาปีที่เจ็ด จึงทรงได้รับพระราชทานรางวัลเรียนดีจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในงานแสดงนักเรียน ครั้งที่ 31 ณ กรีฑาสถานแห่งชาติ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2511 และทรงศึกษาต่อในโรงเรียนจิตรลดาจนถึงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และ ในปี พ.ศ. 2515 ก็ทรงสอบไล่จบชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ในแผนกศิลปะ ด้วยคะแนนสูงสุดของประเทศ
หลังจากนั้น พระองค์ทรงสอบเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยสามารถทำคะแนนสอบเอนทรานซ์เป็นอันดับ 4 ของประเทศ ซึ่งถือเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าพระองค์แรกที่ทรงเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาในประเทศ จนกระทั่ง ปี พ.ศ. 2520 พระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาได้รับปริญญาอักษรศาสตรบัณฑิต สาขาประวัติศาสตร์ เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง เหรียญทอง ด้วยคะแนนเฉลี่ย 3.98
พระองค์ทรงเข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาโท ด้านจารึกภาษาตะวันออก (ภาษาสันสกฤตและภาษาเขมร) ณ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และสาขาภาษาบาลีและภาษาสันสกฤต จาก ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในระหว่างนั้น มีพระราชกิจมากจนทำให้ไม่สามารถทำวิทยานิพนธ์ในระดับปริญญาโทได้พร้อมกันทั้ง 2 มหาวิทยาลัย พระองค์จึงตัดสินพระทัยเลือกทำวิทยานิพนธ์เพื่อให้สำเร็จการศึกษาที่คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากรก่อน โดยทรงทำวิทยานิพนธ์ห้วข้อเรื่อง “จารึกพบที่ปราสาทพนมรุ้ง” ทรงสำเร็จการศึกษาได้รับปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต และเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรเมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2522 หลังจากนั้น พระองค์ทรงทำวิทยานิพนธ์หัวข้อเรื่อง “ทศบารมีในพุทธศาสนาเถรวาท” ทรงสำเร็จการศึกษาได้รับปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต จากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และได้เข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 หลังจากนั้น พระองค์ทรงเข้าศึกษาที่สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย หรือสถาบันเอไอที ในหลักสูตรเทคโนโลยีการสำรวจข้อมูลระยะไกล เป็นเวลา 1 ภาคการศึกษา จนได้รับประกาศนียบัตรจากสถาบัน โดยพระองค์ได้ทรงประยุกต์ความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ในการทำแผนที่ของจังหวัดนราธิวาส
พระองค์ทรงเข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาเอก ณ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โดยพระองค์ผ่านการสอบคัดเลือกอย่างยอดเยี่ยมด้วยคะแนนเป็นอันดับหนึ่งในบรรดาผู้เข้าสอบทั้งหมด และทรงเป็นนิสิตปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาพัฒนศึกษาศาสตร์ รุ่นที่ 4 พระองค์ทรงทำวิทยานิพนธ์ในหัวข้อเรื่อง “การพัฒนานวัตกรรมเสริมทักษะการเรียนการสอนภาษาไทยสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย” เนื่องจากพระองค์ทรงตระหนักว่าสภาพการเรียนการสอนภาษาไทยนั้นมีปัญหา เพราะนักเรียนไม่ค่อยสนใจเรียนภาษาไทย มีความรู้ ความสามารถ ทักษะในการเข้าใจและใช้ภาษาไม่เพียงพอ พระองค์จึงทรงนำเสนอวิธีการสอนภาษาไทยในลักษณะนวัตกรรมเสริมทักษะการเรียนการสอน เพื่อส่งเสริมความสนใจในการเรียนภาษาไทยของนักเรียนและเป็นสื่อที่จะช่วยให้ครูสอนภาษาไทยได้ง่ายขึ้น พระองค์ทรงสอบผ่านวิทยานิพนธ์อย่างยอดเยี่ยม สภามหาวิทยาลัยอนุมัติให้ทรงสำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอก เมื่อวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2529
การสถาปนาพระอิสริยยศ
สยามบรมราชกุมารี
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระราชดำริว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ ทรงได้รับความสำเร็จในการศึกษาอย่างงดงาม และทรงได้บำเพ็ญพระองค์ให้เป็นประโยชน์แก่ชาติบ้านเมืองเป็นอเนกปริยาย โดยเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมเยียนราษฎรในภูมิภาคต่าง ๆ อยู่เสมอ ในด้านการพัฒนาบ้านเมือง เสด็จพระราชดำเนินไปทรงศึกษาและช่วยเหลือกิจการโครงการตามพระราชดำริทุกโครงการ พร้อมทรงรับพระบรมราโชบายมาทรงดำเนินการสนองพระเดชพระคุณในด้านต่าง ๆ นับเป็นการดูแลสอดส่องพระราชกรณียกิจส่วนหนึ่งต่างพระเนตรพระกรรณ ในด้านการพระศาสนา มีพระหฤทัยมั่นคงในพระรัตนตรัยและสนพระหฤทัยศึกษาหาความรู้ด้านศาสนาพุทธและศาสนาอื่นอย่างแตกฉาน ในส่วนราชการในพระองค์นั้น ก็ได้สนองพระเดชพระคุณในพระราชภารกิจที่ทรงมอบหมายให้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระองค์นี้ กอปรด้วยพระจรรยามารยาท เพียบพร้อมด้วยคุณสมบัติแห่งขัตติยราชกุมารีทุกประการ เป็นที่รักใคร่นับถือ ยกย่องสรรเสริญพระเกียรติคุณกันอยู่โดยทั่ว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระอิสริยยศและพระอิสริยศักดิ์ให้สูงขึ้น ให้ทรงรับพระราชบัญชาและสัปตปฎลเศวตฉัตร (เศวตฉัตร 7 ชั้น) เฉลิมพระนามตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520
นับเป็นเจ้านายฝ่ายในพระองค์ที่ 14 ในราชวงศ์จักรี ที่ได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระ หรือ กรมพระยา และเป็นครั้งแรกที่สถาปนาพระอิสริยยศนี้แก่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้า จึงเป็นพระเกียรติยศที่สูงยิ่ง “สมเด็จพระ” ในที่นี้เป็นอิสริยยศพิเศษ ระดับเดียวกับสมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระบรมราชินี และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช นอกจากนี้ยังทรงได้อิสริยยศพิเศษเป็น “สยามบรมราชกุมารี” ให้ทรงรับพระราชบัญชาเสมอกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข พร้อมทั้งรับพระราชทานสัปตปฎลเศวตฉัตร
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า
ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริว่า สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นพระโสทรกนิษฐภคินีที่ได้ทรงร่วมสุขร่วมทุกข์ มาแต่ทรงพระเยาว์ เมื่อทรงเจริญพระชนมายุ ก็ได้ทรงปฏิบัติบำเพ็ญพระราชกรณียกิจสนองพระเดชพระคุณสมเด็จพระบรมชนกนาถและสมเด็จพระบรมราชชนนีด้วยพระวิริย อุตสาหะ เป็นคุณูปการแก่ประเทศชาติและอาณาประชาราษฎร์อย่างใหญ่หลวง เป็นอเนกประการ ครั้นในรัชกาลปัจจุบัน ก็ได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ ในหลายวาระ และช่วยแบ่งเบาพระราชภารกิจน้อยใหญ่ที่สืบเนื่องมาแต่ครั้งรัชสมัยสมเด็จพระบรมชนกนาถ ให้ดำเนินลุล่วงไปด้วยความเรียบร้อย เป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย สมควรจะยกย่องพระเกียรติยศตามฐานะแห่งพระบรมราชวงศ์
จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เฉลิมพระนามาภิไธยตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี
นับเป็นเจ้านายพระองค์แรกที่ได้รับพระราชทานพระเกียรติยศที่ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า โดยยังทรงพระอิสริยยศ กรมสมเด็จพระ และ สยามบรมราชกุมารี ตามที่ได้รับพระราชทานจากสมเด็จพระบรมชนกนาถ
ในที่นี้เป็นการเฉลิมพระนามาภิไธย ให้วิเศษยิ่งขึ้นจาก “สมเด็จพระ” เป็น “กรมสมเด็จพระ” เหมือนในอดีต แต่ “กรมสมเด็จพระ” ในที่นี้ไม่ใช่การสถาปนาเจ้าต่างกรมแบบโบราณ เพราะพระเกียรติยศที่มีอยู่เดิมสูงกว่าเจ้าต่างกรมไปแล้ว พระองค์ยังทรงพระอิสริยยศเป็น "สยามบรมราชกุมารี" ตามเดิม นอกจากนี้ยังทรงได้รับพระราชทานเกียรติยศเป็นที่ "สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า" ซึ่งไม่เคยปรากฏในอดีตเพิ่มเติมด้วยอีกประการหนึ่ง
พระอัจฉริยภาพ
ด้านภาษา
พระองค์ทรงมีความรู้ทางด้านภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และภาษาเขมร ทรงสามารถรับสั่งเป็นภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส และภาษาจีน และทรงกำลังศึกษาภาษาเยอรมันและภาษาละตินอีกด้วย ขณะที่ทรงพระเยาว์นั้น สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงสอนภาษาไทยแก่พระราชโอรสและพระราชธิดา โดยทรงอ่านวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ พระราชทาน และทรงให้พระองค์ทรงคัดบทกลอนต่าง ๆ หลายตอน ทำให้พระองค์โปรดวิชาภาษาไทยตั้งแต่นั้นมา นอกจากนี้ ยังทรงสนพระทัยในภาษาอังกฤษและภาษาบาลีด้วย
เมื่อพระองค์ทรงเข้าเรียนที่โรงเรียนจิตรลดานั้น ทรงได้รับการถ่ายทอดความรู้ทางด้านภาษาทั้งภาษาไทย ภาษาบาลี ภาษาเขมร ภาษาอังกฤษ และภาษาฝรั่งเศส โดยภาษาไทยนั้น พระองค์ทรงเชี่ยวชาญทั้งด้านหลักภาษา วรรณคดี และศิลปะไทย เมื่อทรงจบชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น พระองค์พอรู้แน่ว่าอย่างไรก็คงไม่ได้เรียนแผนกวิทยาศาสตร์ จึงพยายามหัดเรียนภาษาบาลี อ่านเขียนอักษรขอม เนื่องจากในสมัยนั้น ผู้ที่จะเรียนภาษาไทยให้กว้างขวาง ลึกซึ้ง จะต้องเรียนทั้งภาษาบาลี สันสกฤต และเขมร ซึ่งภาษาบาลีนั้น เป็นภาษาที่พระองค์สนพระทัยตั้งแต่ทรงพระเยาว์ แต่ได้เริ่มเรียนอย่างจริงจังในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จนสามารถจำการแจกวิภัตติเบื้องต้นที่สำคัญได้ และเข้าพระทัยโครงสร้างและลักษณะทั่วไปของภาษาบาลีได้ นอกจากนี้ ยังทรงเลือกเรียนภาษาฝรั่งเศสแทนการเรียนเปียโน เนื่องจากมีพระราชประสงค์ที่จะอ่านหนังสือภาษาฝรั่งเศสที่มีอยู่ในตู้หนังสือมากกว่าการซ้อมเปียโน
เมื่อทรงเข้าศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นั้น พระองค์ทรงเลือกเรียนสาขาประวัติศาสตร์เป็นวิชาเอก และวิชาภาษาไทย ภาษาบาลี และภาษาสันสกฤตเป็นวิชาโท ทำให้ทรงศึกษาวิชาภาษาไทยในระดับชั้นสูงและละเอียดลึกซึ้งยิ่งขึ้นทั้งด้านภาษาและวรรณคดี ส่วนภาษาบาลีและสันสกฤตนั้น ทรงศึกษาทั้งวิธีการแบบดั้งเดิมของไทย คือ แบบที่เรียนกันในพระอารามต่าง ๆ และแบบภาษาศาสตร์ซึ่งเป็นวิธีการตะวันตก ตั้งแต่ไวยากรณ์ขั้นพื้นฐานไปจนถึงขั้นสูง และเรียนตามวิธีการอินเดียโบราณเป็นพิเศษในระดับปริญญาโท ซึ่งรัฐบาลอินเดียได้ส่งศาสตราจารย์ ดร. สัตยพรต ศาสตรี มาถวายพระอักษรภาษาสันสกฤต โดยวิทยานิพนธ์ในระดับปริญญาโทของพระองค์ เรื่อง ทศบารมีในพุทธศาสนาเถรวาท นั้น ยังได้รับการยกย่องจากมหามกุฏราชวิทยาลัยว่า เป็นวิทยานิพนธ์ที่แสดงถึงพระปรีชาสามารถ ในภาษาบาลีพุทธวจนะเป็นพิเศษ
พระปรีชาสามารถทางด้านภาษาของพระองค์นั้นเป็นที่ประจักษ์ จึงได้รับการทูลเกล้าถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ทางด้านภาษาจากมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ เช่น มหาวิทยาลัยรามคำแหง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยมาลายา ประเทศมาเลเซีย สหราชอาณาจักร เป็นต้น
ด้านดนตรี
พระองค์ทรงเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านดนตรีไทยผู้หนึ่ง โดยทรงใช้เครื่องดนตรีไทยได้ทุกชนิด แต่ที่โปรดทรงอยู่ประจำ คือ ระนาด ซอ และ โดยเฉพาะระนาดเอก พระองค์ทรงเริ่มหัดดนตรีไทย ในขณะที่ทรงศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนจิตรลดา โดยทรงเลือกหัดซอด้วงเป็นเครื่องดนตรีชิ้นแรก และได้ทรงดนตรีไทยในงานปิดภาคเรียนของโรงเรียน รวมทั้ง งานวันคืนสู่เหย้าร่วมกับวงดนตรีจิตรลดาของโรงเรียนจิตรลดาด้วย หลังจากที่ทรงเข้าศึกษาในระดับอุดมศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พระองค์ทรงเข้าร่วมชมรมดนตรีไทยของสโมรสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและคณะอักษรศาสตร์ โดยทรงเล่นซอด้วงเป็นหลัก และทรงเริ่มหัดเล่นเครื่องดนตรีไทยชิ้นอื่น ๆ ด้วย
ในขณะที่ทรงพระเยาว์ เครื่องดนตรีที่ทรงสนพระทัยนั้น ได้แก่ ระนาดเอกและซอสามสาย ซึ่งพระองค์ทรงเริ่มเรียนระนาดเอกอย่างจริงจังเมื่อปี พ.ศ. 2528 หลังจากการเสด็จทรงดนตรีไทย ณ บ้านปลายเนิน ซึ่งเป็นวังของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ โดยมี สิริชัยชาญ พักจำรูญ เป็นอาจารย์ผู้ถวายการสอน พระองค์ทรงเริ่มเรียนตั้งแต่การจับไม้ระนาด การตีระนาดแบบต่าง ๆ และท่าที่ประทับขณะทรงระนาด และทรงเริ่มเรียนการตีระนาดตามแบบแผนโบราณ กล่าวคือ เริ่มต้นด้วยเพลงต้นเพลงฉิ่งสามชั้น แล้วจึงทรงต่อเพลงอื่น ๆ ตามมา ทรงทำการบ้านด้วยการไล่ระนาดทุกเช้า หลังจากบรรทมตื่นภายในห้องพระบรรทม จนกระทั่ง พ.ศ. 2529 พระองค์จึงทรงบรรเลงระนาดเอกร่วมกับครูอาวุโสของวงการดนตรีไทยหลายท่านต่อหน้าสาธารณชนเป็นครั้งแรก ในงานดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ 17 ณ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยเพลงที่ทรงบรรเลง คือ เพลงนกขมิ้น (เถา)
ในด้านการขับร้อง พระองค์ทรงสนพระทัยในด้านการขับร้องเพลงไทย โดยทรงเริ่มฝึกหัดการขับร้องด้วยพระองค์เองเมื่อครั้งยังทรงศึกษาอยู่ ณ โรงเรียนจิตรลดา ทรงเริ่มต้นเรียนการขับร้องกับ เจริญใจ สุนทรวาทิน อาจารย์ประจำชมรมดนตรีไทย สโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และทรงพระราชนิพนธ์บทขับร้องเพลงไทยสำหรับพระราชทานให้แก่สถาบันการศึกษาและวงดนตรีไทยเพื่อนำไปบรรเลงและขับร้องเนื่องในโอกาสต่าง ๆ
นอกจากดนตรีไทยแล้ว พระองค์ยังทรงดนตรีสากลด้วย โดยทรงเริ่มเรียนเปียโนตั้งแต่พระชนมายุ 10 พรรษา แต่ได้ทรงเลิกเรียนหลังจากนั้น 2 ปี และทรงฝึกเครื่องดนตรีสากล ประเภทเครื่องเป่า จากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จนสามารถทรงทรัมเปตนำวงดุริยางค์ในงานคอนเสิร์ตสายใจไทย และทรงระนาดฝรั่งนำวงดุริยางค์ในงานกาชาดคอนเสิร์ต
ด้านพระราชนิพนธ์
พระองค์โปรดการอ่านหนังสือและการเขียนมาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ รวมกับพระปรีชาสามารถทางด้านภาษาทั้งภาษาไทยและต่างประเทศ ร้อยแก้วและร้อยกรอง ดังนั้น จึงทรงพระราชนิพนธ์หนังสือประเภทต่าง ๆ ออกมามากกว่า 100 เล่ม ซึ่งมีหลายหลากประเภททั้งสารคดีท่องเที่ยวเมื่อเสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศ เช่น เกล็ดหิมะในสายหมอก ทัศนะจากอินเดีย มนต์รักทะเลใต้ ประเภทวิชาการและประวัติศาสตร์ เช่น บันทึกเรื่องการปกครองของไทยสมัยอยุธยาและต้นรัตนโกสินทร์ กษัตริยานุสรณ์ หนังสือสำหรับเยาวชน เช่น แก้วจอมแก่น แก้วจอมซน หนังสือที่เกี่ยวข้องกับพระบรมวงศานุวงศ์ไทย เช่น สมเด็จแม่กับการศึกษา สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีกับพระราชกรณียกิจพระราชจริยาวัตรด้านการศึกษา ประเภทพระราชนิพนธ์แปล เช่น หยกใสร่ายคำ ความคิดคำนึง เก็จแก้วประกายกวี และหนังสือทั่วไป เช่น นิทานเรื่องเกาะ (เรื่องนี้ไม่มีคติ) เรื่องของคนแขนหัก เป็นต้น และมีลักษณะการเขียนที่คล้ายคลึงกับพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กล่าวคือ ในพระราชนิพนธ์เรื่องต่าง ๆ นอกจากจะแสดงพระอารมณ์ขันแล้ว ยังทรงแสดงการวิพากษ์ วิจารณ์ในแง่ต่าง ๆ เป็นการแสดงพระมติส่วนพระองค์
นอกจากพระนาม "สิรินธร" แล้ว พระองค์ยังทรงใช้นามปากกาในการพระราชนิพนธ์หนังสืออีก 4 พระนาม ได้แก่
"ก้อนหินก้อนกรวด" เป็นพระนามแฝงที่ทรงหมายถึง พระองค์และพระสหาย สามารถแยกได้เป็น ก้อนหิน หมายถึง พระองค์เอง ส่วนก้อนกรวด หมายถึง พระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงนี้ว่า “เราตัวโตเลยใช้ว่า ก้อนหิน หวานตัวเล็ก เลยใช้ว่า ก้อนกรวด รวมกันจึงเป็น ก้อนหิน-ก้อนกรวด” นามปากกานี้ ทรงใช้ครั้งเดียวตอนประพันธ์บทความ "เรื่องจากเมืองอิสราเอล" เมื่อปี พ.ศ. 2520
"แว่นแก้ว" เป็นชื่อที่พระองค์ทรงตั้งขึ้นเอง ซึ่งพระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงนี้ว่า "ชื่อแว่นแก้ว นี้ตั้งเอง เพราะตอนเด็ก ๆ ชื่อลูกแก้ว ตัวเองอยากชื่อแก้ว ทำไมถึงเปลี่ยนไปไม่รู้เหมือนกัน แล้วก็ชอบเพลงน้อยใจยา นางเอกชื่อ แว่นแก้ว" พระนามแฝง แว่นแก้วนี้ พระองค์เริ่มใช้เมื่อปี พ.ศ. 2521 เมื่อทรงพระราชนิพนธ์และทรงแปลเรื่องสำหรับเด็ก ได้แก่ แก้วจอมซน แก้วจอมแก่น และขบวนการนกกางเขน
"หนูน้อย" พระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงนี้ว่า "เรามีชื่อเล่นที่เรียกกันในครอบครัวว่า น้อย เลยใช้นามแฝงว่า หนูน้อย" โดยพระองค์ทรงใช้เพียงครั้งเดียวในบทความเรื่อง “ป๋องที่รัก” ตีพิมพ์ในหนังสือ 25 ปีจิตรลดา เมื่อปี พ.ศ. 2523
และ "บันดาล" พระองค์มีรับสั่งถึงพระนามแฝงนี้ว่า "ใช้ว่า บันดาลเพราะคำนี้ผุดขึ้นมาในสมอง เลยใช้เป็นนามแฝง ไม่มีเหตุผลอะไรในการใช้ชื่อนี้เลย" ซึ่งพระองค์ทรงใช้ในงานแปลภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยที่ทรงทำให้สำนักเลขาธิการคณะกรรมการแห่งชาติ ว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ กระทรวงศึกษาธิการ เมื่อปี พ.ศ. 2526
นอกจากนี้ ยังทรงพระราชนิพนธ์เพลงแป็นจำนวนมาก โดยบทเพลงที่ดังและนำมาขับร้องบ่อยครั้ง ได้แก่ เพลง ส้มตำ รวมทั้ง ยังทรงประพันธ์คำร้องในบทเพลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้แก่ เพลงรัก และเพลงเมนูไข่
พระราชกรณียกิจ
ด้านการศึกษา
เมื่อพระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาในระดับอุดมศึกษาแล้ว ทรงเข้ารับราชการเป็นพระอาจารย์ประจำกองวิชากฎหมายและสังคมศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ตามคำกราบบังคมทูลเชิญของพลตรียุทธศักดิ์ คล่องตรวจโรค ผู้บัญชาการโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าในขณะนั้น ทรงสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทยและสังคมวิทยา พระองค์จึงทรงเป็น "ทูลกระหม่อมอาจารย์" สำหรับนักเรียนนายร้อยตั้งแต่นั้น ต่อมา เมื่อมีการตั้งกองวิชาประวัติศาสตร์ขึ้นในปี พ.ศ. 2530 พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งเป็นผู้อำนวยการกองวิชาประวัติศาสตร์จนถึงปัจจุบัน และทรงได้รับการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นศาสตราจารย์ ส่วนการศึกษา ประจำโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2529 และเป็นศาสตราจารย์ ส่วนการศึกษา ประจำโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (อัตราจอมพล) เมื่อปี พ.ศ. 2543 นอกจากนี้ พระองค์ยังได้ทรงรับเชิญเป็นพระอาจารย์สอนในสถาบันอุดมศึกษาต่าง ๆ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยเฉพาะที่มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒนั้น พระองค์ได้รับการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นศาสตราจารย์พิเศษ สาขาพัฒนาศึกษาศาสตร์ด้วย
ในปี พ.ศ. 2525 ทรงพระราชดำริให้ก่อตั้งโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ขึ้นในพระบรมมหาราชวัง เพื่อเปิดโอกาสทางการศึกษาให้กับบุตรหลานข้าราชบริพารและประชาชนทั่วไป เปิดทำการสอนครั้งแรกในปีการศึกษา 2525 โดยทรงดำรงตำแหน่งเป็นองค์ประธานกรรมการคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานโรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ และทรงเข้าร่วมการประชุมคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานทุกครั้ง รวมถึงเสด็จพระราชดำเนินไปในงานปิดภาคเรียนของโรงเรียนทุกครั้ง เพื่อพระราชทานทุนพระราชทานส่งเสริมการเรียนดี และพระราชทานประกาศนียบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาขั้นพื้นฐานจากสถานศึกษาต่าง ๆ คือ โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ วิทยาลัยในวังชาย วิทยาลัยในวังหญิง โรงเรียนผู้ใหญ่พระดาบส ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนกาญจนาภิเษก (วิทยาลัยในวัง) กาญจนาภิเษกวิทยาลัย (ช่างทองหลวง)
ในปี พ.ศ. 2533 เมื่อครั้งที่พระองค์เสด็จฯ เยือนประเทศลาวครั้งแรกระหว่างวันที่ 15-22 มีนาคม ได้มีผู้มีจิตศรัทธาบริจาคทุนทรัพย์โดยเสด็จพระราชกุศลเป็นเงิน 12 ล้านกีบ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นำเงินไปก่อสร้างเรือนนอนให้แก่ ซึ่งอยู่ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์ไปทางทิศเหนือประมาณ 67 กิโลเมตร พระราชทานชื่อว่า “อาคารสิรินธร” โดยมีพระราชดำริที่จะช่วยเหลือนักเรียนให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ในรูปแบบของโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน โดยนำแนวทางที่ดำเนินการในประเทศไทยมาประยุกต์ใช้ และสนับสนุนการประกอบอาชีพเสริม
พ.ศ. 2535 ทรงพระราชดำริพระราชทานความช่วยเหลือกัมพูชาในการก่อตั้งวิทยาลัยกำปงเฌอเตียล ณ จังหวัดกำปงธม ประเทศกัมพูชา โดยพระราชทานเงินค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างอาคารสถานที่ต่าง ๆ เสด็จฯ ไปทรงเปิดวิทยาลัยเมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548 และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานทุนแก่นักเรียนเพื่อให้มาศึกษาต่อในประเทศไทยในหลักสูตรครุศาสตรบัณฑิตและหลักสูตรอาชีวศึกษา เพื่อนำความรู้กลับไปสอนและพัฒนาการจัดการศึกษาของวิทยาลัย รวมทั้งทรงสนับสนุนการศึกษาด้านนาฏศิลป์และดนตรี
ในปี พ.ศ. 2549 พระองค์ทรงมีแนวความคิดจัดตั้งขึ้น โดยความร่วมมือของโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาและคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อสร้างนักอักษรศาสตร์ที่มีมุมมองและแนวคิดใหม่เพื่อเป็นกำลังของชาติ
มีพระวิสัยทัศน์ก้าวไกล ทรงสนับสนุนการช่วยเหลือ โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ์ ให้เป็นโรงเรียนผลิตนักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ สร้าง"องค์ความรู้" ให้แก่ประเทศไทย
ด้านการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทย
พระองค์ทรงสนพระทัยด้านศิลปวัฒนธรรมมาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ โดยเฉพาะทางด้านดนตรีไทย ซึ่งพระองค์ทรงสนับสนุนในการอนุรักษ์ สืบทอด เผยแพร่ความรู้ด้านดนตรีไทยอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด โดยทรงเป็นแบบอย่างในการเสด็จทรงเครื่องดนตรีไทยร่วมกับประชาชนทั้งในและต่างประเทศ นอกจากนี้ ยังทรงอนุรักษ์ดนตรีไทยโดยการชำระโน้ตเพลง บันทึกเพลงเก่า และเผยแพร่งานเหล่านั้นอย่างต่อเนื่อง และส่งเสริมให้สถาบันการศึกษาต่าง ๆ จัดการเผยแพร่งานทางด้านดนตรีไทย ซึ่งจากงานทางด้านการอนุรักษณ์ดนตรีไทย ครูเสรี หวังในธรรม ได้กล่าวไว้ว่า “ดนตรีไทยไม่สิ้นแล้ว เพราะพระทูลกระหม่อมแก้วเอาใจใส่”
นอกจากด้านดนตรีไทยแล้ว พระองค์ยังประกอบพระราชกรณียกิจมากมายเพื่อการอนุรักษ์และพัฒนาศิลปวัฒนธรรมไทยทั้งในด้าน การช่างไทย นาฏศิลป์ไทย งานพิพิธภัณฑ์ ประวัติศาสตร์และโบราณสถาน ภาษาและวรรณกรรมไทย พระองค์ได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายพระสมัญญาว่า “ เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย ” เมื่อ พ.ศ. 2531 และ “วิศิษฏศิลปิน” เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2546 เพื่อเทิดพระเกียรติที่พระองค์ทรงพระปรีชาสามารถในศิลปะหลายสาขา รวมทั้ง ทรงมีคุณูปการต่อเหล่าศิลปินและศิลปวัฒนธรรมของชาติ นอกจากนี้ คณะรัฐมนตรีซึ่งมีฯพณฯ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้มีมติให้วันที่ 2 เมษายน ซึ่งเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระองค์เป็น "วันอนุรักษ์มรดกของชาติ" เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติที่พระองค์ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในด้านการอนุรักษ์มรดกของชาติในสาขาต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก พระองค์ทรงรับเป็นประธานที่ปรึกษาการจัดงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดีอีกด้วย ทรงเป็นประธานคณะกรรมการอำนวยการบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดารามวัดพระศรีรัตนศาสดาราม และพระบรมมหาราชวัง ตั้งแต่ปลายปี พ.ศ. 2523
ด้านการพัฒนาสังคม
พระองค์ทรงสนพระทัยงานด้านการพัฒนา ซึ่งถือเป็นงานหลักที่พระองค์ทรงงานควบคู่กับงานวิชาการ พระองค์ทรงเรียนรู้งานทางด้านพัฒนาจากการตามเสด็จพระราชดำเนินพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ไปทรงเยี่ยมประชาชนในถิ่นทุรกันดารต่าง ๆ ทั่วประเทศ จากการที่พระองค์ทรงได้เสด็จฯ ไปตามสถานที่ต่าง ๆ มากมาย พระองค์ทรงนำความรู้ที่ได้จากการลงพื้นที่จริงมาใช้ในงานด้านการพัฒนาสังคม นำไปสู่โครงการตามพระราชดำริส่วนพระองค์มากมาย โดยโครงการตามพระราชดำริในระยะเริ่มแรกนั้น พระองค์ทรงงานเกี่ยวกับเด็กนักเรียนในพื้นที่ทุรกันดารที่มีปัญหาขาดสารอาหาร ดังนั้น จึงทรงพระราชดำริส่งเสริมให้นักเรียนปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ แล้วนำมาประกอบเป็นอาหารกลางวันรับประทาน โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวันนี้ เริ่มต้นขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2523 โดยเริ่มที่ในจังหวัดราชบุรี กาญจนบุรี และประจวบคีรีขันธ์ และได้ขยายออกไปยัง 44 จังหวัดในพื้นที่ทุรกันดาร โครงการในพระราชดำริในระยะต่อมา พระองค์ทรงมุ่งเน้นทางด้านการศึกษามากขึ้น เนื่องจากพระองค์ทรงพระราชดำริว่า การศึกษาเป็นปัจจัยหลักในการสร้างและพัฒนาความรู้ ความคิด ตลอดจนความประพฤติและคุณงามความดีของบุคคล โดยพระองค์ทรงตั้งพระทัยให้ประชาชนทุกระดับชั้นสามารถได้รับการศึกษาอย่างเท่าเทียมกัน ซึ่งถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ประชาชนควรได้รับจากรัฐอีกทั้งทรงรับเป็นประธานกิตติมศักดิ์มูลนิธิเด็กอ่อนในสลัม
ด้านการพัฒนาห้องสมุดและการรู้หนังสือ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงสนพระทัยการอ่านและการพัฒนาห้องสมุด ทรงรับไว้ในพระราชูปถัมภ์ เมื่อวันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2519 หลายโอกาสที่เสด็จพระราชดำเนินต่างประเทศ ได้เสด็จเยี่ยมและทรงดูงานห้องสมุดชั้นนำหลายแห่ง ซึ่งได้พระราชทานข้อแนะนำแก่สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ และบรรณารักษ์ไทยในการนำความรู้ไปพัฒนาห้องสมุดโรงเรียนและห้องสมุดประชาชนรวมทั้งที่เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อขยายโอกาสให้ประชนในการพัฒนาการรู้หนังสือ นอกจากนี้ยังทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานในการประชุมสามัญประจำปีของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯเสมอมา รวมทั้งได้เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นประธานในโอกาสที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพการประชุมสมาพันธ์สมาคมห้องสมุดฯนานาชาติ (IFLA) และมีพระราชดำรัสเปิดการประชุม IFLA ครั้งที่ 65 ที่กรุงเทพมหานครในปี 1999
ด้านการต่างประเทศ
พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศเป็นครั้งแรกเมื่อคราวที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จฯ เยือนสหรัฐอเมริกาและประเทศในยุโรปอย่างเป็นทางการ ระหว่าง ปี พ.ศ. 2503-2504 ในขณะที่มีพระชนมายุ 5 พรรษา หลังจากนั้น พระองค์ก็เสด็จพระราชดำเนินเยือนต่างประเทศเป็นจำนวนหลายครั้ง โดยการเสด็จฯ นั้น พระองค์เสด็จฯ ทั้งในฐานะผู้แทนพระองค์ พระราชอาคันตุกะหรืออาคันตุกะของรัฐบาลประเทศต่าง ๆ อย่างเป็นทางการ รวมทั้ง เสด็จฯ เป็นการส่วนพระองค์ ซึ่งนอกจากจะทรงงานเพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศแล้ว พระองค์ยังเสด็จฯ ทอดพระเนตรสังคม วัฒนธรรม สถานที่ต่าง ๆ และทรงได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้เชี่ยวชาญในสาขาต่าง ๆ ของประเทศนั้น ๆ และได้ทรงนำความรู้และประสบการณ์ที่ทรงได้ทอดพระเนตรและจดบันทึกมาประยุกต์ใช้กับการทรงงานภายในประเทศด้วย ซึ่งการเสด็จฯ ทรงงานในต่างประเทศของพระองค์ทำให้หนังสือพิมพ์ฝรั่งเศสว่าถวายพระราชสมัญญานามแด่พระองค์ว่า “เจ้าฟ้านักดูงาน” หรือ “Le Princesse Stagiaire”
นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงร่วมมือกับนานาประเทศเพื่อก่อให้เกิดความร่วมมือในด้านการพัฒนาสังคม อาทิเช่น ความร่วมมือระหว่างประเทศไทยและประเทศลาว ซึ่งพระองค์ได้ทรงมีโครงการตามพระราชดำริทั้งในด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต การให้ความช่วยเหลือทางการแพทย์และการสาธารณสุข การพัฒนาทางด้านการศึกษา เป็นต้น นอกจากประเทศลาวแล้ว โครงการเพื่อการพัฒนาของพระองค์ยังได้ขยายออกไปยังประเทศกัมพูชา ประเทศพม่า และประเทศเวียดนามด้วย นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงร่วมมือกับองค์การระหว่างประเทศ ได้แก่ ความร่วมมือกับองค์การสหประชาชาติ พระองค์ทรงให้ความร่วมมือในโครงการอาหารในโรงเรียน ซึ่งเป็นโครงการของโครงการอาหารโลกแห่งองค์การสหประชาชาติ โดยได้แต่งตั้งให้พระองค์เป็นทูตพิเศษของโครงการด้วย, โครงการการศึกษาเพื่อทุกคน เป็นโครงการด้านการส่งเสริมศักยภาพของเด็กชนกลุ่มน้อย ด้วยการศึกษาและอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม ซึ่งเป็นโครงการขององค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม รวมทั้ง โครงการการศึกษาหลังประถมศึกษาสำหรับผู้ลี้ภัยและผู้พลัดถิ่น โดยมูลนิธิการศึกษาเพื่อผู้ลี้ภัย สำนักงานข้าหลวงใหญ่เพื่อผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ
ความสัมพันธ์กับประเทศจีน
พระองค์เป็นพระบรมวงศานุวงศ์ที่เสด็จเยือนจีนมากครั้งที่สุด รวมทั้งสิ้น 20 ครั้ง โดยเสด็จฯ เยือนมณฑลของจีนครบทุกมณฑล ซึ่งหลายครั้งหลังเสด็จฯ เยือนจีนจะทรงถ่ายทอดประสบการณ์การเยือนเป็นสารคดี ได้แก่ ย่ำแดนมังกร ซึ่งทรงพระราชนิพนธ์หลังเสด็จฯ เยือนจีนครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2524 ส่วนเรื่องอื่น ๆ ที่ตามมาได้แก่ มุ่งไกลในรอยทราย, เกล็ดหิมะในสายหมอก , ใต้เมฆที่เมฆใต้, เย็นสบายชายน้ำ, คืนถิ่นจีนใหญ่ และ เจียงหนานแสนงาม นอกจากนี้ พระองค์ยังได้รับการยกย่องจากสมาคมมิตรภาพวิเทศสัมพันธ์แห่งประชาชนจีนว่าทรงเป็น "ทูตสันถวไมตรี" ระหว่างประเทศไทยและประเทศจีน เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2547
ในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ ในปี พ.ศ. 2542 ชาวไทยเชื้อสายจีน บริษัท ห้างร้าน กลุ่มมวลชน หน่วยงานราชการได้ร่วมใจกันจัดสร้าง ซุ้มประตูวัฒนธรรมไทย–จีน หรือ ซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติ บริเวณวงเวียนโอเดียน เพื่อถวายเป็นราชสดุดีแด่องค์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเป็นสัญลักษณ์ของไชน่าทาวน์ พระองค์ได้ทรงจารึกอักษรจีน "เซิ่ง โซ่ว อู๋ เจียง" หมายถึง "ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน" พร้อมนามาภิไธย "สิรินธร" บนแผ่นจารึกนามใต้หลังคาซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติ
ด้านการสาธารณสุข
จากการที่พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังถิ่นทุรกันดาร ทำให้พระองค์ทอดพระเนตรเห็นถึงปัญหาทางด้านสุขภาพอนามัยของราษฎรในชนบท พระองค์จึงมีพระราชดำริจัดทำโครงการต่าง ๆ เพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพอนามัยของราษฎร โครงการแรกที่พระองค์ทรงเริ่ม ได้แก่ โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนอาหารกลางวันของเด็กนักเรียน ซึ่งโครงการนี้นอกจากจะแก้ปัญหาการขาดแคลนอาหารกลางวันแล้วยังช่วยให้นักเรียนมีความรู้ทางด้านโภชนาการและการเกษตรด้วย และปัญหาที่สำคัญอีกประการหนึ่ง นั่นคือ การระบาดของโรคคอพอกเนื่องจากการขาดสารไอโอดีน พระองค์ทรงแก้ไขปัญหานี้โดยทรงริเริ่ม โครงการควบคุมโรคขาดสารไอโอดีน ด้วยการรณรงค์ให้มีการใช้เกลือไอโอดีนหรือหยดไอโอดีนในการประกอบอาหาร และอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการขาดไอโอดีน ซึ่งโครงการนี้เป็นโครงการที่เสริมการทำงานของกระทรวงสาธารณสุข นอกจากนี้ พระองค์ยังให้ความสำคัญต่อสุขภาพอนามัยของแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดารด้วย โดยพระองค์ทรงตระหนักว่าคนเราจะภาวะโภชนาการและสุขภาพอนามัยที่ดีนั้น ต้องเริ่มตั้งแต่ในครรภ์มารดา พระองค์จึงเริ่ม โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดาร เพื่อให้แม่และเด็กได้รับบริการทางด้านอนามัยอย่างเหมาะสม รวมทั้งได้รับโภชนาการที่ถูกต้องและเหมาะสมในแต่ละพื้นที่
นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงจัดตั้งหน่วยแพทย์พระราชทานและหน่วยทันตกรรมพระราชทานเพื่ออกตรวจรักษาราษฎรในถิ่นทุรกันดารที่พระองค์เสด็จฯ เยี่ยมในแต่ละครั้ง รวมทั้งทรงรับผู้ป่วยที่ยากจนเป็นคนไข้ในพระราชานุเคราะห์ด้วย
พระองค์เสด็จฯ ณ โรงพยาบาลต่าง ๆ ในเมืองมิวนิก ประเทศเยอรมนี ด้วยความเป็นห่วงประชาชนที่เป็นโรคที่เกี่ยวกับกระดูกและจักษู นำวิทยาการในประเทศเยอรมนีมาสู่เมืองไทย
ด้านศาสนา
เนื่องจากพระองค์ทรงได้รับการอบรมให้มีความใกล้ชิดกับพระพุทธศาสนาจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทำให้พระองค์ทรงเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามาตั้งแต่ทรงพระเยาว์ โดยพระองค์มักมักจะได้รับพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวให้เสด็จฯ เป็นผู้แทนพระองค์ เพื่อเป็นองค์ประธานในพิธีที่เกี่ยวข้องกับศาสนา เช่น พิธีเวียนเทียนที่พุทธมณฑล เนื่องในวันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา เป็นต้น
พระองค์ทรงริเริ่มให้มีการฟื้นฟูประเพณีฉลองวันวิสาขบูชา ซึ่งเป็นประเพณีที่เคยมีขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดยได้ทรงประกาศเชิญชวนให้พุทธศาสนิกชนร่วมกันจุดโคมประทีป และส่งบัตรอวยพรที่มีข้อธรรมะ เพื่อเป็นการพุทธศาสนิกชนทั่วไปได้ทราบถึงประวัติและความสำคัญของวันวิสาขบูชา รวมทั้ง ยังเป็นเครื่องเตือนใจให้ระลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า โดยพระองค์ยังได้พระราชทานโคลงข้อธรรมะเพื่อให้กระทรวงวัฒนธรรมพิมพ์แจกแก่พุทธศาสนิกชนในบัตรอวยพรวันวิสาขบูชาด้วย และพระองค์ยังทรงพระราชดำริให้ธรรมสถานแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจัดงานเทศน์มหาชาติร่ายยาวขึ้น ซึ่งเป็นการเทศน์มหาชาติตามรูปแบบที่ถูกต้องตามตำรับหลวง เพื่อชี้นำให้คนไทยได้เข้าใจในคุณค่าของเรื่องมหาชาติ และประเพณีการเทศน์มหาชาติที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ครั้งโบราณกาล พระราชกรณียกิจที่สำคัญประการหนึ่ง คือ พระองค์ยังทรงเป็นแม่กองในการซ่อมแซมวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อให้สำเร็จทันงานพระราชพิธีสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 200 ปี ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2525 ซึ่งงานบูรณปฏิสังขรณ์ในครั้งนี้ประสบปัญหาล่าช้า เนื่องจากงบประมาณน้อย รวมทั้ง ขาดแคลนช่างในสาขาต่าง ๆ เป็นต้น งานในครั้งนี้พระองค์ทรงดูแลอย่างใกล้ชิด และคลี่คลายปัญหาต่าง ๆ ด้วยพระราชหฤทัยที่เด็ดขาด รวมทั้ง แก้ได้รับเงินบริจาคจากพระบรมวงศานุวงศ์และประชาชนร่วมสมทบทุนจึงทำให้งานบูรณะในครั้งนี้จึงเสร็จทันกาล นอกจากนี้ พระองค์ทรงบูรณะ จังหวัดอ่างทอง และทรงสร้างพระอุโบสถขึ้นใหม่เพื่อเป็นพระราชกุศลในโอกาสเจริญพระชนมายุครบ 3 รอบ และทรงรับวัดนี้ไว้ในพระราชอุปถัมภ์ด้วย
นอกจากพระพุทธศาสนาแล้ว พระองค์ยังทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจที่เกี่ยวเนื่องกับศาสนาอื่น ๆ โดยมิได้ทรงละเลย ซึ่งเมื่อพระองค์ได้รับคำกราบบังคมทูลเชิญเสด็จฯ ไปประกอบพิธีกรรมของศาสนาต่าง ๆ นั้น พระองค์ก็จะเสด็จฯ ตามคำกราบบังคมทูลเสมอ
ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ
พระองค์มีพระราชดำริให้นำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการพัฒนาพัฒนาประเทศหลายประการ ทรงเป็นองค์ประธานกรรมการของโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ เป็นเลขานุการ โดยมีพระราชดำริให้โครงการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นนั้นเป็นโครงการนำร่องและใช้เป็นตัวอย่างในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ และมีพระราชประสงค์จะให้หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องกับโครงการนั้น ๆ มารับช่วงต่อไป พระองค์ทรงเริ่มนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้กับการพัฒนาการศึกษาของโรงเรียนในชนบท ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2538 ใน โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับโรงเรียนในชนบท โดยพระราชทานเครื่องคอมพิวเตอร์และอุปรณ์ที่จำเป็นเพื่อจัดตั้งเป็นห้องเรียนขึ้น และพัฒนามาจนสามารถนำเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาประกอบการเรียนการสอนในรายวิชาต่าง ๆ ปัจจุบัน มีโรงเรียนในโครงการประมาณ 85 แห่ง โดยมีโรงเรียนในจังหวัดนครนายกเป็นศูนย์กลางการพัฒนาเพื่อนำแนวทางใหม่ ๆ ไปทดลองใช้กับโรงเรียนในชนบท และทรงริเริ่ม โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อคนพิการ เพื่อให้คนพิการสามารถใช้คอมพิวเตอร์เพื่อสร้างความรู้ ความบันเทิง พัฒนาทักษะ และสร้างอาชีพต่อไปในอนาคต พระองค์ทรงมีคณะทำงานที่จะศึกษาวิจัยเพื่อหาอุปกรณ์ทางเทคโนโลยีและวิธีการช่วยเหลือผู้พิการในแต่ละด้านอย่างเหมาะสม ซึ่งโครงการนี้มีเป็นหน่วยงานหลัก นอกจากนี้ โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำรินี้ ยังเพิ่มโอกาสให้ผู้ต้องขังในทัณฑสถานได้รับการอบรมและฝึกทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์ระหว่างการถูกคุมขัง เพื่อสามารถนำความรู้ที่ได้รับนำไปพัฒนาตนเองและนำไปประกอบอาชีพได้ และมีโครงการสำหรับเด็กป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษาภายในโรงพยาบาลเป็นระยะเวลานาน ซึ่งอาจจะทำให้ขาดโอกาสทางด้านการศึกษา โดยใช้คอมพิวเตอร์เป็นสื่อในการเรียนรู้ สร้างความเพลิดเพลิน รวมทั้ง ส่งเสริมพัฒนาการแก่เด็กที่ป่วยด้วย นอกจากนี้ พระองค์ยังนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้กับงานทางด้านการเผยแพร่วัฒนธรรมของไทย 76 จังหวัด ผ่านทางอินเทอร์เน็ต โดยมีกระทรวงวัฒนธรรมเป็นผู้ดูแลโครงการนี้
จากพระราชกรณียกิจทางด้านการนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ ทำให้วารสารอินโฟแชร์ ซึ่งเป็นวาสารของสำนักงานด้านเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารของยูเนสโก ได้ตีพิมพ์บทความเฉลิมพระเกียรติการอุทิศพระองค์เพื่อการศึกษาเรียนรู้ด้านสารสนเทศของเด็กและผู้ด้อยโอกาสของไทย รวมทั้ง ยังได้ถวายนาม “IT Princess” หรือ “เจ้าหญิง ไอที” แก่พระองค์อีกด้วย
พระเกียรติยศ
ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี | |
---|---|
ธงประจำพระอิสริยยศ | |
ตราประจำพระองค์ | |
ธงประจำพระองค์ | |
การทูล | ใต้ฝ่าละอองพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ |
ลำดับโปเจียม | 4 |
พระอิสริยยศ
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ (2 เมษายน พ.ศ. 2498 – 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520)
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี (5 ธันวาคม พ.ศ. 2520 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562)
- สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 – ปัจจุบัน)
เครื่องราชอิสริยยศ
เมื่อพระองค์ทรงได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็น "สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี" ในการพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2520 นั้น พระองค์ทรงได้รับพระราชทานเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศ ดังนี้
- พระสุพรรณบัฏ จารึกพระปรมาภิไธย บรรจุในหีบทองคำลงยา ภปร ประดับเพชร
- เครื่องราชูปโภค
- พานพระศรี (พานใส่หมากพลู) ทองคำลงยาเครื่องพร้อม
- หีบพระศรีทองคำลงยาประดับเพชร พร้อมพานทองรองเครื่องพร้อม
- พระสุพรรณศรี (กระโถนเล็ก) ทองคำลงยา
- กาทองคำทรงกระบอกมีถาดรอง
- ขันน้ำเสวยทองคำลงยา พร้อมจอกทองคำลงยา
- ขันสรงพระพักตร์ทองคำลงยา พร้อมพานรอง
- ที่ชาทองคำพร้อมถ้วยฝาหยก
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- พ.ศ. 2514 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2520 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2515 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)
- พ.ศ. 2520 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. 2520 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2538 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 1 ปฐมดิเรกคุณาภรณ์ (ป.ภ.)
- พ.ศ. 2533 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ
- พ.ศ. 2518 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 (ส.ช.)
- พ.ศ. 2531 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
- พ.ศ. 2532 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
- พ.ศ. 2548 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
- พ.ศ. 2502 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2562 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ ๑ (ว.ป.ร.๑)
- พ.ศ. 2525 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)
- พ.ศ. 2520 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
ประเทศ | ปีที่ได้รับ | ชื่อ | แพรแถบ | อ้างอิง |
---|---|---|---|---|
เกาหลีใต้ | พ.ศ. 2524 | เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งการทูต ชั้นที่ 1 (เหรียญควางฮวาแดจัง) | ||
เยอรมนีตะวันตก | พ.ศ. 2527 | เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ชั้นประถมาภรณ์ | ||
เนปาล | พ.ศ. 2527 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันรุ่งโรจน์ โอจาสวี ราชญาญ | ||
สเปน | พ.ศ. 2530 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์อิซเบลลาชาวคาทอลิก ชั้นประถมาภรณ์ | ||
ฝรั่งเศส | พ.ศ. 2532 | เครื่องอิสริยาภรณ์ปาล์มวิชาการ ชั้นที่ 1 | ||
บรูไน | พ.ศ. 2533 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลไลลา อุตมะ | ||
ลาว | พ.ศ. 2534 | เหรียญทองคำแห่งชาติ | ||
ญี่ปุ่น | พ.ศ. 2534 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนมงกุฎ ชั้นที่ 1 | ||
บริเตนใหญ่ | พ.ศ. 2539 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์รอยัลวิกตอเรียน ชั้นอัศวินสูงสุด | ||
เดนมาร์ก | พ.ศ. 2544 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นประถมาภรณ์ | ||
สวีเดน | พ.ศ. 2546 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซราฟีม | ||
เนเธอร์แลนด์ | พ.ศ. 2546 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์ครูนอรด์ ชั้นสูงสุด | ||
ออสเตรีย | พ.ศ. 2547 | เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐออสเตรีย ชั้นมหาอิสริยาภรณ์ทอง | ||
ตองงา | พ.ศ. 2549 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์ปูโอโน | ||
มองโกเลีย | พ.ศ. 2552 | เครื่องอิสริยาภรณ์ดาราขั้วโลกแห่งมองโกเลีย | ||
มาเลเซีย | พ.ศ. 2552 | เครื่องราชอิสริยาภรณ์หยาง มูเลีย เซเตีย มาห์โกตา มาเลเซีย ชั้นที่ 1 | ||
ปากีสถาน | พ.ศ. 2555 | เครื่องอิสริยาภรณ์นิชาน-อี-ปากีสถาน | ||
อินเดีย | พ.ศ. 2560 | เครื่องอิสริยาภรณ์ปัทมภูษัณ | ||
จีน | พ.ศ. 2562 | เครื่องอิสริยาภรณ์รัฐมิตราภรณ์ |
พระยศทางทหาร
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี | |
---|---|
รับใช้ | ไทย |
แผนก/ | กองทัพบกไทย, กองทัพเรือไทย, กองทัพอากาศไทย และ กองอาสารักษาดินแดน |
ประจำการ |
|
ชั้นยศ |
|
- ร้อยเอกหญิง เรือเอกหญิง เรืออากาศเอกหญิง และทรงได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งนายทหารพิเศษประจำกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์ นายทหารพิเศษประจำกองทัพเรือ และนายทหารพิเศษประจำกองทัพอากาศ (21 ธันวาคม พ.ศ. 2520)
- นายทหารพิเศษ ประจำกองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 5 (25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523)
- นายทหารพิเศษ ประจำกองนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ, ประจำกองบังคับการกรมทหารราบที่ 3 รักษาพระองค์ กรมนาวิกโยธิน, ประจำกองนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศ กรมยุทธศึกษาทหาร และประจำกองพันอากาศโยธินที่ 1 รักษาพระองค์ (26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523)
- ตำแหน่งอาจารย์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (24 ธันวาคม พ.ศ. 2523)
- พันตรีหญิง นาวาตรีหญิง และนาวาอากาศตรีหญิง (25 ธันวาคม พ.ศ. 2523)
- นายทหารพิเศษ ประจำกรมนักเรียนร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (13 มกราคม พ.ศ. 2524)
- นายกองเอก กองอาสารักษาดินแดน (พ.ศ. 2525)
- พันโทหญิง นาวาโทหญิง นาวาอากาศโทหญิง (1 ตุลาคม พ.ศ. 2526)
- พันเอกหญิง นาวาเอกหญิง นาวาอากาศเอกหญิง (27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2528)
- ศาสตราจารย์ (อัตรา พ.อ.) (2 มิถุนายน พ.ศ. 2529)
- หัวหน้า กองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (5 มีนาคม พ.ศ. 2530)
- พลตรีหญิง พลเรือตรีหญิง และพลอากาศตรีหญิง ศาสตราจารย์ (อัตรา พล.ต.) และ ผู้อำนวยการกองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศึกษาโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (31 มกราคม พ.ศ. 2532)
- พลโทหญิง พลเรือโทหญิง และพลอากาศโทหญิง และ ศาสตราจารย์ (อัตรา พล.ท.) (19 สิงหาคม พ.ศ. 2535)
- นายกองใหญ่ กองอาสารักษาดินแดน สำนักอำนวยการกองอาสารักษาดินแดน (17 เมษายน พ.ศ. 2535)
- พลเอกหญิง พลเรือเอกหญิง และพลอากาศเอกหญิง (15 มีนาคม พ.ศ. 2539)
- ศาสตราจารย์ (อัตรา จอมพล) (2 สิงหาคม พ.ศ. 2543)
- นายทหารพิเศษ ประจำ (16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2545)
พระเกียรติคุณ
รางวัลที่ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวาย
- จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทูลเกล้าฯ ถวายรางวัล เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2531 เนื่องจากพระองค์ทรงมีผลงานที่มีส่วนส่งเสริมความรู้และความภูมิใจในภาษาไทยเป็นที่ประจักษ์แก่ประชาชนทั่วไปอย่างเด่นชัด และผลงานนั้น ๆ มีลักษณะก่อให้เกิดความสนใจ และสร้างทัศนคติที่ดีต่อภาษาประจำชาติ
- รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ คณะกรรมการบริหารสภาวิจัยแห่งชาติ ทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2545 สาขาสหวิทยาการ แด่พระองค์ เมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ. 2545 ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต เพื่อเฉลิมพระเกียรติคุณในพระอัจฉริยภาพที่ทรงเป็นนักวิจัย โดยมีผลงานในทุกสาขาวิชาซึ่งเป็นประโยชน์ต่อวงการวิชาการของประเทศ
- รางวัลรามอน แมกไซไซ พระองค์ทรงได้รับการคัดเลือกจากมูลนิธิรางวัลรามอน แมกไซไซ ให้ได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลรามอล แมกไซไซ สาขาบริการสาธารณะ ประจำปี พ.ศ. 2534 โดยทรงเข้ารับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัล ณ ศูนย์วัฒนธรรมฟิลิปปินส์ ประเทศฟิลิปปินส์ เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2534
- พระองค์ทรงได้รับการคัดเลือกให้ได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลอินทิรา คานธี ประจำปี 2547 จากพระราชกรณียกิจที่ทรงปฏิบัติเพื่อมวลมนุษยชาติ โดยทรงเข้ารับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัล ณ ประเทศอินเดีย เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548 ซึ่งนับเป็นลำดับที่ 19 ของผู้ที่ได้รับรางวัลนี้
- โดยพระองค์ทรงได้รับการคัดเลือกจากประชาชนชาวจีนให้เป็นมิตรนานาชาติ 10 อันดับแรกของประเทศจีน เนื่องจากพระองค์ทรงศึกษาภาษาจีนตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทรงทำวิจัยเกี่ยวกับประวัติศาสตร์จีนมาตลอด และเสด็จเยือนประเทศจีนแล้วมากกว่า 32 ครั้ง ในช่วง 28 ปีที่ผ่านมา ทรงเข้ารับการทูลเกล้าฯ เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2552 ณ ประเทศจีน ในโอกาสนี้ รัฐบาลไทย โดยนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ในนามคณะรัฐมนตรี ข้าราชการ และพสกนิกรชาวไทยทุกหมู่เหล่า ได้เป็นเจ้าภาพจัดงานสโมสรสันนิบาตและงานถวายพระกระยาหารค่ำเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลการจัดกิจกรรม มิตรนานาชาติสิบอันดับแรกของสาธารณรัฐประชาชนจีนในรอบ 100 ปี ณ ตึกสันติไมตรี ทำเนียบรัฐบาล เมื่อวันที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2553
ตำแหน่งที่ทรงได้รับ
- อุปนายิกาผู้อำนวยการสภากาชาดไทย โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริว่า สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นผู้ที่เหมาะสมและไว้วางพระราชหฤทัย จึงมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ทรงดำรงตำแหน่งอุปนายิกาผู้อำนวยการสภากาชาดไทย ตั้งแต่วันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2520
- ทูตพิเศษของโครงการอาหารโลก ด้านอาหารโรงเรียน (WFP's Special Ambassador for School Feeding) พระองค์ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายตำแหน่งทูตพิเศษของโครงการอาหารโลก (World food programme) แห่งสหประชาชาติ เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2547
- ทูตสันถวไมตรีแห่งองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ด้านการส่งเสริมศักยภาพของเด็กชนกลุ่มน้อย ด้วยการศึกษาและอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม (UNESCO Goodwill Ambassador for the Empowerment of Minority Children and the Preservation of their Intangible Cultural Heritage) องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก แต่งตั้งให้พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งนี้ โดยนายโคอิชิโร มัตสึอูระ ผู้อำนวยการใหญ่ยูเนสโก พร้อมด้วยผู้บริหารยูเนสโก เข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายใบประกาศนียบัตรและใบประกาศแต่งตั้ง เมื่อวันที่ 24 มีนาคมพ.ศ. 2548 ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต
- วุฒิสภากิตติมศักดิ์ ของมูลนิธิการประชุมผู้ได้รับรางวัลโนเบล (Honorary Senate of the Foundation Lindau Nobel Prize Winners Meetings) เนื่องจากพระองค์ทรงทำคุณประโยชน์อย่างเด่นชัดในการประชุมที่ลินเดา และแก่มูลนิธิ ทรงเสียสละและทุ่มเทให้กับงานทางด้านวิทยาศาสตร์ สนับสนุนการศึกษาวิทยาศาสตร์ เชื่อมโยงวิทยาศาสตร์และทำให้เกิดการบูรณาการ เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2553
เหรียญและตราไปรษณียากรที่ระลึก
เหรียญราชอิสริยาภรณ์
- เหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มีลักษณะ ดังนี้
ลักษณะ เป็นเหรียญเงินรูปกลมแบน เส้นผ่าศูนย์กลาง 3.1 เซนติเมตร ด้านหน้า กลางเหรียญมีพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีผินพระพักตร์เฉียงทางซ้าย ทรงฉลองพระองค์ชุดไทย ทรงสะบักปักดิ้นทอง เข็มกลัดนพเก้า ประดับเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์และเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 และมีลายกลีบดอกรักชิดวงขอบ ด้านหลัง กลางเหรียญมีพระนามาภิไธยย่อ "สธ" ไขว้ภายใต้มงกุฎขัตตินารี ไม่มีพระจอน ภายในวงขอบเบื้องบนมีข้อความว่า "พระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี" เบื้องล่างมีข้อความว่า "๕ ธันวาคม ๒๕๒๐" โดยมีดอกประจำยามประกอบหัวท้ายด้านบน มีมงกุฎขัตตินารี ไม่มีพระจอน หลังมงกุฎมีห่วง
การประดับ สำหรับบุรุษ ใช้ห้อยกับแพรแถบกว้าง 3.1 เซนติเมตร พื้นของแพรแถบด้านขวาเป็นสีเหลืองขอบนอกมีริ้วสีม่วง ด้านซ้ายเป็นสีม่วงขอบนอกมีริ้วสีเหลือง ส่วนสตรีใช้ห้อยกับแพรแถบเช่นกัน แต่ผูกเป็นรูปแมลงปอ ใช้ประดับอย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หรือ ห้อยคอ หรือ ประดับโดยวิธีที่สมควรโดยไม่มีแพรแถบก็ได้
- เหรียญเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสพระราชพิธีฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 มีลักษณะ ดังนี้
ลักษณะเป็นเหรียญกลมขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง 32 มิลลิเมตร ทำด้วยเงิน ด้านหน้า ด้านหน้ากลางเหรียญมีพระรูปสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงฉลองพระองค์ชุดไทย ทรงสายสะพายและสายสร้อยแห่งเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ พระอังสาเบื้องซ้ายประดับดวงตราปฐมจุลจอมเกล้า เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 และเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา ริมขอบเหรียญโดยรอบประดับด้วยลายไทยประดิษฐ์ จำนวน 60 ดอก ด้านหลังกลางเหรียญมีรูปตราสัญลักษณ์งานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสพระราชพิธีฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 ภายในวงขอบเหรียญเบื้องล่างมีข้อความว่า “พระราชพิธีฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558” ด้านหน้าขอบนอกเหรียญเบื้องบนมีมงกุฎขัตติยราชนารีอยู่ภายใต้พระสัปตปฎลเศวตฉัตรประดิษฐานอยู่ภายในวงรี มีลายกลีบบัวล้อมรอบ
การประดับ สำหรับบุรุษ ใช้ห้อยกับแพรแถบกว้าง 32 มิลลิเมตร พื้นของแพรแถบเป็นสีม่วงอันเป็นสีประจำวันพระราชสมภพ กลางแพรแถบมีริ้วสีขาว หมายถึง น้ำพระราชหฤทัยอันบริสุทธิ์ผุดผ่อง เปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณที่แผ่ไพศาลไปยังประชาชนทุกหมู่เหล่า และริ้วสีเหลือง หมายถึง สีประจำราชวงศ์จักรี สำหรับสตรีใช้ห้อยกับแพรแถบดังกล่าวผูกเป็นรูปแมลงปอ ใช้ประดับอย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หรือ ห้อยคอ หรือ ประดับโดยวิธีที่สมควรโดยไม่มีแพรแถบก็ได้
เหรียญที่ระลึก
- เหรียญที่ระลึกเนื่องในวโรกาสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จ ฯ เปิดศาลาไทย ณ ประเทศนอร์เวย์ แบ่งออกเป็น เหรียญที่ทำจากทองคำและทำจากเงิน มีลักษณะ ดังนี้
ด้านหน้า กลางเหรียญมีพระรูปสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ผินพระพักตร์ทางเบื้องขวา ชิดวงขอบเหรียญด้านบนมีพระนามาภิไธย "สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี" ด้านล่างมีข้อความว่า "เสด็จเปิดศาลาไทย ประเทศนอร์เวย์ พ.ศ. ๒๕๓๒" มีดอกประจำยามและเครื่องหมายโรงกษาปณ์คั่นระหว่างข้อความ
ด้านหลัง กลางเหรียญมีรูปก้อนหินสลักพระปรมาภิไธยย่อ "จปร" และเลขบอกปีคริสต์ศักราช "1907" ด้านล่างมีรูปค้อนไขว้ ชิดวงขอบเหรียญด้านบนมีข้อความว่า "H.R.H. PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN" "1989" ด้านล่างมีข้อความว่า " APNING AV SALA THAI NORDKAPP"
- เหรียญที่ระลึกเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี องค์อุปถัมภ์ดนตรีไทย เนื่องในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุ 36 พรรษา มีลักษณะ ดังนี้
ด้านหน้า มีพระรูปสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ผินพระพักตร์ทางเบื้องขวา ฉลองพระองค์ชุดไทย ทรงสวมสายสร้อยแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์
ด้านหลัง กลางเหรียญมีรูประนาด และข้อความว่า "ระนาดเอก" ชิดวงขอบเหรียญด้านบนมีข้อความว่า "สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี" ด้านล่างมีข้อความว่า "องค์อุปถัมภ์ดนตรีไทย" "พ.ศ. ๒๕๓๔" มีเครื่องหมายโรงกษาปณ์
- เหรียญที่ระลึกเสด็จฯ เปิดศาลาไทย
- เหรียญที่ระลึกองค์อุปถัมภ์ดนตรีไทย
เหรียญกษาปณ์
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ออกใช้เมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2521 โดยมีลักษณะ ดังนี้
ด้านหน้า เป็นพระฉายาลักษณ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีประดับพระอังสา ผินพระพักตร์เฉียงขวา ทรงฉลองพระองค์ชุดไทยประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ริมขอบมีข้อความว่า "สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี"
ด้านหลัง เป็นพระปรมาภิไธยย่อ "สธ" ใต้พระมงกุฎขัตติยราชนารี ริมขอบซ้ายมีข้อความว่า "๕ ธันวาคม ๒๕๒๐" ริมขอบขวามีข้อความว่า "ประเทศไทย " เบื้องล่างด้านซ้ายมีเลขบอกราคา ด้านขวามีเลขบอกราคาว่า "บาท"
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเนื่องในวโรกาสที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีมีพระชนมายุ 36 พรรษา ออกใช้เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2534 โดยมีลักษณะ ดังนี้
ด้านหน้า มีพระบรมรูปสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเครื่องแบบเต็มยศพลตรีหญิงทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสายสะพายและสวมสายสร้อยมหาจักรีบรมราชวงศ์ ภายในวงขอบเหรียญเบื้องบนมีข้อความว่า "พลตรีหญิงสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี"
ด้านหลัง เป็นรูปพระตรา มีพระนามาภิไธยย่อ "สธ" อยู่ภายใต้พระจุลมงกุฎปักยี่กา ใต้ช่อชัยพฤกษ์ ด้านขวามีเลขบอกราคาของเหรียญ ด้านซ้ายมีข้อความ "บาท" ภายในวงขอบเหรียญเบื้องล่าง มีข้อความว่า "ฉลองพระชนมายุ ๓๖ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๓๔" และ "ประเทศไทย"
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี พระชนมายุ 50 พรรษา ออกใช้เมื่อวันที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2548 โดยมีลักษณะ ดังนี้
ด้านหน้า มีพระบรมรูปสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารีทรงฉลองพระองค์ชุดไทย ทรงสะพักปักลาย ทรงสายสะพายและสายสร้อยแห่งเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ พระอังสาเบื้องซ้ายประดับเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1และเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา ริมขอบเหรียญโดยรอบประดับด้วยดอกรัก จำนวน 50 ดอก
ด้านหลัง กลางเหรียญมีอักษรพระนามาภิไธยย่อ "สธ" ไขว้ภายใต้มงกุฎขัตติยราชกุมารี และมีเส้นรัศมีเปล่งออกโดยรอบ 50 เส้น รอบรัศมีประกอบด้วยดารารัศมีจรดดอกและช่อชัยพฤกษ์ ริมขอบเหรียญโดยรอบประดับด้วยดอกรักจำนวน 50 ดอก ภายในวงขอบเหรียญเบื้องบนมีข้อความว่า "พระชนมายุ ๕๐ พรรษา ๒ เมษายน ๒๕๔๘" เบื้องล่างมีข้อความบอกราคาของเหรียญ และ ข้อความว่า "ประเทศไทย"
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกสถาปนาพระอิสริยศักดิ์
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก
36 พรรษา - เหรียญกษาปณ์ที่ระลึก
50 พรรษา
- เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี พระชนมายุ 60 พรรษา ออกใช้เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2558
ตราไปรษณียากร
- ตราไปรษณียากรที่ระลึก 4 รอบ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นภาพพระฉายาลักษณ์ พร้อมด้วยตราอักษรพระนามาภิไธย "สธ" ขอบภาพด้านล่าง มีคำว่า "๔ รอบ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี H.R.H. PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN'S 4th CYCLE BIRTHDAY ANNIVERSARY" ออกจำหน่ายตั้งแต่วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2546 จำนวน 2,000,000 ดวง
- ตราไปรษณียากรชุดโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นภาพพระฉายาลักษณ์ พร้อมด้วยตราอักษรพระนามาภิไธย "สธ" ขอบภาพด้านล่าง มีคำว่า "สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี พระอัฉริยภาพด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ H.R.H. PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN" ออกจำหน่ายตั้งแต่วันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2547 จำนวน 700,000 ดวง
- ตราไปรษณียากรที่ระลึก 50 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นพระสาทิสลักษณ์ในฉลองพระองค์ชุดไทยทรงเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ ขอบด้านล่าง มีคำว่า "๕๐ พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี H.R.H. PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN'S 50th BIRTHDAY ANNIVERSARY" ออกจำหน่ายตั้งแต่วันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2548 จำนวน 1,000,000 ดวง
- ชุดโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเฉลิมพระเกียรติ
- ตราไปรษณียากร
ที่ระลึก 50 พรรษา
สัตว์ทรงเลี้ยง
สุนัขทรงเลี้ยงตัวแรกของพระองค์ ชื่อ ทอฟฟี่ ซึ่งพระองค์ได้พระราชทานแก่พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิริภาจุฑาภรณ์ แต่ท่านเสด็จฯ ต่างประเทศ พระองค์จึงทรงรับมาเลี้ยงเอง ปัจจุบัน ทอฟฟี่อยู่ที่วังสวนจิตรลดา
พระองค์ทรงมีสุนัขทรงเลี้ยงภายในวังสระปทุม แบ่งออกเป็น 5 สายพันธุ์ ได้แก่ ลาบราดอร์รีทรีฟเวอร์ 4 ตัว ชื่อ วิกค์ ปักเป้า โลมา และพะยูน, โกลเดนรีทรีฟเวอร์ 4 ตัว ชื่อ วาเป็กซ์ ปรอด กาเหว่า และขมิ้น, เซนต์เบอร์นาร์ด 1 ตัว ชื่อ แป๊ะฮวยอิ้ว, (Miniature Poodle) 5 ตัว ชื่อ โป้ยเซียน กะละแม ข้าวแตก ข้าวแตน และข้าวตู, (Wire-haired Fox Terrier) 7 ตัว ชื่อ ทิฟฟี่ พิมเสน มหาหิงคุ์ ข่าหอม มะระ ชะพลู และหลงจิ่ง รวมทั้งสิ้น 21 ตัว
สุนัขตัวแรกที่เข้ามาอยู่ภายในวังสระปทุมนั้น เป็นสุนัขที่พระสหายทูลเกล้าฯ ถวาย ซึ่งพระองค์ทรงตั้งชื่อให้ว่า ทิฟฟี่ เพื่อให้สอดคล้องกับ ทอฟฟี่ และสุนัขตัวถัด ๆ มา พระองค์พระราชทานชื่อเป็นยาดม ได้แก่ วิกค์ วาเป็กซ์ โป๊ยเซียน พิมเสน และแป๊ะฮวยอิ้ว โดยแป๊ะฮวยอิ้วเป็นสุนัขที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร นอกจากนี้ ยังมี "กาละแม" ซึ่งมีผู้ตั้งชื่อถวายและพระองค์ทรงเห็นว่าเหมาะดีจึงมิได้เปลี่ยนเป็นชื่ออื่น สุนัขทั้ง 7 ตัวนับเป็นรุ่นแรกที่เข้ามาอยู่ในวังสระปทุม
สุนัขทรงเลี้ยงรุ่นถัดมานั้น จะเป็นรุ่นลูก ๆ ของสุนัขที่กล่าวมาข้างต้น โดยลูกของวิกค์ 3 ตัว ได้รับพระราชทานชื่อเป็นปลา ได้แก่ ปักเป้า โลมา และพะยูน, ลูกของวาเป็กซ์ 3 ตัว ได้รับพระราชทานชื่อเป็นนก ได้แก่ ปรอด กาเหว่า และขมิ้น, ลูกของพิมเสนกับทิฟฟี่ ได้รับพระราชทานชื่อเป็นสมุนไพร ได้แก่ มหาหิงคุ์ ข่าหอม มะระ และ ชะพลู นอกจากนี้ ทิฟฟี่ยังมีลูกกับสุนัขนอกวัง 4 ตัว ได้รับพระราชทานชื่อเป็นชาจีนทั้งหมด โดยพระองค์ทรงเลี้ยงไว้ 1 ตัว ได้แก่ หลงจิ่ง และลูกของกะละแม 3 ตัว ได้รับพระราชทานชื่อเป็นขนมไทย ได้แก่ ข้าวแตก ข้าวแตน และข้าวตู
นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงเลี้ยงปลาทองซึ่งมีผู้นำมาทูลเกล้าฯ ถวาย และปลาเทวดาอีกหลายพันธุ์ที่กรมประมงได้ทูลเกล้าฯ ถวายอีกด้วย
รถยนต์พระที่นั่ง
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีรถยนต์พระที่นั่งดังนี้
- บีเอ็มดับเบิลยู 760Li E66 เลขทะเบียน 1ด-1993
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ S500 LWB W221 Pre-Facelift เลขทะเบียน 1ด-3905
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ S500 BlueEFFICIENCY LWB W221 Facelift เลขทะเบียน 1ด-6905
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ S500 LWB W222 Pre-Facelift เลขทะเบียน 1ด-7905
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ 600SEL W140 เลขทะเบียน ร.ย.ล.905
- เล็กซัส LS460L เลขทะเบียน 1ด-4905
- เล็กซัส LS600hL เลขทะเบียน 1ด-5905
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ เวียโน V6 เลขทะเบียน 1ด-2553
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ เวียโน V6 เลขทะเบียน 1ด-2555
- เมอร์ซิเดส-เบนซ์ สปรินเตอร์ CDi (พระราชทานให้สภากาชาดไทยใช้เป็นรถพยาบาล)
ราชตระกูล
อ้างอิง
- ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งนายกสภาสถาบันเทคโนโลยีจิตรลดา (สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี)
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย พ.ศ. ๒๕๕๙ มาตรา ๒๐ (๑) เล่ม ๑๓๓ ตอน ๑๐๙ ก หน้า ๘ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๙
- ประกาศนายทะเบียนมูลนิธิ
- ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายโล่พระสมัญญา“วิศิษฏศิลปิน”[]
- อริยสิริ. รอยพระบาท ขัตติยนารี. นิตยสารครอบครัวพอเพียง. บริษัท ฐานการพิมพ์ จำกัด. ฉบับที่ 51. เมษายน 2555. ISSN 1906-5256. หน้า 24-27
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย 2008-02-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- คุณหญิงกุลทรัพย์ เกษแม่นกิจ, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระมิ่งขวัญครูไทย 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สกุลไทย, ฉบับที่ 2531, ปีที่ 49, ประจำวันอังคารที่ 22 เมษายน 2546
- หมายกำหนดการ ที่ ๖/๒๔๙๘ พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ๒๔๙๘
- http://sirindhorn.net/hrh_new/index_0_1_1.php
- http://sirindhorn.net/hrh_new/index_0_1_1.php
- พระราชประวัติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนา (สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา), เล่ม ๙๔, ตอน ๑๓๑ก ฉบับพิเศษ, ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๐, หน้า ๑
- Biography of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn จาก เว็บไชต์เครือข่ายกาญจนาภิเษก (อังกฤษ)
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ กับ วิชาประวัติศาสตร์ 2008-01-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไชต์เครือข่ายกาญจนาภิเษก
- พระราชประวัติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จาก เว็บไซต์สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- พระราชประวัติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี[] จาก เว็บไซต์กรมตรวจบัญชีสหกรณ์
- เอไอที ทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลแห่งหอเกียรติยศแด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้วยทรงนำความรู้ในหลักสูตรเทคโนโลยีการสำรวจข้อมูลระยะไกลไปทรงประยุกต์ใช้ในการพัฒนา จาก เว็บไซต์คมชัดลึก
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงหลักสูตรการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาพัฒนศึกษาศาสตร์ 2007-11-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
- พระราชพิธีสถาปนาพระราชอิสริยศักดิ์ 2016-10-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- "พระบรมราชโองการ ประกาศเฉลิมพระนามาภิไธย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 136 (15 ข): 4–5. 5 พฤษภาคม 2562. สืบค้นเมื่อ 6 พฤษภาคม 2562.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - พระราชประวัติ ทางด้านภาษาเขมร 2008-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- พระราชประวัติ ทางด้านภาษาฝรั่งเศส 2007-07-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- พระราชประวัติ ทางด้านภาษาบาลีและสันสกฤต 2007-09-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ปริญญากิตติมศักดิ์ที่ทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายจากสถาบันการศึกษา 2007-10-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-11. สืบค้นเมื่อ 2008-01-23.
- พระราชประวัติด้านดนตรี 2007-10-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ศรัณยา, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดนตรีไทยและขับร้องเพลงไทยเดิม ร่วมวงปี่พาทย์ “บ้านปลายเนิน” ณ นครมิวนิก สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สกุลไทย, ฉบับที่ 2534, ปีที่ 49, วันที่ 13 พฤษภาคม 2546
- พูนพิศ อมาตยกุล, เมื่อสมเด็จเจ้าฟ้าพระบรมราชกุมารีทรงดนตรีไทย 2007-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์เครือข่ายกาญจนาภิเษก
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-05-06. สืบค้นเมื่อ 2015-09-15.
- เนื้อเพลงพระราชนิพนธ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ประชุมเพลงสวรรค์ เล่ม 1-2, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พิมพ์พระราชทานในงานพระราชทานเพลิงศพ นางเจริญใจสุนทรวาทิน ต.ม.ม ร.ด.ม. (ศ) ศิลปินแห่งชาติ ณ เมรุด้านใต้ วัดเทพศิรินทราวาส วันอาทิตย์ที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2555, กรุงเทพ: อัมรินทรืพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง
- ไทยรัฐ, เจ้าฟ้าผู้ทรงเป็น "วิศิษฏศิลปิน" 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, วันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2550
- ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ กับการอนุกรักษณ์มรดกไทย ด้านภาษาไทย 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์เครือข่ายกาญจนาภิเษก
- อมรรัตน์ เทพกำปนาท, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย และวิศิษฏศิลปิน 2008-02-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- ศุภรัตน์ เลิศพาณิชย์กุล, “ร้อยประกายฉายชัดพระอัจฉริยญาณ” พระอัจฉริยภาพด้านการประพันธ์ ใน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ฉบับที่ 2455, ปีที่ 48, ประจำวันอังคารที่ 6 พฤศจิกายน 2544
- พระราชกรณียกิจการทรงรับราชการ 2009-01-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- พลเอกหญิง สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งศาสตราจารย์โรงเรียนทหาร 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๓, ฉบับพิเศษ, ๑๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๙, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๗, ตอน ๘๒ง, ๑๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๓, หน้า ๑๒
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งศาสตราจารย์พิเศษ (สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี) 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๘, ตอน ๕๐ ง, ๑๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๔, หน้า ๒๕๙๓
- เว็บไซต์โครงการ "สื่อศิลปินรวมใจถวายฝนหลวง"
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-19. สืบค้นเมื่อ 2008-07-24.
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย 2008-02-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- รศ.ศุภรัตน์ เลิศพาณิชย์กุล, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี “เอกอัครราชูปถัมภกมรดกวัฒนธรรมไทย 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สกุลไทย, ฉบับที่ 2476, ปีที่ 48, ประจำวันอังคารที่ 2 เมษายน 2545
- วิศิษฏศิลปิน 2008-04-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- วันอนุรักษณ์มรดกไทย 2008-04-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม
- http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=TVRNek1qWXhOek0yT1E9PQ==&subcatid=
- บทความเทิดพระเกียรติเนื่องในวโรกาสที่ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระชนมายุครบ 4 รอบพระชันษา
- พระราชกรณียกิจด้านการพัฒนา 2008-06-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2008-06-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ไทยรัฐ, เจ้าฟ้านักพัฒนา ผู้เปี่ยมด้วยพระเมตตา 2008-04-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 2 เมษายน พ.ศ. 2550
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-03. สืบค้นเมื่อ 2009-04-02.
- [1] 2009-04-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนและนับเป็นสมาคมวิชาชีพแห่งแรกที่มีพระกรุณาธิคุณ
- หน้าแรก
- รายชื่อห้องสมุดประชาชนเฉลิมราชกุมารี[2] 2009-04-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Introduction - 65th IFLA Council and General Conference
- International Federation of Library Associations and Institutions (IFLA)
- พระราชกรณียกิจด้านการต่างประเทศ 2008-06-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- : ผู้จัดการออนไลน์ , รายงานพิเศษ : “สมเด็จพระเทพฯ” : ทูตสันถวไมตรีไทย-จีน, 7 กรกฎาคม 2548
- โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน 2007-12-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการพัฒนาตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการควบคุมโรคขาดสารไอโอดีน 2007-12-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการพัฒนาตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการส่งเสริมโภชนาการและสุขภาพอนามัยแม่และเด็กในถิ่นทุรกันดาร 2008-06-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการพัฒนาตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการหน่วยแพทย์พระราชทาน 2008-06-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการพัฒนาตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการหน่วยทันตกรรมพระราชทาน 2007-12-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการพัฒนาตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ กับพระพุทธศาสนา[] จาก เว็บไซต์ Sema.go.th
- แนวหน้า, วธ.แจกบัตรอวยพร- สมเด็จพระเทพฯพระราชทานโคลง"คืนวิสาข์" 2011-07-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 14 พฤษภาคม 2007
- ไทยรัฐ, วธ.พิมพ์ 2 แสนใบ การ์ดวันวิสาขะ[], 14 พฤษภาคม 2550
- สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ กับพระพุทธศาสนา 2006-07-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์เครือข่ายกาญจนาภิเษก
- วัดท่าสุทธาวาส ๒ 2008-04-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์สถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบกช่อง 5
- วัดท่าสุทธาวาส[] จากเว็บไซต์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
- ความเป็นมา 2008-04-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- แนวทางการดำเนินงานตามพระราชดำริ 2008-05-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- เจ้าฟ้าไอที และ การพัฒนา 2009-01-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, 2 เมษายน 2551
- พิชามญชุ์, “เทคโนโลยีเพื่อชีวิต” ด้วยพระมหากรุณา ของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2011-07-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน,บับที่ 2528 ปีที่ 49 ประจำวัน อังคาร ที่ 1 เมษายน 2546
- โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อเด็กป่วย 2008-05-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- โครงการสื่อปฏิสัมพันธ์วัฒนธรรมของชาติ 2008-04-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์โครงการเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- องค์การยูเนสโกทูลเกล้าฯ ถวายตำแหน่งทูตสันถวไมตรีแห่งยูเนสโก 2007-12-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- ยูเนสโกเทิด"พระเทพ" เจ้าหญิงไอที. หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน. ปีที่ 28 ฉบับที่ 9873. วันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2548. ISSN 1686-8188
- เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 2020-12-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ ศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญกษาปณ์
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2015-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๘ ตอนที่ ๑๕๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๐, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๔
- ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวในพระราชสำนัก พระบรมมหาราชวัง วันจันทร์ที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๒๐, เล่ม ๙๔ ตอนที่ ๑๓๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๙, ๒๑ ธันวาคม ๒๕๒๐
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๗๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๙, ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๑๕
- ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวในพระราชสำนัก พระบรมมหาราชวัง วันอังคารที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๒๐, เล่ม ๙๕ ตอนที่ ๙ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๗, ๙ มกราคม ๒๕๒๑
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๒ ตอนที่ ๑๗ ข หน้า ๑, ๔ ธันวาคม ๒๕๓๘
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ, เล่ม ๑๐๗ ตอนที่ ๑๘๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๒๖ กันยายน ๒๕๓๓
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน, เล่ม ๙๒ ตอนที่ ๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๑๕ มกราคม ๒๕๑๘
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๑๒๑ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๒ สิงหาคม ๒๕๓๒
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน, เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๒๐๕ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๓๒
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลา, เล่ม ๑๒๒ ตอนที่ ๒๐ ข หน้า ๑, ๒ ธันวาคม ๒๕๔๘
- ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศเฉลิมพระนามาภิไธย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี, เล่ม ๑๓๖ ตอนที่ ๑๕ ข หน้า ๔, ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๒
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม ๙๙ ตอนที่ ๑๙๐ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๔, ๒๔ ธันวาคม ๒๕๒๕
- "Biography of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn". The golden Jubilee Network. สืบค้นเมื่อ 28 February 2015.
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนมงกุฎ[]
- Honorary Dame Grand Cross of the[]
- Associated Press of Pakistan. President confers Hilal-e-Pakistan upon Princess Maha Chakri Sirindhorn. เรียกดูเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2556
- Xinhua Thai service. Xinhua Thai service จีนถวายเหรียญรางวัล. เรียกดูเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2562
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 99 (ตอน 4 ง ฉบับพิเศษ): หน้า 1. 14 มกราคม 2525. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-06-27. สืบค้นเมื่อ 1 กรกฎาคม 2562.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระยศกองอาสารักษาดินแดน ๑ นายกองเอก สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมงกุฎราชกุมาร ๒ นายกองเอก สมเด็จพระเพทรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร รัฐสีมาคุณากรปียชาติ สยามบรมราชกุมารี ๓ นายกองโท สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี 2015-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๙, ตอน ๕๕ ง ฉบับพิเศษ, ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๕, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระยศทหาร 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๓, ตอน ๖ข, ๒๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๙, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งนายทหารพิเศษ 2011-11-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๙, ตอนพิเศษ ๑๑๘ง, ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๕, หน้า ๑
- รางวัลพระเกี้ยวทองคำ 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- การแถลงข่าว ทูลเกล้าฯถวายสภาวิจัยแห่งชาติ : รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2545[] จาก เว็บไซต์ สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ
- พระราชประวัติ ทางด้านภาษาอังกฤษ 2008-11-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ กองงานในพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- The 1991 Ramon Magsaysay Award for Public Service citation for Princess Maha C. Sirindhorn 2008-03-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนจาก เว็บไซต์ รางวัลรามอน แมกไซไซ (อังกฤษ)
- ทศพิธ, สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี กับรางวัลอินทิรา คานธี ประจำปี ๒๕๔๗ 2008-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, สกุลไทย, ฉบับที่ 2681, ปีที่ 52, วันที่ 7 มีนาคม 2549
- จีนถวายรางวัลพระเทพฯ 1 ใน10 มิตรที่ดีที่สุด 2011-07-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน หนังสือพิมพ์คมชัดลึก วันอังคารที่ 8 ธันวาคม 2552
- ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งอุปนายิกาผู้อำนวยการสภากาชาดไทย, เล่ม ๙๔, ตอน ๑๓๑ ก ฉบับพิเศษ, ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๐, หน้า ๗
- Thai Princess agrees to appointment as WFP special ambassador for School Feeding 2008-02-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก เว็บไซต์ World food programme (อังกฤษ)
- UNESCO Celebrity Advocates : Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn จาก เว็บไซต์ United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (อังกฤษ)
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-30. สืบค้นเมื่อ 2010-06-28.
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี พ.ศ. ๒๕๒๑, เล่ม ๙๕, ตอน ๑๐๒ ก, ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๒๑, หน้า ๕๕๐
- ราชกิจจานุเบกษา,
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
sastracary phlexkhying phleruxexkhying phlxakasexkhying dr smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrarachsmphph 2 emsayn ph s 2498 epnphrarachthidainphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr aelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng epnphraosthrknisthphkhiniinphrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhw epnecanayphraxngkhaerkthiidrbsthapnaphraxisriyysthi syambrmrachkumari pccubnthrngdarngtaaehnngnayksphasthabnethkhonolyicitrlda aelasthabnkarphyabalsriswrinthira sphakachadithy prathankrrmkarmulnithihwicaehngpraethsithy inphrabrmrachupthmphsmedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarisyambrmrachkumaridarngphrays5 thnwakhm ph s 2520 pccubn 46 pi 204 wn phrarachsmphph2 emsayn ph s 2498 69 phrrsa phrathinngxmphrsthan phrarachwngdusit cnghwdphrankhr praethsithyrachwngsckrirachskulmhidlphrarachbidaphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphrarachmardasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwngsasnaphuththlayphraxphiithy phraxngkhmiphraprichasamarthinhlaydan odyechphaaxyangyingthangdanxksrsastraeladntriithy sungphraxngkhidnamaichinkarxnurks sngesrim aelaihkarxupthmphindansilpwthnthrrmkhxngpraeths cakphrarachkrniykicindansilpwthnthrrmni phraxngkhcungidrbkarthuleklathulkrahmxmthwayphrasmyyawa exkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy aela wisistsilpin nxkcakni phraxngkhyngthrngprakxbphrarachkrniykic echn dankarsuksa karphthnasngkhm odythrngmiokhrngkarinphrarachdariswnphraxngkhhlayhlakokhrngkar sungokhrngkarinrayaerimtnnn mungennthangdankaraekpyhakarkhadsarxaharkhxngedkinthxngthinthurkndar aelaphthnamasukarihkhwamsakhythangdankarsuksaephuxkarphthnarasdrphrarachprawtiphrarachsmphph smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari esdcphrarachsmphphemuxwnesarthi 2 emsayn ph s 2498 trngkbwnkhun 10 kha eduxn 5 pimaaem chsk c s 1316 n phrathinngxmphrsthan phrarachwngdusit epnsmedcphraecalukethxphraxngkhthi 3 inphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach aelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng odysastracary nayaephthy hmxmhlwngekstr snithwngs epnphuthwayphraprasutikal aelaidrbkarthwayphranamcaksmedcphrasngkhracheca krmhlwngwchiryanwngs wa smedcphraecalukethx ecafasirinthrethphrtnsuda kitiwthnadulosphakhy phrxmthngprathankhaaeplwa nangaekw xnhmaythung hyingphupraesrith aelamiphranamthikharachbriphar eriykthwipwa thulkrahmxmnxy phranam sirinthr nn namacaksrxyphranamkhxngsmedcphrarachpituccha ecafawilyxlngkrn krmhlwngephchrburirachsirinthr sungepnsmedcphrarachpituccha pa inphrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthr aelaphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr sahrbsrxyphranam kitiwthnadulosphakhy prakxbkhuncakphranamaphiithykhxngsmedcphrabuphkari 3 phraxngkh idaek kiti macakphranamaphiithykhxngsmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng phramarda aem swn wthna macakphranamaphiithyedimkhxngsmedcphrasriswrinthirabrmrachethwi phraphnwssaxyyikaeca khux smedcphranangecaswangwthna phrabrmrachethwi smedcphrapyyika yathwd aela xdul macakphranamaphiithykhxngsmedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk smedcphraxyka pu phrarachphithismophcheduxnaelakhunphraxu phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr thrngihcdphrarachphithismophcheduxnaelakhunphraxukhun n phrathinngxmphrsthan phrarachwngdusit rahwangwnthi 15 16 phvsphakhm ph s 2498 smedcphrasngkhracheca krmhlwngwchiryanwngs thrngepnprathanecriyphraphuththmntineynwnthi 15 phvsphakhm ph s 2498 echawnrungkhun 16 phvsphakhm cungmiphithisngkhaelaphithiphrahmninhxngphithi sphawthnthrrmaehngchatiidcdkhbimmohrikhbklxmthwayphraphrinwaranidwy karsuksa emuxpiwnthi 2 eduxn tulakhm ph s 2501 phraxngkhthrngerimekharbkarsuksaradbxnubalthiorngeriyncitrlda sungtngxyuphayinbriewnswncitrlda phrarachwngdusitkhnamiphrachnmayu 3 phrrsathrngmirwmchneriyn 20 khn epnoxrsthidakhxngphrabrmwngsanuwngs aelabutrhlankharachkar tlxdcnmhadelk phuidrbphramhakrunathikhunihmarwmeriyndwyodyprascakchnwrrna wichathithrngeriyninchnxnubalni khux wichaphasaithy phasaxngkvs elkhkhnitaelakhbrxng phraxacarythithwayphraxksrkhnann idaek xacarythanphuhyingthsniy bunykhupt xacarythanphuhyingxngkab bunysthiti aelaxacarythanphuhying emuxthrngeriyncbchnprathmsuksatxnplay idthrngsxbrwmkbnkeriynthwpraeths odyichkhxsxbkhxngkrathrwngsuksathikar aelasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngsxbidthihnung idkhaaennrwmrxyla 96 60 xnnbwaepnkhaaennsungsudsahrbradbchnprathmsuksapithiecd cungthrngidrbphrarachthanrangwleriyndicakphrabathsmedcphraecaxyuhw innganaesdngnkeriyn khrngthi 31 n krithasthanaehngchati emuxwnthi 1 thnwakhm ph s 2511 aelathrngsuksatxinorngeriyncitrldacnthungradbmthymsuksatxnplay aela inpi ph s 2515 kthrngsxbilcbchnmthymsuksatxnplay inaephnksilpa dwykhaaennsungsudkhxngpraeths hlngcaknn phraxngkhthrngsxbekhasuksatxinradbxudmsuksa n khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly odysamarththakhaaennsxbexnthransepnxndb 4 khxngpraeths sungthuxepnsmedcecafaphraxngkhaerkthithrngekhasuksatxradbxudmsuksainpraeths cnkrathng pi ph s 2520 phraxngkhthrngsaerckarsuksaidrbpriyyaxksrsastrbnthit sakhaprawtisastr ekiyrtiniymxndbhnung ehriyythxng dwykhaaennechliy 3 98 phraxngkhthrngekhasuksatxinradbpriyyaoth dancarukphasatawnxxk phasasnskvtaelaphasaekhmr n khnaobrankhdi mhawithyalysilpakr aelasakhaphasabaliaelaphasasnskvt cak phakhwichaphasatawnxxk khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly inrahwangnn miphrarachkicmakcnthaihimsamarththawithyaniphnthinradbpriyyaothidphrxmknthng 2 mhawithyaly phraxngkhcungtdsinphrathyeluxkthawithyaniphnthephuxihsaerckarsuksathikhnaobrankhdi mhawithyalysilpakrkxn odythrngthawithyaniphnthhwkhxeruxng carukphbthiprasathphnmrung thrngsaerckarsuksaidrbpriyyasilpsastrmhabnthit aelaekharbphrarachthanpriyyabtremuxwnthi 11 tulakhm ph s 2522 hlngcaknn phraxngkhthrngthawithyaniphnthhwkhxeruxng thsbarmiinphuththsasnaethrwath thrngsaerckarsuksaidrbpriyyaxksrsastrmhabnthit cakkhnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly aelaidekharbphrarachthanpriyyabtremuxwnthi 9 krkdakhm ph s 2524 hlngcaknn phraxngkhthrngekhasuksathisthabnethkhonolyiaehngexechiy hruxsthabnexixthi inhlksutrethkhonolyikarsarwckhxmulrayaikl epnewla 1 phakhkarsuksa cnidrbprakasniybtrcaksthabn odyphraxngkhidthrngprayuktkhwamruthiidrbipichpraoychninkarthaaephnthikhxngcnghwdnrathiwas phraxngkhthrngekhasuksatxinradbpriyyaexk n khnasuksasastr mhawithyalysrinkhrinthrwiorth odyphraxngkhphankarsxbkhdeluxkxyangyxdeyiymdwykhaaennepnxndbhnunginbrrdaphuekhasxbthnghmd aelathrngepnnisitpriyyakarsuksadusdibnthit sakhaphthnsuksasastr runthi 4 phraxngkhthrngthawithyaniphnthinhwkhxeruxng karphthnanwtkrrmesrimthksakareriynkarsxnphasaithysahrbnkeriynchnmthymsuksatxnplay enuxngcakphraxngkhthrngtrahnkwasphaphkareriynkarsxnphasaithynnmipyha ephraankeriynimkhxysniceriynphasaithy mikhwamru khwamsamarth thksainkarekhaicaelaichphasaimephiyngphx phraxngkhcungthrngnaesnxwithikarsxnphasaithyinlksnanwtkrrmesrimthksakareriynkarsxn ephuxsngesrimkhwamsnicinkareriynphasaithykhxngnkeriynaelaepnsuxthicachwyihkhrusxnphasaithyidngaykhun phraxngkhthrngsxbphanwithyaniphnthxyangyxdeyiym sphamhawithyalyxnumtiihthrngsaerckarsuksainradbpriyyaexk emuxwnthi 17 tulakhm ph s 2529karsthapnaphraxisriyyssyambrmrachkumari phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch miphrarachdariwa smedcphraecalukethx ecafasirinthrethphrtnsuda kitiwthnadulosphakhy thrngidrbkhwamsaercinkarsuksaxyangngdngam aelathrngidbaephyphraxngkhihepnpraoychnaekchatibanemuxngepnxenkpriyay odyesdcphrarachdaeninipthrngeyiymeyiynrasdrinphumiphakhtang xyuesmx indankarphthnabanemuxng esdcphrarachdaeninipthrngsuksaaelachwyehluxkickarokhrngkartamphrarachdarithukokhrngkar phrxmthrngrbphrabrmraochbaymathrngdaeninkarsnxngphraedchphrakhunindantang nbepnkarduaelsxdsxngphrarachkrniykicswnhnungtangphraentrphrakrrn indankarphrasasna miphrahvthymnkhnginphrartntryaelasnphrahvthysuksahakhwamrudansasnaphuththaelasasnaxunxyangaetkchan inswnrachkarinphraxngkhnn kidsnxngphraedchphrakhuninphrarachpharkicthithrngmxbhmayihsaerclulwngipdwydi smedcphraecalukethxphraxngkhni kxprdwyphracrryamaryath ephiybphrxmdwykhunsmbtiaehngkhttiyrachkumarithukprakar epnthirkikhrnbthux ykyxngsrresriyphraekiyrtikhunknxyuodythw cungthrngphrakrunaoprdekla sthapnaphraxisriyysaelaphraxisriyskdiihsungkhun ihthrngrbphrarachbychaaelasptpdleswtchtr eswtchtr 7 chn echlimphranamtamthicarukinphrasuphrrnbtwa smedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari emuxwnthi 5 thnwakhm ph s 2520 nbepnecanayfayinphraxngkhthi 14 inrachwngsckri thiidrbkarsthapnaphraxisriyysepn smedcphra hrux krmphraya aelaepnkhrngaerkthisthapnaphraxisriyysniaeksmedcphraecalukethxecafa cungepnphraekiyrtiysthisungying smedcphra inthiniepnxisriyysphiess radbediywkbsmedcphrabrmrachchnni smedcphrabrmrachini aelasmedcphrabrmoxrsathirach nxkcakniyngthrngidxisriyysphiessepn syambrmrachkumari ihthrngrbphrarachbychaesmxkrmphrarachwngbwrsthanphimukh phrxmthngrbphrarachthansptpdleswtchtr smedcphraknisthathiracheca inkarphrarachphithibrmrachaphiesk phuththskrach 2562 phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwmiphrarachdariwa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari epnphraosthrknisthphkhinithiidthrngrwmsukhrwmthukkh maaetthrngphraeyaw emuxthrngecriyphrachnmayu kidthrngptibtibaephyphrarachkrniykicsnxngphraedchphrakhunsmedcphrabrmchnknathaelasmedcphrabrmrachchnnidwyphrawiriy xutsaha epnkhunupkaraekpraethschatiaelaxanapracharasdrxyangihyhlwng epnxenkprakar khrninrchkalpccubn kidthrngptibtiphrarachkrniykicaethnphraxngkh inhlaywara aelachwyaebngebaphrarachpharkicnxyihythisubenuxngmaaetkhrngrchsmysmedcphrabrmchnknath ihdaeninlulwngipdwykhwameriybrxy epnthiiwwangphrarachhvthy smkhwrcaykyxngphraekiyrtiystamthanaaehngphrabrmrachwngs cungmiphrabrmrachoxngkaroprdeklaoprdkrahmxmihechlimphranamaphiithytamthicarukinphrasuphrrnbtwa smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr mhawchiralngkrnwrrachphkdi sirikickariniphiryphthn rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari nbepnecanayphraxngkhaerkthiidrbphrarachthanphraekiyrtiysthi smedcphraknisthathiracheca odyyngthrngphraxisriyys krmsmedcphra aela syambrmrachkumari tamthiidrbphrarachthancaksmedcphrabrmchnknath inthiniepnkarechlimphranamaphiithy ihwiessyingkhuncak smedcphra epn krmsmedcphra ehmuxninxdit aet krmsmedcphra inthiniimichkarsthapnaecatangkrmaebbobran ephraaphraekiyrtiysthimixyuedimsungkwaecatangkrmipaelw phraxngkhyngthrngphraxisriyysepn syambrmrachkumari tamedim nxkcakniyngthrngidrbphrarachthanekiyrtiysepnthi smedcphraknisthathiracheca sungimekhypraktinxditephimetimdwyxikprakarhnungphraxcchriyphaphdanphasa phraxngkhthrngmikhwamruthangdanphasabali phasasnskvt aelaphasaekhmr thrngsamarthrbsngepnphasaxngkvs phasafrngess aelaphasacin aelathrngkalngsuksaphasaeyxrmnaelaphasalatinxikdwy khnathithrngphraeyawnn smedcphrabrmrachchnniphnpihlwng thrngsxnphasaithyaekphrarachoxrsaelaphrarachthida odythrngxanwrrnkhdieruxngtang phrarachthan aelathrngihphraxngkhthrngkhdbthklxntang hlaytxn thaihphraxngkhoprdwichaphasaithytngaetnnma nxkcakni yngthrngsnphrathyinphasaxngkvsaelaphasabalidwy emuxphraxngkhthrngekhaeriynthiorngeriyncitrldann thrngidrbkarthaythxdkhwamruthangdanphasathngphasaithy phasabali phasaekhmr phasaxngkvs aelaphasafrngess odyphasaithynn phraxngkhthrngechiywchaythngdanhlkphasa wrrnkhdi aelasilpaithy emuxthrngcbchnmthymsuksatxntn phraxngkhphxruaenwaxyangirkkhngimideriynaephnkwithyasastr cungphyayamhderiynphasabali xanekhiynxksrkhxm enuxngcakinsmynn phuthicaeriynphasaithyihkwangkhwang luksung catxngeriynthngphasabali snskvt aelaekhmr sungphasabalinn epnphasathiphraxngkhsnphrathytngaetthrngphraeyaw aetiderimeriynxyangcringcnginradbmthymsuksatxnplay cnsamarthcakaraeckwiphttiebuxngtnthisakhyid aelaekhaphrathyokhrngsrangaelalksnathwipkhxngphasabaliid nxkcakni yngthrngeluxkeriynphasafrngessaethnkareriynepiyon enuxngcakmiphrarachprasngkhthicaxanhnngsuxphasafrngessthimixyuintuhnngsuxmakkwakarsxmepiyon emuxthrngekhasuksa n khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly nn phraxngkhthrngeluxkeriynsakhaprawtisastrepnwichaexk aelawichaphasaithy phasabali aelaphasasnskvtepnwichaoth thaihthrngsuksawichaphasaithyinradbchnsungaelalaexiydluksungyingkhunthngdanphasaaelawrrnkhdi swnphasabaliaelasnskvtnn thrngsuksathngwithikaraebbdngedimkhxngithy khux aebbthieriynkninphraxaramtang aelaaebbphasasastrsungepnwithikartawntk tngaetiwyakrnkhnphunthanipcnthungkhnsung aelaeriyntamwithikarxinediyobranepnphiessinradbpriyyaoth sungrthbalxinediyidsngsastracary dr styphrt sastri mathwayphraxksrphasasnskvt odywithyaniphnthinradbpriyyaothkhxngphraxngkh eruxng thsbarmiinphuththsasnaethrwath nn yngidrbkarykyxngcakmhamkutrachwithyalywa epnwithyaniphnththiaesdngthungphraprichasamarth inphasabaliphuththwcnaepnphiess phraprichasamarththangdanphasakhxngphraxngkhnnepnthipracks cungidrbkarthuleklathwaypriyyadusdibnthitkittimskdithangdanphasacakmhawithyalytang thnginaelatangpraeths echn mhawithyalyramkhaaehng mhawithyalyechiyngihm mhawithyalymalaya praethsmaelesiy shrachxanackr epntn dandntri phraxngkhthrngepnphuechiywchaydandntriithyphuhnung odythrngichekhruxngdntriithyidthukchnid aetthioprdthrngxyupraca khux ranad sx aela odyechphaaranadexk phraxngkhthrngerimhddntriithy inkhnathithrngsuksaxyuchnmthymsuksapithi 2 orngeriyncitrlda odythrngeluxkhdsxdwngepnekhruxngdntrichinaerk aelaidthrngdntriithyinnganpidphakheriynkhxngorngeriyn rwmthng nganwnkhunsuehyarwmkbwngdntricitrldakhxngorngeriyncitrldadwy hlngcakthithrngekhasuksainradbxudmsuksa n khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly phraxngkhthrngekharwmchmrmdntriithykhxngsomrsrnisitculalngkrnmhawithyalyaelakhnaxksrsastr odythrngelnsxdwngepnhlk aelathrngerimhdelnekhruxngdntriithychinxun dwy inkhnathithrngphraeyaw ekhruxngdntrithithrngsnphrathynn idaek ranadexkaelasxsamsay sungphraxngkhthrngerimeriynranadexkxyangcringcngemuxpi ph s 2528 hlngcakkaresdcthrngdntriithy n banplayenin sungepnwngkhxngsmedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs odymi sirichychay phkcaruy epnxacaryphuthwaykarsxn phraxngkhthrngerimeriyntngaetkarcbimranad kartiranadaebbtang aelathathiprathbkhnathrngranad aelathrngerimeriynkartiranadtamaebbaephnobran klawkhux erimtndwyephlngtnephlngchingsamchn aelwcungthrngtxephlngxun tamma thrngthakarbandwykarilranadthukecha hlngcakbrrthmtunphayinhxngphrabrrthm cnkrathng ph s 2529 phraxngkhcungthrngbrrelngranadexkrwmkbkhruxawuoskhxngwngkardntriithyhlaythantxhnasatharnchnepnkhrngaerk inngandntriithyxudmsuksa khrngthi 17 n mhawithyalyechiyngihm odyephlngthithrngbrrelng khux ephlngnkkhmin etha indankarkhbrxng phraxngkhthrngsnphrathyindankarkhbrxngephlngithy odythrngerimfukhdkarkhbrxngdwyphraxngkhexngemuxkhrngyngthrngsuksaxyu n orngeriyncitrlda thrngerimtneriynkarkhbrxngkb ecriyic sunthrwathin xacarypracachmrmdntriithy somsrnisitculalngkrnmhawithyaly aelathrngphrarachniphnthbthkhbrxngephlngithysahrbphrarachthanihaeksthabnkarsuksaaelawngdntriithyephuxnaipbrrelngaelakhbrxngenuxnginoxkastang nxkcakdntriithyaelw phraxngkhyngthrngdntrisakldwy odythrngerimeriynepiyontngaetphrachnmayu 10 phrrsa aetidthrngelikeriynhlngcaknn 2 pi aelathrngfukekhruxngdntrisakl praephthekhruxngepa cakphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr cnsamarththrngthrmeptnawngduriyangkhinngankhxnesirtsayicithy aelathrngranadfrngnawngduriyangkhinngankachadkhxnesirt danphrarachniphnth phraxngkhoprdkarxanhnngsuxaelakarekhiynmatngaetthrngphraeyaw rwmkbphraprichasamarththangdanphasathngphasaithyaelatangpraeths rxyaekwaelarxykrxng dngnn cungthrngphrarachniphnthhnngsuxpraephthtang xxkmamakkwa 100 elm sungmihlayhlakpraephththngsarkhdithxngethiywemuxesdcphrarachdaenineyuxntangpraeths echn ekldhimainsayhmxk thsnacakxinediy mntrkthaelit praephthwichakaraelaprawtisastr echn bnthukeruxngkarpkkhrxngkhxngithysmyxyuthyaaelatnrtnoksinthr kstriyanusrn hnngsuxsahrbeyawchn echn aekwcxmaekn aekwcxmsn hnngsuxthiekiywkhxngkbphrabrmwngsanuwngsithy echn smedcaemkbkarsuksa smedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnnikbphrarachkrniykicphrarachcriyawtrdankarsuksa praephthphrarachniphnthaepl echn hykisraykha khwamkhidkhanung ekcaekwprakaykwi aelahnngsuxthwip echn nithaneruxngekaa eruxngniimmikhti eruxngkhxngkhnaekhnhk epntn aelamilksnakarekhiynthikhlaykhlungkbphrarachniphnthinphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw klawkhux inphrarachniphntheruxngtang nxkcakcaaesdngphraxarmnkhnaelw yngthrngaesdngkarwiphaks wicarninaengtang epnkaraesdngphramtiswnphraxngkh nxkcakphranam sirinthr aelw phraxngkhyngthrngichnampakkainkarphrarachniphnthhnngsuxxik 4 phranam idaek kxnhinkxnkrwd epnphranamaefngthithrnghmaythung phraxngkhaelaphrashay samarthaeykidepn kxnhin hmaythung phraxngkhexng swnkxnkrwd hmaythung phraxngkhmirbsngthungphranamaefngniwa eratwotelyichwa kxnhin hwantwelk elyichwa kxnkrwd rwmkncungepn kxnhin kxnkrwd nampakkani thrngichkhrngediywtxnpraphnthbthkhwam eruxngcakemuxngxisraexl emuxpi ph s 2520 aewnaekw epnchuxthiphraxngkhthrngtngkhunexng sungphraxngkhmirbsngthungphranamaefngniwa chuxaewnaekw nitngexng ephraatxnedk chuxlukaekw twexngxyakchuxaekw thaimthungepliynipimruehmuxnkn aelwkchxbephlngnxyicya nangexkchux aewnaekw phranamaefng aewnaekwni phraxngkherimichemuxpi ph s 2521 emuxthrngphrarachniphnthaelathrngaepleruxngsahrbedk idaek aekwcxmsn aekwcxmaekn aelakhbwnkarnkkangekhn hnunxy phraxngkhmirbsngthungphranamaefngniwa eramichuxelnthieriykkninkhrxbkhrwwa nxy elyichnamaefngwa hnunxy odyphraxngkhthrngichephiyngkhrngediywinbthkhwameruxng pxngthirk tiphimphinhnngsux 25 picitrlda emuxpi ph s 2523 aela bndal phraxngkhmirbsngthungphranamaefngniwa ichwa bndalephraakhaniphudkhunmainsmxng elyichepnnamaefng immiehtuphlxairinkarichchuxniely sungphraxngkhthrngichinnganaeplphasaxngkvsepnphasaithythithrngthaihsankelkhathikarkhnakrrmkaraehngchati wadwykarsuksa withyasastraelawthnthrrmaehngshprachachati krathrwngsuksathikar emuxpi ph s 2526 nxkcakni yngthrngphrarachniphnthephlngaepncanwnmak odybthephlngthidngaelanamakhbrxngbxykhrng idaek ephlng smta rwmthng yngthrngpraphnthkharxnginbthephlngphrarachniphnthinphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr idaek ephlngrk aelaephlngemnuikhphrarachkrniykicdankarsuksa emuxphraxngkhthrngsaerckarsuksainradbxudmsuksaaelw thrngekharbrachkarepnphraxacarypracakxngwichakdhmayaelasngkhmsastr swnkarsuksa orngeriynnayrxyphraculcxmekla tamkhakrabbngkhmthulechiykhxngphltriyuththskdi khlxngtrwcorkh phubychakarorngeriynnayrxyphraculcxmeklainkhnann thrngsxnwichaprawtisastrithyaelasngkhmwithya phraxngkhcungthrngepn thulkrahmxmxacary sahrbnkeriynnayrxytngaetnn txma emuxmikartngkxngwichaprawtisastrkhuninpi ph s 2530 phraxngkhthrngdarngtaaehnngepnphuxanwykarkxngwichaprawtisastrcnthungpccubn aelathrngidrbkaroprdekla aetngtngihepnsastracary swnkarsuksa pracaorngeriynnayrxyphraculcxmeklaemuxwnthi 2 mithunayn ph s 2529 aelaepnsastracary swnkarsuksa pracaorngeriynnayrxyphraculcxmekla xtracxmphl emuxpi ph s 2543 nxkcakni phraxngkhyngidthrngrbechiyepnphraxacarysxninsthabnxudmsuksatang echn culalngkrnmhawithyaly mhawithyalythrrmsastr odyechphaathimhawithyalysrinkhrinthrwiorthnn phraxngkhidrbkaroprdekla aetngtngihepnsastracaryphiess sakhaphthnasuksasastrdwy inpi ph s 2525 thrngphrarachdariihkxtngorngeriynphratahnkswnkuhlab khuninphrabrmmharachwng ephuxepidoxkasthangkarsuksaihkbbutrhlankharachbripharaelaprachachnthwip epidthakarsxnkhrngaerkinpikarsuksa 2525 odythrngdarngtaaehnngepnxngkhprathankrrmkarkhnakrrmkarsthansuksakhnphunthanorngeriynphratahnkswnkuhlab aelathrngekharwmkarprachumkhnakrrmkarsthansuksakhnphunthanthukkhrng rwmthungesdcphrarachdaeninipinnganpidphakheriynkhxngorngeriynthukkhrng ephuxphrarachthanthunphrarachthansngesrimkareriyndi aelaphrarachthanprakasniybtraekphusaerckarsuksakhnphunthancaksthansuksatang khux orngeriynphratahnkswnkuhlab withyalyinwngchay withyalyinwnghying orngeriynphuihyphradabs sunykarsuksanxkorngeriynkaycnaphiesk withyalyinwng kaycnaphieskwithyaly changthxnghlwng inpi ph s 2533 emuxkhrngthiphraxngkhesdc eyuxnpraethslawkhrngaerkrahwangwnthi 15 22 minakhm idmiphumicitsrththabricakhthunthrphyodyesdcphrarachkuslepnengin 12 lankib cungthrngphrakrunaoprdekla ihnaenginipkxsrangeruxnnxnihaek sungxyuhangcaknkhrhlwngewiyngcnthnipthangthisehnuxpraman 67 kiolemtr phrarachthanchuxwa xakharsirinthr odymiphrarachdarithicachwyehluxnkeriynihmikhwamepnxyuthidikhun inrupaebbkhxngokhrngkarekstrephuxxaharklangwn odynaaenwthangthidaeninkarinpraethsithymaprayuktich aelasnbsnunkarprakxbxachiphesrim ph s 2535 thrngphrarachdariphrarachthankhwamchwyehluxkmphuchainkarkxtngwithyalykapngechxetiyl n cnghwdkapngthm praethskmphucha odyphrarachthanenginkhaichcayinkarkxsrangxakharsthanthitang esdc ipthrngepidwithyalyemuxwnthi 10 phvscikayn ph s 2548 aelathrngphrakrunaoprdekla phrarachthanthunaeknkeriynephuxihmasuksatxinpraethsithyinhlksutrkhrusastrbnthitaelahlksutrxachiwsuksa ephuxnakhwamruklbipsxnaelaphthnakarcdkarsuksakhxngwithyaly rwmthngthrngsnbsnunkarsuksadannatsilpaeladntri inpi ph s 2549 phraxngkhthrngmiaenwkhwamkhidcdtngkhun odykhwamrwmmuxkhxngorngeriynetriymxudmsuksaaelakhnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly ephuxsrangnkxksrsastrthimimummxngaelaaenwkhidihmephuxepnkalngkhxngchati miphrawisythsnkawikl thrngsnbsnunkarchwyehlux orngeriynmhidlwithyanusrn ihepnorngeriynphlitnkwicy nkwithyasastr srang xngkhkhwamru ihaekpraethsithy dankarxnurkssilpwthnthrrmithy phraxngkhthrngsnphrathydansilpwthnthrrmmatngaetyngthrngphraeyaw odyechphaathangdandntriithy sungphraxngkhthrngsnbsnuninkarxnurks subthxd ephyaephrkhwamrudandntriithyxyangtxenuxngmaodytlxd odythrngepnaebbxyanginkaresdcthrngekhruxngdntriithyrwmkbprachachnthnginaelatangpraeths nxkcakni yngthrngxnurksdntriithyodykarcharaontephlng bnthukephlngeka aelaephyaephrnganehlannxyangtxenuxng aelasngesrimihsthabnkarsuksatang cdkarephyaephrnganthangdandntriithy sungcaknganthangdankarxnurksndntriithy khruesri hwnginthrrm idklawiwwa dntriithyimsinaelw ephraaphrathulkrahmxmaekwexaicis nxkcakdandntriithyaelw phraxngkhyngprakxbphrarachkrniykicmakmayephuxkarxnurksaelaphthnasilpwthnthrrmithythngindan karchangithy natsilpithy nganphiphithphnth prawtisastraelaobransthan phasaaelawrrnkrrmithy phraxngkhidrbkarthulekla thwayphrasmyyawa exkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy emux ph s 2531 aela wisistsilpin emuxwnthi 24 kumphaphnth ph s 2546 ephuxethidphraekiyrtithiphraxngkhthrngphraprichasamarthinsilpahlaysakha rwmthng thrngmikhunupkartxehlasilpinaelasilpwthnthrrmkhxngchati nxkcakni khnarthmntrisungmiphn phlexkeprm tinsulannth darngtaaehnngepnnaykrthmntriinkhnann idmimtiihwnthi 2 emsayn sungepnwnkhlaywnphrarachsmphphkhxngphraxngkhepn wnxnurksmrdkkhxngchati ephuxepnkarethidphraekiyrtithiphraxngkhthrngptibtiphrarachkrniykicindankarxnurksmrdkkhxngchatiinsakhatang epncanwnmak phraxngkhthrngrbepnprathanthipruksakarcdnganphrarachphithiphrarachthanephlingphrasph smedcphraecaphkhiniethx ecafaephchrrtnrachsuda siriosphaphnnwdixikdwy thrngepnprathankhnakrrmkarxanwykarburnptisngkhrnwdphrasrirtnsasdaramwdphrasrirtnsasdaram aelaphrabrmmharachwng tngaetplaypi ph s 2523 dankarphthnasngkhm phraxngkhthrngsnphrathyngandankarphthna sungthuxepnnganhlkthiphraxngkhthrngngankhwbkhukbnganwichakar phraxngkhthrngeriynrunganthangdanphthnacakkartamesdcphrarachdaeninphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitraelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng ipthrngeyiymprachachninthinthurkndartang thwpraeths cakkarthiphraxngkhthrngidesdc iptamsthanthitang makmay phraxngkhthrngnakhwamruthiidcakkarlngphunthicringmaichinngandankarphthnasngkhm naipsuokhrngkartamphrarachdariswnphraxngkhmakmay odyokhrngkartamphrarachdariinrayaerimaerknn phraxngkhthrngnganekiywkbedknkeriyninphunthithurkndarthimipyhakhadsarxahar dngnn cungthrngphrarachdarisngesrimihnkeriynplukphuch eliyngstw aelwnamaprakxbepnxaharklangwnrbprathan okhrngkarekstrephuxxaharklangwnni erimtnkhunemux ph s 2523 odyerimthiincnghwdrachburi kaycnburi aelapracwbkhirikhnth aelaidkhyayxxkipyng 44 cnghwdinphunthithurkndar okhrngkarinphrarachdariinrayatxma phraxngkhthrngmungennthangdankarsuksamakkhun enuxngcakphraxngkhthrngphrarachdariwa karsuksaepnpccyhlkinkarsrangaelaphthnakhwamru khwamkhid tlxdcnkhwampraphvtiaelakhunngamkhwamdikhxngbukhkhl odyphraxngkhthrngtngphrathyihprachachnthukradbchnsamarthidrbkarsuksaxyangethaethiymkn sungthuxepnsiththikhnphunthanthiprachachnkhwridrbcakrthxikthngthrngrbepnprathankittimskdimulnithiedkxxninslm dankarphthnahxngsmudaelakarruhnngsux smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngsnphrathykarxanaelakarphthnahxngsmud thrngrbiwinphrarachupthmph emuxwnthi 2 knyayn ph s 2519 hlayoxkasthiesdcphrarachdaenintangpraeths idesdceyiymaelathrngdunganhxngsmudchnnahlayaehng sungidphrarachthankhxaenanaaeksmakhmhxngsmudaehngpraethsithy aelabrrnarksithyinkarnakhwamruipphthnahxngsmudorngeriynaelahxngsmudprachachnrwmthngthiepnaehlngeriynruephuxkhyayoxkasihprachninkarphthnakarruhnngsux nxkcakniyngthrngphrakrunaesdcphrarachdaeninepnxngkhprathaninkarprachumsamypracapikhxngsmakhmhxngsmudaehngpraethsithyesmxma rwmthngidesdcphrarachdaeninaethnphraxngkhphrabathsmedcphraecaxyuhw thrngepnprathaninoxkasthipraethsithyepnecaphaphkarprachumsmaphnthsmakhmhxngsmudnanachati IFLA aelamiphrarachdarsepidkarprachum IFLA khrngthi 65 thikrungethphmhankhrinpi 1999 dankartangpraeths phraxngkhidesdcphrarachdaenineyuxntangpraethsepnkhrngaerkemuxkhrawthiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitraelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng esdc eyuxnshrthxemrikaaelapraethsinyuorpxyangepnthangkar rahwang pi ph s 2503 2504 inkhnathimiphrachnmayu 5 phrrsa hlngcaknn phraxngkhkesdcphrarachdaenineyuxntangpraethsepncanwnhlaykhrng odykaresdc nn phraxngkhesdc thnginthanaphuaethnphraxngkh phrarachxakhntukahruxxakhntukakhxngrthbalpraethstang xyangepnthangkar rwmthng esdc epnkarswnphraxngkh sungnxkcakcathrngnganephuxechuxmsmphnthimtrirahwangpraethsaelw phraxngkhyngesdc thxdphraentrsngkhm wthnthrrm sthanthitang aelathrngidaelkepliynkhwamkhidehnkbphuechiywchayinsakhatang khxngpraethsnn aelaidthrngnakhwamruaelaprasbkarnthithrngidthxdphraentraelacdbnthukmaprayuktichkbkarthrngnganphayinpraethsdwy sungkaresdc thrngnganintangpraethskhxngphraxngkhthaihhnngsuxphimphfrngesswathwayphrarachsmyyanamaedphraxngkhwa ecafankdungan hrux Le Princesse Stagiaire nxkcakni phraxngkhyngthrngrwmmuxkbnanapraethsephuxkxihekidkhwamrwmmuxindankarphthnasngkhm xathiechn khwamrwmmuxrahwangpraethsithyaelapraethslaw sungphraxngkhidthrngmiokhrngkartamphrarachdarithngindankarphthnakhunphaphchiwit karihkhwamchwyehluxthangkaraephthyaelakarsatharnsukh karphthnathangdankarsuksa epntn nxkcakpraethslawaelw okhrngkarephuxkarphthnakhxngphraxngkhyngidkhyayxxkipyngpraethskmphucha praethsphma aelapraethsewiydnamdwy nxkcakni phraxngkhyngthrngrwmmuxkbxngkhkarrahwangpraeths idaek khwamrwmmuxkbxngkhkarshprachachati phraxngkhthrngihkhwamrwmmuxinokhrngkarxaharinorngeriyn sungepnokhrngkarkhxngokhrngkarxaharolkaehngxngkhkarshprachachati odyidaetngtngihphraxngkhepnthutphiesskhxngokhrngkardwy okhrngkarkarsuksaephuxthukkhn epnokhrngkardankarsngesrimskyphaphkhxngedkchnklumnxy dwykarsuksaaelaxnurksmrdkthangwthnthrrm sungepnokhrngkarkhxngxngkhkarsuksa withyasastr aelawthnthrrm rwmthng okhrngkarkarsuksahlngprathmsuksasahrbphuliphyaelaphuphldthin odymulnithikarsuksaephuxphuliphy sankngankhahlwngihyephuxphuliphyaehngshprachachati khwamsmphnthkbpraethscin sumpratuechlimphraekiyrtidancarukxksrcinsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumariesdcphrarachdaeninipthrngeyiym thiemuxng phraxngkhepnphrabrmwngsanuwngsthiesdceyuxncinmakkhrngthisud rwmthngsin 20 khrng odyesdc eyuxnmnthlkhxngcinkhrbthukmnthl sunghlaykhrnghlngesdc eyuxncincathrngthaythxdprasbkarnkareyuxnepnsarkhdi idaek yaaednmngkr sungthrngphrarachniphnthhlngesdc eyuxncinkhrngaerkemuxpi ph s 2524 swneruxngxun thitammaidaek mungiklinrxythray ekldhimainsayhmxk itemkhthiemkhit eynsbaychayna khunthincinihy aela eciynghnanaesnngam nxkcakni phraxngkhyngidrbkarykyxngcaksmakhmmitrphaphwiethssmphnthaehngprachachncinwathrngepn thutsnthwimtri rahwangpraethsithyaelapraethscin emuxwnthi 26 kumphaphnth ph s 2547 inoxkasthiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr thrngecriyphrachnmphrrsakhrb 6 rxb inpi ph s 2542 chawithyechuxsaycin bristh hangran klummwlchn hnwynganrachkaridrwmickncdsrang sumpratuwthnthrrmithy cin hrux sumpratuechlimphraekiyrti briewnwngewiynoxediyn ephuxthwayepnrachsdudiaedxngkhphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr aelaepnsylksnkhxngichnathawn phraxngkhidthrngcarukxksrcin esing osw xu eciyng hmaythung thrngphraecriyyingyunnan phrxmnamaphiithy sirinthr bnaephncaruknamithlngkhasumpratuechlimphraekiyrti dankarsatharnsukh cakkarthiphraxngkhidesdcphrarachdaeninipyngthinthurkndar thaihphraxngkhthxdphraentrehnthungpyhathangdansukhphaphxnamykhxngrasdrinchnbth phraxngkhcungmiphrarachdaricdthaokhrngkartang ephuxaekikhpyhasukhphaphxnamykhxngrasdr okhrngkaraerkthiphraxngkhthrngerim idaek okhrngkarekstrephuxxaharklangwn ephuxaekikhpyhakarkhadaekhlnxaharklangwnkhxngedknkeriyn sungokhrngkarninxkcakcaaekpyhakarkhadaekhlnxaharklangwnaelwyngchwyihnkeriynmikhwamruthangdanophchnakaraelakarekstrdwy aelapyhathisakhyxikprakarhnung nnkhux karrabadkhxngorkhkhxphxkenuxngcakkarkhadsarixoxdin phraxngkhthrngaekikhpyhaniodythrngrierim okhrngkarkhwbkhumorkhkhadsarixoxdin dwykarrnrngkhihmikarichekluxixoxdinhruxhydixoxdininkarprakxbxahar aelaxbrmihkhwamruekiywkbkarkhadixoxdin sungokhrngkarniepnokhrngkarthiesrimkarthangankhxngkrathrwngsatharnsukh nxkcakni phraxngkhyngihkhwamsakhytxsukhphaphxnamykhxngaemaelaedkinthinthurkndardwy odyphraxngkhthrngtrahnkwakhneracaphawaophchnakaraelasukhphaphxnamythidinn txngerimtngaetinkhrrphmarda phraxngkhcungerim okhrngkarsngesrimophchnakaraelasukhphaphxnamyaemaelaedkinthinthurkndar ephuxihaemaelaedkidrbbrikarthangdanxnamyxyangehmaasm rwmthngidrbophchnakarthithuktxngaelaehmaasminaetlaphunthi nxkcakni phraxngkhyngthrngcdtnghnwyaephthyphrarachthanaelahnwythntkrrmphrarachthanephuxxktrwcrksarasdrinthinthurkndarthiphraxngkhesdc eyiyminaetlakhrng rwmthngthrngrbphupwythiyakcnepnkhnikhinphrarachanuekhraahdwy phraxngkhesdc n orngphyabaltang inemuxngmiwnik praethseyxrmni dwykhwamepnhwngprachachnthiepnorkhthiekiywkbkradukaelacksu nawithyakarinpraethseyxrmnimasuemuxngithy dansasna enuxngcakphraxngkhthrngidrbkarxbrmihmikhwamiklchidkbphraphuththsasnacaksmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath thaihphraxngkhthrngeluxmisinphraphuththsasnamatngaetthrngphraeyaw odyphraxngkhmkmkcaidrbphrarachthanphramhakrunathikhuncakphrabathsmedcphraecaxyuhwihesdc epnphuaethnphraxngkh ephuxepnxngkhprathaninphithithiekiywkhxngkbsasna echn phithiewiynethiynthiphuththmnthl enuxnginwnwisakhbucha wnmakhbucha epntn phraxngkhthrngrierimihmikarfunfupraephnichlxngwnwisakhbucha sungepnpraephnithiekhymikhuninrchsmyphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly odyidthrngprakasechiychwnihphuththsasnikchnrwmkncudokhmprathip aelasngbtrxwyphrthimikhxthrrma ephuxepnkarphuththsasnikchnthwipidthrabthungprawtiaelakhwamsakhykhxngwnwisakhbucha rwmthng yngepnekhruxngetuxnicihralukthungkhasxnkhxngphraphuththeca odyphraxngkhyngidphrarachthanokhlngkhxthrrmaephuxihkrathrwngwthnthrrmphimphaeckaekphuththsasnikchninbtrxwyphrwnwisakhbuchadwy aelaphraxngkhyngthrngphrarachdariihthrrmsthanaehngculalngkrnmhawithyalycdnganethsnmhachatirayyawkhun sungepnkarethsnmhachatitamrupaebbthithuktxngtamtarbhlwng ephuxchinaihkhnithyidekhaicinkhunkhakhxngeruxngmhachati aelapraephnikarethsnmhachatithisubthxdknmatngaetkhrngobrankal phrarachkrniykicthisakhyprakarhnung khux phraxngkhyngthrngepnaemkxnginkarsxmaesmwdphrasrirtnsasdaram ephuxihsaercthnnganphrarachphithismophchkrungrtnoksinthrkhrb 200 pi ineduxnemsayn ph s 2525 sungnganburnptisngkhrninkhrngniprasbpyhalacha enuxngcakngbpramannxy rwmthng khadaekhlnchanginsakhatang epntn nganinkhrngniphraxngkhthrngduaelxyangiklchid aelakhlikhlaypyhatang dwyphrarachhvthythieddkhad rwmthng aekidrbenginbricakhcakphrabrmwngsanuwngsaelaprachachnrwmsmthbthuncungthaihnganburnainkhrngnicungesrcthnkal nxkcakni phraxngkhthrngburna cnghwdxangthxng aelathrngsrangphraxuobsthkhunihmephuxepnphrarachkuslinoxkasecriyphrachnmayukhrb 3 rxb aelathrngrbwdniiwinphrarachxupthmphdwy nxkcakphraphuththsasnaaelw phraxngkhyngthrngptibtiphrarachkrniykicthiekiywenuxngkbsasnaxun odymiidthrnglaely sungemuxphraxngkhidrbkhakrabbngkhmthulechiyesdc ipprakxbphithikrrmkhxngsasnatang nn phraxngkhkcaesdc tamkhakrabbngkhmthulesmx danethkhonolyisarsneths phraxngkhmiphrarachdariihnaethkhonolyisarsnethsmaichinkarphthnaphthnapraethshlayprakar thrngepnxngkhprathankrrmkarkhxngokhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari aelasunyethkhonolyixielkthrxniksaelakhxmphiwetxraehngchati epnelkhanukar odymiphrarachdariihokhrngkartang thiekidkhunnnepnokhrngkarnarxngaelaichepntwxyanginkarichethkhonolyisarsnethsmaich aelamiphrarachprasngkhcaihhnwynganrththiekiywkhxngkbokhrngkarnn marbchwngtxip phraxngkhthrngerimnaethkhonolyisarsnethsmaichkbkarphthnakarsuksakhxngorngeriyninchnbth tngaet pi ph s 2538 in okhrngkarethkhonolyisarsnethssahrborngeriyninchnbth odyphrarachthanekhruxngkhxmphiwetxraelaxuprnthicaepnephuxcdtngepnhxngeriynkhun aelaphthnamacnsamarthnaethkhonolyisarsnethsekhamaprakxbkareriynkarsxninraywichatang pccubn miorngeriyninokhrngkarpraman 85 aehng odymiorngeriynincnghwdnkhrnaykepnsunyklangkarphthnaephuxnaaenwthangihm ipthdlxngichkborngeriyninchnbth aelathrngrierim okhrngkarethkhonolyisarsnethsephuxkhnphikar ephuxihkhnphikarsamarthichkhxmphiwetxrephuxsrangkhwamru khwambnething phthnathksa aelasrangxachiphtxipinxnakht phraxngkhthrngmikhnathanganthicasuksawicyephuxhaxupkrnthangethkhonolyiaelawithikarchwyehluxphuphikarinaetladanxyangehmaasm sungokhrngkarnimiepnhnwynganhlk nxkcakni okhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarini yngephimoxkasihphutxngkhnginthnthsthanidrbkarxbrmaelafukthksainkarichkhxmphiwetxrrahwangkarthukkhumkhng ephuxsamarthnakhwamruthiidrbnaipphthnatnexngaelanaipprakxbxachiphid aelamiokhrngkarsahrbedkpwythitxngekharbkarrksaphayinorngphyabalepnrayaewlanan sungxaccathaihkhadoxkasthangdankarsuksa odyichkhxmphiwetxrepnsuxinkareriynru srangkhwamephlidephlin rwmthng sngesrimphthnakaraekedkthipwydwy nxkcakni phraxngkhyngnaethkhonolyisarsnethsmaichkbnganthangdankarephyaephrwthnthrrmkhxngithy 76 cnghwd phanthangxinethxrent odymikrathrwngwthnthrrmepnphuduaelokhrngkarni cakphrarachkrniykicthangdankarnaethkhonolyisarsnethsmaichinkarphthnapraethsindantang thaihwarsarxinofaechr sungepnwasarkhxngsankngandanethkhonolyi sarsnethsaelakarsuxsarkhxngyuensok idtiphimphbthkhwamechlimphraekiyrtikarxuthisphraxngkhephuxkarsuksaeriynrudansarsnethskhxngedkaelaphudxyoxkaskhxngithy rwmthng yngidthwaynam IT Princess hrux ecahying ixthi aekphraxngkhxikdwyphraekiyrtiysthrrmeniymphrayskhxng smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarithngpracaphraxisriyystrapracaphraxngkhthngpracaphraxngkhkarthulitfalaxxngphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphraphuththecakha ephkhaladbopeciym4trasylksnnganechlimphraekiyrti smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari inoxkaschlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn 2558phraxisriyys smedcphraecalukethx ecafasirinthrethphrtnsuda kitiwthnadulosphakhy 2 emsayn ph s 2498 5 thnwakhm ph s 2520 smedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari 5 thnwakhm ph s 2520 5 phvsphakhm ph s 2562 smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr mhawchiralngkrnwrrachphkdi sirikickariniphiryphthn rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari 5 phvsphakhm ph s 2562 pccubn ekhruxngrachxisriyys emuxphraxngkhthrngidrbkarsthapnaphraxisriyyskhunepn smedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari inkarphrarachphithiechlimphrachnmphrrsaphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr emuxwnthi 5 thnwakhm ph s 2520 nn phraxngkhthrngidrbphrarachthanekhruxngprakxbphrarachxisriyys dngni phrasuphrrnbt carukphraprmaphiithy brrcuinhibthxngkhalngya phpr pradbephchr ekhruxngrachupophkh phanphrasri phanishmakphlu thxngkhalngyaekhruxngphrxm hibphrasrithxngkhalngyapradbephchr phrxmphanthxngrxngekhruxngphrxm phrasuphrrnsri kraothnelk thxngkhalngya kathxngkhathrngkrabxkmithadrxng khnnaeswythxngkhalngya phrxmcxkthxngkhalngya khnsrngphraphktrthxngkhalngya phrxmphanrxng thichathxngkhaphrxmthwyfahykekhruxngrachxisriyaphrn ekhruxngrachxisriyaphrnithy ph s 2514 ekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs m c k fayin ph s 2520 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn n r fayin ph s 2515 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmekla p c fayin ph s 2520 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch ph s 2520 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m ph s 2538 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnthi 1 pthmdierkkhunaphrn p ph ph s 2533 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess ph s 2518 ehriyyphithksesrichn chnthi 1 s ch ph s 2531 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s ph s 2532 ehriyyrachkarchayaedn ch d ph s 2548 ehriyyckrmala r c m ph s 2502 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1 ph p r 1 ph s 2562 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 1 w p r 1 ph s 2525 ehriyyrachrucithxng rchkalthi 9 r c th 9 ph s 2520 ehriyykachadsmnakhun chnthi 1 ehriyythxng ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths praeths pithiidrb chux aephraethb xangxing ekahliit ph s 2524 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngkarthut chnthi 1 ehriyykhwanghwaaedcng eyxrmnitawntk ph s 2527 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngshphnthsatharnrtheyxrmni chnprathmaphrn enpal ph s 2527 ekhruxngrachxisriyaphrnxnrungorcn oxcaswi rachyay sepn ph s 2530 ekhruxngrachxisriyaphrnxisebllachawkhathxlik chnprathmaphrn frngess ph s 2532 ekhruxngxisriyaphrnpalmwichakar chnthi 1 bruin ph s 2533 ekhruxngrachxisriyaphrntrakulilla xutma law ph s 2534 ehriyythxngkhaaehngchati yipun ph s 2534 ekhruxngrachxisriyaphrnrtnmngkud chnthi 1 brietnihy ph s 2539 ekhruxngrachxisriyaphrnrxylwiktxeriyn chnxswinsungsud ednmark ph s 2544 ekhruxngrachxisriyaphrnaednenxobr chnprathmaphrn swiedn ph s 2546 ekhruxngrachxisriyaphrnesrafim enethxraelnd ph s 2546 ekhruxngrachxisriyaphrnkhrunxrd chnsungsud xxsetriy ph s 2547 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngsatharnrthxxsetriy chnmhaxisriyaphrnthxng txngnga ph s 2549 ekhruxngrachxisriyaphrnpuoxon mxngokeliy ph s 2552 ekhruxngxisriyaphrndarakhwolkaehngmxngokeliy maelesiy ph s 2552 ekhruxngrachxisriyaphrnhyang mueliy esetiy mahokta maelesiy chnthi 1 pakisthan ph s 2555 ekhruxngxisriyaphrnnichan xi pakisthan xinediy ph s 2560 ekhruxngxisriyaphrnpthmphusn cin ph s 2562 ekhruxngxisriyaphrnrthmitraphrnphraysthangthhar smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarirbich ithyaephnk wbr sngkdkxngthphbkithy kxngthpheruxithy kxngthphxakasithy aela kxngxasarksadinaednpracakarph s 2539 pccubn ph s 2539 pccubn ph s 2539 pccubn ph s 2535 pccubnchnysphlexkhying phleruxexkhying phlxakasexkhying naykxngihyrxyexkhying eruxexkhying eruxxakasexkhying aelathrngidrboprdekla ihdarngtaaehnngnaythharphiesspracakrmthharrabthi 1 mhadelkrksaphraxngkh naythharphiesspracakxngthpherux aelanaythharphiesspracakxngthphxakas 21 thnwakhm ph s 2520 naythharphiess pracakxngphnthharrabthi 3 krmthharrabthi 5 25 phvscikayn ph s 2523 naythharphiess pracakxngnkeriynnayeruxrksaphraxngkh orngeriynnayerux pracakxngbngkhbkarkrmthharrabthi 3 rksaphraxngkh krmnawikoythin pracakxngnkeriynnayeruxxakasrksaphraxngkh orngeriynnayeruxxakas krmyuththsuksathhar aelapracakxngphnxakasoythinthi 1 rksaphraxngkh 26 phvscikayn ph s 2523 taaehnngxacary swnkarsuksa orngeriynnayrxyphraculcxmekla 24 thnwakhm ph s 2523 phntrihying nawatrihying aelanawaxakastrihying 25 thnwakhm ph s 2523 naythharphiess pracakrmnkeriynrxyrksaphraxngkh orngeriynnayrxyphraculcxmekla 13 mkrakhm ph s 2524 naykxngexk kxngxasarksadinaedn ph s 2525 phnothhying nawaothhying nawaxakasothhying 1 tulakhm ph s 2526 phnexkhying nawaexkhying nawaxakasexkhying 27 phvscikayn ph s 2528 sastracary xtra ph x 2 mithunayn ph s 2529 hwhna kxngwichaprawtisastr swnkarsuksa orngeriynnayrxyphraculcxmekla 5 minakhm ph s 2530 phltrihying phleruxtrihying aelaphlxakastrihying sastracary xtra phl t aela phuxanwykarkxngwichaprawtisastr swnkarsuksaorngeriynnayrxyphraculcxmekla 31 mkrakhm ph s 2532 phlothhying phleruxothhying aelaphlxakasothhying aela sastracary xtra phl th 19 singhakhm ph s 2535 naykxngihy kxngxasarksadinaedn sankxanwykarkxngxasarksadinaedn 17 emsayn ph s 2535 phlexkhying phleruxexkhying aelaphlxakasexkhying 15 minakhm ph s 2539 sastracary xtra cxmphl 2 singhakhm ph s 2543 naythharphiess praca 16 phvscikayn ph s 2545 phraekiyrtikhunrangwlthithrngidrbkarthulekla thway rachxanackrithy culalngkrnmhawithyaly thulekla thwayrangwl emuxwnthi 11 phvscikayn ph s 2531 enuxngcakphraxngkhthrngmiphlnganthimiswnsngesrimkhwamruaelakhwamphumiicinphasaithyepnthipracksaekprachachnthwipxyangednchd aelaphlngannn milksnakxihekidkhwamsnic aelasrangthsnkhtithiditxphasapracachati rangwlnkwicydiednaehngchati khnakrrmkarbriharsphawicyaehngchati thulekla thwayrangwlnkwicydiednaehngchati pracapi ph s 2545 sakhashwithyakar aedphraxngkh emuxwnthi 11 knyayn ph s 2545 n saladusidaly swncitrlda phrarachwngdusit ephuxechlimphraekiyrtikhuninphraxcchriyphaphthithrngepnnkwicy odymiphlnganinthuksakhawichasungepnpraoychntxwngkarwichakarkhxngpraeths satharnrthfilippins rangwlramxn aemkisis phraxngkhthrngidrbkarkhdeluxkcakmulnithirangwlramxn aemkisis ihidrbkarthulekla thwayrangwlramxl aemkisis sakhabrikarsatharna pracapi ph s 2534 odythrngekharbkarthulekla thwayrangwl n sunywthnthrrmfilippins praethsfilippins emuxwnthi 31 singhakhm ph s 2534 satharnrthxinediy phraxngkhthrngidrbkarkhdeluxkihidrbkarthulekla thwayrangwlxinthira khanthi pracapi 2547 cakphrarachkrniykicthithrngptibtiephuxmwlmnusychati odythrngekharbkarthulekla thwayrangwl n praethsxinediy emuxwnthi 19 phvscikayn ph s 2548 sungnbepnladbthi 19 khxngphuthiidrbrangwlni satharnrthprachachncin odyphraxngkhthrngidrbkarkhdeluxkcakprachachnchawcinihepnmitrnanachati 10 xndbaerkkhxngpraethscin enuxngcakphraxngkhthrngsuksaphasacintngaetyngthrngphraeyaw thrngthawicyekiywkbprawtisastrcinmatlxd aelaesdceyuxnpraethscinaelwmakkwa 32 khrng inchwng 28 pithiphanma thrngekharbkarthulekla emuxwnthi 8 thnwakhm ph s 2552 n praethscin inoxkasni rthbalithy odynayxphisiththi ewchchachiwa naykrthmntri innamkhnarthmntri kharachkar aelaphsknikrchawithythukhmuehla idepnecaphaphcdngansomsrsnnibataelanganthwayphrakrayaharkhaechlimphraekiyrti smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngidrbkarthulekla thwayrangwlkarcdkickrrm mitrnanachatisibxndbaerkkhxngsatharnrthprachachncininrxb 100 pi n tuksntiimtri thaeniybrthbal emuxwnthi 7 minakhm ph s 2553taaehnngthithrngidrb xupnayikaphuxanwykarsphakachadithy odyphrabathsmedcphraecaxyuhwthrngphrarachdariwa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngepnphuthiehmaasmaelaiwwangphrarachhvthy cungmiphrabrmrachoxngkaroprdekla aetngtngihthrngdarngtaaehnngxupnayikaphuxanwykarsphakachadithy tngaetwnthi 13 thnwakhm ph s 2520 thutphiesskhxngokhrngkarxaharolk danxaharorngeriyn WFP s Special Ambassador for School Feeding phraxngkhthrngidrbkarthulekla thwaytaaehnngthutphiesskhxngokhrngkarxaharolk World food programme aehngshprachachati emuxwnthi 11 tulakhm ph s 2547 thutsnthwimtriaehngxngkhkarsuksa withyasastr aelawthnthrrmaehngshprachachati dankarsngesrimskyphaphkhxngedkchnklumnxy dwykarsuksaaelaxnurksmrdkthangwthnthrrm UNESCO Goodwill Ambassador for the Empowerment of Minority Children and the Preservation of their Intangible Cultural Heritage xngkhkarsuksa withyasastr aelawthnthrrmaehngshprachachati hrux yuensok aetngtngihphraxngkhthrngdarngtaaehnngni odynayokhxichior mtsuxura phuxanwykarihyyuensok phrxmdwyphubriharyuensok ekhaefa thulekla thwayibprakasniybtraelaibprakasaetngtng emuxwnthi 24 minakhmph s 2548 n saladusidaly swncitrlda phrarachwngdusit wuthisphakittimskdi khxngmulnithikarprachumphuidrbrangwlonebl Honorary Senate of the Foundation Lindau Nobel Prize Winners Meetings enuxngcakphraxngkhthrngthakhunpraoychnxyangednchdinkarprachumthilineda aelaaekmulnithi thrngesiyslaaelathumethihkbnganthangdanwithyasastr snbsnunkarsuksawithyasastr echuxmoyngwithyasastraelathaihekidkarburnakar emuxwnthi 25 mithunayn 2553ehriyyaelatraiprsniyakrthiralukehriyyrachxisriyaphrn ehriyythiralukphrarachphithisthapnaphraxisriyskdi say danhnaehriyy sahrbstri khwa danhlngehriyy sahrbburusehriyyechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari inoxkasphrarachphithichlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn 2558 sahrbstriehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari milksna dngni lksna epnehriyyenginrupklmaebn esnphasunyklang 3 1 esntiemtr danhna klangehriyymiphrachayalksnsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumariphinphraphktrechiyngthangsay thrngchlxngphraxngkhchudithy thrngsabkpkdinthxng ekhmkldnpheka pradbekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngsaelaehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 aelamilayklibdxkrkchidwngkhxb danhlng klangehriyymiphranamaphiithyyx sth ikhwphayitmngkudkhttinari immiphracxn phayinwngkhxbebuxngbnmikhxkhwamwa phrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari ebuxnglangmikhxkhwamwa 5 thnwakhm 2520 odymidxkpracayamprakxbhwthaydanbn mimngkudkhttinari immiphracxn hlngmngkudmihwng karpradb sahrbburus ichhxykbaephraethbkwang 3 1 esntiemtr phunkhxngaephraethbdankhwaepnsiehluxngkhxbnxkmiriwsimwng dansayepnsimwngkhxbnxkmiriwsiehluxng swnstriichhxykbaephraethbechnkn aetphukepnrupaemlngpx ichpradbxyangekhruxngrachxisriyaphrn hrux hxykhx hrux pradbodywithithismkhwrodyimmiaephraethbkid ehriyyechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari inoxkasphrarachphithichlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn 2558 milksna dngni lksnaepnehriyyklmkhnad esnphasunyklang 32 milliemtr thadwyengin danhna danhnaklangehriyymiphrarupsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngchlxngphraxngkhchudithy thrngsaysaphayaelasaysrxyaehngekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs phraxngsaebuxngsaypradbdwngtrapthmculcxmekla ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1 aelaehriyydusdimala ekhmsilpwithya rimkhxbehriyyodyrxbpradbdwylayithypradisth canwn 60 dxk danhlngklangehriyymiruptrasylksnnganechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari inoxkasphrarachphithichlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn 2558 phayinwngkhxbehriyyebuxnglangmikhxkhwamwa phrarachphithichlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn 2558 danhnakhxbnxkehriyyebuxngbnmimngkudkhttiyrachnarixyuphayitphrasptpdleswtchtrpradisthanxyuphayinwngri milayklibbwlxmrxb karpradb sahrbburus ichhxykbaephraethbkwang 32 milliemtr phunkhxngaephraethbepnsimwngxnepnsipracawnphrarachsmphph klangaephraethbmiriwsikhaw hmaythung naphrarachhvthyxnbrisuththiphudphxng epiymipdwyphramhakrunathikhunthiaephiphsalipyngprachachnthukhmuehla aelariwsiehluxng hmaythung sipracarachwngsckri sahrbstriichhxykbaephraethbdngklawphukepnrupaemlngpx ichpradbxyangekhruxngrachxisriyaphrn hrux hxykhx hrux pradbodywithithismkhwrodyimmiaephraethbkid ehriyythiraluk ehriyythiralukenuxnginworkassmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumariesdc epidsalaithy n praethsnxrewy aebngxxkepn ehriyythithacakthxngkhaaelathacakengin milksna dngni danhna klangehriyymiphrarupsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phinphraphktrthangebuxngkhwa chidwngkhxbehriyydanbnmiphranamaphiithy smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari danlangmikhxkhwamwa esdcepidsalaithy praethsnxrewy ph s 2532 midxkpracayamaelaekhruxnghmayorngksapnkhnrahwangkhxkhwam danhlng klangehriyymirupkxnhinslkphraprmaphiithyyx cpr aelaelkhbxkpikhristskrach 1907 danlangmirupkhxnikhw chidwngkhxbehriyydanbnmikhxkhwamwa H R H PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN 1989 danlangmikhxkhwamwa APNING AV SALA THAI NORDKAPP ehriyythiralukethidphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari xngkhxupthmphdntriithy enuxnginworkasthrngecriyphrachnmayu 36 phrrsa milksna dngni danhna miphrarupsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phinphraphktrthangebuxngkhwa chlxngphraxngkhchudithy thrngswmsaysrxyaehngekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs danhlng klangehriyymirupranad aelakhxkhwamwa ranadexk chidwngkhxbehriyydanbnmikhxkhwamwa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari danlangmikhxkhwamwa xngkhxupthmphdntriithy ph s 2534 miekhruxnghmayorngksapn ehriyythiralukesdc epidsalaithy ehriyythiralukxngkhxupthmphdntriithy ehriyyksapn ehriyyksapnthiralukphrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari xxkichemuxwnthi 28 minakhm ph s 2521 odymilksna dngni danhna epnphrachayalksnsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumaripradbphraxngsa phinphraphktrechiyngkhwa thrngchlxngphraxngkhchudithypradbekhruxngrachxisriyaphrn rimkhxbmikhxkhwamwa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari danhlng epnphraprmaphiithyyx sth itphramngkudkhttiyrachnari rimkhxbsaymikhxkhwamwa 5 thnwakhm 2520 rimkhxbkhwamikhxkhwamwa praethsithy ebuxnglangdansaymielkhbxkrakha dankhwamielkhbxkrakhawa bath ehriyyksapnthiralukenuxnginworkasthismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarimiphrachnmayu 36 phrrsa xxkichemuxwnthi 1 emsayn ph s 2534 odymilksna dngni danhna miphrabrmrupsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngekhruxngaebbetmysphltrihyingthharmhadelkrksaphraxngkhinphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngsaysaphayaelaswmsaysrxymhackribrmrachwngs phayinwngkhxbehriyyebuxngbnmikhxkhwamwa phltrihyingsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari danhlng epnrupphratra miphranamaphiithyyx sth xyuphayitphraculmngkudpkyika itchxchyphvks dankhwamielkhbxkrakhakhxngehriyy dansaymikhxkhwam bath phayinwngkhxbehriyyebuxnglang mikhxkhwamwa chlxngphrachnmayu 36 phrrsa 2 emsayn 2534 aela praethsithy ehriyyksapnthiraluksmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrachnmayu 50 phrrsa xxkichemuxwnthi 31 minakhm ph s 2548 odymilksna dngni danhna miphrabrmrupsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarithrngchlxngphraxngkhchudithy thrngsaphkpklay thrngsaysaphayaelasaysrxyaehngekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs phraxngsaebuxngsaypradbehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1aelaehriyydusdimala ekhmsilpwithya rimkhxbehriyyodyrxbpradbdwydxkrk canwn 50 dxk danhlng klangehriyymixksrphranamaphiithyyx sth ikhwphayitmngkudkhttiyrachkumari aelamiesnrsmieplngxxkodyrxb 50 esn rxbrsmiprakxbdwydararsmicrddxkaelachxchyphvks rimkhxbehriyyodyrxbpradbdwydxkrkcanwn 50 dxk phayinwngkhxbehriyyebuxngbnmikhxkhwamwa phrachnmayu 50 phrrsa 2 emsayn 2548 ebuxnglangmikhxkhwambxkrakhakhxngehriyy aela khxkhwamwa praethsithy ehriyyksapnthiraluksthapnaphraxisriyskdi ehriyyksapnthiraluk 36 phrrsa ehriyyksapnthiraluk 50 phrrsa ehriyyksapnthiraluksmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrachnmayu 60 phrrsa xxkichemuxwnthi 2 emsayn ph s 2558traiprsniyakr traiprsniyakrthiraluk 4 rxb smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari epnphaphphrachayalksn phrxmdwytraxksrphranamaphiithy sth khxbphaphdanlang mikhawa 4 rxb smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari H R H PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN S 4th CYCLE BIRTHDAY ANNIVERSARY xxkcahnaytngaetwnthi 2 krkdakhm ph s 2546 canwn 2 000 000 dwng traiprsniyakrchudokhrngkarethkhonolyisarsnethsechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari epnphaphphrachayalksn phrxmdwytraxksrphranamaphiithy sth khxbphaphdanlang mikhawa smedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari phraxchriyphaphdanethkhonolyisarsneths H R H PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN xxkcahnaytngaetwnthi 4 singhakhm ph s 2547 canwn 700 000 dwng traiprsniyakrthiraluk 50 phrrsa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari epnphrasathislksninchlxngphraxngkhchudithythrngekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs khxbdanlang mikhawa 50 phrrsa smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari H R H PRINCESS MAHA CHAKRI SIRINDHORN S 50th BIRTHDAY ANNIVERSARY xxkcahnaytngaetwnthi 3 singhakhm ph s 2548 canwn 1 000 000 dwngchudokhrngkarethkhonolyisarsnethsechlimphraekiyrti traiprsniyakr thiraluk 50 phrrsastwthrngeliyngsunkhthrngeliyngtwaerkkhxngphraxngkh chux thxffi sungphraxngkhidphrarachthanaekphraecawrwngsethx phraxngkhecasiriphacuthaphrn aetthanesdc tangpraeths phraxngkhcungthrngrbmaeliyngexng pccubn thxffixyuthiwngswncitrlda phraxngkhthrngmisunkhthrngeliyngphayinwngsrapthum aebngxxkepn 5 sayphnthu idaek labradxrrithrifewxr 4 tw chux wikkh pkepa olma aelaphayun oklednrithrifewxr 4 tw chux waepks prxd kaehwa aelakhmin esntebxrnard 1 tw chux aepahwyxiw Miniature Poodle 5 tw chux opyesiyn kalaaem khawaetk khawaetn aelakhawtu Wire haired Fox Terrier 7 tw chux thiffi phimesn mhahingkhu khahxm mara chaphlu aelahlngcing rwmthngsin 21 tw sunkhtwaerkthiekhamaxyuphayinwngsrapthumnn epnsunkhthiphrashaythulekla thway sungphraxngkhthrngtngchuxihwa thiffi ephuxihsxdkhlxngkb thxffi aelasunkhtwthd ma phraxngkhphrarachthanchuxepnyadm idaek wikkh waepks opyesiyn phimesn aelaaepahwyxiw odyaepahwyxiwepnsunkhthiidrbphrarachthancakphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr nxkcakni yngmi kalaaem sungmiphutngchuxthwayaelaphraxngkhthrngehnwaehmaadicungmiidepliynepnchuxxun sunkhthng 7 twnbepnrunaerkthiekhamaxyuinwngsrapthum sunkhthrngeliyngrunthdmann caepnrunluk khxngsunkhthiklawmakhangtn odylukkhxngwikkh 3 tw idrbphrarachthanchuxepnpla idaek pkepa olma aelaphayun lukkhxngwaepks 3 tw idrbphrarachthanchuxepnnk idaek prxd kaehwa aelakhmin lukkhxngphimesnkbthiffi idrbphrarachthanchuxepnsmuniphr idaek mhahingkhu khahxm mara aela chaphlu nxkcakni thiffiyngmilukkbsunkhnxkwng 4 tw idrbphrarachthanchuxepnchacinthnghmd odyphraxngkhthrngeliyngiw 1 tw idaek hlngcing aelalukkhxngkalaaem 3 tw idrbphrarachthanchuxepnkhnmithy idaek khawaetk khawaetn aelakhawtu nxkcakni phraxngkhyngthrngeliyngplathxngsungmiphunamathulekla thway aelaplaethwdaxikhlayphnthuthikrmpramngidthulekla thwayxikdwyrthyntphrathinngrthphrathinng insmedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari biexmdbebilyu 760Li E66 elkhthaebiyn 1d 1993 smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngmirthyntphrathinngdngni biexmdbebilyu 760Li E66 elkhthaebiyn 1d 1993 emxrsieds ebns S500 LWB W221 Pre Facelift elkhthaebiyn 1d 3905 emxrsieds ebns S500 BlueEFFICIENCY LWB W221 Facelift elkhthaebiyn 1d 6905 emxrsieds ebns S500 LWB W222 Pre Facelift elkhthaebiyn 1d 7905 emxrsieds ebns 600SEL W140 elkhthaebiyn r y l 905 elkss LS460L elkhthaebiyn 1d 4905 elkss LS600hL elkhthaebiyn 1d 5905 emxrsieds ebns ewiyon V6 elkhthaebiyn 1d 2553 emxrsieds ebns ewiyon V6 elkhthaebiyn 1d 2555 emxrsieds ebns sprinetxr CDi phrarachthanihsphakachadithyichepnrthphyabal rachtrakulphngsawlikhxngsmedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 16 18 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 8 24 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw 17 smedcphraethphsirinthrabrmrachini 4 smedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk 18 16 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 9 smedcphrasriswrinthirabrmrachethwi phraphnwssaxyyikaeca 19 smedcphrapiymawdi sriphchrinthrmata 2 phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 20 chum 10 chu chukraml 5 smedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni 11 kha chukraml 23 pha 1 smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 24 8 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw 12 phraecabrmwngsethx krmphracnthburinvnath 25 ecacxmmardaxwm inrchkalthi 5 6 phrawrwngsethx krmhmuncnthburisurnath 26 smedcphraecabrmwngsethx krmphrayaethwawngsworpkar 13 hmxmecaxpsrsman kitiyakr 27 hmxmihy ethwkul n xyuthya 3 smedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng 28 phrawrwngsethx phraxngkhecasaysnithwngs 14 ecaphrayawngsanupraphthth hmxmrachwngssthan snithwngs 29 hmxmekhiyn snithwngs n xyuthya 7 hmxmhlwngbw kitiyakr 30 rwy buythr 15 thawwnidaphicarini bang snithwngs n xyuthya 31 aehw buythr xangxingprakassanknaykrthmntri eruxng aetngtngnayksphasthabnethkhonolyicitrlda smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari rachkiccanuebksa phrarachbyytisthabnkarphyabalsriswrinthira sphakachadithy ph s 2559 matra 20 1 elm 133 txn 109 k hna 8 26 thnwakhm 2559 prakasnaythaebiynmulnithi thuleklathulkrahmxmthwayolphrasmyya wisistsilpin lingkesiy xriysiri rxyphrabath khttiynari nitysarkhrxbkhrwphxephiyng bristh thankarphimph cakd chbbthi 51 emsayn 2555 ISSN 1906 5256 hna 24 27 smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari exkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy 2008 02 24 thi ewyaebkaemchchin cak sankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati krathrwngwthnthrrm khunhyingkulthrphy eksaemnkic smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phramingkhwykhruithy 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin skulithy chbbthi 2531 pithi 49 pracawnxngkharthi 22 emsayn 2546 hmaykahndkar thi 6 2498 phrarachphithismophcheduxnaelakhunphraxusmedcphraecalukethx 2498 http sirindhorn net hrh new index 0 1 1 php http sirindhorn net hrh new index 0 1 1 php phrarachprawti smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar prakas sthapna smedcphraecalukethx ecafasirinthrethphrtnsuda elm 94 txn 131k chbbphiess 21 thnwakhm ph s 2520 hna 1 Biography of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn cak ewbichtekhruxkhaykaycnaphiesk xngkvs smedcphraethphrtnrachsuda kb wichaprawtisastr 2008 01 30 thi ewyaebkaemchchin cak ewbichtekhruxkhaykaycnaphiesk phrarachprawtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari cak ewbistsanknganokhrngkarxnurksphnthukrrmphuchxnenuxngmacakphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrarachprawti smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari lingkesiy cak ewbistkrmtrwcbychishkrn exixthi thulekla thwayrangwlaehnghxekiyrtiysaedsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari dwythrngnakhwamruinhlksutrethkhonolyikarsarwckhxmulrayaiklipthrngprayuktichinkarphthna cak ewbistkhmchdluk smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrnghlksutrkarsuksadusdibnthit sakhaphthnsuksasastr 2007 11 18 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist mhawithyalysrinkhrinthrwiorth phrarachphithisthapnaphrarachxisriyskdi 2016 10 16 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrabrmrachoxngkar prakasechlimphranamaphiithy smedcphraknisthathiracheca PDF rachkiccanuebksa 136 15 kh 4 5 5 phvsphakhm 2562 subkhnemux 6 phvsphakhm 2562 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help phrarachprawti thangdanphasaekhmr 2008 07 15 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist kxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrarachprawti thangdanphasafrngess 2007 07 05 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist kxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phrarachprawti thangdanphasabaliaelasnskvt 2007 09 08 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist kxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari priyyakittimskdithithrngidrbkarthulekla thwaycaksthabnkarsuksa 2007 10 15 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist kxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 04 11 subkhnemux 2008 01 23 phrarachprawtidandntri 2007 10 15 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari srnya smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngdntriithyaelakhbrxngephlngithyedim rwmwngpiphathy banplayenin n nkhrmiwnik shphnthsatharnrtheyxrmni 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin skulithy chbbthi 2534 pithi 49 wnthi 13 phvsphakhm 2546 phunphis xmatykul emuxsmedcecafaphrabrmrachkumarithrngdntriithy 2007 12 03 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistekhruxkhaykaycnaphiesk khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 05 06 subkhnemux 2015 09 15 enuxephlngphrarachniphnth smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari prachumephlngswrrkh elm 1 2 smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmihphimphphrarachthaninnganphrarachthanephlingsph nangecriyicsunthrwathin t m m r d m s silpinaehngchati n emrudanit wdethphsirinthrawas wnxathitythi 22 emsayn ph s 2555 krungethph xmrinthruphrintingaexndphblichching ithyrth ecafaphuthrngepn wisistsilpin 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin wnthi 28 tulakhm ph s 2550 skdisri aeymndda smedcphraethphrtnrachsuda kbkarxnukrksnmrdkithy danphasaithy 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistekhruxkhaykaycnaphiesk xmrrtn ethphkapnath smedcphraethphrtnrachsudasyambrmrachkumari exkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy aelawisistsilpin 2008 02 24 thi ewyaebkaemchchin sankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati krathrwngwthnthrrm suphrtn elisphanichykul rxyprakaychaychdphraxcchriyyan phraxcchriyphaphdankarpraphnth in smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin chbbthi 2455 pithi 48 pracawnxngkharthi 6 phvscikayn 2544 phrarachkrniykickarthrngrbrachkar 2009 01 07 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phlexkhying smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist orngeriynnayrxyphraculcxmekla rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng aetngtngsastracaryorngeriynthhar 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 103 chbbphiess 19 mithunayn ph s 2529 hna 1 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng ihnaythharrbrachkar 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 117 txn 82ng 12 tulakhm ph s 2543 hna 12 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng aetngtngsastracaryphiess smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 108 txn 50 ng 19 minakhm ph s 2534 hna 2593 ewbistokhrngkar suxsilpinrwmicthwayfnhlwng khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 09 19 subkhnemux 2008 07 24 smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumariexkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy 2008 02 24 thi ewyaebkaemchchin cak sankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati krathrwngwthnthrrm rs suphrtn elisphanichykul smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari exkxkhrrachupthmphkmrdkwthnthrrmithy 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin skulithy chbbthi 2476 pithi 48 pracawnxngkharthi 2 emsayn 2545 wisistsilpin 2008 04 19 thi ewyaebkaemchchin cak sankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati krathrwngwthnthrrm wnxnurksnmrdkithy 2008 04 19 thi ewyaebkaemchchin cak sankngankhnakrrmkarwthnthrrmaehngchati krathrwngwthnthrrm http www khaosod co th view newsonline php newsid TVRNek1qWXhOek0yT1E9PQ amp subcatid bthkhwamethidphraekiyrtienuxnginworkasthi smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari thrngmiphrachnmayukhrb 4 rxbphrachnsa phrarachkrniykicdankarphthna 2008 06 01 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkartamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2008 06 01 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari ithyrth ecafankphthna phuepiymdwyphraemtta 2008 04 12 thi ewyaebkaemchchin 2 emsayn ph s 2550 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 05 03 subkhnemux 2009 04 02 1 2009 04 17 thi ewyaebkaemchchinaelanbepnsmakhmwichachiphaehngaerkthimiphrakrunathikhun hnaaerk raychuxhxngsmudprachachnechlimrachkumari 2 2009 04 17 thi ewyaebkaemchchin Introduction 65th IFLA Council and General Conference International Federation of Library Associations and Institutions IFLA phrarachkrniykicdankartangpraeths 2008 06 01 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistkxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari phucdkarxxniln raynganphiess smedcphraethph thutsnthwimtriithy cin 7 krkdakhm 2548 okhrngkarekstrephuxxaharklangwn 2007 12 17 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarphthnatamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkarkhwbkhumorkhkhadsarixoxdin 2007 12 17 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarphthnatamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkarsngesrimophchnakaraelasukhphaphxnamyaemaelaedkinthinthurkndar 2008 06 14 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarphthnatamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkarhnwyaephthyphrarachthan 2008 06 14 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarphthnatamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkarhnwythntkrrmphrarachthan 2007 12 17 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarphthnatamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari smedcphraethphrtnrachsuda kbphraphuththsasna lingkesiy cak ewbist Sema go th aenwhna wth aeckbtrxwyphr smedcphraethphphrarachthanokhlng khunwisakh 2011 07 22 thi ewyaebkaemchchin 14 phvsphakhm 2007 ithyrth wth phimph 2 aesnib kardwnwisakha lingkesiy 14 phvsphakhm 2550 smedcphraethphrtnrachsuda kbphraphuththsasna 2006 07 11 thi ewyaebkaemchchin cakewbistekhruxkhaykaycnaphiesk wdthasuththawas 2 2008 04 22 thi ewyaebkaemchchin cak ewbiststhaniwithyuothrthsnkxngthphbkchxng 5 wdthasuththawas lingkesiy cakewbistkarthxngethiywaehngpraethsithy khwamepnma 2008 04 21 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistokhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari aenwthangkardaeninngantamphrarachdari 2008 05 04 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistokhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari ecafaixthi aela karphthna 2009 01 23 thi ewyaebkaemchchin 2 emsayn 2551 phichamychu ethkhonolyiephuxchiwit dwyphramhakruna khxng smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2011 07 28 thi ewyaebkaemchchin bbthi 2528 pithi 49 pracawn xngkhar thi 1 emsayn 2546 okhrngkarethkhonolyisarsnethsephuxedkpwy 2008 05 10 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistokhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari okhrngkarsuxptismphnthwthnthrrmkhxngchati 2008 04 19 thi ewyaebkaemchchin cak ewbistokhrngkarethkhonolyisarsnethstamphrarachdarismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari xngkhkaryuensokthulekla thwaytaaehnngthutsnthwimtriaehngyuensok 2007 12 29 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist okhrngkarxnurksphnthukrrmphuchxnenuxngmacakphrarachdari smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari yuensokethid phraethph ecahyingixthi hnngsuxphimphmtichnraywn pithi 28 chbbthi 9873 wnthi 22 minakhm ph s 2548 ISSN 1686 8188 ekhruxngprakxbphrarachxisriyyssmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 2020 12 04 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist salaekhruxngrachxisriyys ekhruxngrachxisriyaphrn aelaehriyyksapn rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2015 09 30 thi ewyaebkaemchchin elm 88 txnthi 151 ng chbbphiess hna 30 31 thnwakhm 2514 rachkiccanuebksa khawinphrarachsank phrabrmmharachwng wncnthrthi 5 thnwakhm 2520 elm 94 txnthi 131 ng chbbphiess hna 19 21 thnwakhm 2520 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 89 txnthi 76 ng chbbphiess hna 29 12 phvsphakhm 2515 rachkiccanuebksa khawinphrarachsank phrabrmmharachwng wnxngkharthi 27 thnwakhm 2520 elm 95 txnthi 9 ng chbbphiess hna 17 9 mkrakhm 2521 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 112 txnthi 17 kh hna 1 4 thnwakhm 2538 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess elm 107 txnthi 188 ng chbbphiess hna 1 26 knyayn 2533 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyphithksesrichn elm 92 txnthi 8 ng chbbphiess hna 1 15 mkrakhm 2518 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyydusdimala ekhmsilpwithya 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 106 txnthi 121 ng chbbphiess hna 1 2 singhakhm 2532 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyrachkarchayaedn elm 106 txnthi 205 ng chbbphiess hna 1 22 phvscikayn 2532 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyckrmala elm 122 txnthi 20 kh hna 1 2 thnwakhm 2548 rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar prakasechlimphranamaphiithy smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr mhawchiralngkrnwrrachphkdi sirikickariniphiryphthn rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari elm 136 txnthi 15 kh hna 4 5 phvsphakhm 2562 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyrachruci elm 99 txnthi 190 ng chbbphiess hna 24 24 thnwakhm 2525 Biography of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn The golden Jubilee Network subkhnemux 28 February 2015 ekhruxngrachxisriyaphrnrtnmngkud lingkesiy Honorary Dame Grand Cross of the lingkesiy Associated Press of Pakistan President confers Hilal e Pakistan upon Princess Maha Chakri Sirindhorn eriykduemuxwnthi 8 mkrakhm 2556 Xinhua Thai service Xinhua Thai service cinthwayehriyyrangwl eriykduemuxwnthi 22 knyayn 2562 PDF rachkiccanuebksa elm 99 txn 4 ng chbbphiess hna 1 14 mkrakhm 2525 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2018 06 27 subkhnemux 1 krkdakhm 2562 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphrayskxngxasarksadinaedn 1 naykxngexk smedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchiralngkrn syammngkudrachkumar 2 naykxngexk smedcphraephthrtnrachsuda ecafamhackrisirinthr rthsimakhunakrpiychati syambrmrachkumari 3 naykxngoth smedcphraecalukethx ecafaculaphrnwlylksn xkhrrachkumari 2015 09 30 thi ewyaebkaemchchin elm 109 txn 55 ng chbbphiess 27 emsayn ph s 2535 hna 1 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphraysthhar 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 113 txn 6kh 24 emsayn ph s 2539 hna 1 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng aetngtngnaythharphiess 2011 11 11 thi ewyaebkaemchchin elm 119 txnphiess 118ng 2 thnwakhm ph s 2545 hna 1 rangwlphraekiywthxngkha 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist culalngkrnmhawithyaly karaethlngkhaw thuleklathwaysphawicyaehngchati rangwlnkwicydiednaehngchati pracapi 2545 lingkesiy cak ewbist sankngankhnakrrmkarwicyaehngchati phrarachprawti thangdanphasaxngkvs 2008 11 21 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist kxngnganinphraxngkhsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari The 1991 Ramon Magsaysay Award for Public Service citation for Princess Maha C Sirindhorn 2008 03 07 thi ewyaebkaemchchincak ewbist rangwlramxn aemkisis xngkvs thsphith smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari kbrangwlxinthira khanthi pracapi 2547 2008 04 11 thi ewyaebkaemchchin skulithy chbbthi 2681 pithi 52 wnthi 7 minakhm 2549 cinthwayrangwlphraethph 1 in10 mitrthidithisud 2011 07 14 thi ewyaebkaemchchin hnngsuxphimphkhmchdluk wnxngkharthi 8 thnwakhm 2552 rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar prakas aetngtngxupnayikaphuxanwykarsphakachadithy elm 94 txn 131 k chbbphiess 21 thnwakhm ph s 2520 hna 7 Thai Princess agrees to appointment as WFP special ambassador for School Feeding 2008 02 13 thi ewyaebkaemchchin cak ewbist World food programme xngkvs UNESCO Celebrity Advocates Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn cak ewbist United Nations Educational Scientific and Cultural Organization xngkvs khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 06 30 subkhnemux 2010 06 28 rachkiccanuebksa phrarachbyytiehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari ph s 2521 elm 95 txn 102 k 26 knyayn ph s 2521 hna 550 rachkiccanuebksa