Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
แมลงปอ (ภาษาไทยถิ่นเหนือ: แมงก่ำบี้) คือแมลงที่มีตัวอ่อนอาศัยอยู่ในน้ำ ตัวเต็มวัยมีชีวิตอยู่บนบกมีปีกบินได้ แมลงปอมีการเจริญเติบโตแบบเป็นขั้นตอนประเภทไม่สมบูรณ์แบบ คือ มีระยะไข่ ตัวอ่อน และตัวเต็มวัย ไม่มีระยะดักแด้ โดยระยะไข่และตัวอ่อนมีชีวิตอยู่ในน้ำ ตัวอ่อนที่อยู่ในน้ำมีรูปร่างแตกต่างจากตัวเต็มวัยมาก เมื่อตัวอ่อนเจริญเติบโตเต็มที่แล้วจะลอกคราบครั้งสุดท้าย กลายเป็นตัวเต็มวัยที่มีปีกและจะใช้ชีวิตบนบกได้ต่อไป
| แมลงปอ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: 196–0Ma ถึงปัจจุบัน | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| โดเมน: | ยูแคริโอต |
| อาณาจักร: | สัตว์ |
| ไฟลัม: | สัตว์ขาปล้อง |
| ชั้น: | แมลง |
| อันดับ: | |
| อันดับย่อย: | |
| อันดับฐาน: | Anisoptera , 1854 |
| วงศ์ | |
| |
แมลงปอจัดเป็นซากดึกดำบรรพ์มีชีวิตจำพวกหนึ่ง โดยถือกำเนิดมาตั้งแต่ 320 ล้านปีก่อนในยุคคาร์บอนิเฟอรัส ก่อนหน้าไดโนเสาร์ และแทบจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างเลยมาจนถึงปัจจุบัน นอกจากขนาดลำตัวที่แมลงปอในยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่มีขนาดใหญ่กว่าแมลงปอในยุคปัจจุบันมาก โดยมีความห่างระหว่างปีกมากกว่า 70 เซนติเมตร
ในอารยธรรมอียิปต์โบราณ แมลงปอปรากฏอยู่ในอักษรภาพเฮียโรกริฟฟิธในหลุมศพของฟาโรห์
ลักษณะ
การที่แมลงปอแทบไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างเลย เพราะมีรูปร่างที่สมบูรณ์แบบอยู่แล้ว มีจุดเด่น คือ มีส่วนหัวที่กลมโตใหญ่ มีดวงตาขนาดใหญ่ 2 ดวงอยู่ด้านข้าง ซึ่งประกอบไปด้วยดวงตาขนาดเล็กรูปร่างคล้ายรังผึ้งถึง 30,000 ดวง ทำให้แมลงปอสามารถมองเห็นภาพได้กว้างถึง 360 องศา ถือเป็นแมลงที่มีประสาทการมองเห็นได้ดีที่สุด โดยในปี ค.ศ. 1585 นักวิทยาศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ได้สังเกตเห็นถึงความคล้ายกันของส่วนหัวของแมลงปอกับปลาฉลามหัวค้อน
โครงสร้างลำตัวของแมลงปอเสมือนเกราะที่ประกอบไปด้วยสารไคติน ปีกของแมลงปอมีทั้งหมด 2 คู่ ลักษณะบางใส โปร่งแสง มองเห็นเส้นเลือดแดงต่าง ๆ ที่สานกันเป็นโครงข่าย และด้านขอบปีกมีสารคล้ายขี้ผึ้งเคลือบอยู่ซึ่งทำให้ปีกของแมลงปอไม่อุ้มน้ำเหมือนใบบอน และกันฝุ่นละอองได้อีกด้วย
แมลงปอ มีขากรรไกรล่างที่แข็งแรง แหลมคม มีขนาดใหญ่ จับแมลงต่าง ๆ เช่น ยุง, แมลงวัน, ตัวต่อ, ผีเสื้อ แม้กระทั่งแมลงปอด้วยกัน กินเป็นอาหารด้วยเล็บเท้า สามารถบินได้เร็วถึง 130 กิโลเมตร/ชั่วโมง ด้วยแรงส่งของลม และกระพือปีกประมาณ 500 ครั้ง/1 วินาที และสามารถบินสูงได้นับเป็นร้อยเมตร
แมลงปอ เมื่อเจริญเป็นตัวเต็มวัยมีอายุสั้น โดยมีอายุขัยโดยเฉลี่ยเพียง 7-8 สัปดาห์เท่านั้น ขณะที่ ที่มีขนาดเล็กกว่ามีอายุได้เพียง 1 สัปดาห์เท่านั้น แมลงปอเมื่ออายุมากแล้วปีกบางส่วนจะถูกทำลายไป และสีซีดลง เมื่อตายลง แมลงปอสีจะซีด ดังนั้นในทางกีฏวิทยา และนักสะสมแมลง จึงมักไม่ค่อยเก็บแมลงปอไว้เหมือนกับแมลงจำพวกอื่นอย่าง ผีเสื้อ เพราะสีปีกของแมลงปอจะซีดลงไม่เหมือนตัวที่ยังมีชีวิตอยู่ เนื่องจากสูญเสียเม็ดสีในตัวไป
วงจรชีวิต
ตัวอ่อนแมลงปอ ที่เรียกว่า "ตัวโม่ง" อาศัยอยู่ตามแหล่งน้ำจืดทั่วไป ลักษณะแตกต่างจากแมลงปอตัวเต็มวัย เพราะแมลงปอตัวเมียวางไข่ในน้ำ หรือตามพืชน้ำ ตั้งแต่ 500-หลายพันฟอง ตามแต่ละชนิด ตัวอ่อนแมลงปอจะลอกคราบประมาณ 10-15 ครั้ง จึงเป็นตัวเต็มวัย กินตัวอ่อนของแมลงน้ำและลูกอ๊อดเป็นอาหาร บางครั้งก็กินพวกเดียวกันเอง รวมทั้งปลาขนาดเล็ก ด้วยขากรรไกรขนาดใหญ่ที่ยื่นออกมาพุ่งจับเหยื่อได้ด้วยเวลาเพียง 20 มิลลิวินาที เมื่อจับเหยื่อได้แล้วจะจับฉีกเป็นชิ้น ๆ และกินทั้งเป็น ตัวอ่อนแมลงปอหายใจด้วยอวัยวะที่คล้ายกับปอดที่อยู่บริเวณหาง ตัวอ่อนแมลงปอเคลื่อนใหวโดยการใช้ขาพายน้ำและการพ้นน้ำออกจากก้นเหมือนไอพ่นเพื่อให้เองตัวพุ่งไปข้างหน้า ตัวอ่อนแมลงปอใช้ชีวิตนานอยู่ในน้ำนานไม่เท่ากัน แตกต่างกันตามแต่ชนิด บางชนิดใช้เวลาเพียงไม่กี่สัปดาห์ แต่บางชนิดใช้เวลานานหลายปี จากนั้นจะไต่ตามต้นพืชจากน้ำมาลอกคราบและผึ่งปีกเพื่อจะกลายเป็นตัวเต็มวัย ด้วยแรงดันในร่างกาย ซึ่งระยะเวลาในการลอกคราบใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง เมื่อก่อนจะบิน แมลงปอจะสั่นตัวเพื่อสูบฉีดเลือดเข้าสู่ปีก เพื่อเตรียมพร้อมที่จะบินเป็นครั้งแรกในชีวิต ขณะที่เปลือกลำตัวเก่าก็จะถูกทิ้งไว้กับต้นพืช แมลงปอมักผึ่งปีกในเวลากลางคืน รุ่งขึ้นเมื่อปีกแห้งก็สามารถบินได้
แมลงปอ เมื่อผสมพันธุ์ ตัวผู้จะเกาะบริเวณทางด้านหลังหัวของตัวเมีย ขณะที่ตัวเมียก็จะม้วนตัวไปข้างหน้า เพื่อรองรับสเปิร์มจากถุงสเปิร์มตัวผู้ ในบางชนิดการผสมพันธุ์จะทำพร้อมไปกับการวางไข่ของตัวเมียด้วย บางชนิดการเกาะเกี่ยวของตัวผู้อาจใช้เวลานานหลายวินาที จนนานนับเป็นชั่วโมง และการวางไข่ของแมลงปอ ในบางชนิดวางไข่ไว้บนผิวน้ำ บางชนิดวางไข่ซ่อนไว้ในซอกหินหรือมอส บางชนิดตัวเมียอาจต้องดำน้ำลงไปจัดวางไข่ให้เรียบร้อย ซึ่งแมลงปอตัวเต็มวัยสามารถดำน้ำได้นาน 90 นาที แต่ในบางชนิด เช่น แมลงปอเข็ม วางไข่ไว้ใต้เปลือกไม้ริมน้ำก็มี แต่เมื่อตัวอ่อนฟักออกมา ก็จะตกลงสู่แหล่งน้ำและใช้ชีวิตอยู่ในน้ำเหมือนตัวอ่อนแมลงปอทั่วไป แมลงปอส่วนใหญ่มีพฤติกรรมผสมพันธุ์และวางไข่พร้อมกัน แต่ก็บางชนิดที่วางไข่เพียงลำพัง
ศัตรูตามธรรมชาติของแมลงปอ ได้แก่ แมลงและแมงที่กินแมลงเป็นอาหาร เช่น ตั๊กแตนตำข้าว, แมงมุม รวมถึงพืชกินแมลงบางจำพวก เช่น หยาดน้ำค้าง และสัตว์ขนาดใหญ่ เช่น กบ หรือกระทั่งเป็ด เมื่อแมลงปอตกลงไปในน้ำลึกแล้ว แทบจะเอาชีวิตรอดกลับมาไม่ได้เลย แต่ศัตรูที่ร้ายกาจที่สุดของแมลงปอ คือ สภาพอากาศ โดยเฉพาะในช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว ซึ่งแมลงปอหลายตัวจะตายลง และกลายเป็นอาหารของสัตว์ต่าง ๆ ในช่วงฤดูนี้
การจำแนกและการกระจายพันธุ์
แมลงปอ จัดอยู่ในอันดับฐาน Anisoptera (มาจากคำว่า "anisos" จากภาษากรีก ανισος แปลว่า "สมดุล" + πτερος "pteros" หมายถึง "ปีก") ปัจจุบัน มีการค้นพบแมลงปอแล้วกว่า 5,000 ชนิด จัดอยู่ประมาณ 500 สกุล แบ่งออกได้เป็น 9 วงศ์ (ดูได้ในตาราง-บางข้อมูลจำแนกออกเป็นแค่ 8 วงศ์) ศาสตราจารย์ จี.เอช. คาร์เพนเตอร์ ซึ่งเป็นศาสตราจารย์ประจำมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ประเทศอังกฤษ แบ่งแมลงปอออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ โดยดูจากลักษณะของเส้นปีก รูปร่างปีก และลักษณะการวางปีกขณะเกาะอยู่ แบ่งเป็น
- กลุ่มแมลงปอบ้าน มีลักษณะตัวใหญ่ สีเข้ม หัวโต ตากว้างแต่ไม่โปน ปีกคู่หลังใหญ่กว่าปีกคู่หน้า เวลาเกาะจะกางปีกในแนวราบ
- กลุ่ม มีตัวเล็ก ตาโปน ปีกคู่หลังมีขนาดเท่ากับปีกคู่หน้า เวลาเกาะจะหุบปีก ซึ่งจัดอยู่ในอันดับย่อย Zygoptera ซึ่งแยกออกไปจากแมลงปอบ้าน
สำหรับในประเทศไทยมีการค้นพบแมลงปอแล้ว 9 วงศ์ 321 ชนิด และทั่วโลกยังมีแมลงปอที่เชื่อว่ายังมีอีกราว 600-1,000 ชนิด ที่ยังไม่เป็นที่รู้จัก
แมลงปอสามารถพบได้ในหลายพื้นที่ในเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก และพบได้กระทั่งเกาะที่อยู่ห่างชายฝั่งถึง 550 กิโลเมตร และไม่มีแหล่งน้ำจืดเลย หรือกระทั่งในทะเลทรายที่แห้งแล้ง แต่โดยทั่วไปแล้ว แมลงปอจะอาศัยอยู่ใกล้แหล่งน้ำจืด อันเป็นจุดเริ่มต้นของวงจรชีวิต
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Selys-Longchamps, E. (1854). Monographie des caloptérygines (ภาษาฝรั่งเศส). Vol. t.9e. Brussels and Leipzig: C. Muquardt. pp. 1–291 [1–2]. doi:10.5962/bhl.title.60461.
- Sky Hunters: The World Of Dragonfly. "Animal Planet Showcase", ทางอนิมอลพลาเน็ต สารคดีทางทรูวิชั่นส์: เสาร์ที่ 5 มกราคม 2556
- แมลงปอ นักล่าแห่งเวหา สนเทศน่ารู้ โดย สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง
- แมลงปอ สัตว์โลกล้านปี[]
- Odonata at Tree of Life web project. Retrieved 2011-09-18.
- จาก itis.gov
- Siam Insect-Zoo & Museum
ข้อมูล
- Berger, Cynthia (2004). Dragonflies. Stackpole Books. p. 2. ISBN .
- Corbet, Phillip S. (1999). Dragonflies: Behavior and Ecology of Odonata. Ithaca, NY: . pp. 559–561. ISBN .
- Dijkstra, Klaas-Douwe B. (2006). Field Guide to the Dragonflies of Britain and Europe. British Wildlife Publishing. ISBN .
- Meister, Cari (2001). Dragonflies. ABDO. p. 16. ISBN .
- Powell, Dan (1999). A Guide to the Dragonflies of Great Britain. Arlequin Press. ISBN .
- Trueman, John W. H.; Rowe, Richard J. (2009). . Tree of Life. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-11-21. สืบค้นเมื่อ 25 February 2015.
แหล่งข้อมูลอื่น
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Anisoptera![image]()
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Anisoptera ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
aemlngpx phasaithythinehnux aemngkabi khuxaemlngthimitwxxnxasyxyuinna twetmwymichiwitxyubnbkmipikbinid aemlngpxmikarecriyetibotaebbepnkhntxnpraephthimsmburnaebb khux mirayaikh twxxn aelatwetmwy immirayadkaed odyrayaikhaelatwxxnmichiwitxyuinna twxxnthixyuinnamiruprangaetktangcaktwetmwymak emuxtwxxnecriyetibotetmthiaelwcalxkkhrabkhrngsudthay klayepntwetmwythimipikaelacaichchiwitbnbkidtxipaemlngpx chwngewlathimichiwitxyu 196 0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N thungpccubnkarcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwkhaplxngchn aemlngxndb xndbyxy xndbthan Anisoptera 1854wngs hawkers hrux darners clubtails petaltails spiketails emeralds skimmers epntn cruisers tigertails imichekhldaemlngpxinxuthyanaehngchatiphulngka praethsithyswnhwaelatakhnadihykhxngaemlngpxkarphsmphnthukhxngaemlngpx aemlngpxcdepnsakdukdabrrphmichiwitcaphwkhnung odythuxkaenidmatngaet 320 lanpikxninyukhkharbxniefxrs kxnhnaidonesar aelaaethbcaimmikarepliynaeplngruprangelymacnthungpccubn nxkcakkhnadlatwthiaemlngpxinyukhkxnprawtisastrthimikhnadihykwaaemlngpxinyukhpccubnmak odymikhwamhangrahwangpikmakkwa 70 esntiemtr inxarythrrmxiyiptobran aemlngpxpraktxyuinxksrphaphehiyorkriffithinhlumsphkhxngfaorhlksnakarthiaemlngpxaethbimmikarepliynaeplngruprangely ephraamiruprangthismburnaebbxyuaelw micudedn khux miswnhwthiklmotihy midwngtakhnadihy 2 dwngxyudankhang sungprakxbipdwydwngtakhnadelkruprangkhlayrngphungthung 30 000 dwng thaihaemlngpxsamarthmxngehnphaphidkwangthung 360 xngsa thuxepnaemlngthimiprasathkarmxngehniddithisud odyinpi kh s 1585 nkwithyasastrchawfrngess idsngektehnthungkhwamkhlayknkhxngswnhwkhxngaemlngpxkbplachlamhwkhxn okhrngsranglatwkhxngaemlngpxesmuxnekraathiprakxbipdwysarikhtin pikkhxngaemlngpxmithnghmd 2 khu lksnabangis oprngaesng mxngehnesneluxdaedngtang thisanknepnokhrngkhay aeladankhxbpikmisarkhlaykhiphungekhluxbxyusungthaihpikkhxngaemlngpximxumnaehmuxnibbxn aelaknfunlaxxngidxikdwy aemlngpx mikhakrrikrlangthiaekhngaerng aehlmkhm mikhnadihy cbaemlngtang echn yung aemlngwn twtx phiesux aemkrathngaemlngpxdwykn kinepnxahardwyelbetha samarthbiniderwthung 130 kiolemtr chwomng dwyaerngsngkhxnglm aelakraphuxpikpraman 500 khrng 1 winathi aelasamarthbinsungidnbepnrxyemtr aemlngpx emuxecriyepntwetmwymixayusn odymixayukhyodyechliyephiyng 7 8 spdahethann khnathi thimikhnadelkkwamixayuidephiyng 1 spdahethann aemlngpxemuxxayumakaelwpikbangswncathukthalayip aelasisidlng emuxtaylng aemlngpxsicasid dngnninthangkitwithya aelanksasmaemlng cungmkimkhxyekbaemlngpxiwehmuxnkbaemlngcaphwkxunxyang phiesux ephraasipikkhxngaemlngpxcasidlngimehmuxntwthiyngmichiwitxyu enuxngcaksuyesiyemdsiintwipwngcrchiwittwxxnaemlngpx thieriykwa twomng xasyxyutamaehlngnacudthwip lksnaaetktangcakaemlngpxtwetmwy ephraaaemlngpxtwemiywangikhinna hruxtamphuchna tngaet 500 hlayphnfxng tamaetlachnid twxxnaemlngpxcalxkkhrabpraman 10 15 khrng cungepntwetmwy kintwxxnkhxngaemlngnaaelalukxxdepnxahar bangkhrngkkinphwkediywknexng rwmthngplakhnadelk dwykhakrrikrkhnadihythiyunxxkmaphungcbehyuxiddwyewlaephiyng 20 milliwinathi emuxcbehyuxidaelwcacbchikepnchin aelakinthngepn twxxnaemlngpxhayicdwyxwywathikhlaykbpxdthixyubriewnhang twxxnaemlngpxekhluxnihwodykarichkhaphaynaaelakarphnnaxxkcakknehmuxnixphnephuxihexngtwphungipkhanghna twxxnaemlngpxichchiwitnanxyuinnananimethakn aetktangkntamaetchnid bangchnidichewlaephiyngimkispdah aetbangchnidichewlananhlaypi caknncaittamtnphuchcaknamalxkkhrabaelaphungpikephuxcaklayepntwetmwy dwyaerngdninrangkay sungrayaewlainkarlxkkhrabichewlapraman 1 chwomng emuxkxncabin aemlngpxcasntwephuxsubchideluxdekhasupik ephuxetriymphrxmthicabinepnkhrngaerkinchiwit khnathiepluxklatwekakcathukthingiwkbtnphuch aemlngpxmkphungpikinewlaklangkhun rungkhunemuxpikaehngksamarthbinid aemlngpx emuxphsmphnthu twphucaekaabriewnthangdanhlnghwkhxngtwemiy khnathitwemiykcamwntwipkhanghna ephuxrxngrbsepirmcakthungsepirmtwphu inbangchnidkarphsmphnthucathaphrxmipkbkarwangikhkhxngtwemiydwy bangchnidkarekaaekiywkhxngtwphuxacichewlananhlaywinathi cnnannbepnchwomng aelakarwangikhkhxngaemlngpx inbangchnidwangikhiwbnphiwna bangchnidwangikhsxniwinsxkhinhruxmxs bangchnidtwemiyxactxngdanalngipcdwangikhiheriybrxy sungaemlngpxtwetmwysamarthdanaidnan 90 nathi aetinbangchnid echn aemlngpxekhm wangikhiwitepluxkimrimnakmi aetemuxtwxxnfkxxkma kcatklngsuaehlngnaaelaichchiwitxyuinnaehmuxntwxxnaemlngpxthwip aemlngpxswnihymiphvtikrrmphsmphnthuaelawangikhphrxmkn aetkbangchnidthiwangikhephiynglaphng strutamthrrmchatikhxngaemlngpx idaek aemlngaelaaemngthikinaemlngepnxahar echn tkaetntakhaw aemngmum rwmthungphuchkinaemlngbangcaphwk echn hyadnakhang aelastwkhnadihy echn kb hruxkrathngepd emuxaemlngpxtklngipinnalukaelw aethbcaexachiwitrxdklbmaimidely aetstruthiraykacthisudkhxngaemlngpx khux sphaphxakas odyechphaainchwngvduibimrwngaelavduhnaw sungaemlngpxhlaytwcataylng aelaklayepnxaharkhxngstwtang inchwngvdunikarcaaenkaelakarkracayphnthuaemlngpx cdxyuinxndbthan Anisoptera macakkhawa anisos cakphasakrik anisos aeplwa smdul pteros pteros hmaythung pik pccubn mikarkhnphbaemlngpxaelwkwa 5 000 chnid cdxyupraman 500 skul aebngxxkidepn 9 wngs duidintarang bangkhxmulcaaenkxxkepnaekh 8 wngs sastracary ci exch kharephnetxr sungepnsastracarypracamhawithyalyaemnechsetxr praethsxngkvs aebngaemlngpxxxkepn 2 klumihy odyducaklksnakhxngesnpik ruprangpik aelalksnakarwangpikkhnaekaaxyu aebngepn klumaemlngpxban milksnatwihy siekhm hwot takwangaetimopn pikkhuhlngihykwapikkhuhna ewlaekaacakangpikinaenwrab klum mitwelk taopn pikkhuhlngmikhnadethakbpikkhuhna ewlaekaacahubpik sungcdxyuinxndbyxy Zygoptera sungaeykxxkipcakaemlngpxban sahrbinpraethsithymikarkhnphbaemlngpxaelw 9 wngs 321 chnid aelathwolkyngmiaemlngpxthiechuxwayngmixikraw 600 1 000 chnid thiyngimepnthiruck aemlngpxsamarthphbidinhlayphunthiinekhtrxnaelaekhtxbxunthwolk aelaphbidkrathngekaathixyuhangchayfngthung 550 kiolemtr aelaimmiaehlngnacudely hruxkrathnginthaelthraythiaehngaelng aetodythwipaelw aemlngpxcaxasyxyuiklaehlngnacud xnepncuderimtnkhxngwngcrchiwitduephimraychuxaemlngpxinpraethsithyxangxingSelys Longchamps E 1854 Monographie des calopterygines phasafrngess Vol t 9e Brussels and Leipzig C Muquardt pp 1 291 1 2 doi 10 5962 bhl title 60461 Sky Hunters The World Of Dragonfly Animal Planet Showcase thangxnimxlphlaent sarkhdithangthruwichns esarthi 5 mkrakhm 2556 aemlngpx nklaaehngewha snethsnaru ody sankhxsmudklang mhawithyalyramkhaaehng aemlngpx stwolklanpi lingkesiy Odonata at Tree of Life web project Retrieved 2011 09 18 cak itis gov Siam Insect Zoo amp MuseumkhxmulBerger Cynthia 2004 Dragonflies Stackpole Books p 2 ISBN 978 0 8117 2971 0 Corbet Phillip S 1999 Dragonflies Behavior and Ecology of Odonata Ithaca NY pp 559 561 ISBN 978 0 8014 2592 9 Dijkstra Klaas Douwe B 2006 Field Guide to the Dragonflies of Britain and Europe British Wildlife Publishing ISBN 978 0 9531399 4 1 Meister Cari 2001 Dragonflies ABDO p 16 ISBN 978 1 57765 461 2 Powell Dan 1999 A Guide to the Dragonflies of Great Britain Arlequin Press ISBN 978 1 900 15901 2 Trueman John W H Rowe Richard J 2009 Tree of Life khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 11 21 subkhnemux 25 February 2015 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Anisoptera khxmulthiekiywkhxngkb Anisoptera thiwikispichis