Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
สนับสนุน
www.wiki3.th-th.nina.az
  • วิกิพีเดีย

บทความน อาจต องเข ยนใหม ท งหมดเพ อให เป นไปตามมาตรฐานค ณภาพของว ก พ เด ย หร อกำล งดำเน นการอย ค ณช วยเราได หน าอภ ปรายอา

ฟิลิปปิน

ฟิลิปปิน
www.wiki3.th-th.nina.azhttps://www.wiki3.th-th.nina.az
บทความนี้อาจต้องเขียนใหม่ทั้งหมดเพื่อให้เป็นไปตามของวิกิพีเดีย หรือกำลังดำเนินการอยู่ คุณช่วยเราได้ อาจมีข้อเสนอแนะ

13°N 122°E / 13°N 122°E / 13; 122

สาธารณรัฐฟิลิปปินส์

Republic of the Philippines (อังกฤษ)
Republika ng Pilipinas (ฟิลิปปินส์)
image
ธงชาติ
image
ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: Maka-Diyos, Makatao, Makakalikasan, at Makabansa
"เพื่อพระเป็นเจ้า ประชาชน ธรรมชาติ และประเทศ"
เพลงชาติ: ลูปังฮีนีรัง
"แผ่นดินที่ถูกเลือก"
imageแสดงโลก
imageแสดงแผนที่อาเซียน
เมืองหลวงมะนิลา (โดยนิตินัย)
14°35′N 120°58′E / 14.583°N 120.967°E / 14.583; 120.967
เมโทรมะนิลา (โดยพฤตินัย)
เมืองใหญ่สุดนครเกซอน
14°38′N 121°02′E / 14.633°N 121.033°E / 14.633; 121.033
ภาษาราชการภาษาฟิลิปปินส์
ภาษาอังกฤษ
ภาษาพูด
  • ภาษาฟิลิปปินส์
  • ภาษาอังกฤษ
  • ภาษาสเปน
  • ภาษามลายู
การปกครองรัฐเดี่ยว ระบบประธานาธิบดี สาธารณรัฐ
• ประธานาธิบดี
เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์
• รองประธานาธิบดี
ได้รับเอกราช 
จากสเปนและสหรัฐ
• ประกาศ
12 มิถุนายน พ.ศ. 2441
• เป็นที่ยอมรับ
4 กรกฎาคม พ.ศ. 2489
• 
25 มีนาคม พ.ศ. 2529
พื้นที่
• ทั้งหมด
300,000 ตารางกิโลเมตร (120,000 ตารางไมล์) (72)
• แหล่งน้ำ (%)
0.61 (บนบก)
• พื้นที่
298,170
ประชากร
• สำมะโนประชากร 2020
image 109,035,343
• ความหนาแน่น
336 ต่อตารางกิโลเมตร (870.2 ต่อตารางไมล์) (47)
จีดีพี (อำนาจซื้อ) 2021 (ประมาณ)
• รวม
image $1 ล้านล้าน (29)
• ต่อหัว
image $9,061 ()
จีดีพี (ราคาตลาด) 2021 (ประมาณ)
• รวม
image $402.638 พันล้าน (32)
• ต่อหัว
image $3,646 ()
จีนี (2018)image 42.3
ปานกลาง · 
เอชดีไอ (2021)image 0.699
ปานกลาง · 107
สกุลเงินเปโซฟิลิปปินส์ (PHP)
เขตเวลาUTC+8 ()
ขับรถด้านขวามือ
รหัสโทรศัพท์
รหัส ISO 3166
โดเมนบนสุด.ph

ฟิลิปปินส์ (อังกฤษ: Philippines; ฟิลิปปินส์: Pilipinas) หรือชื่อทางการว่า สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ (อังกฤษ: Republic of the Philippines; ฟิลิปปินส์: Republika ng Pilipinas) เป็นประเทศเอกราชที่เป็นหมู่เกาะในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตั้งอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตก ประกอบด้วยเกาะ 7,641 เกาะ ซึ่งจัดอยู่ในเขตภูมิศาสตร์ใหญ่ 3 เขตจากเหนือจรดใต้ ได้แก่ ลูซอน วิซายัส และมินดาเนา เมืองหลวงของประเทศคือมะนิลา ส่วนเมืองที่มีประชากรมากที่สุดคือนครเกซอน ทั้งสองเป็นส่วนหนึ่งของเมโทรมะนิลา ฟิลิปปินส์มีอาณาเขตติดต่อกับทะเลจีนใต้ทางทิศตะวันตก ทะเลฟิลิปปินทางทิศตะวันออก และทะเลเซเลบีสทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ โดยมีพรมแดนทางทะเลร่วมกับไต้หวันทางทิศเหนือ ปาเลาทางทิศตะวันออก มาเลเซียและอินโดนีเซียทางทิศใต้ และเวียดนามทางทิศตะวันตก

ฟิลิปปินส์ตั้งอยู่ในแถบวงแหวนแห่งไฟและใกล้กับเส้นศูนย์สูตร ทำให้มีแนวโน้มสูงที่จะประสบภัยจากแผ่นดินไหวและไต้ฝุ่น แต่ก็ทำให้มีทั้งทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยิ่งเช่นกัน ฟิลิปปินส์มีเนื้อที่ประมาณ 300,000 ตารางกิโลเมตร (115,831 ตารางไมล์) และมีประชากรประมาณ 100 ล้านคน นับเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับที่ 8 ในเอเชีย และเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับที่ 12 ของโลก นอกจากนี้ ณ ปี พ.ศ. 2556 ยังมีชาวฟิลิปปินส์อีกประมาณ 10 ล้านคนอาศัยอยู่ในต่างประเทศ รวมแล้วถือเป็นกลุ่มคนพลัดถิ่นที่ใหญ่ที่สุดกลุ่มหนึ่งของโลก ความหลากหลายทางชาติพันธุ์และวัฒนธรรมปรากฏให้เห็นตลอดทั้งหมู่เกาะ ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ มนุษย์กลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งรกรากในหมู่เกาะแห่งนี้คือ ตามมาด้วยที่อพยพเข้ามาอย่างต่อเนื่อง มีการติดต่อแลกเปลี่ยนกับชาวจีน มลายู อินเดีย และอาหรับ จากนั้นก็เกิดนครรัฐทางทะเลขึ้นมาหลายแห่งภายใต้การปกครองของ หรือสุลต่าน

เฟอร์ดินานด์ มาเจลลัน ได้มาขึ้นฝั่งที่ (ใกล้กับ) ในปี พ.ศ. 2063 (ค.ศ. 1521) นับเป็นจุดเริ่มต้นของยุคแห่งอิทธิพลและอำนาจของสเปน ในปี พ.ศ. 2085 (ค.ศ. 1542) นักสำรวจชาวสเปนชื่อ ได้ตั้งชื่อและรวมกันว่า "หมู่เกาะเฟลีเป" หรือ "อิสลัสฟิลิปินัส" (Islas Filipinas) เพื่อเป็นเกียรติแด่เจ้าชายเฟลีเปแห่งอัสตูเรียส (ต่อมา อิสลัสฟิลิปินัสได้กลายเป็นชื่อเรียกกลุ่มเกาะทั้งหมด) ในปี พ.ศ. 2108 (ค.ศ. 1565) ได้จัดตั้งนิคมสเปนแห่งแรกบน ฟิลิปปินส์กลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิสเปนเป็นเวลานานกว่า 300 ปี ส่งผลให้ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกกลายเป็นศาสนาหลักของผู้คนในหมู่เกาะ ในช่วงเวลานี้ มะนิลามีฐานะเป็นศูนย์กลางการบริหารของจักรวรรดิสเปนในเอเชีย และยังเป็นศูนย์กลางทางทิศตะวันตกของการค้าข้ามมหาสมุทรแปซิฟิก โดยเชื่อมโยงเอเชียเข้ากับเมืองอากาปุลโกในอเมริกาผ่านทาง

ในช่วงกลางพุทธศตวรรษที่ 25 (ปีท้าย ๆ ของคริสต์ศตวรรษที่ 19) ความพยายามต่อต้านการปกครองของสเปนได้ปะทุขึ้นเป็น สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1 ได้รับการสถาปนาขึ้นแต่ก็ดำรงอยู่ได้ไม่นาน เพราะสเปนได้ยกฟิลิปปินส์ให้แก่สหรัฐอเมริกาหลังจากแพ้สงครามสเปน–สหรัฐ ความไม่ลงรอยกันระหว่างรัฐบาลปฏิวัติกับสหรัฐอเมริกาก่อให้เกิดอันนองเลือด โดยกองทัพสหรัฐเป็นฝ่ายมีชัย นอกเหนือจากช่วงที่ถูกญี่ปุ่นยึดครองแล้ว สหรัฐอเมริกาสามารถรักษาอำนาจอธิปไตยเหนือหมู่เกาะนี้ไว้ได้จนกระทั่งหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อฟิลิปปินส์ได้รับการรับรองว่าเป็นประเทศเอกราช ตั้งแต่นั้นมา ฟิลิปปินส์ก็ประสบความวุ่นวายทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยอยู่บ่อยครั้ง ซึ่งรวมถึงการล้มล้างผู้เผด็จการโดยการปฏิวัติที่ปราศจากความรุนแรง

ฟิลิปปินส์เป็นสมาชิกจัดตั้งองค์การสหประชาชาติ องค์การการค้าโลก สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก และการประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก นอกจากนี้ยังเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ธนาคารเพื่อการพัฒนาเอเชีย ปัจจุบันประเทศนี้ได้รับการพิจารณาว่าเป็นตลาดเกิดใหม่ (emerging market) และเป็นประเทศอุตสาหกรรมใหม่ ซึ่งมีระบบเศรษฐกิจที่กำลังเปลี่ยนผ่านจากระบบที่พึ่งพิงภาคเกษตรกรรมเป็นระบบที่พึ่งพิงภาคบริการและภาคการผลิตมากขึ้น

ประวัติศาสตร์

ยุคก่อนประวัติศาสตร์

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้
image
Ferdinand Magellan

หลักฐานทางโบราณคดีและโบราณชีววิทยาบ่งบอกว่ามีมนุษย์โฮโมเซเปียนส์ เคยอาศัยอยู่ในตั้งแต่ประมาณ 50,000 ปีก่อน ชนเผ่าที่พูดภาษาในตระกูลออสโตรนีเซียนซึ่งมีถิ่นกำเนิดอยู่บนเกาะฟอร์โมซา (Formasa) หรือไต้หวันในปัจจุบันได้อพยพโดยทางเรือเข้ามาตั้งรกรากในหมู่เกาะฟิลิปปินส์ และจัดตั้งเส้นทางเครือข่ายการค้ากับเอเชียอาคเนย์ส่วนที่เหลือทั้งหมดตั้งแต่ 5,000 ปีก่อนคริสตกาล สภาพดั่งเดิมของฟิลิปปินส์ อยู่ในสภาพของยุคหินใหม่ ยังไม่ได้รับอิทธิพลของอารยธรรมอินเดียและจีน ดังเช่นประเทศอื่น ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชนชาวพื้นเมืองดั้งเดิมเป็นชนเชื้อสายอินโดนีเซีย – มลายูซึ่งอพยพเข้ามาตั่งถิ่นฐานบริเวณเกาะต่าง ๆ ของฟิลิปปินส์ การมาตั้งถิ่นฐานนั้น มาโดยเรือเป็นกลุ่ม ๆ แต่ละกลุ่มแยกย้ายไปตั้งหมู่บ้านเรียกว่า บารังไก (Barangay) ตามชื่อเรือที่ใช้อพยพมา มีหัวหน้าหมู่บ้านเรียกว่า ดาดู (Datu) ซึ่งเคยเป็นกัปตันเรือ การตั้งหมู่บ้านจะกระจายไปตามเกาะ ทำให้การติดต่อระหว่างกันไม่ค่อยมี ส่วนในด้านการปกครองนั้นเป็นแบบพ่อปกครองลูก โครงสร้างทางการปกครองเป็นแบบง่าย ๆ มี 4 ชนชั้นคือ ดาตู และครอบครัว ขุนนาง อิสระชน ทาส ในส่วนของกฎหมายและกฎระเบียบการปกครองนั้นยังไม่มี สถาบันที่สำคัญคือ ศาสนา ซึ่งมีพ่อมดหมอผีเป็นผู้มีอิทธิพลในสังคม จากการนับถือศาสนาเป็นแบบ นับถือภูตผี บูชาธรรมชาติ พวกเขาเชื่อว่ามีพระผู้สร้างโลกสูงสุด คือ บาฮารา (Bathala) และบาอารามีสาวก ฝ่ายดีและฝ่ายชั่ว เรียกว่า ดิวาทาส (Diwatas) เป็นผู้กำหนดการประกอบพิธีบวงสรวง เทพฝ่ายดีและฝ่ายชั่วคือ พ่อมด หมอผี ว่าจะประกอบพิธีเมื่อไหร่ ที่ใด สถานที่ประกอบพิธีนั้นไม่มีเฉพาะ พ่อมด หมอผีจะเป็นผู้กำหนด ที่เป็นดังนี้เพราะสภาพภูมิศาสตร์ และสภาพธรรมชาติของหมู่เกาะ ซึ่งฟิลิปปินส์นั้นมีภัยธรรมชาติอยู่เนือง ๆ จึงทำให้พ่อมด หมอผีมีอิทธิพลต่อประชาชนมาก และมากกว่าหรือเท่ากับดาตู อีกทั้งยังได้รับค่าประกอบพิธี เครื่องเซ่นสังเวยจากประชาชนเป็นจำนวนมาก ทางด้านเศรษฐกิจนั้น ประชาชนทำการเกษตรและการประมง ไม่มีการค้าขาย มีแต่การแลกเปลี่ยนสินค้า และไม่มีการใช้เงินตรา นาน ๆ ครั้งจะมีพ่อค้าต่างชาติแวะมาจอดเรือแลกเปลี่ยนสินค้า

ยุคของอิสลาม

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

นับแต่คริสต์ศตวรรษที่ 9 ศาสนาอิสลามได้แผ่เข้าสู่หมู่เกาะทางตอนใต้ของฟิลิปปินส์หรือมานบูลาส แล้วครั้นถึงปี ค.ศ. 1380 ชาวมุสลิมก็สามารถสถาปนารัฐอิสลามขึ้นใน โดยมีนักเผยแผ่ศาสนาที่ชื่อ เข้ามาเผยแผ่อิสลามในหมู่เกาะต่างๆ ของซูลู ก่อนหน้านั้นเป็นเวลานาน จนกระทั่ง ซัยยิด อบูบักร อิบนุ ชะรีฟ มุฮำหมัด อิบนิ อะลี อิบนี ซัยบิลอาบีดีน ได้เดินทางจาก (Johor) มายังหมู่เกาะซูลูในราวปี ค.ศ. 1450 ได้มาถึงซูลูหลังจากรายา บะกินดา จากมินังกะเบา สุมาตรา ได้ลงพำนัก และเผยแผ่ศาสนาอิสลามในหมู่เกาะซูลูเป็นเวลาหลายปีมาแล้ว ซัยยิด อบูบักรได้สมรสกับบุตรีของรายาบะกินดา ที่มีนามว่า ประไหมสุหรี เมื่อรายาบะกินดา สิ้นชีวิต ซัยยิด อบูบักร ก็กลายเป็นผู้สืบทอดอำนาจและได้รับการขนานนามว่า

ยุคอาณานิคมสเปน

เฟอร์ดินานด์ มาเจลลัน มาถึงหมู่เกาะฟิลิปปินส์ในปี ค.ศ. 1521 (พ.ศ. 2064) มาถึงฟิลิปปินส์ในปี ค.ศ. 1565 (พ.ศ. 2108) และตั้งชุมชนชาวสเปนขึ้น ซึ่งนำไปสู่การตั้งอาณานิคมในเวลาต่อมา หลังจากนั้น นักบวชศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกได้แปรศาสนาของชาวเกาะทั้งหมดให้หันมานับถือศาสนาคริสต์ ในช่วง 300 ปีนับจากนั้น กองทัพสเปนได้ต่อสู้กับเหตุการณ์กบฏต่าง ๆ มากมาย ทั้งจากชนพื้นเมืองและจากชาติอื่นที่พยายามเข้ามาครอบครองอาณานิคม ซึ่งได้แก่ อังกฤษ จีน ฮอลันดา ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และโปรตุเกส สเปนสูญเสียไปมากที่สุดในช่วงที่อังกฤษเข้าครอบครองเมืองหลวงเป็นการชั่วคราวในช่วงสงครามเจ็ดปี (Seven Years' War) หมู่เกาะฟิลิปปินส์อยู่ใต้การปกครองของสเปนในฐานะอาณานิคมของ (New Spain) นับตั้งแต่ปี ค.ศ. 1565 (พ.ศ. 2108) ถึงปี ค.ศ. 1821 (พ.ศ. 2364) และนับจากนั้นฟิลิปปินส์ก็อยู่ใต้การปกครองของสเปนโดยตรง (Manila Galleon) จากฟิลิปปินส์ไปเม็กซิโก เริ่มต้นขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 16 และหมู่เกาะฟิลิปปินส์เปิดตัวเองเข้าสู่ในปี ค.ศ. 1834

รัฐอารักขาของสหรัฐอเมริกา

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

การเมืองการปกครอง

การแบ่งเขตการปกครอง

ฟิลิปปินส์แบ่งเป็นหน่วยรัฐบาลท้องถิ่น (local government units, LGUs) โดยที่มีจังหวัดเป็นหน่วยหลัก ปัจจุบันมี 82 จังหวัด (provinces) แบ่งออกเป็น นคร (cities) และ เทศบาล (municipalities) ซึ่งหน่วยการปกครองทั้งสองยังประกอบไปด้วย บารังไก (barangay) อีกทอดหนึ่ง ถือเป็นหน่วยรัฐบาลท้องถิ่นที่เล็กที่สุด

ฟิลิปปินส์แบ่งออกเป็น 17 เขต (regions) ซึ่งทุกจังหวัดได้ถูกจัดอยู่ใน 16 เขตเพื่อความสะดวกในการปกครอง ยกเว้นเขตนครหลวง (National Capital Region) ที่แบ่งออกเป็นเขตพิเศษ 4 แห่ง

หน่วยงานของรัฐบาลส่วนใหญ่จะตั้งสำนักงานในแต่ละภูมิภาค เพื่อรับใช้ประชาชนในจังหวัดที่อยู่ในภูมิภาคนั้น ๆ ภูมิภาคไม่มีรัฐบาลท้องถิ่นแยกต่างหาก ยกเว้นเขตปกครองตนเองบังซาโมโรในมินดาเนามุสลิมและซึ่งปกครองตนเอง ไม่ได้ให้ผู้อื่นปกครอง

เขตและจังหวัด

image
เขตของประเทศฟิลิปปินส์
image
ปังกาซีนัน
ลาอูนยอน
อีโลโคส
ซูร์
อีโลโคส
นอร์เต
เบงเก็ต
อีฟูเกา
บูลูบุนดูคิน
คาลิงกา
อาบรา
อาปาเยา
นูเอวา
วิซคายา
คีรีโน
อีซาเบลา
คากายัน
บาตาเนส
ปัมปังกา
บาตาอัน
ซัมบาเลส
ตาร์ลัก
นูเอวา
เอซีฮา
เอาโรรา
เมโทร
มะนิลา
รีซัล
ลากูนา
คาบีเต
บาตังกัส
เกซอน
มารินดูเก
โรมโบลน
โอเรียนตัล
มินโดโร
โอกซีเดนตัล
มินโดโร
ปาลาวัน
คามารีเนส
นอร์เต
คามารีเนส
ซูร์
อัลไบ
ซอร์โซโกน
คาตันดัวเนส
มัสบาเต
อักลัน
คาปิซ
อีโลอีโล
กีมารัส
เนโกรส
โอกซีเดนตัล
อันตีเก
เซบู
โบโฮล
เนโกรส
โอเรียนตัล
ซีกีฮอร์
ฮีลากังซามาร์
ซีลางัง
ซามาร์
ซามาร์
บีลีรัน
เลเต
ตีโมก
เลเต
ซัมบวงกา
เดลนอร์เต
ซัมบวงกา
เดลซูร์
ซัมบวงกา
ซีบูไก
คามีกิน
บูคิดโนน
มีซามิส
โอเรียนตัล
มีซามิส
โอกซีเดนตัล
ลาเนา
เดลนอร์เต
คาปูลูอัง
ดีนากัต
ซูรีเกา
เดลนอร์เต
ซูรีเกา
เดลซูร์
อากูซัน
เดลซูร์
อากูซัน
เดลนอร์เต
ดาเวา
เดลนอร์เต
ดาเวา
เดโอโร
ดาเวา
โอเรียนตัล
ดาเวา
เดลซูร์
ดาเวา
โอกซีเดนตัล
ตีโมก
โคตาบาโต
ซารังกานี
ซุลตันคูดารัต
โคตาบาโต
บาซีลัน
ซูลู
ตาวี-ตาวี
มากินดาเนา
เดลนอร์เต
มากินดาเนา
เดลซูร์
ลาเนา
เดลซูร์


เขตบริหาร เขตปกครองตนเอง
  • อีโลโคส (เขตที่ 1)
  • ลัมบักนางคากายัน (เขตที่ 2)
  • กิตนางลูโซน (เขตที่ 3)
  • คาลาบาร์โซน (เขตที่ 4-เอ)
  • เขตตากาล็อกตะวันตกเฉียงใต้ (เขตมีมาโรปา)
  • บีโคล (เขตที่ 5)
  • คันลูรังคาบีซายาอัน (เขตที่ 6)
  • กิตนางคาบีซายาอัน (เขตที่ 7)
  • ซีลางังคาบีซายาอัน (เขตที่ 8)
  • ตังไวนางซัมบวงกา (เขตที่ 9)
  • ฮีลากังมินดาเนา (เขตที่ 10)
  • ดาเบา (เขตที่ 11)
  • โซกซาร์เจน (เขตที่ 12)
  • เขตบริหารคารากา (เขตที่ 13)
  • เขตบริหารคอร์ดิลเยรา
  • เขตนครหลวงแห่งชาติ
  • เขตปกครองตนเองบังซาโมโรในมินดาเนามุสลิม
จังหวัด
  • กีมารัส
  • คากายัน
  • คาตันดัวเนส
  • คาบีเต
  • คาปิซ
  • คาปูลูอังดีนากัต
  • คามารีเนสซูร์ (ตีโมกคามารีเนส)
  • คามารีเนสนอร์เต (ฮีลากังคามารีเนส)
  • คามีกิน
  • คาลิงกา
  • คีรีโน
  • เกซอน
  • โคตาบาโต
  • ซอร์โซโกน
  • ซัมบวงกาซีบูไก
  • ซัมบวงกาเดลซูร์ (ตีโมกซัมบวงกา)
  • ซัมบวงกาเดลนอร์เต (ฮีลากังซัมบวงกา)
  • ซัมบาเลส
  • ซามาร์
  • ซารังกานี
  • ซีกีฮอร์
  • ซีลางังซามาร์
  • ซุลตันคูดารัต
  • ซูรีเกาเดลซูร์ (ตีโมกซูรีเกา)
  • ซูรีเกาเดลนอร์เต (ฮีลากังซูรีเกา)
  • ซูลู
  • เซบู
  • ดาเวาเดลซูร์ (ตีโมกดาเบา)
  • ดาเวาเดลนอร์เต (ฮีลากังดาเบา)
  • ดาเวาเดโอโร
  • ดาเวาโอกซีเดนตัล (คันลูรังดาเบา)
  • ดาเวาโอเรียนตัล (ซีลางังดาเบา)
  • ตาร์ลัก
  • ตาวี-ตาวี
  • ตีโมกโคตาบาโต
  • ตีโมกเลเต (คาตีมูกังเลเต)
  • นูเอวาวิซคายา
  • นูเอวาเอซีฮา
  • เนโกรสโอกซีเดนตัล (คันลูรังเนโกรส)
  • เนโกรสโอเรียนตัล (ซีลางังเนโกรส)
  • บาซีลัน
  • บาตังกัส
  • บาตาเนส
  • บาตาอัน
  • บีลีรัน
  • บูคิดโนน
  • บูลาคัน
  • บูลูบุนดูคิน
  • เบงเก็ต
  • โบโฮล
  • ปังกาซีนัน
  • ปัมปังกา
  • ปาลาวัน
  • มัสบาเต
  • มากินดาเนาเดลซูร์
  • มากินดาเนาเดลนอร์เต
  • มารินดูเก
  • มีซามิสโอกซีเดนตัล (คันลูรังมีซามิส)
  • มีซามิสโอเรียนตัล (ซีลางังมีซามิส)
  • รีซัล
  • โรมโบลน
  • ลากูนา
  • ลาเนาเดลซูร์ (ตีโมกลาเนา)
  • ลาเนาเดลนอร์เต (ฮีลากังลาเนา)
  • ลาอูนยอน
  • เลเต
  • อักลัน
  • อันตีเก
  • อัลไบ
  • อาบรา
  • อาปาเยา
  • อีซาเบลา
  • อีฟูเกา
  • อีโลอีโล
  • เอาโรรา
  • อากูซันเดลซูร์ (ตีโมกอากูซัน)
  • อากูซันเดลนอร์เต (ฮีลากังอากูซัน)
  • อีโลโคสซูร์ (ตีโมกอีโลโคส)
  • อีโลโคสนอร์เต (ฮีลากังอีโลโคส)
  • โอกซีเดนตัลมินโดโร (คันลูรังมินโดโร)
  • โอเรียนตัลมินโดโร (ซีลางังมินโดโร)
  • ฮีลากังซามาร์

ภูมิศาสตร์

image
แผนที่ภูมิประเทศของกลุ่มเกาะฟิลิปปินส์

ฟิลิปปินส์เป็นกลุ่มเกาะที่ประกอบด้วยเกาะ 7,641 เกาะ มีเนื้อที่ทั้งหมด (รวมพื้นผิวแหล่งน้ำภายในแผ่นดิน) ประมาณ 300,000 ตารางกิโลเมตร (115,831 ตารางไมล์) ชายฝั่งทะเลยาว 36,289 กิโลเมตร (22,549 ไมล์) ทำให้ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่มีชายฝั่งยาวที่สุดเป็นอันดับที่ 5 ของโลก ฟิลิปปินส์มีที่ตั้งซึ่งกำหนดโดยพิกัดภูมิศาสตร์คือ ระหว่างลองจิจูด 116° 40' ตะวันออก ถึง 126° 34' ตะวันออก กับละติจูด 4° 40' เหนือ ถึง 21° 10' เหนือ มีอาณาเขตจรดทะเลฟิลิปปินทางทิศตะวันออก จรดทะเลจีนใต้ทางทิศตะวันตก และจรดทะเลเซเลบีสทางทิศใต้เกาะบอร์เนียว ตั้งอยู่ห่างออกไปไม่กี่ร้อยกิโลเมตรทางทิศตะวันตกเฉียงใต้และไต้หวันตั้งอยู่ทางทิศเหนือโดยตรง หมู่เกาะโมลุกกะและเกาะซูลาเวซีตั้งอยู่ทางทิศใต้-ตะวันตกเฉียงใต้ และปาเลาตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของหมู่เกาะ

เกาะต่าง ๆ ซึ่งเต็มไปด้วยภูเขาส่วนใหญ่มีต้นกำเนิดจากภูเขาไฟและถูกปกคลุมด้วยป่าดิบชื้น ภูเขาที่สูงที่สุดคือ มีความสูงถึง 2,954 เมตร (9,692 ฟุต) จากระดับน้ำทะเลและตั้งอยู่ที่เกาะมินดาเนา ร่องลึกแกละทีอาในร่องลึกฟิลิปปินส์เป็นจุดที่ลึกที่สุดของประเทศและลึกที่สุดเป็นอันดับที่ 3 ของโลก ร่องลึกดังกล่าวตั้งอยู่ในทะเลฟิลิปปิน

แม่น้ำที่ยาวที่สุดคือแม่น้ำคากายันในภาคเหนือของเกาะลูซอน (ชายฝั่งของอ่าวเป็นที่ตั้งของกรุงมะนิลาเมืองหลวง) เชื่อมต่อกับ (ทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดในฟิลิปปินส์) ผ่านแม่น้ำปาซิก และเป็นอ่าวอื่น ๆ ที่สำคัญ แยกและออกจากกัน แต่ก็มีข้ามเหนือช่องแคบ

เนื่องจากตั้งอยู่บนขอบตะวันตกของวงแหวนไฟแปซิฟิก ฟิลิปปินส์จึงต้องเผชิญกับกิจกรรมแผ่นดินไหวและภูเขาไฟบ่อยครั้ง ในทะเลฟิลิปปิน (ทางทิศตะวันออกของกลุ่มเกาะ) เป็นภูมิภาคใต้สมุทรที่ยังคงเคลื่อนไหวอยู่ในเขตของเปลือกโลก มีการตรวจพบแผ่นดินไหวประมาณ 20 ครั้งต่อวัน แต่การสั่นสะเทือนส่วนใหญ่เบาเกินกว่าที่มนุษย์จะรู้สึกได้ แผ่นดินไหวขนาดใหญ่ครั้งล่าสุดเกิดขึ้นที่เกาะลูซอนเมื่อปี

ในฟิลิปปินส์มีภูเขาไฟที่มีพลังอยู่หลายลูก เช่น ภูเขาไฟตาอัล เป็นต้น การปะทุของภูเขาปีนาตูโบในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1991 ถือเป็นการปะทุที่รุนแรงที่สุดเป็นอันดับที่ 2 ของโลกในคริสต์ศตวรรษที่ 20 อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ว่าภูมิลักษณ์ที่โดดเด่นทุกแห่งจะมีความรุนแรงหรือมีอำนาจทำลายล้างเสมอไป มรดกที่สงบเงียบแห่งหนึ่งจากความปั่นป่วนทางธรณีวิทยาคือแม่น้ำใต้ดินปูเวร์โตปรินเซซาซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่สำหรับ นอกจากนี้ แหล่งมรดกโลกแห่งนี้ยังมีระบบนิเวศจากภูเขาสู่ทะเลที่สมบูรณ์และมีป่าไม้ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียอีกด้วย

เนื่องจากธรรมชาติของเกาะต่าง ๆ เป็นภูเขาไฟ ฟิลิปปินส์จึงมีทรัพยากรแร่ธาตุอุดมสมบูรณ์ มีผู้ประมาณว่าประเทศนี้มีแหล่งแร่ทองคำใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 2 รองจากแอฟริกาใต้ และเป็นแหล่งแร่ทองแดงที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก นอกจากนี้ยังอุดมไปด้วยนิกเกิล และสังกะสี อย่างไรก็ตาม การจัดการที่ไม่ดี ความหนาแน่นสูงของประชากร และความตระหนักด้านสิ่งแวดล้อมทำให้ยังไม่มีการนำทรัพยากรส่วนใหญ่ขึ้นมาใช้พลังงานความร้อนใต้พิภพเป็นผลผลิตจากกิจกรรมภูเขาไฟที่ฟิลิปปินส์สามารถควบคุมจัดการจนได้ผลสำเร็จมากกว่า โดยในปัจจุบัน ประเทศนี้เป็นผู้ผลิตพลังงานความร้อนใต้พิภพที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 2 ของโลกรองจากสหรัฐ และพลังงานความร้อนใต้พิภพสามารถตอบสนองความต้องการใช้ไฟฟ้าได้ถึงร้อยละ 18 ของประเทศ

  • ภูมิลักษณ์ฟิลิปปินส์
  • image
  • image
    ในเกาะโบโฮล
  • image
    ใน
  • image
    ภูเขาไฟตาอัล ภูเขาไฟมีพลังที่เล็กที่สุดในโลก
  • image
  • image

ความหลากหลายทางชีวภาพ

image
ทาร์เซียร์ฟิลิปปิน หนึ่งในไพรเมตที่เล็กที่สุด

ป่าดิบชื้นและชายฝั่งทะเลที่กว้างขวางของฟิลิปปินส์ทำให้กลุ่มเกาะนี้เป็นแหล่งรวมนก พืช สัตว์ และสิ่งมีชีวิตในทะเลหลากชนิด ฟิลิปปินส์เป็นหนึ่งในสิบเจ็ดประเทศของโลกที่มีความหลากหลายทางชีวภาพอย่างยิ่ง (megadiverse country) เราสามารถพบสัตว์บกที่มีกระดูกสันหลังได้ถึงประมาณ 1,100 ชนิด ซึ่งรวมถึงสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมกว่า 100 ชนิด และนกกว่า 170 ชนิดที่คาดกันว่าไม่อาศัยอยู่ที่อื่น ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่มีอัตราการค้นพบสูงที่สุดประเทศหนึ่งในโลก โดยมีการค้นพบสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดใหม่ 16 ชนิดในช่วงสิบปีที่ผ่านมา ด้วยเหตุนี้ อัตราสิ่งมีชีวิตเฉพาะถิ่นของฟิลิปปินส์จึงเพิ่มสูงขึ้นและมีแนวโน้มที่จะเพิ่มต่อไป ส่วนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมพื้นถิ่นฟิลิปปินส์ได้แก่ อีเห็นข้างลาย (Paradoxurus hermaphroditus) (Prionailurus javanensis rabori) พะยูน (Dugong dugon) และทาร์เซียร์ฟิลิปปิน (Tarsius syrichta) ซึ่งเกี่ยวข้องกับเกาะโบโฮล เป็นต้น

แม้ว่าบนหมู่เกาะฟิลิปปินส์จะไม่มีผู้ล่าเหยื่อเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ แต่ก็มีสัตว์เลื้อยคลานขนาดใหญ่อยู่บางชนิด เช่น งูเหลือม งูเห่า รวมทั้งจระเข้น้ำเค็มขนาดยักษ์ จระเข้น้ำเค็มในที่เลี้ยงตัวใหญ่ที่สุดในโลกมีชื่อว่า ถูกจับได้ในเกาะมินดาเนาทางตอนใต้ของประเทศ

ที่รู้จักกันในชื่อนกอินทรีฟิลิปปิน (Pithecophaga jefferyi) มีลำตัวยาวที่สุดในบรรดานกอินทรีชนิดใด ๆ

image
พืดหินปะการังนอกชายฝั่ง

น่านน้ำอาณาเขตของฟิลิปปินส์ครอบคลุมเนื้อที่กว้างขวางถึง 2,200,000 ตารางกิโลเมตร (849,425 ตารางไมล์) เป็นแหล่งกำเนิดชีวิตในท้องทะเลที่มีลักษณะเฉพาะและมีความหลากหลายอันเป็นส่วนสำคัญของสามเหลี่ยมปะการัง ประมาณกันว่ามีชนิดปะการังและปลาทะเลทั้งสิ้น 500 และ 2,400 ชนิดตามลำดับ สถิติใหม่ และการค้นพบสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ ได้เพิ่มตัวเลขเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง แสดงให้เห็นลักษณะเฉพาะของทรัพยากรทางทะเลในฟิลิปปินส์ได้อย่างชัดเจน พืดหินปะการังตุบบาตาฮาในทะเลซูลูได้รับการประกาศให้เป็นแหล่งมรดกโลกเมื่อปี ค.ศ. 1993 นอกจากนี้ น่านน้ำฟิลิปปินส์ยังเอื้อต่อการเจริญเติบโตของปู หอยมุก และสาหร่ายทะเล

ด้วยชนิดพืชประมาณ 13,500 ชนิด ซึ่ง 3,200 ชนิดในจำนวนนี้พบเฉพาะในกลุ่มเกาะนี้เท่านั้น ป่าดิบชื้นของฟิลิปปินส์จึงมีพรรณพืชหลากหลายซึ่งรวมถึงกล้วยไม้และบัวผุดหายากหลายพันธุ์การทำลายป่าซึ่งมักเป็นผลจากการทำไม้ผิดกฎหมายถือเป็นปัญหาร้ายแรงของฟิลิปปินส์ พื้นที่ป่าลดลงจากร้อยละ 70 ของพื้นที่บนบกทั้งหมดของประเทศในปี ค.ศ. 1900 เหลือเพียงประมาณร้อยละ 18.3 ในปี ค.ศ. 1999 สิ่งมีชีวิตจำนวนมากตกอยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์ และมีนักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (รวมทั้งฟิลิปปินส์) ต้องเผชิญกับอัตราการสูญพันธุ์ที่รุนแรงถึงร้อยละ 20 เมื่อสิ้นสุดคริสต์ศตวรรษที่ 21

ภูมิอากาศ

image
ไต้ฝุ่นไห่เยี่ยน (ในฟิลิปปินส์เรียกว่า โยลันดา) ขณะมีกำลังแรงสูงสุด

ฟิลิปปินส์อยู่ในเขตภูมิอากาศภาคพื้นสมุทรเขตร้อนซึ่งโดยปกติจะมีอากาศร้อนและชื้น มีฤดูกาล 3 ฤดูกาล ได้แก่ ตักอีนิต (tag-init) หรือ ตักอาเรา (tag-araw) ซึ่งเป็นฤดูร้อนหรือฤดูที่มีอากาศแห้งร้อนตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม ตักอูลัน (tag-ulan) หรือฤดูฝนตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนพฤศจิกายน และ ตักลามิก (taglamig) หรือฤดูที่มีอากาศแห้งเย็นตั้งแต่เดือนธันวาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ (ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม) มีชื่อเป็นภาษาท้องถิ่นว่า ฮากาบัต (habagat) และลมแห้งของมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ (ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนเมษายน) มีชื่อเป็นภาษาท้องถิ่นว่า อามีฮัน (amihan) อุณหภูมิโดยทั่วไปอยู่ในพิสัยตั้งแต่ 21 องศาเซลเซียส (70 องศาฟาเรนไฮต์) ถึง 32 องศาเซลเซียส (90 องศาฟาเรนไฮต์) แต่อาจเย็นหรือร้อนกว่านี้ขึ้นอยู่กับฤดูกาล เดือนที่มีอากาศเย็นที่สุดคือเดือนมกราคม ส่วนเดือนที่มีอากาศอบอุ่นที่สุดคือเดือนพฤษภาคม

อุณหภูมิเฉลี่ยรายปีอยู่ที่ประมาณ 26.6 องศาเซลเซียส (79.9 องศาฟาเรนไฮต์) ทั้งนี้ ทำเลที่ตั้งในแง่ละติจูดและลองจิจูดไม่ใช่ปัจจัยสำคัญในการพิจารณาอุณหภูมิ เพราะไม่ว่าจะอยู่เหนือสุด ใต้สุด ตะวันออกสุด หรือตะวันตกสุดของประเทศ อุณหภูมิที่ระดับน้ำทะเลก็มีแนวโน้มที่จะอยู่ในพิสัยเดียวกัน ระดับความสูงของพื้นที่มักจะส่งผลต่ออุณหภูมิมากกว่า อุณหภูมิเฉลี่ยรายปีของเมืองที่ระดับความสูง 1,500 เมตร (4,900 ฟุต) จากระดับน้ำทะเลคือ 18.3 องศาเซลเซียส (64.9 องศาฟาเรนไฮต์) ทำให้เมืองนี้เป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมในฤดูร้อน

เนื่องจากตั้งอยู่ในแดนไต้ฝุ่น เกาะส่วนใหญ่ของฟิลิปปินส์จึงมีฝนตกกระหน่ำและพายุฟ้าคะนองตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงเดือนตุลาคมของทุกปี ในแต่ละปีจะมีไต้ฝุ่นประมาณ 19 ลูกเข้าสู่เขตความรับผิดชอบของ โดยมี 8-9 ลูกในจำนวนนี้เคลื่อนตัวขึ้นฝั่ง ปริมาณน้ำฝนรายปีตรวจวัดได้สูงถึง 5,000 มิลลิเมตร (200 นิ้ว) ในเขตชายฝั่งตะวันออกซึ่งมีสภาพเป็นภูเขา แต่น้อยกว่า 1,000 มิลลิเมตร (39 นิ้ว) ในหุบเขาบางแห่งที่มีที่กำบังพายุหมุนเขตร้อนที่ทำให้ฝนตกมากที่สุดในฟิลิปปินส์เท่าที่ทราบกันคือพายุหมุนในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1911 ซึ่งส่งอิทธิพลให้เกิดฝนตกหนักปริมาณถึง 1,168 มิลลิเมตร (46 นิ้ว) ภายในเวลา 24 ชั่วโมงที่เมืองบากีโย อนึ่ง บักโย (bagyo) เป็นคำในภาษาฟิลิปปินส์ที่ใช้เรียกพายุหมุนเขตร้อน

เศรษฐกิจ

image
สัดส่วนสินค้าออกของฟิลิปปินส์ในปี ค.ศ. 2012
image
การเก็บเกี่ยวสับปะรดในจังหวัดตีโมกโคตาบาโต
image
โรงงานน้ำตาลแห่งหนึ่งในจังหวัดคันลูรังเนโกรส

เศรษฐกิจฟิลิปปินส์มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 34 ของโลก โดยในปี ค.ศ. 2017 มีผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (ราคาตลาด) โดยประมาณอยู่ที่ 348,593 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สินค้าส่งออกหลักได้แก่ ผลิตภัณฑ์สารกึ่งตัวนำและผลิตภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ บริภัณฑ์ขนส่ง เสื้อผ้า ผลิตภัณฑ์ทองแดง ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม และผลไม้ คู่ค้ารายใหญ่ได้แก่ สหรัฐ ญี่ปุ่น จีน สิงคโปร์ เกาหลีใต้ เนเธอร์แลนด์ ฮ่องกง เยอรมนี ไต้หวัน และไทยหน่วยเงินตราของประเทศคือเปโซฟิลิปปินส์

ในฐานะประเทศอุตสาหกรรมใหม่ ระบบเศรษฐกิจของฟิลิปปินส์ได้เปลี่ยนผ่านจากระบบที่พึ่งพิงเกษตรกรรมไปสู่ระบบที่เน้นการบริการและการผลิตมากขึ้น จากจำนวนผู้อยู่ในกำลังแรงงานทั้งหมดประมาณ 40.81 และสร้างมูลค่าคิดเป็นร้อยละ 14 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ภาคอุตสาหกรรมมีสัดส่วนการจ้างงานร้อยละ 14 และสร้างมูลค่าร้อยละ 30 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ในขณะที่ร้อยละ 47 เป็นแรงงานในภาคบริการซึ่งสร้างมูลค่าร้อยละ 56 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ

ของฟิลิปปินส์ ณ วันที่ 14 ธันวาคม ค.ศ. 2014 อยู่ที่ร้อยละ 6.0 ในขณะเดียวกัน เนื่องจากสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานมีราคาถูกลง อัตราเงินเฟ้อจึงขยายตัวลดลงเหลือร้อยละ 3.7 ในเดือนพฤศจิกายน ปีเดียวกันทุนสำรองเงินตราระหว่างประเทศ ณ เดือนตุลาคม ค.ศ. 2013 มีมูลค่า 83,201 ล้านดอลลาร์สหรัฐลดลงอย่างต่อเนื่อง จากสถิติสูงสุดที่ร้อยละ 78 ในปี ค.ศ. 2004 มาอยู่ที่ร้อยละ 38.1 ณ เดือนมีนาคม ค.ศ. 2014 ฟิลิปปินส์เป็นประเทศผู้นำเข้าสุทธิ แต่ก็เป็นประเทศเจ้าหนี้เช่นกัน

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ฟิลิปปินส์ได้รับการจัดให้เป็นประเทศที่มั่งคั่งที่สุดเป็นอันดับที่ 2 ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก เป็นรองเพียงญี่ปุ่นเท่านั้น จนกระทั่งในคริสต์ทศวรรษ 1960 สมรรถนะทางเศรษฐกิจของประเทศจึงเริ่มถูกแซง เศรษฐกิจเข้าสู่ภาวะชะงักงันภายใต้การปกครองแบบเผด็จการของประธานาธิบดี เนื่องจากระบอบมาร์โคสได้บ่มเพาะปัญหาการจัดการเศรษฐกิจที่ไม่ดีและความผันผวนทางการเมืองเอาไว้ ระบบเศรษฐกิจเติบโตทางอย่างเชื่องช้าและประสบภาวะถดถอยเป็นระยะ ๆ จนกระทั่งในคริสต์ทศวรรษ 1990 จึงเริ่มฟื้นตัวตามแผนการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจ

ฟิลิปปินส์ต้องเผชิญวิกฤตการณ์การเงินในเอเชีย ค.ศ. 1997 อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ค่าเงินเปโซลดลงอย่างต่อเนื่องและราคาหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ตกลงมาหลายจุดในช่วงแรกของวิกฤตการณ์ แต่ผลกระทบที่ฟิลิปปินส์ได้รับนั้นไม่หนักเท่าในประเทศเพื่อนบ้านบางประเทศ ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากนโยบายการคลังแบบอนุรักษนิยมของรัฐบาล และบางส่วนเป็นผลมาจากการเฝ้าระวังและการควบคุมดูแลทางการเงินเป็นเวลาหลายสิบปีโดยกองทุนการเงินระหว่างประเทศ ในขณะที่บรรดาประเทศเพื่อนบ้านได้ใช้เงินมหาศาลเพื่อกระตุ้นความเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว จากนั้นเป็นต้นมาระบบเศรษฐกิจก็ส่งสัญญาณกระเตื้องขึ้น ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศเติบโตขึ้นร้อยละ 6.4 ในปี ค.ศ. 2004 และร้อยละ 7.1 ในปี ค.ศ. 2007 ซึ่งเป็นอัตราการเติบโตที่เร็วที่สุดในรอบสามทศวรรษ อัตราการเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศรายปีโดยเฉลี่ยต่อหัวในช่วงปี ค.ศ. 1966–2007 อยู่ที่ร้อยละ 1.45 เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยร้อยละ 5.96 ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกและแปซิฟิกโดยรวม รายได้ต่อวันของประชากรฟิลิปปินส์ร้อยละ 45 ยังคงน้อยกว่า 2 ดอลลาร์สหรัฐ

ของแรงงานฟิลิปปินส์ในต่างประเทศเป็นแรงขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจที่สำคัญอย่างมาก โดยมีมูลค่าเกินกว่าในฐานะแหล่งเงินตราต่างประเทศ การส่งเงินกลับประเทศขึ้นสู่จุดสูงสุดในปี ค.ศ. 2010 โดยมีสัดส่วนคิดเป็นร้อยละ 10.4 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ และอยู่ที่ร้อยละ 8.6 ในปี ค.ศ. 2012 และในปี ค.ศ. 2014 ฟิลิปปินส์ได้รับเงินส่งกลับจากแรงงานในต่างประเทศทั้งสิ้น 28,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ อย่างไรก็ตาม การพัฒนาในระดับภูมิภาคยังไม่เท่าเทียมกัน โดยมากความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจใหม่ ๆ ยังกระจุกตัวอยู่ที่เกาะลูซอน (โดยเฉพาะเมโทรมะนิลา) จึงต้องแลกมากับโอกาสในการพัฒนาภูมิภาคอื่น ๆ แม้ว่ารัฐบาลจะดำเนินมาตรการกระจายความเจริญด้วยการส่งเสริมการลงทุนในพื้นที่อื่น ๆ ของประเทศแล้วก็ตาม ถึงจะมีข้อจำกัดต่าง ๆ แต่อุตสาหกรรมบริการ เช่น การท่องเที่ยว การจ้างคนนอกทำกระบวนการธุรกิจ ก็ได้รับการระบุว่าเป็นหนึ่งในภาคส่วนที่มีโอกาสดีที่สุดสำหรับการเติบโตของประเทศ

สถาบันการเงินได้รวมฟิลิปปินส์อยู่ในรายชื่อ "" ที่มีศักยภาพสูงที่จะมีระบบเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในคริสต์ศตวรรษที่ 21 แต่จีนและอินเดียก็ได้ก้าวขึ้นมาเป็นคู่แข่งทางเศรษฐกิจที่สำคัญเช่นกัน โกลด์แมนซากส์ยังคาดการณ์ว่า เมื่อถึงปี ค.ศ. 2050 เศรษฐกิจฟิลิปปินส์จะมีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 20 ของโลก ส่วนธนาคารก็คาดการณ์ว่า เมื่อถึงปี ค.ศ. 2050 เศรษฐกิจของประเทศนี้จะมีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับที่ 16 ของโลก ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 5 ของเอเชีย และที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ฟิลิปปินส์เป็นประเทศสมาชิกธนาคารโลก กองทุนการเงินระหว่างประเทศ องค์การการค้าโลก ธนาคารเพื่อการพัฒนาเอเชีย (ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่เมือง) แผนโคลัมโบ กลุ่ม 77 และ ในบรรดากลุ่มและสถาบันความร่วมมือระหว่างประเทศต่าง ๆ

การท่องเที่ยว

image
หาดทรายขาวบนเกาะ

ภาคการเดินทางและท่องเที่ยวมีบทบาทสำคัญต่อ โดยสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ระบบเศรษฐกิจคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 7.1 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศในปี ค.ศ. 2013 และสร้างตำแหน่งงาน 1,226,500 ตำแหน่ง หรือร้อยละ 3.2 ของการจ้างงานทั้งหมด ตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2017 ฟิลิปปินส์ได้ต้อนรับผู้มาเยือนชาวต่างชาติทั้งหมด 2,882,737 คน (เพิ่มขึ้นร้อยละ 14.43 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี ค.ศ. 2016) ผู้มาเยือนจากภูมิภาคเอเชียตะวันออก เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียใต้รวมกันคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 60.72 ในขณะที่ผู้มาเยือนจากทวีปอเมริกาและจากทวีปยุโรปมีสัดส่วนอยู่ที่ร้อยละ 18.52 และร้อยละ 11.26 ตามลำดับ หน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบในการจัดการและส่งเสริมภาคการท่องเที่ยวของฟิลิปปินส์คือ

ความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศเป็นหนึ่งในบรรดาจุดดึงดูดความสนใจหลัก ๆ ของการท่องเที่ยว โดยมีชายหาด ภูเขา ป่าดิบชื้น เกาะ และจุดดำน้ำอยู่ในบรรดาสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม เนื่องจากฟิลิปปินส์มีสภาพภูมิศาสตร์เป็นกลุ่มของเกาะประมาณ 7,500 เกาะ จึงมีชายหาด ถ้ำ และการก่อตัวของหินรูปทรงแปลกตามากมาย ซึ่งมีหาดทรายขาวสะอาดได้รับการลงคะแนนจากผู้อ่านนิตยสารให้เป็นเกาะที่ดีที่สุดในโลกประจำปี ค.ศ. 2012 จุดเด่นด้านการท่องเที่ยวอื่น ๆ ได้แก่ นาขั้นบันไดบานาเวในจังหวัดอีฟูเกา นครประวัติศาสตร์วีกันในจังหวัดตีโมกอีโลโคส ในจังหวัดโบโฮล ในจังหวัดเซบู และพืดหินปะการังตุบบาตาฮาในจังหวัดปาลาวัน

โครงสร้างพื้นฐาน

การศึกษา

  • นโยบายทางการศึกษาในยุคที่เป็นอาณานิคมของสเปน

หลังจากที่ฟิลิปปินส์ตกเป็นอาณานิคมของสเปนอย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 1571 ระบบการศึกษาในฟิลิปปินส์ได้รับอิทธิพลจากนโยบายของจักรวรรดิสเปน สิ่งหนึ่งที่ถือเป็นเอกลักษณ์สำคัญในการเปลี่ยนแปลงของระบบการศึกษาในสมัยนั้น คือ ระบบการศึกษาแบบคาทอลิก โดยศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกมีบทบาทอย่างมากในการพัฒนาระบบการศึกษาทั้งในระดับโรงเรียนและมหาวิทยาลัยภายในฟิลิปปินส์ เพราะเป็นยุทธศาสตร์สำคัญของสเปนในการเผยแผ่คริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิกในฟิลิปปินส์ ปัจจัยที่ส่งผลให้ศาสนจักรโรมันคาทอลิกประสบความสำเร็จในการปฏิรูประบบการศึกษาในประเทศฟิลิปปินส์คือ ปัจจัยด้านการถือครองที่ดิน เหตุเพราะศาสนาโรมันคาทอลิกถือครองที่ดินเป็นจำนวนมากภายในฟิลิปปินส์ ซึ่งส่งผลให้นักบวชนิกายโรมันคาทอลิกมีอิทธิพลและมีอำนาจมากในการปฏิรูประบบการศึกษา และประสบความสำเร็จในการเผยแผ่ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกภายในฟิลิปปินส์ ทั้งนี้ ระบบการศึกษาในประเทศฟิลิปปินส์ได้ถูกเปลี่ยนแปลงอีกครั้งในปี ค.ศ.1863 ผ่านกฎหมายการศึกษา (Educational Decree) ที่เน้นให้ระบบการศึกษาภายในประเทศมีความเป็นระบบ มีหลักสูตรที่มีมาตรฐาน และก่อตั้งโรงเรียนเพิ่มมากยิ่งขึ้นเพื่อรองรับประชาชนทั่วไปภายในประเทศ อย่างไรก็ดี ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงระบบการศึกษาของคนในประเทศยังคงมีอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความเหลื่อมล้ำระหว่างผู้ชายและผู้หญิง และความเหลื่อมล้ำระหว่างครอบครัวที่มีฐานะร่ำรวยและยากจน นอกเหนือจากศาสนาและระบบการศึกษาที่เป็นระบบ ภาษาสเปนเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สเปนได้ทิ้งไว้แก่ประเทศอาณานิคม ซึ่งเห็นได้จากร่องรอยของมรดกทางภาษาสเปน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาษาตากาล็อกที่ได้รับอิทธิพลอย่างมากจากภาษาสเปน เช่นเดียวกับการตั้งชื่อคนในประเทศ ถนนหนทาง หรือสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ในฟิลิปปินส์ที่ยังคงถูกเรียกขานเป็นภาษาสเปนจนถึงปัจจุบัน นโยบายทางการศึกษาในยุคที่เป็นอาณานิคมของสหรัฐ ในการปฏิรูประบบการศึกษาภายในฟิลิปปินส์ภายใต้อาณานิคมของสหรัฐ ยุทธศาสตร์สำคัญของสหรัฐ คือ ความพยายามที่จะทำให้ชาวฟิลิปปินส์มีความเป็นอเมริกันมากขึ้น (Americanization) ผ่านนโยบายการศึกษาที่ถูกคิดค้นขึ้นโดยชาวอเมริกัน ตลอดระยะเวลาที่สหรัฐปกครองฟิลิปปินส์ มีการสนับสนุนให้ใช้ภาษาอังกฤษมากขึ้น เพื่อลดบทบาทการใช้ภาษาท้องถิ่น โดยกว่า 5 ทศวรรษของระบบการศึกษาแบบอเมริกัน นักเรียนฟิลิปปินส์ต้องศึกษาบทประพันธ์ของกวีตะวันตกชื่อดังมากมาย อาทิ วิลเลี่ยม เชคสเปียร์ เป็นต้น ส่งผลทำให้ชาวฟิลิปปินส์ให้ความสนใจกับวรรณคดีท้องถิ่นน้อยลง และใช้ภาษาอังกฤษในชั้นเรียนและในชีวิตประจำวันมากขึ้น ถึงแม้ว่าสหรัฐ พยายามสอดแทรกวรรณกรรมตะวันตกในชีวิตประจำวันของชาวฟิลิปปินส์ แต่เมื่อเทียบกับยุคที่สเปนปกครองฟิลิปปินส์ก่อนหน้านั้น ถือได้ว่าชาวฟิลิปปินส์มีเสรีภาพในการแสดงผลงานด้านบทประพันธ์ กลอน และวารสารต่าง ๆ ในภาษาท้องถิ่นมากกว่าในยุคที่เป็นอาณานิคมของสเปน อย่างไรก็ตาม ผลงานวรรณกรรมของชาวฟิลิปปินส์กลับไม่ได้รับการบรรจุในวิชาภาษาและวรรณคดีในชั้นเรียนเท่าที่ควร ซึ่งส่งผลทำให้ระบบการศึกษาแบบอเมริกันแตกต่างจากระบบการศึกษาในยุคที่เป็นอาณานิคมของสเปนโดยสิ้นเชิง นั่นคือ ชาวฟิลิปปินส์ในยุคที่ถูกปกครองโดยสหรัฐ ไม่มีโอกาสได้เรียนภาษาประจำชาติของตัวเอง เพราะภาษาท้องถิ่นถูกใช้เป็นเพียงตัวช่วยในการเรียนการสอนในวิชาต่างๆ เท่านั้น อีกทั้งสหรัฐยังผูกขาดการใช้ภาษาอังกฤษในระบบการศึกษา จวบจน ค.ศ. 1940 ภายหลังจากที่ญี่ปุ่นเข้ายึดครองฟิลิปปินส์ในสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่ญี่ปุ่นไม่ได้มีบทบาทในการพัฒนาการศึกษาภายในประเทศฟิลิปปินส์

  • นโยบายการศึกษาภายหลังยุคที่เป็นอาณานิคมของสหรัฐจวบจนปัจจุบัน

ภายหลังจากที่ฟิลิปปินส์มีอิสระในการกำหนดนโยบายการศึกษาแล้ว ฟิลิปปินส์ยังคงให้ความสำคัญกับภาษาอังกฤษในระบบการศึกษา พิจารณาได้จากรัฐธรรมนูญของประเทศฟิลิปปินส์ฉบับปี ค.ศ.1987 ที่ระบุไว้อย่างชัดเจนว่า ภาษาทางการที่ใช้ในการเรียนการสอนในโรงเรียนคือภาษาฟิลิปปินส์และภาษาอังกฤษ กระทรวงศึกษาธิการของฟิลิปปินส์ได้กำหนดให้ใช้ภาษาทั้งสองในวิชาที่แตกต่างกันในการเรียนการสอน ในปัจจุบัน นโยบายการศึกษาของฟิลิปปินส์ยังคงเป็นไปในรูปแบบอเมริกันที่เน้นภาษาอังกฤษเป็นภาษาหลักในการเรียนการสอน ในขณะเดียวกันสถาบันทางการศึกษาหลายต่อหลายแห่งยังคงขึ้นตรงต่อระบบการศึกษาแบบคาทอลิก อาทิ มหาวิทยาลัย ดา ลา ซาน (De La Salle University) และมหาวิทยาลัย อาเตเนโอ เด มานิล่า (Ateneo de Manila University) เป็นต้น โดยสรุป การที่นโยบายทางการศึกษาของฟิลิปปินส์ถูกควบคุมโดยประเทศเจ้าอาณานิคมอย่างสเปนและ สหรัฐ ส่งผลดีและผลเสียแตกต่างกันไป ผลดีสำหรับฟิลิปปินส์คือ ระบบการศึกษาของฟิลิปปินส์มีคุณภาพ มีมาตรฐานและเป็นระบบมากยิ่งขึ้น ผ่านการปฏิรูปทางการศึกษาของสเปน รวมไปถึงการที่ประชาชนภายในประเทศมีระดับความสามารถทางภาษาอังกฤษที่สูงขึ้นภายใต้ระบบการศึกษาแบบอเมริกัน ผลเสียภายใต้การปกครองโดยสเปนและสหรัฐ คือ การถูกลิดรอนอิสรภาพในการกำหนดทิศทางทางการศึกษาด้วยตัวเอง อาทิ ประชาชนฟิลิปปินส์ได้รับอิทธิพลและกฎเกณฑ์ต่างๆ ภายใต้ระบบการศึกษาแบบคาทอลิก หรือการที่เอกลักษณ์ของชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งวรรณกรรมและภาษาท้องถิ่นได้รับการอนุรักษ์และให้ความสำคัญที่น้อยลงภายใต้ระบบการศึกษาแบบอเมริกัน

ประชากรศาสตร์

image
แผนที่แสดงชนกลุ่มน้อยต่างๆ ในฟิลิปปินส์

มีปัญหาชนกลุ่มน้อยมุสลิมในเกาะมินดาเนา ซึ่งต้องการแยกตัวเป็นอิสระ เรียกว่า ""

ภาษา

มีการใช้ภาษามากกว่า 170 ภาษา โดยส่วนมากเกือบทั้งหมดนั้นเป็นตระกูลภาษาย่อยมาลาโย-โปลินีเซียนตะวันตก แต่ในปี พ.ศ. 2530 รัฐธรรมนูญได้ระบุให้ภาษาฟิลิปปินส์และภาษาอังกฤษเป็นภาษาทางการ

ส่วนภาษาต่างประเทศอื่น ๆ ที่ใช้กันมากในประเทศฟิลิปปินส์มีทั้งหมด 8 ภาษา ได้แก่ ภาษาสเปน ภาษาจีนแต้จิ๋ว ภาษาอินโดนีเซีย ภาษาปัญจาบ ภาษาเกาหลี และภาษาอาหรับ

โดยฟิลิปปินส์นั้น มีภาษาประจำชาติคือ ภาษา ตากาล็อก

ศาสนา

ศาสนาในประเทศฟิลิปปินส์
ศาสนา %
คริสต์
  
 92%
อิสลาม
  
 5%
ศาสนาพุทธ
  
 2%
ศาสนาอื่น ๆ
  
 1%
image
สัดส่วนของศาสนาต่างๆ ในฟิลิปปินส์ สีน้ำเงินคือศาสนาคริสต์ สีเขียวคือศาสนาอิสลาม

ในปี ค.ศ. 2014 ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่มีประชากรนับถือ แบ่งได้ดังนี้ ศาสนาคริสต์ 92% (นิกายโรมันคาทอลิก 82% นิกายโปรเตสแตนต์ 10%) ศาสนาอิสลาม 5 - 11% ศาสนาพุทธ 2% และศาสนาอื่น ๆ 1%

เมืองที่มีประชากรมากที่สุด

วัฒนธรรม

ฟิลิปปินส์เป็นประเทศเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของตะวันตกก่อนจะได้มีโอกาสพัฒนาวัฒนธรรมของตัวเอง วัฒนธรรมฟิลิปปินส์จะมีส่วนคล้ายกับประเทศในลาตินอเมริกา โดยประชาชนแบ่งออกเป็นชุมชนทางเชื้อชาติและภาษาที่แตกต่างกัน

อาหาร

อาโดโบ เป็นหนึ่งในอาหารยอดนิยมของประเทศฟิลิปปินส์ และเป็นที่นิยมของนักเดินทางหรือนักเดินเขา ทำจากหมูหรือไก่ที่ผ่านกรรมวิธีหมักและปรุงรสโดยจะใส่ซีอิ๊วขาว น้ำส้มสายชู กระเทียมสับ ใบกระวาน พริกไทยดำ นำไปทำให้สุกโดยใส่ในเตาอบหรือทอด และรับประทานกับข้าว

หมายเหตุ

  1. ในขณะที่มะนิลาถูกกำหนดให้เป็นเมืองหลวงของประเทศที่นั่งของรัฐบาลคือเขตเมืองหลวงแห่งชาติ หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ "เมโทรมะนิลา" ซึ่งเมืองมะนิลาถือว่าเป็นส่วนหนึ่ง สถาบันรัฐบาลแห่งชาติหลายแห่งนอกเหนือจากวังมาลากานังและหน่วยงานหรือสถาบันบางแห่งตั้งอยู่ภายในเมโทรมะนิลา

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

  1. . Manila: Malacanang. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-25. สืบค้นเมื่อ April 4, 2015.
  2. . Quezon City Local Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 20, 2020. สืบค้นเมื่อ August 25, 2020.
  3. "East & Southeast Asia :: Philippines". The World Factbook. Washington, DC: Central Intelligence Agency. October 28, 2009. สืบค้นเมื่อ November 7, 2009.
  4. "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Philippine Statistics Authority.
  5. "World Economic Outlook database: April 2021". International Monetary Fund. April 2021. สืบค้นเมื่อ April 6, 2021.
  6. "Gini Index". World Bank. สืบค้นเมื่อ March 2, 2011.
  7. "Human Development Report 2020" (PDF) (ภาษาอังกฤษ). United Nations Development Programme. December 15, 2020. สืบค้นเมื่อ December 15, 2020.
  8. . . February 20, 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-07. สืบค้นเมื่อ February 20, 2016.
  9. "Metro Manila Official Website". Metro Manila Development Authority. สืบค้นเมื่อ December 17, 2015.
  10. "Geoba.se: Gazetteer – The World – Top 100+ Countries by Area – Top 100+ By Country ()". geoba.se. สืบค้นเมื่อ December 17, 2015.
  11. "Philippines joyous as baby Chonalyn's arrival means population hits 100m". the Guardian.
  12. "Philippine population officially hits 100 million". Rappler.
  13. (PDF). Philippine Overseas Employment Administration. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-07. สืบค้นเมื่อ 2015-09-19.
  14. (1965). "A Lexicostatistical Classification of the Austronesian Languages". Internationald Journal of American Linguistics, Memoir. 19: 38–46.
  15. "History of Cebu". Cebu City Tour. สืบค้นเมื่อ February 22, 2013.
  16. (1996). "The Manila Galleons". ใน Bob Dye (บ.ก.). Hawaiʻ Chronicles: Island History from the Pages of Honolulu Magazine. Vol. I. Honolulu: . pp. 25–32. ISBN .
  17. (1975). The Philippines: a Past Revisited. Quezon City: Tala Pub. Services.
  18. "The Original People Power Revolution". QUARTET p. 77. สืบค้นเมื่อ February 28, 2008.
  19. admin. "Departments and Offices". Asian Development Bank. Asian Development Bank. สืบค้นเมื่อ November 26, 2015.
  20. "The N-11: More Than an Acronym – Goldman Sachs" (PDF). March 28, 2007. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-19. สืบค้นเมื่อ 2017-04-04.
  21. CIA World Factbook, Philippines 2015-07-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Retrieved May 15, 2009.
  22. Mayuga, Jonathan (February 10, 2016). "Namria 'discovers' 400 previously 'unknown' PHL islands using IfSAR". BusinessMirror. สืบค้นเมื่อ February 12, 2016.
  23. . Philippine Information Agency. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-09-21. สืบค้นเมื่อ 2017-09-24.
  24. . March 9, 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ March 9, 2009. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.. (older version – as it existed in 2009 – during the presidency of ), The Official Government Portal of the Republic of the Philippines กันยายน 30, 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
  25. Central Intelligence Agency. (2009). "Field Listing :: Coastline" 2017-07-16 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Washington, D.C.: Author. Retrieved 2009-11-07.
  26. , encarta.msn.com เก็บถาวร ตุลาคม 31, 2009 ที่ (archived from the original สิงหาคม 20, 2009 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน on August 20, 2009).
  27. (archived from the original 2021-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน on 2013-02-133)
  28. C.Michael Hogan. 2011. Celebes Sea. Encyclopedia of Earth. Eds. P.Saundry & C.J.Cleveland. National Council for Science and the Environment. Washington DC
  29. "An Awesome Island". Borneo: Island in the Clouds. PBS. สืบค้นเมื่อ November 11, 2012.
  30. "Philippines Mountain Ultra-Prominence". peaklist.org. สืบค้นเมื่อ June 19, 2009.
  31. (2011-04-06). "The World Factbook – Philippines" กรกฎาคม 19, 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Central Intelligence Agency. Retrieved on March 14, 2011.
  32. Bruun, Anton Frederick (1956). The Galathea Deep Sea Expedition, 1950–1952, described by members of the expedition. Macmillian, New York.
  33. Kundel, Jim (June 7, 2007). "Water profile of Philippines". Encyclopedia of Earth. สืบค้นเมื่อ September 30, 2008.
  34. Republic of the Philippines. Department of Tourism. [c. 2008]. ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บถาวร เมษายน 27, 2012) (archived from the original on April 27, 2012). Retrieved March 21, 2010 from www.travelmart.net.
  35. "Submissions, through the Secretary-General of the United Nations, to the Commission on the Limits of the Continental Shelf, pursuant to article 76, paragraph 8, of the United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982". United Nations Commission on the Limits of the Continental Shelf. May 28, 2009. สืบค้นเมื่อ May 29, 2009.
  36. La Putt, Juny P. [c. 2003]. The 1990 Baguio City Earthquake 2015-02-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Retrieved December 20, 2009 from The City of Baguio 2017-09-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Website.
  37. Newhall, Chris; James W. Hendley II & Peter H. Stauffer (February 28, 2005). . . . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ August 25, 2013. สืบค้นเมื่อ April 9, 2007.
  38. "Puerto-Princesa Subterranean River National Park". UNESCO World Heritage Centre. สืบค้นเมื่อ May 4, 2013.
  39. Greenlees, Donald (May 14, 2008). "Miners shun mineral wealth of the Philippines". The New York Times. สืบค้นเมื่อ December 11, 2009.
  40. Davies, Ed & Karen Lema (June 29, 2008). "Pricey oil makes geothermal projects more attractive for Indonesia and the Philippines". The New York Times. สืบค้นเมื่อ December 18, 2009.
  41. "Natural Resources and Environment in the Philippines" 2009-01-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. (n.d.). eTravel Pilipinas. Retrieved January 22, 2009.
  42. Chanco, Boo. (December 7, 1998). . The Philippine Star. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2001-07-11. Retrieved February 15, 2010 from gbgm-umc.org.
  43. Williams, Jann; Cassia Read; Tony Norton; Steve Dovers; Mark Burgman; Wendy Proctor & Heather Anderson (2001). . on behalf of the Australian Government . ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 14, 2007. สืบค้นเมื่อ November 6, 2009.
  44. Carpenter, Kent E. & Victor G. Springer (April 2005). "The center of the center of marine shore fish biodiversity: the Philippine Islands". . 74 (2): 467–480. doi:10.1007/s10641-004-3154-4. S2CID 8280012.
  45. Rowthorn, Chris; Bloom, Greg (2006). Philippines (9th ed.). . ISBN .
  46. "Biological diversity in the Philippines". Eoearth.org. สืบค้นเมื่อ May 4, 2013.
  47. . Protected Areas and Wildlife Bureau. November 17, 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 26, 2012. สืบค้นเมื่อ June 23, 2012.
  48. Britton, Adam (November 12, 2011). . Croc Blog. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-01-26. สืบค้นเมื่อ June 23, 2012.
  49. Ferguson-Lees, J.; Christie, D. (2001). Raptors of the World. London: . pp. 717–19. ISBN .
  50. BirdLife International. (2004). Pithecophaga jefferyi. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. Retrieved on January 7, 2009.
  51. Bos, A.R. & Smits, H.M. (2013). . Marine Biodiversity Records. 6 (e61). doi:10.1017/s1755267213000365. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 16, 2013.
  52. Bos, Arthur R. & Gumanao, Girley S. (2013). . Marine Biodiversity Records. 6 (e95): 1–6. doi:10.1017/s1755267213000614. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ September 19, 2014.
  53. Bos A.R.; Gumanao, G.S.; Salac, F.N. (2008). . Coral Reefs. 27: 581. doi:10.1007/s00338-008-0364-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-07-03.
  54. Ocaña O., J.C.; den Hartog; A. Brito; Bos, A.R. (2010). . Revista de la Academia Canaria de Ciencias. XXI (3–4): 9–34. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-09-19.
  55. Bos A.R. (2014). . Raffles Bulletin of Zoology. 62: 745–753. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-07-03.
  56. "About the Philippines". (October 17, 2009). Retrieved December 20, 2009 from the Philippine History Website.
  57. "Hub of Life: Species Diversity in the Philippines". Foundation for the Philippine Environment. February 18, 2014. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  58. Taguinod, Fioro. (November 20, 2008). "Rare flower species found only in northern Philippines". GMA News. Retrieved December 14, 2009.
  59. Peralta, Eleno O. (2005). "21. Forests for poverty alleviation: the response of academic institutions in the Philippines". In Sim, Appanah, and Hooda (Eds.). Proceedings of the workshop on forests for poverty reduction: changing role for research, development and training institutions (RAP Publication). Food and Agriculture Organization (FAO). Retrieved December 20, 2009.
  60. Kirby, Alex. (July 23, 2003). SE Asia faces 'catastrophic' extinction rate. BBC News. Retrieved December 20, 2009.
  61. (n.d.). . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 31, 2010. สืบค้นเมื่อ April 24, 2010.
  62. . (n.d.). Philippines: When to go & weather 2017-09-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Retrieved January 23, 2009.
  63. Library of Congress – . (March 2006). Country Profile: Philippines. Retrieved December 17, 2009.
  64. Chong, Kee-Chai; Ian R. Smith & Maura S. Lizarondo (1982). . Economics of the Philippine Milkfish Resource System. . ISBN . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากเมื่อ July 19, 2011. สืบค้นเมื่อ July 4, 2020.
  65. (PAGASA) (January 2009). (PDF). ESCAP/WMO Typhoon Committee. p. 4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ March 20, 2009. สืบค้นเมื่อ December 17, 2009.
  66. Monthly Typhoon Tracking Charts. (2010). Retrieved April 24, 2010 from the , Kitamoto Laboratory, Digital Typhoon Website.
  67. Balek, Jaroslav. Hydrology and Water Resources in Tropical Regions. (Developments in Water Science; 18). Amsterdam: Elsevier, 1983, p. 47.
  68. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ imf2
  69. Republic of the Philippines. National Statistical Coordination Board. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-06-29. สืบค้นเมื่อ December 11, 2009.
  70. Philippine Statistics Authority (October 2009). (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ July 11, 2012. สืบค้นเมื่อ December 11, 2009.
  71. "Philippines jobless rate eases to 6% in October". . December 10, 2014. สืบค้นเมื่อ December 14, 2014.
  72. "Philippine Unemployment Rate Falls In October". RTTNews. December 10, 2014. สืบค้นเมื่อ December 14, 2014.
  73. Magtulis, Prinz P. (August 28, 2014). "Philippine GDP Growth Beats Estimate in Boost to Aquino Goal". . สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  74. Denis Somoso. (September 30, 2013). "$83.201 Billion – Philippines GIR now Rank 26th World's highest International Reserves" 2013-10-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Philippines, ASIA and the Global Economy Site. Retrieved September 30, 2013.
  75. Mendoza, Ronlad U. (June 25, 2012). "Debt free?". . สืบค้นเมื่อ December 14, 2014.
  76. "Debt-to-gov't ratio hits 38.1% in end-March". . September 23, 2014. สืบค้นเมื่อ December 14, 2014.
  77. Dela Peña, Zinnia B. (September 24, 2014). "Debt-to-GDP ratio continues to improve". . สืบค้นเมื่อ December 14, 2014.
  78. "From butt of jokes in 1986, Philippines has risen to creditor nation, says ex-finance chief". Newsinfo.inquirer.net. February 28, 2012. สืบค้นเมื่อ March 3, 2014.
  79. . U.S. Department of State. . October 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ January 22, 2017. สืบค้นเมื่อ July 6, 2020.
  80. The Filipina sisterhood. (December 20, 2001). The Economist. Retrieved November 9, 2009.
  81. Ure, John (2008). Telecommunications Development in Asia. Hong Kong University Press. pp. 301–302. ISBN .
  82. Gargan, Edward A. (December 11, 1997). . The New York Times. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ December 28, 2009. สืบค้นเมื่อ January 25, 2008.
  83. "Philippines". International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ April 20, 2012.
  84. Felix, Rocel. (January 25, 2008). . The Philippine Daily Inquirer. Retrieved May 29, 2010. (archived from on February 22, 2015)
  85. United Nations Development Programme (2009). "Table G: Human development and index trends, Table I: Human and income poverty". ISBN . {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
  86. Reddel, Paul (May 27, 2009). [PowerPoint slides]. Presentation in Manila to the American Foreign Chambers of Commerce of the Philippines. Retrieved February 13, 2010 from the Public-Private Infrastructure Advisory Facility (PPIAF) Website.
  87. "Report for Selected Countries and Subjects". Imf.org. September 14, 2006. สืบค้นเมื่อ October 23, 2011.
  88. Sakib Sherani. "Pakistan's remittances". dawn.com. สืบค้นเมื่อ December 17, 2015.
  89. "OFW remittances to increase by 8.5% in 2014—Standard Chartered". . January 13, 2014. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  90. "Why PH improves in competitiveness ranking". . Aug 22, 2013. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  91. "Poverty and regional development imbalance". . March 5, 2014. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  92. Llorito, David (May 10, 2006). . Asia Times. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-12-12. สืบค้นเมื่อ December 11, 2009.
  93. (PDF). April 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-04-17. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  94. Armstrong, Aristidi (April 21, 2013). . Economics Student Society of Australia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-05-22. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  95. Olchondra, Riza T. (October 2, 2006). . . Retrieved December 16, 2009. (archived from on February 12, 2007)
  96. "GOLDMAN: Here's What Global GDP Will Look Like In 2050". . November 19, 2012. สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  97. Platt, Eric (January 13, 2012). "These Economies Will Dominate The World In 2050". . สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  98. Fajardo, Fernando (February 29, 2012). "The Philippines in 2050". . สืบค้นเมื่อ September 21, 2014.
  99. Kevin Voigt (January 12, 2012). (archived from on August 14, 2012)
  100. "Philippines – Travel & Tourism Total Contribution to GDP – Travel & Tourism Total Contribution to GDP – % share". สืบค้นเมื่อ September 19, 2014.
  101. "Travel and tourism to contribute P490B or 3.8% to 2014 PHL output, says council". GMA News and Current Affairs. March 19, 2014. สืบค้นเมื่อ September 19, 2014.
  102. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-10-07. สืบค้นเมื่อ September 19, 2017.
  103. . July 11, 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 15, 2012.
  104. [1] Religion in the Philippines

แหล่งข้อมูลอื่น

ประเทศฟิลิปปินส์ ที่ของวิกิพีเดีย
  • imageหาความหมายจากวิกิพจนานุกรม
  • imageภาพและสื่อจากคอมมอนส์
  • imageเนื้อหาข่าวจากวิกิข่าว
  • imageคำคมจากวิกิคำคม
  • imageข้อมูลต้นฉบับจากวิกิซอร์ซ
  • imageหนังสือจากวิกิตำรา
  • imageข้อมูลการเดินทางจากวิกิท่องเที่ยว
รัฐบาล
  • Official website of the Official Gazette of the Philippines 2012-01-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Official website of the House of Representatives of the Philippines
  • Official website of the Supreme Court of the Philippines 2018-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Official website of Bangko Sentral ng Pilipinas (Central Bank of the Philippines)
  • Official website of the National Economic and Development Authority (NEDA) 2016-08-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Official website of the Bureau of Agricultural Statistics 2011-11-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Official website of the Philippine National Police (PNP) 2017-07-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Official website of the Department of Tourism
ข้อมูลพื้นฐาน
  • Chiefs of State and Cabinet Members 2010-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Philippines profile from the BBC News
  • at UCB Libraries GovPubs
  • WikiAnswers: Q&A about the Philippines 2013-04-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Philippines, an external wiki
  • Philippines entry at The World Factbook
  • ประเทศฟิลิปปินส์ ที่เว็บไซต์ Curlie
  • Philippines at Encyclopædia Britannica
  • Philippine News and Current Events
  • Philippines News and Press Release Distribution 2012-09-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  • Key Development Forecasts for the Philippines from
หนังสือ และ หัวข้อที่นาสนใจ
  • History of the Philippine Islands in many volumes, from Project Gutenberg (indexed under , the general editor)
  • Washington Post – How the Philippines Sees America
สื่อ
  • Wikimedia Philippines
  • image Wikimedia Atlas of Philippines
อื่น ๆ
  • Asian Development Bank (ADB)
  • Filipinana.net – Free digital library and a research portal
  • WikiSatellite view of Philippines at WikiMapia
  • image คู่มือการท่องเที่ยว Philippines จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)

wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์

bthkhwamnixactxngekhiynihmthnghmdephuxihepniptammatrthankhunphaphkhxngwikiphiediy hruxkalngdaeninkarxyu khunchwyeraid hnaxphiprayxacmikhxesnxaena 13 N 122 E 13 N 122 E 13 122 satharnrthfilippins Republic of the Philippines xngkvs Republika ng Pilipinas filippins thngchati traaephndinkhakhwy Maka Diyos Makatao Makakalikasan at Makabansa ephuxphraepneca prachachn thrrmchati aelapraeths ephlngchati lupnghinirng aephndinthithukeluxk source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track aesdngolkaesdngaephnthixaesiynemuxnghlwngmanila odynitiny 14 35 N 120 58 E 14 583 N 120 967 E 14 583 120 967 emothrmanila odyphvtiny emuxngihysudnkhreksxn 14 38 N 121 02 E 14 633 N 121 033 E 14 633 121 033phasarachkarphasafilippins phasaxngkvsphasaphudphasafilippinsphasaxngkvsphasasepnphasamlayukarpkkhrxngrthediyw rabbprathanathibdi satharnrth prathanathibdiefxrdinand markxs cueniyr rxngprathanathibdiidrbexkrach caksepnaelashrth prakas12 mithunayn ph s 2441 epnthiyxmrb4 krkdakhm ph s 2489 25 minakhm ph s 2529phunthi thnghmd300 000 tarangkiolemtr 120 000 tarangiml 72 aehlngna 0 61 bnbk phunthi298 170prachakr samaonprachakr 2020109 035 343 khwamhnaaenn336 txtarangkiolemtr 870 2 txtarangiml 47 cidiphi xanacsux 2021 praman rwm 1 lanlan 29 txhw 9 061 cidiphi rakhatlad 2021 praman rwm 402 638 phnlan 32 txhw 3 646 cini 2018 42 3 panklang exchdiix 2021 0 699 panklang 107skulengineposfilippins PHP ekhtewlaUTC 8 khbrthdankhwamuxrhsothrsphthrhs ISO 3166odemnbnsud ph filippins xngkvs Philippines filippins Pilipinas hruxchuxthangkarwa satharnrthfilippins xngkvs Republic of the Philippines filippins Republika ng Pilipinas epnpraethsexkrachthiepnhmuekaainphumiphakhexechiytawnxxkechiyngit tngxyuinmhasmuthraepsifiktawntk prakxbdwyekaa 7 641 ekaa sungcdxyuinekhtphumisastrihy 3 ekhtcakehnuxcrdit idaek lusxn wisays aelamindaena emuxnghlwngkhxngpraethskhuxmanila swnemuxngthimiprachakrmakthisudkhuxnkhreksxn thngsxngepnswnhnungkhxngemothrmanila filippinsmixanaekhttidtxkbthaelcinitthangthistawntk thaelfilippinthangthistawnxxk aelathaeleselbisthangthistawntkechiyngit odymiphrmaednthangthaelrwmkbithwnthangthisehnux paelathangthistawnxxk maelesiyaelaxinodniesiythangthisit aelaewiydnamthangthistawntk filippinstngxyuinaethbwngaehwnaehngifaelaiklkbesnsunysutr thaihmiaenwonmsungthicaprasbphycakaephndinihwaelaitfun aetkthaihmithngthrphyakrthrrmchatithixudmsmburnaelakhwamhlakhlaythangchiwphaphxyangyingechnkn filippinsmienuxthipraman 300 000 tarangkiolemtr 115 831 tarangiml aelamiprachakrpraman 100 lankhn nbepnpraethsthimiprachakrmakthisudepnxndbthi 8 inexechiy aelaepnpraethsthimiprachakrmakthisudepnxndbthi 12 khxngolk nxkcakni n pi ph s 2556 yngmichawfilippinsxikpraman 10 lankhnxasyxyuintangpraeths rwmaelwthuxepnklumkhnphldthinthiihythisudklumhnungkhxngolk khwamhlakhlaythangchatiphnthuaelawthnthrrmpraktihehntlxdthnghmuekaa inyukhkxnprawtisastr mnusyklumaerkthiekhamatngrkrakinhmuekaaaehngnikhux tammadwythixphyphekhamaxyangtxenuxng mikartidtxaelkepliynkbchawcin mlayu xinediy aelaxahrb caknnkekidnkhrrththangthaelkhunmahlayaehngphayitkarpkkhrxngkhxng hruxsultan efxrdinand maeclln idmakhunfngthi iklkb inpi ph s 2063 kh s 1521 nbepncuderimtnkhxngyukhaehngxiththiphlaelaxanackhxngsepn inpi ph s 2085 kh s 1542 nksarwcchawsepnchux idtngchuxaelarwmknwa hmuekaaefliep hrux xislsfilipins Islas Filipinas ephuxepnekiyrtiaedecachayefliepaehngxstueriys txma xislsfilipinsidklayepnchuxeriykklumekaathnghmd inpi ph s 2108 kh s 1565 idcdtngnikhmsepnaehngaerkbn filippinsklayepnswnhnungkhxngckrwrrdisepnepnewlanankwa 300 pi sngphlihsasnakhristnikayormnkhathxlikklayepnsasnahlkkhxngphukhninhmuekaa inchwngewlani manilamithanaepnsunyklangkarbriharkhxngckrwrrdisepninexechiy aelayngepnsunyklangthangthistawntkkhxngkarkhakhammhasmuthraepsifik odyechuxmoyngexechiyekhakbemuxngxakapulokinxemrikaphanthang inchwngklangphuththstwrrsthi 25 pithay khxngkhriststwrrsthi 19 khwamphyayamtxtankarpkkhrxngkhxngsepnidpathukhunepn satharnrthfilippinsthi 1 idrbkarsthapnakhunaetkdarngxyuidimnan ephraasepnidykfilippinsihaekshrthxemrikahlngcakaephsngkhramsepn shrth khwamimlngrxyknrahwangrthbalptiwtikbshrthxemrikakxihekidxnnxngeluxd odykxngthphshrthepnfaymichy nxkehnuxcakchwngthithukyipunyudkhrxngaelw shrthxemrikasamarthrksaxanacxthipityehnuxhmuekaaniiwidcnkrathnghlngsngkhramolkkhrngthi 2 emuxfilippinsidrbkarrbrxngwaepnpraethsexkrach tngaetnnma filippinskprasbkhwamwunwaythangkaremuxnginrabxbprachathipityxyubxykhrng sungrwmthungkarlmlangphuephdckarodykarptiwtithiprascakkhwamrunaerng filippinsepnsmachikcdtngxngkhkarshprachachati xngkhkarkarkhaolk smakhmprachachatiaehngexechiytawnxxkechiyngit karprachumkhwamrwmmuxthangesrsthkicexechiy aepsifik aelakarprachumsudyxdexechiytawnxxk nxkcakniyngepnthitngkhxngsanknganihythnakharephuxkarphthnaexechiy pccubnpraethsniidrbkarphicarnawaepntladekidihm emerging market aelaepnpraethsxutsahkrrmihm sungmirabbesrsthkicthikalngepliynphancakrabbthiphungphingphakhekstrkrrmepnrabbthiphungphingphakhbrikaraelaphakhkarphlitmakkhunprawtisastryukhkxnprawtisastr swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidFerdinand Magellan hlkthanthangobrankhdiaelaobranchiwwithyabngbxkwamimnusyohomesepiyns ekhyxasyxyuintngaetpraman 50 000 pikxn chnephathiphudphasaintrakulxxsotrniesiynsungmithinkaenidxyubnekaafxromsa Formasa hruxithwninpccubnidxphyphodythangeruxekhamatngrkrakinhmuekaafilippins aelacdtngesnthangekhruxkhaykarkhakbexechiyxakhenyswnthiehluxthnghmdtngaet 5 000 pikxnkhristkal sphaphdngedimkhxngfilippins xyuinsphaphkhxngyukhhinihm yngimidrbxiththiphlkhxngxarythrrmxinediyaelacin dngechnpraethsxun inexechiytawnxxkechiyngit chnchawphunemuxngdngedimepnchnechuxsayxinodniesiy mlayusungxphyphekhamatngthinthanbriewnekaatang khxngfilippins karmatngthinthannn maodyeruxepnklum aetlaklumaeykyayiptnghmubaneriykwa barngik Barangay tamchuxeruxthiichxphyphma mihwhnahmubaneriykwa dadu Datu sungekhyepnkptnerux kartnghmubancakracayiptamekaa thaihkartidtxrahwangknimkhxymi swnindankarpkkhrxngnnepnaebbphxpkkhrxngluk okhrngsrangthangkarpkkhrxngepnaebbngay mi 4 chnchnkhux datu aelakhrxbkhrw khunnang xisrachn thas inswnkhxngkdhmayaelakdraebiybkarpkkhrxngnnyngimmi sthabnthisakhykhux sasna sungmiphxmdhmxphiepnphumixiththiphlinsngkhm cakkarnbthuxsasnaepnaebb nbthuxphutphi buchathrrmchati phwkekhaechuxwamiphraphusrangolksungsud khux bahara Bathala aelabaxaramisawk faydiaelafaychw eriykwa diwathas Diwatas epnphukahndkarprakxbphithibwngsrwng ethphfaydiaelafaychwkhux phxmd hmxphi wacaprakxbphithiemuxihr thiid sthanthiprakxbphithinnimmiechphaa phxmd hmxphicaepnphukahnd thiepndngniephraasphaphphumisastr aelasphaphthrrmchatikhxnghmuekaa sungfilippinsnnmiphythrrmchatixyuenuxng cungthaihphxmd hmxphimixiththiphltxprachachnmak aelamakkwahruxethakbdatu xikthngyngidrbkhaprakxbphithi ekhruxngesnsngewycakprachachnepncanwnmak thangdanesrsthkicnn prachachnthakarekstraelakarpramng immikarkhakhay miaetkaraelkepliynsinkha aelaimmikarichengintra nan khrngcamiphxkhatangchatiaewamacxderuxaelkepliynsinkha yukhkhxngxislam swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniid nbaetkhriststwrrsthi 9 sasnaxislamidaephekhasuhmuekaathangtxnitkhxngfilippinshruxmanbulas aelwkhrnthungpi kh s 1380 chawmuslimksamarthsthapnarthxislamkhunin odyminkephyaephsasnathichux ekhamaephyaephxislaminhmuekaatang khxngsulu kxnhnannepnewlanan cnkrathng syyid xbubkr xibnu charif muhahmd xibni xali xibni sybilxabidin idedinthangcak Johor maynghmuekaasuluinrawpi kh s 1450 idmathungsuluhlngcakraya bakinda cakminngkaeba sumatra idlngphank aelaephyaephsasnaxislaminhmuekaasuluepnewlahlaypimaaelw syyid xbubkridsmrskbbutrikhxngrayabakinda thiminamwa praihmsuhri emuxrayabakinda sinchiwit syyid xbubkr kklayepnphusubthxdxanacaelaidrbkarkhnannamwa yukhxananikhmsepn efxrdinand maeclln mathunghmuekaafilippinsinpi kh s 1521 ph s 2064 mathungfilippinsinpi kh s 1565 ph s 2108 aelatngchumchnchawsepnkhun sungnaipsukartngxananikhminewlatxma hlngcaknn nkbwchsasnakhristnikayormnkhathxlikidaeprsasnakhxngchawekaathnghmdihhnmanbthuxsasnakhrist inchwng 300 pinbcaknn kxngthphsepnidtxsukbehtukarnkbttang makmay thngcakchnphunemuxngaelacakchatixunthiphyayamekhamakhrxbkhrxngxananikhm sungidaek xngkvs cin hxlnda frngess yipun aelaoprtueks sepnsuyesiyipmakthisudinchwngthixngkvsekhakhrxbkhrxngemuxnghlwngepnkarchwkhrawinchwngsngkhramecdpi Seven Years War hmuekaafilippinsxyuitkarpkkhrxngkhxngsepninthanaxananikhmkhxng New Spain nbtngaetpi kh s 1565 ph s 2108 thungpi kh s 1821 ph s 2364 aelanbcaknnfilippinskxyuitkarpkkhrxngkhxngsepnodytrng Manila Galleon cakfilippinsipemksiok erimtnkhuninchwngplaystwrrsthi 16 aelahmuekaafilippinsepidtwexngekhasuinpi kh s 1834 rthxarkkhakhxngshrthxemrika swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidkaremuxngkarpkkhrxngkaraebngekhtkarpkkhrxng filippinsaebngepnhnwyrthbalthxngthin local government units LGUs odythimicnghwdepnhnwyhlk pccubnmi 82 cnghwd provinces aebngxxkepn nkhr cities aela ethsbal municipalities sunghnwykarpkkhrxngthngsxngyngprakxbipdwy barngik barangay xikthxdhnung thuxepnhnwyrthbalthxngthinthielkthisud filippinsaebngxxkepn 17 ekht regions sungthukcnghwdidthukcdxyuin 16 ekhtephuxkhwamsadwkinkarpkkhrxng ykewnekhtnkhrhlwng National Capital Region thiaebngxxkepnekhtphiess 4 aehng hnwyngankhxngrthbalswnihycatngsanknganinaetlaphumiphakh ephuxrbichprachachnincnghwdthixyuinphumiphakhnn phumiphakhimmirthbalthxngthinaeyktanghak ykewnekhtpkkhrxngtnexngbngsaomorinmindaenamuslimaelasungpkkhrxngtnexng imidihphuxunpkkhrxng ekhtaelacnghwd ekhtkhxngpraethsfilippinspngkasinn laxunyxn xiolokhs sur xiolokhs nxret ebngekt xifueka bulubundukhin khalingka xabra xapaeya nuexwa wiskhaya khirion xisaebla khakayn bataens pmpngka bataxn smbaels tarlk nuexwa exsiha exaorra emothr manila risl lakuna khabiet batngks eksxn marinduek ormobln oxeriyntl minodor oxksiedntl minodor palawn khamariens nxret khamariens sur xlib sxrosokn khatndwens msbaet xkln khapis xiolxiol kimars enokrs oxksiedntl xntiek esbu obohl enokrs oxeriyntl sikihxr hilakngsamar silangng samar samar bilirn elet tiomk elet smbwngka edlnxret smbwngka edlsur smbwngka sibuik khamikin bukhidonn misamis oxeriyntl misamis oxksiedntl laena edlnxret khapuluxng dinakt surieka edlnxret surieka edlsur xakusn edlsur xakusn edlnxret daewa edlnxret daewa edoxor daewa oxeriyntl daewa edlsur daewa oxksiedntl tiomk okhtabaot sarngkani sultnkhudart okhtabaot basiln sulu tawi tawi makindaena edlnxret makindaena edlsur laena edlsur ekhtbrihar ekhtpkkhrxngtnexngxiolokhs ekhtthi 1 lmbknangkhakayn ekhtthi 2 kitnangluosn ekhtthi 3 khalabarosn ekhtthi 4 ex ekhttakalxktawntkechiyngit ekhtmimaorpa biokhl ekhtthi 5 khnlurngkhabisayaxn ekhtthi 6 kitnangkhabisayaxn ekhtthi 7 silangngkhabisayaxn ekhtthi 8 tngiwnangsmbwngka ekhtthi 9 hilakngmindaena ekhtthi 10 daeba ekhtthi 11 osksarecn ekhtthi 12 ekhtbriharkharaka ekhtthi 13 ekhtbriharkhxrdileyra ekhtnkhrhlwngaehngchati ekhtpkkhrxngtnexngbngsaomorinmindaenamuslimcnghwdkimars khakayn khatndwens khabiet khapis khapuluxngdinakt khamarienssur tiomkkhamariens khamariensnxret hilakngkhamariens khamikin khalingka khirion eksxn okhtabaot sxrosokn smbwngkasibuik smbwngkaedlsur tiomksmbwngka smbwngkaedlnxret hilakngsmbwngka smbaels samar sarngkani sikihxr silangngsamar sultnkhudart suriekaedlsur tiomksurieka suriekaedlnxret hilakngsurieka sulu esbu daewaedlsur tiomkdaeba daewaedlnxret hilakngdaeba daewaedoxor daewaoxksiedntl khnlurngdaeba daewaoxeriyntl silangngdaeba tarlk tawi tawi tiomkokhtabaot tiomkelet khatimukngelet nuexwawiskhaya nuexwaexsiha enokrsoxksiedntl khnlurngenokrs enokrsoxeriyntl silangngenokrs basiln batngks bataens bataxn bilirn bukhidonn bulakhn bulubundukhin ebngekt obohl pngkasinn pmpngka palawn msbaet makindaenaedlsur makindaenaedlnxret marinduek misamisoxksiedntl khnlurngmisamis misamisoxeriyntl silangngmisamis risl ormobln lakuna laenaedlsur tiomklaena laenaedlnxret hilaknglaena laxunyxn elet xkln xntiek xlib xabra xapaeya xisaebla xifueka xiolxiol exaorra xakusnedlsur tiomkxakusn xakusnedlnxret hilakngxakusn xiolokhssur tiomkxiolokhs xiolokhsnxret hilakngxiolokhs oxksiedntlminodor khnlurngminodor oxeriyntlminodor silangngminodor hilakngsamarphumisastraephnthiphumipraethskhxngklumekaafilippins filippinsepnklumekaathiprakxbdwyekaa 7 641 ekaa mienuxthithnghmd rwmphunphiwaehlngnaphayinaephndin praman 300 000 tarangkiolemtr 115 831 tarangiml chayfngthaelyaw 36 289 kiolemtr 22 549 iml thaihfilippinsepnpraethsthimichayfngyawthisudepnxndbthi 5 khxngolk filippinsmithitngsungkahndodyphikdphumisastrkhux rahwanglxngcicud 116 40 tawnxxk thung 126 34 tawnxxk kblaticud 4 40 ehnux thung 21 10 ehnux mixanaekhtcrdthaelfilippinthangthistawnxxk crdthaelcinitthangthistawntk aelacrdthaeleselbisthangthisitekaabxreniyw tngxyuhangxxkipimkirxykiolemtrthangthistawntkechiyngitaelaithwntngxyuthangthisehnuxodytrng hmuekaaomlukkaaelaekaasulaewsitngxyuthangthisit tawntkechiyngit aelapaelatngxyuthangthistawnxxkkhxnghmuekaa ekaatang sungetmipdwyphuekhaswnihymitnkaenidcakphuekhaifaelathukpkkhlumdwypadibchun phuekhathisungthisudkhux mikhwamsungthung 2 954 emtr 9 692 fut cakradbnathaelaelatngxyuthiekaamindaena rxnglukaeklathixainrxnglukfilippinsepncudthilukthisudkhxngpraethsaelalukthisudepnxndbthi 3 khxngolk rxnglukdngklawtngxyuinthaelfilippin aemnathiyawthisudkhuxaemnakhakayninphakhehnuxkhxngekaalusxn chayfngkhxngxawepnthitngkhxngkrungmanilaemuxnghlwng echuxmtxkb thaelsabthiihythisudinfilippins phanaemnapasik aelaepnxawxun thisakhy aeykaelaxxkcakkn aetkmikhamehnuxchxngaekhb enuxngcaktngxyubnkhxbtawntkkhxngwngaehwnifaepsifik filippinscungtxngephchiykbkickrrmaephndinihwaelaphuekhaifbxykhrng inthaelfilippin thangthistawnxxkkhxngklumekaa epnphumiphakhitsmuthrthiyngkhngekhluxnihwxyuinekhtkhxngepluxkolk mikartrwcphbaephndinihwpraman 20 khrngtxwn aetkarsnsaethuxnswnihyebaekinkwathimnusycarusukid aephndinihwkhnadihykhrnglasudekidkhunthiekaalusxnemuxpi infilippinsmiphuekhaifthimiphlngxyuhlayluk echn phuekhaiftaxl epntn karpathukhxngphuekhapinatuobineduxnmithunayn kh s 1991 thuxepnkarpathuthirunaerngthisudepnxndbthi 2 khxngolkinkhriststwrrsthi 20 xyangirktam imichwaphumilksnthioddednthukaehngcamikhwamrunaernghruxmixanacthalaylangesmxip mrdkthisngbengiybaehnghnungcakkhwampnpwnthangthrniwithyakhuxaemnaitdinpuewrotprinessasungepnthinthixyusahrb nxkcakni aehlngmrdkolkaehngniyngmirabbniewscakphuekhasuthaelthismburnaelamipaimthisakhythisudaehnghnunginexechiyxikdwy enuxngcakthrrmchatikhxngekaatang epnphuekhaif filippinscungmithrphyakraerthatuxudmsmburn miphupramanwapraethsnimiaehlngaerthxngkhaihythisudepnxndbthi 2 rxngcakaexfrikait aelaepnaehlngaerthxngaedngthiihythisudaehnghnunginolk nxkcakniyngxudmipdwynikekil aelasngkasi xyangirktam karcdkarthiimdi khwamhnaaennsungkhxngprachakr aelakhwamtrahnkdansingaewdlxmthaihyngimmikarnathrphyakrswnihykhunmaichphlngngankhwamrxnitphiphphepnphlphlitcakkickrrmphuekhaifthifilippinssamarthkhwbkhumcdkarcnidphlsaercmakkwa odyinpccubn praethsniepnphuphlitphlngngankhwamrxnitphiphphthiihythisudepnxndbthi 2 khxngolkrxngcakshrth aelaphlngngankhwamrxnitphiphphsamarthtxbsnxngkhwamtxngkarichiffaidthungrxyla 18 khxngpraeths phumilksnfilippins inekaaobohl in phuekhaiftaxl phuekhaifmiphlngthielkthisudinolkkhwamhlakhlaythangchiwphaph tharesiyrfilippin hnunginiphremtthielkthisud padibchunaelachayfngthaelthikwangkhwangkhxngfilippinsthaihklumekaaniepnaehlngrwmnk phuch stw aelasingmichiwitinthaelhlakchnid filippinsepnhnunginsibecdpraethskhxngolkthimikhwamhlakhlaythangchiwphaphxyangying megadiverse country erasamarthphbstwbkthimikraduksnhlngidthungpraman 1 100 chnid sungrwmthungstweliynglukdwynmkwa 100 chnid aelankkwa 170 chnidthikhadknwaimxasyxyuthixun filippinsepnpraethsthimixtrakarkhnphbsungthisudpraethshnunginolk odymikarkhnphbstweliynglukdwynmchnidihm 16 chnidinchwngsibpithiphanma dwyehtuni xtrasingmichiwitechphaathinkhxngfilippinscungephimsungkhunaelamiaenwonmthicaephimtxip swnstweliynglukdwynmphunthinfilippinsidaek xiehnkhanglay Paradoxurus hermaphroditus Prionailurus javanensis rabori phayun Dugong dugon aelatharesiyrfilippin Tarsius syrichta sungekiywkhxngkbekaaobohl epntn aemwabnhmuekaafilippinscaimmiphulaehyuxepnstweliynglukdwynmkhnadihy aetkmistweluxykhlankhnadihyxyubangchnid echn nguehluxm ngueha rwmthngcraekhnaekhmkhnadyks craekhnaekhminthieliyngtwihythisudinolkmichuxwa thukcbidinekaamindaenathangtxnitkhxngpraeths thiruckkninchuxnkxinthrifilippin Pithecophaga jefferyi milatwyawthisudinbrrdankxinthrichnidid phudhinpakarngnxkchayfng nannaxanaekhtkhxngfilippinskhrxbkhlumenuxthikwangkhwangthung 2 200 000 tarangkiolemtr 849 425 tarangiml epnaehlngkaenidchiwitinthxngthaelthimilksnaechphaaaelamikhwamhlakhlayxnepnswnsakhykhxngsamehliympakarng pramanknwamichnidpakarngaelaplathaelthngsin 500 aela 2 400 chnidtamladb sthitiihm aelakarkhnphbsingmichiwitchnidihm idephimtwelkhehlanixyangtxenuxng aesdngihehnlksnaechphaakhxngthrphyakrthangthaelinfilippinsidxyangchdecn phudhinpakarngtubbatahainthaelsuluidrbkarprakasihepnaehlngmrdkolkemuxpi kh s 1993 nxkcakni nannafilippinsyngexuxtxkarecriyetibotkhxngpu hxymuk aelasahraythael dwychnidphuchpraman 13 500 chnid sung 3 200 chnidincanwnniphbechphaainklumekaaniethann padibchunkhxngfilippinscungmiphrrnphuchhlakhlaysungrwmthungklwyimaelabwphudhayakhlayphnthukarthalaypasungmkepnphlcakkarthaimphidkdhmaythuxepnpyharayaerngkhxngfilippins phunthipaldlngcakrxyla 70 khxngphunthibnbkthnghmdkhxngpraethsinpi kh s 1900 ehluxephiyngpramanrxyla 18 3 inpi kh s 1999 singmichiwitcanwnmaktkxyuinphawaiklsuyphnthu aelaminkwithyasastrklawwa exechiytawnxxkechiyngit rwmthngfilippins txngephchiykbxtrakarsuyphnthuthirunaerngthungrxyla 20 emuxsinsudkhriststwrrsthi 21 phumixakas itfuniheyiyn infilippinseriykwa oylnda khnamikalngaerngsungsud filippinsxyuinekhtphumixakasphakhphunsmuthrekhtrxnsungodypkticamixakasrxnaelachun mivdukal 3 vdukal idaek tkxinit tag init hrux tkxaera tag araw sungepnvdurxnhruxvduthimixakasaehngrxntngaeteduxnminakhmthungeduxnphvsphakhm tkxuln tag ulan hruxvdufntngaeteduxnmithunaynthungeduxnphvscikayn aela tklamik taglamig hruxvduthimixakasaehngeyntngaeteduxnthnwakhmthungeduxnkumphaphnth mrsumtawntkechiyngit tngaeteduxnphvsphakhmthungeduxntulakhm michuxepnphasathxngthinwa hakabt habagat aelalmaehngkhxngmrsumtawnxxkechiyngehnux tngaeteduxnphvscikaynthungeduxnemsayn michuxepnphasathxngthinwa xamihn amihan xunhphumiodythwipxyuinphisytngaet 21 xngsaeslesiys 70 xngsafaerniht thung 32 xngsaeslesiys 90 xngsafaerniht aetxaceynhruxrxnkwanikhunxyukbvdukal eduxnthimixakaseynthisudkhuxeduxnmkrakhm swneduxnthimixakasxbxunthisudkhuxeduxnphvsphakhm xunhphumiechliyraypixyuthipraman 26 6 xngsaeslesiys 79 9 xngsafaerniht thngni thaelthitnginaenglaticudaelalxngcicudimichpccysakhyinkarphicarnaxunhphumi ephraaimwacaxyuehnuxsud itsud tawnxxksud hruxtawntksudkhxngpraeths xunhphumithiradbnathaelkmiaenwonmthicaxyuinphisyediywkn radbkhwamsungkhxngphunthimkcasngphltxxunhphumimakkwa xunhphumiechliyraypikhxngemuxngthiradbkhwamsung 1 500 emtr 4 900 fut cakradbnathaelkhux 18 3 xngsaeslesiys 64 9 xngsafaerniht thaihemuxngniepncudhmayplaythangyxdniyminvdurxn enuxngcaktngxyuinaednitfun ekaaswnihykhxngfilippinscungmifntkkrahnaaelaphayufakhanxngtngaeteduxnkrkdakhmthungeduxntulakhmkhxngthukpi inaetlapicamiitfunpraman 19 lukekhasuekhtkhwamrbphidchxbkhxng odymi 8 9 lukincanwnniekhluxntwkhunfng primannafnraypitrwcwdidsungthung 5 000 milliemtr 200 niw inekhtchayfngtawnxxksungmisphaphepnphuekha aetnxykwa 1 000 milliemtr 39 niw inhubekhabangaehngthimithikabngphayuhmunekhtrxnthithaihfntkmakthisudinfilippinsethathithrabknkhuxphayuhmunineduxnkrkdakhm kh s 1911 sungsngxiththiphlihekidfntkhnkprimanthung 1 168 milliemtr 46 niw phayinewla 24 chwomngthiemuxngbakioy xnung bkoy bagyo epnkhainphasafilippinsthiicheriykphayuhmunekhtrxnesrsthkicsdswnsinkhaxxkkhxngfilippinsinpi kh s 2012karekbekiywsbpardincnghwdtiomkokhtabaotorngngannatalaehnghnungincnghwdkhnlurngenokrs esrsthkicfilippinsmikhnadihythisudepnxndbthi 34 khxngolk odyinpi kh s 2017 miphlitphnthmwlrwminpraeths rakhatlad odypramanxyuthi 348 593 landxllarshrth sinkhasngxxkhlkidaek phlitphnthsarkungtwnaaelaphlitphnthxielkthrxniks briphnthkhnsng esuxpha phlitphnththxngaedng phlitphnthpiotreliym aelaphlim khukharayihyidaek shrth yipun cin singkhopr ekahliit enethxraelnd hxngkng eyxrmni ithwn aelaithyhnwyengintrakhxngpraethskhuxeposfilippins inthanapraethsxutsahkrrmihm rabbesrsthkickhxngfilippinsidepliynphancakrabbthiphungphingekstrkrrmipsurabbthiennkarbrikaraelakarphlitmakkhun cakcanwnphuxyuinkalngaerngnganthnghmdpraman 40 81 aelasrangmulkhakhidepnrxyla 14 khxngphlitphnthmwlrwminpraeths phakhxutsahkrrmmisdswnkarcangnganrxyla 14 aelasrangmulkharxyla 30 khxngphlitphnthmwlrwminpraeths inkhnathirxyla 47 epnaerngnganinphakhbrikarsungsrangmulkharxyla 56 khxngphlitphnthmwlrwminpraeths khxngfilippins n wnthi 14 thnwakhm kh s 2014 xyuthirxyla 6 0 inkhnaediywkn enuxngcaksingcaepnkhnphunthanmirakhathuklng xtraenginefxcungkhyaytwldlngehluxrxyla 3 7 ineduxnphvscikayn piediywknthunsarxngengintrarahwangpraeths n eduxntulakhm kh s 2013 mimulkha 83 201 landxllarshrthldlngxyangtxenuxng caksthitisungsudthirxyla 78 inpi kh s 2004 maxyuthirxyla 38 1 n eduxnminakhm kh s 2014 filippinsepnpraethsphunaekhasuththi aetkepnpraethsecahniechnkn hlngsngkhramolkkhrngthi 2 filippinsidrbkarcdihepnpraethsthimngkhngthisudepnxndbthi 2 inphumiphakhexechiytawnxxk epnrxngephiyngyipunethann cnkrathnginkhristthswrrs 1960 smrrthnathangesrsthkickhxngpraethscungerimthukaesng esrsthkicekhasuphawachangkngnphayitkarpkkhrxngaebbephdckarkhxngprathanathibdi enuxngcakrabxbmarokhsidbmephaapyhakarcdkaresrsthkicthiimdiaelakhwamphnphwnthangkaremuxngexaiw rabbesrsthkicetibotthangxyangechuxngchaaelaprasbphawathdthxyepnraya cnkrathnginkhristthswrrs 1990 cungerimfuntwtamaephnkarepidesrithangesrsthkic filippinstxngephchiywikvtkarnkarengininexechiy kh s 1997 xyanghlikeliyngimid khaengineposldlngxyangtxenuxngaelarakhahunintladhlkthrphytklngmahlaycudinchwngaerkkhxngwikvtkarn aetphlkrathbthifilippinsidrbnnimhnkethainpraethsephuxnbanbangpraeths swnihyepnphlmacaknoybaykarkhlngaebbxnurksniymkhxngrthbal aelabangswnepnphlmacakkarefarawngaelakarkhwbkhumduaelthangkarenginepnewlahlaysibpiodykxngthunkarenginrahwangpraeths inkhnathibrrdapraethsephuxnbanidichenginmhasalephuxkratunkhwametibotthangesrsthkicxyangrwderw caknnepntnmarabbesrsthkicksngsyyankraetuxngkhun phlitphnthmwlrwmphayinpraethsetibotkhunrxyla 6 4 inpi kh s 2004 aelarxyla 7 1 inpi kh s 2007 sungepnxtrakaretibotthierwthisudinrxbsamthswrrs xtrakaretibotkhxngphlitphnthmwlrwminpraethsraypiodyechliytxhwinchwngpi kh s 1966 2007 xyuthirxyla 1 45 emuxethiybkbkhaechliyrxyla 5 96 khxngphumiphakhexechiytawnxxkaelaaepsifikodyrwm rayidtxwnkhxngprachakrfilippinsrxyla 45 yngkhngnxykwa 2 dxllarshrth khxngaerngnganfilippinsintangpraethsepnaerngkhbekhluxnthangesrsthkicthisakhyxyangmak odymimulkhaekinkwainthanaaehlngengintratangpraeths karsngenginklbpraethskhunsucudsungsudinpi kh s 2010 odymisdswnkhidepnrxyla 10 4 khxngphlitphnthmwlrwminpraeths aelaxyuthirxyla 8 6 inpi kh s 2012 aelainpi kh s 2014 filippinsidrbenginsngklbcakaerngnganintangpraethsthngsin 28 000 landxllarshrth xyangirktam karphthnainradbphumiphakhyngimethaethiymkn odymakkhwamecriyetibotthangesrsthkicihm yngkracuktwxyuthiekaalusxn odyechphaaemothrmanila cungtxngaelkmakboxkasinkarphthnaphumiphakhxun aemwarthbalcadaeninmatrkarkracaykhwamecriydwykarsngesrimkarlngthuninphunthixun khxngpraethsaelwktam thungcamikhxcakdtang aetxutsahkrrmbrikar echn karthxngethiyw karcangkhnnxkthakrabwnkarthurkic kidrbkarrabuwaepnhnunginphakhswnthimioxkasdithisudsahrbkaretibotkhxngpraeths sthabnkarenginidrwmfilippinsxyuinraychux thimiskyphaphsungthicamirabbesrsthkicihythisudinkhriststwrrsthi 21 aetcinaelaxinediykidkawkhunmaepnkhuaekhngthangesrsthkicthisakhyechnkn okldaemnsaksyngkhadkarnwa emuxthungpi kh s 2050 esrsthkicfilippinscamikhnadihythisudepnxndbthi 20 khxngolk swnthnakharkkhadkarnwa emuxthungpi kh s 2050 esrsthkickhxngpraethsnicamikhnadihythisudepnxndbthi 16 khxngolk ihythisudepnxndb 5 khxngexechiy aelathiihythisudinexechiytawnxxkechiyngit filippinsepnpraethssmachikthnakharolk kxngthunkarenginrahwangpraeths xngkhkarkarkhaolk thnakharephuxkarphthnaexechiy sungmisanknganihyxyuthiemuxng aephnokhlmob klum 77 aela inbrrdaklumaelasthabnkhwamrwmmuxrahwangpraethstang karthxngethiyw hadthraykhawbnekaa phakhkaredinthangaelathxngethiywmibthbathsakhytx odysrangmulkhaephimaekrabbesrsthkickhidepnsdswnrxyla 7 1 khxngphlitphnthmwlrwminpraethsinpi kh s 2013 aelasrangtaaehnngngan 1 226 500 taaehnng hruxrxyla 3 2 khxngkarcangnganthnghmd tngaeteduxnmkrakhmthungeduxnphvsphakhm kh s 2017 filippinsidtxnrbphumaeyuxnchawtangchatithnghmd 2 882 737 khn ephimkhunrxyla 14 43 emuxethiybkbchwngewlaediywknkhxngpi kh s 2016 phumaeyuxncakphumiphakhexechiytawnxxk exechiytawnxxkechiyngit aelaexechiyitrwmknkhidepnsdswnrxyla 60 72 inkhnathiphumaeyuxncakthwipxemrikaaelacakthwipyuorpmisdswnxyuthirxyla 18 52 aelarxyla 11 26 tamladb hnwynganthimihnathirbphidchxbinkarcdkaraelasngesrimphakhkarthxngethiywkhxngfilippinskhux khwamhlakhlaythangchiwphaphkhxngpraethsepnhnunginbrrdacuddungdudkhwamsnichlk khxngkarthxngethiyw odymichayhad phuekha padibchun ekaa aelacuddanaxyuinbrrdasthanthithxngethiywyxdniym enuxngcakfilippinsmisphaphphumisastrepnklumkhxngekaapraman 7 500 ekaa cungmichayhad tha aelakarkxtwkhxnghinrupthrngaeplktamakmay sungmihadthraykhawsaxadidrbkarlngkhaaenncakphuxannitysarihepnekaathidithisudinolkpracapi kh s 2012 cudedndankarthxngethiywxun idaek nakhnbnidbanaewincnghwdxifueka nkhrprawtisastrwiknincnghwdtiomkxiolokhs incnghwdobohl incnghwdesbu aelaphudhinpakarngtubbatahaincnghwdpalawnokhrngsrangphunthankarsuksa noybaythangkarsuksainyukhthiepnxananikhmkhxngsepn hlngcakthifilippinstkepnxananikhmkhxngsepnxyangepnthangkarinpi kh s 1571 rabbkarsuksainfilippinsidrbxiththiphlcaknoybaykhxngckrwrrdisepn singhnungthithuxepnexklksnsakhyinkarepliynaeplngkhxngrabbkarsuksainsmynn khux rabbkarsuksaaebbkhathxlik odysasnakhristnikayormnkhathxlikmibthbathxyangmakinkarphthnarabbkarsuksathnginradborngeriynaelamhawithyalyphayinfilippins ephraaepnyuththsastrsakhykhxngsepninkarephyaephkhristsasnanikayormnkhathxlikinfilippins pccythisngphlihsasnckrormnkhathxlikprasbkhwamsaercinkarptiruprabbkarsuksainpraethsfilippinskhux pccydankarthuxkhrxngthidin ehtuephraasasnaormnkhathxlikthuxkhrxngthidinepncanwnmakphayinfilippins sungsngphlihnkbwchnikayormnkhathxlikmixiththiphlaelamixanacmakinkarptiruprabbkarsuksa aelaprasbkhwamsaercinkarephyaephsasnakhristnikayormnkhathxlikphayinfilippins thngni rabbkarsuksainpraethsfilippinsidthukepliynaeplngxikkhrnginpi kh s 1863 phankdhmaykarsuksa Educational Decree thiennihrabbkarsuksaphayinpraethsmikhwamepnrabb mihlksutrthimimatrthan aelakxtngorngeriynephimmakyingkhunephuxrxngrbprachachnthwipphayinpraeths xyangirkdi khwamehluxmlainkarekhathungrabbkarsuksakhxngkhninpraethsyngkhngmixyu odyechphaaxyangyingkhwamehluxmlarahwangphuchayaelaphuhying aelakhwamehluxmlarahwangkhrxbkhrwthimithanararwyaelayakcn nxkehnuxcaksasnaaelarabbkarsuksathiepnrabb phasasepnepnxiksinghnungthisepnidthingiwaekpraethsxananikhm sungehnidcakrxngrxykhxngmrdkthangphasasepn odyechphaaxyangyinginphasatakalxkthiidrbxiththiphlxyangmakcakphasasepn echnediywkbkartngchuxkhninpraeths thnnhnthang hruxsingkxsrangtang infilippinsthiyngkhngthukeriykkhanepnphasasepncnthungpccubn noybaythangkarsuksainyukhthiepnxananikhmkhxngshrth inkarptiruprabbkarsuksaphayinfilippinsphayitxananikhmkhxngshrth yuththsastrsakhykhxngshrth khux khwamphyayamthicathaihchawfilippinsmikhwamepnxemriknmakkhun Americanization phannoybaykarsuksathithukkhidkhnkhunodychawxemrikn tlxdrayaewlathishrthpkkhrxngfilippins mikarsnbsnunihichphasaxngkvsmakkhun ephuxldbthbathkarichphasathxngthin odykwa 5 thswrrskhxngrabbkarsuksaaebbxemrikn nkeriynfilippinstxngsuksabthpraphnthkhxngkwitawntkchuxdngmakmay xathi wileliym echkhsepiyr epntn sngphlthaihchawfilippinsihkhwamsnickbwrrnkhdithxngthinnxylng aelaichphasaxngkvsinchneriynaelainchiwitpracawnmakkhun thungaemwashrth phyayamsxdaethrkwrrnkrrmtawntkinchiwitpracawnkhxngchawfilippins aetemuxethiybkbyukhthisepnpkkhrxngfilippinskxnhnann thuxidwachawfilippinsmiesriphaphinkaraesdngphlngandanbthpraphnth klxn aelawarsartang inphasathxngthinmakkwainyukhthiepnxananikhmkhxngsepn xyangirktam phlnganwrrnkrrmkhxngchawfilippinsklbimidrbkarbrrcuinwichaphasaaelawrrnkhdiinchneriynethathikhwr sungsngphlthaihrabbkarsuksaaebbxemriknaetktangcakrabbkarsuksainyukhthiepnxananikhmkhxngsepnodysineching nnkhux chawfilippinsinyukhthithukpkkhrxngodyshrth immioxkasideriynphasapracachatikhxngtwexng ephraaphasathxngthinthukichepnephiyngtwchwyinkareriynkarsxninwichatang ethann xikthngshrthyngphukkhadkarichphasaxngkvsinrabbkarsuksa cwbcn kh s 1940 phayhlngcakthiyipunekhayudkhrxngfilippinsinsngkhramolkkhrngthi 2 aetyipunimidmibthbathinkarphthnakarsuksaphayinpraethsfilippins noybaykarsuksaphayhlngyukhthiepnxananikhmkhxngshrthcwbcnpccubn phayhlngcakthifilippinsmixisrainkarkahndnoybaykarsuksaaelw filippinsyngkhngihkhwamsakhykbphasaxngkvsinrabbkarsuksa phicarnaidcakrththrrmnuykhxngpraethsfilippinschbbpi kh s 1987 thirabuiwxyangchdecnwa phasathangkarthiichinkareriynkarsxninorngeriynkhuxphasafilippinsaelaphasaxngkvs krathrwngsuksathikarkhxngfilippinsidkahndihichphasathngsxnginwichathiaetktangkninkareriynkarsxn inpccubn noybaykarsuksakhxngfilippinsyngkhngepnipinrupaebbxemriknthiennphasaxngkvsepnphasahlkinkareriynkarsxn inkhnaediywknsthabnthangkarsuksahlaytxhlayaehngyngkhngkhuntrngtxrabbkarsuksaaebbkhathxlik xathi mhawithyaly da la san De La Salle University aelamhawithyaly xaetenox ed manila Ateneo de Manila University epntn odysrup karthinoybaythangkarsuksakhxngfilippinsthukkhwbkhumodypraethsecaxananikhmxyangsepnaela shrth sngphldiaelaphlesiyaetktangknip phldisahrbfilippinskhux rabbkarsuksakhxngfilippinsmikhunphaph mimatrthanaelaepnrabbmakyingkhun phankarptirupthangkarsuksakhxngsepn rwmipthungkarthiprachachnphayinpraethsmiradbkhwamsamarththangphasaxngkvsthisungkhunphayitrabbkarsuksaaebbxemrikn phlesiyphayitkarpkkhrxngodysepnaelashrth khux karthuklidrxnxisrphaphinkarkahndthisthangthangkarsuksadwytwexng xathi prachachnfilippinsidrbxiththiphlaelakdeknthtang phayitrabbkarsuksaaebbkhathxlik hruxkarthiexklksnkhxngchati odyechphaaxyangyingwrrnkrrmaelaphasathxngthinidrbkarxnurksaelaihkhwamsakhythinxylngphayitrabbkarsuksaaebbxemriknprachakrsastraephnthiaesdngchnklumnxytang infilippins mipyhachnklumnxymusliminekaamindaena sungtxngkaraeyktwepnxisra eriykwa phasa mikarichphasamakkwa 170 phasa odyswnmakekuxbthnghmdnnepntrakulphasayxymalaoy opliniesiyntawntk aetinpi ph s 2530 rththrrmnuyidrabuihphasafilippinsaelaphasaxngkvsepnphasathangkar swnphasatangpraethsxun thiichknmakinpraethsfilippinsmithnghmd 8 phasa idaek phasasepn phasacinaetciw phasaxinodniesiy phasapycab phasaekahli aelaphasaxahrb odyfilippinsnn miphasapracachatikhux phasa takalxk sasna sasnainpraethsfilippinssasna khrist 92 xislam 5 sasnaphuthth 2 sasnaxun 1 sdswnkhxngsasnatang infilippins sinaenginkhuxsasnakhrist siekhiywkhuxsasnaxislam inpi kh s 2014 filippinsepnpraethsthimiprachakrnbthux aebngiddngni sasnakhrist 92 nikayormnkhathxlik 82 nikayopretsaetnt 10 sasnaxislam 5 11 sasnaphuthth 2 aelasasnaxun 1 emuxngthimiprachakrmakthisudwthnthrrmfilippinsepnpraethsediywinexechiytawnxxkechiyngitthixyuphayitxiththiphlkhxngtawntkkxncaidmioxkasphthnawthnthrrmkhxngtwexng wthnthrrmfilippinscamiswnkhlaykbpraethsinlatinxemrika odyprachachnaebngxxkepnchumchnthangechuxchatiaelaphasathiaetktangkn xahar xaodob epnhnunginxaharyxdniymkhxngpraethsfilippins aelaepnthiniymkhxngnkedinthanghruxnkedinekha thacakhmuhruxikthiphankrrmwithihmkaelaprungrsodycaissixiwkhaw nasmsaychu kraethiymsb ibkrawan phrikithyda naipthaihsukodyisinetaxbhruxthxd aelarbprathankbkhawhmayehtuinkhnathimanilathukkahndihepnemuxnghlwngkhxngpraethsthinngkhxngrthbalkhuxekhtemuxnghlwngaehngchati hruxthiruckknthwipinchux emothrmanila sungemuxngmanilathuxwaepnswnhnung sthabnrthbalaehngchatihlayaehngnxkehnuxcakwngmalakanngaelahnwynganhruxsthabnbangaehngtngxyuphayinemothrmaniladuephimxangxing Manila Malacanang khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2017 05 25 subkhnemux April 4 2015 Quezon City Local Government khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux August 20 2020 subkhnemux August 25 2020 East amp Southeast Asia Philippines The World Factbook Washington DC Central Intelligence Agency October 28 2009 subkhnemux November 7 2009 2020 Census of Population and Housing 2020 CPH Population Counts Declared Official by the President Philippine Statistics Authority World Economic Outlook database April 2021 International Monetary Fund April 2021 subkhnemux April 6 2021 Gini Index World Bank subkhnemux March 2 2011 Human Development Report 2020 PDF phasaxngkvs United Nations Development Programme December 15 2020 subkhnemux December 15 2020 February 20 2016 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2018 10 07 subkhnemux February 20 2016 Metro Manila Official Website Metro Manila Development Authority subkhnemux December 17 2015 Geoba se Gazetteer The World Top 100 Countries by Area Top 100 By Country geoba se subkhnemux December 17 2015 Philippines joyous as baby Chonalyn s arrival means population hits 100m the Guardian Philippine population officially hits 100 million Rappler PDF Philippine Overseas Employment Administration khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2017 02 07 subkhnemux 2015 09 19 1965 A Lexicostatistical Classification of the Austronesian Languages Internationald Journal of American Linguistics Memoir 19 38 46 History of Cebu Cebu City Tour subkhnemux February 22 2013 1996 The Manila Galleons in Bob Dye b k Hawaiʻ Chronicles Island History from the Pages of Honolulu Magazine Vol I Honolulu pp 25 32 ISBN 0 8248 1829 6 1975 The Philippines a Past Revisited Quezon City Tala Pub Services The Original People Power Revolution QUARTET p 77 subkhnemux February 28 2008 admin Departments and Offices Asian Development Bank Asian Development Bank subkhnemux November 26 2015 The N 11 More Than an Acronym Goldman Sachs PDF March 28 2007 PDF cakaehlngedimemux 2011 07 19 subkhnemux 2017 04 04 CIA World Factbook Philippines 2015 07 19 thi ewyaebkaemchchin Retrieved May 15 2009 Mayuga Jonathan February 10 2016 Namria discovers 400 previously unknown PHL islands using IfSAR BusinessMirror subkhnemux February 12 2016 Philippine Information Agency khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 09 21 subkhnemux 2017 09 24 March 9 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux March 9 2009 subkhnemux September 21 2014 older version as it existed in 2009 during the presidency of The Official Government Portal of the Republic of the Philippines knyayn 30 2007 thi ewyaebkaemchchin Central Intelligence Agency 2009 Field Listing Coastline 2017 07 16 thi ewyaebkaemchchin Washington D C Author Retrieved 2009 11 07 encarta msn com ekbthawr tulakhm 31 2009 thi archived from the original singhakhm 20 2009 thi ewyaebkaemchchin on August 20 2009 archived from the original 2021 12 03 thi ewyaebkaemchchin on 2013 02 133 C Michael Hogan 2011 Celebes Sea Encyclopedia of Earth Eds P Saundry amp C J Cleveland National Council for Science and the Environment Washington DC An Awesome Island Borneo Island in the Clouds PBS subkhnemux November 11 2012 Philippines Mountain Ultra Prominence peaklist org subkhnemux June 19 2009 2011 04 06 The World Factbook Philippines krkdakhm 19 2015 thi ewyaebkaemchchin Central Intelligence Agency Retrieved on March 14 2011 Bruun Anton Frederick 1956 The Galathea Deep Sea Expedition 1950 1952 described by members of the expedition Macmillian New York Kundel Jim June 7 2007 Water profile of Philippines Encyclopedia of Earth subkhnemux September 30 2008 Republic of the Philippines Department of Tourism c 2008 thi ewyaebkaemchchin ekbthawr emsayn 27 2012 archived from the original on April 27 2012 Retrieved March 21 2010 from www travelmart net Submissions through the Secretary General of the United Nations to the Commission on the Limits of the Continental Shelf pursuant to article 76 paragraph 8 of the United Nations Convention on the Law of the Sea of 10 December 1982 United Nations Commission on the Limits of the Continental Shelf May 28 2009 subkhnemux May 29 2009 La Putt Juny P c 2003 The 1990 Baguio City Earthquake 2015 02 12 thi ewyaebkaemchchin Retrieved December 20 2009 from The City of Baguio 2017 09 18 thi ewyaebkaemchchin Website Newhall Chris James W Hendley II amp Peter H Stauffer February 28 2005 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux August 25 2013 subkhnemux April 9 2007 Puerto Princesa Subterranean River National Park UNESCO World Heritage Centre subkhnemux May 4 2013 Greenlees Donald May 14 2008 Miners shun mineral wealth of the Philippines The New York Times subkhnemux December 11 2009 Davies Ed amp Karen Lema June 29 2008 Pricey oil makes geothermal projects more attractive for Indonesia and the Philippines The New York Times subkhnemux December 18 2009 Natural Resources and Environment in the Philippines 2009 01 22 thi ewyaebkaemchchin n d eTravel Pilipinas Retrieved January 22 2009 Chanco Boo December 7 1998 The Philippine Star khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2001 07 11 Retrieved February 15 2010 from gbgm umc org Williams Jann Cassia Read Tony Norton Steve Dovers Mark Burgman Wendy Proctor amp Heather Anderson 2001 on behalf of the Australian Government ISBN 978 0 643 06749 3 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux May 14 2007 subkhnemux November 6 2009 Carpenter Kent E amp Victor G Springer April 2005 The center of the center of marine shore fish biodiversity the Philippine Islands 74 2 467 480 doi 10 1007 s10641 004 3154 4 S2CID 8280012 Rowthorn Chris Bloom Greg 2006 Philippines 9th ed ISBN 978 1 74104 289 4 Biological diversity in the Philippines Eoearth org subkhnemux May 4 2013 Protected Areas and Wildlife Bureau November 17 2011 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux January 26 2012 subkhnemux June 23 2012 Britton Adam November 12 2011 Croc Blog khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 01 26 subkhnemux June 23 2012 Ferguson Lees J Christie D 2001 Raptors of the World London pp 717 19 ISBN 0 7136 8026 1 BirdLife International 2004 Pithecophaga jefferyi 2006 IUCN Red List of Threatened Species IUCN 2006 Retrieved on January 7 2009 Bos A R amp Smits H M 2013 Marine Biodiversity Records 6 e61 doi 10 1017 s1755267213000365 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux October 16 2013 Bos Arthur R amp Gumanao Girley S 2013 Marine Biodiversity Records 6 e95 1 6 doi 10 1017 s1755267213000614 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux September 19 2014 Bos A R Gumanao G S Salac F N 2008 Coral Reefs 27 581 doi 10 1007 s00338 008 0364 9 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 07 03 Ocana O J C den Hartog A Brito Bos A R 2010 Revista de la Academia Canaria de Ciencias XXI 3 4 9 34 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 09 19 Bos A R 2014 Raffles Bulletin of Zoology 62 745 753 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 07 03 About the Philippines October 17 2009 Retrieved December 20 2009 from the Philippine History Website Hub of Life Species Diversity in the Philippines Foundation for the Philippine Environment February 18 2014 subkhnemux September 21 2014 Taguinod Fioro November 20 2008 Rare flower species found only in northern Philippines GMA News Retrieved December 14 2009 Peralta Eleno O 2005 21 Forests for poverty alleviation the response of academic institutions in the Philippines In Sim Appanah and Hooda Eds Proceedings of the workshop on forests for poverty reduction changing role for research development and training institutions RAP Publication Food and Agriculture Organization FAO Retrieved December 20 2009 Kirby Alex July 23 2003 SE Asia faces catastrophic extinction rate BBC News Retrieved December 20 2009 n d khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux May 31 2010 subkhnemux April 24 2010 n d Philippines When to go amp weather 2017 09 10 thi ewyaebkaemchchin Retrieved January 23 2009 Library of Congress March 2006 Country Profile Philippines Retrieved December 17 2009 Chong Kee Chai Ian R Smith amp Maura S Lizarondo 1982 Economics of the Philippine Milkfish Resource System ISBN 978 92 808 0346 4 khlngkhxmulekaekbcakemux July 19 2011 subkhnemux July 4 2020 PAGASA January 2009 PDF ESCAP WMO Typhoon Committee p 4 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux March 20 2009 subkhnemux December 17 2009 Monthly Typhoon Tracking Charts 2010 Retrieved April 24 2010 from the Kitamoto Laboratory Digital Typhoon Website Balek Jaroslav Hydrology and Water Resources in Tropical Regions Developments in Water Science 18 Amsterdam Elsevier 1983 p 47 xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux imf2 Republic of the Philippines National Statistical Coordination Board khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 06 29 subkhnemux December 11 2009 Philippine Statistics Authority October 2009 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux July 11 2012 subkhnemux December 11 2009 Philippines jobless rate eases to 6 in October December 10 2014 subkhnemux December 14 2014 Philippine Unemployment Rate Falls In October RTTNews December 10 2014 subkhnemux December 14 2014 Magtulis Prinz P August 28 2014 Philippine GDP Growth Beats Estimate in Boost to Aquino Goal subkhnemux September 21 2014 Denis Somoso September 30 2013 83 201 Billion Philippines GIR now Rank 26th World s highest International Reserves 2013 10 13 thi ewyaebkaemchchin Philippines ASIA and the Global Economy Site Retrieved September 30 2013 Mendoza Ronlad U June 25 2012 Debt free subkhnemux December 14 2014 Debt to gov t ratio hits 38 1 in end March September 23 2014 subkhnemux December 14 2014 Dela Pena Zinnia B September 24 2014 Debt to GDP ratio continues to improve subkhnemux December 14 2014 From butt of jokes in 1986 Philippines has risen to creditor nation says ex finance chief Newsinfo inquirer net February 28 2012 subkhnemux March 3 2014 U S Department of State October 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux January 22 2017 subkhnemux July 6 2020 The Filipina sisterhood December 20 2001 The Economist Retrieved November 9 2009 Ure John 2008 Telecommunications Development in Asia Hong Kong University Press pp 301 302 ISBN 978 962 209 903 6 Gargan Edward A December 11 1997 The New York Times khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux December 28 2009 subkhnemux January 25 2008 Philippines International Monetary Fund subkhnemux April 20 2012 Felix Rocel January 25 2008 The Philippine Daily Inquirer Retrieved May 29 2010 archived from on February 22 2015 United Nations Development Programme 2009 Table G Human development and index trends Table I Human and income poverty ISBN 978 0 230 23904 3 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help Reddel Paul May 27 2009 PowerPoint slides Presentation in Manila to the American Foreign Chambers of Commerce of the Philippines Retrieved February 13 2010 from the Public Private Infrastructure Advisory Facility PPIAF Website Report for Selected Countries and Subjects Imf org September 14 2006 subkhnemux October 23 2011 Sakib Sherani Pakistan s remittances dawn com subkhnemux December 17 2015 OFW remittances to increase by 8 5 in 2014 Standard Chartered January 13 2014 subkhnemux September 21 2014 Why PH improves in competitiveness ranking Aug 22 2013 subkhnemux September 21 2014 Poverty and regional development imbalance March 5 2014 subkhnemux September 21 2014 Llorito David May 10 2006 Asia Times khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 12 12 subkhnemux December 11 2009 PDF April 2007 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2018 04 17 subkhnemux September 21 2014 Armstrong Aristidi April 21 2013 Economics Student Society of Australia khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 05 22 subkhnemux September 21 2014 Olchondra Riza T October 2 2006 Retrieved December 16 2009 archived from on February 12 2007 GOLDMAN Here s What Global GDP Will Look Like In 2050 November 19 2012 subkhnemux September 21 2014 Platt Eric January 13 2012 These Economies Will Dominate The World In 2050 subkhnemux September 21 2014 Fajardo Fernando February 29 2012 The Philippines in 2050 subkhnemux September 21 2014 Kevin Voigt January 12 2012 archived from on August 14 2012 Philippines Travel amp Tourism Total Contribution to GDP Travel amp Tourism Total Contribution to GDP share subkhnemux September 19 2014 Travel and tourism to contribute P490B or 3 8 to 2014 PHL output says council GMA News and Current Affairs March 19 2014 subkhnemux September 19 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 10 07 subkhnemux September 19 2017 July 11 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux July 15 2012 1 Religion in the Philippinesaehlngkhxmulxunpraethsfilippins thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmaycakwikiphcnanukrmphaphaelasuxcakkhxmmxnsenuxhakhawcakwikikhawkhakhmcakwikikhakhmkhxmultnchbbcakwikisxrshnngsuxcakwikitarakhxmulkaredinthangcakwikithxngethiyw rthbalOfficial website of the Official Gazette of the Philippines 2012 01 01 thi ewyaebkaemchchin Official website of the House of Representatives of the Philippines Official website of the Supreme Court of the Philippines 2018 05 01 thi ewyaebkaemchchin Official website of Bangko Sentral ng Pilipinas Central Bank of the Philippines Official website of the National Economic and Development Authority NEDA 2016 08 04 thi ewyaebkaemchchin Official website of the Bureau of Agricultural Statistics 2011 11 04 thi ewyaebkaemchchin Official website of the Philippine National Police PNP 2017 07 12 thi ewyaebkaemchchin Official website of the Department of TourismkhxmulphunthanChiefs of State and Cabinet Members 2010 05 28 thi ewyaebkaemchchin Philippines profile from the BBC News at UCB Libraries GovPubs WikiAnswers Q amp A about the Philippines 2013 04 04 thi ewyaebkaemchchin Philippines an external wiki Philippines entry at The World Factbook praethsfilippins thiewbist Curlie Philippines at Encyclopaedia Britannica Philippine News and Current Events Philippines News and Press Release Distribution 2012 09 05 thi ewyaebkaemchchin Key Development Forecasts for the Philippines fromhnngsux aela hwkhxthinasnicHistory of the Philippine Islands in many volumes from Project Gutenberg indexed under the general editor Washington Post How the Philippines Sees AmericasuxWikimedia Philippines Wikimedia Atlas of Philippinesxun Asian Development Bank ADB Filipinana net Free digital library and a research portal WikiSatellite view of Philippines at WikiMapia khumuxkarthxngethiyw Philippines cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs

วันที่เผยแพร่: มิถุนายน 21, 2024, 15:33 pm
อ่านมากที่สุด
  • ธันวาคม 02, 2024

    Kaiping diaolou and villages

  • ธันวาคม 03, 2024

    Kaiping Diaolou and Villages

  • สิงหาคม 17, 2024

    Kagoshima Airport

  • พฤศจิกายน 23, 2024

    Kagoshima

  • พฤศจิกายน 29, 2024

    Kaesong

รายวัน

  • สารานุกรม

  • จมูก

  • เอนเทอโรไวรัส

  • วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

  • แพลตฟอร์มคอมพิวเตอร์

  • หมอนรองเข่าฉีก

  • มัคเดอบวร์ค

  • กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติฮ่องกง

  • สงครามในประเทศซูดาน พ.ศ. 2566

  • ไต

NiNa.Az - สตูดิโอ

  • วิกิพีเดีย

การลงทะเบียนจดหมายข่าว

โดยการสมัครรับรายชื่อผู้รับจดหมายของเราคุณจะได้รับข่าวสารล่าสุดจากเราเสมอ
ได้รับการติดต่อ
ติดต่อเรา
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - สงวนลิขสิทธิ์.
ลิขสิทธิ์: Dadaş Mammedov
สูงสุด