Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| งูเห่า ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไมโอซีน–สมัยโฮโลซีน | |
|---|---|
 | |
| งูเห่าในขณะที่แผ่แม่เบี้ย | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Reptilia |
| อันดับ: | Squamata |
| อันดับย่อย: | Serpentes |
| วงศ์: | Elapidae |
| วงศ์ย่อย: | Elapinae |
| สกุล: | Naja , 1768 |
| ชนิด | |
| ดูในเนื้อหา | |
งูเห่า เป็นงูพิษขนาดกลางที่อยู่ในสกุล Naja ในวงศ์งูพิษเขี้ยวหน้า (Elapidae) วงศ์ย่อย Elapinae ซึ่งเป็นสกุลของงูพิษที่อาจเรียกได้ว่าเป็นที่รู้จักกันดีที่สุดอย่างหนึ่ง
ลักษณะ
งูเห่าจัดเป็นงูที่อันตราย มีนิสัยดุร้ายเช่นเดียวกับงูจงอาง เมื่อตกใจหรือต้องการขู่ศัตรู มักทำเสียงขู่ฟู่ ๆ โดยพ่นลมออกจากทางรูจมูก และแผ่แผ่นหนังที่อยู่หลังบริเวณคอออกเป็นแผ่นด้านข้างเรียกว่า "แม่เบี้ย" หรือ "พังพาน" ซึ่งบริเวณแม่เบี้ยนี้จะมีลวดลายเป็นดอกดวงสีขาวหรือสีเหลืองนวลเป็นรูปลักษณ์ต่าง ๆ เช่น คล้ายตัวอักษรวีหรืออักษรยูหรือวงกลม หรือไม่มีเลยก็ได้ เรียกว่า "ดอกจัน"
มีพิษมีฤทธิ์ทำลายระบบประสาทที่รุนแรง และเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้ที่ถูกกัดเสียชีวิต พิษของงูเห่านับว่ามีความร้ายแรงมาก งูเห่ามีสีหลากหลาย เช่น ดำ, น้ำตาล, เขียวอมเทา เหลืองหม่น รวมทั้งสีขาวปลอดทั้งลำตัว ที่เรียกว่า งูเห่านวล หรือ งูเห่าสุพรรณ ซึ่งเป็นความหลากหลายทางสีสันของงูเห่าหม้อ (N. kaouthia) ที่เป็นงูเห่าชนิดที่พบได้บ่อยที่สุดในประเทศไทย โดยที่มิใช่สัตว์เผือกด้วย
เป็นงูที่มีพิษร้ายแรง มีร่องและรูทางออกของน้ำพิษทางด้านหลังของเขี้ยวพิษ เขี้ยวพิษขนาดไม่ใหญ่นักซึ่งผนึกติดแน่นกับขากรรไกรขยับไม่ได้ นอกจากเขี้ยวพิษแล้วอาจมีเขี้ยวสำรองอยู่ติด ๆ กันอีก 1-2 อัน ที่ขากรรไกรล่างไม่มีฟัน นอกจากนี้แล้วในบางชนิดยังสามารถพ่นพิษออกมาจากต่อมน้ำพิษได้อีกด้วย เรียกว่า "งูเห่าพ่นพิษ" ซึ่งหากพ่นใส่ตา จะทำให้ตาบอดได้
งูเห่าจัดว่าเป็นงูพิษขนาดกลาง ขนาดเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 1 เมตร พบกระจายพันธุ์ไปทั่วในเขตร้อนและของทวีปเอเชียและแอฟริกา สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ทั้งทะเลทราย ป่าดิบ ทั้งบนพื้นที่ราบและภูเขาสูง ตลอดจนในชุมชนเมือง
งูเห่าขยายพันธุ์ด้วยการวางไข่ โดยงูตัวเมียจะเป็นผู้ปกป้องและฟักไข่จนกระทั่งฟักออกเป็นตัว ในช่วงนี้จะมีนิสัยดุร้ายกว่าปกติ งูเห่าวางไข่ได้ครั้งละ 10 จนมากที่สุดได้ถึง 30 ฟอง และลูกงูมีอัตราฟักเป็นตัวสูงถึงร้อยละ 80-90 โดยชนิดที่พบได้ในประเทศไทย นอกจาก งูเห่าหม้อ ที่ได้กล่าวถึงข้างต้นแล้ว ยังมี งูเห่าพ่นพิษสยาม (N. siamensis) และงูเห่าพ่นพิษสีทอง (N. samarensis)
งูเห่าพ่นพิษที่มีขนาดใหญ่ที่สุด คือ (N. ashei) พบได้ในที่ราบแห้งแล้งทางภาคเหนือและตะวันออกของเคนยา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของยูกันดา รวมทั้งภาคใต้ของเอธิโอเปียและโซมาเลีย ที่มีความยาวเต็มที่ได้ถึง 2.6 เมตร เป็นงูเห่าที่เพิ่งถูกจำแนกออกจากชนิดอื่นเมื่อเดือนมิถุนายน ค.ศ. 2007
ศัพทมูลวิทยา
โดยที่คำว่า Naja ที่ใช้เป็นชื่อสกุลทางวิทยาศาสตร์นั้น มาจากคำว่า nāga (นาคะ) ซึ่งเป็นภาษาในกลุ่มอินโด-ยูโรเปียน ที่หมายถึง "งู"
ในขณะที่ชื่อสามัญในภาษาไทย ได้มาจากพฤติกรรมที่เมื่อขู่มักทำเสียงขู่ฟู่ ๆ โดยพ่นลมออกจากทางรูจมูกจึงได้ชื่อว่า "งูเห่า" และในส่วนของชื่อสามัญภาษาอังกฤษคำว่า "Cobra" ยังมีความหมายว่า "ไม่แพ้" ได้อีกด้วย
การจำแนก
ปัจจุบัน ได้มีการจำแนกงูเห่าออกเป็นชนิดต่าง ๆ มากมาย โดยการศึกษาจากเดิม ในปี ค.ศ. 2009 ได้ถือว่างูเห่ามีทั้งสิ้นประมาณ 22-23 ชนิด และถ้าหากนับงูในสกุลอื่นที่มีความใกล้เคียงกัน ได้แก่ Boulengerina และ ก็จะทำให้งูเห่ามีทั้งสิ้น 28 ชนิด ได้แก่
| Naja |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ในวัฒนธรรม
งูเห่านับเป็นงูพิษที่มนุษย์คุ้นเคยเป็นอย่างดี และอยู่ในวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติมาอย่างยาวนาน อาทิ ใน งูเห่าก็เป็นสร้อยสังวาลของพระศิวะ หรือในพุทธประวัติ ที่พระพุทธเจ้านั่งสมาธิที่ใต้ต้นจิกน้ำ บังเกิดฝนตกมาห่าใหญ่ พญานาคได้แผ่พังพานออกมาปกป้องพระวรกายมิให้โดนละอองฝน เป็นที่มาของพระพุทธรูปปางนาคปรก รวมถึงในนิทานอีสปเรื่อง ชาวนากับงูเห่า เป็นต้น
นอกจากนี้แล้วในทางประวัติศาสตร์และวิถีชีวิต พระนางคลีโอพัตราได้ฆ่าตัวตายด้วยการให้งูเห่าอียิปต์ (N. haje) กัด หรือที่อินเดียมีการละเล่นที่เป่าปี่เพื่อหลอกล่องูเห่าออกมาจากที่เก็บกัก หรือการเอาพังพอน ซึ่งเป็นสัตว์กินเนื้อที่มีความว่องไว สู้กับงูเห่า เป็นต้น
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ความหมายของ "เห่า" และ "พังพาน" ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542
- นาวาเอก (พิเศษ) วิโรจน์ นุตพันธุ์. ลายงูไทย. กรุงเทพฯ : บ้านและสวน, 2544. 319 หน้า. ISBN
- . ช่อง 5. 24 April 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-08-13. สืบค้นเมื่อ 25 April 2014.
- . popcornfor2.com. 12 December 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-30. สืบค้นเมื่อ 25 April 2014.
- Proto-IE: * (s) nēg-o-, Meaning: snake, Old Indian: nāgá- m. 'snake', Germanic: *snēk-a- m., *snak-an- m., *snak-ō f.; *snak-a- vb.
- ฟุจิโกะ เอฟ. ฟุจิโอะ (แต่ง); ขวัญนุช คำเมือง (แปล). โดเรมอนโลกเร้นลับของสิ่งมีชีวิต. กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์, 2546. 125 หน้า. ISBN
- Wallach, VanWüster, W; Broadley, Donald G. (2009). "In praise of subgenera: taxonomic status of cobras of the genus Naja Laurenti (Serpentes: Elapidae)" (PDF). Zootaxa. 2236 (1): 26–36.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-11-25. สืบค้นเมื่อ 2011-10-20.
- ประวัติและที่มาของพระพุทธรูปประจำวันเกิดปางต่าง ๆ
- Plutarch Parallel Lives, "Life of Antony"
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ngueha chwngewlathimichiwitxyu smyimoxsin smyoholsinnguehainkhnathiaephaemebiykarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Reptiliaxndb Squamataxndbyxy Serpenteswngs Elapidaewngsyxy Elapinaeskul Naja 1768chnidduinenuxha ngueha epnnguphiskhnadklangthixyuinskul Naja inwngsnguphisekhiywhna Elapidae wngsyxy Elapinae sungepnskulkhxngnguphisthixaceriykidwaepnthiruckkndithisudxyanghnunglksnanguehacdepnnguthixntray minisydurayechnediywkbngucngxang emuxtkichruxtxngkarkhustru mkthaesiyngkhufu odyphnlmxxkcakthangrucmuk aelaaephaephnhnngthixyuhlngbriewnkhxxxkepnaephndankhangeriykwa aemebiy hrux phngphan sungbriewnaemebiynicamilwdlayepndxkdwngsikhawhruxsiehluxngnwlepnruplksntang echn khlaytwxksrwihruxxksryuhruxwngklm hruximmielykid eriykwa dxkcn miphismivththithalayrabbprasaththirunaerng aelaepnsaehtuthithaihphuthithukkdesiychiwit phiskhxngnguehanbwamikhwamrayaerngmak nguehamisihlakhlay echn da natal ekhiywxmetha ehluxnghmn rwmthngsikhawplxdthnglatw thieriykwa nguehanwl hrux nguehasuphrrn sungepnkhwamhlakhlaythangsisnkhxngnguehahmx N kaouthia thiepnnguehachnidthiphbidbxythisudinpraethsithy odythimiichstwephuxkdwy epnnguthimiphisrayaerng mirxngaelaruthangxxkkhxngnaphisthangdanhlngkhxngekhiywphis ekhiywphiskhnadimihynksungphnuktidaennkbkhakrrikrkhybimid nxkcakekhiywphisaelwxacmiekhiywsarxngxyutid knxik 1 2 xn thikhakrrikrlangimmifn nxkcakniaelwinbangchnidyngsamarthphnphisxxkmacaktxmnaphisidxikdwy eriykwa nguehaphnphis sunghakphnista cathaihtabxdid nguehacdwaepnnguphiskhnadklang khnademuxotetmthipraman 1 emtr phbkracayphnthuipthwinekhtrxnaelakhxngthwipexechiyaelaaexfrika samarthprbtwihekhakbsphaphaewdlxmtang idepnxyangdi thngthaelthray padib thngbnphunthirabaelaphuekhasung tlxdcninchumchnemuxng nguehakhyayphnthudwykarwangikh odyngutwemiycaepnphupkpxngaelafkikhcnkrathngfkxxkepntw inchwngnicaminisyduraykwapkti nguehawangikhidkhrngla 10 cnmakthisudidthung 30 fxng aelalukngumixtrafkepntwsungthungrxyla 80 90 odychnidthiphbidinpraethsithy nxkcak nguehahmx thiidklawthungkhangtnaelw yngmi nguehaphnphissyam N siamensis aelanguehaphnphissithxng N samarensis nguehaphnphisthimikhnadihythisud khux N ashei phbidinthirabaehngaelngthangphakhehnuxaelatawnxxkkhxngekhnya phakhtawnxxkechiyngehnuxkhxngyuknda rwmthngphakhitkhxngexthioxepiyaelaosmaeliy thimikhwamyawetmthiidthung 2 6 emtr epnnguehathiephingthukcaaenkxxkcakchnidxunemuxeduxnmithunayn kh s 2007sphthmulwithyaodythikhawa Naja thiichepnchuxskulthangwithyasastrnn macakkhawa naga nakha sungepnphasainklumxinod yuorepiyn thihmaythung ngu inkhnathichuxsamyinphasaithy idmacakphvtikrrmthiemuxkhumkthaesiyngkhufu odyphnlmxxkcakthangrucmukcungidchuxwa ngueha aelainswnkhxngchuxsamyphasaxngkvskhawa Cobra yngmikhwamhmaywa imaeph idxikdwykarcaaenkpccubn idmikarcaaenknguehaxxkepnchnidtang makmay odykarsuksacakedim inpi kh s 2009 idthuxwanguehamithngsinpraman 22 23 chnid aelathahaknbnguinskulxunthimikhwamiklekhiyngkn idaek Boulengerina aela kcathaihnguehamithngsin 28 chnid idaek Naja Naja Naja Naja najaNaja Naja kaouthiaNaja Naja siamensis Boulengerina Naja Boulengerina christyi Naja Uraeus hajeinwthnthrrmnguehanbepnnguphisthimnusykhunekhyepnxyangdi aelaxyuinwthnthrrmkhxngaetlachnchatimaxyangyawnan xathi in nguehakepnsrxysngwalkhxngphrasiwa hruxinphuththprawti thiphraphuththecanngsmathithiittncikna bngekidfntkmahaihy phyanakhidaephphngphanxxkmapkpxngphrawrkaymiihodnlaxxngfn epnthimakhxngphraphuththruppangnakhprk rwmthunginnithanxisperuxng chawnakbngueha epntn nxkcakniaelwinthangprawtisastraelawithichiwit phranangkhlioxphtraidkhatwtaydwykarihnguehaxiyipt N haje kd hruxthixinediymikarlaelnthiepapiephuxhlxklxnguehaxxkmacakthiekbkk hruxkarexaphngphxn sungepnstwkinenuxthimikhwamwxngiw sukbngueha epntnduephimngucngxang nguehaithy nguehahmx Naja nguehaphnphis nguphis nguehaxinediyxangxingkhwamhmaykhxng eha aela phngphan tamphcnanukrmchbbrachbnthitysthan ph s 2542 nawaexk phiess wiorcn nutphnthu laynguithy krungethph banaelaswn 2544 319 hna ISBN 9747751917 chxng 5 24 April 2014 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2014 08 13 subkhnemux 25 April 2014 popcornfor2 com 12 December 2007 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 11 30 subkhnemux 25 April 2014 Proto IE s neg o Meaning snake Old Indian naga m snake Germanic snek a m snak an m snak ō f snak a vb fucioka exf fucioxa aetng khwynuch khaemuxng aepl odermxnolkernlbkhxngsingmichiwit krungethph nanmibukhs 2546 125 hna ISBN 974 472 262 2 Wallach VanWuster W Broadley Donald G 2009 In praise of subgenera taxonomic status of cobras of the genus Naja Laurenti Serpentes Elapidae PDF Zootaxa 2236 1 26 36 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 11 25 subkhnemux 2011 10 20 prawtiaelathimakhxngphraphuththruppracawnekidpangtang Plutarch Parallel Lives Life of Antony aehlngkhxmulxun