ราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์

ราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์ จัดเป็นราชวงศ์แรกในช่วงสมัยราชอาณาจักรใหม่ของอียิปต์ ซึ่งเป็นยุคที่อียิปต์โบราณเรืองอำนาจสูงสุด ราชวงศ์ที่สิบแปดครอบคลุมช่วงเวลาตั้งแต่ 1550/1549 ถึง 1292 ปีก่อนคริสตกาล ราชวงศ์นี้เรียกอีกอย่างว่า ราชวงศ์ทุตโมส เนื่องจากฟาโรห์จากราชวงศ์นี้จำนวน 4 พระองค์ทรงใช้พระนามว่า

ราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์
ราว 1550 ปีก่อนคริสตกาล–1292 ปีก่อนคริสตกาล
จักรวรรดิของราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์ในอาณาเขตที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในรัชสมัยฟาโรห์ทุตโมสที่ 3
เมืองหลวง	ธีบส์,
ภาษาทั่วไป	ภาษาอียิปต์สมัยกลาง (ถึงราว 1350 ปีก่อนคริสตกาล) ภาษาอียิปต์สมัยปลาย (ตั้งแต่ราง 1350 ปีก่อนคริสตกาล) [[ภาษาแอกแคด ]] (ภาษาทางการทูตและการค้า)
ศาสนา	ศาสนาอียิปต์โบราณ
การปกครอง	สมบูรณาญาสิทธิราชย์
ยุคประวัติศาสตร์	ยุคสัมฤทธิ์
• ความพ่อยแพ้ของราชวงศ์ที่สิบห้า (การขับไล่ชาวฮิกซอส)	ราว 1550 ปีก่อนคริสตกาล
•	ราว 1457 ปีก่อนคริสตกาล
•	ราว 1350–1330 ปีก่อนคริสตกาล
• การสวรรคตของฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบ	1292 ปีก่อนคริสตกาล
ก่อนหน้า ถัดไป ราชวงศ์ที่สิบห้าแห่งอียิปต์ ราชวงศ์ที่สิบเจ็ดแห่งอียิปต์ ราชวงศ์ที่สิบเก้าแห่งอียิปต์

ฟาโรห์ที่มีชื่อเสียงที่สุดของอียิปต์หลายพระองค์มาจากราชวงศ์ที่สิบแปด รวมถึงฟาโรห์ทุตอังค์อามุน ซึ่งเป็นผู้ค้นพบสุสานของพระองค์ในปี ค.ศ. 1922 ส่วนฟาโรห์ที่มีชื่อเสียงอื่นๆ ของราชวงศ์ ได้แก่ ฟาโรห์ฮัตเชปซุต (ราว 1479–1458 ปีก่อนคริสตกาล) ฟาโรห์สตรีผู้ครองราชย์ยาวนานที่สุดของราชวงศ์พื้นเมือง และฟาโรห์อะเคนอาเตน (ประมาณ 1353–1336 ปีก่อนคริสตกาล) หรือ "ฟาโรห์นอกรีต" กับพระมเหสีผู้ยิ่งใหญ่ของพระองค์พระนามว่า เนเฟอร์ติติ ราชวงศ์ที่สิบแปดมีลักษณะเฉพาะตัวในบรรดาราชวงศ์อียิปต์ที่มีฟาโรห์สตรีจำนวนพระองค์ที่ทรงครองราชย์ สตรีที่ปกครองในฐานะฟาโรห์แต่เพียงผู้เดียว: พระนางฮัตเชปซุค และพระนางเนเฟอร์เนเฟรูอาเตน ซึ่งมักสันนิษฐานว่าเป็นพระองค์เดียวกันกับพระนางเนเฟอร์ติติ

ประวัติราชวงศ์

ช่วงต้นราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์

อาโมส-เนเฟอร์ทาริ เป็นพระราชธิดาในฟาโรห์เซเกนเอนเร ทาโอที่ 2 ซึ่งเป็นฟาโรห์จากราชวงศ์ที่สิบเจ็ดที่ลุกขึ้นต่อต้านผู้ปกครองชาวฮิกซอส ฟาโรห์อาโมส ซึ่งเป็นพระเชษฐาของพระองค์ทรงขับไล่ชาวฮิกซอส และพระองค์ทรงกลายเป็นพระราชินีแห่งอียิปต์อันปึกแผ่น พระองค์ได้รับการบูชาอย่างเทพเจ้าหลังจากที่พระองค์เสด็จสวรรคต

รูปสลักส่วนพระเศียรของฟาโรห์ในช่วงต้นราชวงศ์ที่สิบแปด ราว 1539–1493 ปีก่อนคริสตกาล 37.38E

ราชวงศ์ที่สิบแปดสถาปนาขึ้นโดยฟาโรห์อาห์โมสที่ 1 ซึ่งเป็นพระอนุชาหรือพระราชโอรสของฟาโรห์คาโมส ผู้ปกครองพระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ที่สิบเจ็ด พระองค์เสร็จสิ้นการดำเนินการทางทหารเพื่อขับไล่ผู้ปกครองชาวฮิกซอส รัชสมัยของพระองค์ถูกมองว่าเป็นจุดสิ้นสุดของสมัยและการเริ่มต้นของสมัยราชอาณาจักรใหม่ พระมเหสีของฟาโรห์อาห์โมส คือ พระนางอาโมส-เนเฟอร์ทาริ เป็น "สตรีที่ได้รับการเคารพนับถือมากที่สุดในประวัติศาสตร์อียิปต์ และเป็นพระอัยยิกาแห่งราชวงศ์ที่สิบแปด" พระองค์ได้รับการบูชาอย่างเทพเจ้าหลังจากที่พระองค์เสด็จสวรรคต ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 1 ทรงขึ้นครองราชย์ต่อจากฟาโรห์อาห์โมส ผู้เป็นพระราชบิดา ซึ่งเหตุการณ์ภายในรัชสมัยของพระองค์ไม่ค่อยเป็นที่ทราบมากนัก

ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 1 อาจจะทรงไม่มีรัชทายาทที่เป็นบุรุษ และฟาโรห์พระองค์ต่อไป คือ ฟาโรห์ทุตโมสที่ 1 ซึ่งดูเหมือนว่าจะเกี่ยวข้องกับราชวงศ์ผ่านการอภิเษกสมรส ในรัชสมัยของพระองค์ พรมแดนของอาณาจักรอียิปต์แผ่ขยายออกไปทางเหนือถึงเมืองบนแม่น้ำยูเฟรติส และทางใต้ถึงเมืองคูร์กัสเลยแก่งน้ำตกแม่น้ำไนล์ที่สี่ลงไป ฟาโรห์ทุตโมสที่ 2 ทรงขึ้นครองราชย์ต่อจากฟาโรห์ทุตโมสที่ 1 และพระมเหสีฮัตเชปซุต ซึ่งเป็นพระราชธิดาของฟาโรห์ทุตโมสที่ 1 หลังจากสวามีของพระองค์เสด็จสวรรคตและช่วงระยะเวลาของการเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระราชโอรสเลี้ยงของพระองค์ (ซึ่งต่อมาจะกลายเป็นฟาโรห์ในพระนามว่า ทุตโมสที่ 3) พระนางฮัตเชปซุตทรงกลายเป็นฟาโรห์ตามพระราชสิทธิและทรงปกครองมากว่ายี่สิบปี

ฟาโรห์ทุตโมสที่ 3 ซึ่งทรงกลายเป็นที่รู้จักในฐานะฟาโรห์ทหารที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาในประวัติศาสตร์อียิปต์โบราณ พระองค์ทรงครองราชย์ยาวนานเช่นกัน พระองค์ทรงมีผู้สำเร็จราชการร่วมครั้งที่สองในช่วงปลายพระชนม์ชีพกับพระราชโอรสของพระองค์พระนามว่า ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 2 ฟาโรห์ทุตโมสที่ 4 ทรงสืบทอดพระราชบัลลังก์ต่อจากฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 2 โดยซึ่งสืบทอดพระราชบัลลังก์ตามด้วยพระราชโอรสพระนามว่า ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 3 ซึ่งรัชสมัยดังกล่าวถูกมองว่าเป็นจุดสูงสุดในราชวงศ์นี้

รัชสมัยของฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 3 ถือเป็นช่วงเวลาแห่งความรุ่งเรืองอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน ความงดงามทางศิลปะ และอำนาจระหว่างประเทศ ดังที่เห็นได้จากรูปสลักกว่า 250 รูป (มากกว่าฟาโรห์พระองค์อื่นๆ) และตราประทับแมลงสคารับขนาดใหญ่ 200 ตัวที่ค้นพบตั้งแต่ซีเรียจนถึงนิวเบีย ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 3 ทรงโปรดให้ดำเนินโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ ซึ่งขอบเขตของโครงการดังกล่าวสามารถเทียบได้กับโครงการในรัชสมัยของฟาโรห์รามเสสที่ 2 ที่ยาวนานกว่ามากในช่วงราชวงศ์ที่สิบเก้าเท่านั้น พระมเหสีของฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 3 คือ พระนางทีเย ซึ่งมีอิสริยยศเป็นพระอัครมเหสี ซึ่งพระองค์ทรงโปรดให้ขุดทะเลสาบเทียมตามที่อธิบายไว้ในตราประทับแมลงสคารับจำนวนสิบเอ็ดตัว

ฟาโรห์อะเคนอาเตนแห่งสมัยอามาร์นา และฟาโรห์ทุตอังค์อามุน

,

ฟาโรห์อาเคนอาเตนและเชื้อพระวงศ์ของพระองค์ทรงบูชาเทพอาเตน พระองค์ที่สองจากซ้ายคือ เจ้าหญิงเมริตอาเตน ซึ่งเป็นพระราชธิดาของพระองค์

ฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 3 อาจจะทรงครองบัลลังก์ร่วมกันนานถึง 12 ปีกับฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 4 ผู้เป็นพระราชโอรส ซึ่งมีการถกเถียงกันอย่างมากเกี่ยวกับข้อสันนิษฐานดังกล่าวที่ว่ามีการสำเร็จราชการร่วมหรือไม่ โดยผู้เชี่ยวชาญหลายคนพิจารณาว่ามีการสำเร็จราชการร่วมที่ยาวนาน อันสั้น หรือไม่มีเลย

ในปีที่ 5 แห่งการครองราชย์ของฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 4 พระองค์ทรงได้เปลี่ยนพระนามเป็น อะเคนอาเตน (ꜣḫ-n-jtn, "มีประสิทธิภาพแต่เทพอาเตน") และทรงย้ายเมืองหลวงไปที่บริเวณอามาร์นา ซึ่งพระองค์ตั้งชื่อเมืองว่า อะเคตอาเตน ในรัชสมัยของพระองค์ เทพ (jtn, จานรัศมีสุริยะ) ได้กลายเป็นเทพสำคัญที่โดดเด่นที่สุด และในที่สุดก็ได้รับการพิจารณาให้เป็นเทพเจ้าเพียงพระองค์เดียว ไม่ว่าจะรวมถึงลัทธิเอกเทวนิยมที่แท้จริงหรือไม่ก็ตามยังคงเป็นประเด็นถกเถียงในกลุ่มนักวิชาการ บางคนกล่าวว่า ฟาโรห์อะเคนอาเตนทรงสร้างลัทธิเอกเทวนิยม ในขณะที่คนอื่น ๆ ชี้ให้เห็นว่าพระองค์เพียงแค่ทรงยกลัทธิสุริยะที่มีอำนาจเหนือกว่าอีกลัทธิหนึ่ง ในขณะที่พระองค์ทรงไม่เคยละทิ้งเทพเจ้าดั้งเดิมหลายพระองค์โดยสิ้นเชิง

ชาวอียิปต์ยุคหลังถือว่า "" เป็นความผิดแปลกที่น่าเสียดาย หลังจากการสวรรคตของฟาโรห์อะเคนอาเตน มีการสืบทอดพระราชบัลลังก์ต่อโดยฟาโรห์สเมนค์คาเรและพระนางเนเฟอร์เนเฟรูอาเตน ซึ่งปรากฏข้อมูลมากนัก ในช่วง 1334 ปีก่อนคริสตกาล ฟาโรห์ทุตอังค์อาเตน ผู้เป็นพระราชโอรสในฟาโรห์อะเคนอาเตนทรงขึ้นครองพระราชบัลลังก์ หลังจากนั้นไม่นาน พระองค์ทรงได้ฟื้นฟูลัทธิที่นับถือพระเจ้าหลายพระองค์ในอียิปต์ และต่อมาทรงได้เปลี่ยนพระนามเป็น ทุตอังค์อามุน เพื่อถวายเป็นพระเกียรติแก่เทพเจ้าอามุนแห่งอียิปต์ มัมมี่หมายเลข 317a และ 317b ซึ่งเป็นมัมมี่ของพระราชธิดาที่สิ้นพระชนม์เมื่อคราวประสูติกาล ซึ่งเป็นสมาชิกของราชวงศ์รุ่นสุดท้ายที่เกี่ยวข้องกันทางสายโลหิตของราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์

ฟาโรห์ไอย์และฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบ

รูปสลักของฟาโรห์ไอย์ ราว 1336–1327 ปีก่อนคริสตกาล, 66.174.1,

สมาชิกสองพระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ที่สิบแปด คือ ฟาโรห์ไอย์และฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบ ซึ่งได้กลายเป็นผู้ปกครองจากตำแหน่งเจ้าหน้าที่ในราชสำนัก ถึงแม้ว่าฟาโรห์ไอย์ อาจะทรงเป็นพระมาตุลาของพระราชมารดาของฟาโรห์อะเคนอาเตน ในฐานะร่วมสายโลหิตเดียวกันของและ

ฟาโรห์ไอย์อาจจะทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงอังค์เอสเอนอามุน ซึ่งเป็นพระอัครมเหสีที่ทรงเป็นม่ายและเป็นพระขนิษฐาต่าพระมารดาของฟาโรห์ทุตอังค์อามุน เพื่อที่จะได้อำนาจอันชอบธรรม หลังจากนั้นพระองค์ก็มีพระชนม์ชีพอยู่ได้ไม่นาน จากนั้น ฟาโรห์ไอย์ก็ทรงอภิเษกสมรสกับพระนาง ซึ่งเดิมทีเป็นพระนมของพระนางเนเฟอร์ติติ

ฟาโรห์ไอย์ทรงมีรัชสมัยที่สั้น ผู้สืบทอดพระราชบัลลังก์คือฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบ ซึ่งเป็นนายพลในรัชสมัยของฟาโรห์ทุตอังค์อามุน ซึ่งฟาโรห์ไอย์อาจจะทรงตั้งใจให้เป็นผู้สืบทอดพระราชบัลลังก์ในกรณีที่พระองค์ไม่มีพระราชโอรสที่ยังมีพระชนม์ชีพ ซึ่งต่อมาก็คือ ฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบอาจจะแย่งชิงพระราชบัลลังก์ไปจากฟาโรห์ไอย์ในการก่อกบฏ ถึงแม้ว่าพระราชโอรสหรือพระราชโอรสบุญธรรมของฟาโรห์ไอย์พระนามว่า ซึ่งจะได้รับการเสนอพระองค์ให้เป็นมกุฎราชกุมารของพระราชบิดา/พระราชบิดาบุญธรรม แต่ดูเหมือนว่าเจ้าชายนัคต์มินจะสิ้นพระชนม์ในรัชสมัยของฟาโรห์ไอย์ ทำให้ฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบทรงมีโอกาสครองพระราชบัลลังก์ต่อไป

ฟาโรห์ฮอร์เอมเฮบก็เสด็จสวรรคตโดยไม่มีรัชทายาทที่ยังมีพระชนม์ชีพ พระองค์จึงแต่งตั้งให้ราชมนตรีปา-รา-เมส-ซู ขึ้นเป็นมกุฎราชกุมาร ราชมนตรีผู้นี้ทรงขึ้นครองพระราชบัลลังก์ใน 1292 ปีก่อนคริสตกาลในฐานะฟาโรห์รามเสสที่ 1 และเป็นฟาโรห์พระองค์แรกของราชวงศ์ที่สิบเก้าแห่งอียิปต์

ตัวอย่างทางด้านขวานี้แสดงให้เห็นบุรุษคนหนึ่งนามว่า ไอย์ซึ่งได้รับตำแหน่งทางศาสนาอันสูงส่งในตำแหน่ง และมหาปุโรหิตแห่งที่ธีบส์ และหน้าที่มีความรุ่งเรืองในรัชสมัยของทุตอังค์อามุนเมื่อสร้างรูปสลัก ภาพแกะสลักของกษัตริย์ไอย์ ซึ่งเป็นผู้สืบทอดพระราชบัลลังก์ของฟาโรห์ทุตอังค์อามุนที่ปรากฏบนรูปสลัก จึงเป็นความพยายามของช่างฝีมือที่จะ "พัฒนา" ประติมากรรม

ความสัมพันธ์กับดินแดนนิวเบีย

จักรวรรดิแห่งราชวงศ์ที่สิบแปดได้พิชิตนิวเบียล่างทั้งหมดในรัชสมัยฟาโรห์ทุตโมสที่ 1 ในรัชสมัยของฟาโรห์ทุตโมสที่ 3 ชาวอียิปต์ได้ควบคุมนิวเบียไปโดยตรง ซึ่งไปถึงแก่งน้ำตกแม่น้ำไนล์ที่ 4 โดยอิทธิพลของอียิปต์หรือขยายออกไปนอกเหนือจุดนี้ ชาวอียิปต์เรียกบริเวณนี้ว่า คุช และปกครองโดย ราชวงศ์ที่สิบแปดได้รับทองคำนิวเบีย หนังสัตว์ งาช้าง ไม้มะเกลือ วัวควาย และม้า ซึ่งมีคุณภาพดีเยี่ยม ชาวอียิปต์สร้างวิหารไปทั่วนิวเบีย วิหารที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งอุทิศให้กับเทพอามุนที่เฌเบล บาร์คัล ในเมืองแนปาตา แห่งนี้ได้รับการขยายให้ใหญ่ขึ้นโดยฟาโรห์แห่งอียิปต์และนิเบียในช่วงเวลาต่อมา เช่น ฟาโรห์ทาฮาร์กา

• เครื่องบรรณาการนิวเบียถวายแด่ฟาโรห์ จาก MET DT221112
• แห่งนิวเบียทรงนำเครื่องบรรณาการถวายแด่ฟาโรห์ทุตอังค์อามุน ราชวงศ์ที่สิบแปด จากสุสานแห่งฮุย
• ชาวนูเบียถวายเครื่องบรรณาการแด่ฟาโรห์ทุตอังค์อามุน จากสุสานแห่งฮุย

ความสัมพันธ์กับดินแดนตะวันออกใกล้

หลังจากสิ้นสุดยุคการปกครองโดยต่างชาติอย่างฮิกซอส ราชวงศ์ที่สิบแปดได้เข้าสู่ช่วงแห่งการขยายตัวอย่างเข้มข้น พิชิตพื้นที่กว้างใหญ่ของตะวันออกใกล้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งฟาโรห์ทุตโมสที่ 3 ได้ส่ง "ชาซู" กลุ่มชาวเบดูอินทางตอนเหนือของคานาอัน และดินแดนของไกลถึงซีเรียและ ในการรบทางทหารหลายครั้งประมาณ 1450 ปีก่อนคริสตกาล

• ภาพนูนต่ำอียิปต์แสดงการต่อสู้กับชาวเอเชียติกตะวันตกในรัชสมัยของฟาโรห์อเมนโฮเทปที่ 2 แห่งราชวงศ์ที่สิบแปด ราว 1427–1400 ปีก่อนคริสตกาล
• ผู้ถือเครื่องบรรณาการของชาวเอเชียตะวันตกในสุสานของ, ราว 1,400 ปีก่อนคริสตกาล จากธีบส์ พิพิธภัณฑ์บริติช

การระบุช่วงเวลาของราชวงศ์

การหาอายุด้วยคาร์บอนกัมมันตภาพรังสีบ่งชี้ว่าช่วงเวลาของราชวงศ์ที่สิบแปดอาจเริ่มต้นเร็วกว่าช่วงเวลาเดิมคือ 1550 ปีก่อนคริสตกาลไม่กี่ปี ช่วงเวลาของเรดิโอคาร์บอนสำหรับการเริ่มของสมัยราชวงศ์ที่สิบแปดคือ 1570–1544 ปีก่อนคริสตกาล ค่าเฉลี่ยคือ 1557 ปีก่อนคริสตกาล

รายพระนามฟาโรห์

ฟาโรห์แห่งราชวงศ์ที่สิบแปดทรงปกครองเป็นเวลาประมาณ 250 ปี (ประมาณ 1550–1298 ปีก่อนคริสตกาล) ช่วงเวลาและพระนามในตารางนำมาจากด็อดสันและฮิลตัน ฟาโรห์หลายพระองค์ทรงถูกฝังพระบรมศพอยู่ในหุบเขากษัตริย์ในธีบส์ (KV) สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมได้จากเว็บไซต์ Theban Mapping Project ปรากฏการอภิเษกสมรสทางการทูตหลายครั้งเป็นที่ทราบกันดีสำหรับช่วงราชอาณาจักรใหม่ พระราชธิดาของกษัตริย์ต่างชาติเหล่านี้มักถูกกล่าวถึงเฉพาะในบันทึกคูนิฟอร์มและไม่ทราบจากแหล่งอื่น การอภิเษกสมรสน่าจะเป็นวิธีการยืนยันความสัมพันธ์อันดีระหว่างรัฐเหล่านี้

ฟาโรห์	รูปภาพ	พระนามครองราชย์/พระนามประสูติ	รัชสมัย	สถานที่ฝังพระบรมศพ	พระมเหสี/พระสวามี	คำอธิบาย
อาโมสที่ 1/อาโอซิสที่ 1		เนบเพติเร	1549–1524 ปีก่อนคริสตกาล		อาโมส-เนเฟอร์ทาริ อาโมส-เฮนุตทาเมฮู อาโมส-ซิตคาโมส
อเมนโฮเทปที่ 1		ดเจเซอร์คาเร	1524–1503 ปีก่อนคริสตกาล	? หรือ ?	อาโมส-เมริตอามอน
ทุตโมสที่ 1		อาอาเคเปอร์คาเร	1503–1493 ปีก่อนคริสตกาล	,	อาโมส มุตโนเฟรต
ทุตโทสที่ 2		อาอาเคเปอร์เอนเร	1493–1479 ปีก่อนคริสตกาล	?	ฮัตเชปซุต ไอเซต
ฮัตเชปซุต		มาอัตคาเร	1479–1458 ปีก่อนคริสตกาล		ทุตโมสที่ 2
ทุตโมสที่ 3		เมนเคเปอร์(เอน)เร	1479–1425 ปีก่อนคริสตกาล	เควี 34	ซาทิอาห์ เมริตเร-ฮัตเชปซุต เนบทู เมนเฮต, เมนวิ และ เมอร์ติ
อเมนโฮเทปที่ 2		อาอาเคเปอร์รูเร	1427–1397 ปีก่อนคริสตกาล	เควี 35	เธียอา
ทุตโมสที่ 4		เมนเคเปอร์รูเร	1397–1388 ปีก่อนคริสตกาล	เควี 43	ไออาเรต มัตเอมวียา พระราชธิดาในกษัตริย์ แห่งไมตานนี
อเมนโฮเทปที่ 3		เนบมาอัตเร	1388–1351 ปีก่อนคริสตกาล		ทีเย จิลูคิปาแห่งไมตานนี ทาดูคิปาแห่งไมตานนี ซิตอามุน ไอเซต พระราชธิดาในกษัตริย์ แห่งบาบิโลน พระราชธิดาในกษัตริย์แห่งบาบิโลน พระราชธิดาในกษัตริย์แห่ง พระราชธิดาในกษัตริย์แห่งอัมเมีย
อเมนโฮเทปที่ 4/อาเคนอาเตน		เนเฟอร์เคเฟอร์รูเร-วาเอนเร	1351–1334 ปีก่อนคริสตกาล	, (?)	เนเฟอร์ติติ คียา ทาดูคิปาแห่งไมตานนี พระราชธิดาในกษัตริย์แห่งเมริตอาเตน? เมเคตอาเตน? อังค์เอสเอนอามุน พระราชธิดาในกษัตริย์, กษัตริย์แห่งบาบิโลน
สเมนค์คาเร		อังค์เคเปอร์รูเร	1335–1334 ปีก่อนคริสตกาล	(?)	เมริตอาเตน
เนเฟอร์เนเฟรูอาเตน		อังค์เคเปอร์รูเร-อะเคต-เอน-ฮิเอส	1334–1332 ปีก่อนคริสตกาล		อาเคนอาเตน? สเมนค์คาเร?	มักสันนิษฐานว่าเป็นพระนางเนเฟอร์ติติ
ทุตอังค์อามุน		เนบเคเปอร์รูเร	1332–1323 ปีก่อนคริสตกาล	เควี 62	อังค์เอสเอนอามุน
ไอย์		เคเปอร์เคเปอร์รูเร	1323–1319 ปีก่อนคริสตกาล		อังค์เอสเอนอามุน?
ฮอร์เอมเฮบ		ดเจเซอร์เคเปอร์รูเร-เซเทปเอนเร	1319–1292 ปีก่อนคริสตกาล

เส้นเวลาของราชวงศ์ที่สิบแปดแห่งอียิปต์

อ้างอิง

1. Daniel Molinari (2014-09-16), Egypts Lost Queens, เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-12-21, สืบค้นเมื่อ 2017-11-14
2. Graciela Gestoso Singer, "Ahmose-Nefertari, The Woman in Black". Terrae Antiqvae, January 17, 2011
3. Aidan Dodson, Dyan Hilton: pg 122
4. O'Connor & Cline 1998, pp. 11–12.
5. Aidan Dodson, Dyan Hilton: pg 130
6. Kozloff & Bryan 1992, no. 2.
7. ; Hilton, Dyan (2010). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 142. ISBN .
8. ; Hilton, Dyan (2010). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 143. ISBN .
9. Gardiner, Alan (1953). "The Coronation of King Haremhab". Journal of Egyptian Archaeology. 39: 13–31.
10. "Block Statue of Ay". brooklynmuseum.org. สืบค้นเมื่อ 17 June 2014.
11. O'Connor, David (1993). Ancient Nubia: Egypt's Rival in Africa. University of Pennsylvania, USA: University Museum of Archaeology and Anthropology. pp. 60–69. ISBN .
12. Shaw, Ian (2004). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 217.
13. "Early History", , ed., Sudan A Country Study. Washington: GPO for the Library of Congress, 1991.
14. Gabriel, Richard A. (2009). Thutmose III: The Military Biography of Egypt's Greatest Warrior King (ภาษาอังกฤษ). Potomac Books, Inc. p. 204. ISBN .
15. Allen, James P. (2000). Middle Egyptian: An Introduction to the Language and Culture of Hieroglyphs (ภาษาอังกฤษ). Cambridge University Press. p. 299. ISBN .
16. "Tomb-painting British Museum". The British Museum (ภาษาอังกฤษ).
17. Ramsey, C. B.; Dee, M. W.; Rowland, J. M.; Higham, T. F. G.; Harris, S. A.; Brock, F.; Quiles, A.; Wild, E. M.; Marcus, E. S.; Shortland, A. J. (2010). "Radiocarbon-Based Chronology for Dynastic Egypt". Science. 328 (5985): 1554–1557. Bibcode:2010Sci...328.1554R. doi:10.1126/science.1189395. PMID 20558717. S2CID 206526496.
18. Aidan Dodson, Dyan Hilton: The Complete Royal Families of Ancient Egypt. The American University in Cairo Press, London 2004
19. . Theban Mapping Project. 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 July 2010. สืบค้นเมื่อ 24 November 2018.
20. Grajetzki, Ancient Egyptian Queens: A Hieroglyphic Dictionary, Golden House Publications, London, 2005, ISBN 
21. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ WG

บรรณานุกรรม

• O'Connor, David; Cline, Eric (1998). Amenhotep III: Perspectives on His Reign. University of Michigan Press.
• (2023). Pharaohs of the Sun: The Rise and Fall of Tutankhamun's Dynasty. Pegasus Books. ISBN .
• Kozloff, Arielle; Bryan, Betsy (1992). Royal and Divine Statuary in Egypt's Dazzling Sun: Amenhotep III and his World. Cleveland.
• (1995). The Ancient Near East: c. 3000–330 BC. London: . ISBN .

ดูเพิ่ม

• Hatshepsut: from Queen to Pharaoh, an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art (fully available online as PDF)