Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
สนับสนุน
www.wiki3.th-th.nina.az

พระบาทสมเด จพระบรมชนกาธ เบศร มหาภ ม พลอด ลยเดชมหาราช บรมนาถบพ ตร 5 ธ นวาคม พ ศ 2470 13 ต ลาคม พ ศ 2559 เป นพระมหากษ ตร ย

สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช

สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 – 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559) เป็นพระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรีและเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 53 ตามประวัติศาสตร์ไทย ครองราชย์ตั้งแต่วันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ด้วยพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร จนสวรรคต เป็นประมุขแห่งรัฐที่ครองราชย์ยาวนานมากที่สุดตลอดกาลในประเทศไทย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และทวีปเอเชีย พระองค์ยังเป็นประมุขแห่งรัฐที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุดในโลกในขณะทรงพระชนม์ นับตั้งแต่การสวรรคตของสมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะแห่งญี่ปุ่นใน พ.ศ. 2532 กระทั่งสวรรคตใน พ.ศ. 2559 อีกทั้งเป็นพระมหากษัตริย์ที่ดำรงตำแหน่งนานที่สุดตลอดกาลอันดับที่ 3 ของโลก ด้วยระยะเวลาในราชสมบัติทั้งสิ้น 70 ปี 126 วัน

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
บรมนาถบพิตร
พระภัทรมหาราช
image
พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
พระมหากษัตริย์ไทย
ครองราชย์9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559
(70 ปี 126 วัน)
ราชาภิเษก5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493
ก่อนหน้าพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร
ถัดไปพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
ดูรายพระนามและรายชื่อ
นายกรัฐมนตรี
ดูรายชื่อ
พระราชสมภพ5 ธันวาคม พ.ศ. 2470
โรงพยาบาลเคมบริดจ์ เคมบริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐ
สวรรคต13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 (88 พรรษา)
โรงพยาบาลศิริราช กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
ถวายพระเพลิง26 ตุลาคม พ.ศ. 2560
พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง
บรรจุพระบรมอัฐิพระวิมานทองกลาง
บนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
พระอัครมเหสีสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง (สมรส พ.ศ. 2493)
พระราชบุตร
รายละเอียด
ดูรายพระนาม
วัดประจำรัชกาล
วัดบวรนิเวศวิหาร
ราชวงศ์จักรี
ราชสกุลมหิดล
พระราชบิดาสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
พระราชมารดาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ศาสนาเถรวาท
ลายพระอภิไธยimage
พระสุรเสียงของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

พระองค์เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 ที่โรงพยาบาลเมาต์ออเบิร์น เมืองเคมบริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐ เป็นพระราชโอรสพระองค์เล็กในสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก กับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และเป็นพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า

พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ และได้ทรงหยุดยั้งการกบฏ เช่น กบฏเมษาฮาวายใน พ.ศ. 2524 และกบฏทหารนอกราชการใน พ.ศ. 2528 กระนั้น ในสมัยของพระองค์ได้มีการทำรัฐประหารโดยทหารหลายคณะ เช่น จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ใน พ.ศ. 2500 กับพลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน ใน พ.ศ. 2549 ตลอดระยะเวลา 70 ปีที่ทรงครองราชย์ มีนายกรัฐมนตรีดำรงตำแหน่ง 26 คน โดยเริ่มต้นที่ปรีดี พนมยงค์ และสิ้นสุดลงที่ประยุทธ์ จันทร์โอชา

ประชาชนชาวไทยส่วนใหญ่เคารพพระองค์ อนึ่ง ตามรัฐธรรมนูญ พระมหากษัตริย์ทรงอยู่ในฐานะอันเป็นที่เคารพสักการะ และผู้ใดจะละเมิดมิได้ ส่วนประมวลกฎหมายอาญาบัญญัติไว้ว่า การดูหมิ่น หมิ่นประมาท หรืออาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์เป็นความผิดอาญา คณะรัฐมนตรีหลายชุดที่ได้รับการเลือกตั้งมาก็ถูกคณะทหารล้มล้างไปด้วยข้อกล่าวหาว่านักการเมืองผู้ใหญ่หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ กระนั้น พระองค์เองได้ตรัสเมื่อปี พ.ศ. 2548 ว่า สาธารณชนพึงวิพากษ์วิจารณ์พระองค์ได้

พระองค์ทรงเป็นที่สรรเสริญในประเทศไทยเกี่ยวกับพระราชดำริในเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โคฟี แอนนัน เลขาธิการสหประชาชาติ ได้ถวายรางวัลความสำเร็จสูงสุดด้านการพัฒนามนุษย์แด่พระองค์ ด้านสินทรัพย์ของพระองค์ นิตยสาร ฟอบส์ จัดอันดับให้พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ที่มีพระราชทรัพย์มากที่สุดในโลกตั้งแต่ พ.ศ. 2551 ถึง พ.ศ. 2556 เมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2557 พระองค์มีพระราชทรัพย์ 30,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ดูหมายเหตุด้านล่าง) สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ใช้ทรัพย์สินเพื่อสวัสดิการสาธารณะ เช่น เพื่อพัฒนาเยาวชน แต่ได้รับการยกเว้นมิต้องจ่ายภาษีและให้เปิดเผยการเงินต่อพระองค์ผู้เดียว พระองค์ยังทรงอุทิศพระราชทรัพย์ในโครงการพัฒนาประเทศไทยหลายโครงการ โดยเฉพาะในทางเกษตรกรรม สิ่งแวดล้อม สาธารณสุข การส่งเสริมอาชีพ ทรัพยากรน้ำ สวัสดิการทางคมนาคม และสวัสดิการสาธารณะ

พระชนม์ชีพช่วงต้น

พระราชสมภพ

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชสมภพในราชสกุลมหิดลอันเป็นสายหนึ่งในราชวงศ์จักรี ณ โรงพยาบาลเมาต์ออเบิร์น เมืองเคมบริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐ อันเป็นที่ซึ่งพระบรมราชชนกและพระบรมราชชนนีกำลังทรงศึกษาวิชาการอยู่ เมื่อวันจันทร์ ขึ้น 12 ค่ำ เดือนอ้าย ปีเถาะ นพศก จ.ศ. 1289 ตรงกับวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2470

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นพระโอรสองค์ที่สามในสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ (สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในกาลต่อมา) และหม่อมสังวาลย์ มหิดล ณ อยุธยา (สกุลเดิม ตะละภัฎ, สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในกาลต่อมา) มีพระนามเมื่อแรกประสูติอันปรากฏในสูติบัตรว่า "เบบี สงขลา" (อังกฤษ: Baby Songkla) ต่อมาคือ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภูมิพลอดุลเดช เมื่อได้รับพระราชทานนาม มีพระเชษฐภคินีและสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช 2 พระองค์ คือ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ และพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ซึ่งสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงออกพระนามเรียกพระองค์เป็นการลำลองว่า "เล็ก"

image
สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช ในปี พ.ศ. 2488

พระนามภูมิพลอดุลเดชนั้นพระบรมราชชนนีได้รับพระราชทานทางโทรเลขจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2470 โดยทรงกำกับตัวสะกดเป็นอักษรโรมันว่า "Bhumibala Aduladeja" ทำให้สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทรงเข้าพระทัยว่าได้รับพระราชทานนามพระโอรสว่า "ภูมิบาล" ในระยะแรกพระนามของพระองค์สะกดเป็นภาษาไทยว่า "ภูมิพลอดุลเดช" ต่อมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเองทรงเขียนว่า "ภูมิพลอดุลยเดช" โดยทรงเขียนทั้งสองแบบสลับกันไป จนมาทรงนิยมใช้แบบหลังซึ่งมีตัว "ย" สะกด

พระนามของพระองค์มีความหมายว่า

  • ภูมิพล - ภูมิ หมายความว่า "แผ่นดิน" และ พล หมายความว่า "พลัง" รวมกันแล้วหมายถึง "พลังแห่งแผ่นดิน"
  • อดุลยเดช - อดุลย หมายความว่า "ไม่อาจเทียบได้" และ เดช หมายความว่า "อำนาจ" รวมกันแล้วหมายถึง "อำนาจที่ไม่อาจเทียบได้"

เมื่อ พ.ศ. 2471 ได้เสด็จกลับสู่ประเทศไทยพร้อมพระบรมราชชนก ซึ่งทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิตเกียรตินิยมจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด สหรัฐ พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมราชชนนี สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ และสมเด็จพระเชษฐาธิราช โดยประทับ ณ วังสระปทุม ต่อมาวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2472 สมเด็จพระบรมราชชนกสวรรคต ขณะที่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระชนมายุไม่ถึงสองพรรษา

การศึกษา

พ.ศ. 2475 เมื่อเจริญพระชนมายุได้ 4 พรรษา เสด็จเข้าศึกษาที่โรงเรียนมาแตร์เดอีวิทยาลัยจนถึงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2476 จึงเสด็จพระราชดำเนินไปประทับ ณ เมืองโลซาน ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ พร้อมด้วยพระบรมราชชนนีพระเชษฐภคินีและสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราชเพื่อการศึกษาและพระพลานามัยของสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช จากนั้นทรงเข้าศึกษาต่อชั้นประถมศึกษา ณ เมืองโลซาน ในเดือนกันยายน พ.ศ. 2477 ทรงศึกษาวิชาภาษาฝรั่งเศส ภาษาเยอรมัน และภาษาอังกฤษ แล้วทรงเข้าชั้นมัธยมศึกษา ณ เอกอลนูแวลเดอลาซุอิสรอม็องด์ (École Nouvelle de la Suisse Romande) เมือง (Chailly-sur-Lausanne)

สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ

เมื่อพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอานันทมหิดล สมเด็จพระบรมเชษฐาธิราช เสด็จขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรี พระองค์ก็ได้รับการสถาปนาฐานันดรศักดิ์เป็น สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลเดช เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478

เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2481 พระองค์ได้โดยเสด็จฯ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จนิวัตประเทศไทยเป็นเวลา 2 เดือน โดยประทับที่พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต จากนั้นเสด็จกลับไปศึกษาต่อที่สวิตเซอร์แลนด์จนถึง พ.ศ. 2488 ทรงรับประกาศนียบัตรทางอักษรศาสตร์จากโรงเรียนฌีมนาซกลาซิกก็องตอนาลเดอโลซาน (Gymnase Classique Cantonal de Lausanne) แล้วทรงเข้าศึกษาต่อ ณ มหาวิทยาลัยโลซาน แผนกวิทยาศาสตร์ โดยเสด็จนิวัตประเทศไทยเป็นครั้งที่สอง ประทับ ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง

พระมหากษัตริย์ไทย

ต้นรัชกาลและราชาภิเษกสมรส

image
วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:
ประกาศนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 9 มิถุนายน 2489 (สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช ทรงราชย์สืบราชสันตติวงศ์)

วันที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาอานันทมหิดลเสด็จสวรรคตอย่างกระทันหัน ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ภายในพระบรมมหาราชวัง ในวันเดียวกัน รัฐสภาลงมติเป็นเอกฉันท์อัญเชิญสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช (พระยศในขณะนั้น) ขึ้นทรงราชย์สืบราชสันตติวงศ์ต่อไป จากนั้นเสด็จพระราชดำเนินไปศึกษาต่อ ณ มหาวิทยาลัยแห่งเดิม แต่เปลี่ยนสาขาจากวิทยาศาสตร์ ไปเป็นสาขาสังคมศาสตร์ นิติศาสตร์ และรัฐศาสตร์ ในวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2489 ซึ่งในช่วงเวลานั้นพระองค์ยังทรงพระเยาว์และเสด็จพระราชดำเนินศึกษาต่อ คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ชั่วคราวในครั้งแรก ซึ่งได้แก่ พระสุธรรมวินิจฉัย (ชม วณิกเกียรติ), พระยานลราชสุวัจน์ (ทองดี นลราชสุวัจน์) และสงวน จูฑะเตมีย์ สมาชิกพฤฒสภา ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร และพระยามานวราชเสวี (ปลอด วิเชียร ณ สงขลา) พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชทรงเล่าว่า ระหว่างประทับรถพระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินไปยังท่าอากาศยานนานาชาติดอนเมือง เพื่อทรงศึกษาเพิ่มเติมที่สวิตเซอร์แลนด์ ก็ทรงได้ยินเสียงราษฎรคนหนึ่งตะโกนว่า "ในหลวง อย่าทิ้งประชาชน" จึงทรงนึกตอบในพระราชหฤทัยว่า "ถ้าประชาชนไม่ทิ้งข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าจะทิ้งประชาชนอย่างไรได้" ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงตระหนักในหน้าที่พระมหากษัตริย์ของพระองค์ ดังที่ได้ตรัสตอบชายคนเดิมนั้นในอีก 20 ปีต่อมา หลังจากที่จบการศึกษาจากสวิตเซอร์แลนด์ พระองค์เสด็จเยือนกรุงปารีส ทรงพบกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ซึ่งเป็นธิดาของเอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เป็นครั้งแรก ในขณะนั้น ทั้งสองพระองค์มีพระชนมายุ 21 พรรษาและ 15 พรรษาตามลำดับ ใน พ.ศ. 2490 พระองค์มีพระราชหัตถเลขาแสดงความพอพระราชพฤทัยในรัฐประหารในปีนั้น ซึ่งเป็นรัฐประหารของฝ่ายกษัตริย์นิยม: 44 

เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2491 ในระหว่างเสด็จประทับยังต่างประเทศ ขณะที่พระองค์ทรงขับรถยนต์พระที่นั่งเฟียส ทอปอลิโน จากเจนีวาไปยังโลซาน ทรงประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์ กล่าวคือ รถยนต์พระที่นั่งชนกับรถบรรทุกอย่างแรง ทำให้เศษกระจกกระเด็นเข้าพระเนตรขวา พระอาการสาหัส หลังการถวายการรักษา พระองค์มีพระอาการแทรกซ้อนบริเวณพระเนตรขวา แพทย์จึงถวายการรักษาอย่างต่อเนื่องหลายครั้ง หากแต่พระอาการยังคงไม่ดีขึ้น กระทั่งวินิจฉัยแล้วว่าพระองค์พระเนตรขวาบอด จึงได้ถวายการแนะนำให้พระองค์ทรงในที่สุด ทั้งนี้ หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ได้มีโอกาสเข้าเฝ้าเยี่ยมพระอาการเป็นประจำจนกระทั่งหายจากอาการประชวร อันเป็นเหตุที่ทำให้ทั้งสองพระองค์มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิดนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงหมั้นกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2492 และเสด็จพระราชดำเนินนิวัตพระนครในปีถัดมา โดยประทับ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน ต่อมาวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2493 พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้จัดการพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ณ พระตำหนักสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ภายในวังสระปทุม ซึ่งในการพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสนี้ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ขึ้นเป็น สมเด็จพระราชินีสิริกิติ์

วันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกตามแบบอย่างโบราณราชประเพณีขึ้น ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณ เฉลิมพระปรมาภิไธยตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร พระราชทานพระปฐมบรมราชโองการว่า "เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม" ในโอกาสนี้พระองค์ทรงพระราชดำริว่า ตามโบราณราชประเพณี เมื่อสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราชเจ้าได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติบรมราชาภิเษกแล้ว ย่อมโปรดให้สถาปนาเฉลิมพระเกียรติยศสมเด็จพระอัครมเหสีขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมราชินี ดังนั้น พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศสถาปนาเฉลิมพระเกียรติยศสมเด็จพระราชินีสิริกิติ์ ขึ้นเป็น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี

ผนวช

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชเสด็จฯ ออกผนวชเป็นเวลา 15 วัน ระหว่างวันที่ 22 ตุลาคม–5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีสมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช เป็นพระอุปัชฌาย์ ทรงได้รับฉายาว่า ภูมิพโลภิกขุ หลังจากนั้น พระองค์เสด็จฯ ไปประทับจำพรรษา ณ พระตำหนักปั้นหยา วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ระหว่างที่ผนวชนั้น พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ด้วยเหตุนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงได้โปรดเกล้าฯ ให้เฉลิมพระนามาภิไธยเป็นสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในวันเฉลิมพระชนมพรรษา 5 ธันวาคม ปีเดียวกัน

ระหว่างที่ทรงดำรงสมณเพศ พระภิกษุพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงปฏิบัติพระราชกิจ เช่นเดียวกับพระภิกษุทั้งหลายอย่างเคร่งครัด เช่น เสด็จลงพระอุโบสถทรงทำวัตรเช้า–เย็น ตลอดจนทรงสดับพระธรรมและพระวินัยนอกจากนี้ยังได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจพิเศษอื่น ๆ เช่นในวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2499 ได้เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ทรงร่วมสังฆกรรมในพิธีผนวชและอุปสมบทนาคหลวงในพระบรมราชินูปถัมภ์ ในวันที่วันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2499 เสด็จฯ ไปทรงรับบิณฑบาต จากพระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน ในโอกาสนี้พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ครั้งยังเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ ได้เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทด้วย

อนึ่ง ในการทรงพระผนวชครั้งนี้ เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2499 ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาสมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช พระราชอุปัชฌาจารย์ ขึ้นเป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์

image พระมหากษัตริย์ราชวงศ์จักรี
imageพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
imageพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
imageพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
imageพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
imageพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
imageพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
imageพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
imageพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล
พระอัฐมรามาธิบดินทร
imageพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว


ขัดแย้งกับรัฐบาลจอมพล แปลก พิบูลสงคราม

หลังจากรัฐประหารในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2494 นำโดยจอมพล แปลก พิบูลสงคราม ตามมาด้วยยกเลิกรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2492 และกลับไปใช้รัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2475 เพื่อเป็นการลดอำนาจพระมหากษัตริย์ พระองค์เจ้าธานีนิวัตทรงบันทึกปฏิกิริยาของพระองค์ว่า "ท่านกริ้วมาก ทรงตำหนิหลวงพิบูลอย่างแรงหลายคำ ท่านว่าฉันไม่พอใจมากที่คุณหลวงทำเช่นนี้": 48–9  ต่อมาทรงพยายามเจรจาต่อรองกับรัฐบาลขอให้เพิ่มเติมพระราชอำนาจบางอย่าง เช่น ให้ทรงเลือกสมาชิกวุฒิสภาได้: 49  ใน พ.ศ. 2496 พระองค์ขัดแย้งกับรัฐบาลเรื่องพระราชบัญญัติจำกัดการถือครองที่ดิน ทรงชะลอการลงพระปรมาภิไธย แต่สุดท้ายก็ผ่านเป็นกฎหมาย: 50  ต่อมาในปี พ.ศ. 2498 จอมพล แปลก ได้จัดให้พระองค์และสมเด็จพระบรมราชินี (พระอิสริยยศในขณะนั้น) เสด็จเยือนภาคอีสานโดยทางรถไฟ ผลปรากฏชัดว่าพระองค์เป็น ที่นิยมของประชาชนจำนวน มาก ดังนั้น จอมพล แปลก จึงได้ตัดงบประมาณในการเสด็จ ครั้งต่อไป

อย่างไรก็ดี เหตุการณ์ที่น่าจะเป็นฟางเส้นสุดท้ายคือการรื้อฟื้นคดีสวรรคต ร. 8 และแผนนำปรีดี พนมยงค์กลับประเทศ: 51  ตั้งแต่เดือนเมษายน 2500 พระองค์และกลุ่มกษัตริย์นิยมเคลื่อนไหวเตรียมรัฐประหาร มีการอภิปรายในสภาผู้แทนราษฎรว่า พระองค์พระราชทานเงินสนับสนุนแก่พรรคประชาธิปัตย์ 700,000 บาท และมีรายงานว่าพระองค์เสด็จฯ ไปบ้านพักของหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมชในยามวิกาลอย่างลับ ๆ อยู่เสมอ: 52 

โดยเฉพาะในโอกาสฉลองพุทธศตวรรษ พ.ศ. 2500 รัฐบาลได้กราบบังคมทูลเชิญพระมหากษัตริย์เสด็จมาทรงเป็นประธานซึ่งก็ทรงตอบรับเป็นที่เรียบร้อย แต่ครั้นถึงวันงานทรงพระประชวรปัจจุบันทันด่วน ทำให้นายกรัฐมนตรีตัดสินใจเป็นประธานเปิดพิธีเอง และในเดือนสิงหาคมปีดังกล่าว จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ผู้บัญชาการทหารบก ออกมาโจมตีรัฐบาลของจอมพล แปลก ว่าละเมิดพระราชอำนาจของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งข่าวการระหองระแหงกันระหว่างพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชและรัฐบาลดังกล่าว ทำให้สาธารณะเริ่มไม่ไว้วางใจรัฐบาลมากขึ้น

เมื่อวันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2500 จอมพล แปลก ได้ขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเพื่อขอให้ทรงสนับสนุนรัฐบาล พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเตือนจอมพล แปลก ว่าขอให้ลาออกจากตำแหน่งเสียเพื่อมิให้เกิดรัฐประหาร แต่จอมพล แปลก ปฏิเสธ เย็นวันดังกล่าว จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ยึดอำนาจการปกครองจากรัฐบาลทันที และสองชั่วโมงหลังจากการประกาศยึดอำนาจ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ใช้กฎอัยการศึกทั่วราชอาณาจักร และได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้จอมพล สฤษดิ์ เป็นผู้รักษาพระนครฝ่ายทหารโดยไม่มีผู้รับสนองพระบรมราชโองการ

สมัยรัฐบาลจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

image
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ กับพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในปี พ.ศ. 2503

เมื่อรัฐบาลทหารของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เถลิงอำนาจแล้ว รัฐบาลได้ฟื้นฟูพระราชอำนาจพระมหากษัตริย์ โดยอนุญาตให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จออกประชาชนเป็นอันมาก ให้เสด็จประภาสในถิ่นทุรกันดาร และตั้งงบประมาณสนับสนุนโครงการพัฒนาที่พระองค์มีพระราชดำริริเริ่มด้วย โดยรัฐบาลจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ประกาศให้นำประเพณีหมอบกราบเข้าเฝ้า ซึ่งเลิกไปในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กลับมาใช้ใหม่ กับทั้งประกาศให้สถาปนาธรรมยุติกนิกายขึ้นซ้ำด้วย นอกจากนี้ นับตั้งแต่การปฏิวัติสยาม 2475 สืบมา ประเพณีการเสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราชลมารคก็ได้จัดขึ้นเป็นครั้งแรกเพื่อถวายผ้าพระกฐิน

พิธีกรรมตามโบราณประเพณีหลายอย่างของราชวงศ์จักรี เช่นพิธีกรรมพืชมงคล ก็มีประกาศให้ฟื้นฟู วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (5 ธันวาคม) ก็ได้รับการประกาศให้เป็นวันชาติไทย แทนที่วันที่ 24 มิถุนายน อันตรงกับวันที่คณะราษฎรได้เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นผลสำเร็จด้วย

เมื่อจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ถึงแก่อสัญกรรมในวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2506 สำนักพระราชวังก็มีประกาศให้จัดการไว้ทุกข์ในพระราชวังเป็นเวลายี่สิบเอ็ดวัน และศพจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้รับพระราชทานฉัตรห้าชั้น ซึ่งปรกติเป็นเครื่องยศของพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้า กางกั้นตลอดระยะเวลาไว้ศพ ทั้งนี้ พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) องคมนตรี ได้กล่าวต่อมาว่า ไม่เคยมีนายกรัฐมนตรีคนใดที่มีความใกล้ชิดกับพระมหากษัตริย์เท่ากับจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ มาก่อนเลย

สมัยรัฐบาลจอมพล ถนอม กิตติขจร

หลังจากการถึงแก่อสัญกรรมของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ใน พ.ศ. 2506 จอมพล ถนอม กิตติขจร ก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรีคนถัดมา และจอมพล ถนอม กิตติขจร ก็สืบนโยบายราชานิยมของจอมพล สฤษดิ์ต่อมาอีกกว่าทศวรรษ ซึ่งเดือนตุลาคม 2516 ในการประท้วงเพื่อเรียกร้องประชาธิปไตยจากรัฐบาล และมีผู้ตายเป็นจำนวนมหาศาลอันเนื่องมาจากการปราบปรามของรัฐบาลนั้น พระองค์ได้มีพระบรมราชานุญาตให้เปิดพระทวารพระตำหนักจิตรลดารโหฐานรับผู้ชุมนุมที่หนีตายเข้ามา และพระราชทานพระราชโอกาสให้เหล่าผู้ชุมนุมเฝ้า เหตุการณ์ 14 ตุลาแสดงภาพลักษณ์ว่าผลประโยชน์ของนักศึกษาตรงกับผลประโยชน์ของสถาบันพระมหากษัตริย์: 76  แต่พระองค์ยังทรงรู้สึกว่าขบวนการนักศึกษาจะต้องถูกควบคุม และการเดินขบวนอย่างเปิดเผยเป็นสิ่งผิด: 75 

ยุคประชาธิปไตยเบ่งบาน

ต่อมา ก็ทรงตั้ง สัญญา ธรรมศักดิ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นนายกรัฐมนตรีแทนจอมพล ถนอม กิตติขจร ผู้ลี้ภัยไปสหรัฐและสิงคโปร์ตามลำดับ ครั้งนั้น สัญญา ธรรมศักดิ์ จัดตั้งรัฐบาลพลเรือนสำเร็จเป็นครั้งแรก แต่ท่ามกลางปัจจัยทั้งในและนอกประเทศทำให้เกิดการสมคบกันรัฐประหารรอบใหม่ ทั้งนี้ ศาสตราจารย์ บุญชนะ อัตถากร เล่าว่าในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2519 พลเรือเอก สงัด ชลออยู่ นำความบ้านเมืองกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวซึ่งขณะนั้นประทับอยู่ที่พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ว่าอาจมีความจำเป็นต้องรัฐประหาร บุญชนะบันทึกว่าสงัดได้สนทนากับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวดังนี้

สงัด: อยากได้พรจากพระโอษฐ์ให้ทางทหารดำเนินการได้ตามที่คิดไว้
ในหลวง: ให้คิดเอาเองว่า ควรจะทำอย่างไรต่อไป

...

สงัด: ถ้าทางทหารยึดอำนาจการปกครองได้แล้ว… ใครควรจะเป็นนายกรัฐมนตรี
ในหลวง: จะทำอะไรลงไปก็ควรปรึกษานักกฎหมาย คือ คุณธานินทร์ กรัยวิเชียร ผู้พิพากษาศาลฎีกาเสียด้วย: 162 

การเดินทางกลับประเทศของจอมพล ถนอม โดยบวชเป็นภิกษุที่วัดบวรนิเวศวิหาร ก่อให้เกิดการประท้วงเป็นวงกว้างในช่วงเดือนกันยายน วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2519 หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช นายกรัฐมนตรี ไม่อาจจัดการอะไรได้ จึงขอลาออก และเมื่อเวลา 21.30 น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถเสด็จไปวัดบวรนิเวศ ไม่นานให้หลัง เกิดเหตุการณ์ 6 ตุลา ซึ่งกองกำลังติดอาวุธสังหารหมู่ผู้ประท้วงล้มตายที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยกล่าวหาว่าสถาบันพระมหากษัตริย์ว่าอยู่เบื้องหลัง "อาชญากรรม" ดังกล่าว: 259 สมยศ พฤกษาเกษมสุข บรรณาธิการและนักเคลื่อนไหว ถูกจำคุกฐานพิมพ์เผยแพร่บทความตั้งคำถามถึงบทบาทของสถาบันในเหตุการณ์: 278–9  อย่างไรก็ดี นักวิชาการต่างประเทศอธิบายว่าสถาบันพระมหากษัตริย์มีส่วนส่งเสริมเหตุการณ์ เช่น การสนับสนุนลูกเสือชาวบ้านและการเสด็จฯ เยี่ยมพระถนอม: 31  พระองค์มีพระราชดำรัสปลายปีเดียวกันนั้นว่า "...ประชาชนคนไทยมีการแสดงออกชัดเจนขึ้น ว่าต้องการอะไร เมื่อแสดงออกมาเช่นนี้ ก็ทำให้รู้ใจกัน และสามารถช่วยกันทำ ช่วยกันสร้างสิ่งที่ต้องการ มีจะมีอุปสรรค แม้ความยากลำบากขัดขวางอยู่ก็ทำได้ ขอเพียงให้ร่วมมือ ร่วมใจกันจริง ๆ..."

สมัยรัฐบาลพลเอก เปรม ติณสูลานนท์

ในความโกลาหลครั้งนั้น ฝ่ายทหารก็เข้ายึดอำนาจอีกครั้ง และเสนอนามบุคคลสามคนให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเลือกเพื่อแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ประกอบด้วย ประกอบ หุตะสิงห์ ประธานศาลฎีกา, ธรรมนูญ เทียนเงิน ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และธานินทร์ กรัยวิเชียร ผู้พิพากษาศาลฎีกา

พระองค์มีพระราชดำรัสในพิธีประดับยศนายทหารชั้นนายพล เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2519 ความตอนหนึ่งว่า

เช่นหนังสือพิมพ์ต่างประเทศเขียนไว้และเจาะจงว่า นายพลไทยยึดอำนาจ นายพลไทยเป็นเผด็จการ ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้นจริงก็เป็นหน้าที่รับผิดชอบของท่านนายพลไทยไม่ใช่น้อย เพราะว่าถ้าเผด็จการก็ต้องเผด็จให้ดี เพราะว่านายพลไทยและทหารไทยทั้งหลาย ไม่เคยเผด็จการเพื่อให้เป็นเผด็จการแบบฝรั่ง พยายามที่จะทำเพื่อประเทศชาติ เพราะทหารไทยถือชาติเป็นสูงสุด เป็นใหญ่ ฉะนั้น เมื่อมีการว่ากล่าวว่านายพลไทยเป็นเผด็จการ เราก็จะต้องพยายามเผด็จการให้ดี ให้เหมาะสมกับผู้ที่เป็นชายชาติทหารโดยแท้

เดือนกันยายน 2520 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช, สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ, สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ และ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินปฏิบัติพระราชกรณียกิจในจังหวัดภาคใต้

ในวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2520 เวลา 15.15 น. ขณะที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช, สมเด็จพระบรมราชินีนาถและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์ประทับบนพลับพลาที่ประทับ ซึ่งมีประชาชนมาเฝ้ารับเสด็จฯ ราว 30,000 คน ก็ได้มีราษฏรที่มาเฝ้ารับเสด็จฯ ไปหยิบไฟแช็คดังกล่าวเป็นเหตุให้ระเบิดลูกแรกเกิดระเบิดขึ้น ราษฏรต่างพากันแตกตื่นและเหยียบกับระเบิดลูกที่สอง ทำให้ระเบิดลูกที่สองเกิดระเบิดขึ้น ระเบิดลูกแรกห่างจากพลับพลาที่ประทับ 60.15 เมตร ห่างจากลาดพระบาท 5.20 เมตร และระเบิดลูกที่สองห่างจากพลับพลาที่ประทับ 105.15 เมตร ห่างจากลาดพระบาท 6.00 เมตร แรงระเบิดทำให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บ 55 คน บาดเจ็บสาหัส 11 คน ขณะที่เกิดความโกลาหลนั้น บรรดาเจ้าหน้าที่และผู้บังคับบัญชาลูกเสือชาวบ้านได้เข้าระงับควบคุมฝูงชนอย่างฉับพลัน มีการใช้เครื่องขยายเสียงแบบมือถือที่เตรียมไว้แล้วปลอบโยนประชาชนมิให้ตื่นตระหนกและให้อยู่กับที่ ขณะเดียวกันก็มีการลำเลียงผู้บาดเจ็บไปยังโรงพยาบาล ในการนี้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชินีนาถและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอทั้งสองพระองค์มิได้ทรงรับบาดเจ็บใด ๆ

ขณะเกิดเหตุนั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงยืนประทับอยู่กับที่และทอดพระเนตรมองเหตุการณ์ต่าง ๆ พร้อมทั้งเจ้าหน้าที่ยืนรายล้อมถวายการอารักขา ในขณะที่พิธีการต้องหยุดชะงักชั่วครู่

ทั้งนี้ก่อนหน้าเหตุระเบิดราวๆ 20 ชั่วโมง ก็ได้มีตำรวจขับรถจักรยานยนต์ฝ่าสัญญาณไฟจราจรพุ่งชนรถยนต์พระที่นั่งจนเกิดไฟลุกท่วม

ภายหลังเกิดเหตุ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจต่อไป โดยมิได้แสดงพระอาการปริวิตกต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และมีพระราชดำรัสให้ทุกคนมีจิตใจเข้มแข็งไม่ตื่นเต้นต่อสถานการณ์ เมื่อจบคำพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวแล้ว สมเด็จเจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดา และสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ ซึ่งประทับอยู่ในพลับพลาฯ ทรงนำเหล่าราษฎรร้องเพลง “เราสู้” และภายหลังเสร็จพระราชกรณียกิจ เวลา 18.55 น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยียนผู้บาดเจ็บที่โรงพยาบาลจังหวัดยะลา

ธานินทร์ กรัยวิเชียรมีแนวคิดขวาจัด ทำให้เหล่านักศึกษาหนีเข้าป่าไปรวมกลุ่มกับพวกคอมมิวนิสต์ รัฐบาลของธานินทร์ กรัยวิเชียร จึงถูกรัฐประหารนำโดยพลเอก เกรียงศักดิ์ ชมะนันท์ ใน พ.ศ. 2523 และคณะรัฐประหารก็ตั้งพลเอก เปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรีคนใหม่

ขณะนั้น กองกำลังที่ต่อต้านรัฐบาลได้เข้ายึดกรุงเทพมหานคร พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ได้กราบบังคมทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และพระบรมวงศานุวงศ์ เสด็จพระราชดำเนินไปประทับที่ กองทัพภาคที่ 2 ค่ายสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา ตั้งกองบัญชาการตอบโต้ และใช้อำนาจปลดผู้ก่อการออกจากตำแหน่งทางทหาร การก่อการครั้งนี้จึงกลายเป็นกบฏที่รู้จักในชื่อ "กบฏเมษาฮาวาย" และนำไปสู่ "กบฏทหารนอกราชการ" ในเวลาต่อมา

พฤษภาทมิฬ

รัฐประหารของคณะทหารเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 นำประเทศไทยกลับไปสู่ระบอบเผด็จการทหารอีกครั้ง ซึ่งหลังคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 และการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแล้ว พรรคการเมืองที่มีจำนวนผู้แทนราษฎรมากที่สุดคือพรรคสามัคคีธรรม จำนวนเจ็ดสิบเก้าคน ได้เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล และมีการเตรียมเสนอ ณรงค์ วงศ์วรรณ หัวหน้าพรรคสามัคคีธรรมในฐานะหัวหน้าพรรคที่มีผู้แทนราษฎรมากที่สุดขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรี แต่ปรากฏว่ามาร์กาเร็ต แท็ตไวเลอร์ โฆษกกระทรวงการต่างประเทศแห่งสหรัฐ ได้แถลงว่า ณรงค์เป็นผู้หนึ่งที่ไม่สามารถขอหนังสือเดินทางเข้าสหรัฐฯ ได้ เนื่องจากมีความใกล้ชิดกับนักค้ายาเสพติด พลเอก สุจินดา คราประยูร หัวหน้าคณะรัฐประหาร ซึ่งเคยตกปากว่าจะไม่รับตำแหน่งใด ๆ ภายหลังจากเลือกตั้งอีกเพื่อตัดข้อครหาบทบาทของทหารในรัฐบาลพลเรือน กลับยอมรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และสร้างความไม่พอใจท่ามกลางประชาชนเป็นอันมาก นำไปสู่การเคลื่อนไหวคัดค้านต่าง ๆ ของประชาชน โดยมีร้อยตรี ฉลาด วรฉัตร และพลตรี จำลอง ศรีเมือง หัวหน้าพรรคพลังธรรม เป็นแกนนำ ซึ่งรัฐบาลของพลเอก สุจินดาได้สั่งให้ปราบปรามผู้ชุมนุมประท้วงโดดเฉียบขาด กลายเป็นเหตุการณ์นองเลือดในที่สุด และมีผู้คนเสียชีวิต เมื่อฝ่ายทหารเปิดการโจมตีผู้ชุมนุม เหตุการณ์ดิ่งสู่ความรุนแรงเรื่อย ๆ เมื่อกำลังทหารและตำรวจเข้าควบคุมกรุงเทพมหานครเต็มที่ และท่ามกลางเหตุการณ์นี้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยมีพระบรมราชโองการเรียกพลเอก สุจินดา คราประยูร และหัวหน้ากลุ่มผู้ประท้วง (พลตรี จำลอง ศรีเมือง) เพื่อเรียกร้องประชาธิปไตย ให้เฝ้า และพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ถ่ายทอดการนี้ออกอากาศสดได้ ในภาพทางโทรทัศน์ พระองค์ทรงขอให้คู่กรณียุติความรุนแรงและนำพาชาติบ้านเมืองไปสู่สันติซึ่งทั้ง พลเอก สุจินดา คราประยูร และ พลตรี จำลอง ศรีเมือง เห็นพ้องต้องกันในการที่จะให้รัฐบาลพลเรือนเข้ามาบริหารประเทศในสถานการณ์ดังกล่าว ณ จุดสูงสุดของวิกฤติการณ์ ปรากฏภาพพลเอก สุจินดา คราประยูร และหัวหน้าผู้ประท้วง เฝ้าทูลละอองพระบาทโดยหมอบกราบ และที่สุดก็นำไปสู่การลาออกของพลเอก สุจินดา คราประยูร และการเลือกตั้งทั่วไป

รัฐประหาร พ.ศ. 2549 และ 2557

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ประธานสภาองคมนตรี และรัฐบุรุษ พลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน พลเรือเอก สถิรพันธุ์ เกยานนท์ และพลอากาศเอก ชลิต พุกผาสุข เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายรายงานสถานการณ์ การปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เมื่อเวลา 00.19 น. วันพุธที่ 20 กันยายน ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต

พลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน หัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ได้นำความกราบบังคมทูลพระกรุณา ทราบฝ่าละอองธุลีพระบาท ว่า การบริหารราชการแผ่นดินของรัฐบาล อันมีพันตำรวจโท ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี ก่อให้เกิดปัญหา ความขัดแย้งแบ่งฝ่าย สลายความรู้สึกรู้รักสามัคคีของคนในชาติ อย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนในประวัติศาสตร์ชาติไทย ประชาชนส่วนหนึ่งเคลือบแคลงสงสัยว่า การบริหารราชการแผ่นดิน ส่อไปในทางทุจริตประพฤติมิชอบอย่างกว้างขวาง หน่วยงานอิสระ ถูกการเมืองครอบงำ ทำให้การดำเนินกิจกรรมทางการเมือง เกิดปัญหาและอุปสรรคหลายประการ แม้หลายภาคส่วนของสังคมจะได้พยายามประนีประนอม คลี่คลายสถานการณ์มาโดยต่อเนื่องแล้ว ก็ไม่สามารถรักษาความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองได้

นอกจากนี้ ในวันที่ 22 กันยายน โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย โดยสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก แพร่ภาพพิธีรับพระบรมราชโองการ แต่งตั้งหัวหน้าคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข แก่พลเอก สนธิ ซึ่งมีข้อสังเกตว่าประกาศฉบับดังกล่าว มีพลเอก สนธิเอง ในฐานะผู้บัญชาการทหารบก เป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ และลงวันที่ 20 กันยายน ขณะที่พิธีรับพระบรมราชโองการนั้น จัดให้มีขึ้นต่อมาในภายหลัง

หลังจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับชั่วคราว พ.ศ. 2549 ในวันที่ 1 ตุลาคม ปีเดียวกัน คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข แปรสภาพเป็น คณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ โดย หัวหน้า คปค. ดำรงตำแหน่ง ประธานคณะมนตรีความมั่นคงแห่งชาติ มีอำนาจหน้าที่ เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ แต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ประธานสภานิติบัญญัติ ประธานสภาร่างรัฐธรรมนูญ สมาชิกสมัชชาแห่งชาติ และคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ หลังจากนั้น จึงมีพระบรมราชโองการแต่งตั้ง พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี“

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ได้พระราชทานสัมภาษณ์ในรายการโดยอ้างว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเสียพระทัยต่อเหตุการณ์ชุมนุมทางการเมืองและการเสียพระทัยจากเหตุการณ์ชุมนุมทางการเมืองนำไปสู่พระอาการประชวรเป็นไข้ ใจความตอนหนึ่งว่า

"จะเล่าไป ข้าพเจ้าเป็นคนไม่ยุ่งเกี่ยวการเมือง ไม่อยากพูดถึงใครว่าใครดีใครเลว ไม่รู้ เพราะไม่เคยคบนักการเมือง แต่ว่า รู้แต่ว่า เหตุการณ์ปีที่แล้ว ที่มีการเผาบ้านเผาเมืองกัน อันนั้นนำความทุกข์มาสู่พระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จฯ (สมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชินีนาถ) เหลือเกิน พระเจ้าอยู่หัวนี่ จากที่ทรงหัดเดินได้น่ะ ตอนนั้นน่ะ ทรงทรุดเลย เป็นไข้ต้องให้น้ำเกลือ นอนแบ็บเลย สมเด็จฯ ก็เสียพระทัยมากเหลือเกิน ท่านรับสั่งว่า 'คราวที่เราถูกเผาเมืองนั้น คือสมัยเสียกรุงต่อพม่า กรุงศรีอยุธยา แต่คราวนี้ สะเทือนใจยิ่งกว่า เพราะเป็นการที่คนไทยเผาเมืองไทยเอง"

อย่างไรก็ตามพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมิได้ทรงตอบรับข้ออ้างของพระธิดาต่อสาธารณชนว่าเป็นจริงหรือเท็จนอกจากนี้พระองค์ก็ตรัสถึงการเมืองบ้างเล็กน้อยในบางโอกาส

ในเหตุการณ์รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557 พระองค์มีพิธีสนองพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ พระบรมราชโองการดังกล่าวถูกมองว่าเป็นหัวใจสร้างความชอบธรรมแก่รัฐประหาร และถูกมองว่าเป็นการรับรองของพระองค์

พระพลานามัยปลายพระชนม์

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ใน พ.ศ. 2553

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระอาการประชวรเรื้อรังในส่วนของพระหทัยเต้นผิดปกติ มีสาเหตุจากการได้รับเชื้อไมโคพลาสมา ราวปี พ.ศ. 2530 เสด็จไปเยี่ยมประชาชนที่อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ คณะแพทย์ไม่อาจถวายการรักษาให้หายขาดได้ ทำได้เพียงถวายพระโอสถประคองพระอาการมาตลอด จนต้องทรงรับการผ่าตัดใหญ่มาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อปี พ.ศ. 2538

นับตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ. 2552 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเริ่มประชวร อันเนื่องมาจากพระโรคไข้หวัดและพระปัปผาสะอักเสบ พระองค์แปรพระราชฐานจากพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ไปโรงพยาบาลศิริราช เพื่อให้คณะแพทย์ถวายการรักษา ต่อมาจนถึงเดิอนสิงหาคม พ.ศ. 2556 พระองค์เสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐานไปประทับ ณ พระตำหนักเปี่ยมสุข วังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อเปลี่ยนพระอิริยาบถ

จนกระทั่งวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2557 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จฯ มาประทับ ณ โรงพยาบาลศิริราช โดยมีพระอาการไข้ คณะแพทย์ได้ถวายการรักษาจนพระอาการทั่วไปดีขึ้นตามลำดับ ต่อมาในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2558 พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินกลับไปประทับ ณ พระตำหนักเปี่ยมสุข วังไกลกังวล เพื่อเปลี่ยนพระอิริยาบถอีกครั้ง แต่เสด็จฯ ไปประทับได้ไม่นาน ก็ทรงกลับมาประทับ ณ โรงพยาบาลศิริราช ตลอดระยะเวลาที่ประทับ ณ โรงพยาบาลศิริราช จนถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2559 พระอาการประชวรได้ดีขึ้นและทรุดลงเป็นครั้งคราว โดยพระราชกรณียกิจครั้งสุดท้ายของพระองค์คือการพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ผู้พิพากษาประจำศาลต่าง ๆ เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายสัตย์ปฏิญาณก่อนเข้ารับหน้าที่ เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2558 และการปรากฏพระองค์ครั้งสุดท้ายคือการเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสภาพภูมิทัศน์บริเวณโดยรอบสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2559

เสด็จสวรรคต

image
วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:
ประกาศพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สวรรคต
image
สำนักพระราชวัง ประกาศการเสด็จสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559

ตั้งแต่วันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2559 เป็นต้นมา พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เมื่อครั้งดำรงพระบรมราชอิสริยยศ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระปรอทต่ำ หายพระทัยเร็ว มีพระเสมหะ พระปับผาสะซ้ายอักเสบ มีพระโลหิตเป็นกรด และพบว่ามีน้ำคั่งในช่องเยื่อหุ้มพระปัปผาสะเล็กน้อย คณะแพทย์จึงทำการรักษาด้วยพระโอสถปฏิชีวนะ และใช้สายสวนเข้าหลอดพระโลหิตดำเพื่อฟอกพระโลหิต แต่มีพระความดันพระโลหิตต่ำจึงใช้เครื่องช่วยหายพระทัย พระอาการไม่คงที่ ก่อนที่พระอาการจะทรุดลงไปอีก มีการติดเชื้อในกระแสพระโลหิต จนเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 พระอาการประชวรได้ทรุดหนักลงตามลำดับ และเสด็จสวรรคตเมื่อเวลา 15.52 น. รวมพระชนมายุ 88 พรรษา ทรงครองราชสมบัติได้ 70 ปี 4 เดือน 4 วัน

วันศุกร์ที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2559 เวลา 16.00 น. พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ครั้งยังเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ได้เสด็จพระราชดำเนินไปโรงพยาบาลศิริราช เพื่อเคลื่อนพระบรมศพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชไปยังพระบรมมหาราชวัง มีพระราชพิธีถวายสรงน้ำพระบรมศพ ณ พระที่นั่งพิมานรัตยา มีการเชิญพระบรมศพลงสู่พระหีบ ประดิษฐานหลังพระแท่นแว่นฟ้าทอง ประกอบพระโกศทองใหญ่ ภายใต้นพปฎลมหาเศวตฉัตร ณ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ภายในพระบรมมหาราชวัง

image
พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ณ ท้องสนามหลวง

รัฐบาลประกาศให้สถานที่ราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานของรัฐและสถานศึกษาทุกแห่ง ลดธงครึ่งเสา 30 วัน และให้ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ เจ้าหน้าที่รัฐไว้ทุกข์ 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2559 คณะรัฐมนตรีมีมติกำหนดให้วันที่ 13 ตุลาคมของทุกปีเป็นวันหยุดราชการ เพื่อให้ประชาชนน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ มีพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง

ต่อมาในวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการให้เฉลิมพระปรมาภิไธยพระบรมอัฐิสมเด็จพระบรมชนกนาถขึ้นเป็น พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 ในวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ประกาศ เรื่อง พระปรมาภิไธย พระนามาภิไธย คำอ่าน และสรรพนาม คำขึ้นต้น คำลงท้าย ในการกราบบังคมทูล กราบทูล ได้ระบุพระปรมาภิไธยอย่างย่อไว้ว่า พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

วันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการให้วันที่ 5 ธันวาคม เป็นวันสำคัญของชาติไทย เนื่องจากเป็นวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร, วันชาติไทย และวันพ่อแห่งชาติ และเป็นวันหยุดราชการ

วันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2566 คณะรัฐมนตรีได้กำหนดชื่อเรียกวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งตรงกับวันที่ 13 ตุลาคม ว่า วันนวมินทรมหาราช ทั้งนี้ ได้มีการกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการมาก่อนแล้วตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2560

สถานะพระมหากษัตริย์

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรประทับบนพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์ ภายใต้พระนพปฏลมหาเศวตฉัตร

ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พระองค์ทรงเป็นประมุขแห่งรัฐ จอมทัพไทย และอัครศาสนูปถัมภก และเป็นพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ เดอะการ์เดียนรายงานเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2553 ว่าในรัชสมัยของพระองค์ เกิดรัฐประหาร 15 ครั้ง เหตุการณ์กบฏ 9 ครั้ง เหตุการณ์การก่อการกำเริบโดยประชาชนจนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงรัฐบาล 2 ครั้งได้แก่ เหตุการณ์ 14 ตุลา และพฤษภาทมิฬ รัฐธรรมนูญ 16 ฉบับ และการเปลี่ยนแปลงนายกรัฐมนตรี 27 คน

ตามรัฐธรรมนูญไทย พระองค์ทรง "ดำรงอยู่ในฐานะอันเป็นที่เคารพสักการะ ผู้ใดจะละเมิดมิได้ ผู้ใดจะกล่าวหาหรือฟ้องร้องพระมหากษัตริย์ในทางใด ๆ มิได้" ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ว่า "ผู้ใดหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จ ราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สามปีถึงสิบห้าปี" แต่พระองค์เคยมีพระราชดำรัสในวันเฉลิมพระชนมพรรษาเมื่อเดือนธันวาคม ปี พ.ศ. 2548 ว่า "...แต่ว่าความจริง ก็จะต้องวิจารณ์บ้างเหมือนกัน แล้วก็ไม่กลัวถ้าใครจะวิจารณ์ว่าทำไม่ดีตรงนั้น ๆ จะได้รู้ เพราะว่าถ้าบอกว่าพระเจ้าอยู่หัวไปวิจารณ์ท่านไม่ได้ ก็หมายความว่าพระเจ้าอยู่หัวไม่เป็นคน ไม่วิจารณ์เราก็กลัวเหมือนกัน ถ้าบอกไม่วิจารณ์แปลว่าพระเจ้าอยู่หัวไม่ดี รู้ได้อย่างไร ถ้าเขาบอกว่า ไม่ให้วิจารณ์พระเจ้าอยู่หัว เพราะพระเจ้าอยู่หัวดีมาก ไม่ใช่อย่างนั้น ...ฉะนั้น ที่บอกว่าการวิจารณ์ เรียกว่าละเมิดพระมหากษัตริย์ ให้ละเมิดได้ แต่ถ้าเขาละเมิดผิด เขาก็ถูกประชาชนบ้อม คือ ขอให้รู้ว่าเขาวิจารณ์อย่างไร ถ้าเขาวิจารณ์ถูกก็ไม่ว่า แต่ถ้าวิจารณ์ผิด ไม่ดี แต่เมื่อบอกไม่ให้วิจารณ์ ละเมิดไม่ได้ เพราะ รัฐธรรมนูญว่ายังงั้น ลงท้าย พระมหากษัตริย์ก็เลยลำบาก แย่ อยู่ในฐานะลำบาก"

บทบาททางการเมืองไทย

ในทางกฎหมายพระมหากษัตริย์ไทยมีพระราชอำนาจจำกัดตามรัฐธรรมนูญ อย่างไรก็ดี การกระทำดังกล่าวไม่ได้ทำลายพระราชอำนาจโดยพฤตินัย ธงทอง จันทรางศุเขียนถึงพระราชอำนาจนี้ว่า "แม้ว่าพระราชอำนาจดังกล่าวจะมิได้บัญญัติเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ในรัฐธรรมนูญฉบับใดก็ตาม แต่ก็เป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่เข้าใจตรงกันของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องว่าเป็นพระราชอำนาจที่มีอยู่จริง และอาจกล่าวได้ว่าเป็นพระราชอำนาจส่วนที่สำคัญที่สุดในทางกฎหมายรัฐธรรมนูญเท่าที่ปรากฏในปัจจุบัน": 461  มีการสร้างพระราชอำนาจนำเกิดขึ้นผ่านการดำเนินโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

พระองค์ทรงมีบทบาทในการเมืองไทยหลายครั้ง ได้ทรงหยุดยั้งการกบฏ เช่น กบฏยังเติร์ก ในปี พ.ศ. 2524 และ กบฏทหารนอกราชการ ในปี พ.ศ. 2528 กระนั้น ในสมัยของพระองค์ได้มีการทำรัฐประหารโดยทหารหลายคณะ บทบาททางการเมืองที่สำคัญของพระองค์ เช่น สมัยรัฐบาลจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ เป็นผู้รักษาพระนครฝ่ายทหารในเหตุการณ์รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2500 และเมื่อรัฐบาลทหารของ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เถลิงอำนาจ รัฐบาลได้ฟื้นฟูพระราชอำนาจพระมหากษัตริย์ โดยอนุญาตให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จออกประชาชนเป็นอันมาก ให้เสด็จประภาสในถิ่นทุรกันดาร และตั้งงบประมาณสนับสนุนโครงการพัฒนาที่พระองค์มีพระราชดำริริเริ่มด้วย นอกจากนี้วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (5 ธันวาคม) ก็ได้รับการประกาศให้เป็นวันชาติไทย แทนที่วันที่ 24 มิถุนายน อันตรงกับวันที่คณะราษฎรได้เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นผลสำเร็จด้วย ทั้งนี้ พระยาศรีวิสารวาจา (หุ่น ฮุนตระกูล) องคมนตรี ได้กล่าวต่อมาว่า ไม่เคยมีนายกรัฐมนตรีคนใดที่มีความใกล้ชิดกับพระมหากษัตริย์เท่ากับ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ มาก่อนเลย

และยังเป็นที่ทราบกันว่า พระองค์ทรงมีบทบาทสำคัญในพฤษภาทมิฬ โดยมีพระบรมราชโองการเรียกพลเอก สุจินดา คราประยูร และหัวหน้ากลุ่มผู้ประท้วงเพื่อเรียกร้องประชาธิปไตย ให้เฝ้า และพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ถ่ายทอดการนี้ออกอากาศสดได้ ในภาพทางโทรทัศน์ พระองค์ทรงขอให้คู่กรณียุติความรุนแรงและนำพาชาติบ้านเมืองไปสู่สันติ ซึ่งทั้งพลเอก สุจินดา คราประยูร และพลตรี จำลอง ศรีเมือง เห็นพ้องต้องกันในการที่จะให้รัฐบาลพลเรือนเข้ามาบริหารประเทศในสถานการณ์ดังกล่าว และที่สุดก็นำไปสู่การลาออกของพลเอก สุจินดา คราประยูร และการเลือกตั้งทั่วไป

ในเหตุการณ์ รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2549 พระองค์ทรงให้โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทยบันทึกภาพและเสียงระหว่างการเข้าเฝ้าของพลเอก สนธิ บุญยรัตกลิน และคณะ นับว่าทรงให้ความเห็นชอบกับการโค่นทักษิณ ชินวัตรและรับรองรัฐบาลจากคณะรัฐประหาร หลังจากนั้นเป็นต้นมา มีการตั้งคำถามและการวิจารณ์บทบาทของพระองค์ในวิกฤตการณ์การเมืองไทยเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากสื่อนานาชาติ นอกจากนี้ พระองค์ก็ตรัสถึงการเมืองบ้างเล็กน้อยในบางโอกาส

อำนาจตามรัฐธรรมนูญ

image
image
ลายพระหัตถ์ทรงลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495 ทรงลงพระปรมาภิไธยของพระองค์เองไว้ว่า "สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร"

อำนาจตามรัฐธรรมนูญของพระองค์มักเป็นที่ถกเถียงกัน บางส่วนเพราะความเป็นที่นิยมอย่างล้นหลามของพระองค์และบางส่วนเป็นเพราะอำนาจของพระองค์มักถูกตีความขัดกันแม้จะมีนิยามอย่างชัดเจนในรัฐธรรมนูญแล้วก็ตาม ยกตัวอย่างเช่นการแต่งตั้งจารุวรรณ เมณฑกาเป็นผู้ตรวจเงินแผ่นดิน ทว่า ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการแต่งตั้งเธอขัดต่อรัฐธรรมนูญ เมื่อรัฐสภาเลือกผู้ดำรงตำแหน่งแทนจารุวรรณ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงปฏิเสธเขา วุฒิสภาปฏิเสธลงคะแนนยกเลิกการยับยั้งของพระองค์ สุดท้ายในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินให้จารุวรรณกลับเข้ารับตำแหน่ง หนังสือพิมพ์ผู้จัดการอธิบายว่ากรณีนี้เป็นความพยายามของวุฒิสภาเพื่อบีบบังคับให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทำตามความปรารถนาของพวกตน ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า เนื่องจากรัฐธรรมนูญมีบทบัญญัติเฉพาะว่าพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งผู้ตรวจเงินแผ่นดินตามคำแนะนำของวุฒิสภา การพ้นจากตำแหน่งจึงต้องมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้พ้นจากตำแหน่งเท่านั้น

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงยับยั้งกฎหมายน้อยครั้ง พอล แฮนด์ลีย์เขียนใน เดอะคิงเนเวอร์สไมล์ ว่าในปี พ.ศ. 2519 เมื่อรัฐสภาลงคะแนนเสียงเห็นชอบเพื่อขยายการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตยสู่ระดับอำเภอ พระองค์ทรงปฏิเสธลงพระปรมาภิไธยกฎหมาย รัฐสภาไม่ยอมออกเสียงยกเลิกการยับยั้งของพระองค์ ในปี พ.ศ. 2497 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงยับยั้งกฎหมายปฏิรูปที่ดินที่รัฐสภาเห็นชอบสองครั้งก่อนทรงยินยอมลงพระปรมาภิไธย บางทีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชไม่ทรงใช้พระราชอำนาจนี้ยับยั้งการตรากฎหมาย เช่น ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 มาตรา 107 วรรค 2 ซึ่งบัญญัติว่า ให้ประธานองคมนตรีเป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการแต่งตั้งสมาชิกวุฒิสภา พระองค์ไม่ทรงเห็นด้วย แต่ก็ไม่ทรงใช้พระราชอำนาจยับยั้งโดยตรง เพียงแต่มีพระราชกระแสท้ายร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้ว่า ไม่ทรงเห็นด้วยกับมาตรา 107 วรรค 2 แห่งร่างรัฐธรรมนูญนี้เป็นอย่างยิ่ง เพราะประธานองคมนตรีเป็นผู้ที่พระมหากษัตริย์ทรงเลือกและแต่งตั้งตามพระราชอัธยาศัย ซึ่งขัดกับหลักที่ว่า พระมหากษัตริย์ทรงอยู่เหนือทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย ทั้งจะทำให้ประธานองคมนตรีอยู่ในสภาพเสมือนเป็นองค์กรทางการเมือง

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมีพระราชอำนาจตามรัฐธรรมนูญอภัยโทษอาชญากร แม้มีเกณฑ์หลายข้อสำหรับการได้รับพระราชทานอภัยโทษ ซึ่งรวมอายุและโทษที่ยังเหลืออยู่ การอภัยโทษผู้ข่มขืนกระทำชำเราและช่างภาพเปลือยเด็กชาวออสเตรเลียผู้หนึ่ง ซึ่งก่อให้เกิดข้อโต้เถียง

ภาพลักษณ์

image
ข้าราชการถวายความเคารพพระบรมฉายาลักษณ์

พระองค์ทรงได้รับการถวายพระราชสมัญญาว่า "สมเด็จพระภัทรมหาราช" หมายความว่า "พระมหากษัตริย์ผู้ประเสริฐยิ่ง" ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 มีการถวายใหม่ว่า "พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช" และ "พระภูมิพลมหาราช" อนุโลมตามธรรมเนียมเช่นเดียวกับพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงได้รับพระราชสมัญญาว่า "พระปิยมหาราช"

ประชาชนทั่วไปนิยมเรียกพระองค์ว่า "ในหลวง" ซึ่งคาดว่าย่อมาจาก "ใน (พระบรมมหาราชวัง) หลวง" หรืออาจออกเสียงเพี้ยนมาจากคำว่า "นายหลวง" ซึ่งแปลว่า "เจ้านายผู้เป็นใหญ่"

image
ภาพบนตึก อาคารการบินไทย แห่งนานาชาติ

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงเป็นพุทธมามกะ ทรงออกผนวช ทรงโปรดให้มีการสังคายนาพระไตรปิฎก ทรงสร้างพระสมเด็จจิตรลดาด้วยพระองค์เอง และนอกจากนี้ยังเป็นอัครศาสนูปถัมภก ทรงเกื้อกูล ค้ำจุนทุกศาสนาอย่างเสมอภาค ทรงสนับสนุนพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เพื่อใช้แปลพระคัมภีร์อัลกุรอานเป็นภาษาไทยเมื่อ พ.ศ. 2505

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงจัดตั้งโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริกว่า 4,741 โครงการ นอกจากนี้ยังเสด็จเยี่ยมราษฎรในถิ่นทุรกันดาร โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่สำคัญที่สุดจนทำให้พระองค์ทรงเป็นที่สรรเสริญในประเทศไทย คือ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งพระองค์ได้ปฏิบัติพระองค์เองเป็นแบบอย่าง โปรดให้มีการการปลูกข้าว การเลี้ยงโคนม การเพาะพันธุ์ปลานิลขึ้นในสวนจิตรลดา ทรงเป็นแบบอย่างที่ดีในด้านการประหยัด ตัวอย่างเช่น ทรงใช้ดินสอเดือนละ 1 แท่ง หรือการใช้ยาสีพระทนต์จดหมดหลอด นอกจากนั้นยังไม่ทรงโปรดสวมเครื่องประดับใด ๆ เลย ยกเว้นแต่นาฬิกาข้อมือ

พระองค์ทรงเป็นผู้อุปถัมภ์ โรงเรียน องค์การและมูลนิธิต่าง ๆ มากกว่า 1000 แห่ง ส่วนการพักผ่อนที่ทรงสนพระราชหฤทัยคือการเสด็จไปประทับ ณ วังไกลกังวลและสุนัขทรงเลี้ยง ที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดคือคุณทองแดง สุนัขพันธุ์ไทยซูเปอร์บาเซนจิ นอกจากนี้ ภาพพระราชอิริยาบถส่วนพระองค์ยามพักผ่อนและชีวิตประจำวันส่วนพระองค์ก็มีปรากฏให้เห็นอยู่เป็นครั้งคราว เช่น การที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสวยพระกระยาหารร่วมกัน

image
ภาพบนตึก อาคารธนาคารทหารไทยธนชาต ณ ที่กรุงเทพมหานคร ในปี พ.ศ. 2549

ความนิยมในพระองค์ปรากฏให้หลังเหตุจลาจลในกรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา ปี พ.ศ. 2546 เมื่อผู้ประท้วงชาวไทยหลายร้อยคนซึ่งโกรธจากข่าวลือว่าผู้ก่อจลาจลชาวกัมพูชาย่ำพระบรมฉายาลักษณ์ ชุมนุมนอกสถานเอกอัครราชทูตกัมพูชาในกรุงเทพมหานคร สถานการณ์จบลงอย่างสันติก็เมื่อพลตำรวจเอก สันต์ ศรุตานนท์ บอกฝูงชนว่าเขาได้รับโทรศัพท์จากราชเลขานุการ อาสา สารสิน ถ่ายทอดว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงขอให้สงบ ฝูงชนจึงสลาย

ชีวิตส่วนพระองค์

กีฬา

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงเล่นเรือใบ

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรโปรดกีฬาเรือใบเป็นพิเศษ พระองค์ทรงเป็นตัวแทนของประเทศไทยแข่งเรือใบในกีฬาแหลมทองครั้งที่ 4 ระหว่างวันที่ 9-16 ธันวาคม พ.ศ. 2510 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ โดยทรงเข้าค่ายฝึกซ้อมตามโปรแกรมการฝึกซ้อม และทรงได้รับเบี้ยเลี้ยงในฐานะนักกีฬา ซึ่งพระองค์ทรงชนะเลิศเหรียญทอง และทรงได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลเหรียญทองจากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2510 นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงออกแบบและประดิษฐ์เรือใบยามว่างหลายรุ่น พระองค์พระราชทานนามเรือใบประเภทม็อธ (Moth) ที่ทรงสร้างขึ้นว่า เรือใบมด เรือใบซูเปอร์มด และเรือใบไมโครมด ถึงแม้ว่าเรือใบลำสุดท้ายที่พระองค์ทรงต่อคือ เรือโม้ค (Moke) เมื่อ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2510 เรือใบซูเปอร์มดยังถูกใช้แข่งขันในระดับนานาชาติที่จัดในประเทศไทยหลายครั้ง ครั้งสุดท้าย คือ เมื่อปี พ.ศ. 2528 ในกีฬาซีเกมส์ครั้งที่ 13

ดนตรี

image
แซกโซโฟนของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร

พระองค์ทรงดนตรีได้หลายชนิด เช่น แซ็กโซโฟน คราริเน็ต ทรัมเป็ต กีตาร์ และเปียโน โปรดดนตรีแจ๊สเป็นอย่างมาก และพระองค์ได้ประพันธ์หลายเพลง เช่น เพลงพระราชนิพันธ์แสงเทียน เป็นเพลงแรก สายฝน ยามเย็น ใกล้รุ่ง ลมหนาว ยิ้มสู้ ค่ำแล้ว ไกลกังวล ความฝันอันสูงสุด และเราสู้ หรือพรปีใหม่ เป็นต้น พระองค์ทรงเคยมีกระแสพระราชดำรัสที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของดนตรี อันได้แก่ “ดนตรีทุกชนิดเป็นศิลปะที่สำคัญอย่างหนึ่ง มนุษย์เกือบทั้งหมดชอบและรู้จักดนตรี ตั้งแต่เยาว์วัยคนเริ่มรู้จักดนตรีบ้างแล้ว ความรอบรู้ทางดนตรีอย่างกว้างขวางย่อมขึ้นกับเชาวน์ และสามารถในการแสดงของแต่ละคน อาศัยเหตุนี้จึงกล่าวได้ว่าในระหว่างศิลปะนานาชนิด ดนตรีเป็นศิลปะที่แพร่หลายกว่าศิลปะอื่น ๆ และมีความสำคัญในด้านการศึกษาของประชาชนทุกประเทศด้วย” กระแสพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ภายหลังที่สถาบันดนตรีและศิลปะแห่งกรุงเวียนนาทูลเกล้าฯ ถวายประกาศนียบัตรเกียรติคุณชั้นสูง ให้ทรงดำรงตำแหน่งสมาชิกกิตติมศักดิ์เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2507 โดยเป็นพระราชดำรัสตอบในภาษาเยอรมัน (ม.ล.เดช สนิทวงศ์ แปลและถ่ายทอดเป็นภาษาไทย)

พระราชทรัพย์

พระราชทรัพย์ของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ส่วนใหญ่อยู่ในรูปของที่ดินและหุ้น โดยแบ่งออกได้เป็นส่วน ๆ ได้โดยสังเขป คือทรัพย์สินส่วนพระองค์ พระคลังข้างที่ และทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ซึ่งพระองค์อุทิศพระราชทรัพย์ส่วนหนึ่งเพื่อโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริจำนวน 4,741 โครงการ มูลนิธิในพระบรมราชูปถัมภ์ เพื่อพัฒนาภายในประเทศในด้านกสิกรรม เกษตรกรรม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สุขภาพอนามัย การส่งเสริมอาชีพ สาธารณูปโภค และการศึกษา

ทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์

ทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ส่วนใหญ่ ได้แก่ ที่ดินและหุ้น โดยในปี 2550 พระองค์ทรงได้รับการจัดอันดับจากนิตยสารฟอบส์ ให้เป็นกษัตริย์ที่ร่ำรวยที่สุดในโลก มีทรัพย์สินราว 30,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งนี้ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ได้ชี้แจงว่า บทความดังกล่าวมีความคลาดเคลื่อนจากข้อเท็จจริง เนื่องจากว่าทรัพย์สินที่บทความนำมาประเมินนั้น ในความเป็นจริงมิใช่ทรัพย์สินส่วนพระองค์ แต่เป็นของแผ่นดิน ซึ่งเป็นไปในทำนองเดียวกันกับพระมหากษัตริย์ในประเทศอื่นที่บทความดังกล่าวไม่ได้จัดอันดับ

รถยนต์พระที่นั่ง
  1. มายบัค 62 สีครีม เลขทะเบียน ร.ย.ล.1 ทรงใช้เป็นรถยนต์พระที่นั่ง โดยได้จัดซื้อมาใช้ แทนรถยนต์พระที่นั่ง โรลส์-รอยซ์ แฟนทอม ซิกซ์ (VI) ที่ใช้เป็นรถยนต์พระที่นั่งทรงมานานถึง 30 ปี
  2. มายบัค 62 สีครีม เลขทะเบียน 1ด-1992 ทรงใช้เป็นรถยนต์พระที่นั่งสำรอง
  3. คาดิลแลค ดีทีเอส เลขทะเบียน ร.ย.ล.960 ทรงใช้ในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์
  4. มายบัค 62 สีน้ำเงิน ตัดด้วยสีทอง เลขทะเบียน 1ด-1991
  5. โฟล์คสวาเกน คาราเวลล์ T5 TDi เลขทะเบียน 1ด-3901
  6. โฟล์คสวาเกน คาราเวลล์ T5 TDi เลขทะเบียน 1ด-4901
  7. โฟล์คสวาเกน คาราเวลล์ T4 TDi เลขทะเบียน 1ด-0968

การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์

ทรัพย์สินของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์และทรัพย์สินส่วนพระองค์ที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เฉพาะที่ถือครองหุ้นเกิน 0.5% (มูลค่า ณ วันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2558)

บริษัท ถือครองโดย จำนวนหุ้น มูลค่า
ชื่อ อักษรย่อ
ปูนซิเมนต์ไทย SCC สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ 360,000,000 165,600 ล้านบาท
บริษัท ทุนลดาวัลย์ จำกัด 19,220,000 8,841 ล้านบาท
สำนักงานพระคลังข้างที่ 15,473,000 7,117 ล้านบาท
ธนาคารไทยพาณิชย์ SCB สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ 722,941,958 86,391 ล้านบาท
บริษัท ทุนลดาวัลย์ จำกัด 82,367,800 9,842 ล้านบาท
ไมเนอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล MINT พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 87,689,741 3,178 ล้านบาท
บริษัท สัมมากร SAMCO พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 171,219,800 612 ล้านบาท
ไทยประกันภัย TIC พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 5,382,654 150 ล้านบาท
สำนักงานพระคลังข้างที่ 1,139,671 31 ล้านบาท
อมรินทร์พริ้นติ้ง
แอนด์ พับลิชชิ่ง 		AMARIN พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 3,157,895 31 ล้านบาท
เครือโรงแรมดุสิตธานี DTC สำนักงานพระคลังข้างที่ 495,000 34 ล้านบาท
ซิงเกอร์ประเทศไทย SINGER พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 1,383,770 12 ล้านบาท
มูลค่ารวม 281,845 ล้านบาท

พระพุทธรูปประจำพระองค์

image
พระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
image
พระพุทธรูปประจำพระชนมวารพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

พระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร ภายใต้ฉัตร 5 ชั้น หน้าตักกว้าง 7 นิ้ว ความสูงยอดพระรัศมี 9 นิ้ว ทรงพัดแฉก หล่อด้วยเงิน สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2506 ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

ส่วนพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้ตั้งการฉลองสมโภชพระพุทธรูปประจำประชนมวาร ในวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2530 ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อเสร็จการแล้ว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้อัญเชิญพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร ประดิษฐานไว้กับพระชัยวัฒน์ประจำรัชกาล ณ หอพระสุราลัยพิมาน ในหมู่พระมหามณเฑียร ปัจจุบันอัญเชิญพระพุทธรูปประจำพระชนมวารพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ พระราชพิธีสงกรานต์ เป็นพระพุทธรูปปางห้ามญาติ ซึ่งเป็นปางประจำวันจันทร์

พระราชกรณียกิจ

ด้านศิลปวัฒนธรรมและวรรณคดี

พ.ศ. 2503 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ฟื้นฟูพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญขึ้นมาใหม่หลังจากที่ได้เลิกร้างไปตั้งแต่ พ.ศ. 2479 และประเพณีการเสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราชลมารคก็ได้รับการฟื้นฟูเป็นครั้งแรกเพื่อถวายผ้าพระกฐิน

ทรงส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทยแขนงอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นภาษาไทย ประวัติศาสตร์ไทย สถาปัตยกรรม จิตรกรรม นาฏศิลป์ การดนตรีและศิลปะอื่น ๆ เช่น โปรดเกล้าฯ ให้กรมศิลปากรจัดทำโน้ตเพลงไทยตามระบบสากลและจัดพิมพ์ขึ้นด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ โปรดเกล้าฯ ให้อาจารย์และนิสิตคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิจัยหาระดับเฉลี่ยมาตรฐานของเครื่องดนตรีไทย ทรงสนับสนุนให้มีการจัดตั้งสมาคมดนตรีแห่งประเทศไทย

ด้านวรรณศิลป์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระราชนิพนธ์บทความ แปลหนังสือ เช่น นายอินทร์ผู้ปิดทองหลังพระ ติโต พระมหาชนก และพระมหาชนก ฉบับการ์ตูน เรื่อง ทองแดง เป็นพระราชนิพนธ์เกี่ยวกับคุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยง เป็นต้น

ด้านการพัฒนาชนบท

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เยือนนครศรีธรรมราช ในปี พ.ศ. 2502

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงใช้เวลาส่วนใหญ่ตลอดรัชสมัยไปกับการเสด็จฯ เยี่ยมราษฎรในท้องถิ่นต่าง ๆ ทุกภูมิภาคของประเทศ นับตั้งแต่ พ.ศ. 2497 โดยเฉพาะในแทบที่ชนบททุรกันดาร เพื่อทรงเยี่ยมเยียน ซักถามเรื่องความเป็นอยู่และสารทุกข์สุกดิบของประชาชน นอกจากนี้พระองค์จะทรงศึกษาค้นคว้าข้อมูลต่าง ๆ ด้วยพระองค์เองด้วยแผนที่หรือเอกสารต่าง ๆ ทำให้ทรงรับทราบปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน หลังจากนั้นพระองค์ก็จะทรงคิดค้นแนวทางพระราชดำริเพื่อพัฒนาและแก้ไขปัญหาต่าง ๆในแต่ละพื้นที่

พระองค์จะทรงพัฒนาชนบทในรูปโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีจุดประสงค์ คือ การพัฒนาบทเพื่อให้ราษฎรในชนบทได้มีความเป็นอยู่ตลอดจนสามารถประกอบอาชีพ เลี้ยงครอบครัวให้ดีขึ้น แนวพระราชดำริที่สำคัญในเรื่องการพัฒนาชนบท คือมีพระราชประสงค์ช่วยให้ชาวชนบทสามารถช่วยเหลือพึ่งตนเองได้ โดยการสร้างพื้นฐานหลักที่จำเป็นต่อการผลิตให้แก่ราษฎรเหล่านั้น ทรงส่งเสริมให้ชาวชนบทมีความรู้ในการประกอบอาชีพตามแต่ละท้องถิ่น นอกจากนี้ยังทรงหาทางนำเอาวิทยาการสมัยใหม่มาประยุกต์กับภูมิปัญญาชาวบ้าน

ด้านการเกษตรและชลประทาน

image
เขื่อนภูมิพล

ในด้านชลประทาน พระองค์ทรงให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยทรงคิดค้นโครงการตามพระราชดำริของพระองค์ มีทั้งการแก้ปัญหาภัยแล้ง ปัญหาอุทกภัย รวมไปถึงการบำบัดน้ำเสีย เช่น เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ พระองค์ได้ทรงวิจัยและริเริ่มโครงการฝนหลวง เพื่อช่วยบรรเทาภัยแล้งสำหรับพื้นที่นอกเขตชลประทาน เมื่อคราวเขตกรุงเทพและปริมณฑลที่ประสบปัญหาน้ำท่วมเมื่อปี พ.ศ. 2538 พระองค์มีพระราชดำริเรื่องแก้มลิง ควบคุมการระบายน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำท่าจีน ลำคลองต่าง ๆ ลงสู่อ่าวไทย พระองค์ทรงประดิษฐ์เครื่องกลเติมอากาศ กังหันชัยพัฒนา ในการปรับปรุงคุณภาพน้ำโดยการเพิ่มออกซิเจน เป็นสิ่งประดิษฐ์หนึ่งของพระองค์ที่ได้รับสิทธิบัตรจาก กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์

ในด้านการเกษตร จะทรงเน้นการค้นคว้า ทดลอง และวิจัยหาพันธุ์พืชใหม่ ๆ ตลอดจนการศึกษาแมลงศัตรูพืช และพันธุ์สัตว์ต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับสภาพท้องถิ่นนั้น ๆ ซึ่งแต่ละโครงการจะเน้นให้สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง นอกจากนี้ ยังทรงพยายามไม่ให้เกษตรกรยึดติดกับพืชผลทางการเกษตรเพียงอย่างเดียว แต่เกษตรกรควรมีรายได้จากกิจกรรมอื่นด้วย เพื่อจะได้พึ่งตนเองได้ในระดับหนึ่ง พระองค์ยังทรงคิดค้นการแก้ปัญหาทรัพยากรทางการเกษตรหลายอย่างที่สำคัญ เช่น การแกล้งดิน เพื่อแก้ปัญหาดินเปรี้ยวหรือดินเป็นกรด จนกระทั่งดินมีสภาพดีพอที่จะใช้ในการเพาะปลูกได้ การปลูกหญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ พระองค์ทรงส่งเสริมการเลี้ยงปลานิล ซึ่งกระทรวงการต่างประเทศ โดยกรมความร่วมมือระหว่างประเทศได้ขยายโครงการเพาะเลี้ยงและเผยแพร่พันธุ์ปลานิล เพื่อความยั่งยืนด้านอาหารให้แก่ประเทศโมซัมบิก ในช่วงปีที่ผ่านมา ทรงจัดตั้งโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา เพื่อวิจัยพันธุ์ข้าว พันธุ์พืชและปศุสัตว์ รวมถึงการการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร การผลิตเอทานอล แก๊สโซฮอล์และไบโอดีเซล

ด้านการแพทย์

โครงการของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรในระยะแรกล้วนแต่เป็นโครงการด้านสาธารณสุข ในการเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฏรตามท้องที่ต่าง ๆ จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีคณะแพทย์ที่ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญในแต่ละสาขาจากโรงพยาบาลต่าง ๆ และล้วนเป็นอาสาสมัคร โดยเสด็จพระราชดำเนิน พร้อมด้วยเวชภัณฑ์และเครื่องมือแพทย์พร้อมให้การรักษาพยาบาลราษฎรผู้ป่วยไข้

นอกจากนั้น ยังมีโครงการทันตกรรมพระราชทานซึ่งเป็นพระราชดำริให้ทันตแพทย์อาสาสมัครเดินทางออกไปช่วยเหลือบำบัดโรคเกี่ยวกับฟัน ตลอดจนสอนการรักษาอนามัยของปากและฟันโดยไม่คิดมูลค่า นอกจากนั้น หน่วยแพทย์หลวงยังจัดเจ้าหน้าที่ออกเดินทางไปรักษาราษฎรผู้ป่วยเจ็บ ตามหมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลออกไปอีกด้วย

ด้านการศึกษา

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรขณะกำลังทรงงาน

พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จัดตั้งมูลนิธิอานันทมหิดลขึ้น เมื่อปี พ.ศ. 2502 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพระราชทานทุนแก่นิสิตนักศึกษาที่มีผลการเรียนดีเด่นในด้านต่าง ๆ ให้นิสิตนักศึกษาเหล่านั้นได้มีโอกาสไปศึกษาหาความรู้วิชาการชั้นสูงในต่างประเทศ และนำความรู้นั้นกลับมาใช้พัฒนาบ้านเมือง

ส่วนในประเทศพระองค์ทรงให้การอุปถัมภ์ในด้านต่าง ๆ เช่น พระราชทานพระราชทรัพย์ช่วยเหลือ ให้คำแนะนำ รวมทั้งเสด็จพระราชดำเนินไปเยี่ยมเยียนและพระราชทานพระบรมราโชวาทเพื่อสนับสนุนและเป็นกำลังใจแก่ครูและนักเรียนของโรงเรียน โรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์มีทั้งโรงเรียนรัฐบาลและโรงเรียนเอกชนทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รัฐบาลเป็นผู้ดำเนินการจัดการบริหารทางการศึกษา แบบให้เปล่าตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษา จนถึงระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ในลักษณะทั้งอยู่ประจำและไปกลับแบ่งเป็น โรงเรียนศึกษาสงเคราะห์ จำนวน 26 โรงเรียน โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ จำนวน 14 โรงเรียน

พระองค์ยังได้จัดสร้างโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนเพื่อเป็นหนังสือที่ให้ความรู้ในวิชาการทุกสาขา ได้จัดทำหนังสือสารานุกรมไทยที่บรรจุความรู้ใน 7 สาขาวิชา โดยแต่ละเล่มได้จัดแบ่งเนื้อหาของแต่ละเรื่องออกเป็นสามระดับ เพื่อที่จะให้เยาวชนสามารถศึกษาค้นคว้าหาความรู้ได้ตามพื้นฐานของตน

นอกจากนี้ตลอดรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จะเสด็จพระราชดำเนินไปยังสถาบันอุดมศึกษาของรัฐ เพื่อพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา เพื่อเป็นกำลังใจให้แก่เหล่านิสิตผู้สำเร็จการศึกษา

ด้านการต่างประเทศ

image
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ขณะมีพระราชดำรัส ณ รัฐสภาแห่งสหรัฐ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2503

ในระหว่างปี พ.ศ. 2502 ถึง พ.ศ. 2510 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศต่าง ๆ ทั้งในทวีปเอเชีย ยุโรป และอเมริกาเหนือ รวม 27 ประเทศ เพื่อเป็นการเจริญพระราชไมตรีกับบรรดามิตรประเทศเหล่านั้นให้มีความสัมพันธ์แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นและเพื่อนำความปรารถนาดีของประชาชนชาวไทยไปมอบให้กับประชาชนในประเทศต่าง ๆ โดยเสด็จเยือนประเทศเวียดนามใต้ อย่างเป็นทางการเป็นประเทศแรก อีกหนึ่งประเทศสำคัญที่พระองค์ได้เสด็จเยือนในช่วงเวลาดังกล่าวคือประเทศสหรัฐ โดยในการเสด็จประเทศสหรัฐครั้งนั้น ทรงได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่น ขบวนพาเหรดของพระองค์ในนิวยอร์กมีผู้เฝ้าชมพระบารมีกว่า 750,000 คน นอกจากนี้ พระองค์ยังได้มีพระราชดำรัสต่อสภาคองเกรสแสดงจุดยืนว่าอเมริกาเป็นมหามิตรของไทย ซึ่งหลังจากการเสด็จเยือนประเทศแคนาดา เมื่อปี พ.ศ. 2510 พระองค์ก็มิได้เสด็จเยือนประเทศไหนอีกเลย กระทั่งเมื่อปี พ.ศ. 2537 เสด็จเยือนประเทศลาว ซึ่งนับเป็นการเสด็จเยือนต่างประเทศเป็นครั้งสุดท้ายของพระองค์

ในภายหลังพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินออกให้การต้อนรับราชอาคันตุกะจากประเทศต่าง ๆ ที่เดินทางมาเยือนประเทศไทยหลายครั้ง ทั้งยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้บรรดาทูตานุทูตเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทถวายสาส์นตราตั้งในการเข้ามารับตำแหน่งในประเทศไทยและถวายบังคมทูลลาเมื่อครบวาระ รวมทั้งพระองค์จะมีพระราชสานส์ถึงผู้นำประเทศต่าง ๆ ทั้งการแสดงความยินดีและแสดงความเสียพระราชหฤทัย

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้นจากพระดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ภายในประเทศทั้งแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าและแก้ไขปัญหาระยะยาวทรงเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. 2495 ตลอดรัชสมัยมีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้งหมด 4,741 โครงการ โดยมีหน่วยงานราชการที่ประสานงานโครงการ คือ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

โดยแต่ละโครงการจะมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไป โครงการเพื่อการส่งเสริมและวิจัย เช่น มูลนิธิชัยพัฒนา, มูลนิธิโครงการหลวง, โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา โครงการเกี่ยวกับน้ำ เช่น โครงการแก้มลิง, โครงการฝนหลวง, กังหันชัยพัฒนา โครงการเกี่ยวกับการเกษตร เช่น โครงการแกล้งดิน โครงการอื่น ๆ เช่น โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะแถบชนบท นอกจากนี้โครงการหลวงยังได้รับรางวัลรามอน แมกไซไซ สาขา Peace and International Understanding เมื่อ พ.ศ. 2531 อีกด้วย

พระบรมราชอิสริยยศและพระเกียรติยศ

ธรรมเนียมพระยศของ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
บรมนาถบพิตร
image
พระราชลัญจกร
image
ธงประจำพระอิสริยยศ
image
ตราประจำพระองค์
image
ธงประจำพระองค์
การทูลใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท
การแทนตนข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับพระพุทธเจ้าข้าขอรับ/เพคะ

พระบรมราชอิสริยยศ

  • พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภูมิพลอดุลเดช (5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 – 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2478)
  • สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช (10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 – 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489)
  • สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493)
  • พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493 – 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559)

ภายหลังการสวรรคต

  • พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตั้งแต่แผ่นดินของ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร และตามรัฐธรรมนูญของไทยพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งปวง โดยเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่พระองค์ได้รับ มีดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

ประเทศ ปีที่ได้รับ ชื่อเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แพรแถบย่อ
image สวีเดน 2493 เครื่องราชอิสริยาภรณ์เซราฟีม image
image กัมพูชา 2497 เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชอาณาจักรกัมพูชา ชั้นมหาเสรีวัฒน์ image
image เวียดนามใต้ 2502 เครื่องอิสริยาภรณ์คิมคานห์ ชั้นที่ 1 image
image พม่า 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์สิริสุธรรมะ ชั้นอัครมหาสิริสุธรรมะ image
image เยอรมนี 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ชั้นประถมาภรณ์ image
image อาร์เจนตินา 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์นายพลซานมาร์ตินผู้ปลดปล่อย ชั้นประถมาภรณ์ image
image สหรัฐ 2503 ลีเจียนออฟเมอริต ชั้นหัวหน้าผู้บัญชาการ image
image บริเตนใหญ่ 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์รอยัลวิกตอเรียนเชน image
image โปรตุเกส 2503 สายสะพายแห่งสามเครื่องเสนาอิสริยาภรณ์ image
image เดนมาร์ก 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไอยรา image
image นอร์เวย์ 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นประถมาภรณ์ image
image อิตาลี 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐอิตาลี ชั้นสูงสุด image
image นครรัฐวาติกัน 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์ปิอุสที่ 9 ชั้นสายสร้อย image
image เบลเยียม 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอโปลด์ ชั้นประถมาภรณ์ image
image ฝรั่งเศส 2503 เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นประถมาภรณ์ image
image ลักเซมเบิร์ก 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตทองแห่งราชวงศ์นัสเซา image
image เนเธอร์แลนด์ 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตเนเธอร์แลนด์ ชั้นประถมาภรณ์ image
image สเปน 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์กิตติคุณฝ่ายพลเรือน ชั้นสายสร้อย image
image สเปน 2503 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อิซเบลลาชาวคาทอลิก ชั้นสายสร้อย image
image อินโดนีเซีย 2504 เครื่องอิสริยาภรณ์ดาราแห่งสาธารณรัฐอินโดนีเซีย ชั้นอธิปุรณา image
image บราซิล 2504 เครื่องอิสริยาภรณ์ดาวกางเขนใต้ ชั้นสายสร้อย image
image ปากีสถาน 2505 เครื่องอิสริยาภรณ์แห่งปากีสถาน image
image มาเลเซีย 2505 เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎแห่งราชอาณาจักร image
image ญี่ปุ่น 2506 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ ชั้นสังวาล image
image ไต้หวัน 2506 เครื่องอิสริยาภรณ์หยกเจิดจรัส image
image กรีซ 2506 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ผู้ไถ่บาป ชั้นสายสร้อย image
image ลาว 2506 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว ชั้นประถมาภรณ์ image
image ลาว 2506 เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎขัตติยาภรณ์ ชั้นประถมาภรณ์ image
image ฟิลิปปินส์ 2506 เครื่องอิสริยาภรณ์ซิกาตูนา ชั้นสายสร้อย image
image ออสเตรีย 2507 เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐออสเตรีย ชั้นมหาดารา image
image เกาหลีใต้ 2509 เครื่องอิสริยาภรณ์มูกูฮวา image
imageจักรวรรดิอิหร่าน 2510 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชวงศ์ปาห์ลาวี image
image เอธิโอเปีย 2511 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ราชินีชีบา image
image ฟิลิปปินส์ 2511 ลีเจียนออฟออเนอร์ ชั้นหัวหน้าผู้บัญชาการ image
image เม็กซิโก 2514 เครื่องอิสริยาภรณ์นกอินทรีแอซเท็ก ชั้นสายสร้อย image
image ยูโกสลาเวีย 2522 เครื่องอิสริยาภรณ์ดารายูโกสลาฟ image
image เกาหลีใต้ 2524 เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณสำหรับการสร้างชาติ ชั้นที่ 1 image
image ชิลี 2524 เครื่องอิสริยาภรณ์คุณธรรม ชั้นสายสร้อย image
image เนปาล 2529 เครื่องราชอิสริยาภรณ์เนปาล ประตาป ภาสกระ image
image สเปน 2530 เ

wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์

phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 5 thnwakhm ph s 2470 13 tulakhm ph s 2559 epnphramhakstriyithy rchkalthi 9 aehngrachwngsckriaelaepnphramhakstriyrchkalthi 53 tamprawtisastrithy khrxngrachytngaetwnthi 9 mithunayn ph s 2489 dwyphraprmaphiithy phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch mhitlathiebsrramathibdi ckrinvbdinthr syaminthrathirach brmnathbphitr cnswrrkht epnpramukhaehngrththikhrxngrachyyawnanmakthisudtlxdkalinpraethsithy exechiytawnxxkechiyngit aelathwipexechiy phraxngkhyngepnpramukhaehngrththidarngtaaehnngnanthisudinolkinkhnathrngphrachnm nbtngaetkarswrrkhtkhxngsmedcphrackrphrrdihiorhiotaaehngyipunin ph s 2532 krathngswrrkhtin ph s 2559 xikthngepnphramhakstriythidarngtaaehnngnanthisudtlxdkalxndbthi 3 khxngolk dwyrayaewlainrachsmbtithngsin 70 pi 126 wnphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphraphthrmharachphrabrmchayalksn phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphramhakstriyithykhrxngrachy9 mithunayn ph s 2489 13 tulakhm ph s 2559 70 pi 126 wn rachaphiesk5 phvsphakhm ph s 2493kxnhnaphrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthrthdipphrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwphusaercrachkaraethnphraxngkhdurayphranamaelaraychux phrasuthrrmwinicchy phrayanlrachsuwcn sngwn cuthaetmiy phraecabrmwngsethx krmphrachynathnernthr phrayamanwracheswi phrawrwngsethx krmhmunphithylaphphvthiyakr phrawrwngsethx phraxngkhecaxlngkd xdul xduledchcrs smedcphranangecasirikiti phrabrmrachini smedcphrarachchnnisrisngwalynaykrthmntriduraychux pridi phnmyngkh thwly tharngnawaswsdi khwng xphywngs aeplk phibulsngkhram phcn sarsin thnxm kittikhcr svsdi thnarcht syya thrrmskdi hmxmrachwngsesniy praomch hmxmrachwngskhukvththi praomch thaninthr krywiechiyr ekriyngskdi chmannthn eprm tinsulannth chatichay chunhawn xannth pnyarchun sucinda khraprayur chwn hlikphy brrhar silpxacha chwlit yngicyuthth thksin chinwtr suryuthth culannth smkhr sunthrewch smchay wngsswsdi xphisiththi ewchchachiwa yinglksn chinwtr prayuthth cnthroxchaphrarachsmphph5 thnwakhm ph s 2470 orngphyabalekhmbridc ekhmbridc rthaemssachuests shrthswrrkht13 tulakhm ph s 2559 88 phrrsa orngphyabalsirirach krungethphmhankhr praethsithythwayphraephling26 tulakhm ph s 2560 phraemrumas thxngsnamhlwngbrrcuphrabrmxthiphrawimanthxngklang bnphrathinngckrimhaprasathphraxkhrmehsismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng smrs ph s 2493 phrarachbutr raylaexiyddurayphranam thulkrahmxmhyingxublrtnrachkyya siriwthnaphrrnwdi phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhw smedcphraknisthathiracheca krmsmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari smedcphraecanxngnangethx ecafaculaphrnwlylksn xkhrrachkumari krmphrasriswangkhwthn wrkhttiyrachnariwdpracarchkalwdbwrniewswiharrachwngsckrirachskulmhidlphrarachbidasmedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnkphrarachmardasmedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnnisasnaethrwathlayphraxphiithyphrasuresiyngkhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr source source track track track phraxngkhesdcphrarachsmphphemuxwnthi 5 thnwakhm ph s 2470 thiorngphyabalematxxebirn emuxngekhmbridc rthaemssachuests shrth epnphrarachoxrsphraxngkhelkinsmedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk kbsmedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni aelaepnphrarachnddainphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwkbsmedcphrasriswrinthirabrmrachethwi phraphnwssaxyyikaeca phraxngkhepnphramhakstriyphayitrththrrmnuy aelaidthrnghyudyngkarkbt echn kbtemsahawayin ph s 2524 aelakbtthharnxkrachkarin ph s 2528 krann insmykhxngphraxngkhidmikartharthpraharodythharhlaykhna echn cxmphl svsdi thnarcht in ph s 2500 kbphlexk snthi buyyrtklin in ph s 2549 tlxdrayaewla 70 pithithrngkhrxngrachy minaykrthmntridarngtaaehnng 26 khn odyerimtnthipridi phnmyngkh aelasinsudlngthiprayuthth cnthroxcha prachachnchawithyswnihyekharphphraxngkh xnung tamrththrrmnuy phramhakstriythrngxyuinthanaxnepnthiekharphskkara aelaphuidcalaemidmiid swnpramwlkdhmayxayabyytiiwwa karduhmin hminpramath hruxxakhatmadrayphramhakstriyepnkhwamphidxaya khnarthmntrihlaychudthiidrbkareluxktngmakthukkhnathharlmlangipdwykhxklawhawankkaremuxngphuihyhminphrabrmedchanuphaph krann phraxngkhexngidtrsemuxpi ph s 2548 wa satharnchnphungwiphakswicarnphraxngkhid phraxngkhthrngepnthisrresriyinpraethsithyekiywkbphrarachdariineruxngprchyaesrsthkicphxephiyng okhfi aexnnn elkhathikarshprachachati idthwayrangwlkhwamsaercsungsuddankarphthnamnusyaedphraxngkh dansinthrphykhxngphraxngkh nitysar fxbs cdxndbihphraxngkhepnphramhakstriythimiphrarachthrphymakthisudinolktngaet ph s 2551 thung ph s 2556 emuxeduxnphvsphakhm ph s 2557 phraxngkhmiphrarachthrphy 30 000 landxllarshrth duhmayehtudanlang sanknganthrphysinswnphramhakstriyichthrphysinephuxswsdikarsatharna echn ephuxphthnaeyawchn aetidrbkarykewnmitxngcayphasiaelaihepidephykarengintxphraxngkhphuediyw phraxngkhyngthrngxuthisphrarachthrphyinokhrngkarphthnapraethsithyhlayokhrngkar odyechphaainthangekstrkrrm singaewdlxm satharnsukh karsngesrimxachiph thrphyakrna swsdikarthangkhmnakhm aelaswsdikarsatharnaphrachnmchiphchwngtnphrarachsmphph phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr esdcphrarachsmphphinrachskulmhidlxnepnsayhnunginrachwngsckri n orngphyabalematxxebirn emuxngekhmbridc rthaemssachuests shrth xnepnthisungphrabrmrachchnkaelaphrabrmrachchnnikalngthrngsuksawichakarxyu emuxwncnthr khun 12 kha eduxnxay piethaa nphsk c s 1289 trngkbwnthi 5 thnwakhm ph s 2470 phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr epnphraoxrsxngkhthisaminsmedcecafamhidlxduledch krmhlwngsngkhlankhrinthr smedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk inkaltxma aelahmxmsngwaly mhidl n xyuthya skuledim talaphd smedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni inkaltxma miphranamemuxaerkprasutixnpraktinsutibtrwa ebbi sngkhla xngkvs Baby Songkla txmakhux phrawrwngsethx phraxngkhecaphumiphlxduledch emuxidrbphrarachthannam miphraechsthphkhiniaelasmedcphrabrmechsthathirach 2 phraxngkh khux smedcphraecaphinangethx ecafaklyaniwthna krmhlwngnrathiwasrachnkhrinthr aelaphrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl sungsmedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni thrngxxkphranameriykphraxngkhepnkarlalxngwa elk smedcphraecanxngyaethx ecafaphumiphlxdulyedch inpi ph s 2488 phranamphumiphlxduledchnnphrabrmrachchnniidrbphrarachthanthangothrelkhcakphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw emuxwnthi 14 thnwakhm ph s 2470 odythrngkakbtwsakdepnxksrormnwa Bhumibala Aduladeja thaihsmedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnnithrngekhaphrathywaidrbphrarachthannamphraoxrswa phumibal inrayaaerkphranamkhxngphraxngkhsakdepnphasaithywa phumiphlxduledch txma phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchexngthrngekhiynwa phumiphlxdulyedch odythrngekhiynthngsxngaebbslbknip cnmathrngniymichaebbhlngsungmitw y sakd phranamkhxngphraxngkhmikhwamhmaywa phumiphl phumi hmaykhwamwa aephndin aela phl hmaykhwamwa phlng rwmknaelwhmaythung phlngaehngaephndin xdulyedch xduly hmaykhwamwa imxacethiybid aela edch hmaykhwamwa xanac rwmknaelwhmaythung xanacthiimxacethiybid emux ph s 2471 idesdcklbsupraethsithyphrxmphrabrmrachchnk sungthrngsaerckarsuksapriyyaaephthysastrbnthitekiyrtiniymcakmhawithyalyharward shrth phrxmdwysmedcphrabrmrachchnni smedcphraecaphinangethx aelasmedcphraechsthathirach odyprathb n wngsrapthum txmawnthi 24 knyayn ph s 2472 smedcphrabrmrachchnkswrrkht khnathiphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr miphrachnmayuimthungsxngphrrsa karsuksa ph s 2475 emuxecriyphrachnmayuid 4 phrrsa esdcekhasuksathiorngeriynmaaetredxiwithyalycnthungeduxnphvsphakhm ph s 2476 cungesdcphrarachdaeninipprathb n emuxngolsan praethsswitesxraelnd phrxmdwyphrabrmrachchnniphraechsthphkhiniaelasmedcphrabrmechsthathirachephuxkarsuksaaelaphraphlanamykhxngsmedcphrabrmechsthathirach caknnthrngekhasuksatxchnprathmsuksa n emuxngolsan ineduxnknyayn ph s 2477 thrngsuksawichaphasafrngess phasaeyxrmn aelaphasaxngkvs aelwthrngekhachnmthymsuksa n exkxlnuaewledxlasuxisrxmxngd Ecole Nouvelle de la Suisse Romande emuxng Chailly sur Lausanne smedcphraecanxngyaethx emuxphrawrwngsethx phraxngkhecaxannthmhidl smedcphrabrmechsthathirach esdckhunkhrxngrachsmbtiepnphramhakstriyrchkalthi 8 aehngrachwngsckri phraxngkhkidrbkarsthapnathanndrskdiepn smedcphraecanxngyaethx ecafaphumiphlxduledch emuxwnthi 10 krkdakhm ph s 2478 eduxnphvscikayn ph s 2481 phraxngkhidodyesdc smedcphraecaxyuhwxannthmhidlesdcniwtpraethsithyepnewla 2 eduxn odyprathbthiphratahnkcitrldarohthan phrarachwngdusit caknnesdcklbipsuksatxthiswitesxraelndcnthung ph s 2488 thrngrbprakasniybtrthangxksrsastrcakorngeriynchimnasklasikkxngtxnaledxolsan Gymnase Classique Cantonal de Lausanne aelwthrngekhasuksatx n mhawithyalyolsan aephnkwithyasastr odyesdcniwtpraethsithyepnkhrngthisxng prathb n phrathinngbrmphiman inphrabrmmharachwngphramhakstriyithytnrchkalaelarachaphiesksmrs wikisxrs mingantnchbbekiywkb prakasnaykrthmntri lngwnthi 9 mithunayn 2489 smedcphraecanxngyaethx ecafaphumiphlxdulyedch thrngrachysubrachsnttiwngs wnthi 9 mithunayn ph s 2489 smedcphraecaxyuhwmhaxannthmhidlesdcswrrkhtxyangkrathnhn n phrathinngbrmphiman phayinphrabrmmharachwng inwnediywkn rthsphalngmtiepnexkchnthxyechiysmedcphraecanxngyaethx ecafaphumiphlxdulyedch phraysinkhnann khunthrngrachysubrachsnttiwngstxip caknnesdcphrarachdaeninipsuksatx n mhawithyalyaehngedim aetepliynsakhacakwithyasastr ipepnsakhasngkhmsastr nitisastr aelarthsastr inwnthi 19 singhakhm ph s 2489 sunginchwngewlannphraxngkhyngthrngphraeyawaelaesdcphrarachdaeninsuksatx khnaphusaercrachkaraethnphraxngkhchwkhrawinkhrngaerk sungidaek phrasuthrrmwinicchy chm wnikekiyrti phrayanlrachsuwcn thxngdi nlrachsuwcn aelasngwn cuthaetmiy smachikphvthspha txmaidepliynepnphraecabrmwngsethx krmkhunchynathnernthr aelaphrayamanwracheswi plxd wiechiyr n sngkhla phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharachthrngelawa rahwangprathbrthphrathinngesdcphrarachdaeninipyngthaxakasyannanachatidxnemuxng ephuxthrngsuksaephimetimthiswitesxraelnd kthrngidyinesiyngrasdrkhnhnungtaoknwa inhlwng xyathingprachachn cungthrngnuktxbinphrarachhvthywa thaprachachnimthingkhaphecaaelw khaphecacathingprachachnxyangirid sungphrabathsmedcphraecaxyuhwidthrngtrahnkinhnathiphramhakstriykhxngphraxngkh dngthiidtrstxbchaykhnedimnninxik 20 pitxma hlngcakthicbkarsuksacakswitesxraelnd phraxngkhesdceyuxnkrungparis thrngphbkbhmxmrachwngssirikiti kitiyakr sungepnthidakhxngexkxkhrrachthutithypracakrungparis praethsfrngess epnkhrngaerk inkhnann thngsxngphraxngkhmiphrachnmayu 21 phrrsaaela 15 phrrsatamladb in ph s 2490 phraxngkhmiphrarachhtthelkhaaesdngkhwamphxphrarachphvthyinrthpraharinpinn sungepnrthpraharkhxngfaykstriyniym 44 emuxwnthi 3 tulakhm ph s 2491 inrahwangesdcprathbyngtangpraeths khnathiphraxngkhthrngkhbrthyntphrathinngefiys thxpxlion cakecniwaipyngolsan thrngprasbxubtiehtuthangrthynt klawkhux rthyntphrathinngchnkbrthbrrthukxyangaerng thaihesskrackkraednekhaphraentrkhwa phraxakarsahs hlngkarthwaykarrksa phraxngkhmiphraxakaraethrksxnbriewnphraentrkhwa aephthycungthwaykarrksaxyangtxenuxnghlaykhrng hakaetphraxakaryngkhngimdikhun krathngwinicchyaelwwaphraxngkhphraentrkhwabxd cungidthwaykaraenanaihphraxngkhthrnginthisud thngni hmxmrachwngssirikitiidmioxkasekhaefaeyiymphraxakarepnpracacnkrathnghaycakxakarprachwr xnepnehtuthithaihthngsxngphraxngkhmikhwamsmphnthknxyangiklchidnbtngaetnnepntnma phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr thrnghmnkbhmxmrachwngssirikiti kitiyakr emuxwnthi 19 krkdakhm ph s 2492 aelaesdcphrarachdaeninniwtphrankhrinpithdma odyprathb n phrathinngxmphrsthan txmawnthi 28 emsayn ph s 2493 phraxngkhoprdekla ihcdkarphrarachphithirachaphiesksmrskbhmxmrachwngssirikiti kitiyakr n phratahnksmedcphrasriswrinthirabrmrachethwi phraphnwssaxyyikaeca phayinwngsrapthum sunginkarphrarachphithirachaphiesksmrsni miphrabrmrachoxngkaroprdekla ihsthapnahmxmrachwngssirikiti kitiyakr khunepn smedcphrarachinisirikiti wnthi 5 phvsphakhm ph s 2493 thrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmihtngkarphrarachphithibrmrachaphiesktamaebbxyangobranrachpraephnikhun n phrathinngiphsalthksin echlimphraprmaphiithytamthicarukinphrasuphrrnbtwa phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch mhitlathiebsrramathibdi ckrinvbdinthr syaminthrathirach brmnathbphitr phrarachthanphrapthmbrmrachoxngkarwa eracakhrxngaephndinodythrrm ephuxpraoychnsukhaehngmhachnchawsyam inoxkasniphraxngkhthrngphrarachdariwa tamobranrachpraephni emuxsmedcphramhakstriyathirachecaidesdcethlingthwlyrachsmbtibrmrachaphieskaelw yxmoprdihsthapnaechlimphraekiyrtiyssmedcphraxkhrmehsikhunepnsmedcphrabrmrachini dngnn phraxngkhcungthrngphrakrunaoprdekla ihprakassthapnaechlimphraekiyrtiyssmedcphrarachinisirikiti khunepn smedcphranangecasirikiti phrabrmrachini phnwch phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharachesdc xxkphnwchepnewla 15 wn rahwangwnthi 22 tulakhm 5 phvscikayn ph s 2499 n wdphrasrirtnsasdaram odymismedcphrawchiryanwngs smedcphrasngkhrach epnphraxupchchay thrngidrbchayawa phumipholphikkhu hlngcaknn phraxngkhesdc ipprathbcaphrrsa n phratahnkpnhya wdbwrniewsrachwrwihar rahwangthiphnwchnn phraxngkhthrngphrakrunaoprdekla ihsmedcphranangecasirikiti phrabrmrachini epnphusaercrachkaraethnphraxngkh dwyehtuni phrabathsmedcphraecaxyuhwcungidoprdekla ihechlimphranamaphiithyepnsmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath inwnechlimphrachnmphrrsa 5 thnwakhm piediywkn rahwangthithrngdarngsmnephs phraphiksuphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngptibtiphrarachkic echnediywkbphraphiksuthnghlayxyangekhrngkhrd echn esdclngphraxuobsththrngthawtrecha eyn tlxdcnthrngsdbphrathrrmaelaphrawinynxkcakniyngidesdcphrarachdaeninipthrngptibtiphrarachkrniykicphiessxun echninwnthi 24 tulakhm ph s 2499 idesdcphrarachdaeninipyngwdphrasrirtnsasdaram thrngrwmsngkhkrrminphithiphnwchaelaxupsmbthnakhhlwnginphrabrmrachinupthmph inwnthiwnthi 28 tulakhm ph s 2499 esdc ipthrngrbbinthbat cakphrabrmwngsanuwngsaelakhathullaxxngthuliphrabath n phrathinngxmphrsthan inoxkasniphrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhw khrngyngepnsmedcphraecalukyaethx idekhaefathullaxxngthuliphrabathdwy xnung inkarthrngphraphnwchkhrngni emuxwnthi 20 thnwakhm ph s 2499 idmiphrabrmrachoxngkaroprdekla ihsthapnasmedcphrawchiryanwngs smedcphrasngkhrach phrarachxupchchacary khunepnsmedcphrasngkhracheca krmhlwngwchiryanwngs phramhakstriyrachwngsckriphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachphrabathsmedcphraphuththelishlanphalyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwphrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthrphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwdkhk khdaeyngkbrthbalcxmphl aeplk phibulsngkhram hlngcakrthpraharineduxnphvscikayn ph s 2494 naodycxmphl aeplk phibulsngkhram tammadwyykelikrththrrmnuychbb ph s 2492 aelaklbipichrththrrmnuychbb ph s 2475 ephuxepnkarldxanacphramhakstriy phraxngkhecathaniniwtthrngbnthukptikiriyakhxngphraxngkhwa thankriwmak thrngtahnihlwngphibulxyangaernghlaykha thanwachnimphxicmakthikhunhlwngthaechnni 48 9 txmathrngphyayamecrcatxrxngkbrthbalkhxihephimetimphrarachxanacbangxyang echn ihthrngeluxksmachikwuthisphaid 49 in ph s 2496 phraxngkhkhdaeyngkbrthbaleruxngphrarachbyyticakdkarthuxkhrxngthidin thrngchalxkarlngphraprmaphiithy aetsudthaykphanepnkdhmay 50 txmainpi ph s 2498 cxmphl aeplk idcdihphraxngkhaelasmedcphrabrmrachini phraxisriyysinkhnann esdceyuxnphakhxisanodythangrthif phlpraktchdwaphraxngkhepn thiniymkhxngprachachncanwn mak dngnn cxmphl aeplk cungidtdngbpramaninkaresdc khrngtxip xyangirkdi ehtukarnthinacaepnfangesnsudthaykhuxkarruxfunkhdiswrrkht r 8 aelaaephnnapridi phnmyngkhklbpraeths 51 tngaeteduxnemsayn 2500 phraxngkhaelaklumkstriyniymekhluxnihwetriymrthprahar mikarxphiprayinsphaphuaethnrasdrwa phraxngkhphrarachthanenginsnbsnunaekphrrkhprachathipty 700 000 bath aelamiraynganwaphraxngkhesdc ipbanphkkhxnghmxmrachwngsesniy praomchinyamwikalxyanglb xyuesmx 52 odyechphaainoxkaschlxngphuththstwrrs ph s 2500 rthbalidkrabbngkhmthulechiyphramhakstriyesdcmathrngepnprathansungkthrngtxbrbepnthieriybrxy aetkhrnthungwnnganthrngphraprachwrpccubnthndwn thaihnaykrthmntritdsinicepnprathanepidphithiexng aelaineduxnsinghakhmpidngklaw cxmphl svsdi thnarcht phubychakarthharbk xxkmaocmtirthbalkhxngcxmphl aeplk walaemidphrarachxanackhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr sungkhawkarrahxngraaehngknrahwangphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchaelarthbaldngklaw thaihsatharnaerimimiwwangicrthbalmakkhun emuxwnthi 16 knyayn ph s 2500 cxmphl aeplk idkhxphrarachthanphrabrmrachworkasefathullaxxngthuliphrabathephuxkhxihthrngsnbsnunrthbal phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngetuxncxmphl aeplk wakhxihlaxxkcaktaaehnngesiyephuxmiihekidrthprahar aetcxmphl aeplk ptiesth eynwndngklaw cxmphl svsdi thnarcht yudxanackarpkkhrxngcakrthbalthnthi aelasxngchwomnghlngcakkarprakasyudxanac phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchmiphrabrmrachoxngkaroprdekla ihichkdxykarsukthwrachxanackr aelaidmiphrabrmrachoxngkaroprdekla aetngtngihcxmphl svsdi epnphurksaphrankhrfaythharodyimmiphurbsnxngphrabrmrachoxngkar smyrthbalcxmphl svsdi thnarcht smedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath kbphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr inpi ph s 2503 emuxrthbalthharkhxngcxmphl svsdi thnarcht ethlingxanacaelw rthbalidfunfuphrarachxanacphramhakstriy odyxnuyatihphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchidesdcxxkprachachnepnxnmak ihesdcpraphasinthinthurkndar aelatngngbpramansnbsnunokhrngkarphthnathiphraxngkhmiphrarachdaririerimdwy odyrthbalcxmphl svsdi thnarcht idprakasihnapraephnihmxbkrabekhaefa sungelikipinsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw klbmaichihm kbthngprakasihsthapnathrrmyutiknikaykhunsadwy nxkcakni nbtngaetkarptiwtisyam 2475 subma praephnikaresdcphrarachdaeninodykrabwnphyuhyatrachlmarkhkidcdkhunepnkhrngaerkephuxthwayphaphrakthin phithikrrmtamobranpraephnihlayxyangkhxngrachwngsckri echnphithikrrmphuchmngkhl kmiprakasihfunfu wnphrarachsmphphkhxngphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch 5 thnwakhm kidrbkarprakasihepnwnchatiithy aethnthiwnthi 24 mithunayn xntrngkbwnthikhnarasdridepliynaeplngkarpkkhrxngepnphlsaercdwy emuxcxmphl svsdi thnarcht thungaekxsykrrminwnthi 8 thnwakhm ph s 2506 sankphrarachwngkmiprakasihcdkariwthukkhinphrarachwngepnewlayisibexdwn aelasphcxmphl svsdi thnarcht idrbphrarachthanchtrhachn sungprktiepnekhruxngyskhxngphrabrmwngsanuwngschnsmedcecafa kangkntlxdrayaewlaiwsph thngni phrayasriwisarwaca hun huntrakul xngkhmntri idklawtxmawa imekhyminaykrthmntrikhnidthimikhwamiklchidkbphramhakstriyethakbcxmphl svsdi thnarcht makxnely smyrthbalcxmphl thnxm kittikhcr hlngcakkarthungaekxsykrrmkhxngcxmphl svsdi thnarcht in ph s 2506 cxmphl thnxm kittikhcr kidrbaetngtngihepnnaykrthmntrikhnthdma aelacxmphl thnxm kittikhcr ksubnoybayrachaniymkhxngcxmphl svsditxmaxikkwathswrrs sungeduxntulakhm 2516 inkarprathwngephuxeriykrxngprachathipitycakrthbal aelamiphutayepncanwnmhasalxnenuxngmacakkarprabpramkhxngrthbalnn phraxngkhidmiphrabrmrachanuyatihepidphrathwarphratahnkcitrldarohthanrbphuchumnumthihnitayekhama aelaphrarachthanphrarachoxkasihehlaphuchumnumefa ehtukarn 14 tulaaesdngphaphlksnwaphlpraoychnkhxngnksuksatrngkbphlpraoychnkhxngsthabnphramhakstriy 76 aetphraxngkhyngthrngrusukwakhbwnkarnksuksacatxngthukkhwbkhum aelakaredinkhbwnxyangepidephyepnsingphid 75 yukhprachathipityebngban txma kthrngtng syya thrrmskdi xthikarbdimhawithyalythrrmsastr epnnaykrthmntriaethncxmphl thnxm kittikhcr phuliphyipshrthaelasingkhoprtamladb khrngnn syya thrrmskdi cdtngrthbalphleruxnsaercepnkhrngaerk aetthamklangpccythnginaelanxkpraethsthaihekidkarsmkhbknrthpraharrxbihm thngni sastracary buychna xtthakr elawaineduxnkumphaphnth ph s 2519 phleruxexk sngd chlxxyu nakhwambanemuxngkrabbngkhmthulphrabathsmedcphraecaxyuhwsungkhnannprathbxyuthiphratahnkphuphingkhrachniewsnwaxacmikhwamcaepntxngrthprahar buychnabnthukwasngdidsnthnakbphrabathsmedcphraecaxyuhwdngni sngd xyakidphrcakphraoxsthihthangthhardaeninkaridtamthikhidiw inhlwng ihkhidexaexngwa khwrcathaxyangirtxip sngd thathangthharyudxanackarpkkhrxngidaelw ikhrkhwrcaepnnaykrthmntri inhlwng cathaxairlngipkkhwrpruksankkdhmay khux khunthaninthr krywiechiyr phuphiphaksasaldikaesiydwy 162 karedinthangklbpraethskhxngcxmphl thnxm odybwchepnphiksuthiwdbwrniewswihar kxihekidkarprathwngepnwngkwanginchwngeduxnknyayn wnthi 23 knyayn ph s 2519 hmxmrachwngsesniy praomch naykrthmntri imxaccdkarxairid cungkhxlaxxk aelaemuxewla 21 30 n phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchaelasmedcphranangeca phrabrmrachininathesdcipwdbwrniews imnanihhlng ekidehtukarn 6 tula sungkxngkalngtidxawuthsngharhmuphuprathwnglmtaythimhawithyalythrrmsastr phrrkhkhxmmiwnistaehngpraethsithyklawhawasthabnphramhakstriywaxyuebuxnghlng xachyakrrm dngklaw 259 smys phvksaeksmsukh brrnathikaraelankekhluxnihw thukcakhukthanphimphephyaephrbthkhwamtngkhathamthungbthbathkhxngsthabninehtukarn 278 9 xyangirkdi nkwichakartangpraethsxthibaywasthabnphramhakstriymiswnsngesrimehtukarn echn karsnbsnunlukesuxchawbanaelakaresdc eyiymphrathnxm 31 phraxngkhmiphrarachdarsplaypiediywknnnwa prachachnkhnithymikaraesdngxxkchdecnkhun watxngkarxair emuxaesdngxxkmaechnni kthaihruickn aelasamarthchwykntha chwyknsrangsingthitxngkar micamixupsrrkh aemkhwamyaklabakkhdkhwangxyukthaid khxephiyngihrwmmux rwmickncring smyrthbalphlexk eprm tinsulannth inkhwamoklahlkhrngnn faythharkekhayudxanacxikkhrng aelaesnxnambukhkhlsamkhnihphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngeluxkephuxaetngtngepnnaykrthmntrikhnihm prakxbdwy prakxb hutasingh prathansaldika thrrmnuy ethiynengin phuwarachkarkrungethphmhankhr aelathaninthr krywiechiyr phuphiphaksasaldika phraxngkhmiphrarachdarsinphithipradbysnaythharchnnayphl emuxwnthi 14 thnwakhm ph s 2519 khwamtxnhnungwa echnhnngsuxphimphtangpraethsekhiyniwaelaecaacngwa nayphlithyyudxanac nayphlithyepnephdckar sungthaepnechnnncringkepnhnathirbphidchxbkhxngthannayphlithyimichnxy ephraawathaephdckarktxngephdcihdi ephraawanayphlithyaelathharithythnghlay imekhyephdckarephuxihepnephdckaraebbfrng phyayamthicathaephuxpraethschati ephraathharithythuxchatiepnsungsud epnihy chann emuxmikarwaklawwanayphlithyepnephdckar erakcatxngphyayamephdckarihdi ihehmaasmkbphuthiepnchaychatithharodyaeth eduxnknyayn 2520 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch smedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath smedcphraecalukethx ecafasirinthrethphrtnsuda kitiwthnadulosphakhy aela smedcphraecalukethx ecafaculaphrnwlylksn xkhrrachkumari esdcphrarachdaeninptibtiphrarachkrniykicincnghwdphakhit inwnthi 22 knyayn ph s 2520 ewla 15 15 n khnathiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch smedcphrabrmrachininathaelasmedcphraecalukethxthngsxngphraxngkhprathbbnphlbphlathiprathb sungmiprachachnmaefarbesdc raw 30 000 khn kidmirastrthimaefarbesdc iphyibifaechkhdngklawepnehtuihraebidlukaerkekidraebidkhun rastrtangphaknaetktunaelaehyiybkbraebidlukthisxng thaihraebidlukthisxngekidraebidkhun raebidlukaerkhangcakphlbphlathiprathb 60 15 emtr hangcakladphrabath 5 20 emtr aelaraebidlukthisxnghangcakphlbphlathiprathb 105 15 emtr hangcakladphrabath 6 00 emtr aerngraebidthaihmiphuidrbbadecb 55 khn badecbsahs 11 khn khnathiekidkhwamoklahlnn brrdaecahnathiaelaphubngkhbbychalukesuxchawbanidekharangbkhwbkhumfungchnxyangchbphln mikarichekhruxngkhyayesiyngaebbmuxthuxthietriymiwaelwplxboynprachachnmiihtuntrahnkaelaihxyukbthi khnaediywknkmikarlaeliyngphubadecbipyngorngphyabal inkarniphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch smedcphranangeca phrabrmrachininathaelasmedcphraecalukethxthngsxngphraxngkhmiidthrngrbbadecbid khnaekidehtunn phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngyunprathbxyukbthiaelathxdphraentrmxngehtukarntang phrxmthngecahnathiyunraylxmthwaykarxarkkha inkhnathiphithikartxnghyudchangkchwkhru thngnikxnhnaehturaebidraw 20 chwomng kidmitarwckhbrthckryanyntfasyyanifcracrphungchnrthyntphrathinngcnekidiflukthwm phayhlngekidehtu phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchidthrngprakxbphrarachkrniykictxip odymiidaesdngphraxakarpriwitktxehtukarnthiekidkhun aelamiphrarachdarsihthukkhnmiciticekhmaekhngimtunetntxsthankarn emuxcbkhaphrarachdarskhxngphrabathsmedcphraecaxyuhwaelw smedcecafasirinthrethphrtnsuda aelasmedcecafaculaphrnwlylksn sungprathbxyuinphlbphla thrngnaehlarasdrrxngephlng erasu aelaphayhlngesrcphrarachkrniykic ewla 18 55 n phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchesdcphrarachdaenineyiymeyiynphubadecbthiorngphyabalcnghwdyala thaninthr krywiechiyrmiaenwkhidkhwacd thaihehlanksuksahniekhapaiprwmklumkbphwkkhxmmiwnist rthbalkhxngthaninthr krywiechiyr cungthukrthpraharnaodyphlexk ekriyngskdi chmannth in ph s 2523 aelakhnarthpraharktngphlexk eprm tinsulannth epnnaykrthmntrikhnihm khnann kxngkalngthitxtanrthbalidekhayudkrungethphmhankhr phlexk eprm tinsulannth idkrabbngkhmthulechiyphrabathsmedcphraecaxyuhw smedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath aelaphrabrmwngsanuwngs esdcphrarachdaeninipprathbthi kxngthphphakhthi 2 khaysurnari cnghwdnkhrrachsima tngkxngbychakartxbot aelaichxanacpldphukxkarxxkcaktaaehnngthangthhar karkxkarkhrngnicungklayepnkbtthiruckinchux kbtemsahaway aelanaipsu kbtthharnxkrachkar inewlatxma phvsphathmil rthpraharkhxngkhnathharemuxwnthi 23 kumphaphnth ph s 2534 napraethsithyklbipsurabxbephdckarthharxikkhrng sunghlngkhnarksakhwamsngberiybrxyaehngchati rsch prakasichrththrrmnuyaehngrachxanackrithy phuththskrach 2534 aelakareluxktngsmachiksphaphuaethnrasdraelw phrrkhkaremuxngthimicanwnphuaethnrasdrmakthisudkhuxphrrkhsamkhkhithrrm canwnecdsibekakhn idepnaeknnacdtngrthbal aelamikaretriymesnx nrngkh wngswrrn hwhnaphrrkhsamkhkhithrrminthanahwhnaphrrkhthimiphuaethnrasdrmakthisudkhunepnnaykrthmntri aetpraktwamarkaert aethtiwelxr okhskkrathrwngkartangpraethsaehngshrth idaethlngwa nrngkhepnphuhnungthiimsamarthkhxhnngsuxedinthangekhashrth id enuxngcakmikhwamiklchidkbnkkhayaesphtid phlexk sucinda khraprayur hwhnakhnarthprahar sungekhytkpakwacaimrbtaaehnngid phayhlngcakeluxktngxikephuxtdkhxkhrhabthbathkhxngthharinrthbalphleruxn klbyxmrbtaaehnngnaykrthmntri aelasrangkhwamimphxicthamklangprachachnepnxnmak naipsukarekhluxnihwkhdkhantang khxngprachachn odymirxytri chlad wrchtr aelaphltri calxng sriemuxng hwhnaphrrkhphlngthrrm epnaeknna sungrthbalkhxngphlexk sucindaidsngihprabpramphuchumnumprathwngoddechiybkhad klayepnehtukarnnxngeluxdinthisud aelamiphukhnesiychiwit emuxfaythharepidkarocmtiphuchumnum ehtukarndingsukhwamrunaerngeruxy emuxkalngthharaelatarwcekhakhwbkhumkrungethphmhankhretmthi aelathamklangehtukarnni phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch odymiphrabrmrachoxngkareriykphlexk sucinda khraprayur aelahwhnaklumphuprathwng phltri calxng sriemuxng ephuxeriykrxngprachathipity ihefa aelaphrarachthanphrabrmrachanuyatihthaythxdkarnixxkxakassdid inphaphthangothrthsn phraxngkhthrngkhxihkhukrniyutikhwamrunaerngaelanaphachatibanemuxngipsusntisungthng phlexk sucinda khraprayur aela phltri calxng sriemuxng ehnphxngtxngkninkarthicaihrthbalphleruxnekhamabriharpraethsinsthankarndngklaw n cudsungsudkhxngwikvtikarn praktphaphphlexk sucinda khraprayur aelahwhnaphuprathwng efathullaxxngphrabathodyhmxbkrab aelathisudknaipsukarlaxxkkhxngphlexk sucinda khraprayur aelakareluxktngthwip rthprahar ph s 2549 aela 2557 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch aela smedcphranangeca phrabrmrachininath thrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxm ihphlexk eprm tinsulannth prathansphaxngkhmntri aelarthburus phlexk snthi buyyrtklin phleruxexk sthirphnthu ekyannth aelaphlxakasexk chlit phukphasukh ekhaefathullaxxngthuliphrabath thwayrayngansthankarn karptirupkarpkkhrxnginrabxbprachathipity xnmiphramhakstriythrngepnpramukh emuxewla 00 19 n wnphuththi 20 knyayn n phratahnkcitrldarohthan phrarachwngdusit phlexk snthi buyyrtklin hwhnakhnaptirupkarpkkhrxnginrabxbprachathipity xnmiphramhakstriythrngepnpramukh idnakhwamkrabbngkhmthulphrakruna thrabfalaxxngthuliphrabath wa karbriharrachkaraephndinkhxngrthbal xnmiphntarwcoth thksin chinwtr epnnaykrthmntri kxihekidpyha khwamkhdaeyngaebngfay slaykhwamrusukrurksamkhkhikhxngkhninchati xyangthiimekhypraktmakxninprawtisastrchatiithy prachachnswnhnungekhluxbaekhlngsngsywa karbriharrachkaraephndin sxipinthangthucritpraphvtimichxbxyangkwangkhwang hnwynganxisra thukkaremuxngkhrxbnga thaihkardaeninkickrrmthangkaremuxng ekidpyhaaelaxupsrrkhhlayprakar aemhlayphakhswnkhxngsngkhmcaidphyayampranipranxm khlikhlaysthankarnmaodytxenuxngaelw kimsamarthrksakhwamsngberiybrxykhxngbanemuxngid nxkcakni inwnthi 22 knyayn othrthsnrwmkarechphaakicaehngpraethsithy odysthaniwithyuothrthsnkxngthphbk aephrphaphphithirbphrabrmrachoxngkar aetngtnghwhnakhnaptirupkarpkkhrxnginrabxbprachathipity xnmiphramhakstriythrngepnpramukh aekphlexk snthi sungmikhxsngektwaprakaschbbdngklaw miphlexk snthiexng inthanaphubychakarthharbk epnphulngnamrbsnxngphrabrmrachoxngkar aelalngwnthi 20 knyayn khnathiphithirbphrabrmrachoxngkarnn cdihmikhuntxmainphayhlng hlngcakphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch miphrabrmrachoxngkaroprdeklaoprdkrahmxm prakasichrththrrmnuyaehngrachxanackrithy chbbchwkhraw ph s 2549 inwnthi 1 tulakhm piediywkn khnaptirupkarpkkhrxnginrabxbprachathipity xnmiphramhakstriythrngepnpramukh aeprsphaphepn khnamntrikhwammnkhngaehngchati ody hwhna khpkh darngtaaehnng prathankhnamntrikhwammnkhngaehngchati mixanachnathi epnphurbsnxngphrabrmrachoxngkar aetngtngnaykrthmntri prathansphanitibyyti prathanspharangrththrrmnuy smachiksmchchaaehngchati aelakhnakrrmathikarykrangrththrrmnuy hlngcaknn cungmiphrabrmrachoxngkaraetngtng phlexk suryuthth culannth epnnaykrthmntri smedcphraecalukethx ecafaculaphrnwlylksn xkhrrachkumari idphrarachthansmphasninraykarodyxangwaphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngesiyphrathytxehtukarnchumnumthangkaremuxngaelakaresiyphrathycakehtukarnchumnumthangkaremuxngnaipsuphraxakarprachwrepnikh ickhwamtxnhnungwa caelaip khaphecaepnkhnimyungekiywkaremuxng imxyakphudthungikhrwaikhrdiikhrelw imru ephraaimekhykhbnkkaremuxng aetwa ruaetwa ehtukarnpithiaelw thimikarephabanephaemuxngkn xnnnnakhwamthukkhmasuphraecaxyuhw aelasmedc smedcphranangeca phrabrmrachininath ehluxekin phraecaxyuhwni cakthithrnghdedinidna txnnnna thrngthrudely epnikhtxngihnaeklux nxnaebbely smedc kesiyphrathymakehluxekin thanrbsngwa khrawthierathukephaemuxngnn khuxsmyesiykrungtxphma krungsrixyuthya aetkhrawni saethuxnicyingkwa ephraaepnkarthikhnithyephaemuxngithyexng xyangirktamphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchmiidthrngtxbrbkhxxangkhxngphrathidatxsatharnchnwaepncringhruxethcnxkcakniphraxngkhktrsthungkaremuxngbangelknxyinbangoxkas inehtukarnrthpraharinpraethsithy ph s 2557 phraxngkhmiphithisnxngphrabrmrachoxngkaroprdekla aetngtng phlexk prayuthth cnthroxcha epnhwhnakhnarksakhwamsngbaehngchati phrabrmrachoxngkardngklawthukmxngwaepnhwicsrangkhwamchxbthrrmaekrthprahar aelathukmxngwaepnkarrbrxngkhxngphraxngkh phraphlanamyplayphrachnm phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr in ph s 2553 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchmiphraxakarprachwreruxrnginswnkhxngphrahthyetnphidpkti misaehtucakkaridrbechuximokhphlasma rawpi ph s 2530 esdcipeyiymprachachnthixaephxsaeming cnghwdechiyngihm khnaaephthyimxacthwaykarrksaihhaykhadid thaidephiyngthwayphraoxsthprakhxngphraxakarmatlxd cntxngthrngrbkarphatdihymaaelwkhrnghnungemuxpi ph s 2538 nbtngaeteduxnknyayn ph s 2552 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngerimprachwr xnenuxngmacakphraorkhikhhwdaelaphrappphasaxkesb phraxngkhaeprphrarachthancakphratahnkcitrldarohthan iporngphyabalsirirach ephuxihkhnaaephthythwaykarrksa txmacnthungedixnsinghakhm ph s 2556 phraxngkhesdcphrarachdaeninaeprphrarachthanipprathb n phratahnkepiymsukh wngiklkngwl xaephxhwhin cnghwdpracwbkhirikhnth ephuxepliynphraxiriyabth cnkrathngwnthi 3 tulakhm ph s 2557 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch esdc maprathb n orngphyabalsirirach odymiphraxakarikh khnaaephthyidthwaykarrksacnphraxakarthwipdikhuntamladb txmaineduxnphvsphakhm ph s 2558 phraxngkhidesdcphrarachdaeninklbipprathb n phratahnkepiymsukh wngiklkngwl ephuxepliynphraxiriyabthxikkhrng aetesdc ipprathbidimnan kthrngklbmaprathb n orngphyabalsirirach tlxdrayaewlathiprathb n orngphyabalsirirach cnthungeduxnknyayn ph s 2559 phraxakarprachwriddikhunaelathrudlngepnkhrngkhraw odyphrarachkrniykickhrngsudthaykhxngphraxngkhkhuxkarphrarachthanphrabrmrachworkasihphuphiphaksapracasaltang efathullaxxngthuliphrabaththwaystyptiyankxnekharbhnathi emuxwnthi 14 thnwakhm ph s 2558 aelakarpraktphraxngkhkhrngsudthaykhuxkaresdcphrarachdaeninipthxdphraentrsphaphphumithsnbriewnodyrxbswncitrlda phrarachwngdusit emuxwnthi 11 mkrakhm ph s 2559 esdcswrrkht wikisxrs mingantnchbbekiywkb prakasphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch swrrkhtsankphrarachwng prakaskaresdcswrrkhtkhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr emuxwnthi 13 tulakhm ph s 2559 tngaetwnthi 28 knyayn ph s 2559 epntnma phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach emuxkhrngdarngphrabrmrachxisriyys phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch miphraprxthta hayphrathyerw miphraesmha phrapbphasasayxkesb miphraolhitepnkrd aelaphbwaminakhnginchxngeyuxhumphrappphasaelknxy khnaaephthycungthakarrksadwyphraoxsthptichiwna aelaichsayswnekhahlxdphraolhitdaephuxfxkphraolhit aetmiphrakhwamdnphraolhittacungichekhruxngchwyhayphrathy phraxakarimkhngthi kxnthiphraxakarcathrudlngipxik mikartidechuxinkraaesphraolhit cnemuxwnthi 13 tulakhm ph s 2559 phraxakarprachwridthrudhnklngtamladb aelaesdcswrrkhtemuxewla 15 52 n rwmphrachnmayu 88 phrrsa thrngkhrxngrachsmbtiid 70 pi 4 eduxn 4 wn wnsukrthi 14 tulakhm ph s 2559 ewla 16 00 n phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhw khrngyngepnsmedcphrabrmoxrsathirach syammkudrachkumar phrxmdwyphrabrmwngsanuwngsidesdcphrarachdaeniniporngphyabalsirirach ephuxekhluxnphrabrmsphkhxngphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchipyngphrabrmmharachwng miphrarachphithithwaysrngnaphrabrmsph n phrathinngphimanrtya mikarechiyphrabrmsphlngsuphrahib pradisthanhlngphraaethnaewnfathxng prakxbphraoksthxngihy phayitnphpdlmhaeswtchtr n phrathinngdusitmhaprasath phayinphrabrmmharachwng phraemrumasphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr n thxngsnamhlwng rthbalprakasihsthanthirachkar rthwisahkic hnwyngankhxngrthaelasthansuksathukaehng ldthngkhrungesa 30 wn aelaihkharachkar phnknganrthwisahkic ecahnathirthiwthukkh 1 pi tngaetwnthi 14 tulakhm ph s 2559 khnarthmntrimimtikahndihwnthi 13 tulakhmkhxngthukpiepnwnhyudrachkar ephuxihprachachnnxmsanukinphramhakrunathikhun miphrarachphithithwayphraephlingphrabrmsph inwnthi 26 tulakhm ph s 2560 n phraemrumas thxngsnamhlwng txmainwnthi 5 phvsphakhm ph s 2562 phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwmiphrabrmrachoxngkarihechlimphraprmaphiithyphrabrmxthismedcphrabrmchnknathkhunepn phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr inphrarachphithibrmrachaphiesk phuththskrach 2562 inwnthi 10 phvsphakhm ph s 2562 rachkiccanuebksaidephyaephrprakas eruxng phraprmaphiithy phranamaphiithy khaxan aelasrrphnam khakhuntn khalngthay inkarkrabbngkhmthul krabthul idrabuphraprmaphiithyxyangyxiwwa phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr wnthi 21 phvsphakhm ph s 2562 phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwmiphrabrmrachoxngkarihwnthi 5 thnwakhm epnwnsakhykhxngchatiithy enuxngcakepnwnkhlaywnphrabrmrachsmphphkhxngphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr wnchatiithy aelawnphxaehngchati aelaepnwnhyudrachkar wnthi 26 knyayn ph s 2566 khnarthmntriidkahndchuxeriykwnkhlaywnswrrkhtkhxngphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr sungtrngkbwnthi 13 tulakhm wa wnnwminthrmharach thngni idmikarkahndihepnwnhyudrachkarmakxnaelwtammtikhnarthmntriemuxwnthi 11 emsayn ph s 2560sthanaphramhakstriyphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrprathbbnphrathinngphudtankaycnsinghasn phayitphranphptlmhaeswtchtr tamrththrrmnuyaehngrachxanackrithy phraxngkhthrngepnpramukhaehngrth cxmthphithy aelaxkhrsasnupthmphk aelaepnphramhakstriyphayitrththrrmnuy edxakarediynraynganemuxwnthi 15 tulakhm ph s 2553 wainrchsmykhxngphraxngkh ekidrthprahar 15 khrng ehtukarnkbt 9 khrng ehtukarnkarkxkarkaeribodyprachachncnnaipsukarepliynaeplngrthbal 2 khrngidaek ehtukarn 14 tula aelaphvsphathmil rththrrmnuy 16 chbb aelakarepliynaeplngnaykrthmntri 27 khn tamrththrrmnuyithy phraxngkhthrng darngxyuinthanaxnepnthiekharphskkara phuidcalaemidmiid phuidcaklawhahruxfxngrxngphramhakstriyinthangid miid pramwlkdhmayxaya matra 112 wa phuidhminpramath duhmin hruxaesdngkhwamxakhatmadrayphramhakstriy phrarachini rchthayath hruxphusaerc rachkaraethnphraxngkh txngrawangothscakhuktngaetsampithungsibhapi aetphraxngkhekhymiphrarachdarsinwnechlimphrachnmphrrsaemuxeduxnthnwakhm pi ph s 2548 wa aetwakhwamcring kcatxngwicarnbangehmuxnkn aelwkimklwthaikhrcawicarnwathaimditrngnn caidru ephraawathabxkwaphraecaxyuhwipwicarnthanimid khmaykhwamwaphraecaxyuhwimepnkhn imwicarnerakklwehmuxnkn thabxkimwicarnaeplwaphraecaxyuhwimdi ruidxyangir thaekhabxkwa imihwicarnphraecaxyuhw ephraaphraecaxyuhwdimak imichxyangnn chann thibxkwakarwicarn eriykwalaemidphramhakstriy ihlaemidid aetthaekhalaemidphid ekhakthukprachachnbxm khux khxihruwaekhawicarnxyangir thaekhawicarnthukkimwa aetthawicarnphid imdi aetemuxbxkimihwicarn laemidimid ephraa rththrrmnuywayngngn lngthay phramhakstriykelylabak aey xyuinthanalabak bthbaththangkaremuxngithy inthangkdhmayphramhakstriyithymiphrarachxanaccakdtamrththrrmnuy xyangirkdi karkrathadngklawimidthalayphrarachxanacodyphvtiny thngthxng cnthrangsuekhiynthungphrarachxanacniwa aemwaphrarachxanacdngklawcamiidbyytiepnlaylksnxksriwinrththrrmnuychbbidktam aetkepnthrrmeniymptibtithiekhaictrngknkhxngthukfaythiekiywkhxngwaepnphrarachxanacthimixyucring aelaxacklawidwaepnphrarachxanacswnthisakhythisudinthangkdhmayrththrrmnuyethathipraktinpccubn 461 mikarsrangphrarachxanacnaekidkhunphankardaeninokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdari phraxngkhthrngmibthbathinkaremuxngithyhlaykhrng idthrnghyudyngkarkbt echn kbtyngetirk inpi ph s 2524 aela kbtthharnxkrachkar inpi ph s 2528 krann insmykhxngphraxngkhidmikartharthpraharodythharhlaykhna bthbaththangkaremuxngthisakhykhxngphraxngkh echn smyrthbalcxmphl svsdi thnarcht miphrabrmrachoxngkaroprdekla epnphurksaphrankhrfaythharinehtukarnrthpraharinpraethsithy ph s 2500 aelaemuxrthbalthharkhxng cxmphl svsdi thnarcht ethlingxanac rthbalidfunfuphrarachxanacphramhakstriy odyxnuyatihphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchidesdcxxkprachachnepnxnmak ihesdcpraphasinthinthurkndar aelatngngbpramansnbsnunokhrngkarphthnathiphraxngkhmiphrarachdaririerimdwy nxkcakniwnphrarachsmphphkhxngphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch 5 thnwakhm kidrbkarprakasihepnwnchatiithy aethnthiwnthi 24 mithunayn xntrngkbwnthikhnarasdridepliynaeplngkarpkkhrxngepnphlsaercdwy thngni phrayasriwisarwaca hun huntrakul xngkhmntri idklawtxmawa imekhyminaykrthmntrikhnidthimikhwamiklchidkbphramhakstriyethakb cxmphl svsdi thnarcht makxnely aelayngepnthithrabknwa phraxngkhthrngmibthbathsakhyinphvsphathmil odymiphrabrmrachoxngkareriykphlexk sucinda khraprayur aelahwhnaklumphuprathwngephuxeriykrxngprachathipity ihefa aelaphrarachthanphrabrmrachanuyatihthaythxdkarnixxkxakassdid inphaphthangothrthsn phraxngkhthrngkhxihkhukrniyutikhwamrunaerngaelanaphachatibanemuxngipsusnti sungthngphlexk sucinda khraprayur aelaphltri calxng sriemuxng ehnphxngtxngkninkarthicaihrthbalphleruxnekhamabriharpraethsinsthankarndngklaw aelathisudknaipsukarlaxxkkhxngphlexk sucinda khraprayur aelakareluxktngthwip inehtukarn rthpraharinpraethsithy ph s 2549 phraxngkhthrngihothrthsnrwmkarechphaakicaehngpraethsithybnthukphaphaelaesiyngrahwangkarekhaefakhxngphlexk snthi buyyrtklin aelakhna nbwathrngihkhwamehnchxbkbkarokhnthksin chinwtraelarbrxngrthbalcakkhnarthprahar hlngcaknnepntnma mikartngkhathamaelakarwicarnbthbathkhxngphraxngkhinwikvtkarnkaremuxngithyephimkhun odyechphaaxyangyingcaksuxnanachati nxkcakni phraxngkhktrsthungkaremuxngbangelknxyinbangoxkas xanactamrththrrmnuy layphrahtththrnglngphraprmaphiithyinrththrrmnuyaehngrachxanackrithy phuththskrach 2475 aekikhephimetim phuththskrach 2495 thrnglngphraprmaphiithykhxngphraxngkhexngiwwa smedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch syaminthrathirach brmnathbphitr xanactamrththrrmnuykhxngphraxngkhmkepnthithkethiyngkn bangswnephraakhwamepnthiniymxyanglnhlamkhxngphraxngkhaelabangswnepnephraaxanackhxngphraxngkhmkthuktikhwamkhdknaemcaminiyamxyangchdecninrththrrmnuyaelwktam yktwxyangechnkaraetngtngcaruwrrn emnthkaepnphutrwcenginaephndin thwa salrththrrmnuywinicchywakaraetngtngethxkhdtxrththrrmnuy emuxrthsphaeluxkphudarngtaaehnngaethncaruwrrn phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngptiesthekha wuthisphaptiesthlngkhaaennykelikkarybyngkhxngphraxngkh sudthayineduxnkumphaphnth ph s 2549 khnakrrmkartrwcenginaephndinihcaruwrrnklbekharbtaaehnng hnngsuxphimphphucdkarxthibaywakrniniepnkhwamphyayamkhxngwuthisphaephuxbibbngkhbihphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthatamkhwamprarthnakhxngphwktn salrththrrmnuywinicchywa enuxngcakrththrrmnuymibthbyytiechphaawaphramhakstriythrngaetngtngphutrwcenginaephndintamkhaaenanakhxngwuthispha karphncaktaaehnngcungtxngmiphrabrmrachoxngkaroprdekla ihphncaktaaehnngethann phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngybyngkdhmaynxykhrng phxl aehndliyekhiynin edxakhingenewxrsiml wainpi ph s 2519 emuxrthsphalngkhaaennesiyngehnchxbephuxkhyaykareluxktngaebbprachathipitysuradbxaephx phraxngkhthrngptiesthlngphraprmaphiithykdhmay rthsphaimyxmxxkesiyngykelikkarybyngkhxngphraxngkh inpi ph s 2497 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngybyngkdhmayptirupthidinthirthsphaehnchxbsxngkhrngkxnthrngyinyxmlngphraprmaphiithy bangthiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchimthrngichphrarachxanacniybyngkartrakdhmay echn inrththrrmnuyaehngrachxanackrithy phuththskrach 2517 matra 107 wrrkh 2 sungbyytiwa ihprathanxngkhmntriepnphulngnamrbsnxngphrabrmrachoxngkaraetngtngsmachikwuthispha phraxngkhimthrngehndwy aetkimthrngichphrarachxanacybyngodytrng ephiyngaetmiphrarachkraaesthayrangrththrrmnuychbbniwa imthrngehndwykbmatra 107 wrrkh 2 aehngrangrththrrmnuyniepnxyangying ephraaprathanxngkhmntriepnphuthiphramhakstriythrngeluxkaelaaetngtngtamphrarachxthyasy sungkhdkbhlkthiwa phramhakstriythrngxyuehnuxthangkaremuxnginrabxbprachathipity thngcathaihprathanxngkhmntrixyuinsphaphesmuxnepnxngkhkrthangkaremuxng phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchmiphrarachxanactamrththrrmnuyxphyothsxachyakr aemmieknthhlaykhxsahrbkaridrbphrarachthanxphyoths sungrwmxayuaelaothsthiyngehluxxyu karxphyothsphukhmkhunkrathachaeraaelachangphaphepluxyedkchawxxsetreliyphuhnung sungkxihekidkhxotethiyng phaphlksn kharachkarthwaykhwamekharphphrabrmchayalksn phraxngkhthrngidrbkarthwayphrarachsmyyawa smedcphraphthrmharach hmaykhwamwa phramhakstriyphupraesrithying txmainpi ph s 2539 mikarthwayihmwa phrabathsmedcphraecaxyuhwphumiphlxdulyedchmharach aela phraphumiphlmharach xnuolmtamthrrmeniymechnediywkbphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thithrngidrbphrarachsmyyawa phrapiymharach prachachnthwipniymeriykphraxngkhwa inhlwng sungkhadwayxmacak in phrabrmmharachwng hlwng hruxxacxxkesiyngephiynmacakkhawa nayhlwng sungaeplwa ecanayphuepnihy phaphbntuk xakharkarbinithy aehngnanachati phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngepnphuththmamka thrngxxkphnwch thrngoprdihmikarsngkhaynaphraitrpidk thrngsrangphrasmedccitrldadwyphraxngkhexng aelanxkcakniyngepnxkhrsasnupthmphk thrngekuxkul khacunthuksasnaxyangesmxphakh thrngsnbsnunphrarachthrphyswnphraxngkh ephuxichaeplphrakhmphirxlkurxanepnphasaithyemux ph s 2505 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch thrngcdtngokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdarikwa 4 741 okhrngkar nxkcakniyngesdceyiymrasdrinthinthurkndar okhrngkarxnenuxngmacakphrarachdarithisakhythisudcnthaihphraxngkhthrngepnthisrresriyinpraethsithy khux prchyaesrsthkicphxephiyng sungphraxngkhidptibtiphraxngkhexngepnaebbxyang oprdihmikarkarplukkhaw kareliyngokhnm karephaaphnthuplanilkhuninswncitrlda thrngepnaebbxyangthidiindankarprahyd twxyangechn thrngichdinsxeduxnla 1 aethng hruxkarichyasiphrathntcdhmdhlxd nxkcaknnyngimthrngoprdswmekhruxngpradbid ely ykewnaetnalikakhxmux phraxngkhthrngepnphuxupthmph orngeriyn xngkhkaraelamulnithitang makkwa 1000 aehng swnkarphkphxnthithrngsnphrarachhvthykhuxkaresdcipprathb n wngiklkngwlaelasunkhthrngeliyng thiepnthiruckmakthisudkhuxkhunthxngaedng sunkhphnthuithysuepxrbaesnci nxkcakni phaphphrarachxiriyabthswnphraxngkhyamphkphxnaelachiwitpracawnswnphraxngkhkmipraktihehnxyuepnkhrngkhraw echn karthiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch smedcphranangeca phrabrmrachininath aelasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumarieswyphrakrayaharrwmkn phaphbntuk xakharthnakharthharithythnchat n thikrungethphmhankhr inpi ph s 2549 khwamniyminphraxngkhpraktihhlngehtuclaclinkrungphnmepy praethskmphucha pi ph s 2546 emuxphuprathwngchawithyhlayrxykhnsungokrthcakkhawluxwaphukxclaclchawkmphuchayaphrabrmchayalksn chumnumnxksthanexkxkhrrachthutkmphuchainkrungethphmhankhr sthankarncblngxyangsntikemuxphltarwcexk snt srutannth bxkfungchnwaekhaidrbothrsphthcakrachelkhanukar xasa sarsin thaythxdwaphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngkhxihsngb fungchncungslaychiwitswnphraxngkhkila phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrthrngelneruxib phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitroprdkilaeruxibepnphiess phraxngkhthrngepntwaethnkhxngpraethsithyaekhngeruxibinkilaaehlmthxngkhrngthi 4 rahwangwnthi 9 16 thnwakhm ph s 2510 thipraethsithyepnecaphaph odythrngekhakhayfuksxmtamopraekrmkarfuksxm aelathrngidrbebiyeliynginthanankkila sungphraxngkhthrngchnaelisehriyythxng aelathrngidrbkarthulekla thwayrangwlehriyythxngcaksmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng emuxwnthi 16 thnwakhm ph s 2510 nxkcakni phraxngkhyngthrngxxkaebbaelapradistheruxibyamwanghlayrun phraxngkhphrarachthannameruxibpraephthmxth Moth thithrngsrangkhunwa eruxibmd eruxibsuepxrmd aelaeruxibimokhrmd thungaemwaeruxiblasudthaythiphraxngkhthrngtxkhux eruxomkh Moke emux 17 phvscikayn ph s 2510 eruxibsuepxrmdyngthukichaekhngkhninradbnanachatithicdinpraethsithyhlaykhrng khrngsudthay khux emuxpi ph s 2528 inkilasiekmskhrngthi 13 dntri aeskosofnkhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr cdaesdngthiphiphithphnthsthanaehngchatiphrankhr phraxngkhthrngdntriidhlaychnid echn aeskosofn khrarient thrmept kitar aelaepiyon oprddntriaecsepnxyangmak aelaphraxngkhidpraphnthhlayephlng echn ephlngphrarachniphnthaesngethiyn epnephlngaerk sayfn yameyn iklrung lmhnaw yimsu khaaelw iklkngwl khwamfnxnsungsud aelaerasu hruxphrpiihm epntn phraxngkhthrngekhymikraaesphrarachdarsthiaesdngihehnthungkhwamsakhykhxngdntri xnidaek dntrithukchnidepnsilpathisakhyxyanghnung mnusyekuxbthnghmdchxbaelaruckdntri tngaeteyawwykhnerimruckdntribangaelw khwamrxbruthangdntrixyangkwangkhwangyxmkhunkbechawn aelasamarthinkaraesdngkhxngaetlakhn xasyehtunicungklawidwainrahwangsilpananachnid dntriepnsilpathiaephrhlaykwasilpaxun aelamikhwamsakhyindankarsuksakhxngprachachnthukpraethsdwy kraaesphrarachdarsinphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch phayhlngthisthabndntriaelasilpaaehngkrungewiynnathulekla thwayprakasniybtrekiyrtikhunchnsung ihthrngdarngtaaehnngsmachikkittimskdiemuxwnthi 5 tulakhm ph s 2507 odyepnphrarachdarstxbinphasaeyxrmn m l edch snithwngs aeplaelathaythxdepnphasaithy phrarachthrphy phrarachthrphykhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr swnihyxyuinrupkhxngthidinaelahun odyaebngxxkidepnswn idodysngekhp khuxthrphysinswnphraxngkh phrakhlngkhangthi aelathrphysinswnphramhakstriy sungphraxngkhxuthisphrarachthrphyswnhnungephuxokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdaricanwn 4 741 okhrngkar mulnithiinphrabrmrachupthmph ephuxphthnaphayinpraethsindanksikrrm ekstrkrrm thrphyakrthrrmchatiaelasingaewdlxm sukhphaphxnamy karsngesrimxachiph satharnupophkh aelakarsuksa thrphysinswnphramhakstriy thrphysinswnphramhakstriyswnihy idaek thidinaelahun odyinpi 2550 phraxngkhthrngidrbkarcdxndbcaknitysarfxbs ihepnkstriythirarwythisudinolk mithrphysinraw 30 000 landxllarshrth thngni sanknganthrphysinswnphramhakstriy idchiaecngwa bthkhwamdngklawmikhwamkhladekhluxncakkhxethccring enuxngcakwathrphysinthibthkhwamnamapraeminnn inkhwamepncringmiichthrphysinswnphraxngkh aetepnkhxngaephndin sungepnipinthanxngediywknkbphramhakstriyinpraethsxunthibthkhwamdngklawimidcdxndb rthyntphrathinng maybkh 62 sikhrim elkhthaebiyn r y l 1 thrngichepnrthyntphrathinng odyidcdsuxmaich aethnrthyntphrathinng orls rxys aefnthxm siks VI thiichepnrthyntphrathinngthrngmananthung 30 pi maybkh 62 sikhrim elkhthaebiyn 1d 1992 thrngichepnrthyntphrathinngsarxng khadilaelkh dithiexs elkhthaebiyn r y l 960 thrngichinphithithwaystyptiyantnaelaswnsnamkhxngthharrksaphraxngkh maybkh 62 sinaengin tddwysithxng elkhthaebiyn 1d 1991 oflkhswaekn kharaewll T5 TDi elkhthaebiyn 1d 3901 oflkhswaekn kharaewll T5 TDi elkhthaebiyn 1d 4901 oflkhswaekn kharaewll T4 TDi elkhthaebiyn 1d 0968karlngthunintladhlkthrphy thrphysinkhxngsanknganthrphysinswnphramhakstriyaelathrphysinswnphraxngkhthicdthaebiynintladhlkthrphyaehngpraethsithy echphaathithuxkhrxnghunekin 0 5 mulkha n wnthi 30 thnwakhm ph s 2558 bristh thuxkhrxngody canwnhun mulkhachux xksryxpunsiemntithy SCC sanknganthrphysinswnphramhakstriy 360 000 000 165 600 lanbathbristh thunldawly cakd 19 220 000 8 841 lanbathsanknganphrakhlngkhangthi 15 473 000 7 117 lanbaththnakharithyphanichy SCB sanknganthrphysinswnphramhakstriy 722 941 958 86 391 lanbathbristh thunldawly cakd 82 367 800 9 842 lanbathimenxr xinetxrenchnaenl MINT phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 87 689 741 3 178 lanbathbristh smmakr SAMCO phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 171 219 800 612 lanbathithypraknphy TIC phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 5 382 654 150 lanbathsanknganphrakhlngkhangthi 1 139 671 31 lanbathxmrinthrphrinting aexnd phblichching AMARIN phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 3 157 895 31 lanbathekhruxorngaermdusitthani DTC sanknganphrakhlngkhangthi 495 000 34 lanbathsingekxrpraethsithy SINGER phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 1 383 770 12 lanbathmulkharwm 281 845 lanbathphraphuththruppracaphraxngkh phraphuththptimachywthnpracaphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphraphuththruppracaphrachnmwarphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr phraphuththptimachywthnpraca phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr epnphraphuththruppangmarwichy prathbnngkhdsmathiephchr phayitchtr 5 chn hnatkkwang 7 niw khwamsungyxdphrarsmi 9 niw thrngphdaechk hlxdwyengin srangemuxpi ph s 2506 n wdphrasrirtnsasdaram swnphraphuththruppracaphrachnmwar phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr inphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 5 rxb thrngphrakrunaoprd ihtngkarchlxngsmophchphraphuththruppracaprachnmwar inwnthi 4 thnwakhm ph s 2530 n phraxuobsthwdphrasrirtnsasdaram emuxesrckaraelw thrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmihxyechiyphraphuththruppracaphrachnmwar pradisthaniwkbphrachywthnpracarchkal n hxphrasuralyphiman inhmuphramhamnethiyr pccubnxyechiyphraphuththruppracaphrachnmwarphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch phrarachphithisngkrant epnphraphuththruppanghamyati sungepnpangpracawncnthrphrarachkrniykicdansilpwthnthrrmaelawrrnkhdi ph s 2503 thrngphrakrunaoprdekla ihfunfuphrarachphithiphuchmngkhlcrdphranngkhlaerknakhwykhunmaihmhlngcakthiidelikrangiptngaet ph s 2479 aelapraephnikaresdcphrarachdaeninodykrabwnphyuhyatrachlmarkhkidrbkarfunfuepnkhrngaerkephuxthwayphaphrakthin thrngsngesrimsilpwthnthrrmithyaekhnngxun imwacaepnphasaithy prawtisastrithy sthaptykrrm citrkrrm natsilp kardntriaelasilpaxun echn oprdekla ihkrmsilpakrcdthaontephlngithytamrabbsaklaelacdphimphkhundwyphrarachthrphyswnphraxngkh oprdekla ihxacaryaelanisitkhnawiswkrrmsastr culalngkrnmhawithyaly wicyharadbechliymatrthankhxngekhruxngdntriithy thrngsnbsnunihmikarcdtngsmakhmdntriaehngpraethsithy danwrrnsilp phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngphrarachniphnthbthkhwam aeplhnngsux echn nayxinthrphupidthxnghlngphra tiot phramhachnk aelaphramhachnk chbbkartun eruxng thxngaedng epnphrarachniphnthekiywkbkhunthxngaedng sunkhthrngeliyng epntn dankarphthnachnbth phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr eyuxnnkhrsrithrrmrach inpi ph s 2502 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedchthrngichewlaswnihytlxdrchsmyipkbkaresdc eyiymrasdrinthxngthintang thukphumiphakhkhxngpraeths nbtngaet ph s 2497 odyechphaainaethbthichnbththurkndar ephuxthrngeyiymeyiyn skthameruxngkhwamepnxyuaelasarthukkhsukdibkhxngprachachn nxkcakniphraxngkhcathrngsuksakhnkhwakhxmultang dwyphraxngkhexngdwyaephnthihruxexksartang thaihthrngrbthrabpyhakhwameduxdrxnkhxngprachachn hlngcaknnphraxngkhkcathrngkhidkhnaenwthangphrarachdariephuxphthnaaelaaekikhpyhatang inaetlaphunthi phraxngkhcathrngphthnachnbthinrupokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdari micudprasngkh khux karphthnabthephuxihrasdrinchnbthidmikhwamepnxyutlxdcnsamarthprakxbxachiph eliyngkhrxbkhrwihdikhun aenwphrarachdarithisakhyineruxngkarphthnachnbth khuxmiphrarachprasngkhchwyihchawchnbthsamarthchwyehluxphungtnexngid odykarsrangphunthanhlkthicaepntxkarphlitihaekrasdrehlann thrngsngesrimihchawchnbthmikhwamruinkarprakxbxachiphtamaetlathxngthin nxkcakniyngthrnghathangnaexawithyakarsmyihmmaprayuktkbphumipyyachawban dankarekstraelachlprathan ekhuxnphumiphl indanchlprathan phraxngkhthrngihkhwamsakhyepnxyangmak odythrngkhidkhnokhrngkartamphrarachdarikhxngphraxngkh mithngkaraekpyhaphyaelng pyhaxuthkphy rwmipthungkarbabdnaesiy echn ekhuxnpaskchlsiththi phraxngkhidthrngwicyaelarierimokhrngkarfnhlwng ephuxchwybrrethaphyaelngsahrbphunthinxkekhtchlprathan emuxkhrawekhtkrungethphaelaprimnthlthiprasbpyhanathwmemuxpi ph s 2538 phraxngkhmiphrarachdarieruxngaekmling khwbkhumkarrabaynacakaemnaecaphraya aemnathacin lakhlxngtang lngsuxawithy phraxngkhthrngpradisthekhruxngkletimxakas knghnchyphthna inkarprbprungkhunphaphnaodykarephimxxksiecn epnsingpradisthhnungkhxngphraxngkhthiidrbsiththibtrcak krmthrphysinthangpyya krathrwngphanichy indankarekstr cathrngennkarkhnkhwa thdlxng aelawicyhaphnthuphuchihm tlxdcnkarsuksaaemlngstruphuch aelaphnthustwtang thiehmaasmkbsphaphthxngthinnn sungaetlaokhrngkarcaennihsamarthnaipptibtiidcring nxkcakni yngthrngphyayamimihekstrkryudtidkbphuchphlthangkarekstrephiyngxyangediyw aetekstrkrkhwrmirayidcakkickrrmxundwy ephuxcaidphungtnexngidinradbhnung phraxngkhyngthrngkhidkhnkaraekpyhathrphyakrthangkarekstrhlayxyangthisakhy echn karaeklngdin ephuxaekpyhadinepriywhruxdinepnkrd cnkrathngdinmisphaphdiphxthicaichinkarephaaplukid karplukhyaaefkephuxxnurksdinaelana phraxngkhthrngsngesrimkareliyngplanil sungkrathrwngkartangpraeths odykrmkhwamrwmmuxrahwangpraethsidkhyayokhrngkarephaaeliyngaelaephyaephrphnthuplanil ephuxkhwamyngyundanxaharihaekpraethsomsmbik inchwngpithiphanma thrngcdtngokhrngkarswnphraxngkhswncitrlda ephuxwicyphnthukhaw phnthuphuchaelapsustw rwmthungkarkaraeprrupphlphlitthangkarekstr karphlitexthanxl aeksoshxlaelaiboxdiesl dankaraephthy okhrngkarkhxngphrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrinrayaaerklwnaetepnokhrngkardansatharnsukh inkaresdcphrarachdaeninipthrngeyiymrastrtamthxngthitang cathrngphrakrunaoprdekla ihmikhnaaephthythiprakxbdwyphuechiywchayinaetlasakhacakorngphyabaltang aelalwnepnxasasmkhr odyesdcphrarachdaenin phrxmdwyewchphnthaelaekhruxngmuxaephthyphrxmihkarrksaphyabalrasdrphupwyikh nxkcaknn yngmiokhrngkarthntkrrmphrarachthansungepnphrarachdariihthntaephthyxasasmkhredinthangxxkipchwyehluxbabdorkhekiywkbfn tlxdcnsxnkarrksaxnamykhxngpakaelafnodyimkhidmulkha nxkcaknn hnwyaephthyhlwngyngcdecahnathixxkedinthangiprksarasdrphupwyecb tamhmubanthixyuhangiklxxkipxikdwy dankarsuksa phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrkhnakalngthrngngan phraxngkhthrngphrakrunaoprdekla phrarachthanphrarachthrphyswnphraxngkhcdtngmulnithixannthmhidlkhun emuxpi ph s 2502 odymiwtthuprasngkhephuxphrarachthanthunaeknisitnksuksathimiphlkareriyndiednindantang ihnisitnksuksaehlannidmioxkasipsuksahakhwamruwichakarchnsungintangpraeths aelanakhwamrunnklbmaichphthnabanemuxng swninpraethsphraxngkhthrngihkarxupthmphindantang echn phrarachthanphrarachthrphychwyehlux ihkhaaenana rwmthngesdcphrarachdaeninipeyiymeyiynaelaphrarachthanphrabrmraochwathephuxsnbsnunaelaepnkalngicaekkhruaelankeriynkhxngorngeriyn orngeriyninphrabrmrachupthmphmithngorngeriynrthbalaelaorngeriynexkchnthrngphrakrunaoprdekla ihrthbalepnphudaeninkarcdkarbriharthangkarsuksa aebbiheplatngaetradbchnprathmsuksa cnthungradbmthymsuksatxnplay inlksnathngxyupracaaelaipklbaebngepn orngeriynsuksasngekhraah canwn 26 orngeriyn orngeriynrachprachanuekhraah canwn 14 orngeriyn phraxngkhyngidcdsrangokhrngkarsaranukrmithysahrbeyawchnephuxepnhnngsuxthiihkhwamruinwichakarthuksakha idcdthahnngsuxsaranukrmithythibrrcukhwamruin 7 sakhawicha odyaetlaelmidcdaebngenuxhakhxngaetlaeruxngxxkepnsamradb ephuxthicaiheyawchnsamarthsuksakhnkhwahakhwamruidtamphunthankhxngtn nxkcaknitlxdrchsmy phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch caesdcphrarachdaeninipyngsthabnxudmsuksakhxngrth ephuxphrarachthanpriyyabtraekphusaerckarsuksa ephuxepnkalngicihaekehlanisitphusaerckarsuksa dankartangpraeths phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr khnamiphrarachdars n rthsphaaehngshrth 29 mithunayn ph s 2503 inrahwangpi ph s 2502 thung ph s 2510 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch phrxmdwysmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath idesdcphrarachdaenineyuxnpraethstang thnginthwipexechiy yuorp aelaxemrikaehnux rwm 27 praeths ephuxepnkarecriyphrarachimtrikbbrrdamitrpraethsehlannihmikhwamsmphnthaennaefnyingkhunaelaephuxnakhwamprarthnadikhxngprachachnchawithyipmxbihkbprachachninpraethstang odyesdceyuxnpraethsewiydnamit xyangepnthangkarepnpraethsaerk xikhnungpraethssakhythiphraxngkhidesdceyuxninchwngewladngklawkhuxpraethsshrth odyinkaresdcpraethsshrthkhrngnn thrngidrbkartxnrbxyangxbxun khbwnphaehrdkhxngphraxngkhinniwyxrkmiphuefachmphrabarmikwa 750 000 khn nxkcakni phraxngkhyngidmiphrarachdarstxsphakhxngekrsaesdngcudyunwaxemrikaepnmhamitrkhxngithy sunghlngcakkaresdceyuxnpraethsaekhnada emuxpi ph s 2510 phraxngkhkmiidesdceyuxnpraethsihnxikely krathngemuxpi ph s 2537 esdceyuxnpraethslaw sungnbepnkaresdceyuxntangpraethsepnkhrngsudthaykhxngphraxngkh inphayhlngphraxngkhidesdcphrarachdaeninxxkihkartxnrbrachxakhntukacakpraethstang thiedinthangmaeyuxnpraethsithyhlaykhrng thngyngthrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmphrarachthanphrabrmrachworkasihbrrdathutanuthutekhaefathullaxxngthuliphrabaththwaysasntratnginkarekhamarbtaaehnnginpraethsithyaelathwaybngkhmthullaemuxkhrbwara rwmthngphraxngkhcamiphrarachsansthungphunapraethstang thngkaraesdngkhwamyindiaelaaesdngkhwamesiyphrarachhvthy okhrngkarxnenuxngmacakphrarachdari okhrngkarxnenuxngmacakphrarachdariepnokhrngkarthicdtngkhuncakphradarikhxngphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch ephuxaekikhpyhatang phayinpraethsthngaekikhpyhaechphaahnaaelaaekikhpyharayayawthrngerimdaeninkarmatngaet ph s 2495 tlxdrchsmymiokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdarithnghmd 4 741 okhrngkar odymihnwynganrachkarthiprasannganokhrngkar khux sankngankhnakrrmkarphiessephuxprasannganokhrngkarxnenuxngmacakphrarachdari odyaetlaokhrngkarcamiwtthuprasngkhthiaetktangknip okhrngkarephuxkarsngesrimaelawicy echn mulnithichyphthna mulnithiokhrngkarhlwng okhrngkarswnphraxngkhswncitrlda okhrngkarekiywkbna echn okhrngkaraekmling okhrngkarfnhlwng knghnchyphthna okhrngkarekiywkbkarekstr echn okhrngkaraeklngdin okhrngkarxun echn okhrngkarsaranukrmithysahrbeyawchn okhrngkarxnenuxngmacakphrarachdarimibthbathsakhyinkarphthnapraeths odyechphaaaethbchnbth nxkcakniokhrngkarhlwngyngidrbrangwlramxn aemkisis sakha Peace and International Understanding emux ph s 2531 xikdwyphrabrmrachxisriyysaelaphraekiyrtiysthrrmeniymphrayskhxng phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrphrarachlyckrthngpracaphraxisriyystrapracaphraxngkhthngpracaphraxngkhkarthulitfalaxxngthuliphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphraphuththecakhakhxrb ephkhaphrabrmrachxisriyys phrawrwngsethx phraxngkhecaphumiphlxduledch 5 thnwakhm ph s 2470 9 krkdakhm ph s 2478 smedcphraecanxngyaethx ecafaphumiphlxdulyedch 10 krkdakhm ph s 2478 9 mithunayn ph s 2489 smedcphraecaxyuhwphumiphlxdulyedch 9 mithunayn ph s 2489 5 phvsphakhm ph s 2493 phrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch mhitlathiebsrramathibdi ckrinvbdinthr syaminthrathirach brmnathbphitr 5 phvsphakhm ph s 2493 13 tulakhm ph s 2559 phayhlngkarswrrkht phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 5 phvsphakhm ph s 2562 ekhruxngrachxisriyaphrn ekhruxngrachxisriyaphrnithy phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr thrngidrbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn tngaetaephndinkhxng phrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthr aelatamrththrrmnuykhxngithyphramhakstriythrngepnprathanaehngekhruxngrachxisriyaphrnthngpwng odyekhruxngrachxisriyaphrnthiphraxngkhidrb midngni ph s 2505 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnmngkhlyingrachmitraphrn r m ph ph s 2481 ekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs m c k fayhna ph s 2489 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn n r fayhna ph s 2489 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmeklawiess p c w ph s 2489 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 1 esnangkhabdi s r ph s 2489 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch ph s 2489 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m ph s 2534 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnthi 1 pthmdierkkhunaphrn p ph ph s 2530 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess ph s 2500 ehriyyklahay r k ph s 2489 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s ph s 2512 ehriyyphithksesrichn chnthi 1 s ch ph s 2497 ehriyyrachkarchayaedn ch d ph s 2489 ehriyyckrmala r c m ph s 2507 ehriyylukesuxsdudi chnthi 1 ph s 2481 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 1 x p r 1 ph s 2493 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1 ph p r 1 ph s 2493 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 9 r r s 9 ph s 2475 ehriyyechlimphrankhr 150 pi r ch ph ph s 2489 ehriyykachadsmnakhun chnthi 1 ehriyythxng ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths praeths pithiidrb chuxekhruxngrachxisriyaphrn aephraethbyx swiedn 2493 ekhruxngrachxisriyaphrnesrafim kmphucha 2497 ekhruxngrachxisriyaphrnphrarachxanackrkmphucha chnmhaesriwthn ewiydnamit 2502 ekhruxngxisriyaphrnkhimkhanh chnthi 1 phma 2503 ekhruxngxisriyaphrnsirisuthrrma chnxkhrmhasirisuthrrma eyxrmni 2503 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngshphnthsatharnrtheyxrmni chnprathmaphrn xarecntina 2503 ekhruxngxisriyaphrnnayphlsanmartinphupldplxy chnprathmaphrn shrth 2503 lieciynxxfemxrit chnhwhnaphubychakar brietnihy 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnrxylwiktxeriynechn oprtueks 2503 saysaphayaehngsamekhruxngesnaxisriyaphrn ednmark 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnixyra nxrewy 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnnkbuyoxlaf chnprathmaphrn xitali 2503 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngsatharnrthxitali chnsungsud nkhrrthwatikn 2503 ekhruxngxisriyaphrnpixusthi 9 chnsaysrxy ebleyiym 2503 ekhruxngrachxisriyaphrneloxopld chnprathmaphrn frngess 2503 ekhruxngxisriyaphrnelchiyngdxenxr chnprathmaphrn lkesmebirk 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnsingotthxngaehngrachwngsnsesa enethxraelnd 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnsingotenethxraelnd chnprathmaphrn sepn 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnkittikhunfayphleruxn chnsaysrxy sepn 2503 ekhruxngrachxisriyaphrnxisebllachawkhathxlik chnsaysrxy xinodniesiy 2504 ekhruxngxisriyaphrndaraaehngsatharnrthxinodniesiy chnxthipurna brasil 2504 ekhruxngxisriyaphrndawkangekhnit chnsaysrxy pakisthan 2505 ekhruxngxisriyaphrnaehngpakisthan maelesiy 2505 ekhruxngrachxisriyaphrnmngkudaehngrachxanackr yipun 2506 ekhruxngrachxisriyaphrnxnsungsngyingdxkebycmas chnsngwal ithwn 2506 ekhruxngxisriyaphrnhykecidcrs kris 2506 ekhruxngrachxisriyaphrnphuithbap chnsaysrxy law 2506 ekhruxngrachxisriyaphrnlanchangrmkhaw chnprathmaphrn law 2506 ekhruxngrachxisriyaphrnmngkudkhttiyaphrn chnprathmaphrn filippins 2506 ekhruxngxisriyaphrnsikatuna chnsaysrxy xxsetriy 2507 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngsatharnrthxxsetriy chnmhadara ekahliit 2509 ekhruxngxisriyaphrnmukuhwackrwrrdixihran 2510 ekhruxngrachxisriyaphrnrachwngspahlawi exthioxepiy 2511 ekhruxngrachxisriyaphrnrachinichiba filippins 2511 lieciynxxfxxenxr chnhwhnaphubychakar emksiok 2514 ekhruxngxisriyaphrnnkxinthriaexsethk chnsaysrxy yuokslaewiy 2522 ekhruxngxisriyaphrndarayuokslaf ekahliit 2524 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunsahrbkarsrangchati chnthi 1 chili 2524 ekhruxngxisriyaphrnkhunthrrm chnsaysrxy enpal 2529 ekhruxngrachxisriyaphrnenpal pratap phaskra sepn 2530 e

วันที่เผยแพร่:
สูงสุด