พลตรี จำลอง ศรีเมือง เป็นนักเคลื่อนไหวทางการเมือง อดีตนักการเมือง และ อดีตนายทหารบกชาวไทย แกนนำพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย อดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ อดีตรองนายกรัฐมนตรี และ ผู้ว่าฯ กรุงเทพฯ 2 สมัย ผู้ก่อตั้ง และอดีตหัวหน้าพรรคพลังธรรมคนแรก เป็นแกนนำของผู้ชุมนุมในเหตุการณ์ พฤษภาทมิฬ ปี พ.ศ. 2535 มีชื่อที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า "มหาจำลอง" หรือ "มหา 5 ขัน" ขณะที่ทางกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยจะเรียกว่า "ลุงจำลอง"
จำลอง ศรีเมือง | |
---|---|
รองนายกรัฐมนตรี | |
ดำรงตำแหน่ง 25 ตุลาคม พ.ศ. 2537 – 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 | |
นายกรัฐมนตรี | ชวน หลีกภัย |
ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร คนที่ 10 | |
ดำรงตำแหน่ง 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2528 – 22 มกราคม พ.ศ. 2535 | |
ก่อนหน้า | อาษา เมฆสวรรค์ |
ถัดไป | ร้อยเอก กฤษฎา อรุณวงษ์ ณ อยุธยา |
ข้อมูลส่วนบุคคล | |
เกิด | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 จังหวัดธนบุรี ประเทศสยาม |
ศาสนา | พุทธ |
พรรคการเมือง | พรรคพลังธรรม (2531–2539) |
คู่สมรส | |
โรงเรียน: โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า | |
ประวัติ
จำลอง ศรีเมือง เกิดวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 ที่ย่านสำเหร่ จังหวัดธนบุรี (ปัจจุบันเป็นแขวงสำเหร่ เขตธนบุรี) บิดามีอาชีพค้าปลาสดชื่อ สมนึก ชุณรัตน์ ส่วนมารดาชื่อ บุญเรือน ประกอบอาชีพแม่ค้าเร่ ตั้งแต่ พล.ต. จำลอง ยังแบเบาะบิดาได้เสียชีวิตลง และต่อมามารดาได้สมรสใหม่กับ โชศน์ ศรีเมือง ซึ่งเป็นที่มาของนามสกุล ศรีเมือง ที่ พล.ต. จำลอง ใช้ต่อเนื่องมาจนทุกวันนี้ กับชื่อเล่น จำลองนั้นเดิมมีชื่อเล่นว่า “หนู” แต่พอเข้าโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ก็ถูกเพื่อนฝูงตั้งให้ใหม่ว่า “จ๋ำ” ขณะที่ชื่อ “ลอง” นั้น เป็นชื่อเล่นที่คนอื่น ๆ ทั่วไปมักใช้เรียกขาน ส่วนที่มีคำว่า “มหา” เรียกก่อหน้าชื่อ เพราะ พล.ต. จำลอง เป็นผู้ที่รู้จักกันดีว่าเป็นผู้ที่ปฏิบัติธรรม เมื่อครั้งอุปสมบทก็ศึกษาทางธรรมอย่างจริงจัง และเคยออกมาระบุว่าตนเองปฏิบัติตนสมถะ นอนไม้กระดานแผ่นเดียว แม้แต่การอาบน้ำก็จะใช้น้ำเพียง 5 ขัน จึงได้ฉายาว่า “มหา 5 ขัน” และมีการแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ คือ สวมเสื้อม่อฮ่อมเป็นประจำ โดยสวมมาตั้งแต่ พ.ศ. 2522 และไว้ผมสั้นเกรียน
ชีวิตส่วนตัว สมรสกับ พ.ต.หญิง ศิริลักษณ์ เขียวละออ โดยที่ไม่มีบุตรด้วยกัน ภายหลังได้ร่วมกันทำกิจกรรมสังคมหลาย ๆ อย่าง ทั้งด้านการปฏิบัติธรรม เรื่องการกินอาหารมังสวิรัติ ดูแลสุนัขจรจัด รวมถึงจัดตั้งโรงเรียนผู้นำ และจำลอง เป็นที่รับรู้กันเป็นอย่างดีว่ามีความใกล้ชิดและเป็นสมาชิกคนสำคัญของสำนักสันติอโศก
การศึกษา
พล.ต. จำลอง เข้าเรียนชั้นประถมศึกษาที่โรงเรียนเทศบาล 27 วัดราชวรินทร์ สำเหร่ ซึ่งปัจจุบันคือโรงเรียนวัดราชวรินทร์ สังกัดกรุงเทพมหานครจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เมื่อปี พ.ศ. 2490 จึงได้สอบคัดเลือกเข้าโรงเรียนมัธยมบ้านสมเด็จเจ้าพระยาซึ่งเป็นโรงเรียนมัธยมที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของฝั่งธนบุรีในขณะนั้น โดยสามารถสอบคัดเลือกได้ที่ 1 และสามารถสอบไล่ได้ที่ 1 ทุกปีจนจบระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 เมื่อปี พ.ศ. 2496 พล.ต. จำลอง ศรีเมือง ได้สอบเข้าระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย โรงเรียนเตรียมนายร้อยและโรงเรียนเตรียมนายเรือ ซึ่งพล.ต. จำลอง ศรีเมือง สามารถสอบเข้าได้ทั้ง 3 แห่ง โดยเฉพาะที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยสามารถสอบเข้าได้ที่ 1 แต่ด้วยการเรียนที่โรงเรียนเตรียมนายร้อยจะประหยัดกว่า เพราะเป็นนักเรียนนายร้อยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายทั้งค่าเล่าเรียน ค่าอาหาร ค่าเครื่องแต่งกาย รวมถึงถ้าเรียนเก่งก็จะได้รับเงินเดือนด้วย พล.ต. จำลอง ศรีเมือง จึงเลือกเข้าศึกษาที่โรงเรียนเตรียมนายร้อยและต่อด้วยโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า รุ่นที่ 7
หลังเรียนจบชั้น ม.6 จำลอง จึงตัดสินใจเลือกเข้าเรียนที่โรงเรียนเตรียมนายร้อยที่ก็สอบได้ และจบ จปร.รุ่น 7/2 เนื่องจากสมัยเป็นนักเรียนนายร้อยจำลอง กับพวกไปจัดฉายภาพยนตร์หารายได้ซื้ออุปกรณ์กีฬาและดนตรีเข้าสโมสรนักเรียนนายร้อย แต่การกระทำดังกล่าวไปผิดในข้อหาขัดคำสั่งผู้บัญชาการทหารสูงสุด ซึ่งขณะนั้นคือ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ในระหว่างประกาศกฎอัยการศึก จึงถูกปลดจากหัวหน้านักเรียนนายร้อยเป็นนักเรียนลูกแถว และถูกลงโทษให้รับกระบี่ช้าออกไป ไม่พร้อมกับเพื่อนร่วมรุ่นคนอื่น ๆ
ราชการทหารต่างประเทศ
เวียดนาม
หลังจากจบการศึกษาแล้ว ใน พ.ศ. 2511 ในระหว่างสงครามเวียดนาม จำลองในขณะมียศ ร้อยเอก สังกัดเหล่าทหารสื่อสาร ในตำแหน่งผู้ช่วยหัวหน้าฝ่ายยุทธการ กองพลทหารอาสาสมัคร (ผลัดที่ 3)
ลาว
ได้เข้าไปปฏิบัติการพิเศษในประเทศลาว ณ ยุทธภูมิ ในชื่อรหัสว่า"โยธิน"มีวีรกรรมในการป้องกันสถานีเรดาห์จากการยึดครองของคอมมิวนิสต์จนได้รับฉายาว่า "วีรบุรุษภูผาที"
ชีวิตนักการเมือง
เลขาธิการนายกรัฐมนตรี
จำลอง เริ่มชีวิตทางการเมืองเมื่อ พ.ศ. 2522 โดยดำรงตำแหน่งเลขาธิการนายกรัฐมนตรี พล.อ. เปรม ติณสูลานนท์ ต่อมาได้ขอลาออกจากตำแหน่ง เพราะไม่เห็นด้วยกับการเสนอให้แก้ไขกฎหมายทำแท้ง
ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
จำลอง มีชื่อเสียงโดดเด่นขึ้นมาหลังจากลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ในปี พ.ศ. 2528 เบอร์ 8 ในนาม “กลุ่มรวมพลัง” โดยชนะได้รับคะแนนเสียง 408,233 คะแนน ถึงขนาดที่วงคาราบาว แต่งเพลงให้ชื่อ "มหาจำลองรุ่น 7" การชนะการเลือกตั้งในสมัยนั้นทำให้ท่านได้เป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครคนแรกที่เกิดในระบอบประชาธิปไตยที่ได้ดำรงตำแหน่งเป็นผู้ว่ากรุงเทพมหานครก่อนผู้ว่ากรุงเทพมหานครที่เกิดหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองท่านอื่นๆ หลังจากนั้นในปี พ.ศ. 2531 จึงก่อตั้ง พรรคพลังธรรม ขึ้น โดยสื่อมักเรียกขานกันว่าเป็น “พรรคพลังผัก” เนื่องจากสนับสนุนให้คนเลิกกินเนื้อสัตว์หันมากินอาหารมังสวิรัติ กระแสความนิยมในตัว พล.ต.จำลองในฐานะนักการเมืองผู้สมถะ พุ่งสูงขึ้นเรื่อย ๆ จนเกิดเป็นกระแส “จำลองฟีเวอร์” และเรียกกันติดปากว่า "มหาจำลอง" ชนะการเลือกตั้งเข้าดำรงตำแหน่งผู้ว่า ฯ อีกสมัยในปี พ.ศ. 2533 โดยได้รับคะแนนท่วมท้นถึง 703,671 คะแนน ทิ้งห่างผู้สมัครจากพรรคประชากรไทยคือ นายเดโช สวนานนท์ ถึง 419,894 คะแนน แต่ก่อนที่จะครบวาระ 4 ปี ก็ลาออก และผันตัวเองสู่สนามเลือกตั้งระดับชาติ
พฤษภาทมิฬ
ในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2535 พรรคพลังธรรมได้รับคะแนนความนิยมสูงสุดในพื้นที่กรุงเทพ ฯ โดยสามารถกวาดที่นั่งได้ถึง 32 ที่นั่งจาก 35 ที่นั่ง และเมื่อเกิดเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ จำลอง เป็นแกนนำคนสำคัญในการประท้วงต่อต้านรัฐบาล พล.อ. สุจินดา คราประยูร โดยถูกจับกุมตัวกลางที่ชุมนุมเมื่อบ่ายวันทื่ 18 พฤษภาคม และในวันที่ 20 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรมีรับสั่งให้บุคคลทั้งสองเข้าเฝ้า โดยมีพระราชดำรัสสำคัญถึงการต่อสู้กันรังแต่จะทำให้บ้านเมืองพินาศ หลังจากนั้น จำลอง ก็ได้ลาออกจากทุกตำแหน่งทางการเมืองตามที่เคยได้ให้สัญญาไว้เมื่อครั้งชุมนุม ซึ่งหลังจากนี้ได้มีกระแสเสียงกล่าวหาว่า "จำลองพาคนไปตาย" จากฝ่ายตรงข้าม
ตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี
หลังเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ จำลอง ศรีเมือง ในฐานะหัวหน้าพรรคพลังธรรม ได้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในคณะรัฐมนตรีคณะที่ 50 และได้ให้การสนับสนุน กฤษฎา อรุณวงศ์ ณ อยุธยา ให้ได้รับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครต่อจากตน จำลองเป็นผู้ผลักดันให้เกิดโครงการรถไฟฟ้าธนายง สายสุขุมวิท และสายสีลม โดยมอบหมายให้ กฤษฎา อรุณวงศ์ ณ อยุธยา ทำการศึกษาเส้นทางของโครงการรถไฟฟ้าลาวาลิน ที่ถูกยกเลิกไปในรัฐบาลนายอานันท์ ปันยารชุน และให้สัมปทานแก่บริษัท ธนายง ทำการก่อสร้างโดยบริษัท อิตาเลียนไทย
รถไฟฟ้าธนายง เป็นรถไฟฟ้าสายแรกของประเทศไทยที่มีการก่อสร้าง ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็น รถไฟฟ้าบีทีเอส มีชื่อทางการว่า รถไฟฟ้าเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบพระชนมพรรษา เปิดการเดินรถเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2542
จำลอง ศรีเมือง ได้ลาออกจากตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีพร้อมกับรัฐมนตรีจากพรรคพลังธรรม เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 เนื่องจากไม่เห็นด้วยกับนโยบาย สปก. 4-01 ของพรรคประชาธิปัตย์ และทำให้ ชวน หลีกภัย ออกพระราชกฤษฎีกายุบสภาผู้แทนราษฎรในวันนั้น
สนับสนุน ทักษิณ ชินวัตร
จากนั้นเมื่อ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เข้าสู่วงการการเมืองครั้งแรก ก็ด้วยการสนับสนุนของ พล.ต. จำลอง ศรีเมือง. โดยในปี 2537 พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ยังได้ดำรงตำแหน่งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ในสังกัดพรรคพลังธรรมของพล.ต. จำลอง อีกด้วย. พล.ต. จำลอง มีภาพของการเป็นผู้ที่สนับสนุน พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เรื่อยมา. จากนั้น พล.ต.จำลอง ก็ลงสมัครผู้ว่าราชการกรุงเทพ ฯ อีกสมัยในปี พ.ศ. 2539 แต่ทว่าคราวนี้ พล.ต. จำลอง ไม่อาจชนะการเลือกตั้งได้เหมือนเมื่ออดีต เมื่อเป็นฝ่ายพ่ายการเลือกตั้งไปอย่างขาดลอย โดยแพ้ให้แก่ นายพิจิตต รัตตกุล อดีตผู้สมัครด้วยกัน. จากนั้นมาบทบาททางการเมืองของ พล.ต. จำลอง ศรีเมืองก็ค่อย ๆ ลดลง โดยเจ้าตัวได้ก่อตั้งโรงเรียนผู้นำ อบรมบุคลากรที่จะมีบทบาทเป็นผู้นำของสังคมต่อไปในอนาคตขึ้นที่จังหวัดกาญจนบุรี และใช้ชีวิตส่วนใหญ่อย่างสมถะอยู่ที่นั่น แต่เมื่อมีข่าวคราวเกี่ยวกับ พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร พล.ต. จำลอง ก็ยังคงเป็นผู้ให้การสนับสนุนอยู่ เช่น พล.ต. จำลอง ก็เป็นหนึ่งบุคคลที่เข้าร่วมฟังการพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญในห้องพิพากษาด้วย.
พล.ต. จำลอง ศรีเมือง ปรากฏเป็นข่าวอีกครั้ง ในการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพ ฯ ในปี พ.ศ. 2547 เมื่อเป็นผู้สนับสนุน นายมานะ มหาสุวีระชัย ผู้สมัครอิสระเบอร์ 5 อดีต ส.ส.พรรคพลังธรรม และประชาธิปัตย์ แต่นายมานะก็ไม่ได้รับการเลือกตั้ง จากนั้น พล.ต. จำลอง ก็ปรากฏเป็นข่าวอีกครั้งเมื่อเป็นผู้ประท้วงไม่ให้เบียร์ช้างเข้าตลาดหุ้น โดยเจ้าตัวอ้างเพื่อเหตุศีลธรรมของสังคม
เข้าร่วมกับพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย
ในสถานการณ์วิกฤตการณ์การเมืองในประเทศไทย พ.ศ. 2548-2549 จำลอง ได้เข้าร่วมเป็น 1 ใน 5 แกนนำเครือข่ายพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย และแกนนำอีก 4 คนคือ สนธิ ลิ้มทองกุล พิภพ ธงไชย สมศักดิ์ โกศัยสุข และ สมเกียรติ พงษ์ไพบูลย์ โดยมี สุริยะใส กตะศิลา เป็นผู้ประสานงานเครือข่าย
จำลอง ได้เปิดแถลงข่าวเข้าร่วมการชุมนุมเมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 ที่อนุสรณ์สถาน 14 ตุลา และภายหลังการรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2549 ได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ในเวลาต่อมา
ในระหว่างการชุมนุม 193 วัน เมื่อปี พ.ศ. 2551 พล.ต.จำลอง ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุม ขณะออกไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ที่โรงเรียนเศรษฐเสถียร ถนนพระราม 5 เขตดุสิต เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม
จำลอง มีบทบาทในการดูแลการชุมนุมและความปลอดภัย เนื่องจากเคยเป็นผู้นำในเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ อีกทั้งยังเป็นผู้ที่มักจะเรียกร้องให้ผู้ขึ้นเวทีปราศรัยนั้นใช้วาจาที่สุภาพ ไม่ก้าวร้าว จนถึงขนาดเคยตำหนิ นายภูวดล ทรงประเสริฐ อาจารย์ประจำคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ซึ่งเป็นแนวร่วมคนหนึ่งของพันธมิตรฯ บนเวทีมาแล้ว หลังจากที่นายภูวดลปราศรัยเสร็จ
ภายหลังการชุมนุมเสร็จสิ้น ทางกลุ่มพันธมิตรฯ ได้ก่อตั้งพรรคการเมืองใหม่ขึ้น พล.ต.จำลองไม่ได้เป็นสมาชิกพรรคด้วย แต่กล่าวว่าจะให้การสนับสนุนเต็มที่
เบ็ดเตล็ด
- จำลอง ศรีเมือง มีเชื้อสายจีน โดยบิดา (เตี่ย) ซึ่งมีชื่อเป็นภาษาจีนว่า ฮะเสียว ใช้ มีอาชีพขายปลาสดอยู่ย่านฝั่งธนบุรี มารดาใช้แซ่ตามคุณตา (กุ๊กกู แซ่จิว) ของพลตรี จำลอง อนึ่ง แซ่โล้วของบิดาพลตรีจำลองนั้น เป็นแซ่เดียวกับ พล.อ.สุจินดา คราประยูร ด้วย
- เคยได้รับรางวัลแมกไซไซ ในปี ค.ศ. 1992
- เพลงที่จำลอง ชอบมากที่สุด คือ เพลงแสงดาวแห่งศรัทธา ซึ่งประพันธ์โดยจิตร ภูมิศักดิ์ ขับร้องโดยวงคีตาญชลี
รางวัลและเกียรติยศ
พล.ต. จำลอง ศรีเมือง ได้รับพระราชทานยศกองอาสารักษาดินแดนเป็นนายกองเอก เมื่อ พ.ศ. 2529
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- พ.ศ. 2532 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. 2530 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2515 – เหรียญชัยสมรภูมิ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม (ช.ส.)
- พ.ศ. 2512 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
- พ.ศ. 2515 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
- พ.ศ. 2531 – เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1
- พ.ศ. 2544 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
- เกาหลีใต้ :
- พ.ศ. 2524 - เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งการทูต ชั้นที่ 1
- ญี่ปุ่น :
- พ.ศ. 2535 - เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงคลรัตน์ ชั้นที่ 1
อ้างอิง
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2009-10-21.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-08. สืบค้นเมื่อ 2007-06-30.
- คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-01. สืบค้นเมื่อ 2007-06-30.
- ชีวิตขึ้นอยู่กับ..."ดวง" ดร.มานะ มหาสุวีระชัย
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2007-06-30.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-11-14. สืบค้นเมื่อ 2010-07-29.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2009-11-03.
- “ลุงจำลอง” หนุน “ก.ม.ม.” เต็มสูบ-ปัดร่วมงาน “จิ๋ว” เหตุปล่อยลูกพรรคว่า “ป๋า” ไม่หยุด
- ได้รับพระราชทานยศกองอาสารักษาดินแดน
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๒๑๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๔ ธันวาคม ๒๕๓๒
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2015-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๔ ตอนที่ ๒๔๗ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔, ๑ ธันวาคม ๒๕๓๐
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ, เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๑๒๐ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔, ๗ สิงหาคม ๒๕๑๕
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน, เล่ม ๘๖ ตอนที่ ๑๑๓ ง หน้า ๓๕๕๘, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๑๒
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๘๙ ตอนที่ ๒๐๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๐๔๒, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๑๕
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง พระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดี ประจำปี ๒๕๓๑, เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๙๙ ง หน้า ๔๓๖๗, ๒๒ มิถุนายน ๒๕๓๒
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม 98 ตอนที่ 184 ฉบับพิเศษ หน้า 25, 4 พฤศจิกายน 2524
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม 109 ตอนที่ 27 หน้า 2242, 25 กุมภาพันธ์ 2535
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- แนวร่วมม็อบไล่รายล่า 2007-03-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Thaifreeman
- รำลึก13ปี...พฤษภาทมิฬ 2005-05-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ผู้จัดการออนไลน์, 17 พฤษภาคม 2548
- Black May 1992 2006-01-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ลำดับเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ จากข่าวในนสพ.บางกอกโพสต์ โดย SiamWEB.org (ภาษาอังกฤษ)
- ฟังเพลง มหาจำลองรุ่น 7 โดย คาราบาว 2007-07-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phltri calxng sriemuxng epnnkekhluxnihwthangkaremuxng xditnkkaremuxng aela xditnaythharbkchawithy aeknnaphnthmitrprachachnephuxprachathipity xditsmachiksphanitibyytiaehngchati xditrxngnaykrthmntri aela phuwa krungethph 2 smy phukxtng aelaxdithwhnaphrrkhphlngthrrmkhnaerk epnaeknnakhxngphuchumnuminehtukarn phvsphathmil pi ph s 2535 michuxthieriykknodythwipwa mhacalxng hrux mha 5 khn khnathithangklumphnthmitrprachachnephuxprachathipitycaeriykwa lungcalxng phltricalxng sriemuxngm p ch m w m rxngnaykrthmntridarngtaaehnng 25 tulakhm ph s 2537 19 phvsphakhm ph s 2538naykrthmntrichwn hlikphyphuwarachkarkrungethphmhankhr khnthi 10darngtaaehnng 14 phvscikayn ph s 2528 22 mkrakhm ph s 2535kxnhnaxasa emkhswrrkhthdiprxyexk kvsda xrunwngs n xyuthyakhxmulswnbukhkhlekid5 krkdakhm ph s 2478 88 pi cnghwdthnburi praethssyamsasnaphuththphrrkhkaremuxngphrrkhphlngthrrm 2531 2539 khusmrsorngeriyn orngeriynnayrxyphraculcxmeklaprawticalxng sriemuxng ekidwnthi 5 krkdakhm ph s 2478 thiyansaehr cnghwdthnburi pccubnepnaekhwngsaehr ekhtthnburi bidamixachiphkhaplasdchux smnuk chunrtn swnmardachux buyeruxn prakxbxachiphaemkhaer tngaet phl t calxng yngaebebaabidaidesiychiwitlng aelatxmamardaidsmrsihmkb ochsn sriemuxng sungepnthimakhxngnamskul sriemuxng thi phl t calxng ichtxenuxngmacnthukwnni kbchuxeln calxngnnedimmichuxelnwa hnu aetphxekhaorngeriynnayrxyphraculcxmekla kthukephuxnfungtngihihmwa ca khnathichux lxng nn epnchuxelnthikhnxun thwipmkicheriykkhan swnthimikhawa mha eriykkxhnachux ephraa phl t calxng epnphuthiruckkndiwaepnphuthiptibtithrrm emuxkhrngxupsmbthksuksathangthrrmxyangcringcng aelaekhyxxkmarabuwatnexngptibtitnsmtha nxnimkradanaephnediyw aemaetkarxabnakcaichnaephiyng 5 khn cungidchayawa mha 5 khn aelamikaraetngkaythiepnexklksn khux swmesuxmxhxmepnpraca odyswmmatngaet ph s 2522 aelaiwphmsnekriyn chiwitswntw smrskb ph t hying sirilksn ekhiywlaxx odythiimmibutrdwykn phayhlngidrwmknthakickrrmsngkhmhlay xyang thngdankarptibtithrrm eruxngkarkinxaharmngswirti duaelsunkhcrcd rwmthungcdtngorngeriynphuna aelacalxng epnthirbruknepnxyangdiwamikhwamiklchidaelaepnsmachikkhnsakhykhxngsanksntixoskkarsuksaphl t calxng ekhaeriynchnprathmsuksathiorngeriynethsbal 27 wdrachwrinthr saehr sungpccubnkhuxorngeriynwdrachwrinthr sngkdkrungethphmhankhrcbkarsuksachnprathmsuksapithi 4 emuxpi ph s 2490 cungidsxbkhdeluxkekhaorngeriynmthymbansmedcecaphrayasungepnorngeriynmthymthimichuxesiyngmakthisudkhxngfngthnburiinkhnann odysamarthsxbkhdeluxkidthi 1 aelasamarthsxbilidthi 1 thukpicncbradbmthymsuksapithi 6 emuxpi ph s 2496 phl t calxng sriemuxng idsxbekharadbchnmthymsuksatxnplaythiorngeriynswnkuhlabwithyaly orngeriynetriymnayrxyaelaorngeriynetriymnayerux sungphl t calxng sriemuxng samarthsxbekhaidthng 3 aehng odyechphaathiorngeriynswnkuhlabwithyalysamarthsxbekhaidthi 1 aetdwykareriynthiorngeriynetriymnayrxycaprahydkwa ephraaepnnkeriynnayrxyimtxngesiykhaichcaythngkhaelaeriyn khaxahar khaekhruxngaetngkay rwmthungthaeriynekngkcaidrbengineduxndwy phl t calxng sriemuxng cungeluxkekhasuksathiorngeriynetriymnayrxyaelatxdwyorngeriynnayrxyphraculcxmekla runthi 7 hlngeriyncbchn m 6 calxng cungtdsiniceluxkekhaeriynthiorngeriynetriymnayrxythiksxbid aelacb cpr run 7 2 enuxngcaksmyepnnkeriynnayrxycalxng kbphwkipcdchayphaphyntrharayidsuxxupkrnkilaaeladntriekhasomsrnkeriynnayrxy aetkarkrathadngklawipphidinkhxhakhdkhasngphubychakarthharsungsud sungkhnannkhux cxmphl svsdi thnarcht inrahwangprakaskdxykarsuk cungthukpldcakhwhnankeriynnayrxyepnnkeriynlukaethw aelathuklngothsihrbkrabichaxxkip imphrxmkbephuxnrwmrunkhnxun rachkarthhartangpraethsewiydnam hlngcakcbkarsuksaaelw in ph s 2511 inrahwangsngkhramewiydnam calxnginkhnamiys rxyexk sngkdehlathharsuxsar intaaehnngphuchwyhwhnafayyuththkar kxngphlthharxasasmkhr phldthi 3 law idekhaipptibtikarphiessinpraethslaw n yuththphumi inchuxrhswa oythin miwirkrrminkarpxngknsthanierdahcakkaryudkhrxngkhxngkhxmmiwnistcnidrbchayawa wirburusphuphathi chiwitnkkaremuxngelkhathikarnaykrthmntri calxng erimchiwitthangkaremuxngemux ph s 2522 odydarngtaaehnngelkhathikarnaykrthmntri phl x eprm tinsulannth txmaidkhxlaxxkcaktaaehnng ephraaimehndwykbkaresnxihaekikhkdhmaythaaethng phuwarachkarkrungethphmhankhr calxng michuxesiyngoddednkhunmahlngcaklngsmkhrrbeluxktngepnphuwarachkarkrungethphmhankhr inpi ph s 2528 ebxr 8 innam klumrwmphlng odychnaidrbkhaaennesiyng 408 233 khaaenn thungkhnadthiwngkharabaw aetngephlngihchux mhacalxngrun 7 karchnakareluxktnginsmynnthaihthanidepnphuwarachkarkrungethphmhankhrkhnaerkthiekidinrabxbprachathipitythiiddarngtaaehnngepnphuwakrungethphmhankhrkxnphuwakrungethphmhankhrthiekidhlngepliynaeplngkarpkkhrxngthanxun hlngcaknninpi ph s 2531 cungkxtng phrrkhphlngthrrm khun odysuxmkeriykkhanknwaepn phrrkhphlngphk enuxngcaksnbsnunihkhnelikkinenuxstwhnmakinxaharmngswirti kraaeskhwamniymintw phl t calxnginthanankkaremuxngphusmtha phungsungkhuneruxy cnekidepnkraaes calxngfiewxr aelaeriykkntidpakwa mhacalxng chnakareluxktngekhadarngtaaehnngphuwa xiksmyinpi ph s 2533 odyidrbkhaaennthwmthnthung 703 671 khaaenn thinghangphusmkhrcakphrrkhprachakrithykhux nayedoch swnannth thung 419 894 khaaenn aetkxnthicakhrbwara 4 pi klaxxk aelaphntwexngsusnameluxktngradbchati phvsphathmil inkareluxktngemuxwnthi 22 minakhm ph s 2535 phrrkhphlngthrrmidrbkhaaennkhwamniymsungsudinphunthikrungethph odysamarthkwadthinngidthung 32 thinngcak 35 thinng aelaemuxekidehtukarnphvsphathmil calxng epnaeknnakhnsakhyinkarprathwngtxtanrthbal phl x sucinda khraprayur odythukcbkumtwklangthichumnumemuxbaywnthu 18 phvsphakhm aelainwnthi 20 phvsphakhm phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrmirbsngihbukhkhlthngsxngekhaefa odymiphrarachdarssakhythungkartxsuknrngaetcathaihbanemuxngphinas hlngcaknn calxng kidlaxxkcakthuktaaehnngthangkaremuxngtamthiekhyidihsyyaiwemuxkhrngchumnum sunghlngcakniidmikraaesesiyngklawhawa calxngphakhniptay cakfaytrngkham taaehnngrxngnaykrthmntri hlngehtukarnphvsphathmil calxng sriemuxng inthanahwhnaphrrkhphlngthrrm iddarngtaaehnngrxngnaykrthmntriinkhnarthmntrikhnathi 50 aelaidihkarsnbsnun kvsda xrunwngs n xyuthya ihidrbeluxktngepnphuwarachkarkrungethphmhankhrtxcaktn calxngepnphuphlkdnihekidokhrngkarrthiffathnayng saysukhumwith aelasaysilm odymxbhmayih kvsda xrunwngs n xyuthya thakarsuksaesnthangkhxngokhrngkarrthiffalawalin thithukykelikipinrthbalnayxannth pnyarchun aelaihsmpthanaekbristh thnayng thakarkxsrangodybristh xitaeliynithy rthiffathnayng epnrthiffasayaerkkhxngpraethsithythimikarkxsrang phayhlngidepliynchuxepn rthiffabithiexs michuxthangkarwa rthiffaechlimphraekiyrti 6 rxbphrachnmphrrsa epidkaredinrthemuxwnthi 5 thnwakhm ph s 2542 calxng sriemuxng idlaxxkcaktaaehnngrxngnaykrthmntriphrxmkbrthmntricakphrrkhphlngthrrm emuxwnthi 19 phvsphakhm ph s 2538 enuxngcakimehndwykbnoybay spk 4 01 khxngphrrkhprachathipty aelathaih chwn hlikphy xxkphrarachkvsdikayubsphaphuaethnrasdrinwnnn snbsnun thksin chinwtr caknnemux ph t th thksin chinwtr ekhasuwngkarkaremuxngkhrngaerk kdwykarsnbsnunkhxng phl t calxng sriemuxng odyinpi 2537 ph t th thksin chinwtr yngidda rngtaaehnngepnrthmntriwakarkrathrwngkartangpraeths insngkdphrrkhphlngthrrmkhxngphl t calxng xikdwy phl t calxng miphaphkhxngkarepnphuthisnbsnun ph t th thksin chinwtr eruxyma caknn phl t calxng klngsmkhrphuwarachkarkrungethph xiksmyinpi ph s 2539 aetthwakhrawni phl t calxng imxacchnakareluxktngidehmuxnemuxxdit emuxepnfayphaykareluxktngipxyangkhadlxy odyaephihaek nayphicitt rttkul xditphusmkhrdwykn caknnmabthbaththangkaremuxngkhxng phl t calxng sriemuxngkkhxy ldlng odyecatwidkxtngorngeriynphuna xbrmbukhlakrthicamibthbathepnphunakhxngsngkhmtxipinxnakhtkhunthicnghwdkaycnburi aelaichchiwitswnihyxyangsmthaxyuthinn aetemuxmikhawkhrawekiywkb ph t th thksin chinwtr phl t calxng kyngkhngepnphuihkarsnbsnunxyu echn phl t calxng kepnhnungbukhkhlthiekharwmfngkarphicarnakhxngsalrththrrmnuyinhxngphiphaksadwy phl t calxng sriemuxng praktepnkhawxikkhrng inkareluxktngphuwarachkarkrungethph inpi ph s 2547 emuxepnphusnbsnun naymana mhasuwirachy phusmkhrxisraebxr 5 xdit s s phrrkhphlngthrrm aelaprachathipty aetnaymanakimidrbkareluxktng caknn phl t calxng kpraktepnkhawxikkhrngemuxepnphuprathwngimihebiyrchangekhatladhun odyecatwxangephuxehtusilthrrmkhxngsngkhm ekharwmkbphnthmitrprachachnephuxprachathipity phltricalxng kalngprasrykhbil thksin chinwtr emuxwnthi 17 minakhm ph s 2549 insthankarnwikvtkarnkaremuxnginpraethsithy ph s 2548 2549 calxng idekharwmepn 1 in 5 aeknnaekhruxkhayphnthmitrprachachnephuxprachathipity aelaaeknnaxik 4 khnkhux snthi limthxngkul phiphph thngichy smskdi oksysukh aela smekiyrti phngsiphbuly odymi suriyais ktasila epnphuprasannganekhruxkhay calxng idepidaethlngkhawekharwmkarchumnumemuxwnthi 19 kumphaphnth ph s 2549 thixnusrnsthan 14 tula aelaphayhlngkarrthpraharinpraethsithy ph s 2549 idrbeluxkihdarngtaaehnngsmachiksphanitibyytiaehngchati snch inewlatxma inrahwangkarchumnum 193 wn emuxpi ph s 2551 phl t calxng thukecahnathitarwccbkum khnaxxkipichsiththieluxktngphuwarachkarkrungethphmhankhr thiorngeriynesrsthesthiyr thnnphraram 5 ekhtdusit emuxwnthi 5 tulakhm calxng mibthbathinkarduaelkarchumnumaelakhwamplxdphy enuxngcakekhyepnphunainehtukarnphvsphathmil xikthngyngepnphuthimkcaeriykrxngihphukhunewthiprasrynnichwacathisuphaph imkawraw cnthungkhnadekhytahni nayphuwdl thrngpraesrith xacarypracakhnasngkhmsastr mhawithyalyekstrsastr sungepnaenwrwmkhnhnungkhxngphnthmitr bnewthimaaelw hlngcakthinayphuwdlprasryesrc phayhlngkarchumnumesrcsin thangklumphnthmitr idkxtngphrrkhkaremuxngihmkhun phl t calxngimidepnsmachikphrrkhdwy aetklawwacaihkarsnbsnunetmthiebdetldcalxng sriemuxng miechuxsaycin odybida etiy sungmichuxepnphasacinwa ha esiyw ich mixachiphkhayplasd xyu yanfngthn buri mardaichaestamkhunta kukku aesciw khxngphltri calxng xnung aesolwkhxngbidaphltricalxngnn epnaesediywkb phl x sucinda khraprayur dwy ekhyidrbrangwlaemkisis inpi kh s 1992 ephlngthicalxng chxbmakthisud khux ephlngaesngdawaehngsrththa sungpraphnthodycitr phumiskdi khbrxngodywngkhitaychlirangwlaelaekiyrtiysphl t calxng sriemuxng idrbphrarachthanyskxngxasarksadinaednepnnaykxngexk emux ph s 2529ekhruxngrachxisriyaphrnekhruxngrachxisriyaphrnithy ph s 2532 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch ph s 2530 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m ph s 2515 ehriyychysmrphumi karrb n satharnrthewiydnam ch s ph s 2512 ehriyyrachkarchayaedn ch d ph s 2515 ehriyyckrmala r c m ph s 2531 ehriyylukesuxsdudi chnthi 1 ph s 2544 ehriyykachadsmnakhun chnthi 1 ehriyythxng ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths ekahliit ph s 2524 ekhruxngxisriyaphrnkittikhunaehngkarthut chnthi 1 yipun ph s 2535 ekhruxngrachxisriyaphrnmngkhlrtn chnthi 1xangxing khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux 2009 10 21 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 04 08 subkhnemux 2007 06 30 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 11 01 subkhnemux 2007 06 30 chiwitkhunxyukb dwng dr mana mhasuwirachy khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 09 27 subkhnemux 2007 06 30 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 11 14 subkhnemux 2010 07 29 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 05 subkhnemux 2009 11 03 lungcalxng hnun k m m etmsub pdrwmngan ciw ehtuplxylukphrrkhwa pa imhyud idrbphrarachthanyskxngxasarksadinaedn rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 106 txnthi 214 ng chbbphiess hna 2 4 thnwakhm 2532 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 2015 09 30 thi ewyaebkaemchchin elm 104 txnthi 247 ng chbbphiess hna 4 1 thnwakhm 2530 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyychysmrphumi elm 89 txnthi 120 ng chbbphiess hna 4 7 singhakhm 2515 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyrachkarchayaedn elm 86 txnthi 113 ng hna 3558 16 thnwakhm 2512 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyyckrmalaaelaehriyyckrphrrdimala elm 89 txnthi 202 ng chbbphiess hna 1042 31 thnwakhm 2515 rachkiccanuebksa prakaskrathrwngsuksathikar eruxng phrarachthanehriyylukesuxsdudi pracapi 2531 elm 106 txnthi 99 ng hna 4367 22 mithunayn 2532 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 98 txnthi 184 chbbphiess hna 25 4 phvscikayn 2524 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 109 txnthi 27 hna 2242 25 kumphaphnth 2535duephimphvsphathmil aephniphriphinas phnthmitrprachachnephuxprachathipityaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb calxng sriemuxng aenwrwmmxbilrayla 2007 03 14 thi ewyaebkaemchchin Thaifreeman raluk13pi phvsphathmil 2005 05 09 thi ewyaebkaemchchin phucdkarxxniln 17 phvsphakhm 2548 Black May 1992 2006 01 25 thi ewyaebkaemchchin ladbehtukarnphvsphathmil cakkhawinnsph bangkxkophst ody SiamWEB org phasaxngkvs fngephlng mhacalxngrun 7 odykharabaw 2007 07 12 thi ewyaebkaemchchinkxnhna calxng sriemuxng thdipphltarwcexk epha sarsin nayeksm suwrrnkul hmxmrachwngseksmsomsr eksmsri rxngnaykrthmntri khrm 50 25 tulakhm ph s 2537 19 phvsphakhm ph s 2538 phlxakasexk smbuy rahngs phlexk chwlit yngicyuthth phntarwcoth thksin chinwtr buyphnth aekhwthna smkhr sunthrewch xanwy wirwrrn hmxmrachwngseksmsomsr eksmsri mntri phngsphanichxasa emkhswrrkh phuwarachkarkrungethphmhankhr 14 phvscikayn ph s 2528 14 phvscikayn ph s 2532 7 mkrakhm ph s 2533 22 mkrakhm ph s 2535 rxyexk kvsda xrunwngs n xyuthya