รายชื่อวรรณคดีไทย

รายชื่อวรรณคดีของไทย ซึ่งเป็นงานเขียนหรือวรรณกรรมไทยที่ยกย่องกันว่าดี มีสาระ และมีคุณค่าทางวรรณศิลป์

วรรณคดีไทยเป็นผลงานที่ทรงคุณค่าทางวรรณศิลป์ เป็นผลงานเขียนที่เกิดขึ้นก่อนสมัยรัชกาลที่ 7

ก

• กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ โดย พระยาราชสุภาวดีและพระภิกษุอินท์.
  • กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ - สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
• กลบทสิริวิบุลกิติ โดย หลวงศรีปรีชา
• กากีกลอนสุภาพ (กากีคำกลอน) โดย เจ้าพระยาพระคลัง (หน)
  • เห่เรื่องกากี - สุนทรภู่
• กาพย์มหาชาติ โดย สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม
• กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง (กาพย์ห่อโคลงนิราศธารทองแดง) โดย เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• กาพย์ห่อโคลงนิราศธารโศก โดย เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
• กาพย์เห่เรือ โดย เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• โคลงกำสรวลศรีปราชญ์ โดย ศรีปราชญ์
• แก้วหน้าม้า โดย พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์
• โกมินทร์
• ไกรทอง โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

ข

• ขวานฟ้าหน้าดำ
• ขุนช้างขุนแผน (นิทานพื้นบ้าน)
  • บทเสภาขุนช้างขุนแผน โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย, พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวและสุนทรภู่

ค

• โคบุตร โดย สุนทรภู่
  • เห่เรื่องโคบุตร - สุนทรภู่
• โคลงเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนารายณ์ โดย พระศรีมโหสถ
• โคลงดั้นเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดย พระยาตรัง
• โคลงทศรถสอนพระราม โดย สมเด็จพระนารายณ์มหาราช (หรืออาจเป็นสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ)
• โคลงพาลีสอนน้อง โดย สมเด็จพระนารายณ์มหาราช (หรืออาจเป็นสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ)
• โคลงทวาทศมาส โดย พระเยาวราช ขุนพรมมนตรี ขุนกวีราช ขุนสารประเสริฐ
• โคลงนิราศพระยาตรัง (นิราศถลาง) โดยพระยาตรัง
• โคลงนิราศรัตนะ โดย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
• โคลงนิราศหริภุญชัย สันนิษฐานว่าผู้แต่งชื่อทิพ หรือ ศรีทิพ
• โคลงโลกนิติ โดย สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร

ง

• เงาะป่า

จ

• จันทโครพ
• จินดามณี

ช

• ไชยเชษฐ์
• ไชยทัต

ด

• ดาหลัง (อิเหนาใหญ่) โดยเจ้าฟ้ากุณฑล
  • บทละครเรื่องดาหลัง - พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

ต

• ไตรภูมิพระร่วง (เตภูมิกถา) โดย พระมหาธรรมราชาที่ 1
• ไตรภูมิโลกวินิจฉัย โดย พระยาธรรมปรีชา (แก้ว)
• ตำหรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ สันนิษฐานว่าแต่งโดยท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (นางนพมาศ)

ทางน้ำ

น

• นันโทปนันทสูตรคำหลวง โดยเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• นิราศกวางตุ้ง (นิราศพระยามหานุภาพไปเมืองจีน) โดย พระยามหานุภาพ
• นิราศเดือน โดย นายมี (หมื่นพรหมสมพัตสร)
• นิราศตามเสด็จทัพลำน้ำน้อย (โคลงดั้นนิราศตามเสด็จทัพลำน้ำน้อย) โดย พระยาตรัง
• นิราศถลาง (โคลงนิราศพระยาตรัง) โดย พระยาตรัง
• นิราศทวาราวดี โดย หลวงจักรปาณี (มหาฤกษ์)
• นิราศนครวัด โดย สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
• นิราศนครสวรรค์ โดยพระศรีมโหสถ
• นิราศนรินทร์คำโคลง โดย
• นิราศธารโศก (โคลงนิราศพระบาท)
• นิราศพระแท่นดงรัง โดย นายมี (หมื่นพรหมสมพัตสร)
• นิราศพระบาท โดย สุนทรภู่
• นิราศพระประธม โดย สุนทรภู่
• นิราศภูเขาทอง โดย สุนทรภู่
• นิราศเมืองแกลง โดย สุนทรภู่
• นิราศเมืองเพชร โดย สุนทรภู่
• นิราศลอนดอน โดย หม่อมราโชทัย (หม่อมราชวงศ์กระต่าย อิศรางกูร)
• นิราศวัดเจ้าฟ้า โดย สุนทรภู่
• นิราศสุพรรณ โดย สุนทรภู่ และนายมี (หมื่นพรหมสมพัตสร)
• นิราศอิเหนา โดย สุนทรภู่
• นิทานทองอิน โดย นายแก้วนายขวัญ (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)
• นิทานอิหร่านราชธรรม
• นิพพานวังหน้า โดย พระองค์เจ้าหญิงกัมพุชฉัตร
• ปฐมสมโพธิกถา โดย [สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส]
• ปลาบู่ทอง

พ

• พระไชยสุริยา (นิทานพื้นบ้าน)
  • กาพย์พระไชยสุริยา - สุนทรภู่
• พระนลคำฉันท์
• พระนลคำหลวง
• พระมะเหลเถไถ โดย คุณสุวรรณ
• พระมาลัยคำหลวง โดยเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• (พระรถ-เมรี)
• พระราชพิธีสิบสองเดือน
• พระเวสสันดร
• (พระสุธน-มโนราห์)
• พระร่วง โดย รัชกาลที่ 6
• พระอภัยมณี โดย สุนทรภู่
  • เห่เรื่องพระอภัยมณี - สุนทรภู่
• เพลงยาวถวายโอวาท โดย สุนทรภู่
• เพลงยาวนมัสการพระบรมธาตุ นิราศไปตรัง
• เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา
• เพลงยาวพระยาตรัง
• โดย พระยามหานุภาพ
• เพลงยาวหม่อมภิมเสน
• พิกุลทอง

ม

• มณีพิชัย (ยอพระกลิ่น)
• มหาชาติคำฉันท์
• มหาชาติคำหลวง โดยเจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐสุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์
• มหาเวสสันดรชาดก (พระเวสสันดร)
• มัทนะพาธา โดย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

มหามาศ

ย

• ยวนพ่ายโคลงดั้น
• ยอพระกลิ่น
• ยุขัน

ร

• ระเด่นลันได โดย พระมหามนตรี (ทรัพย์)
• ราชสวัสดิ์
• ราชาธิราช
• ราชาพิลาปคำฉันท์ (นิราศษีดา) ไม่ปรากฏผู้แต่ง
• รามเกียรติ์ (มีผู้ประพันธ์หลายท่านหลายสำนวน)
• รำพันพิลาป (นิราศรำพึง) โดย สุนทรภู่

ล

• ลักษณวงศ์ (นิทานพื้นบ้าน)
  • ลักษณวงศ์ - สุนทรภู่
• ลิลิตนิทราชาคริต
• ลิลิตพยุหยาตราเพชรพวง โดย เจ้าพระยาพระคลัง (หน)
• ลิลิตพระลอ
• ลิลิตเพชรมงกุฎ โดย เจ้าพระยาพระคลัง (หน)
• ลิลิตยวนพ่าย (ยวนพ่ายโคลงดั้น)
• ลิลิตตะเลงพ่าย โดย สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
• ลิลิตศรีวิชัยชาดก โดย เจ้าพระยาพระคลัง (หน)
• ลิลิตโองการแช่งน้ำ (ประกาศแช่งน้ำโคลงห้า, โองการแช่งน้ำ)

ว

• เวนิสวาณิช
• วิวาห์พระสมุทร โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

ศ

• ศกุนตลา
• ศรีธนญชัย
• ศรีปราชญ์

ส

• สมบัติอมรินทร์คำกลอน
• สมุทรโฆษคำฉันท์ โดยพระมหาราชครู ต่อมาสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรสได้แต่งต่อจนสมบูรณ์
• สรรพสิทธิ์คำฉันท์
• โดย สุนทรภู่
• สังข์ทอง
• สังข์ศิลปชัย
• สามก๊ก ฉบับแปลโดยเจ้าพระยาพระคลัง (หน) (ถูกยกย่องเป็นยอดของร้อยแก้ว)
• สามัคคีเภทคำฉันท์
• สาวิตรี
• สิงหไตรภพ นิทานพื้นบ้าน
  • สิงหไตรภพ - สุนทรภู่
• สุบินกุมาร
• สุภาษิตพระร่วง (บัญญัติพระร่วง)
• สุภาษิตสอนหญิง โดยสุนทรภู่
• สุวรรณหงส์
• เสือโคคำฉันท์ (หลวิชัย-คาวี)
• สมุทรโคดม
• โสนน้อยเรือนงาม

ห

• หม่อมเป็ดสวรรค์
• หลวิชัยคาวี
• หัวใจชายหนุ่ม โดย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• หัวใจนักรบ โดย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

อ

• อนิรุทธ์คำฉันท์ โดย ศรีปราชญ์
• อภัยนุราช โดย สุนทรภู่
• อาบูหะซัน
• อิลราชคำฉันท์
• อิเหนา โดยเจ้าฟ้ามงกุฎ
  • อิเหนาคำฉันท์ - เจ้าพระยาพระคลัง (หน)
  • บทละครเรื่องอิเหนา - พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
  • บทละครเรื่องอิเหนา - พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
  • นิราศอิเหนา - สุนทรภู่
  • อิเหนาคำฉันท์ - กรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ
• อุณรุท โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
• อุณรุทร้อยเรื่อง โดย คุณสุวรรณ

อ้างอิง

• เปลื้อง ณ นคร. ประวัติวรรณคดีไทย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช (พิมพ์ครั้งที่ 12) พ.ศ. 2544.