เฮาเหลก

เฮาเหลก (ค.ศ. 220 - 9 กรกฎาคม ค.ศ. 270) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า หู เลี่ย (จีน: 胡烈; พินอิน: Hú Liè) ชื่อรอง เสฺวียนอู่ (จีน: 玄武; พินอิน: Xuánwǔ) เป็นขุนพลและขุนนางของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน ภายหลังเป็นขุนพลและขุนนางของราชวงศ์จิ้นตะวันตก

เฮาเหลก (หู เลี่ย)
胡烈
ข้าหลวงมณฑลฉินโจว (秦州刺史 ฉินโจวชื่อฉื่อ)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 269 (269) – 9 กรกฎาคม ค.ศ. 270 (270)
กษัตริย์	สุมาเอี๋ยน
ข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋ว (荊州刺史 จิงโจวชื่อฉื่อ)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 264 (264) – ค.ศ. 269 (269)
กษัตริย์	โจฮวน สุมาเอี๋ยน
ผู้พิทักษ์ทัพ (護軍 ฮู่จฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 264 (264)
กษัตริย์	โจฮวน
เจ้าเมืองลำอั๋น (南安太守 หนานอานไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 264 (264)
กษัตริย์	โจฮวน
เจ้าเมืองซงหยง (襄陽太守 เซียงหยางไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจฮวน
เจ้าเมืองไทสัน (泰山太守 ไท่ชานไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 267 (267) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจมอ
ก่อนหน้า
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ค.ศ. 220 มณฑลกานซู่
เสียชีวิต	9 กรกฎาคม ค.ศ. 270
บุตร	เฮาเกียน
บุพการี	อ้าวจุ๋น (บิดา)
ญาติ	หู กว่าง (พี่ชาย) เฮาหุน (พี่ชาย) หู ฉี (น้องชาย) พี่ชายหรือน้องชายอีก 2 คน
อาชีพ	ขุนพล, ขุนนาง
ชื่อรอง	เสฺวียนอู่ (玄武)

ประวัติช่วงต้น

เฮาเหลกเป็นชาวอำเภอหลินจิง (臨涇縣 หลินจิงเซี่ยน) เมืองฮันเต๋ง (安定郡 อานติ้งจฺวิ้น) ซึ่งปัจจุบันคือ มณฑลกานซู่ เฮาเหลกเป็นบุตรชายของอ้าวจุ๋น (胡遵 หู จุน) ผู้เป็นขุนพลทหารม้าและรถรบ (車騎將軍 เชอฉีเจียงจฺวิน) เฮาเหลกเป็นน้องชายของเฮาหุน (胡奮 หู เฟิ่น) และเป็นบิดาของเฮาเกียน (胡淵 หู เยฺวียน)

การรับราชการกับวุยก๊ก

ในปี ค.ศ. 257 ในช่วงกบฏจูกัดเอี๋ยน เฮาเหลกได้รับแต่งตั้งให้มีตำแหน่งเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองไทสัน (泰山郡 ไท่ชานจฺวิ้น; อยู่บริเวณนคร มณฑลชานตงในปัจจุบัน) และเข้าร่วมในการปราบปรามกบฏ เฮาเหลกนำทหาร 5,000 นายลอบเข้าโจมตีกองลำเลียงของจูอี้ขุนพลของรัฐง่อก๊กที่ยกมาสนับสนุนจูกัดเอี๋ยน และเผาเสบียงอาหารจนสิ้น จูอี้ที่ล่าถอยถูกซุนหลิมผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งง่อก๊กสั่งประหารชีวิตในภายหลัง

ในช่วงระหว่างวันที่ 17 เมษายนและ 16 พฤษภาคม ค.ศ. 261 เติ้ง โหยว (鄧由) และหลี่ กวาง (李光) นายทหารของง่อก๊กนำทหารมาแสร้งยอมจำนนต่อวุยก๊ก เฮาเหลกซึ่งเวลานั้นดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองของเมืองซงหยง (襄陽 เซียงหยาง) รายงานอองกี๋ผู้เป็นขุนพลโจมตีภาคใต้ (征南將軍 เจิงหนานเจียงจฺวิน) เรื่องการสวามิภักดิ์ของทั้งคู่ แต่อองกี๋มองออกว่าการสวามิภักดิ์นี้เป็นอุบาย

ในปี ค.ศ. 263 เฮาเหลกที่เวลานั้นดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองของเมืองลำอั๋น (南安郡 หนานอานจฺวิ้น; อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของ มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) และผู้พิทักษ์ทัพ (護軍 ฮู่จฺวิน) ได้ติดตามจงโฮยขุนพลวุยก๊กในยกเข้าโจมตีรัฐจ๊กก๊ก จงโฮยให้เฮาเหลกคุมทัพหน้ายกเข้าโจมตีด่านเองเปงก๋วน (陽平關 หยางผิงกวาน) หรือหยางอานกวาน (陽安關; อยู่ใน มณฑลฉ่านซีในปัจจุบัน)เจียวสีนายทหารใต้บังคับบัญชาของปอเฉียมขุนพลจ๊กก๊กผู้รักษาด่านเองเปงก๋วนตัดสินใจนำกำลังพลออกจากด่านเองเปงก๋วนไปยังอิมเป๋ง (陰平 อินผิง) เพื่อยอมจำนนต่อเฮาเหลก เฮาเหลกจึงใช้โอกาสนี้ที่การป้องกันของด่านเองเปงก๋วนอ่อนแอลงจากการแปรพักตร์ของเจียวสี ยกพบเจ้าโจมตีด่านและยึดได้สำเร็จ ปอเฉียมถูกสังหารที่รบ

ภายหลังจากเตงงายขุนพลวุยก๊กพิชิตจ๊กก๊กได้สำเร็จ เฮาเหลกร่วมกับจงโฮย, สุเมา (師纂 ซือ จฺว่าน) และคนอื่น ๆ กล่าวโทษเตงงายในข้อหาที่ไม่เคารพอำนาจของราชสำนักวุยก๊ก และอ้างว่าเตงงายมีท่าทีจะเริ่มก่อกบฏ ทำให้ราชสำนักวุยก๊กออกพระราชโองการสั่งให้จับกุมเตงงายและคุมตัวกลับมาลกเอี๋ยง (洛陽 ลั่วหยาง) นครหลวงของวุยก๊ก

ในปี ค.ศ. 264 จงโฮยเริ่มก่อกบฏต่อวุยก๊กที่เซงโต๋ (成都 เฉิงตู) อดีตนครหลวงของจ๊กก๊ก เฮาเหลกและคนอื่น ๆ เข้าร่วมกับอุยก๋วนในการก่อการกำเริบต่อต้านจงโฮยและปราบจงโฮยได้สำเร็จ จากความดีความชอบนี้เฮาเหลกจึงได้เลื่อนตำแหน่งเป็นข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ) ของมณฑลเกงจิ๋ว ต่อมาเฮาเหลกได้รับคำสั่งให้นำพลไปช่วยเหลือ (羅憲) ที่กำลังรักษาอำเภอเองอั๋น (永安 หย่งอาน; ปัจจุบันคือ นครฉงชิ่ง)

การรับราชการกับราชวงศ์จิ้น

ในปี ค.ศ. 268 ในรัชสมัยของสุมาเอี๋ยนจักรพรรดิแห่งราชวงศ์จิ้น เฮาเหลกทำศึกตีทัพง่อก๊กที่นำโดยขุนพล (施績) และ (萬彧 ว่าน ยฺวี่) แตกพ่ายที่เมืองซงหยง

ในปี ค.ศ. 269 เฮาเหลกได้รับการแต่งตั้งเป็นข้าหลวงมณฑลของมณฑลฉินโจว (秦州) ประจำการอยู่ที่เกาผิงชฺวาน (高平川; ปัจจุบันคือแม่น้ำชิงฉุ่ย นคร เขตปกครองตนเองหนิงเซี่ยหุย) เพื่อเฝ้าระวังชนเผ่าเซียนเปย์ (鮮卑) หลายหมื่นคนที่ก่อนหน้านี้ถูกเตงงายเกลี้ยกล่อมให้ยอมสวามิภักดิ์และอาศัยกระจัดกระจายในมณฑลและเลียงจิ๋ว (อยู่ช่วงตอนกลางทางตะวันตกของมณฑลกานซู่ไปจนถึงทางตะวันตกของเขตปกครองตนเองมองโกเลียใน)

เสียชีวิต

ในช่วงเวลานั้นมณฑลเลียงจิ๋วเกิดภัยแล้งรุนแรง ชนเผ่าเซียนเปย์ได้ก่อกบฏขึ้น ในวันที่ 9 กรกฎาคม ค.ศ. 270 เฮาเหลกถูกสังหารโดยผู้นำชนเผ่าเซียนเปย์ชื่อทูฟ่า ชู่จีเหนิง (禿髮樹機能) ที่เนินว่านหู (萬斛堆 ว่านหูตุย; ตั้งอยู่บริเวณเขตแดนระหว่าง มณฑลกานซู่และนคร เขตปกครองตนเองหนิงเซี่ยหุยในปัจจุบัน)

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. จือจื้อทงเจี้ยน (資治通鑑) เล่มที่ 79 ระบุว่าเฮาเหลกถูกสังหารในวันอู้อู่ (戊午) ของเดือน 6 ในศักราชไท่ฉื่อ (泰始) ปีที่ 6 ในรัชสมัยของจักรพรรดิสุมาเอี๋ยน เทียบได้กับวันที่ 9 กรกฎาคม ค.ศ. 270 ในปฏิทินจูเลียน
2. บทชีวประวัติเฮาหุนในจิ้นชูระบุว่าเฮาเหลกมีชื่อรองว่าอู่เสฺวียน (จีน: 武玄; พินอิน: Wǔxuán) ในขณะที่อรรถาธิบายจากจิ้นจูกงจ้าน (晉諸公贊) ที่เผย์ ซงจือ (裴松之) แทรกในบทชีวประวัติจงโฮยในสามก๊กจี่ระบุว่าเฮาเหลกมีชื่อรองว่าเสฺวียนอู่ (จีน: 玄武; พินอิน: Xuánwǔ)
3. จ้านเลฺว่ (戰畧) ของซือหม่า เปียว (司馬彪) บันทึกว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในเดือน 3 ของศักราชจิ่ง-ยฺเหวียน (景元) ปีที่ 2 ในรัชสมัยของโจฮวน เดือนนี้เทียบได้กับช่วงเวลาระหว่างวันที่ 17 เมษายนถึง 16 พฤษภาคม ค.ศ. 261 ในปฏิทินกริกอเรียน

อ้างอิง

1. ([泰始六年]六月，戊午，胡烈讨鲜卑秃发树机能于万斛堆，兵败被杀。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 79.
2. ("ขณะนั้นคูเกี๋ยนซึ่งเปนทหารของเฮาเหลกนั้นมาอยู่ด้วยจงโฮย ๆ ใช้สอยเปนคนสนิธ ได้ยินดังนั้นจึงเอาเนื้อความไปบอกแก่เฮาเหลกทุกประการ เฮาเหลกก็ร้องไห้จึงว่า ตัวข้ามิได้รู้ว่าจงโฮยคิดการขบถถึงเพียงนี้เลย สงสารแต่เฮาเกียนบุตรของเราอยู่ภายนอกมิได้รู้เหตุผลประการใด แม้ท่านคิดถึงคุณแต่หนหลังจงช่วยบอกแก่บุตรเราด้วยเถิด ถึงมาทว่าตัวเราจะตายก็ตามบุญ") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ November 27, 2024.
3. ("ฝ่ายเฮาเหลกจึงตัดนิ้วมือสูบเอาโลหิตเขียนเปนหนังสือลับซ่อนให้แก่คูเกี๋ยน") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ November 27, 2024.
4. ("เฮาเกียนจึงว่า ถ้าดังนั้นท่านทั้งปวงจงตระเตรียมทหารให้พร้อมทุกหมวดทุกกองเถิด เราจะรับยกเข้าไปทำการให้ทันท่วงทีอย่าให้รู้ตัว แล้วก็เร่งคนถือหนังสือกลับเข้าไปบอกแก่เฮาเหลกผู้บิดาแลขุนนางทั้งปวงซึ่งยังอยู่นั้น ว่าบัดนี้เราตระเตรียมกองทัพไว้พร้อมอยู่แล้ว จะยกเข้ามาทำการช่วยชีวิตท่านทั้งปวง แม้เรายกทหารเข้ามาถึงแล้วเมื่อใด ก็ให้จุดเพลิงขึ้นในเมืองเปนสำคัญ") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ November 27, 2024.
5. (烈字武玄，為將伐蜀。) จิ้นชู เล่มที่ 57.
6. (次烈，字玄武，秦州刺史。) อรรถาธิบายจากจิ้นจูกงจ้าน (晉諸公贊) ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
7. (胡奮，字玄威，安定臨涇人也，魏車騎將軍陰密侯遵之子也。) จิ้นชู เล่มที่ 57.
8. (八月，吳將朱異帥兵萬餘人，留輜重於都陸，輕兵至黎漿。監軍石苞、兗州刺史州泰禦之，異退。泰山太守胡烈以奇兵襲都陸，焚其糧運。苞、泰復進擊異，大破之。異之餘卒餒甚，食葛葉而遁，吳人殺異。) จิ้นชู เล่มที่ 2.
9. (秋，七月，吳大將軍綝大發兵出屯鑊里，復遣朱異帥將軍丁奉、黎斐等五人前解壽春之圍……太山太守胡烈以奇兵五千襲都陸，盡焚異資糧，異將餘兵食葛葉，走歸孫綝……) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 77.
10. (司馬彪戰畧載基此事，詳於本傳。曰：「景元二年春三月，襄陽太守胡烈表上『吳賊鄧由、李光等，同謀十八屯，欲來歸化，遣將張吳、鄧生，并送質任。克期欲令郡軍臨江迎拔』。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
11. (春，三月，襄陽太守胡烈表言：「吳將鄧由、李光等十八屯同謀歸化，遣使送質任，欲令郡兵臨江迎拔。」詔王基部分諸軍徑造沮水以迎之。「若由等如期到者，便當因此震蕩江表。」基馳驛遺司馬昭書，說由等可疑之狀，「且當清澄，未宜便舉重兵深入應之。」又曰：「夷陵東西皆險陿，竹木叢蔚，卒有要害，弩馬不陳。今者筋角濡弱，水潦方降，廢盛農之務，要難必之利，此事之危者也。姜維之趣上邽，文欽之據壽春，皆深入求利，以取覆沒，此近事之鑒戒也。嘉平已來，累有內難，當今之宜，當務鎮安社稷，撫寧上下，力農務本，懷柔百姓，未宜動衆以求外利也。」昭累得基書，意狐疑，敕諸軍已上道者，且權停住所在，須候節度。基復遺昭書曰：「昔漢祖納酈生之說，欲封六國，寤張良之謀而趣銷印。基謀慮淺短，誠不及留侯，亦懼襄陽有食其之謬。」昭於是罷兵，報基書曰：「凡處事者多曲相從順，鮮能確然共盡理實，誠感忠愛，每見規示，輒依來旨，已罷軍嚴。」旣而由等果不降。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 77.
12. (而南安太守胡烈等知其謀) หฺวาหยางกั๋วจื้อ เล่มที่ 7.
13. (使護軍胡烈等行前，攻破關城，得庫藏積糓。會直指陽安，護軍胡烈攻陷關城。) จิ้นชู เล่มที่ 2.
14. (漢晉春秋曰：蔣舒將出降，乃詭謂傅僉曰：「今賊至不擊而閉城自守，非良圖也。」僉曰：「受命保城，惟全為功，今違命出戰，若喪師負國，死無益矣。」舒曰：「子以保城獲全為功，我以出戰克敵為功，請各行其志。」遂率衆出。僉謂其戰也，至陰平，以降胡烈。烈乘虛襲城，僉格鬬而死，魏人義之。) อรรถาธิบายจากฮั่นจิ้นชุนชิวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 44.
15. (鍾會使護軍胡烈為前鋒，攻關口。舒詭謂僉曰：「今賊至不擊而閉城自守，非良圖也。」僉曰：「受命保城，惟全為功；今違命出戰，若喪師負國，死無益矣。」舒曰：「子以保城獲全為功，我以出戰克敵為功，請各行其志。」遂率其衆出；僉謂其戰也，不設備。舒率其衆迎降胡烈，烈乘虛襲城，僉格鬬而死。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 77.
16. (鍾會、胡烈、師纂等皆白艾所作悖逆，變釁以結。詔書檻車徵艾。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
17. จิ้นชู เล่มที่ 36.
18. (會荊州刺史胡烈等救之，抗退。) จิ้นชู เล่มที่ 57.
19. (冬十月，吳將施績入江夏，萬郁寇襄陽。遣太尉義陽王望屯龍陂。荊州刺史胡烈擊敗郁。) จิ้นชู เล่มที่ 3.
20. (吳主出東關；冬，十月，使其將施績入江夏，萬彧寇襄陽。詔義陽王望統中軍步騎二萬屯龍陂，為二方聲援。會荊州刺史胡烈拒績，破之，望引兵還) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 79.
21. (二月，分雍、涼、梁州置秦州。以胡烈為刺史。先是，鄧艾納鮮卑降者數萬，置於雍、涼之間，與民雜居，朝廷恐其久而為患，以烈素著名於西方，故使鎮撫之。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 79.
22. (烈為秦州刺史，及涼州叛，烈屯于萬斛堆，為虜所圍，無援，遇害。) จิ้นชู เล่มที่ 57.
23. (一曰，昔歲及此年，藥蘭泥、白虎文秦涼殺刺史胡烈、牽弘，遣田璋討泥。) ซ่งชู เล่มที่ 33.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (คริสต์ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
• (คริสต์ศตวรรษที่ 4). หฺวาหยางกั๋วจื้อ.
• (493 ). .
• เผย์ ซงจือ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).
• (648). จิ้นชู.
• ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.