Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เซียนเปย์ (/ʃjɛnˈbeɪ/; จีนตัวย่อ: 鲜卑; จีนตัวเต็ม: 鮮卑; พินอิน: Xiānbēi) เป็นชนร่อนเร่โบราณซึ่งสันนิษฐานว่าอาจเป็นชนชาติในตระกูลโพรโต-มองโกล ที่ครั้งหนึ่งเคยอาศัยอยู่ในทุ่งหญ้าสเตปป์ในยูเรเชียตะวันออก ในบริเวณที่เป็นประเทศมองโกเลีย เขตปกครองตนเองมองโกเลียใน และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนในปัจจุบัน นอกจากนี้ยังมีทฤษฎีอื่น ๆ ที่หนักแน่นว่าชนเซียนเปย์เป็นสมาพันธ์หลายเชื้อชาติที่มีอิทธิพลจากกลุ่มชนมองโกลและกลุ่มชนเติร์ก กลุ่มชนเซียนเปย์มาจากกลุ่มชนตงหูที่แตกออกเป็นชนเผ่าอูหฺวานและเซียนเปย์หลังถูกชนเผ่าซฺยงหนูตีแตกพ่ายเมื่อปลายศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสต์กาล ชาวเซียนเปย์ส่วนใหญ่เป็นผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาของชนร่อนเร่ที่มีอำนาจมากกว่าและราชวงศ์ฮั่น จนกระทั่งขึ้นมีชื่อเสียงในปี ค.ศ. 87 จากการสังหาร ผู้เป็นของชนเผ่าซฺยงหนู
| เซียนเปย์ | |||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 鮮卑 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวย่อ | 鲜卑 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
หลังจากพ่ายแพ้หลายครั้งในช่วงปลายยุคสามก๊ก ชาวเซียนเปย์ก็อพยพลงใต้และตั้งรกรากใกล้กับชุมชนชาวฮั่นและยอมเป็นประเทศราช จึงได้รับบรรดาศักดิ์เป็นกง เนื่องจากเผ่าเซียนเปย์มู่หรง, ทั่วป๋า และตฺว้าน เป็นหนึ่งในห้าชนเผ่าที่เป็นประเทศราชของราชวงศ์จิ้นตะวันตกและจิ้นตะวันออก จึงมีส่วนร่วมในการก่อจลาจลของห้าชนเผ่าในฐานะพันธมิตรของราชวงศ์จิ้นตะวันออกเพื่อต่อต้านอนารยชนอีกสี่เผ่าคือซฺยงหนู, เจี๋ย, ตี และเชียง
มีช่วงหนึ่งที่ชาวเซียนเปย์พ่ายแพ้และถูกพิชิตโดยราชวงศ์เฉียนฉินที่นำโดยชาวตี ก่อนที่จะล่มสลายไม่นานหลังจากพ่ายแพ้ในยุทธการที่แม่น้ำเฝย์โดยราชวงศ์จิ้นตะวันออก ต่อมาชาวเซียนเปย์ได้ก่อตั้งราชวงศ์ของตนเองและรวมจีนตอนเหนืออีกครั้งภายใต้ราชวงศ์เว่ย์เหนือ รัฐเหล่านี้มีทั้งที่ต่อต้านและส่งเสริมการทำให้เป็นจีน แต่มีแนวโน้มไปทางส่งเสริมและได้รวมเข้ากับประชากรจีนทั่วไปโดยราชวงศ์ถังราชวงศ์เว่ย์เหนือยังจัดให้ชนชั้นสูงชาวฮั่นแต่งงานกับลูกสาวของราชวงศ์ชาวทั่วป๋าในช่วงทศวรรษที่ 480 มากกว่าร้อยละ 50 ของเจ้าหญิงชาวทั่วป๋าเซียนเปย์แห่งราชวงศ์เว่ยเหนือแต่งงานกับชายชาวฮั่นทางตอนใต้จากพระราชวงศ์และขุนนางจากราชวงศ์ใต้ที่แปรพักตร์และย้ายไปทางเหนือเพื่อเข้าร่วมกับราชวงศ์เว่ย์เหนือ
อ้างอิง
- (2011). "Heterarchy and hierarchy among the ancient Mongolian nomads". Social Evolution & History.
- Wolfgang-Ekkehard Scharlipp Die frühen Türken in Zentralasien, Darmstadt 1992, p. 10
- Bartolʹd, V. V. (2007). Turkestan down to the Mongol invasion (ภาษาอังกฤษ). [London]: E.J.W. Gibb Memorial Trust. p. 25. ISBN . สืบค้นเมื่อ 15 January 2023.
- de Crespigny 2017.
- Theobald, Ulrich. "Xianbei 鮮卑". Chinaknowledge.de. สืบค้นเมื่อ 24 January 2022.
- "The Sixteen States of the Five Barbarian Peoples 五胡十六國". Chinaknowledge.de.
- (1996). A History of Chinese Civilization. Cambridge University Press. pp. 186–87. ISBN .
- Tanigawa, Michio; Fogel, Joshua (1985). Medieval Chinese Society and the Local "community". University of California Press. pp. 120–21. ISBN .
- Van Der Veer, Peter (2002). "Contexts of Cosmopolitanism". ใน Vertovec, Steven; Cohen, Robin (บ.ก.). Conceiving Cosmopolitanism: Theory, Context and Practice. Oxford University Press. pp. 200–01. ISBN .
- Dardess, John W. (2010). Governing China: 150–1850. Hackett. p. 9. ISBN .
- Rubie Sharon Watson (1991). Marriage and Inequality in Chinese Society. University of California Press. pp. 80–. ISBN .
บรรณานุกรม
- Cosmo, Nicola di (2009), Military Culture in Imperial China, Harvard University Press
- de Crespigny, Rafe (2007), A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms, Brill
- de Crespigny, Rafe (2010), Imperial Warlord, Brill
- de Crespigny, Rafe (2017), Fire Over Luoyang: A History of the Later Han Dynasty, 23–220 AD, Brill
- Holcombe, Charles (2014), The Xianbei in Chinese History
- Li, Jiawei; และคณะ (August 2018). "The genome of an ancient Rouran individual reveals an important paternal lineage in the Donghu population". . . 166 (4): 895–905. doi:10.1002/ajpa.23491. PMID 29681138.
- Twitchett, Denis (2008), The Cambridge History of China: Volume 1, Cambridge University Press
- Janhunen (27 January 2006). The Mongolic Languages. Routledge. p. 393. ISBN .
- Wang, Haijing; และคณะ (November 2007). "Molecular genetic analysis of remains from Lamadong cemetery, Liaoning, China". . . 134 (3): 404–411. doi:10.1002/ajpa.20685. PMID 17632796.
- Yu, Changchun; และคณะ (20 October 2006). "Genetic analysis on Tuoba Xianbei remains excavated from Qilang Mountain Cemetery in Qahar Right Wing Middle Banner of Inner Mongolia". . . 580 (26): 6242–6246. doi:10.1016/j.febslet.2006.10.030. PMID 17070809. S2CID 19492267.
- Yu, C.-C.; และคณะ (6 April 2014). "Genetic analyses of Xianbei populations about 1,500–1,800 years old". . . 50 (3): 308–314. doi:10.1134/S1022795414030119. ISSN 1022-7954. PMID 17070809. S2CID 18809679.
แหล่งข้อมูลอื่น
- (Chinese Traditional Big5 code page) via Internet Archive
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
esiynepy ʃ j ɛ n ˈ b eɪ cintwyx 鲜卑 cintwetm 鮮卑 phinxin Xianbei epnchnrxnerobransungsnnisthanwaxacepnchnchatiintrakulophrot mxngokl thikhrnghnungekhyxasyxyuinthunghyasetppinyuerechiytawnxxk inbriewnthiepnpraethsmxngokeliy ekhtpkkhrxngtnexngmxngokeliyin aelaphakhtawnxxkechiyngehnuxkhxngcininpccubn nxkcakniyngmithvsdixun thihnkaennwachnesiynepyepnsmaphnthhlayechuxchatithimixiththiphlcakklumchnmxngoklaelaklumchnetirk klumchnesiynepymacakklumchntnghuthiaetkxxkepnchnephaxuh wanaelaesiynepyhlngthukchnephas ynghnutiaetkphayemuxplaystwrrsthi 3 kxnkhristkal chawesiynepyswnihyepnphuxyuitbngkhbbychakhxngchnrxnerthimixanacmakkwaaelarachwngshn cnkrathngkhunmichuxesiynginpi kh s 87 cakkarsnghar phuepnkhxngchnephas ynghnuesiynepyxksrcintwetm鮮卑xksrcintwyx鲜卑karthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinXianbeikwy hwihlwhmacuxShianbeiewd iclsHsien1 pei1IPA ɕjɛ n pe i phasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylSin beiphasahminitphasahkekiynTshinn piaephnpaymabin wthnthrrmesiynepy mnthlmxngokeliyin praethscin stwrrsthi 1 kxnkhristkalthungkhriststwrrsthi 1rthesiynepy stwrrsthi 1 3 hlngcakphayaephhlaykhrnginchwngplayyukhsamkk chawesiynepykxphyphlngitaelatngrkrakiklkbchumchnchawhnaelayxmepnpraethsrach cungidrbbrrdaskdiepnkng enuxngcakephaesiynepymuhrng thwpa aelat wan epnhnunginhachnephathiepnpraethsrachkhxngrachwngscintawntkaelacintawnxxk cungmiswnrwminkarkxclaclkhxnghachnephainthanaphnthmitrkhxngrachwngscintawnxxkephuxtxtanxnarychnxiksiephakhuxs ynghnu eciy ti aelaechiyng michwnghnungthichawesiynepyphayaephaelathukphichitodyrachwngsechiynchinthinaodychawti kxnthicalmslayimnanhlngcakphayaephinyuththkarthiaemnaefyodyrachwngscintawnxxk txmachawesiynepyidkxtngrachwngskhxngtnexngaelarwmcintxnehnuxxikkhrngphayitrachwngsewyehnux rthehlanimithngthitxtanaelasngesrimkarthaihepncin aetmiaenwonmipthangsngesrimaelaidrwmekhakbprachakrcinthwipodyrachwngsthngrachwngsewyehnuxyngcdihchnchnsungchawhnaetngngankbluksawkhxngrachwngschawthwpainchwngthswrrsthi 480 makkwarxyla 50 khxngecahyingchawthwpaesiynepyaehngrachwngsewyehnuxaetngngankbchaychawhnthangtxnitcakphrarachwngsaelakhunnangcakrachwngsitthiaeprphktraelayayipthangehnuxephuxekharwmkbrachwngsewyehnuxxangxing 2011 Heterarchy and hierarchy among the ancient Mongolian nomads Social Evolution amp History Wolfgang Ekkehard Scharlipp Die fruhen Turken in Zentralasien Darmstadt 1992 p 10 Bartolʹd V V 2007 Turkestan down to the Mongol invasion phasaxngkvs London E J W Gibb Memorial Trust p 25 ISBN 978 0906094006 subkhnemux 15 January 2023 de Crespigny 2017 Theobald Ulrich Xianbei 鮮卑 Chinaknowledge de subkhnemux 24 January 2022 The Sixteen States of the Five Barbarian Peoples 五胡十六國 Chinaknowledge de 1996 A History of Chinese Civilization Cambridge University Press pp 186 87 ISBN 9780521497817 Tanigawa Michio Fogel Joshua 1985 Medieval Chinese Society and the Local community University of California Press pp 120 21 ISBN 9780520053700 Van Der Veer Peter 2002 Contexts of Cosmopolitanism in Vertovec Steven Cohen Robin b k Conceiving Cosmopolitanism Theory Context and Practice Oxford University Press pp 200 01 ISBN 9780199252282 Dardess John W 2010 Governing China 150 1850 Hackett p 9 ISBN 9781603844475 Rubie Sharon Watson 1991 Marriage and Inequality in Chinese Society University of California Press pp 80 ISBN 978 0 520 07124 7 brrnanukrm Cosmo Nicola di 2009 Military Culture in Imperial China Harvard University Press de Crespigny Rafe 2007 A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms Brill de Crespigny Rafe 2010 Imperial Warlord Brill de Crespigny Rafe 2017 Fire Over Luoyang A History of the Later Han Dynasty 23 220 AD Brill Holcombe Charles 2014 The Xianbei in Chinese History Li Jiawei aelakhna August 2018 The genome of an ancient Rouran individual reveals an important paternal lineage in the Donghu population 166 4 895 905 doi 10 1002 ajpa 23491 PMID 29681138 Twitchett Denis 2008 The Cambridge History of China Volume 1 Cambridge University Press Janhunen 27 January 2006 The Mongolic Languages Routledge p 393 ISBN 978 1 135 79690 7 Wang Haijing aelakhna November 2007 Molecular genetic analysis of remains from Lamadong cemetery Liaoning China 134 3 404 411 doi 10 1002 ajpa 20685 PMID 17632796 Yu Changchun aelakhna 20 October 2006 Genetic analysis on Tuoba Xianbei remains excavated from Qilang Mountain Cemetery in Qahar Right Wing Middle Banner of Inner Mongolia 580 26 6242 6246 doi 10 1016 j febslet 2006 10 030 PMID 17070809 S2CID 19492267 Yu C C aelakhna 6 April 2014 Genetic analyses of Xianbei populations about 1 500 1 800 years old 50 3 308 314 doi 10 1134 S1022795414030119 ISSN 1022 7954 PMID 17070809 S2CID 18809679 aehlngkhxmulxun Chinese Traditional Big5 code page via Internet Archive