อักษรลนตารา หรือ อักษรมากาซาร์ (Lontara or Makasar alphabet) พัฒนามาจากอักษรพราหมี คำว่าลนตาราเป็นภาษามลายูหมายถึงชื่อของใบปาล์มลนตราที่ใช้เขียนหนังสือในอินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้จนถึงอินโดนีเซีย ตรงกับใบลานในภาษาไทยใช้เขียน ภาษาบูกิส ภาษามากาซาร์ และ ภาษากลุ่มออสโตรนีเซียน มีผู้พูดในเกาะซูลาเวซี ปัจจุบันใช้เขียนเฉพาะภาษามากาซาร์
อักษรลนตารา | |
---|---|
ชนิด | |
ช่วงยุค | ประมาณ พ.ศ. 2243–ปัจจุบัน |
ทิศทาง | Left-to-right |
ภาษาพูด | ภาษาบูกิส ภาษามากาซาร์ |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบพี่น้อง | อักษรบาหลี อักษรบาตัก อักษรบายบายิน อักษรบูฮิด อักษรฮานูโนโอ อักษรชวา อักษรเรชัง อักษรตักบันวา |
ISO 15924 | |
Bugi (367), Buginese | |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Buginese |
ช่วงยูนิโคด | U+1A00–U+1A1F |
ประวัติ
อักษรลนตาราสืบทอดมาจากอักษรกวิ ที่ใช้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทะเลเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 13 ไม่แน่นอนว่าอักษรนี้จะสืบทอดโดยตรงจากอักษรกวิหรือพัฒนามาจากลูกหลานของอักษรกวิอีกทีหนึ่ง อีกทฤษฎีหนึ่งกล่าวว่าอักษรนี้เกิดขึ้นทีหลังอักษรเรยัง เพราะมีรูปร่างอักษรคล้ายกัน แต่อักษรลนตาราบางตัวที่ไม่ม้วนงออาจพัฒนาขึ้นมาทีหลัง
คำว่าลนตารามีความเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ของบูกิส และตำนานของซูเรก ฆาลีโฆ อักษรชนิดนี้เคยใช้เขียนเกี่ยวกับกฎหมาย แผนที่ บันทึกการเดินทาง โดยเขียนลงบนใบของพืชวงศ์ปาล์มที่เรียกลนตารา แม้ว่าปัจจุบันอักษรละตินจะเข้ามาแทนที่อักษรลนตารา แต่ยังคงใช้อย่างจำกัดในหมู่ชาวบูกิสและมากาซาร์ ในบูกิสจะใช้ในโอกาสงานเฉลิมฉลอง เช่น งานแต่งงาน ใช้ตีพิมพ์วรรณคดีพื้นเมืองของชาวบูกิส ในมากาซาร์ใช้เขียนเอกสารส่วนตัว เช่นจดหมาย
การใช้งาน
อักษรบูกิสเป็นอักษรในตระกูลเดียวกับอักษรพราหมี มีพยัญชนะ 23 ตัว และแต่ละตัวมีพื้นเสียงเป็นสระ /a/ ซึ่งออกเสียงเป็น “ออ” ในภาษาบูกิส มีรูปสระเพื่อแทนเสียง /i/, /u/, /e/, /ə/, /o/ เสียงนาสิก เสียง อ ที่มีในภาษาบูกิสจะไม่เขียน ทำให้เอกสารค่อนข้างกำกวมสำหรับผู้ที่ไม่ได้ใช้เป็นภาษาแม่ ปกติเขียนจากซ้ายไปขวา หรือจะเขียนสลับซ้ายไปขวาแล้วขวาไปซ้ายซึ่งจะพบการเขียนแบบนี้ในเอกสารเก่าๆ
ตัวอักษร
พยัญชนะ
ka | ga | nga | ngka | pa | ba | ma | mpa | ta | da | na | nra |
ca | ja | nya | nca | ya | ra | la | wa | sa | a | ha | |
สระ
เครื่องหมายแสดงสระเรียก ana’ surə’ ใช้เปลี่ยนเสียงสระที่เกาะกับพยัญชนะ มี 5 ตัวโดย /ə/ ไม่ใช้ในภาษามากาซาร์ แบ่งได้สองชุดคือ จุด (tətti’)และเครื่องหมายขีด(kəccə’)
a | i | u | e | ə | o |
- | Tətti’ riasə’ | Tətti’ riawa | kəccə’ riolo | kəccə’ riasə’ | kəccə’ rimunri |
อักษรลนตาราในคอมพิวเตอร์
อักษรลนตาราได้ถูกเพิ่มในยูนิโค้ดตั้งแต่รุ่น 4.1
อักษรลนตารา Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+1A0x | ᨀ | ᨁ | ᨂ | ᨃ | ᨄ | ᨅ | ᨆ | ᨇ | ᨈ | ᨉ | ᨊ | ᨋ | ᨌ | ᨍ | ᨎ | ᨏ |
U+1A1x | ᨐ | ᨑ | ᨒ | ᨓ | ᨔ | ᨕ | ᨖ | ◌ᨗ | ◌ᨘ | ◌ᨙ | ◌ᨚ | ◌ᨛ | ᨞ | ᨟ |
อ้างอิง
- อักษรลนตารา/มากาซาร์
- "Lontara' Ugi « Dunia Kata-Kata Ku". Chimutluchu.wordpress.com. 2010-04-09. สืบค้นเมื่อ 2012-11-21.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xksrlntara hrux xksrmakasar Lontara or Makasar alphabet phthnamacakxksrphrahmi khawalntaraepnphasamlayuhmaythungchuxkhxngibpalmlntrathiichekhiynhnngsuxinxinediy exechiytawnxxkechiyngitcnthungxinodniesiy trngkbiblaninphasaithyichekhiyn phasabukis phasamakasar aela phasaklumxxsotrniesiyn miphuphudinekaasulaewsi pccubnichekhiynechphaaphasamakasarxksrlntarachnidxksrsraprakxbchwngyukhpraman ph s 2243 pccubnthisthangLeft to right phasaphudphasabukis phasamakasarxksrthiekiywkhxngrabbaemxksrfiniechiyxksrxraemxikxksrphrahmixksrpllwaxksrkwixksrlntararabbphinxngxksrbahli xksrbatk xksrbaybayin xksrbuhid xksrhanuonox xksrchwa xksrerchng xksrtkbnwaISO 15924Bugi 367 BugineseyuniokhdyuniokhdaefngBuginesechwngyuniokhdU 1A00 U 1A1F bthkhwamniprakxbdwyinsthxksrsakl IPA sahrbkhaaenanaebuxngtnekiywkbsylksn IPA oprddu sahrbkhwamaetktangrahwang aela duthi sthxksrsakl wngelbehliymaelathbprawtixksrlntarasubthxdmacakxksrkwi thiichinexechiytawnxxkechiyngitphakhphunthaelemuxrawphuththstwrrsthi 13 imaennxnwaxksrnicasubthxdodytrngcakxksrkwihruxphthnamacaklukhlankhxngxksrkwixikthihnung xikthvsdihnungklawwaxksrniekidkhunthihlngxksreryng ephraamiruprangxksrkhlaykn aetxksrlntarabangtwthiimmwnngxxacphthnakhunmathihlng khawalntaramikhwamekiywkhxngkbprawtisastrkhxngbukis aelatanankhxngsuerk khaliokh xksrchnidniekhyichekhiynekiywkbkdhmay aephnthi bnthukkaredinthang odyekhiynlngbnibkhxngphuchwngspalmthieriyklntara aemwapccubnxksrlatincaekhamaaethnthixksrlntara aetyngkhngichxyangcakdinhmuchawbukisaelamakasar inbukiscaichinoxkasnganechlimchlxng echn nganaetngngan ichtiphimphwrrnkhdiphunemuxngkhxngchawbukis inmakasarichekhiynexksarswntw echncdhmaykarichnganxksrbukisepnxksrintrakulediywkbxksrphrahmi miphyychna 23 tw aelaaetlatwmiphunesiyngepnsra a sungxxkesiyngepn xx inphasabukis mirupsraephuxaethnesiyng i u e e o esiyngnasik esiyng x thimiinphasabukiscaimekhiyn thaihexksarkhxnkhangkakwmsahrbphuthiimidichepnphasaaem pktiekhiyncaksayipkhwa hruxcaekhiynslbsayipkhwaaelwkhwaipsaysungcaphbkarekhiynaebbniinexksarekatwxksrphyychna ka ga nga ngka pa ba ma mpa ta da na nraca ja nya nca ya ra la wa sa a hasra ekhruxnghmayaesdngsraeriyk ana sure ichepliynesiyngsrathiekaakbphyychna mi 5 twody e imichinphasamakasar aebngidsxngchudkhux cud tetti aelaekhruxnghmaykhid kecce a i u e e o Tetti riase Tetti riawa kecce riolo kecce riase kecce rimunrixksrlntarainkhxmphiwetxrxksrlntaraidthukephiminyuniokhdtngaetrun 4 1 xksrlntara Unicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 1A0x ᨀ ᨁ ᨂ ᨃ ᨄ ᨅ ᨆ ᨇ ᨈ ᨉ ᨊ ᨋ ᨌ ᨍ ᨎ ᨏU 1A1x ᨐ ᨑ ᨒ ᨓ ᨔ ᨕ ᨖ xangxingxksrlntara makasar Lontara Ugi Dunia Kata Kata Ku Chimutluchu wordpress com 2010 04 09 subkhnemux 2012 11 21