อ กษรบาต ก อ งกฤษ Batak script ม ช อในภาษาแม ว า ซ ร ตบาต ก surat Batak surat na sampulu sia ต วอ กษร 19 ต ว หร อ si sia

อักษรบาตัก (อังกฤษ: Batak script; มีชื่อในภาษาแม่ว่า ซูรัตบาตัก (surat Batak), surat na sampulu sia ("ตัวอักษร 19 ตัว") หรือ si-sia-sia) เป็นระบบการเขียนในอดีตของที่มีผู้พูดหลายล้านคนที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ตัวอักษรอาจพัฒนามาจากอักษรกวิและอักษรปัลลวะ ซึ่งมีที่มาจากอักษรพราหมีในอินเดีย หรือจากข้อสันนิษฐานอักษรสุมาตราดั้งเดิมที่ได้รับอิทธิพลจากอักษรปัลลวะ

ซูรัตบาตัก ᯘᯮᯒᯖ᯲ ᯅᯖᯂ᯲
"ซูรัตบาตัก" ในแบบโตบา
ชนิด	อักษรสระประกอบ
ช่วงยุค	ประมาณ ค.ศ. 1300-ปัจจุบัน
ทิศทาง	Left-to-right
ภาษาพูด
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่	ต้นกำเนิดอักษรพราหมียังไม่เป็นที่กระจ่าง ตามสันนิษฐานต้นกำเนิดแอราเมอิก: ชุดตัวอักษรฟินิเชีย ชุดตัวอักษรแอราเมอิก พราหมี รายละเอียดภาษาสืบต่อจากพราหมีไปยังบาตักยังไม่ชัดเจน มีสันนิษฐานต้นกำเนิดอักษรกวิหรือสืบภาษาโดยตรงจากปัลลวะ: ปัลลวะ กวิเก่า ซูรัตบาตัก
ระบบพี่น้อง	ความสัมพันธ์ทางภาษาโดยตรงยังไม่ชัด ใช้สันนิษฐานจากต้นกำเนิดอักษรกวิทั่วไป: บาหลี ไบบายิน ชวา ลนตารา มากาซาร์ เรอจัง
ISO 15924
	Batk (365), Batak
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง	Batak
ช่วงยูนิโคด	U+1BC0-U+1BFF
บทความนี้ประกอบด้วยในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ (สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ)

การใช้

อักษรบาตักถูกนำมาใช้ในภาษาต่าง ๆ ดังนี้

ภาษากาโร บาตัก เป็นภาษาตระกูลออสตีนีเซียน มีผู้พูด 600,000 คน ในภาคกลางและภาคเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาโตบา บาตัก (Toba Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผู้พูด 2 ล้านคนทางเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาไดรี บาตัก (Dairi Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผู้พูด 1.2 ล้านคน ทางเหนือของเกาะสุมาตรา
ภาษาซิมาลูงัน/ตีมูร์ (Simalungun/Timur syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซีย มีผู้พูด 800,000 คน ทางเหนือของสุมาตรา
ภาษามันดาลิง บาตัก (Mandaling Batak syllabic alphabet) เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียน มีผุ้พูด 400,000 คน ทางเหนือของเกาะสุมาตรา
บางโอกาสใช้เขียนภาษามลายูด้วย

ประวัติ

ชาวบาตัดส่วนใหญ่ โดยเฉพาะชนชั้นปกครองสามารถใช้อักษรบาตักได้ ส่วนใหญ่ใช้เขียนคาถาอาคมและปฏิทิน หลังจากที่ชาวยุโรปมาถึงบาตัก เริ่มจากมิชชันนารีชาวเยอรมัน และชาวดัทช์ใน พ.ศ. 2421 ได้นำอักษรละตินมาใช้คู่กับอักษรบาตัก โดยใช้สอนในโรงเรียน และใช้ในเอกสารทางศาสนาคริสต์

จุดกำเนิด

คาดว่าอักษรบาตักพัฒนามาจากอักษรปัลลวะและอักษรกวิโบราณ ที่เป็นลูกหลานของอักษรพราหมี

ลักษณะอักษร

อักษรบาตักเขียนจากบนลงล่างและจากซ้ายไปขวา พยัญชนะมีพื้นเสียงเป็น /a/ และมีเครื่องหมายกำกับถ้าไม่มีเสียงสระ เสียงสระอื่น เสียงตัวสะกด เสียงตัวสะกด ŋ และ[x] แสดงด้วยเครื่องหมายบน ล่าง หรือหลังพยัญชนะ เช่น ba เขียนด้วยอักษร ba ตัวเดียว bi เขียนเป็น ba.i bang เขียนเป็น baŋ bing เขียนเป็น baŋ.i อักษรที่เป็นตัวสะกดจะมีเครื่องหมายต่อท้าย เช่น bam เขียนเป็น ba.ma.# bim เขียนเป็น ba.ma.i.# อักษรบาตักต่างจากอักษรในตระกูลอักษรพราหมีคือไม่มีการเชื่อมพยัญชนะเมื่อเขียนเป็นกลุ่ม

อักษร

ตัวอักษรพื้นฐานมีชื่อว่า ซูรัต แต่ละพยัญชนะจะมีเสียงสระโดยธรรมชาติเป็น /a/ ตัวอักษรมีหลายแบบตามภูมิภาคและภาษา โดยรูปแบบหลัก ๆ คือ , , /ไดรี, /ตีมูร์ และ :

ซูรัต (อักษรพื้นฐาน)
สัทอักษรสากล	a	ha	ka	ba	pa	na	wa	ga	dʒa	da	ra	ma	ta	sa	ja	ŋa	la	ɲa	tʃa	nda	mba	i	u
ถอดเป็นอักษรละติน	a	ha	ka	ba	pa	na	wa	ga	ja	da	ra	ma	ta	sa	ya	nga	la	nya	ca	nda	mba	i	u
กาโร						¹													⁵
มันไดลิง														⁴
ปักปัก
โตบา							²						³
ซีมาลูงุน																					⁶

รูปอื่น:
^1 (ใช้ในแบบมันไดลิง) ^2 ^3 ^4 ^5 ^6

เครื่องหมายสระ

ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร	ถอดเป็นอักษรละติน	กาโร
ถอดเป็นอักษรละติน	เครื่องหมายอักษรบาตัก	ถอดเป็นอักษรละติน	เกาะอักษร/ka/
-a		ka
-e		ke
-i		ki
-o		ko
-ou		kou
-u		ku
-ng		kang
-h		kah
–		k

การเชื่อมต่อกับเครื่องหมายเสียงสระอู

		อธิบาย
+	=	a + -u = u
+	=	a + -u = u (ซีมาลูงุน)
+	=	ha + -u = hu (มันไดลิง)
+	=	ha + -u = hu (ซีมาลูงุน)
+	=	ha + -u = hu
+	=	ka + -u = ku (มันไดลิง)
+	=	ba + -u = bu
+	=	pa + -u = pu (มันไดลิง)
+	=	pa + -u = pu (ปักปัก, โตบา)
+	=	pa + -u = pu (ซีมาลูงุน)
+	=	na + -u = nu
+	=	na + -u = nu (มันไดลิง)
+	=	wa + -u = wu (มันไดลิง, โตบา)
+	=	wa + -u = wu (ปักปัก, โตบา)
+	=	wa + -u = wu (ซีมาลูงุน)
+	=	ga + -u = gu
+	=	ga + -u = gu (ซีมาลูงุน)
+	=	ja + -u = ju

		อธิบาย
+	=	da + -u = du
+	=	ra + -u = ru
+	=	ra + -u = ru (ซีมาลูงุน)
+	=	ma + -u = mu
+	=	ma + -u = mu (ซีมาลูงุน)
+	=	ta + -u = tu
+	=	ta + -u = tu
+	=	sa + -u = su (Pakpak)
+	=	sa + -u = su (มันไดลิง)
+	=	sa + -u = su (มันไดลิง)
+	=	sa + -u = su (ซีมาลูงุน)
+	=	ya + -u = yu
+	=	ya + -u = yu (ซีมาลูงุน)
+	=	nga + -u = ngu
+	=	la + -u = lu
+	=	la + -u = lu (ซีมาลูงุน)
+	=	nya + -u = nyu
+	=	ca + -u = cu (มันไดลิง)

ตมปี

เครื่องหมายตมปีใช้เปลี่ยนเสียงของอักษรบางตัว

+	=	+	=
+	=	+	=
+	=	+	=
+	=	+	=

เครื่องหมายสำหรับ Ng และ H

เครื่องหมายสำหรับ Ng () และ H () ใช้เขียนเหนือเครื่องหมายแทนที่จะเขียนบนอักษรหลัก
ตัวอย่าง: ping, pong, peh, และ pih.

เครื่องหมายสำหรับพยางค์ปิด

ในพยางค์ปิดเครื่องหมายสระเขียนไว้ท้ายสุด

ta	+	vowel	+	pa	+	pangolat	=	syllable
			+		+		=
ta			+	pa	+	pangolat	=	tap
	+		+		+		=
ta	+	e	+	pa	+	pangolat	=	tep
	+		+		+		=
ta	+	e	+	pa	+	pangolat	=	tep
	+		+		+		=
ta	+	i	+	pa	+	pangolat	=	tip
	+		+		+		=
ta	+	o	+	pa	+	pangolat	=	top
	+		+		+		=
ta	+	u	+	pa	+	pangolat	=	tup

ยูนิโคด

บาตัก Unicode.org chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1BCx	ᯀ	ᯁ	ᯂ	ᯃ	ᯄ	ᯅ	ᯆ	ᯇ	ᯈ	ᯉ	ᯊ	ᯋ	ᯌ	ᯍ	ᯎ	ᯏ
U+1BDx	ᯐ	ᯑ	ᯒ	ᯓ	ᯔ	ᯕ	ᯖ	ᯗ	ᯘ	ᯙ	ᯚ	ᯛ	ᯜ	ᯝ	ᯞ	ᯟ
U+1BEx	ᯠ	ᯡ	ᯢ	ᯣ	ᯤ	ᯥ	᯦	ᯧ	ᯨ	ᯩ	ᯪ	ᯫ	ᯬ	ᯭ	ᯮ	ᯯ
U+1BFx	ᯰ	ᯱ	᯲	᯳									᯼	᯽	᯾	᯿

อ้างอิง

Uli Kozok. "Sejarah Aksara Batak". สืบค้นเมื่อ 17 May 2014.

ข้อมูล

Kozok, Uli (January 2009). Surat Batak: Sejarah Perkembangan Tulisan Batak : Berikut Pedoman Menulis Aksara Batak Dan Cap Si Singamangaraja XII (ภาษาอินโดนีเซีย). Jakarta: Gramedia. ISBN .

; Kozok, Uli (7 October 2008), N3320R: Proposal for encoding the Batak script in the UCS (PDF)

Kozok, Uli. "Kursus Kilat Aksara Batak (Quick Course in Batak Script)" (ภาษาอินโดนีเซีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 October 2002. สืบค้นเมื่อ 20 April 2011.

แหล่งข้อมูลอื่น

Entry on Batak at Omniglot.com – A guide to writing systems
Transtoba2 – Roman to Toba Batak script transliteration software by Uli Kozok and Leander Seige (GNU GPL)
Uli Kozok's Batak Script website with free Batak fonts.
https://symbl.cc/en/unicode/blocks/batak/
Full Batak manuscript 2022-01-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at SOAS University of London.

[1] Uli Kozok. "Sejarah Aksara Batak". สืบค้นเมื่อ 17 May 2014.

1

5

4

2

3

6