บทความนี้ยังต้องการเพิ่มเพื่อ |
มหาภารตะ (สันสกฤต: महाभारत มหาภารต) เป็นหนึ่งในสอง ของ มหากาพย์ ที่ยิ่งใหญ่ของ อินเดีย (มหากาพย์อีกเรื่องคือ รามายณะ) ประพันธ์เป็นภาษาสันสกฤต มหากาพย์เรื่องนี้นับเป็นส่วนหนึ่งของคัมภีร์ "" (แปลตามศัพท์ว่า "ประวัติศาสตร์") และเป็นส่วนหนึ่งทึ่สำคัญยิ่งของ
ในตามตำนานกล่าวว่าผู้แต่งมหากาพย์เรื่องนี้คือ ฤๅษีกฤษณไทวปายน หรือฤๅษีวยาส เชื่อกันว่าแต่งไว้ราว 800-900 ปีก่อนคริสต์ศักราช นับเป็นมหากาพย์ที่ยาวที่สุดในโลก ด้วยมีจำนวนคำ 1.8 ล้านคำ นับว่ายาวกว่ามหากาพย์อีเลียด หรือมหากาพย์โอดิสซี ของกรีกโบราณ มีเนื้อหาซับซ้อน เล่าเรื่องอันยืดยาวที่เกี่ยวข้องกับเทพปกรณัม การสงคราม และหลักปรัชญาของอินเดีย ทั้งนี้ยังมีเรื่องย่อย ๆ แทรกอยู่มากมาย ซี่งหลายเรื่องก็เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในเมืองไทย เช่น ภควัทคีตา สาวิตรี กฤษณาสอนน้อง เป็นต้น ทั้งนี้ ยังถือว่าเป็นคัมภีร์ศักดิ์สิทธิ์ที่สำคัญของศาสนาฮินดูด้วย นอกจากนี้ มหาภารตะนี้ยังสอดแทรกความรู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณี วิถีชีวิต ศาสนา การเมือง ศิลปะหลายแขนง ประวัติความเป็นมาของวงศ์ตระกูลต่าง ๆ ในเรื่อง และธรรมเนียมประเพณีการรบการสงครามของอินเดียยุคโบราณด้วย
มหาภารตะ เป็นเรื่องราวความขัดแย้งของพี่น้องสองตระกูล ระหว่าง ตระกูลเการพ และตระกูลปาณฑพ ซึ่งทั้งสองตระกูลต่างก็สืบเชื้อสายมาจากท้าว แห่ง กรุงหัสตินาปุระ จนบานปลายไปสู่มหาสงครามที่ทุ่งกุรุเกษตร ซึ่งมีพันธมิตรของแต่ละฝ่ายเข้าร่วมรบด้วยเป็นจำนวนมาก กล่าวกันว่านี่คือการต่อสู้ระหว่าง ฝ่ายธรรมะและฝ่ายอธรรม ความดีและความชั่ว ซึ่งในที่สุดแล้ว ฝ่ายปาณฑพก็เป็นผู้ชนะในสงครามครั้งนี้
บรรพ
มหาภารตะประกอบด้วยบรรพ (อ่านว่าบับ หรือ บับ-พะ แปลว่า ภาคหรือบท) ทั้งหมด 18 บรรพ ดังนี้
บรรพ | ชื่อบรรพ | บรรพย่อย | เนื้อหา |
1 | อาทิบรรพ (บรรพแห่งการเริ่มต้น) | 1-19 | บทของมหาภารตะ ว่าด้วยตำนานการเล่าเรื่องมหาภารตะ และกำเนิดของเจ้าชายในกุรุราชวงศ์ทั้งฝ่ายปาณฑพและเการพ และชีวิตของเหล่าเจ้าชายขณะยังเยาว์วัย |
2 | สภาบรรพ (บรรพแห่งสภา) | 20-28 | การสร้างพระราชวังและสภาแห่งใหม่ของพวกปาณฑพที่นครอินทรปรัสถ์ ซึ่งเป็นอาณาเขตที่ท้าวธฤตราษฎร์แบ่งให้พี่น้องปาณฑพทั้งห้าปกครอง พิธีราชสูยะของท้าวยุธิษฐิระ ชีวิตในราชสำนัก การพนันสการะหว่างยุธิษฐิระกับทุรโยธน์ และการเนรเทศเหล่าปาณฑพ |
3 | วนบรรพ (บรรพแห่งป่า) เรียก "อรัณยกะบรรพ" หรือ "อรัณยบรรพ" ก็มี | 29-44 | การเดินป่าของเหล่าปาณฑพในช่วง 12 ปีแห่งการเนรเทศ |
4 | วิราฏบรรพ (บรรพแห่งท้าววิราฏ) | 45-48 | ช่วงที่เหล่าปาณฑพพำนักในราชสำนักของท้าววิราฏในปีที่ 13 แห่งการเนรเทศ |
5 | อุทโยคบรรพ (บรรพแห่งความพยายาม) | 49-59 | ฝ่ายเการพและฝ่ายปาณฑพเตรียมการรบ พระกฤษณะพยายามสร้างสันติภาพแก่ทั้งสองฝ่ายแต่ล้มเหลว (อุทโยคะ แปลว่า ความพยายาม) ก่อนสงครามจะเปิดฉาก พระกฤษณะจึงได้สาธยายคำสอนภควัทคีตาแก่อรชุน เพื่อลบข้อสงสัยและความท้อแท้ของอรชุนในการทำสงครามครั้งนี้ |
6 | ภีษมบรรพ (บรรพแห่งภีษมะ) | 60-64 | ช่วงแรกของมหาสงคราม มีภีษมะเป็นแม่ทัพฝ่ายเการพ ที่สุดแล้วภีษมะก็ต้องธนูของอรชุนจำนวนมากจนบาดเจ็บสาหัส ไม่อาจบัญชาการรบต่อไปได้ |
7 | โทรณบรรพ (บรรพแห่งโทรณาจารย์) | 65-72 | โทรณาจารย์เป็นแม่ทัพฝ่ายเการพแทนภีษมะ กระทั่งถูกธฤษฏะทยุมันจบชีวิตด้วยการตัดศีรษะ ในบรรพนี้ทั้งสองฝ่ายต่างสูญเสียทหารและแม่ทัพนายกองเกือบทั้งหมด |
8 | กรรณบรรพ (บรรพแห่งกรรณะ) | 73 | กรรณะดำรงตำแหน่งแม่ทัพฝ่ายเการพต่อจากโทรณาจารย์จนกระทั่งถูกอรชุนสังหาร ทุหศาสันถูกภีมะฆ่าตาย |
9 | ศัลยบรรพ (บรรพแห่งท้าวศัลยะ) | 74-77 | สงครามดำเนินมาถึงวันสุดท้าย ท้าวศัลยะ เจ้าเมืองมัทรเทศ เป็นผู้บัญชาการสูงสุดของฝ่ายเการพแทนกรรณะ ทุรโยธน์ดวลกระบองกับภีมะที่ริมแม่น้ำสรัสวดีและจบลงด้วยความพ่ายแพ้ กองทัพฝ่ายเการพพ่ายแพ้และพินาศสิ้น |
10 | เสาปติกบรรพ (บรรพแห่งการหลับใหล) | 78-80 | ก่อนทุรโยชน์จะเสียชีวิต อัศวัตถามา กฤปาจารย์ และกฤตวรมัน กองกำลัง 3 คนสุดท้ายของฝ่ายเการพที่เหลืออยู่ ลอบทำลายกองทัพปาณฑพขณะกำลังนอนหลับ (เสาปติก แปลว่า การหลับใหล) ฝ่ายปาณฑพรอดชีวิตเพียง 7 คนเท่านั้น |
11 | สตรีบรรพ (บรรพแห่งสตรี) | 81-85 | นางคานธารี นางกุนตี และหญิงคนอื่นๆ ต่างโศกเศร้ากับความตายของเหล่านักรบทั้งสองฝ่าย |
12 | ศานติบรรพ (บรรพแห่งสันติ) | 86-88 | ท้าวธฤตราษฎร์สละราชสมบัติ ยุธิษฐิระขึ้นครองราชสมบัติเมืองหัสตินาปุระแทน และรับคำสอนจากภีษมะก่อนที่ภีษมะจะละสังขาร (บรรพนี้เป็นบรรพที่ยาวที่สุด) |
13 | อนุศาสนบรรพ (บรรพแห่งอนุศาสน์หรือคำสอน) | 89-90 | คำสอนครั้งสุดท้ายของภีษมะก่อนการละสังขาร (เนื้อหาต่อเนื่องจากบรรพที่ 12) |
14 | อัศวเมธิกบรรพ (บรรพแห่งพิธีอัศวเมธ) | 91-92 | ยุธิษฐิระทำพิธีอัศวเมธ (การฆ่าม้าบูชายัญ) เพื่อประกาศอำนาจของกรุงหัสตินาปุระ อรชุนเป็นแม่ทัพนำทหารปราบดินแดนต่างๆ ในพิธีนี้ อรชุนรับคำสอน "อนุคีตา" จากพระกฤษณะ |
15 | อาศรมวาสิกบรรพ (บรรพแห่งอาศรม) | 93-95 | ท้าวธฤตราษฎร์ออกผนวชพร้อมกับ นางคานธารี นางกุนตี และสัญชัยสารถี ต่อมาเหล่ากษัตริย์ทั้ง 3 องค์สิ้นพระชนม์ด้วยไฟป่า เหลือเพียงสัญชัยเท่านั้นที่รอดชีวิต และไปอาศัยอยู่ที่เทือกเขาหิมาลัย |
16 | เมาสลบรรพ (บรรพแห่งไม้ตะบอง) | 96 | ความพินาศของเหล่ากษัตริย์ยาทวะหรือยาทพจากไม้ตะบอง (เมาสละ แปลว่า ตะบอง) วาระสุดท้ายของพระพลราม พระกฤษณะและกรุงทวารกา |
17 | มหาปรัสถานิกบรรพ (บรรพแห่งการเดินทางอันยิ่งใหญ่) | 97 | ยุธิษฐิระสละราชสมบัติและออกผนวชพร้อมเหล่าพี่น้องปาณฑพและนางเทราปตี ทั้งหมดออกจาริกแสวงบุญไปยังที่ต่างๆ จนกระทั่งทั้งหมดได้พยายามไต่เขาหิมาลัยเพื่อไปสู่สวรรค์ นอกจากยุธิษฐิระแล้ว ทุกคนล้วนสิ้นชีวิตระหว่างการไต่เขา |
18 | สวรรคโรหณบรรพ (บรรพแห่งการไปสวรรค์) | 98 | ยุธิษฐิระเผชิญบททดสอบสุดท้ายจากพระธรรมเทพ (พระยม) ก่อนจะได้ไปยังสวรรค์เพื่อพบพี่น้องปาณฑพและเหล่าญาติมิตรที่สิ้นชีวิตไปก่อนทั้งหมด |
ขิละ | หริวังสบรรพ (บรรพว่าด้วยพงศาดารแห่งพระหริ) | 99-100 | ประวัติของพระกฤษณะ (พระหริ) ซึ่งไม่ได้รวมอยู่ทั้ง 18 บรรพของมหาภารตะ |
บทสรุป
- ฝ่ายเการพที่มีกำลังรบ 11 อักเษาหิณี เหลือรอดชีวิตแค่ 4 คน ได้แก่กฤปาจารย์,กฤตวรมัน,อัศวัตถามา และวฤษเกตุ บุตรชายของกรรณะ(พี่น้องเการพไม่มีใครเหลือรอดชีวิตเลย นอกจากเจ้าหญิงทุหศาลา) โอรสของท้าวธฤตราษฎร์องค์เดียวที่รอดชีวิตคือ ยุยุตสุ (เกิดแต่นางกำนัล) ซึ่งย้ายไปอยู่กับฝ่ายปาณฑพก่อนเข้าร่วมสงคราม
- ฝ่ายปาณฑพที่มีกำลังรบ 7 อักเษาหิณี เหลือรอดชีวิต 8 คน ได้แก่พี่น้องปาณฑพทั้ง5คน,พระกฤษณะ,ยุยุตสุ และสาตยกีและชนะสงคราม
ตัวละคร
กุรุราชวงศ์
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ฝ่ายเการพ
พี่น้องฝ่ายเการพ คือโอรสและธิดาของท้าวธฤตราษฎร์กับนางคานธารีจำนวนทั้งสิ้น 101 องค์ ประกอบไปด้วย ทุรโยธน์ ผุ้เป็นพี่ชายคนโต ทุหศาสัน น้องชายอีก 97 คน และน้องสาว 1 คนคือ เจ้าหญิง ทุหศาลา นอกจากนี้ยังมีกรรณะ ผู้เป็นสหายของธุรโยซน์ ซึ่งตั้งตัวเป็นศัตรูกับฝ่ายปาณฑพรวมอยู่ด้วย
คำว่าเการพนี้มีที่มาจากคำว่า กุรุราชวงศ์
กษัตริย์ฝ่ายต่าง ๆ ในเรื่อง
- ท้าวภีษมะ โอรสองค์ที่แปดของพระราชาศานตนุ ภายหลังได้สละสิทธิ์การครองราชย์ เป็นผู้ดูแลราชบัลลังก์กุรุสู้ร่วมกับฝ่ายเการพ ภีษมะถือเป็นแบบอย่างของการเสียสละ ความรับผิดชอบ และความอดทน
- ท้าวทรุปัท พระราชาแห่งแคว้นปัลจาละ มีโอรสธิดาสามองค์ คือ ศิขัณฑิน ธฤษฏะทยุมัน เทราปที ถูกโทรณาจารย์ฆ่าตาย พ่อตาฝ่ายปาณฑพ
- ธฤษฏะทยุมัน โอรสองค์โตของท้าวทุรบท เป็นผู้สังหารโทรณาจารย์ในสงคราม
- ชาติที่แล้วคือเจ้าหญิงอัมพา กลับมาเกิดเป็นหญิง ภายหลังแลกเพศกับอสูร เป็นคนสำคัญที่ช่วยอรชุนสังหารภีษมะ
- เทราปตี (อ่านว่า ทะเรา-ปะ-ตี พยางค์หน้าออกเสียง/อะ/ กึ่งมาตรา) ธิดาท้าวทรุปัท ภายหลังเป็นชายาของอรชุนและพี่น้อง
- พระกฤษณะ อวตารของพระวิษณุ สหายของอรชุน เป็นผู้ให้การสนับสนุนชี้นำฝ่ายปาณฑพ
- พระพลราม อวตารของพระอนันตนาคราช(บังลังก์ของพระวิษณุอันเป็นนาค) พี่ชายพระกฤษณะ เป็นอาจารย์ของภีมะและทุรโยธน์
- โทรณาจารย์ (อ่านว่า โท-ระ-นา-จาน พยางค์หน้าออกเสียง/อะ/ กึ่งมาตรา) พระอาจารย์ของอรชุนและเหล่ากษัตริย์ที่ร่วมรบในสงครามบนทุ่งกุรุเกษตร
- พี่ชายพระนางมาทรี เป็นลุงของนกุลและสหเทพ ร่วมรบกับฝ่ายเการพ ถูกยุธิษฐิระฆ่าตายในวันสุดท้ายของสงคราม
- อัศวัตถามา ลูกชายของพราหมณ์โทรณา สู้ข้างฝ่ายเการพ เป็นผู้โจมตีค่ายปาณฑพยามค่ำคืนหลังสงครามยุติ ฆ่าธฤษฏะทยุมันตายเพื่อล้างแค้นให้บิดา ภายหลังถูกสาปไห้มีชีวิตต่อไปอีกสามพันปีโดยไม่มีใครรัก (ทางฮินดูเชื่อว่าเขายังมีชีวิตอยู่)
- กรรณะ โอรสพระนางกุนตี ถูกเลี้ยงโดยสารถี ภายหลังถูกแต่งตั้งไห้เป็นกษัตริย์แห่งแคว้นอังคะ เป็นแม่ทัพฝ่ายเการพหลังจากการตายของโทรณาจารย์ ถูกอรชุนฆ่าตายขณะที่รถม้าของกรรณะติดหล่ม
มหาภารตะในประเทศไทย
ในประเทศไทยมีผลงานเกี่ยวกับมหาภารตะในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้
- งานแปลหรือดัดแปลงเนื้อหาจากมหาภารตะทั้งหมด
- มหาภารตยุทธ์ แปลและเรียบเรียงจากต้นฉบับของ ฐากูรราเชนทรสิงห์ โดย ร.อ.หลวงบวรบรรณรักษ์ (นิยม รักไทย) พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2460
- สงครามภารตะคำกลอน แต่งเป็นกลอนสุภาพ โดย พระยาอุปกิตศิลปสาร เนื่องในโอกาสสมโภชพระนครครบ 150 ปี พ.ศ. 2475
- มหาภารตะยุทธ เป็นการเล่าเรื่องมหาภารตะโดยสังเขป แบ่งเนื้อหาเป็นบรรพต่าง ๆ ตามเรื่องเดิม เรียบเรียงโดย กรุณา - เรืองอุไร กุศลาศัย
- เป็นการเล่าเรื่องมหาภารตะในรูปแบบการ์ตูน ผลงานของอารีเฟน ฮะซานี
- เรื่องเล่าจากมหากาพย์มหาภารตะ เป็นหนังสือปกแข็งเรียบเรียงโดย วีระ ธีรภัทร จัดพิมพ์ 4 เล่ม คือ กำเนิดพี่น้องเการพ-ปาณฑพ เหตุแห่งสงครามบนทุ่งกุรุเกษตร สงครามบนทุ่งกุรุเกษตร และ อวสานสงครามบนทุ่งกุรุเกษตร
- เรื่องเล่าจากมหากาพย์มหาภารตะ (ซีดี) เป็นการรวบรวมเรื่องมหาภารตะที่ วีระ ธีรภัทร เล่าผ่านทางรายการวิทยุ ปัจจุบันมี 64 แผ่นและยังไม่มีกำหนดทำเพิ่ม ตั้งแต่เริ่มเรื่องจนสงครามจบในวันที่สิบแปด โดยมีการเล่าเรื่องแทรกและเกร็ดต่างๆแทรกอยู่เป็นระยะ
- เรื่องย่อยในมหาภารตะที่มีการประพันธ์ใหม่ในภาษาไทย
- อนุศาสน์ภควัทคีตา
- ภควัทคีตา ผลงานแปลของอินทรายุทธ (อัสนี พลจันทร์)
- ศรีมัทภควัทคีตา ผลงานแปลของศาสตราจารย์พิเศษ ราชบัณฑิต (ร่วมกับศาสตราจารย์ ร.ต.ท. แสง มนวิทูร)
- ภควัทคีตา บทเพลงแห่งองค์ภควัน โดย สมภาร พรมทา
- เรื่องพระนล
- พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
- พระนิพนธ์ของ น.ม.ส.
- เรื่องอุณรุท
- วรรณคดีในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
- บทละครเรื่องอุณรุท พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
- เรื่องอื่นๆ
- สาวิตรี พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
- กฤษณาสอนน้อง (เป็นคำสอนของนางเทฺราปตีที่ให้แก่ชายาองค์หนึ่งของพระกฤษณะ) พระนิพนธ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
แผนผัง
พระแม่คงคา | พระนางสัตยวดี | ||||||||||||||||||||||
ภีษมะ | จิตรางคทะ | วิจิตรวีรยะ | |||||||||||||||||||||
อ้างอิง
- จุดประกาย 4 บันเทิง, Ranclamoozhan จากบทกวีสู่หนังอินเดียที่ 'แพง' ที่สุด. "โลกนี้มีมายา" โดย ลีนาร์. กรุงเทพธุรกิจปีที่ 29 ฉบับที่ 10441: วันจันทร์ที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2560
- "แฟนพันธุ์แท้ 11 เมษายน 2557 - มหาภารตะ". แฟนพันธุ์แท้. 11 April 2014. สืบค้นเมื่อ 12 April 2014.
แหล่งข้อมูลอื่น
- เอกสารต้นฉบับออนไลน์ (ภาษาสันสกฤต)
- MahabharataOnline.com - Mahabharata Translations, Simple narrations, Stories and Scriptures
- etext 2010-03-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (metrical) 2009-05-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, entered by Muneo Tokunaga
- GRETIL etext 2009-07-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Muneo Tokunaga)
- Mahābhārata online 2010-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The Internet Sacred Text Archive (แสดงเนื้อหาด้วยอักษรเทวนาครีร่วมกับการปริวรรตเป็นอักษรโรมัน)
- Clay Sanskrit Library 2019-07-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- มหาภารตะฉบับย่อ (อังกฤษ)
- Epics.in
- ฉบับแปลโดย กิสารี โมหัน กังกุลี (อังกฤษ)
- at sacred-texts.com
- at bharatadesam.com
- บทความเกี่ยวกับมหาภารตะ (อังกฤษ)
- Mahabharata and Sindhu- Sarasvathi tradition โดย Subhash kak (pdf)
- Ramayana and Mahabharata in Indonesia 2008-09-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน อภิปรายเรื่องมหาภารตะฉบับภาษาอินโดนีเซีย
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxngkhunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxk haaehlngkhxmul mhapharta khaw hnngsuxphimph hnngsux skxlar JSTOR eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir mhapharta snskvt मह भ रत mhaphart epnhnunginsxng khxng mhakaphy thiyingihykhxng xinediy mhakaphyxikeruxngkhux ramayna praphnthepnphasasnskvt mhakaphyeruxngninbepnswnhnungkhxngkhmphir aepltamsphthwa prawtisastr aelaepnswnhnungthusakhyyingkhxngphaphekhiynkarrbinmhapharta caktnchbbphasasnskvtrupxrchunthrngrachrthxxksuk miphrakvsnaepnnaysarthi silpakhxngxinediy smykhriststwrrsthi 18 19 intamtananklawwaphuaetngmhakaphyeruxngnikhux visikvsnithwpayn hruxvisiwyas echuxknwaaetngiwraw 800 900 pikxnkhristskrach nbepnmhakaphythiyawthisudinolk dwymicanwnkha 1 8 lankha nbwayawkwamhakaphyxieliyd hruxmhakaphyoxdissi khxngkrikobran mienuxhasbsxn elaeruxngxnyudyawthiekiywkhxngkbethphpkrnm karsngkhram aelahlkprchyakhxngxinediy thngniyngmieruxngyxy aethrkxyumakmay singhlayeruxngkepnthiruckknepnxyangdiinemuxngithy echn phkhwthkhita sawitri kvsnasxnnxng epntn thngni yngthuxwaepnkhmphirskdisiththithisakhykhxngsasnahindudwy nxkcakni mhaphartaniyngsxdaethrkkhwamruekiywkbkhnbthrrmeniympraephni withichiwit sasna karemuxng silpahlayaekhnng prawtikhwamepnmakhxngwngstrakultang ineruxng aelathrrmeniympraephnikarrbkarsngkhramkhxngxinediyyukhobrandwy mhapharta epneruxngrawkhwamkhdaeyngkhxngphinxngsxngtrakul rahwang trakulekarph aelatrakulpanthph sungthngsxngtrakultangksubechuxsaymacakthaw aehng krunghstinapura cnbanplayipsumhasngkhramthithungkuruekstr sungmiphnthmitrkhxngaetlafayekharwmrbdwyepncanwnmak klawknwanikhuxkartxsurahwang faythrrmaaelafayxthrrm khwamdiaelakhwamchw sunginthisudaelw faypanthphkepnphuchnainsngkhramkhrngnibrrphmhaphartaprakxbdwybrrph xanwabb hrux bb pha aeplwa phakhhruxbth thnghmd 18 brrph dngni brrph chuxbrrph brrphyxy enuxha1 xathibrrph brrphaehngkarerimtn 1 19 bthkhxngmhapharta wadwytanankarelaeruxngmhapharta aelakaenidkhxngecachayinkururachwngsthngfaypanthphaelaekarph aelachiwitkhxngehlaecachaykhnayngeyawwy2 sphabrrph brrphaehngspha 20 28 karsrangphrarachwngaelasphaaehngihmkhxngphwkpanthphthinkhrxinthrprsth sungepnxanaekhtthithawthvtrasdraebngihphinxngpanthphthnghapkkhrxng phithirachsuyakhxngthawyuthisthira chiwitinrachsank karphnnskarahwangyuthisthirakbthuroythn aelakarenrethsehlapanthph3 wnbrrph brrphaehngpa eriyk xrnykabrrph hrux xrnybrrph kmi 29 44 karedinpakhxngehlapanthphinchwng 12 piaehngkarenreths4 wiratbrrph brrphaehngthawwirat 45 48 chwngthiehlapanthphphankinrachsankkhxngthawwiratinpithi 13 aehngkarenreths5 xuthoykhbrrph brrphaehngkhwamphyayam 49 59 fayekarphaelafaypanthphetriymkarrb phrakvsnaphyayamsrangsntiphaphaekthngsxngfayaetlmehlw xuthoykha aeplwa khwamphyayam kxnsngkhramcaepidchak phrakvsnacungidsathyaykhasxnphkhwthkhitaaekxrchun ephuxlbkhxsngsyaelakhwamthxaethkhxngxrchuninkarthasngkhramkhrngni6 phismbrrph brrphaehngphisma 60 64 chwngaerkkhxngmhasngkhram miphismaepnaemthphfayekarph thisudaelwphismaktxngthnukhxngxrchuncanwnmakcnbadecbsahs imxacbychakarrbtxipid7 othrnbrrph brrphaehngothrnacary 65 72 othrnacaryepnaemthphfayekarphaethnphisma krathngthukthvstathyumncbchiwitdwykartdsirsa inbrrphnithngsxngfaytangsuyesiythharaelaaemthphnaykxngekuxbthnghmd8 krrnbrrph brrphaehngkrrna 73 krrnadarngtaaehnngaemthphfayekarphtxcakothrnacarycnkrathngthukxrchunsnghar thuhsasnthukphimakhatay9 slybrrph brrphaehngthawslya 74 77 sngkhramdaeninmathungwnsudthay thawslya ecaemuxngmthreths epnphubychakarsungsudkhxngfayekarphaethnkrrna thuroythndwlkrabxngkbphimathirimaemnasrswdiaelacblngdwykhwamphayaeph kxngthphfayekarphphayaephaelaphinassin10 esaptikbrrph brrphaehngkarhlbihl 78 80 kxnthuroychncaesiychiwit xswtthama kvpacary aelakvtwrmn kxngkalng 3 khnsudthaykhxngfayekarphthiehluxxyu lxbthalaykxngthphpanthphkhnakalngnxnhlb esaptik aeplwa karhlbihl faypanthphrxdchiwitephiyng 7 khnethann11 stribrrph brrphaehngstri 81 85 nangkhanthari nangkunti aelahyingkhnxun tangoskesrakbkhwamtaykhxngehlankrbthngsxngfay12 santibrrph brrphaehngsnti 86 88 thawthvtrasdrslarachsmbti yuthisthirakhunkhrxngrachsmbtiemuxnghstinapuraaethn aelarbkhasxncakphismakxnthiphismacalasngkhar brrphniepnbrrphthiyawthisud 13 xnusasnbrrph brrphaehngxnusasnhruxkhasxn 89 90 khasxnkhrngsudthaykhxngphismakxnkarlasngkhar enuxhatxenuxngcakbrrphthi 12 14 xswemthikbrrph brrphaehngphithixswemth 91 92 yuthisthirathaphithixswemth karkhamabuchayy ephuxprakasxanackhxngkrunghstinapura xrchunepnaemthphnathharprabdinaedntang inphithini xrchunrbkhasxn xnukhita cakphrakvsna15 xasrmwasikbrrph brrphaehngxasrm 93 95 thawthvtrasdrxxkphnwchphrxmkb nangkhanthari nangkunti aelasychysarthi txmaehlakstriythng 3 xngkhsinphrachnmdwyifpa ehluxephiyngsychyethannthirxdchiwit aelaipxasyxyuthiethuxkekhahimaly16 emaslbrrph brrphaehngimtabxng 96 khwamphinaskhxngehlakstriyyathwahruxyathphcakimtabxng emasla aeplwa tabxng warasudthaykhxngphraphlram phrakvsnaaelakrungthwarka17 mhaprsthanikbrrph brrphaehngkaredinthangxnyingihy 97 yuthisthiraslarachsmbtiaelaxxkphnwchphrxmehlaphinxngpanthphaelanangethrapti thnghmdxxkcarikaeswngbuyipyngthitang cnkrathngthnghmdidphyayamitekhahimalyephuxipsuswrrkh nxkcakyuthisthiraaelw thukkhnlwnsinchiwitrahwangkaritekha18 swrrkhorhnbrrph brrphaehngkaripswrrkh 98 yuthisthiraephchiybththdsxbsudthaycakphrathrrmethph phraym kxncaidipyngswrrkhephuxphbphinxngpanthphaelaehlayatimitrthisinchiwitipkxnthnghmdkhila hriwngsbrrph brrphwadwyphngsadaraehngphrahri 99 100 prawtikhxngphrakvsna phrahri sungimidrwmxyuthng 18 brrphkhxngmhaphartabthsrupfayekarphthimikalngrb 11 xkesahini ehluxrxdchiwitaekh 4 khn idaekkvpacary kvtwrmn xswtthama aelawvsektu butrchaykhxngkrrna phinxngekarphimmiikhrehluxrxdchiwitely nxkcakecahyingthuhsala oxrskhxngthawthvtrasdrxngkhediywthirxdchiwitkhux yuyutsu ekidaetnangkanl sungyayipxyukbfaypanthphkxnekharwmsngkhram faypanthphthimikalngrb 7 xkesahini ehluxrxdchiwit 8 khn idaekphinxngpanthphthng5khn phrakvsna yuyutsu aelasatykiaelachnasngkhramtwlakhrkururachwngs swnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniidAdd caption herefayekarph phinxngfayekarph khuxoxrsaelathidakhxngthawthvtrasdrkbnangkhantharicanwnthngsin 101 xngkh prakxbipdwy thuroythn phuepnphichaykhnot thuhsasn nxngchayxik 97 khn aelanxngsaw 1 khnkhux ecahying thuhsala nxkcakniyngmikrrna phuepnshaykhxngthuroysn sungtngtwepnstrukbfaypanthphrwmxyudwy khawaekarphnimithimacakkhawa kururachwngskstriyfaytang ineruxngthawphisma oxrsxngkhthiaepdkhxngphrarachasantnu phayhlngidslasiththikarkhrxngrachy epnphuduaelrachbllngkkurusurwmkbfayekarph phismathuxepnaebbxyangkhxngkaresiysla khwamrbphidchxb aelakhwamxdthn thawthrupth phrarachaaehngaekhwnplcala mioxrsthidasamxngkh khux sikhnthin thvstathyumn ethrapthi thukothrnacarykhatay phxtafaypanthph thvstathyumn oxrsxngkhotkhxngthawthurbth epnphusngharothrnacaryinsngkhram chatithiaelwkhuxecahyingxmpha klbmaekidepnhying phayhlngaelkephskbxsur epnkhnsakhythichwyxrchunsngharphisma ethrapti xanwa thaera pa ti phyangkhhnaxxkesiyng xa kungmatra thidathawthrupth phayhlngepnchayakhxngxrchunaelaphinxng phrakvsna xwtarkhxngphrawisnu shaykhxngxrchun epnphuihkarsnbsnunchinafaypanthph phraphlram xwtarkhxngphraxnntnakhrach bnglngkkhxngphrawisnuxnepnnakh phichayphrakvsna epnxacarykhxngphimaaelathuroythn othrnacary xanwa oth ra na can phyangkhhnaxxkesiyng xa kungmatra phraxacarykhxngxrchunaelaehlakstriythirwmrbinsngkhrambnthungkuruekstr phichayphranangmathri epnlungkhxngnkulaelashethph rwmrbkbfayekarph thukyuthisthirakhatayinwnsudthaykhxngsngkhram xswtthama lukchaykhxngphrahmnothrna sukhangfayekarph epnphuocmtikhaypanthphyamkhakhunhlngsngkhramyuti khathvstathyumntayephuxlangaekhnihbida phayhlngthuksapihmichiwittxipxiksamphnpiodyimmiikhrrk thanghinduechuxwaekhayngmichiwitxyu krrna oxrsphranangkunti thukeliyngodysarthi phayhlngthukaetngtngihepnkstriyaehngaekhwnxngkha epnaemthphfayekarphhlngcakkartaykhxngothrnacary thukxrchunkhataykhnathirthmakhxngkrrnatidhlmmhaphartainpraethsithykaraesdngmhapharta inpraethsithymiphlnganekiywkbmhaphartainrupaebbtang dngni nganaeplhruxddaeplngenuxhacakmhaphartathnghmdmhaphartyuthth aeplaelaeriyberiyngcaktnchbbkhxng thakurraechnthrsingh ody r x hlwngbwrbrrnrks niym rkithy phimphkhrngaerk ph s 2460 sngkhramphartakhaklxn aetngepnklxnsuphaph ody phrayaxupkitsilpsar enuxnginoxkassmophchphrankhrkhrb 150 pi ph s 2475 mhaphartayuthth epnkarelaeruxngmhaphartaodysngekhp aebngenuxhaepnbrrphtang tameruxngedim eriyberiyngody kruna eruxngxuir kuslasy epnkarelaeruxngmhaphartainrupaebbkartun phlngankhxngxariefn hasani eruxngelacakmhakaphymhapharta epnhnngsuxpkaekhngeriyberiyngody wira thirphthr cdphimph 4 elm khux kaenidphinxngekarph panthph ehtuaehngsngkhrambnthungkuruekstr sngkhrambnthungkuruekstr aela xwsansngkhrambnthungkuruekstr eruxngelacakmhakaphymhapharta sidi epnkarrwbrwmeruxngmhaphartathi wira thirphthr elaphanthangraykarwithyu pccubnmi 64 aephnaelayngimmikahndthaephim tngaeterimeruxngcnsngkhramcbinwnthisibaepd odymikarelaeruxngaethrkaelaekrdtangaethrkxyuepnrayaeruxngyxyinmhaphartathimikarpraphnthihminphasaithy xnusasnphkhwthkhitaphkhwthkhita phlnganaeplkhxngxinthrayuthth xsni phlcnthr srimthphkhwthkhita phlnganaeplkhxngsastracaryphiess rachbnthit rwmkbsastracary r t th aesng mnwithur phkhwthkhita bthephlngaehngxngkhphkhwn ody smphar phrmthaeruxngphranlphrarachniphnthinphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phraniphnthkhxng n m s eruxngxunruthwrrnkhdiinsmysmedcphranaraynmharach bthlakhreruxngxunruth phrarachniphnthinphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharacheruxngxunsawitri phrarachniphnthinphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw kvsnasxnnxng epnkhasxnkhxngnangeth raptithiihaekchayaxngkhhnungkhxngphrakvsna phraniphnthkhxngsmedcphramhasmneca krmphraprmanuchitchionrs phrarachniphnthinphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwaephnphng phraaemkhngkha phranangstywdi phismacitrangkhthawicitrwirya xangxingcudprakay 4 bnething Ranclamoozhan cakbthkwisuhnngxinediythi aephng thisud olknimimaya ody linar krungethphthurkicpithi 29 chbbthi 10441 wncnthrthi 24 emsayn ph s 2560 aefnphnthuaeth 11 emsayn 2557 mhapharta aefnphnthuaeth 11 April 2014 subkhnemux 12 April 2014 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb mhapharta sthaniyxyolkwrrnsilpexksartnchbbxxniln phasasnskvt MahabharataOnline com Mahabharata Translations Simple narrations Stories and Scriptures etext 2010 03 23 thi ewyaebkaemchchin metrical 2009 05 19 thi ewyaebkaemchchin entered by Muneo Tokunaga GRETIL etext 2009 07 24 thi ewyaebkaemchchin Muneo Tokunaga Mahabharata online 2010 11 07 thi ewyaebkaemchchin The Internet Sacred Text Archive aesdngenuxhadwyxksrethwnakhrirwmkbkarpriwrrtepnxksrormn Clay Sanskrit Library 2019 07 07 thi ewyaebkaemchchinmhaphartachbbyx xngkvs Epics inchbbaeplody kisari omhn kngkuli xngkvs at sacred texts com at bharatadesam combthkhwamekiywkbmhapharta xngkvs Mahabharata and Sindhu Sarasvathi tradition ody Subhash kak pdf Ramayana and Mahabharata in Indonesia 2008 09 06 thi ewyaebkaemchchin xphiprayeruxngmhaphartachbbphasaxinodniesiy bthkhwamwrrnkrrmniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk