น่าน (ไทยถิ่นเหนือ: ᨶᩣ᩠᩵ᨶ) เป็นจังหวัดหนึ่งในประเทศไทย ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกสุดของภาคเหนือ เป็นที่ตั้งของเมืองที่สำคัญในอดีต เช่น เวียงวรนคร (เมืองพลัว) เวียงศีรษะเกษ (เมืองงั่ว) เวียงภูเพียงแช่แห้ง อีกทั้งยังเป็นแหล่งต้นน้ำของแม่น้ำน่าน
จังหวัดน่าน | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Changwat Nan |
ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: | |
คำขวัญ: แข่งเรือลือเลื่อง เมืองงาช้างดำ จิตรกรรมวัดภูมินทร์ แดนดินส้มสีทอง เรืองรองพระธาตุแช่แห้ง | |
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดน่านเน้นสีแดง | |
ประเทศ | ไทย |
การปกครอง | |
• ผู้ว่าราชการ | ชัยนรงค์ วงศ์ใหญ่ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2566) |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 11,472.072 ตร.กม. (4,429.392 ตร.ไมล์) |
อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 13 |
ประชากร (พ.ศ. 2566) | |
• ทั้งหมด | 472,722 คน |
• อันดับ | อันดับที่ 57 |
• ความหนาแน่น | 41.20 คน/ตร.กม. (106.7 คน/ตร.ไมล์) |
• อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 75 |
รหัส ISO 3166 | TH-55 |
ชื่อไทยอื่น ๆ |
|
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
• ต้นไม้ | กำลังเสือโคร่ง |
• ดอกไม้ | เสี้ยวดอกขาว |
• สัตว์น้ำ | ปลาปากหนวด |
ศาลากลางจังหวัด | |
• ที่ตั้ง | ภายในศูนย์ราชการจังหวัดน่าน เลขที่ 102 หมู่ที่ 11 ถนนน่าน-พะเยา ตำบลไชยสถาน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน 55000 |
• โทรศัพท์ | 0 5471 0341 |
• โทรสาร | 0 5471 0341 |
เว็บไซต์ | http://www.nan.go.th/ |
จังหวัดน่าน | |
ชื่อภาษาไทย | |
---|---|
อักษรไทย | น่าน |
อักษรโรมัน | Nan |
ชื่อคำเมือง | |
อักษรธรรมล้านนา | ᨶᩣ᩠᩵ᨶ |
อักษรไทย | น๋าน |
ประวัติศาสตร์
มีประวัติความเป็นมาที่เก่าแก่ยาวนาน มีชื่อเรียกในพงศาวดารว่า นันทบุรี เมืองน่านในอดีตเป็นนครรัฐเล็ก ๆ ก่อตัวขึ้นราวกลางพุทธศตวรรษที่ 18 บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำน่านและแม่น้ำสาขาในหุบเขาทางตะวันออกของภาคเหนือ
สมัยเมืองล่าง-วรนคร
ประวัติศาสตร์เมืองน่านเริ่มปรากฏขึ้นราว พ.ศ. 1825 ภายใต้การนำของพญาภูคาและนางพญาจำปาผู้เป็นชายา ซึ่งทั้งสองเป็นชาวเมืองเงินยาง ได้เป็นแกนนำพาผู้คนอพยพมาตั้งศูนย์การปกครองอยู่ที่เมืองล่าง ต่อมาเพี้ยนเป็นเมืองย่าง (เชื่อกันว่าคือบริเวณริมฝั่งด้านใต้ของบริเวณ อำเภอปัว เลยไปถึงลำน้ำบั่ว ใกล้ทิวเขาในเขตบ้านเสี้ยว บ้านทุ่งฆ้อง บ้านลอมกลาง ตำบลยม อำเภอท่าวังผา) เพราะปรากฏร่องรอยชุมชนในสภาพที่เป็นคูน้ำ คันดิน และกำแพงเมืองซ้อนกันอยู่ เห็นชัดเจนที่สุดคือบริเวณข้างพระธาตุจอมพริกบ้านเสี้ยวมีกำแพงเมืองปรากฏอยู่ซึ่งเป็นปราการทิศใต้ และป้อมปราการทิศเหนือลักษณะที่ปรากฏเป็นสันกำแพงดินบนยอดดอยม่อนหลวง บ้านลอมกลาง เป็นกำแพงเมืองสูงถึง 3 ชั้น ในแต่ละชั้นกว้าง 3 เมตร สูง 5 เมตร ขนานไปกับยอดดอยม่อนหลวง ต่อมาพระยาภูคา ได้ขยายอาณาเขตปกครองของตนออกไปให้กว้างขวางยิ่งขึ้น โดยส่งราชบุตรบุญธรรม 2 คนไปสร้างเมืองใหม่ โดยขุนนุ่นผู้พี่ไปสร้างเมืองจันทบุรี (เมืองพระบาง) และขุนฟองผู้น้องสร้างเมืองวรนครหรือเมืองปัว
ภายหลังขุนฟองถึงแก่พิราลัย เจ้าเก้าเถื่อนราชบุตรจึงได้ขึ้นครองเมืองปัวแทน ด้านพญาภูคาครองเมืองย่างมานานและมีอายุมากขึ้น มีความประสงค์จะให้เจ้าเก้าเถื่อนผู้หลานมาครองเมืองย่างแทน จึงให้เสนาอำมาตย์ไปเชิญ เจ้าเก้าเถื่อนเกรงใจปู่จึงยอมไปอยู่เมืองย่างและมอบให้ชายาคือนางพญาแม่ท้าวคำปินดูแลรักษาเมืองปัวแทน เมื่อพญาภูคาถึงแก่พิราลัย เจ้าเก้าเถื่อนจึงครองเมืองย่างแทน ในช่วงที่เมืองปัวว่างจากผู้นำ เนื่องจากเจ้าเก้าเถื่อนไปครองเมืองย่างแทนปู่นั้น พญางำเมืองเจ้าผู้ครองเมืองพะเยา จึงได้ขยายอิทธิพลเข้าครอบครองบ้านเมืองในเขตเมืองน่านทั้งหมด นางพญาแม่เท้าคำปินพร้อมด้วยบุตรในครรภ์ได้หลบหนีไปอยู่บ้านห้วยแร้ง จนคลอดได้บุตรชายชื่อว่าเจ้าขุนใส เติบใหญ่ได้เป็นขุนนางรับใช้พญางำเมืองจนเป็นที่โปรดปราน พญางำเมืองจึงสถาปนาให้เป็นเจ้าขุนใสยศ ครองเมืองปราด ภายหลังมีกำลังพลมากขึ้นจึงยกทัพมาต่อสู้จนหลุดพ้นจากอำนาจเมืองพะเยา และได้รับการสถาปนาเป็นพญาผานอง ขึ้นครองเมืองปัวอย่างอิสระระหว่างปี 1865-1894 รวม 30 ปีจึงพิราลัย
ในสมัยของพญาการเมือง (กรานเมือง) โอรสของพญาผานอง เมืองปัวได้มีการขยายตัวมากขึ้น ตลอดจนมีความสัมพันธ์กับเมืองสุโขทัยอย่างใกล้ชิด พงศาวดารเมืองน่านกล่าวถึงพญาการเมืองว่า ได้รับเชิญจากเจ้าเมืองสุโขทัย (พระมหาธรรมราชาลิไท) ไปร่วมสร้างวัดหลวงอภัย (วัดอัมพวนาราม) ขากลับเจ้าเมืองสุโขทัย ได้พระราชทานพระธาตุ 7 องค์ พระพิมพ์ทองคำ 20 องค์ พระพิมพ์เงิน 20 องค์ ให้กับพญาการเมืองมาบูชา ณ เมืองปัว ด้วยพญาการเมืองได้ปรึกษาพระมหาเถรธรรมบาลจึงได้ก่อสร้างพระธาตุแช่แห้งขึ้นที่บนภูเพียงแช่แห้ง พร้อมทั้งได้อพยพผู้คนจากเมืองปัวลงมาสร้างเมืองใหม่ที่บริเวณพระธาตุแช่แห้ง เรียกว่า ภูเพียงแช่แห้งในปี พ.ศ. 1902 โดยมีพระธาตุแช่แห้งเป็นศูนย์กลางเมือง หลังจากพญาการเมืองถึงแก่พิราลัย โอรสคือพญาผากองขึ้นครองแทน อยู่มาเกิดปัญหาความแห้งแล้ง จึงย้ายเมืองมาสร้างใหม่ที่ริมแม่น้ำน่านด้านตะวันตกบริเวณบ้านห้วยไค้ คือบริเวณที่ตั้งของจังหวัดน่านในปัจจุบัน เมื่อปี พ.ศ. 1911
ในสมัยเจ้าปู่เข่งครองเมืองระหว่างปี พ.ศ. 1950-1960 ได้สร้างวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร วัดพระธาตุเขาน้อย วัดพญาภู แต่สร้างไม่ทันเสร็จก็ถึงแก่พิราลัยเสียก่อน พญางั่วฬารผาสุมผู้เป็นหลานได้สร้างต่อจนแล้วเสร็จและได้สร้างพระพุทธรูปทองคำปางลีลา ปัจจุบันคือ พระพุทธนันทบุรีศรีศากยมุนี ประดิษฐานอยู่ในวิหารวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร
สมัยล้านนา
ในปี พ.ศ. 1993 พระเจ้าติโลกราชกษัตริย์นครเชียงใหม่ มีความประสงค์จะครอบครองเมืองน่านและแหล่งเกลือบ่อมาง (เขตตำบลบ่อเกลือใต้ อำเภอบ่อเกลือปัจจุบัน) ที่มีอย่างอุดมสมบูรณ์และหาได้ยากทางภาคเหนือ จึงได้จัดกองทัพเข้ายึดเมืองน่าน พญาอินต๊ะแก่นท้าวไม่อาจต้านทานได้จึงอพยพหนีไปอาศัยอยู่ที่เมืองเชลียง (ศรีสัชนาลัย) เมืองน่านจึงถูกผนวกเข้าไว้ในอาณาจักรล้านนาตั้งแต่นั้นมา
ตลอดระยะเวลาเกือบ 100 ปีที่เมืองน่านอยู่ในครอบครองของอาณาจักรล้านนา ได้ค่อย ๆ ซึมซับเอาศิลปวัฒนธรรมของล้านนามาไว้ในวิถีชีวิต โดยเฉพาะการรับเอาศิลปกรรมทางด้านศาสนา ปรากฏศิลปกรรมแบบล้านนาเข้ามาแทนที่ศิลปกรรมแบบสุโขทัยอย่างชัดเจน เช่น เจดีย์วัดพระธาตุแช่แห้ง เจดีย์วัดสวนตาล (มวลสารจากวัดสวนตาลใช้ทำพระสมเด็จจิตรลดา) เจดีย์วัดพระธาตุช้างค้ำ แม้จะเหลือส่วนฐานที่มีช้างล้อมรอบซึ่งเป็นลักษณะศิลปะแบบสุโขทัยอยู่ แต่ส่วนองค์เจดีย์ขึ้นไปถึงส่วนยอดเปลี่ยนเป็นศิลปกรรมแบบล้านนาไปจนหมดสิ้น ในระหว่างปี พ.ศ. 2103-2328 เมืองน่านได้ตกเป็นเมืองขึ้นของพม่าอยู่หลายครั้งและต้องเป็นเมืองร้างไร้ผู้คนถึง 2 ครา คือ ครั้งแรก ปี พ.ศ. 2247-2249 ครั้งที่ 2 ปี พ.ศ. 2321-2344
สมัยรัตนโกสินทร์
ปี พ.ศ. 2331 เจ้าอัตถวรปัญโญได้ลงมาเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเพื่อขอเป็นข้าขอบขัณฑสีมา หลังจากขึ้นเจ้าอัตถวรปัญโญก็ยังมิได้เข้าไปอยู่เมืองน่านเสียทีเดียวเนื่องจากเมืองน่านยังรกร้างอยู่ จึงได้ย้ายไปอาศัยอยู่ตามที่ต่าง ๆ คือ บ้านตึ๊ดบุญเรือง เมืองงั้ว (บริเวณอำเภอนาน้อย) เมืองพ้อ (บริเวณอำเภอเวียงสา) จนกระทั่งหลังจากได้บูรณะซ่อมแซมเมืองน่านพร้อมทั้งได้ขอพระบรมราชานุญาตแล้ว จึงกลับเข้ามาอยู่ในเมืองน่านในปี พ.ศ. 2344 ในยุคสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เมืองน่านมีฐานะเป็นหัวเมืองประเทศราช เจ้าผู้ครองนครน่านในชั้นหลังทุกองค์ต่างปฏิบัติหน้าที่ราชการด้วยความเที่ยงธรรม มีความซื่อสัตย์ จงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ราชวงศ์จักรี ได้ช่วยราชการบ้านเมืองสำคัญหลายครั้งหลายคราด้วยกัน นอกจากนี้เจ้าผู้ครองนครน่านต่างได้อุปถัมภ์ค้ำจุนและทำนุบำรุงกิจการพุทธศาสนาในเมืองน่านเป็นสำคัญ ได้สร้างธรรมนิทานชาดก การจารพระไตรปิฎกลงในคัมภีร์ นับเป็นคัมภีร์ได้ 335 คัมภีร์นับเป็นผูกได้ 2,606 ผูก ได้นำไปมอบให้เมืองต่าง ๆ มีเมืองลำปาง เมืองลำพูน เมืองเชียงใหม่ เมืองเชียงราย และเมืองหลวงพระบาง
ในปี พ.ศ. 2446 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาให้เจ้าสุริยพงษ์ผลิตเดชฯ เลื่อนยศฐานันดรศักดิ์ขึ้นเป็น พระเจ้านครน่าน มีพระนามปรากฏตามสุพรรณปัฏว่า พระเจ้าสุริยพงษ์ผลิตเดช กุลเชษฐมหันต์ ไชยนันทบุรมหาราชวงศาธิบดี สุริตจารีราชนุภาวรักษ์ วิบูลยศักดิ์กิติไพศาล ภูบาลบพิตรสถิตย์ ณ นันทราชวงษ์ เป็นพระเจ้านครน่านองค์แรกและองค์เดียวในประวัติศาสตร์น่าน ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็นพระเจ้าน่าน พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ ได้สร้างหอคำ (คุ้มหลวง) ขึ้นแทนหลังเดิมซึ่งสร้างในสมัยของเจ้าอนันตวรฤทธิเดชฯ และด้านหน้าหอคำมีข่วงไว้ทำหน้าที่คล้ายสนามหลวง สำหรับจัดงานพิธีต่าง ๆ ตลอดจนเป็นที่จัดขบวนทัพออกสู้ศึก จัดขบวนนำเสด็จ หรือขบวนรับแขกเมืองสำคัญ และในวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2474 เมื่อเจ้ามหาพรหมสุรธาดาเจ้าผู้ครองนครน่านถึงแก่พิราลัย ตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครก็ถูกยุบเลิกตั้งแต่นั้นมา ส่วนหอคำได้ใช้เป็น จนปี พ.ศ. 2511 จังหวัดน่านได้มอบหอคำให้กรมศิลปากร ใช้เป็นสถานที่จัดตั้งพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่านจนกระทั่งปัจจุบัน
รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน
- ดูเพิ่มที่: รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน
ในยุคประชาธิปไตย จังหวัดน่านยังมีตำนานการเป็นแหล่งกบดานของสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย โดยเฉพาะที่อำเภอทุ่งช้าง ซึ่งเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์สำคัญอีกแห่งหนึ่ง โดยมีอนุสรณ์สถานวีรกรรมทุ่งช้างเป็นพยานช่วยเตือนความจำให้แก่ชนรุ่นหลัง
ภูมิศาสตร์
ภูมิประเทศ
จังหวัดน่านมีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาซึ่งวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ โดยเฉพาะบริเวณชายแดนด้านเหนือและตะวันออกซึ่งเป็นรอยต่อกับประเทศลาว มีภูเข้ในเขตอำเภอบ่อเกลือ เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดในจังหวัด คือมีความสูงถึง 2,079 เมตร และมีดอยภูคาในเขตอำเภอปัว เป็นยอดเขาที่สำคัญของจังหวัด มีความสูง 1,980 เมตร ส่วนพื้นที่ราบจะอยู่บริเวณตอนกลางของจังหวัด และตามลุ่มน้ำต่าง ๆ แหล่งน้ำที่สำคัญของจังหวัดคือแม่น้ำน่าน ซึ่งมีต้นกำเนิดทางตอนเหนือของจังหวัด แล้วไหลลงไปยังเขื่อนสิริกิติ์ในจังหวัดอุตรดิตถ์ และบรรจบกับแม่น้ำปิงที่จังหวัดนครสวรรค์เป็นแม่น้ำเจ้าพระยา นอกจากนี้ยังมีลำน้ำสาขาต่าง ๆ ที่สำคัญ ได้แก่ ลำน้ำสา ลำน้ำว้า ลำน้ำสมุน ลำน้ำปัว ลำน้ำยาว ลำน้ำย่าง ลำน้ำแหง เป็นต้น มีพื้นที่กว้างใหญ่ พื้นที่เต็มไปด้วยภูเขาสูงสลับซับซ้อน ทั้งยังมีประชากรหลายชาติพันธุ์ นับว่าเป็นดินแดนของความหลากหลายอีกแห่งหนึ่งของประเทศ
ภูมิอากาศ
มีลักษณะอากาศแบบทุ่งหญ้าเมืองร้อนแบบ 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว โดยมีความแตกต่างของฤดูอย่างชัดเจน
- ฤดูร้อน ระหว่างเดือนมีนาคม - พฤษภาคม อากาศร้อนถึงร้อนจัด (สถิติอุณภูมิสูงสุด 44.1 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2502)
- ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายน - ตุลาคม มีฝนตกชุก จากอิทธิพลลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้
- ฤดูหนาว ระหว่างเดือนพฤศจิกายน - กุมภาพันธ์ อากาศหนาวถึงหนาวจัด จากอิทธิพลลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ (สถิติอุณภูมิต่ำสุด 2.7 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2542)
อาณาเขต
- ทิศเหนือและตะวันออก ติดต่อกับประเทศลาว
- ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดอุตรดิตถ์
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดพะเยาและจังหวัดแพร่
จังหวัดน่านมีด่านเข้าออกกับประเทศลาวหลายแห่งด้วยกัน เช่น จุดผ่านแดนถาวรสากลห้วยโก๋น-น้ำเงิน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ, จุดผ่อนปรนบ้านใหม่ชายแดน อำเภอสองแคว และจุดผ่อนปรนบ้านห้วยสะแตง อำเภอทุ่งช้าง
พื้นที่ป่า
มีจำนวนอุทยานแห่งชาติ 7 แห่ง, วนอุทยาน 1 แห่ง, เขตห้ามล่าสัตว์ป่า 1 แห่ง และสวนรุกขชาติ 2 แห่ง ได้แก่
- อุทยานแห่งชาติดอยภูคา อุทยานแห่งชาติแห่งแรกของจังหวัดน่าน มีอาณาเขตกว้างขวางเป็นอันดับ 4 ของประเทศ โดยมีพื้นที่ประมาณ 1,065,000 ไร่ หรือ 1,704 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมในท้องที่ 8 อำเภอของจังหวัดน่าน ได้แก่ อำเภอปัว อำเภอท่าวังผา อำเภอทุ่งช้าง อำเภอเชียงกลาง อำเภอบ่อเกลือ อำเภอสันติสุข อำเภอเฉลิมพระเกียรติ และ อำเภอแม่จริม ประกอบด้วยพรรณไม้ที่หลากหลาย มีการค้นพบพืชสำคัญหลายชนิด เช่น เต่าร้างยักษ์ภูคา ก่วมภูคา รางจืดภูคา ที่พบเฉพาะที่นี่เพียงแห่งเดียว รวมถึงต้นชมพูภูคา ซึ่งพบที่นี่เพียงแห่งเดียวเช่นกัน
- อุทยานแห่งชาติศรีน่าน มีพื้นที่ครอบคลุมในท้องที่อำเภอนาหมื่น อำเภอนาน้อย อำเภอเวียงสา ตามแนวสองฟากฝั่งลำน้ำน่าน จนไปสิ้นสุดที่อ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์ มีเนื้อที่ประมาณ 640,237.50 ไร่ หรือ 1,024.38 ตารางกิโลเมตร สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ได้แก่ ดอยเสมอดาว ผาหัวสิงห์ ผาชู้ เสาดิน แก่งหลวง หมู่บ้านประมงปากนาย เป็นต้น
- อุทยานแห่งชาติแม่จริม อยู่ในอำเภอแม่จริม มีเนื้อที่ประมาณ 270,000 ไร่ หรือ 432 ตารางกิโลเมตร มีกิจกรรมการท่องเที่ยวที่เด่นคือ การล่องแก่งลำน้ำว้า
- อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน อยู่ในท้องที่อำเภอท่าวังผา อำเภอเชียงกลาง อำเภอทุ่งช้าง อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน และอำเภอเชียงคำ อำเภอปง จังหวัดพะเยา มีพื้นที่ประมาณ 155,200 ไร่ หรือ 248.32 ตารางกิโลเมตร
- อุทยานแห่งชาตินันทบุรี มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอท่าวังผา อำเภอเมืองน่าน อำเภอบ้านหลวง เนื้อที่ประมาณ 548,125 ไร่ หรือ 877 ตารางกิโลเมตร พื้นที่แห่งนี้เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่ สำคัญแห่งหนึ่งในอดีต เคยอยู่ภายใต้อิทธิพลของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย มีการต่อสู้ระหว่างเจ้าหน้าที่ของรัฐกับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์
- อุทยานแห่งชาติขุนสถาน มีพื้นที่ครอบคลุมป่าฝั่งขวาแม่น้ำน่านตอนใต้ ในท้องที่อำเภอนาน้อย และอำเภอนาหมื่น เนื้อที่ประมาณ 262,000 ไร่ หรือ 419.2 ตารางกิโลเมตร
- อุทยานแห่งชาติขุนน่าน ครอบคลุมพื้นที่อำเภอบ่อเกลือ มีพรรณไม้และสัตว์ป่าที่น่าสนใจมากมาย มีพื้นที่ประมาณ 155,375 ไร่ หรือ 248.6 ตารางกิโลเมตร
- อยู่ในท้องที่บ้านผาตูบ ตำบลผาสิงห์ อำเภอเมืองน่าน มีเนื้อที่ประมาณ 528 ไร่
- อยู่ในท้องที่ตำบลบ่อเกลือใต้ ตำบลภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ และตำบลหนองแดง ตำบลน้ำพาง ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม มีเนื้อที่ประมาณ 74,553 ไร่
- ตั้งอยู่ที่ตำบลม่วงตึ๊ด อำเภอภูเพียง โดยมีอาณาเขตติดกับวัดพระธาตุแช่แห้ง มีเนื้อที่ประมาณ 72 ไร่
- อยู่ในท้องที่ตำบลอ่ายนาไลย อำเภอเวียงสา มีเนื้อที่ประมาณ 400 ไร่
การเมืองการปกครอง
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- ตราประจำจังหวัด: รูปพระธาตุแช่แห้งประดิษฐานบนหลังโคอุศุภราช
- : ดอกเสี้ยวดอกขาว (ชื่อวิทยาศาสตร์: Bauhinia variegata Linn.)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: กำลังเสือโคร่ง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Betula alnoides Buch.-Ham.)
- คำขวัญประจำจังหวัด: แข่งเรือลือเลื่อง เมืองงาช้างดำ จิตรกรรมวัดภูมินทร์ แดนดินส้มสีทอง เรืองรองพระธาตุแช่แห้ง
รายชื่อผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน
ลำดับ | รายนาม | ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง |
---|---|---|
1 | พระยาพิชัยชาญฤทธิ์ | พ.ศ. 2433-2435 |
2 | พระยาสุนทรนุรักษ์ | พ.ศ. 2435-2437 |
3 | หลวงชาญภูเบศร์ (สวัสดิ์ ภูมิรัตน์) | พ.ศ. 2437-2439 |
4 | จมื่นมหาดเล็ก (เรือง ภูมิรัตน์) | พ.ศ. 2439-2444 |
5 | พระยาบรมบาทบำรุง | พ.ศ. 2444-2449 |
6 | พระยาอุไทยมนตรี (พร จารุจินดา) | พ.ศ. 2449-2450 |
7 | พ.ศ. 2450-2451 | |
8 | พระอาทรธนพัฒน์ (เจิม จารุจินดา) | พ.ศ. 2451-2454 |
9 | พระอารีราชการัณย์ (หม่อมราชวงศ์ปาน นพวงศ์) | พ.ศ. 2454-2467 |
10 | พระยาวรวิไชยวุฒิกรณ์ (เลื่อน สนธิรัตน์) | พ.ศ. 2467-2470 |
11 | พระยาอนุบาลพายัพกิจ (ปุ่น อาสนจินดา) | พ.ศ. 2470-2471 |
12 | พระยากรุงศรีสวัสดิ์การ (จำรัส สวัสดิ์-ชูโต) | พ.ศ. 2471-2476 |
13 | พระเกษตรสรรพกิจ (นุ่ม วรรณโกมล) | พ.ศ. 2476-2480 |
14 | พระบริหารทัณฑนิติ (ประเสริฐ เศวตกนิษฐ์) | พ.ศ. 2480-2482 |
15 | พระชาติตระการ (หม่อมราชวงศ์จิตร คเนจร) | พ.ศ. 2482-2482 |
16 | หลวงทรงประศาสน์ (ทองคำ นวลทรง) | พ.ศ. 2482-2488 |
17 | ขุนระดับคดี (ปัญญา รมยานนท์) | พ.ศ. 2488-2488 |
18 | ขุนอักษรสารสิทธิ์ (พินิจ อักษรสารสิทธิ์) | พ.ศ. 2488-2489 |
19 | ขุนวิศิษฐ์อุดรการ (กรี วิศิษฐ์อุดรการ) | พ.ศ. 2489-2490 |
20 | นายชลอ จารุจินดา | พ.ศ. 2490-2490 |
21 | นายนวล มีชำนาญ | พ.ศ. 2490-2496 |
22 | นายมานิต ปุรณพรรค์ | พ.ศ. 2496-2500 |
23 | หลวงอนุมัติราชกิจ (อั๋น อนุมัติราชกิจ) | พ.ศ. 2500-2503 |
24 | นายวิชาญ บรรณโศภิษฐ์ | พ.ศ. 2503-2510 |
25 | นายชิต ทองประยูร | พ.ศ. 2510-2511 |
26 | พลตำรวจตรี ศรีศักดิ์ ธรรมรักษ์ | พ.ศ. 2511-2514 |
27 | นายสุกิจ จุลละนันทน์ | พ.ศ. 2514-2517 |
28 | นายสวัสดิ์ ประไพพานิช | พ.ศ. 2517-2518 |
29 | นายโชดก วีรธรรมพูลสวัสดิ | พ.ศ. 2518-2520 |
30 | นายสายสิทธิ พรแก้ว | พ.ศ. 2520-2521 |
31 | พันโท นายแพทย์ อุดม เพ็ชรศิริ | พ.ศ. 2521-2523 |
32 | นายชัยวัฒน์ หุตะเจริญ | พ.ศ. 2523-2526 |
33 | นายประกอบ แพทยกุล | พ.ศ. 2526-2528 |
34 | นายเฉลิม พรหมเลิศ | พ.ศ. 2528-2530 |
35 | นายกาจ รักษ์มณี | พ.ศ. 2530-2532 |
36 | พันตรี ปรีดา นิสัยเจริญ | พ.ศ. 2532-2533 |
37 | นายอำนวย ยอดเพชร | พ.ศ. 2533-2535 |
38 | นายจิโรจน์ โชติพันธุ์ | พ.ศ. 2535-2536 |
39 | นายประวิทย์ สีห์โสภณ | พ.ศ. 2536-2537 |
40 | นายสุจริต นันทมนตรี | พ.ศ. 2537-2539 |
41 | นายจเด็จ อินสว่าง | พ.ศ. 2539-2541 |
42 | นายเชิดพงษ์ อุทัยสาง | พ.ศ. 2541-2541 |
43 | ร้อยตำรวจตรี ธนะพงษ์ จักกะพาก | พ.ศ. 2541-2545 |
44 | นายสุวัฒน์ โชคสุวัฒนสกุล | พ.ศ. 2545-2548 |
45 | นายปริญญา ปานทอง | พ.ศ. 2548-2550 |
46 | นายสมพงษ์ อนุยุทธพงศ์ | พ.ศ. 2550-2551 |
47 | นายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต | พ.ศ. 2551-2552 |
48 | นายวีรวิทย์ วิวัฒนวณิช | พ.ศ. 2552-2553 |
49 | นายเสนีย์ จิตตเกษม | พ.ศ. 2553-2554 |
50 | นายพงษ์ศักดิ์ วังเสมอ | พ.ศ. 2554-2555 |
51 | นายชุมพร แสงมณี | พ.ศ. 2555-2556 |
52 | นายอุกริช พึ่งโสภา | พ.ศ. 2556-2558 |
53 | นายสุวัฒน์ พรมสุวรรณ | พ.ศ. 2558-2559 |
54 | นายไพศาล วิมลรัตน์ | พ.ศ. 2559-2561 |
55 | นายวรกิตติ ศรีทิพากร | พ.ศ. 2561-2563 |
56 | นายนิพันธ์ บุญหลวง | พ.ศ. 2563-2564 |
57 | นายวิบูรณ์ แววบัณฑิต | พ.ศ. 2564-2566 |
58 | นายชัยนรงค์ วงศ์ใหญ่ | พ.ศ. 2566-ปัจจุบัน |
หน่วยการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
แบ่งการปกครองแบ่งออกเป็น 15 อำเภอ 99 ตำบล 893 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ | ชื่ออำเภอ | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนตำบล | จำนวนประชากร |
---|---|---|---|---|---|
1. | เมืองน่าน | Mueang Nan | 11 | 82,060 | |
2. | แม่จริม | Mae Charim | 5 | 16,348 | |
3. | บ้านหลวง | Ban Luang | 4 | 11,511 | |
4. | นาน้อย | Na Noi | 7 | 32,109 | |
5. | ปัว | Pua | 12 | 64,259 | |
6. | ท่าวังผา | Tha Wang Pha | 10 | 50,495 | |
7. | เวียงสา | Wiang Sa | 17 | 69,581 | |
8. | ทุ่งช้าง | Thung Chang | 4 | 18,935 | |
9. | เชียงกลาง | Chiang Klang | 6 | 27,097 | |
10. | นาหมื่น | Na Muen | 4 | 14,256 | |
11. | สันติสุข | Santi Suk | 3 | 15,681 | |
12. | บ่อเกลือ | Bo Kluea | 4 | 15,316 | |
13. | สองแคว | Song Khwae | 3 | 12,466 | |
14. | ภูเพียง | Phu Phiang | 7 | 35,929 | |
15. | เฉลิมพระเกียรติ | Chaloem Phra Kiat | 2 | 9,832 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง เทศบาลเมือง 1 แห่ง เทศบาลตำบล 18 แห่งและองค์การบริหารส่วนตำบล 80 แห่ง ได้แก่
อำเภอเมืองน่าน อำเภอเวียงสา | อำเภอปัว อำเภอเชียงกลาง อำเภอนาน้อย | อำเภอทุ่งช้าง อำเภอท่าวังผา อำเภอแม่จริม | อำเภอนาหมื่น อำเภอสองแคว อำเภอบ่อเกลือ |
ประชากร
กลุ่มชาติพันธุ์
ประชากรในจังหวัดน่านมีอยู่อย่างเบาบางเป็นอันดับ 3 ของประเทศ (ประมาณ 41 คนต่อตารางกิโลเมตร)[] กระจัดกระจายไปตามสภาพทางภูมิศาสตร์ แบ่งได้เป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ได้แก่
- ชาวไทยวน หรือ คนเมือง ส่วนใหญ่อพยพมาจากเชียงแสนและบริเวณต่าง ๆ ของล้านนา ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของจังหวัด
- ชาวไทลื้อ (ไทลื้อ, ไทยอง) ส่วนใหญ่อพยพมาจากสิบสองปันนาและหัวเมืองต่าง ๆ บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำโขง ซึ่งมีทั้งอพยพมาด้วยความสมัครใจและอพยพมาเนื่องจากเกิดศึกสงครามทั้งภายในหัวเมืองลื้อเอง และอพยพมามากที่สุดยุคเก็บผักใส่ซ้าเก็บข้าใส่เมืองของเจ้ากาวิลละแห่งเชียงใหม่ และเจ้าอัตถวรปัญโญ ฯ แห่งนครน่าน และยุคของเจ้าสุมนเทวราช อีกทั้งมีการอพยพเข้ามาเรื่อย ๆ ครั้งเกิดการปฏิวัติการปกครองประเทศของจีน ชาวไทลื้ออาศัยตั้งบ้านเรือน อยู่กระจัดกระจายตามลุ่มน้ำต่าง ๆ ในจังหวัดน่านมีมากที่สุด คือ อำเภอปัวแทบทุกตำบล อำเภอท่าวังผา อำเภอสองแคว อำเภอเชียงกลาง และอำเภอทุ่งช้าง เลยไปถึงอำเภอเฉลิมพระเกียรติ
- ภาษาไทลื้อในจังหวัดน่าน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
- (1) ไทลื้อฝั่งสิบสองปันนาตะวันออก ได้แก่ เมืองล้า เมืองมาง (อาศัยอยู่แถบลุ่มแม่น้ำน่าน บริเวณชุมชนบ้านหนองบัว ตำบลป่าคา อำเภอท่าวังผา และแถวตำบลยอด อำเภอสองแคว) สำเนียงพูดใกล้เคียงกับภาษาไทยอีสานปนลาวพวน
- (2) ไทลื้อฝั่งสิบสองปันนาตะวันตก ได้แก่ เมืองยู้ เมืองยอง เมืองเชียงลาบ เมืองเสี้ยว (อาศัยอยู่แถบลุ่มแม่น้ำย่าง บริเวณชุมชนตำบลยม ตำบลจอมพระ(บ้านถ่อน) อำเภอท่าวังผา แถบลุ่มแม่น้ำปัว ตำบลศิลาเพชร ตำบลศิลาแลง อำเภอปัว ถึงตำบลห้วยโก๋น อำเภอเฉลิมพระเกียรติ) สำเนียงพูดเหมือนสำเนียงคนยองในจังหวัดลำพูน-เชียงใหม่
- ชาวไทพวน หรือ ลาวพวน อยู่ที่บ้านฝายมูล อำเภอท่าวังผา และบ้านหลับมืนพวน อำเภอเวียงสา
- ชาวไทเขิน หรือ ชาวขึน อพยพมาจากเชียงตุง ปัจจุบันส่วนใหญ่จะถูกกลืนทางวัฒนธรรมจากคนเมือง ทั้งภาษาพูดและเครื่องแต่งกาย แต่บางหมู่บ้านยังมีการนับถือผีเจ้าเมืองของไทเขินอยู่ จึงรู้ว่าเป็นไทเขิน เช่นบ้านหนองม่วง อำเภอท่าวังผา ส่วนบ้านเชียงยืน ตำบลยม อำเภอท่าวังผา ถูกชาวไทลื้อกลืนวัฒนธรรมจนไม่เหลือเค้าของชาวไทเขิน
- ชาวไทใหญ่ หรือ เงี้ยว หรือ ไตโหลง มีถิ่นฐานในรัฐฉาน และเชียงตุง อาศัยอยู่บริเวณแถวอำเภอทุ่งช้าง ในปัจจุบันถูกกลืนวัฒนธรรมจนแทบแยกไม่ออกว่าเป็นชาวไทใหญ่ และยังพบได้ที่บ้านดอนแท่น อำเภอเวียงสาอีกด้วย
นอกจากนี้ในบริเวณที่สูงตามไหล่เขายังเป็นชุมชนของชนกลุ่มน้อยที่เรียกกันว่า "ชาวเขา" ได้แก่ ชาวม้ง, , ลัวะหรือถิ่น, รวมถึงชาวตองเหลืองหรือมาบลี ที่อาศัยอยู่ในบริเวณพื้นที่ อำเภอเวียงสา
ผู้คนในจังหวัดน่านจึงมีภาษาพูดที่หลากหลายด้วยเช่นกัน แต่ส่วนใหญ่จะพูดภาษาไทยถิ่นเหนือหรือคำเมืองสำเนียงน่าน[]
การขนส่ง
เนื่องด้วยภูมิศาสตร์ของจังหวัดน่านมีพื้นที่ติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ ไม่มาก และเป็นจังหวัดชายแดนติดกับประเทศลาว ดังนั้นการเดินทางมาจังหวัดน่านจึงมีเส้นทางที่จำกัด ไม่มีทางรถไฟ แต่ก็มีท่าอากาศยานน่านนคร รวมทั้งมีถนนสายหลักที่ตัดผ่านตลอดความยาวตั้งแต่เหนือลงมาและมีสภาพผิวถนนที่ดี สามารถใช้งานได้ตลอดปี
ทางถนน
เครือข่ายถนนในจังหวัดประกอบด้วยแนวถนนในแนวเหนือ-ใต้ และแนวตะวันตก-ตะวันออก มีถนนลาดยางจากตัวจังหวัดไปยังอำเภอต่าง ๆ และจังหวัดใกล้เคียง ทางหลวงแผ่นดินที่สำคัญ ได้แก่
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 (จุดผ่านแดนถาวรห้วยโก๋น–เมืองเงิน)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1081 (ปัว–เฉลิมพระเกียรติ)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1083 (ห้วยน้อยกา–นาน้อย)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1091 (จุน–น่าน)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1148 (ท่าวังผา–บ้านหย่วน)
ระยะทางจากตัวจังหวัดไปอำเภอต่าง ๆ
- อำเภอภูเพียง 6 กิโลเมตร
- อำเภอเวียงสา 22 กิโลเมตร
- อำเภอสันติสุข 33 กิโลเมตร
- อำเภอแม่จริม 40 กิโลเมตร
- อำเภอบ้านหลวง 46 กิโลเมตร
- อำเภอท่าวังผา 46 กิโลเมตร
- อำเภอนาน้อย 60 กิโลเมตร
- อำเภอปัว 62 กิโลเมตร
- อำเภอเชียงกลาง 68 กิโลเมตร
- อำเภอสองแคว 79 กิโลเมตร
- อำเภอทุ่งช้าง 80 กิโลเมตร
- อำเภอนาหมื่น 80 กิโลเมตร
- อำเภอบ่อเกลือ 87 กิโลเมตร
- อำเภอเฉลิมพระเกียรติ 129 กิโลเมตร
[บริษัทผู้ให้บริการ]
- บริษัทขนส่ง (บขส) จำกัด มีรถโดยสารปรับอากาศชั้น 2 ,รถปรับอากาศชั้น 1 , รถนอนพิเศษ วีไอพี ออกจากสถานีขนส่งสายเหนือ ถนนกำแพงเพชร 2 สถานีขนส่งรังสิต
- บริษัท นครชัยแอร์ จำกัด มีรถโดยสารปรับอากาศชั้น 1(พิเศษ) รถโดยสารออกจาก ศูนย์บริการนครชัยแอร์ และ สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ(จตุจักร)
- บริษัท เทพสมบัติ จำกัด(สมบัติทัวร์) มีรถโดยสารปรับอากาศชั้น 1 ,รถปรับอากาศชั้น 1(พิเศษ) , รถนอนพิเศษ วีไอพี รถโดยสารออกจาก ศูนย์บริการลูกค้าสมบัติทัวร์วิภาวดี และ สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ(จตุจักร)
- บริษัท บางกอกบัสไลน์ จำกัด รถนอนพิเศษ วีไอพี รถโดยสารออกจาก ศูนย์บริการลูกค้าสมบัติทัวร์วิภาวดี
- บริษัท เชิดชัยทัวร์ รถโดยสารออกจาก สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ(จตุจักร)
- บริษัท บุศราคัมทัวร์ รถโดยสารออกจาก สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ(จตุจักร)
[เส้นทาง]
- สาย 910 กรุงเทพ-น่าน (กรุงเทพ-นครสวรรค์-พิษณุโลก-เด่นชัย-แพร่-ร้องกวาง-เวียงสา-น่าน) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ บขส. สมบัติทัวร์ นครชัยแอร์ เชิดชัยทัวร์ บุศราคัมทัวร์
- สาย 96 กรุงเทพ-น่าน (กรุงเทพ-นครสวรรค์-กำแพงเพชร-สุโขทัย-อุตรดิตถ์-แพร่-ร้องกวาง-เวียงสา-น่าน) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ บขส.
- สาย 47 กรุงเทพ-ทุ่งช้าง (กรุงเทพ-นครสวรรค์-พิษณุโลก-แพร่-เวียงสา-น่าน-ท่าวังผา-ปัว-เชียงกลาง-ทุ่งช้าง) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ บขส. สมบัติทัวร์ เชิดชัยทัวร์ บางกอกบัสไลน์
- สาย 660 ระยอง-แพร่-น่าน (ระยอง-พัทยา-ชลบุรี-ฉะเชิงเทรา-สระบุรี-พิษณุโลก-อุตรดิตถ์-แพร่-ร้องกวาง-เวียงสา-น่าน) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ นครชัยแอร์
- สาย 587 อุบลราชธานี - น่าน (อุบลราชธานี-ศรีสะเกษ-สุรินทร์-บุรีรัมย์-ชัยภูมิ-พิษณุโลก-อุตรดิตถ์-แพร่-ร้องกวาง-เวียงสา-น่าน) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ นครชัยแอร์
- สาย 613 พิษณุโลก-น่าน-ทุ่งช้าง (พิษณุโลก-อุตรดิตถ์-แพร่-น่าน-ทุ่งช้าง) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ สุโขทัยวินทัวร์ และ นครน่านทัวร์
- สาย 664 นครสวรรค์-น่าน (นครสวรรค์-พิษณุโลก-อุตรดิตถ์-แพร่-เวียงสา-น่าน) บริษัทผู้เดินรถ ได้แก่ นครสวรรค์ยานยนต์ (ถาวรฟาร์มทัวร์)
- สาย 169-2 เชียงใหม่-ทุ่งช้าง (เชียงใหม่-ลำปาง-เด่นชัย-แพร่-ร้องกวาง-น่าน-ท่าวังผา-ปัว-เชียงกลาง-ทุ่งช้าง) บริษัท ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 113 เชียงใหม่-น่าน (เชียงใหม่-แม่ขะจาน-วังเหนือ-พะเยา-ดอกคำใต้-ปง-เชียงม่วน-น่าน) บริษัท ไทยพัฒนกิจขนส่ง จำกัด
- สาย 612 พะเยา-น่าน (พะเยา-ดอกคำใต้-ปง-เชียงม่วน-น่าน) บริษัท พะเยาขนส่ง จำกัด
- สาย 611 เชียงราย-น่าน (เชียงราย-เทิง-เชียงคำ-ท่าวังผา-น่าน) บริษัท ก.สหกิจเดินรถเชียงราย จำกัด
- สาย 143 อ.เฉลิมพระเกียรติ-น่าน-อ.เด่นชัย (ห้วยโก๋น-เฉลิมพระเกียรติ-ทุ่งช้าง-เชียงกลาง-ปัว-ท่าวังผา-น่าน-เวียงสา-ร้องกวาง-แพร่-เด่นชัย) บริษัท นครน่านยานยนต์ขนส่ง จำกัด
[รถโดยสารระหว่างประเทศ]
- สาย 15 น่าน-ไชยะบุรี-หลวงพระบาง (น่าน-ด่านชายแดนห้วยโก๋น อ.เฉลิมพระเกียรติ-ไชยะบุรี(ลาว)-หลวงพระบาง(ลาว)) รถปรับอากาศชั้น 2 (มินิบัส) บริษัทเดินรถ บริษัทขนส่ง จำกัด , บริษัท นาหลวงขนส่งโดยสารและท่องเที่ยว (ลาว)
ทางราง
จังหวัดน่านไม่มีเส้นทางรถไฟผ่าน แต่สามารถเดินทางมาลงที่สถานีรถไฟเด่นชัย อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่่ แล้วเดินทางด้วยถนนระยะทางประมาณ 140 กิโลเมตร ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 มายังตัวจังหวัดได้
ทางอากาศ
มีท่าอากาศยานน่านนครซึ่งเป็นสนามบินพาณิชย์ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของตัวเมืองห่างประมาณ 3 กิโลเมตร มีเที่ยวบินระหว่างท่าอากาศยานดอนเมืองและท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ มายัง ท่าอากาศยานน่านนคร สูงสุด 20 เที่ยวบินไปกลับต่อวัน
- - สายการบิน ไทยแอร์เอเชีย ให้บริการสูงสุด 3 เที่ยวบินต่อวัน
- - สายการการบิน นกแอร์ ให้บริการสูงสุด 2 เที่ยวบินต่อวัน เริ่ม
- - สายการการบิน ไทยไลอ้อนแอร์ ให้บริการสูงสุด 2 เที่ยวบินต่อวัน เริ่ม 25 มี.ค. 65
- - สายการบิน การบินไทยสมายล์ ให้บริการสูงสุด 2 เที่ยวบินต่อวัน
- - สายการบิน ไทยแอร์เอเชีย ให้บริการสูงสุด 1 เที่ยวบินต่อวัน
แหล่งท่องเที่ยว
จังหวัดน่านอาจไม่มีชื่อเสียงเป็นอันดับต้น ๆ ของสถานที่ท่องเที่ยว[] แต่ความจริงแล้ว ที่นี่มีแหล่งท่องเที่ยวให้ผู้สนใจได้ท่องเที่ยวมากมายไม่รู้จบ ทั้งสถานที่ทางประวัติศาสตร์ โบราณคดี แหล่งอารยธรรมโบราณ โดยที่เพิ่งค้นพบในเขตอำเภอเมืองน่าน ส่วนโบราณสถานโดยเฉพาะวัดเก่าแก่มีให้เห็นแทบทุกอำเภอ ได้แก่ วัดพระธาตุแช่แห้ง พระอารามหลวง พระธาตุคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดด้าน วัดภูมินทร์ หอคำ วัดหนองบัว ซึ่งล้วนแต่มีอายุนับร้อย ๆ ปี มีภาพจิตรกรรมฝาผนังที่สวยงามทั้งสิ้น
สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติก็มีความหลากหลาย เช่น เส้นทางชมธรรมชาติหมู่บ้านมณีพฤกษ์ ในอำเภอทุ่งช้าง อุทยานแห่งชาติหลายแห่ง และที่อำเภอนาน้อย ในอำเภอบ่อเกลือ หรือการล่องแก่งน้ำว้าที่มีทัศนียภาพสวยงามตลอดเส้นทาง เป็นต้น
สำหรับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในจังหวัดน่าน สามารถท่องเที่ยวได้ทั่วทุกอำเภอ ด้วยมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมอยู่แล้ว นอกจากนี้ยังมีงานบุญประเพณีที่สำคัญ เช่น งานแข่งเรือ งานไหว้พระธาตุ ส่วนผู้ที่ชื่นชอบศิลปะการแสดงก็สามารถชมการแสดงนาฏศิลป์ที่งดงาม รวมทั้งดนตรีที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เช่น ดนตรีวงปี่จุ้ม จ๊อยซอ ฟ้อนแง้น เป็นต้น
พื้นที่อนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่า "เมืองเก่าน่าน"
- ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2548 เห็นชอบมติที่ประชุมของคณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์ และเมืองเก่า เรื่อง การอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่าน ครั้งที่ 3/2548 วันที่ 24 มิถุนายน 2548 ดังนี้
- ประกาศเขตพื้นที่เมืองเก่าน่าน และเวียงพระธาตุแช่แห้ง เป็นพื้นที่อนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่า (ข้อ 9(1) ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์ และเมืองเก่า พ.ศ. 2546 มีผลเมื่อได้รับการประกาศโดยคณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์ และเมืองเก่า แล้ว และได้มีการประกาศเมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2549)
- แผนแม่บทและผังแม่บทการอนุรักษ์และพัฒนาบริเวณเมืองเก่าน่าน
- การแต่งตั้งคณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่านดำเนินงานในพื้นที่เมืองเก่าน่าน โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน
- ไม่มีการแต่งตั้งคณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่านดำเนินงานในพื้นที่เมืองเก่าน่าน ตามมติของคณะรัฐมนตรี แต่คณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาโกสินทร์ และเมืองเก่า ได้มีคำสั่งที่ 1/2549 เรื่อง การแต่งตั้งคณะอนุกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่าน ลงวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2549 โดยจังหวัดน่านได้เสนอแต่งตั้งคณะอนุกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่าน เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2550 ซึ่งได้ยืนยันการแต่งตั้งคณะกรรมการฯ ตามมติคณะรัฐมนตรีอีกครั้งเมื่อ 14 กันยายน 2553 และมติที่ประชุมคณะกรรมการอนุรักษ์กรุงรัตนโกสินทร์ และเมืองเก่า ครั้งที่ 1/2553 วันที่ 27 ธันวาคม 2553 มีมติไม่เห็นด้วยกับการแต่งตั้งคณะกรรมการอนุรักษ์และพัฒนาเมืองเก่าน่าน ตามมติของคณะรัฐมนตรีตามที่จังหวัดเสนอ
การศึกษา
|
|
บุคคลที่มีชื่อเสียง
|
|
อ้างอิง
- ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 318 ง หน้า 14 วันที่ 19 ธันวาคม 2566
- ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm 2016-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [1] 2564. สืบค้น 20 กุมภาพันธ์ 2565.
- http://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showProvinceData.php
- http://thainationhistory2.blogspot.com/p/blog-page_6789.html?m=1
- http://123.242.178.83/webjo/index.php?option=com_content&view=article&id=7&Itemid=28
- แสนหลวงราชสมภาร (2461). เรื่องราชวงษปกรณ์ พงษาวดารเมื่องน่าน. ประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๑๐. กรุงเทพ ฯ: หอพระสมุดวชิรญาณ. p. 83-84.
- “Phou Khe – Climbing, Hiking & Mountaineering”
- ข้อมูลอุตุนิยมวิทยา อุณหภูมิสูงสุดและต่ำสุดภาคเหนือ ศูนย์อุตุนิยมวิทยาภาคเหนือ. เข้าถึงได้จาก: http://www.cmmet.tmd.go.th
- จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดน่าน ณ เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2564, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลดู่ใต้ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน เป็นเทศบาลตำบลดู่ใต้[]
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลกองควาย อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน เป็นเทศบาลตำบลกองควาย[]
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลศีรษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน เป็นเทศบาลตำบลศีรษะเกษ[]
- ข้อกำหนดมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เรื่อง การจัดตั้งวิทยาลัยสงฆ์นครน่าน พุทธศักราช ๒๕๕๕
ดูเพิ่ม
- รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน
- รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดน่าน
- (รายชื่อห้างสรรพสินค้าในจังหวัดน่าน)
- (รายชื่อสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดน่าน)
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด 2010-10-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
18°47′N 100°46′E / 18.78°N 100.77°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดน่าน
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
nan ithythinehnux ᨶ ᨶ epncnghwdhnunginpraethsithy tngxyuthangthistawnxxksudkhxngphakhehnux epnthitngkhxngemuxngthisakhyinxdit echn ewiyngwrnkhr emuxngphlw ewiyngsirsaeks emuxngngw ewiyngphuephiyngaechaehng xikthngyngepnaehlngtnnakhxngaemnanancnghwdnancnghwdkarthxdesiyngxksrormn xksrormnChangwat Nantamekhmnalikacakbnsay phaphekhiyn krasibrkbnluxolk wdphuminthr wdphrathatuchangkha wdphrathatuaechaehng ekhuxnsirikiti xuthyanaehngchatisrinan phiphithphnthsthanaehngchati nan wdphrathatuekhanxythngtrakhakhwy aekhngeruxluxeluxng emuxngngachangda citrkrrmwdphuminthr aedndinsmsithxng eruxngrxngphrathatuaechaehngaephnthipraethsithy cnghwdnanennsiaedngaephnthipraethsithy cnghwdnanennsiaedngpraeths ithykarpkkhrxng phuwarachkar chynrngkh wngsihy tngaet ph s 2566 phunthi thnghmd11 472 072 tr km 4 429 392 tr iml xndbphunthixndbthi 13prachakr ph s 2566 thnghmd472 722 khn xndbxndbthi 57 khwamhnaaenn41 20 khn tr km 106 7 khn tr iml xndbkhwamhnaaennxndbthi 75rhs ISO 3166TH 55chuxithyxun kawrachnkhr nnthsuwrrnnkhr ewiyngphuephiyngaechaehng nnthburisrinkhrnansylksnpracacnghwd tnimkalngesuxokhrng dxkimesiywdxkkhaw stwnaplapakhnwdsalaklangcnghwd thitngphayinsunyrachkarcnghwdnan elkhthi 102 hmuthi 11 thnnnan phaeya tablichysthan xaephxemuxngnan cnghwdnan 55000 othrsphth0 5471 0341 othrsar0 5471 0341ewbisthttp www nan go th swnhnungkhxngsaranukrmpraethsithybthkhwamnimikhxkhwam khaemuxng hakxupkrnkhxngkhunimsamarthernedxrxksrniid khunxacehnekhruxnghmaykhatham xksrphiess klxng hruxsylksnxun aethnthixksrthrrmlannacnghwdnan nan inphasaithy bn aelainkhaemuxngxksrthrrmlanna lang chuxphasaithyxksrithynanxksrormnNanchuxkhaemuxngxksrthrrmlannaᨶ ᨶxksrithynanprawtisastrmiprawtikhwamepnmathiekaaekyawnan michuxeriykinphngsawdarwa nnthburi emuxngnaninxditepnnkhrrthelk kxtwkhunrawklangphuththstwrrsthi 18 briewnthirablumaemnananaelaaemnasakhainhubekhathangtawnxxkkhxngphakhehnux smyemuxnglang wrnkhr ecahlwngphukha pthmecaphukhrxngnkhrnan aehngrachwngsphukha prawtisastremuxngnanerimpraktkhunraw ph s 1825 phayitkarnakhxngphyaphukhaaelanangphyacapaphuepnchaya sungthngsxngepnchawemuxngenginyang idepnaeknnaphaphukhnxphyphmatngsunykarpkkhrxngxyuthiemuxnglang txmaephiynepnemuxngyang echuxknwakhuxbriewnrimfngdanitkhxngbriewn xaephxpw elyipthunglanabw iklthiwekhainekhtbanesiyw banthungkhxng banlxmklang tablym xaephxthawngpha ephraapraktrxngrxychumchninsphaphthiepnkhuna khndin aelakaaephngemuxngsxnknxyu ehnchdecnthisudkhuxbriewnkhangphrathatucxmphrikbanesiywmikaaephngemuxngpraktxyusungepnprakarthisit aelapxmprakarthisehnuxlksnathipraktepnsnkaaephngdinbnyxddxymxnhlwng banlxmklang epnkaaephngemuxngsungthung 3 chn inaetlachnkwang 3 emtr sung 5 emtr khnanipkbyxddxymxnhlwng txmaphrayaphukha idkhyayxanaekhtpkkhrxngkhxngtnxxkipihkwangkhwangyingkhun odysngrachbutrbuythrrm 2 khnipsrangemuxngihm odykhunnunphuphiipsrangemuxngcnthburi emuxngphrabang aelakhunfxngphunxngsrangemuxngwrnkhrhruxemuxngpw phayhlngkhunfxngthungaekphiraly ecaekaethuxnrachbutrcungidkhunkhrxngemuxngpwaethn danphyaphukhakhrxngemuxngyangmananaelamixayumakkhun mikhwamprasngkhcaihecaekaethuxnphuhlanmakhrxngemuxngyangaethn cungihesnaxamatyipechiy ecaekaethuxnekrngicpucungyxmipxyuemuxngyangaelamxbihchayakhuxnangphyaaemthawkhapinduaelrksaemuxngpwaethn emuxphyaphukhathungaekphiraly ecaekaethuxncungkhrxngemuxngyangaethn inchwngthiemuxngpwwangcakphuna enuxngcakecaekaethuxnipkhrxngemuxngyangaethnpunn phyangaemuxngecaphukhrxngemuxngphaeya cungidkhyayxiththiphlekhakhrxbkhrxngbanemuxnginekhtemuxngnanthnghmd nangphyaaemethakhapinphrxmdwybutrinkhrrphidhlbhniipxyubanhwyaerng cnkhlxdidbutrchaychuxwaecakhunis etibihyidepnkhunnangrbichphyangaemuxngcnepnthioprdpran phyangaemuxngcungsthapnaihepnecakhunisys khrxngemuxngprad phayhlngmikalngphlmakkhuncungykthphmatxsucnhludphncakxanacemuxngphaeya aelaidrbkarsthapnaepnphyaphanxng khunkhrxngemuxngpwxyangxisrarahwangpi 1865 1894 rwm 30 picungphiraly xngkhphrabrmthatuaechaehng xnusrnkhwamrkaelakhwamsmphnth rahwangemuxngnankbemuxngsuokhthyinxdit insmykhxngphyakaremuxng kranemuxng oxrskhxngphyaphanxng emuxngpwidmikarkhyaytwmakkhun tlxdcnmikhwamsmphnthkbemuxngsuokhthyxyangiklchid phngsawdaremuxngnanklawthungphyakaremuxngwa idrbechiycakecaemuxngsuokhthy phramhathrrmrachaliith iprwmsrangwdhlwngxphy wdxmphwnaram khaklbecaemuxngsuokhthy idphrarachthanphrathatu 7 xngkh phraphimphthxngkha 20 xngkh phraphimphengin 20 xngkh ihkbphyakaremuxngmabucha n emuxngpw dwyphyakaremuxngidpruksaphramhaethrthrrmbalcungidkxsrangphrathatuaechaehngkhunthibnphuephiyngaechaehng phrxmthngidxphyphphukhncakemuxngpwlngmasrangemuxngihmthibriewnphrathatuaechaehng eriykwa phuephiyngaechaehnginpi ph s 1902 odymiphrathatuaechaehngepnsunyklangemuxng hlngcakphyakaremuxngthungaekphiraly oxrskhuxphyaphakxngkhunkhrxngaethn xyumaekidpyhakhwamaehngaelng cungyayemuxngmasrangihmthirimaemnanandantawntkbriewnbanhwyikh khuxbriewnthitngkhxngcnghwdnaninpccubn emuxpi ph s 1911 insmyecapuekhngkhrxngemuxngrahwangpi ph s 1950 1960 idsrangwdphrathatuchangkhawrwihar wdphrathatuekhanxy wdphyaphu aetsrangimthnesrckthungaekphiralyesiykxn phyangwlarphasumphuepnhlanidsrangtxcnaelwesrcaelaidsrangphraphuththrupthxngkhapanglila pccubnkhux phraphuththnnthburisrisakymuni pradisthanxyuinwiharwdphrathatuchangkhawrwihar smylanna inpi ph s 1993 phraecatiolkrachkstriynkhrechiyngihm mikhwamprasngkhcakhrxbkhrxngemuxngnanaelaaehlngekluxbxmang ekhttablbxekluxit xaephxbxekluxpccubn thimixyangxudmsmburnaelahaidyakthangphakhehnux cungidcdkxngthphekhayudemuxngnan phyaxintaaeknthawimxactanthanidcungxphyphhniipxasyxyuthiemuxngechliyng srischnaly emuxngnancungthukphnwkekhaiwinxanackrlannatngaetnnma tlxdrayaewlaekuxb 100 pithiemuxngnanxyuinkhrxbkhrxngkhxngxanackrlanna idkhxy sumsbexasilpwthnthrrmkhxnglannamaiwinwithichiwit odyechphaakarrbexasilpkrrmthangdansasna praktsilpkrrmaebblannaekhamaaethnthisilpkrrmaebbsuokhthyxyangchdecn echn ecdiywdphrathatuaechaehng ecdiywdswntal mwlsarcakwdswntalichthaphrasmedccitrlda ecdiywdphrathatuchangkha aemcaehluxswnthanthimichanglxmrxbsungepnlksnasilpaaebbsuokhthyxyu aetswnxngkhecdiykhunipthungswnyxdepliynepnsilpkrrmaebblannaipcnhmdsin inrahwangpi ph s 2103 2328 emuxngnanidtkepnemuxngkhunkhxngphmaxyuhlaykhrngaelatxngepnemuxngrangirphukhnthung 2 khra khux khrngaerk pi ph s 2247 2249 khrngthi 2 pi ph s 2321 2344 smyrtnoksinthr phiphithphnthsthanaehngchati nan xditekhyepnhxkhakhxngecaphukhrxngnkhrnaninxdit pi ph s 2331 ecaxtthwrpyoyidlngmaekhaefaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachephuxkhxepnkhakhxbkhnthsima hlngcakkhunecaxtthwrpyoykyngmiidekhaipxyuemuxngnanesiythiediywenuxngcakemuxngnanyngrkrangxyu cungidyayipxasyxyutamthitang khux bantudbuyeruxng emuxngngw briewnxaephxnanxy emuxngphx briewnxaephxewiyngsa cnkrathnghlngcakidburnasxmaesmemuxngnanphrxmthngidkhxphrabrmrachanuyataelw cungklbekhamaxyuinemuxngnaninpi ph s 2344 inyukhsmykrungrtnoksinthr emuxngnanmithanaepnhwemuxngpraethsrach ecaphukhrxngnkhrnaninchnhlngthukxngkhtangptibtihnathirachkardwykhwamethiyngthrrm mikhwamsuxsty cngrkphkditxphramhakstriyrachwngsckri idchwyrachkarbanemuxngsakhyhlaykhrnghlaykhradwykn nxkcakniecaphukhrxngnkhrnantangidxupthmphkhacunaelathanubarungkickarphuththsasnainemuxngnanepnsakhy idsrangthrrmnithanchadk karcarphraitrpidklnginkhmphir nbepnkhmphirid 335 khmphirnbepnphukid 2 606 phuk idnaipmxbihemuxngtang miemuxnglapang emuxnglaphun emuxngechiyngihm emuxngechiyngray aelaemuxnghlwngphrabang phrarup phraecasuriyphngsphritedch phraecaphukhrxngnkhrnan xngkhthi 63 inpi ph s 2446 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwidmiphrakrunaoprdekla sthapnaihecasuriyphngsphlitedch eluxnysthanndrskdikhunepn phraecankhrnan miphranamprakttamsuphrrnptwa phraecasuriyphngsphlitedch kulechsthmhnt ichynnthburmharachwngsathibdi suritcarirachnuphawrks wibulyskdikitiiphsal phubalbphitrsthity n nnthrachwngs epnphraecankhrnanxngkhaerkaelaxngkhediywinprawtisastrnan phayhlngidrbkarsthapnaepnphraecanan phraecasuriyphngsphritedch idsranghxkha khumhlwng khunaethnhlngedimsungsranginsmykhxngecaxnntwrvththiedch aeladanhnahxkhamikhwngiwthahnathikhlaysnamhlwng sahrbcdnganphithitang tlxdcnepnthicdkhbwnthphxxksusuk cdkhbwnnaesdc hruxkhbwnrbaekhkemuxngsakhy aelainwnthi 17 singhakhm ph s 2474 emuxecamhaphrhmsurthadaecaphukhrxngnkhrnanthungaekphiraly taaehnngecaphukhrxngnkhrkthukyubeliktngaetnnma swnhxkhaidichepn cnpi ph s 2511 cnghwdnanidmxbhxkhaihkrmsilpakr ichepnsthanthicdtngphiphithphnthsthanaehngchati nancnkrathngpccubn rayphranamecaphukhrxngnkhrnan duephimthi rayphranamecaphukhrxngnkhrnan inyukhprachathipity cnghwdnanyngmitanankarepnaehlngkbdankhxngsmachikphrrkhkhxmmiwnistaehngpraethsithy odyechphaathixaephxthungchang sungepnphunthiyuththsastrsakhyxikaehnghnung odymixnusrnsthanwirkrrmthungchangepnphyanchwyetuxnkhwamcaihaekchnrunhlngphumisastrphumipraeths esnthanghmayelkh 1256 bnsnekhaiklkbdxyphukha cnghwdnanmisphaphphumipraethsswnihyepnphuekhasungwangtwinaenwehnux it odyechphaabriewnchayaedndanehnuxaelatawnxxksungepnrxytxkbpraethslaw miphuekhinekhtxaephxbxeklux epnyxdekhathisungthisudincnghwd khuxmikhwamsungthung 2 079 emtr aelamidxyphukhainekhtxaephxpw epnyxdekhathisakhykhxngcnghwd mikhwamsung 1 980 emtr swnphunthirabcaxyubriewntxnklangkhxngcnghwd aelatamlumnatang aehlngnathisakhykhxngcnghwdkhuxaemnanan sungmitnkaenidthangtxnehnuxkhxngcnghwd aelwihllngipyngekhuxnsirikitiincnghwdxutrditth aelabrrcbkbaemnapingthicnghwdnkhrswrrkhepnaemnaecaphraya nxkcakniyngmilanasakhatang thisakhy idaek lanasa lanawa lanasmun lanapw lanayaw lanayang lanaaehng epntn miphunthikwangihy phunthietmipdwyphuekhasungslbsbsxn thngyngmiprachakrhlaychatiphnthu nbwaepndinaednkhxngkhwamhlakhlayxikaehnghnungkhxngpraeths phumixakas milksnaxakasaebbthunghyaemuxngrxnaebb 3 vdu khux vdurxn vdufn aelavduhnaw odymikhwamaetktangkhxngvduxyangchdecn vdurxn rahwangeduxnminakhm phvsphakhm xakasrxnthungrxncd sthitixunphumisungsud 44 1 xngsaeslesiys emuxwnthi 12 emsayn ph s 2502 vdufn rahwangeduxnmithunayn tulakhm mifntkchuk cakxiththiphllmmrsumtawntkechiyngit vduhnaw rahwangeduxnphvscikayn kumphaphnth xakashnawthunghnawcd cakxiththiphllmmrsumtawnxxkechiyngehnux sthitixunphumitasud 2 7 xngsaeslesiys emuxwnthi 25 thnwakhm ph s 2542 xanaekht thisehnuxaelatawnxxk tidtxkbpraethslaw thisit tidtxkbcnghwdxutrditth thistawntk tidtxkbcnghwdphaeyaaelacnghwdaephr cnghwdnanmidanekhaxxkkbpraethslawhlayaehngdwykn echn cudphanaednthawrsaklhwyokn naengin xaephxechlimphraekiyrti cudphxnprnbanihmchayaedn xaephxsxngaekhw aelacudphxnprnbanhwysaaetng xaephxthungchang phunthipa thaelhmxkinxuthyanaehngchatikhunnan micanwnxuthyanaehngchati 7 aehng wnxuthyan 1 aehng ekhthamlastwpa 1 aehng aelaswnrukkhchati 2 aehng idaek xuthyanaehngchatidxyphukha xuthyanaehngchatiaehngaerkkhxngcnghwdnan mixanaekhtkwangkhwangepnxndb 4 khxngpraeths odymiphunthipraman 1 065 000 ir hrux 1 704 tarangkiolemtr khrxbkhluminthxngthi 8 xaephxkhxngcnghwdnan idaek xaephxpw xaephxthawngpha xaephxthungchang xaephxechiyngklang xaephxbxeklux xaephxsntisukh xaephxechlimphraekiyrti aela xaephxaemcrim prakxbdwyphrrnimthihlakhlay mikarkhnphbphuchsakhyhlaychnid echn etarangyksphukha kwmphukha rangcudphukha thiphbechphaathiniephiyngaehngediyw rwmthungtnchmphuphukha sungphbthiniephiyngaehngediywechnkn xuthyanaehngchatisrinan miphunthikhrxbkhluminthxngthixaephxnahmun xaephxnanxy xaephxewiyngsa tamaenwsxngfakfnglananan cnipsinsudthixangekbnaekhuxnsirikiti mienuxthipraman 640 237 50 ir hrux 1 024 38 tarangkiolemtr sthanthithxngethiywthinasnic idaek dxyesmxdaw phahwsingh phachu esadin aeknghlwng hmubanpramngpaknay epntn xuthyanaehngchatiaemcrim xyuinxaephxaemcrim mienuxthipraman 270 000 ir hrux 432 tarangkiolemtr mikickrrmkarthxngethiywthiednkhux karlxngaeknglanawa xuthyanaehngchatithasaekin xyuinthxngthixaephxthawngpha xaephxechiyngklang xaephxthungchang xaephxsxngaekhw cnghwdnan aelaxaephxechiyngkha xaephxpng cnghwdphaeya miphunthipraman 155 200 ir hrux 248 32 tarangkiolemtr xuthyanaehngchatinnthburi miphunthikhrxbkhlumthxngthixaephxthawngpha xaephxemuxngnan xaephxbanhlwng enuxthipraman 548 125 ir hrux 877 tarangkiolemtr phunthiaehngniepncudyuththsastrthi sakhyaehnghnunginxdit ekhyxyuphayitxiththiphlkhxngphrrkhkhxmmiwnistaehngpraethsithy mikartxsurahwangecahnathikhxngrthkbphukxkarraykhxmmiwnist xuthyanaehngchatikhunsthan miphunthikhrxbkhlumpafngkhwaaemnanantxnit inthxngthixaephxnanxy aelaxaephxnahmun enuxthipraman 262 000 ir hrux 419 2 tarangkiolemtr xuthyanaehngchatikhunnan khrxbkhlumphunthixaephxbxeklux miphrrnimaelastwpathinasnicmakmay miphunthipraman 155 375 ir hrux 248 6 tarangkiolemtr xyuinthxngthibanphatub tablphasingh xaephxemuxngnan mienuxthipraman 528 ir xyuinthxngthitablbxekluxit tablphufa xaephxbxeklux aelatablhnxngaedng tablnaphang tablaemcrim xaephxaemcrim mienuxthipraman 74 553 ir tngxyuthitablmwngtud xaephxphuephiyng odymixanaekhttidkbwdphrathatuaechaehng mienuxthipraman 72 ir xyuinthxngthitablxaynaily xaephxewiyngsa mienuxthipraman 400 irkaremuxngkarpkkhrxngsylksnpracacnghwd trapracacnghwd rupphrathatuaechaehngpradisthanbnhlngokhxusuphrach dxkesiywdxkkhaw chuxwithyasastr Bauhinia variegata Linn tnimpracacnghwd kalngesuxokhrng chuxwithyasastr Betula alnoides Buch Ham khakhwypracacnghwd aekhngeruxluxeluxng emuxngngachangda citrkrrmwdphuminthr aedndinsmsithxng eruxngrxngphrathatuaechaehngraychuxphuwarachkarcnghwdnan ladb raynam rayaewladarngtaaehnng1 phrayaphichychayvththi ph s 2433 24352 phrayasunthrnurks ph s 2435 24373 hlwngchayphuebsr swsdi phumirtn ph s 2437 24394 cmunmhadelk eruxng phumirtn ph s 2439 24445 phrayabrmbathbarung ph s 2444 24496 phrayaxuithymntri phr carucinda ph s 2449 24507 ph s 2450 24518 phraxathrthnphthn ecim carucinda ph s 2451 24549 phraxarirachkarny hmxmrachwngspan nphwngs ph s 2454 246710 phrayawrwiichywuthikrn eluxn snthirtn ph s 2467 247011 phrayaxnubalphayphkic pun xasncinda ph s 2470 247112 phrayakrungsriswsdikar cars swsdi chuot ph s 2471 247613 phraekstrsrrphkic num wrrnokml ph s 2476 248014 phrabriharthnthniti praesrith eswtknisth ph s 2480 248215 phrachatitrakar hmxmrachwngscitr khencr ph s 2482 248216 hlwngthrngprasasn thxngkha nwlthrng ph s 2482 248817 khunradbkhdi pyya rmyannth ph s 2488 248818 khunxksrsarsiththi phinic xksrsarsiththi ph s 2488 248919 khunwisisthxudrkar kri wisisthxudrkar ph s 2489 249020 naychlx carucinda ph s 2490 249021 naynwl michanay ph s 2490 249622 naymanit purnphrrkh ph s 2496 250023 hlwngxnumtirachkic xn xnumtirachkic ph s 2500 250324 naywichay brrnosphisth ph s 2503 251025 naychit thxngprayur ph s 2510 251126 phltarwctri sriskdi thrrmrks ph s 2511 251427 naysukic cullannthn ph s 2514 251728 nayswsdi praiphphanich ph s 2517 251829 nayochdk wirthrrmphulswsdi ph s 2518 252030 naysaysiththi phraekw ph s 2520 252131 phnoth nayaephthy xudm ephchrsiri ph s 2521 252332 naychywthn hutaecriy ph s 2523 252633 nayprakxb aephthykul ph s 2526 252834 nayechlim phrhmelis ph s 2528 253035 naykac rksmni ph s 2530 253236 phntri prida nisyecriy ph s 2532 253337 nayxanwy yxdephchr ph s 2533 253538 nayciorcn ochtiphnthu ph s 2535 253639 nayprawithy sihosphn ph s 2536 253740 naysucrit nnthmntri ph s 2537 253941 naycedc xinswang ph s 2539 254142 nayechidphngs xuthysang ph s 2541 254143 rxytarwctri thnaphngs ckkaphak ph s 2541 254544 naysuwthn ochkhsuwthnskul ph s 2545 254845 naypriyya panthxng ph s 2548 255046 naysmphngs xnuyuththphngs ph s 2550 255147 naysmskdi suwrrnsucrit ph s 2551 255248 naywirwithy wiwthnwnich ph s 2552 255349 nayesniy citteksm ph s 2553 255450 nayphngsskdi wngesmx ph s 2554 255551 naychumphr aesngmni ph s 2555 255652 nayxukrich phungospha ph s 2556 255853 naysuwthn phrmsuwrrn ph s 2558 255954 nayiphsal wimlrtn ph s 2559 256155 naywrkitti srithiphakr ph s 2561 256356 nayniphnth buyhlwng ph s 2563 256457 naywiburn aewwbnthit ph s 2564 256658 naychynrngkh wngsihy ph s 2566 pccubnhnwykarpkkhrxng karpkkhrxngswnphumiphakh aephnthixaephxincnghwdnan aebngkarpkkhrxngaebngxxkepn 15 xaephx 99 tabl 893 hmuban idaek thi chuxxaephx twemuxng xksrormn canwntabl canwnprachakr1 emuxngnan Mueang Nan 11 82 0602 aemcrim Mae Charim 5 16 3483 banhlwng Ban Luang 4 11 5114 nanxy Na Noi 7 32 1095 pw Pua 12 64 2596 thawngpha Tha Wang Pha 10 50 4957 ewiyngsa Wiang Sa 17 69 5818 thungchang Thung Chang 4 18 9359 echiyngklang Chiang Klang 6 27 09710 nahmun Na Muen 4 14 25611 sntisukh Santi Suk 3 15 68112 bxeklux Bo Kluea 4 15 31613 sxngaekhw Song Khwae 3 12 46614 phuephiyng Phu Phiang 7 35 92915 echlimphraekiyrti Chaloem Phra Kiat 2 9 832karpkkhrxngswnthxngthin prakxbdwy xngkhkarbriharswncnghwd 1 aehng ethsbalemuxng 1 aehng ethsbaltabl 18 aehngaelaxngkhkarbriharswntabl 80 aehng idaek xaephxemuxngnan ethsbalemuxngnan ethsbaltablduit ethsbaltablkxngkhway xaephxewiyngsa ethsbaltablewiyngsa ethsbaltablklangewiyng xaephxpw xaephxechiyngklang xaephxnanxy xaephxthungchang ethsbaltablthungchang xaephxthawngpha xaephxaemcrim xaephxnahmun xaephxsxngaekhw xaephxbxekluxprachakrklumchatiphnthu prachakrincnghwdnanmixyuxyangebabangepnxndb 3 khxngpraeths praman 41 khntxtarangkiolemtr txngkarxangxing kracdkracayiptamsphaphthangphumisastr aebngidepnklumihy idaek chawithywn hrux khnemuxng swnihyxphyphmacakechiyngaesnaelabriewntang khxnglanna sungepnprachakrswnihykhxngcnghwd chawithlux ithlux ithyxng swnihyxphyphmacaksibsxngpnnaaelahwemuxngtang briewnthirablumaemnaokhng sungmithngxphyphmadwykhwamsmkhricaelaxphyphmaenuxngcakekidsuksngkhramthngphayinhwemuxngluxexng aelaxphyphmamakthisudyukhekbphkissaekbkhaisemuxngkhxngecakawillaaehngechiyngihm aelaecaxtthwrpyoy aehngnkhrnan aelayukhkhxngecasumnethwrach xikthngmikarxphyphekhamaeruxy khrngekidkarptiwtikarpkkhrxngpraethskhxngcin chawithluxxasytngbaneruxn xyukracdkracaytamlumnatang incnghwdnanmimakthisud khux xaephxpwaethbthuktabl xaephxthawngpha xaephxsxngaekhw xaephxechiyngklang aelaxaephxthungchang elyipthungxaephxechlimphraekiyrti phasaithluxincnghwdnan aebngepn 2 klum khux 1 ithluxfngsibsxngpnnatawnxxk idaek emuxngla emuxngmang xasyxyuaethblumaemnanan briewnchumchnbanhnxngbw tablpakha xaephxthawngpha aelaaethwtablyxd xaephxsxngaekhw saeniyngphudiklekhiyngkbphasaithyxisanpnlawphwn 2 ithluxfngsibsxngpnnatawntk idaek emuxngyu emuxngyxng emuxngechiynglab emuxngesiyw xasyxyuaethblumaemnayang briewnchumchntablym tablcxmphra banthxn xaephxthawngpha aethblumaemnapw tablsilaephchr tablsilaaelng xaephxpw thungtablhwyokn xaephxechlimphraekiyrti saeniyngphudehmuxnsaeniyngkhnyxngincnghwdlaphun echiyngihm chawithphwn hrux lawphwn xyuthibanfaymul xaephxthawngpha aelabanhlbmunphwn xaephxewiyngsa chawithekhin hrux chawkhun xphyphmacakechiyngtung pccubnswnihycathukklunthangwthnthrrmcakkhnemuxng thngphasaphudaelaekhruxngaetngkay aetbanghmubanyngmikarnbthuxphiecaemuxngkhxngithekhinxyu cungruwaepnithekhin echnbanhnxngmwng xaephxthawngpha swnbanechiyngyun tablym xaephxthawngpha thukchawithluxklunwthnthrrmcnimehluxekhakhxngchawithekhin chawithihy hrux engiyw hrux itohlng mithinthaninrthchan aelaechiyngtung xasyxyubriewnaethwxaephxthungchang inpccubnthukklunwthnthrrmcnaethbaeykimxxkwaepnchawithihy aelayngphbidthibandxnaethn xaephxewiyngsaxikdwy nxkcakniinbriewnthisungtamihlekhayngepnchumchnkhxngchnklumnxythieriykknwa chawekha idaek chawmng lwahruxthin rwmthungchawtxngehluxnghruxmabli thixasyxyuinbriewnphunthi xaephxewiyngsa phukhnincnghwdnancungmiphasaphudthihlakhlaydwyechnkn aetswnihycaphudphasaithythinehnuxhruxkhaemuxngsaeniyngnan txngkarxangxing karkhnsngenuxngdwyphumisastrkhxngcnghwdnanmiphunthitidtxkbcnghwdxun immak aelaepncnghwdchayaedntidkbpraethslaw dngnnkaredinthangmacnghwdnancungmiesnthangthicakd immithangrthif aetkmithaxakasyannannkhr rwmthngmithnnsayhlkthitdphantlxdkhwamyawtngaetehnuxlngmaaelamisphaphphiwthnnthidi samarthichnganidtlxdpi thangthnn ekhruxkhaythnnincnghwdprakxbdwyaenwthnninaenwehnux it aelaaenwtawntk tawnxxk mithnnladyangcaktwcnghwdipyngxaephxtang aelacnghwdiklekhiyng thanghlwngaephndinthisakhy idaek thanghlwngaephndinhmayelkh 101 cudphanaednthawrhwyokn emuxngengin thanghlwngaephndinhmayelkh 1081 pw echlimphraekiyrti thanghlwngaephndinhmayelkh 1083 hwynxyka nanxy thanghlwngaephndinhmayelkh 1091 cun nan thanghlwngaephndinhmayelkh 1148 thawngpha banhywn rayathangcaktwcnghwdipxaephxtang xaephxphuephiyng 6 kiolemtr xaephxewiyngsa 22 kiolemtr xaephxsntisukh 33 kiolemtr xaephxaemcrim 40 kiolemtr xaephxbanhlwng 46 kiolemtr xaephxthawngpha 46 kiolemtr xaephxnanxy 60 kiolemtr xaephxpw 62 kiolemtr xaephxechiyngklang 68 kiolemtr xaephxsxngaekhw 79 kiolemtr xaephxthungchang 80 kiolemtr xaephxnahmun 80 kiolemtr xaephxbxeklux 87 kiolemtr xaephxechlimphraekiyrti 129 kiolemtrrthodysarpracathang bristhphuihbrikar bristhkhnsng bkhs cakd mirthodysarprbxakaschn 2 rthprbxakaschn 1 rthnxnphiess wiixphi xxkcaksthanikhnsngsayehnux thnnkaaephngephchr 2 sthanikhnsngrngsit bristh nkhrchyaexr cakd mirthodysarprbxakaschn 1 phiess rthodysarxxkcak sunybrikarnkhrchyaexr aela sthanikhnsngphuodysarkrungethph ctuckr bristh ethphsmbti cakd smbtithwr mirthodysarprbxakaschn 1 rthprbxakaschn 1 phiess rthnxnphiess wiixphi rthodysarxxkcak sunybrikarlukkhasmbtithwrwiphawdi aela sthanikhnsngphuodysarkrungethph ctuckr bristh bangkxkbsiln cakd rthnxnphiess wiixphi rthodysarxxkcak sunybrikarlukkhasmbtithwrwiphawdi bristh echidchythwr rthodysarxxkcak sthanikhnsngphuodysarkrungethph ctuckr bristh busrakhmthwr rthodysarxxkcak sthanikhnsngphuodysarkrungethph ctuckr esnthang say 910 krungethph nan krungethph nkhrswrrkh phisnuolk ednchy aephr rxngkwang ewiyngsa nan bristhphuedinrth idaek bkhs smbtithwr nkhrchyaexr echidchythwr busrakhmthwr say 96 krungethph nan krungethph nkhrswrrkh kaaephngephchr suokhthy xutrditth aephr rxngkwang ewiyngsa nan bristhphuedinrth idaek bkhs say 47 krungethph thungchang krungethph nkhrswrrkh phisnuolk aephr ewiyngsa nan thawngpha pw echiyngklang thungchang bristhphuedinrth idaek bkhs smbtithwr echidchythwr bangkxkbsiln say 660 rayxng aephr nan rayxng phthya chlburi chaechingethra sraburi phisnuolk xutrditth aephr rxngkwang ewiyngsa nan bristhphuedinrth idaek nkhrchyaexr say 587 xublrachthani nan xublrachthani srisaeks surinthr burirmy chyphumi phisnuolk xutrditth aephr rxngkwang ewiyngsa nan bristhphuedinrth idaek nkhrchyaexr say 613 phisnuolk nan thungchang phisnuolk xutrditth aephr nan thungchang bristhphuedinrth idaek suokhthywinthwr aela nkhrnanthwr say 664 nkhrswrrkh nan nkhrswrrkh phisnuolk xutrditth aephr ewiyngsa nan bristhphuedinrth idaek nkhrswrrkhyanynt thawrfarmthwr say 169 2 echiyngihm thungchang echiyngihm lapang ednchy aephr rxngkwang nan thawngpha pw echiyngklang thungchang bristh ithyphthnkickhnsng cakd say 113 echiyngihm nan echiyngihm aemkhacan wngehnux phaeya dxkkhait png echiyngmwn nan bristh ithyphthnkickhnsng cakd say 612 phaeya nan phaeya dxkkhait png echiyngmwn nan bristh phaeyakhnsng cakd say 611 echiyngray nan echiyngray ething echiyngkha thawngpha nan bristh k shkicedinrthechiyngray cakd say 143 x echlimphraekiyrti nan x ednchy hwyokn echlimphraekiyrti thungchang echiyngklang pw thawngpha nan ewiyngsa rxngkwang aephr ednchy bristh nkhrnanyanyntkhnsng cakd rthodysarrahwangpraeths say 15 nan ichyaburi hlwngphrabang nan danchayaednhwyokn x echlimphraekiyrti ichyaburi law hlwngphrabang law rthprbxakaschn 2 minibs bristhedinrth bristhkhnsng cakd bristh nahlwngkhnsngodysaraelathxngethiyw law thangrang cnghwdnanimmiesnthangrthifphan aetsamarthedinthangmalngthisthanirthifednchy xaephxednchy cnghwdaephr aelwedinthangdwythnnrayathangpraman 140 kiolemtr tamthanghlwngaephndinhmayelkh 101 mayngtwcnghwdid thangxakas mithaxakasyannannkhrsungepnsnambinphanichytngxyuthangtxnehnuxkhxngtwemuxnghangpraman 3 kiolemtr miethiywbinrahwangthaxakasyandxnemuxngaelathaxakasyansuwrrnphumi mayng thaxakasyannannkhr sungsud 20 ethiywbinipklbtxwn krungethph dxnemuxng saykarbin ithyaexrexechiy ihbrikarsungsud 3 ethiywbintxwn saykarkarbin nkaexr ihbrikarsungsud 2 ethiywbintxwn erim saykarkarbin ithyilxxnaexr ihbrikarsungsud 2 ethiywbintxwn erim 25 mi kh 65krungethph suwrrnphumi saykarbin karbinithysmayl ihbrikarsungsud 2 ethiywbintxwn saykarbin ithyaexrexechiy ihbrikarsungsud 1 ethiywbintxwnaehlngthxngethiywcnghwdnanxacimmichuxesiyngepnxndbtn khxngsthanthithxngethiyw txngkarxangxing aetkhwamcringaelw thinimiaehlngthxngethiywihphusnicidthxngethiywmakmayimrucb thngsthanthithangprawtisastr obrankhdi aehlngxarythrrmobran odythiephingkhnphbinekhtxaephxemuxngnan swnobransthanodyechphaawdekaaekmiihehnaethbthukxaephx idaek wdphrathatuaechaehng phraxaramhlwng phrathatukhubankhuemuxngkhxngcnghwddan wdphuminthr hxkha wdhnxngbw sunglwnaetmixayunbrxy pi miphaphcitrkrrmfaphnngthiswyngamthngsin sthanthithxngethiywthangthrrmchatikmikhwamhlakhlay echn esnthangchmthrrmchatihmubanmniphvks inxaephxthungchang xuthyanaehngchatihlayaehng aelathixaephxnanxy inxaephxbxeklux hruxkarlxngaekngnawathimithsniyphaphswyngamtlxdesnthang epntn sahrbkarthxngethiywechingwthnthrrmincnghwdnan samarththxngethiywidthwthukxaephx dwymikhwamhlakhlaythangwthnthrrmxyuaelw nxkcakniyngminganbuypraephnithisakhy echn nganaekhngerux nganihwphrathatu swnphuthichunchxbsilpakaraesdngksamarthchmkaraesdngnatsilpthingdngam rwmthngdntrithimiexklksnechphaatw echn dntriwngpicum cxysx fxnaengn epntn phunthixnurksaelaphthnaemuxngeka emuxngekanan ifl icemuxngnan jpgaephnthiicemuxngnantammtikhnarthmntri emuxwnthi 20 knyayn 2548 ehnchxbmtithiprachumkhxngkhnakrrmkarxnurksaelaphthnakrungrtnoksinthr aelaemuxngeka eruxng karxnurksaelaphthnaemuxngekanan khrngthi 3 2548 wnthi 24 mithunayn 2548 dngniprakasekhtphunthiemuxngekanan aelaewiyngphrathatuaechaehng epnphunthixnurksaelaphthnaemuxngeka khx 9 1 tamraebiybsanknaykrthmntriwadwykarxnurksaelaphthnakrungrtnoksinthr aelaemuxngeka ph s 2546 miphlemuxidrbkarprakasodykhnakrrmkarxnurksaelaphthnakrungrtnoksinthr aelaemuxngeka aelw aelaidmikarprakasemuxwnthi 24 minakhm 2549 aephnaembthaelaphngaembthkarxnurksaelaphthnabriewnemuxngekanan karaetngtngkhnakrrmkarxnurksaelaphthnaemuxngekanandaeninnganinphunthiemuxngekanan odymiphuwarachkarcnghwdepnprathanifl ewiyngphrathatuaechaehng jpgaephnthiewiyngphrathatuaechaehngimmikaraetngtngkhnakrrmkarxnurksaelaphthnaemuxngekanandaeninnganinphunthiemuxngekanan tammtikhxngkhnarthmntri aetkhnakrrmkarxnurksaelaphthnaoksinthr aelaemuxngeka idmikhasngthi 1 2549 eruxng karaetngtngkhnaxnukrrmkarxnurksaelaphthnaemuxngekanan lngwnthi 2 kumphaphnth 2549 odycnghwdnanidesnxaetngtngkhnaxnukrrmkarxnurksaelaphthnaemuxngekanan emuxwnthi 2 tulakhm 2550 sungidyunynkaraetngtngkhnakrrmkar tammtikhnarthmntrixikkhrngemux 14 knyayn 2553 aelamtithiprachumkhnakrrmkarxnurkskrungrtnoksinthr aelaemuxngeka khrngthi 1 2553 wnthi 27 thnwakhm 2553 mimtiimehndwykbkaraetngtngkhnakrrmkarxnurksaelaphthnaemuxngekanan tammtikhxngkhnarthmntritamthicnghwdesnxkarsuksamhawithyalyethkhonolyirachmngkhllanna nansthabnxudmsuksamhawithyalyethkhonolyirachmngkhllanna withyaekhtnan mhawithyalyrachphtxutrditth withyaekhtnan sunykareriynruaelabrikarwichakarekhruxkhay culalngkrnmhawithyaly withyalysngkhnkhrnan mhawithyalymhaculalngkrnrachwithyaly withyalychumchnnan mhawichchalyphumipyyachumchnhkemuxngnan sthabnxachiwsuksaorngeriyn duthi raychuxorngeriynincnghwdnanbukhkhlthimichuxesiyng silpinnan nkekhluxnihwdansilpwthnthrrm silpinnan nkwichakarsilpwthnthrrm sunynansuksa hxxtlksnnkhrnan silpinnan silpinxawuosrunbukebikkhxngwngkarsilpasuxaesdngsd silpinmiphlnganepnthiruckinkarekhluxnihwrnrngkheruxngorkhexds siththimnusychn aelakarehyiydchnchati aelaphukxtng ethskalsilpaaesdngsdnanachati exechiyothepiy ecakhunphrasininat philasklyani ichylngka ekhruxesn silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng dntriphunban pracapi ph s 2530 khaphay nuping silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng karaesdngphunban khbsx pracapi ph s 2538 silpin phuxanwykarhxsilprimnan phrakhruphithksnnthkhun thipruksamulnithihkemuxngnan chlnan sriaekw smachiksphaphuaethnrasdr cnghwdnan xditrthmntrichwywakarkrathrwngsatharnsukh kharn n laphun xditrthmntrichwywakarkrathrwngsatharnsukh smachikspharangrththrrmnuy pi ph s 2550 rxngelkhathikarnaykrthmntrifaykaremuxng prathankrrmkarbrihar bristhxinedkslifwingmxll cakd kirti ekhiywsmbti nkfutbxlthimchatiithy yuththckr kxncnthr nkfutbxlthimchatiithy ekhmxpsr sirisukha nkaesdnghying sthaniwithyuothrthsnithythiwisichxng 3 butrsawkhxngecanirmit mhawngsnnth ramawdi sirisukha nkaesdnghying sthaniwithyuothrthsnithythiwisichxng 3 butrsawkhxngecanirmit mhawngsnnth cuthathiphy khruthamas nkaesdnghying tharthiphy phngssukh nangsawithy pracapi 2528 rxngnangsawithy xndb 2 pracapi 2531 ylda swnys nayksmakhmstrikhamephsaehngpraethsithy misxlkhasar pracapi 2005 aelamisaefbiwlsithyaelnd 2024 bnthur lasa prathankrrmkaraelaprathanecahnathibrihar thnakharksikrithycakd mhachn phusuxkhawchxngenchnthiwi aelasuxxxnilnphayitchux EasyYukhon thithch crryasirikul rxngchnaelisxndbthi 1 xndbthi2 raykar The Star khnfakhwadaw pithi 10 xdutnkkilackryancnghwdnan kxngthphxakasithy thimchatiithy silpinaehngchati sakhathsnsilp pranitsilp pracapi ph s 2557 rxng Miss International Thailand 2015 cirkitti khuxariyakul nkaesdngwyrunchay sngkd ciexmexm aekrmmi nkaesdngwyrunchay sngkd phcn xannth nkrxnglukthungsaw sngkdxisra phuprakaskhaw chxng 8 nkaesdngwyrunhying ekhykhwarangwlsawnanbaneha innganpracapikhxngdiemuxngnan pracapi 2561 idrxngchnaelis xndbthi 1 aelalakhreruxngaerkkhxngethxkhux ephraarkmnsbsxn It s Complicated phuchnacakraykar Master Chef Thailand vdukalthi 2 phrankphthna aehngcnghwdnan phurierimihmipasngwnhmuban rnrngkhkarduaelaelaxnurksthrphyakrphuchphrrnim smuniphr karduaelrksaphnthustwnaaelatnim phithisubchatatnna sungidepntnaebbkhxngwithikarxnurksinhlay cnghwdidsrangekhruxkhayxngkhkrebycphakhi odyechphaaxyangying mulnithihkemuxngnan prachakhmnankbkarcdkarkhwamru pi 2546 tiphimphepnhnngsuxephyaephr brrnathikarhnngsuxchudkhxngaetemuxngnan ladbthi 2 elaeruxngphanphaphsisi nkhrnan phthnakaraehngnkhrrth 2542 yayma rph nan aelaepnkhnathangansunyprasannganprachakhmcnghwdnan 2552 2554 darngtaaehnngrxngelkhathikar khnakrrmkarsukhphaphaehngkhati sch 2554 2559 thanganthisanknganhlkpraknsucasadwkngchati2559 2563 epnhwhnakhnatidtampraeminchumchnxyangesrimphlng Community Empowermental Evaluation khxng sss sankepidrbthwipaelanwtkrrm nichkhun khcrbrirks nkrxngwyrunchay aelankkilabasektbxl chawithy nkaesdngwyrunchay sngkd Mandee Work nkrxngwyrunchay sngkd ciexmexm aekrmmi nkkrithachaythimchatiithy nkkrithahyingthimchatiithyxangxingprakassanknaykrthmntri eruxng aetngtngkharachkarphleruxnsamy rachkiccanuebksa elm 140 txn 318 ng hna 14 wnthi 19 thnwakhm 2566 sunysarsnethsephuxkarbriharaelanganpkkhrxng krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy khxmulkarpkkhrxng xxniln ekhathungidcak http www dopa go th padmic jungwad76 jungwad76 htm 2016 03 10 thi ewyaebkaemchchin m p p subkhn 18 emsayn 2553 krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy prakassankthaebiynklang krmkarpkkhrxng eruxng canwnrasdrthwrachxanackr aeykepnkrungethphmhankhraelacnghwdtang tamhlkthankarthaebiynrasdr n wnthi 31 thnwakhm 2564 xxniln ekhathungidcak 1 2564 subkhn 20 kumphaphnth 2565 http stat bora dopa go th stat statnew statTDD views showProvinceData php http thainationhistory2 blogspot com p blog page 6789 html m 1 http 123 242 178 83 webjo index php option com content amp view article amp id 7 amp Itemid 28 aesnhlwngrachsmphar 2461 eruxngrachwngspkrn phngsawdaremuxngnan prachumphngsawdar phakhthi 10 krungethph hxphrasmudwchiryan p 83 84 Phou Khe Climbing Hiking amp Mountaineering khxmulxutuniymwithya xunhphumisungsudaelatasudphakhehnux sunyxutuniymwithyaphakhehnux ekhathungidcak http www cmmet tmd go th canwnprachakraelaban caaenkepnrayxaephx aelaraytabl cnghwdnan n eduxnmithunayn ph s 2564 sankbriharthaebiyn krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy prakaskrathrwngmhadithy eruxng cdtngxngkhkarbriharswntablduit xaephxemuxngnan cnghwdnan epnethsbaltablduit lingkesiy prakaskrathrwngmhadithy eruxng cdtngxngkhkarbriharswntablkxngkhway xaephxemuxngnan cnghwdnan epnethsbaltablkxngkhway lingkesiy prakaskrathrwngmhadithy eruxng cdtngxngkhkarbriharswntablsirsaeks xaephxnanxy cnghwdnan epnethsbaltablsirsaeks lingkesiy khxkahndmhawithyalymhaculalngkrnrachwithyaly eruxng karcdtngwithyalysngkhnkhrnan phuththskrach 2555duephimrayphranamecaphukhrxngnkhrnan raychuxorngeriynincnghwdnan raychuxhangsrrphsinkhaincnghwdnan raychuxsthanthithxngethiywincnghwdnanaehlngkhxmulxunewbistxyangepnthangkarkhxngcnghwd 2010 10 19 thi ewyaebkaemchchin 18 47 N 100 46 E 18 78 N 100 77 E 18 78 100 77 aephnthiaelaphaphthaythangxakaskhxng cnghwdnan aephnthi cak mltiaemp oklbxlikd hrux kuekilaephnthi phaphthaythangxakas cak ethxrraesirfewxr phaphthaydawethiym cak wikiaemepiy