การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน เป็นหลักการถอดตัวอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน ทั้งนี้ ในปัจจุบัน การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียงอย่างเป็นทางการโดยราชบัณฑิตยสถาน ใช้ในสำหรับหนังสือและสิ่งพิมพ์ของรัฐบาล และป้ายชื่อถนนต่าง ๆ ในประเทศไทย รูปแบบใหม่ประกาศใช้เมื่อ 11 มกราคม พ.ศ. 2542
ประวัติ
การถ่ายเสียงภาษาไทยเป็นอักษรโรมันโดยชาวต่างชาติ
ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ชาวต่างชาติจากหลากหลายประเทศได้เข้ามาทำการค้าขายกับราชสำนัก ซึ่งชาวต่างชาติเหล่านี้ได้ทำการถ่ายเสียงภาษาไทยเป็นอักษรโรมัน (transpose) โดยอาศัยการออกเสียงในภาษาไทยและถ่ายเสียงดังกล่าวลงเป็นอักษรโรมันตามหลักเกณฑ์ไวยากรณ์ของภาษาตนเอง ดังนั้น การถ่ายเสียงภาษาไทยเป็นอักษรโรมันในสมัยนี้ไม่มีหลักเกณฑ์ที่ตายตัว ซึ่งทำให้การบันทึกชื่อสถานที่ต่าง ๆ หรือคำศัพท์และประโยคใช้วิธีแตกต่างกันไป
ในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ชาวโปรตุเกสได้ถ่ายเสียงคำว่า สยาม (Sião) เมืองไทย (Muantai) อยุธยา (Hudia) แม่น้ำ[เจ้าพระยา] (Meinão) ต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ซีมง เดอ ลา ลูแบร์ ได้เขียนจดหมายเหตุลาลูแบร์ (A new historical relation of the Kingdom of Siam) โดยถ่ายเสียงภาษาไทยเป็นอักษรโรมัน โดยยกตัวอย่างประโยคทั่วไปในชีวิตประจำวัน เช่น กินแล้วหรือ (kin lêou reü?) เมื่อท่านมาเราได้กินสำเร็จแล้ว (meüà tân mâ, râo dáï kin sam-red lêou) รวมถึงคำศัพท์ทั่วไป เช่น สับปะรด (saparot) กล้วย (cloüey) ขนุน (ca-noun) เป็นต้น
การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันตามพระราชนิยมรัชกาลที่ 6
เมื่อปี พ.ศ. 2456 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์บทความเรื่อง The Romanisation of Siamese Words ลงในวารสารสยามสมาคม (Journal of the Siam Society) ของสยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์ โดยมีหลักเกณฑ์ดังต่อไปนี้
พยัญชนะ | สระ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน พ.ศ. 2482
- การถอดอักษรไทยเป็นโรมัน ตามประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการถอดอักษรไทยเป็นโรมัน เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2482
เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2485 รัฐบาลได้ออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการเขียนชื่อไทยเป็นอักษรโรมัน โดยมีเนื้อความว่า
โดยเหตุที่ข้าราชการหรือพ่อค้าไทยที่มีความจำเปนต้องติดต่อกับชาวต่างประเทส อาดต้องเขียนชื่อและนามสกุลของตนด้วยอักสรโรมันเพื่อประโยชน์แก่การติดต่อเช่นนั้น ปรากดว่าบางคนได้บิดผันวิธีเขียนไห้ผู้อ่านรู้สึกว่าไม่ไช่คนไทย การกะทำเช่นนั้นไม่เหมาะสมแก่การรักสาวัธนธัมของชาติ
คนะรัถมนตรีจึงลงมติเปนเอกฉันท์ ไห้ประกาสว่า การไช้อักสรโรมันเขียนชื่อและนามสกุลนั้น จะต้องเขียนไห้อ่านได้สำเนียงตรงกับนามสกุลไนภาสาไทยเสมอ จะไปบิดผันหรือตัดทอนเปลี่ยนแก้ไห้กลายเปนชื่อต่างชาติโดยไม่ตรงกับสำเนียงไทยไม่ได้เปนอันขาด
ประกาส นะ วันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๔๘๕
จอมพล ป. พิบูลสงคราม
— ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องการเขียนชื่อไทยเปนอักสรโรมัน
ต่อมาเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2485 รัฐบาลได้ออกประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการเขียนชื่อบุคคลเป็นอักษรโรมัน โดยมีเนื้อความว่า
ตามประกาสสำนักนายกรัถมนตรี ลงวันที่ 6 มีนาคม 2482 ซึ่งประกาสไว้ว่า ในการเขียนชื่อต่าง ๆ เปนอักสรโรมัน ไห้ไช้ตามแบบทั่วไป ที่ราชบันดิดตยสถานประกาสไว้ไนวันเดียวกันนั้น เว้นแต่ชื่อบุคคลซึ่งได้เขียนไว้เปนหย่างอื่น ถ้าจะเปลี่ยนการเขียนชื่อเปนอักสรโรมันไม่ได้สดวก ก็ไห้คงเขียนตามเดิมได้นั้น
บัดนี้ ได้มีประกาสสำนักนายกรัถมนตรี ลงวันที่ 19 ตุลาคม 2485 ความว่า การไช้อักสรโรมันเขียนชื่อและนามสกุล จะต้องเขียนไห้อ่านได้สำเนียงตรงกับนามสกุลไนภาสาไทยเสมอ ซึ่งเปนวิธีถอนอักสรตามแบบทั่วไปของราชบันดิดตยสถานแล้ว
คนะรัถมนตรีจึงได้ลงมติเปนเอกฉันท์ไห้ประกาสว่า การเขียนชื่อบุคคลเปนอักสรโรมัน ไห้ไช้วิธีถอดอักสรตามแบบทั่วไปซึ่งราชบันดิดตยสถานได้ประกาสไว้เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2482 ทุกกรนีไป
ประกาส นะ วันที่ 19 พฤศจิกายน 2485
จอมพล ป. พิบูลสงคราม
— ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องการเขียนชื่อบุคคลเปนอักสรโรมัน
การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมัน พ.ศ. 2542
อ้างอิง
- ต้นฉบับประกาศของราชบัณฑิตยสถาน
- "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง หลักเกณฑ์การถอดอักษรไทยเป็นอักษรโรมันแบบถ่ายเสียง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (37 ง): 11. 1999-05-11.
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- thai2english.com ถอดอักษรไทยออนไลน์ ตามการอ่านเสียง, ตามหลักราชบัณฑิตฯ, ตามสัทอักษรสากล ฯลฯ
- โปรแกรมถอดอักษรไทยสำหรับวินโดวส์ โดย ผศ.ดร.วิโรจน์ อรุณมานะกุล
- Afterthoughts on the Romanization of Siamese by A.B. Griswold
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-07-01. สืบค้นเมื่อ 2019-11-29.
- ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 26 มีนาคม 2482 เล่ม 56 หน้า 3718
- "ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องการเขียนชื่อไทยเปนอักสรโรมัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. October 27, 1942. สืบค้นเมื่อ November 29, 2019.
- "ประกาสสำนักนายกรัถมนตรี เรื่องการเขียนชื่อบุคคลเปนอักสรโรมัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. November 24, 1942. สืบค้นเมื่อ November 29, 2019.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karthxdxksrithyepnxksrormn epnhlkkarthxdtwxksrithyepnxksrormn thngni inpccubn karthxdxksrithyepnxksrormnaebbthayesiyngxyangepnthangkarodyrachbnthitysthan ichinsahrbhnngsuxaelasingphimphkhxngrthbal aelapaychuxthnntang inpraethsithy rupaebbihmprakasichemux 11 mkrakhm ph s 2542prawtikarthayesiyngphasaithyepnxksrormnodychawtangchati tngaetsmykrungsrixyuthya chawtangchaticakhlakhlaypraethsidekhamathakarkhakhaykbrachsank sungchawtangchatiehlaniidthakarthayesiyngphasaithyepnxksrormn transpose odyxasykarxxkesiynginphasaithyaelathayesiyngdngklawlngepnxksrormntamhlkeknthiwyakrnkhxngphasatnexng dngnn karthayesiyngphasaithyepnxksrormninsmyniimmihlkeknththitaytw sungthaihkarbnthukchuxsthanthitang hruxkhasphthaelapraoykhichwithiaetktangknip inkhriststwrrsthi 16 chawoprtueksidthayesiyngkhawa syam Siao emuxngithy Muantai xyuthya Hudia aemna ecaphraya Meinao txmainkhriststwrrsthi 17 simng edx la luaebr idekhiyncdhmayehtulaluaebr A new historical relation of the Kingdom of Siam odythayesiyngphasaithyepnxksrormn odyyktwxyangpraoykhthwipinchiwitpracawn echn kinaelwhrux kin leou reu emuxthanmaeraidkinsaercaelw meua tan ma rao dai kin sam red leou rwmthungkhasphththwip echn sbpard saparot klwy clouey khnun ca noun epntn karthxdxksrithyepnxksrormntamphrarachniymrchkalthi 6 emuxpi ph s 2456 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwthrngphrarachniphnthbthkhwameruxng The Romanisation of Siamese Words lnginwarsarsyamsmakhm Journal of the Siam Society khxngsyamsmakhminphrabrmrachupthmph odymihlkeknthdngtxipni phyychna sraxksrithy xksrormnraksphthbali snskvt raksphthithyk k kkh kh khkh kh khkh g qKh g qkh gh ghng n hrux ng ngc ch chch chh chhch j xs sch jh y n n hrux ny d dt t tth th thth d dth dh dhn n nd dt t tth th thth d thth dh thn n nb bp p pph ph phf fph b phf fph bh bhm m my y yr r rv ri rivi ri ril l ll li lili li liw v hrux w v hrux ws s s sh s s sh h hl l h hkarthxdxksrithyepnxksrormn ph s 2482 karthxdxksrithyepnormn tamprakassanknaykrthmntri eruxngkarthxdxksrithyepnormn emuxwnthi 6 minakhm 2482 emuxwnthi 19 tulakhm ph s 2485 rthbalidxxkprakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxithyepnxksrormn odymienuxkhwamwa odyehtuthikharachkarhruxphxkhaithythimikhwamcaepntxngtidtxkbchawtangpraeths xadtxngekhiynchuxaelanamskulkhxngtndwyxksrormnephuxpraoychnaekkartidtxechnnn prakdwabangkhnidbidphnwithiekhiynihphuxanrusukwaimichkhnithy karkathaechnnnimehmaasmaekkarrksawthnthmkhxngchati khnarthmntricunglngmtiepnexkchnth ihprakaswa karichxksrormnekhiynchuxaelanamskulnn catxngekhiynihxanidsaeniyngtrngkbnamskulinphasaithyesmx caipbidphnhruxtdthxnepliynaekihklayepnchuxtangchatiodyimtrngkbsaeniyngithyimidepnxnkhad prakas na wnthi 19 tulakhm 2485 cxmphl p phibulsngkhram prakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxithyepnxksrormn txmaemuxwnthi 19 phvscikayn ph s 2485 rthbalidxxkprakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxbukhkhlepnxksrormn odymienuxkhwamwa tamprakassanknaykrthmntri lngwnthi 6 minakhm 2482 sungprakasiwwa inkarekhiynchuxtang epnxksrormn ihichtamaebbthwip thirachbndidtysthanprakasiwinwnediywknnn ewnaetchuxbukhkhlsungidekhiyniwepnhyangxun thacaepliynkarekhiynchuxepnxksrormnimidsdwk kihkhngekhiyntamedimidnn bdni idmiprakassanknaykrthmntri lngwnthi 19 tulakhm 2485 khwamwa karichxksrormnekhiynchuxaelanamskul catxngekhiynihxanidsaeniyngtrngkbnamskulinphasaithyesmx sungepnwithithxnxksrtamaebbthwipkhxngrachbndidtysthanaelw khnarthmntricungidlngmtiepnexkchnthihprakaswa karekhiynchuxbukhkhlepnxksrormn ihichwithithxdxksrtamaebbthwipsungrachbndidtysthanidprakasiwemuxwnthi 6 minakhm 2482 thukkrniip prakas na wnthi 19 phvscikayn 2485 cxmphl p phibulsngkhram prakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxbukhkhlepnxksrormn karthxdxksrithyepnxksrormn ph s 2542xangxingtnchbbprakaskhxngrachbnthitysthan prakassanknaykrthmntri eruxng hlkeknthkarthxdxksrithyepnxksrormnaebbthayesiyng PDF rachkiccanuebksa 116 37 ng 11 1999 05 11 duephimthinglich ISO 11940aehlngkhxmulxunthai2english com thxdxksrithyxxniln tamkarxanesiyng tamhlkrachbnthit tamsthxksrsakl l opraekrmthxdxksrithysahrbwinodws ody phs dr wiorcn xrunmanakulAfterthoughts on the Romanization of Siamese by A B Griswold PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2013 07 01 subkhnemux 2019 11 29 rachkiccanuebksa wnthi 26 minakhm 2482 elm 56 hna 3718 prakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxithyepnxksrormn PDF rachkiccanuebksa October 27 1942 subkhnemux November 29 2019 prakassanknaykrthmntri eruxngkarekhiynchuxbukhkhlepnxksrormn PDF rachkiccanuebksa November 24 1942 subkhnemux November 29 2019