สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ (21 ตุลาคม พ.ศ. 2328 - 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2375) เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ | |
---|---|
กรมพระราชวังบวรสถานมงคล | |
ดำรงพระยศ | พ.ศ. 2367 - พ.ศ. 2375 |
อุปราชาภิเษก | 13 กันยายน พ.ศ. 2367 |
ก่อนหน้า | สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ |
ถัดไป | พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระราชสมภพ | 21 ตุลาคม พ.ศ. 2328 |
สวรรคต | 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2375 (46 พรรษา) |
พระชายา | พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี |
พระราชบุตร | 20 พระองค์ |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
พระราชมารดา | เจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่ ในรัชกาลที่ 1 |
พระราชประวัติ
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าอรุโณทัย เมื่อทรงพระเยาว์ออกพระนามว่า พระองค์เจ้าช้าง หรือ พระองค์เจ้ากัททลีวัน เป็นพระราชโอรสลำดับที่ 17 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานุ้ยใหญ่ ธิดาเจ้าพระยานคร (พัฒน์)
พระองค์เจ้าอรุโณทัยได้ทรงกรมเป็นกรมหมื่นศักดิพลเสพ ในปี พ.ศ. 2350 ทรงกำกับราชการกลาโหมในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เมื่อ พ.ศ. 2363 มีข่าวพม่าจะยกทัพเข้ามาตีไทย ทรงเป็นแม่ทัพคุมไพร่พลไปตั้งที่เมืองเพชรบุรี ทำศึกร่วมกับกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ซึ่งยกทัพไปตั้งที่เมืองราชบุรี และกาญจนบุรี เมื่อกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ทรงราชาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. 2367 จึงทรงอุปราชาภิเษกกรมหมื่นศักดิพลเสพเป็นพระมหาอุปราชมีพระนามว่ากรมพระราชวังบวรสถานมงคล ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เฉลิมพระนามว่ากรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เปลี่ยนเป็นสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพโปรดให้สร้างวัดบวรสถานสุทธาวาส หรือที่เรียกว่าวัดพระแก้ววังหน้า โดยที่พระองค์จะทรงสร้างอาคารใหญ่เป็นแบบพระมหาปราสาทมียอดสูง ความทราบถึงพระเนตรพระกรรณพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงห้ามไว้เนื่องจากไม่มีธรรมเนียมการสร้างอาคารมีเรือนยอดปราสาทในวังหน้ามาแต่ตั้งกรุงศรีอยุธยา นอกจากนี้สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพยังทรงสร้างวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร (บวร หมายถึง วังหน้า, นิเวศ หมายถึง บ้านหรือวัง ความรวมจึงหมายความว่า วัดอันเป็นที่ประทับในวังหน้า นามวัดนี้รัชกาลที่ 3 ทรงพระราชทานใหม่ให้เมื่อคราวรัชกาลที่ 4 ทรงผนวชอยู่เป็นนัยว่า รัชกาลที่ 4 ทรงดำรงอยู่ในสถานะ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล) โปรดให้อัญเชิญพระพุทธชินสีห์จากวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร ล่องแพมาทางแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อ พ.ศ. 2372 อัญเชิญขึ้นประดิษฐานที่พระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร การก่อสร้างวัดบวรนิเวศวิหารยังไม่เสร็จสิ้น
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพก็ประชวรพระโรคมานน้ำได้ปีเศษก็สวรรคตเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2375 สิริพระชนมายุ 46 พรรษา 6 เดือน 14 วัน พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระโกศทองใหญ่ทรงพระบรมศพ พระบรมศพสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพประดิษฐาน ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยในพระราชวังบวรสถานมงคล ต่อมาในปีพ.ศ. 2376 เชิญพระบรมศพแห่ออกพระเมรุที่ท้องสนามหลวง จัดให้มีงานมหรสพ พระราชทานเพลิงเมื่อวันแรม 2 ค่ำ เดือน 5 แล้วเชิญพระบรมอัฐิไปประดิษฐานไว้ในพระราชวังบวรสถานมงคล พระบรมอัฐิส่วนหนึ่งถูกอัญเชิญไปประดิษฐานที่ท้ายจรนำวัดชนะสงคราม แต่นั้นมาตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคลก็ว่างลงถึง 18 ปี
หลังจากสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพสวรรคต พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ไม่ได้ทรงตั้งผู้ใดเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล แต่เดิมทรงหมายมั่นจะสถาปนาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ ซึ่งเป็นพระปิตุลา แต่มีผู้ถวายฎีกาอยู่เสมอว่ากรมหลวงรักษ์รณเรศกระทำการกระด้างกระเดื่อง ทุจริตต่อหน้าที่ รับสินบน อีกทั้งยังมีการส้องสุมกำลังผู้คน เมื่อทรงสอบสวนแล้วเป็นจริง จึงทรงให้ถอดพระยศเป็นหม่อมไกรสร แล้วให้นำสำเร็จโทษเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2391
พระราชโอรสธิดา
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพมีพระราชโอรสธิดา 20 พระองค์ ได้แก่
- ประสูติก่อนอุปราชาภิเษก
- พระองค์เจ้าหญิงอรุณ (พ.ศ. 2348-2428) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย
- พระองค์เจ้าหญิงสำอาง (พ.ศ. 2350-2412) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคุ้มใหญ่
- พระองค์เจ้าชายสว่าง (พ.ศ. 2358-2404) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- พระองค์เจ้าหญิงอัมพร (พ.ศ. 2358-2360) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแสง
- พระองค์เจ้าหญิงสังวาล (พ.ศ. 2359-2423) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง
- พระองค์เจ้าชายกำภู (พ.ศ. 2360-2419) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคำ ทรงเป็นต้นสกุล
- พระองค์เจ้าชายกัมพล (พ.ศ. 2360-2366) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาตานี
- พระองค์เจ้าชายอุทัย (พ.ศ. 2360-2392) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- พระองค์เจ้าชายเกสรา (พ.ศ. 2360-2416) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาคุ้มเล็ก ทรงได้รับสถาปนาเป็นกรมหมื่นอานุภาพพิศาลศักดิ์ เมื่อ พ.ศ. 2408 ในรัชกาลที่ 4 ทรงเป็นต้นสกุล
- พระองค์เจ้าชายเนตร (พ.ศ. 2361-2377) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง
- พระองค์เจ้าชายขจร (พ.ศ. 2363-2377) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานิ่ม
- พระองค์เจ้าชายอิศราพงศ์ (พ.ศ. 2363-2404) ทรงประสูติในพระองค์เจ้าดาราวดี พระธิดาในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ทรงได้รับสถาปนาเป็นเจ้าฟ้าอิศราพงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2394 ในรัชกาลที่ 4 ทรงเป็นต้นสกุล
- พระองค์เจ้าหญิงอัมพา (พ.ศ. 2364-2366) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิมสิงหฬ
- พระองค์เจ้าชายนุช (พ.ศ. 2364-2417) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเฟือง ทรงเป็นต้นสกุล
- พระองค์เจ้าชายแฉ่ง (พ.ศ. 2365-2387) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว
- ประสูติหลังอุปราชาภิเษก
- พระองค์เจ้าชาย (พ.ศ. 2367-2370) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาลูกจันทน์
- พระองค์เจ้าชาย (พ.ศ. 2368) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิมสิงหฬ
- พระองค์เจ้าชายเริงคนอง (เรียกกันว่า พระองค์ชายป๊อก) (พ.ศ. 2372-2425) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเอม ทรงเป็นต้นสกุล
- พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบันเทิง (พ.ศ. 2372-2427) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาภู เสกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์
- พระองค์เจ้าชายอินทวงศ์ (พ.ศ. 2372-2398) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาพัน
พระเกียรติยศ
ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ | |
---|---|
การทูล | ใต้ฝ่าละอองพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พระพุทธเจ้าข้า/เพคะ |
พระอิสริยยศ
- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอรุโณทัย
- พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นศักดิพลเสพ
- พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นศักดิพลเสพ
- กรมพระราชวังบวรสถานมงคล
- กรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ
- สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ
พงศาวลี
พงศาวลีของสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
แผนผัง
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 13
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 14
- ราชสกุลวงศ์ พระนามเจ้าฟ้าและพระองค์เจ้าในกรุงรัตนโกสินทร์, พระนคร, โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2475
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 3 (เชิงอรรถ)
- พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓ : ประดิษฐานพระราชวงศ์
- ราชสกุลวงศ์, หน้า 126
- บรรณานุกรม
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) (11 สิงหาคม 2531). "พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑". ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2561.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค) (18 กุมภาพันธ์ 2481). "พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓". ห้องสมุดดิจิทัลวชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2561.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. ISBN
ก่อนหน้า | สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ | กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (พ.ศ. 2367 - 2375) | พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 21 tulakhm ph s 2328 1 phvsphakhm ph s 2375 epnkrmphrarachwngbwrsthanmngkhlinrchsmyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkrmphrarachwngbwrsthanmngkhldarngphraysph s 2367 ph s 2375xuprachaphiesk13 knyayn ph s 2367kxnhnasmedcphrabwrrachecamhaesnanurksthdipphrabathsmedcphrapineklaecaxyuhwphrarachsmphph21 tulakhm ph s 2328swrrkht1 phvsphakhm ph s 2375 46 phrrsa phrachayaphraecarachwrwngsethx phraxngkhecadarawdiphrarachbutr20 phraxngkhrachwngsckriphrarachbidaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachphrarachmardaecacxmmardanuyihy inrchkalthi 1phrarachprawtismedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph miphranamedimwa phraxngkhecaxruonthy emuxthrngphraeyawxxkphranamwa phraxngkhecachang hrux phraxngkhecakththliwn epnphrarachoxrsladbthi 17 inphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach prasutiaetecacxmmardanuyihy thidaecaphrayankhr phthn phraxngkhecaxruonthyidthrngkrmepnkrmhmunskdiphlesph inpi ph s 2350 thrngkakbrachkarklaohminrchkalphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly emux ph s 2363 mikhawphmacaykthphekhamatiithy thrngepnaemthphkhumiphrphliptngthiemuxngephchrburi thasukrwmkbkrmhmunecsdabdinthrsungykthphiptngthiemuxngrachburi aelakaycnburi emuxkrmhmunecsdabdinthrthrngrachaphieskepnphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw emux ph s 2367 cungthrngxuprachaphieskkrmhmunskdiphlesphepnphramhaxuprachmiphranamwakrmphrarachwngbwrsthanmngkhl txmaphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwoprdihechlimphranamwakrmphrarachwngbwrmhaskdiphlesph aelaphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwoprdihepliynepnsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphoprdihsrangwdbwrsthansuththawas hruxthieriykwawdphraaekwwnghna odythiphraxngkhcathrngsrangxakharihyepnaebbphramhaprasathmiyxdsung khwamthrabthungphraentrphrakrrnphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw phraxngkhthrnghamiwenuxngcakimmithrrmeniymkarsrangxakharmieruxnyxdprasathinwnghnamaaettngkrungsrixyuthya nxkcaknismedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphyngthrngsrangwdbwrniewsrachwrwihar bwr hmaythung wnghna niews hmaythung banhruxwng khwamrwmcunghmaykhwamwa wdxnepnthiprathbinwnghna namwdnirchkalthi 3 thrngphrarachthanihmihemuxkhrawrchkalthi 4 thrngphnwchxyuepnnywa rchkalthi 4 thrngdarngxyuinsthana krmphrarachwngbwrsthanmngkhl oprdihxyechiyphraphuththchinsihcakwdphrasrirtnmhathatuwrmhawihar lxngaephmathangaemnaecaphraya emux ph s 2372 xyechiykhunpradisthanthiphraxuobsthwdbwrniewswihar karkxsrangwdbwrniewswiharyngimesrcsin smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkprachwrphraorkhmannaidpiesskswrrkhtemuxwnthi 1 phvsphakhm ph s 2375 siriphrachnmayu 46 phrrsa 6 eduxn 14 wn phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwthrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxmphrarachthanphraoksthxngihythrngphrabrmsph phrabrmsphsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphpradisthan n phrathinngxisrawinicchyinphrarachwngbwrsthanmngkhl txmainpiph s 2376 echiyphrabrmsphaehxxkphraemruthithxngsnamhlwng cdihminganmhrsph phrarachthanephlingemuxwnaerm 2 kha eduxn 5 aelwechiyphrabrmxthiippradisthaniwinphrarachwngbwrsthanmngkhl phrabrmxthiswnhnungthukxyechiyippradisthanthithaycrnawdchnasngkhram aetnnmataaehnngkrmphrarachwngbwrsthanmngkhlkwanglngthung 18 pi hlngcaksmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphswrrkht phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwkimidthrngtngphuidepnkrmphrarachwngbwrsthanmngkhl aetedimthrnghmaymncasthapnaphraecabrmwngsethx krmhlwngrksrners sungepnphrapitula aetmiphuthwaydikaxyuesmxwakrmhlwngrksrnerskrathakarkradangkraeduxng thucrittxhnathi rbsinbn xikthngyngmikarsxngsumkalngphukhn emuxthrngsxbswnaelwepncring cungthrngihthxdphraysepnhmxmikrsr aelwihnasaercothsemuxwnthi 13 thnwakhm ph s 2391phrarachoxrsthidasmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphmiphrarachoxrsthida 20 phraxngkh idaek prasutikxnxuprachaphieskphraecarachwrwngsethx phraxngkhecadarawdiphraxngkhecahyingxrun ph s 2348 2428 prasutiaetecacxmmardanxy phraxngkhecahyingsaxang ph s 2350 2412 prasutiaetecacxmmardakhumihy phraxngkhecachayswang ph s 2358 2404 prasutiaetecacxmmardangiw phraxngkhecahyingxmphr ph s 2358 2360 prasutiaetecacxmmardaaesng phraxngkhecahyingsngwal ph s 2359 2423 prasutiaetecacxmmardaefuxng phraxngkhecachaykaphu ph s 2360 2419 prasutiaetecacxmmardakha thrngepntnskul kaphu phraxngkhecachaykmphl ph s 2360 2366 prasutiaetecacxmmardatani phraxngkhecachayxuthy ph s 2360 2392 prasutiaetecacxmmardangiw phraxngkhecachayeksra ph s 2360 2416 prasutiaetecacxmmardakhumelk thrngidrbsthapnaepnkrmhmunxanuphaphphisalskdi emux ph s 2408 inrchkalthi 4 thrngepntnskul phraxngkhecachayentr ph s 2361 2377 prasutiaetecacxmmardaefuxng phraxngkhecachaykhcr ph s 2363 2377 prasutiaetecacxmmardanim phraxngkhecachayxisraphngs ph s 2363 2404 thrngprasutiinphraxngkhecadarawdi phrathidainsmedcphrabwrrachecamhasursinghnath thrngidrbsthapnaepnecafaxisraphngs emux ph s 2394 inrchkalthi 4 thrngepntnskul xisrskdi phraxngkhecahyingxmpha ph s 2364 2366 prasutiaetecacxmmardachimsinghl phraxngkhecachaynuch ph s 2364 2417 prasutiaetecacxmmardaefuxng thrngepntnskul phraxngkhecachayaechng ph s 2365 2387 prasutiaetecacxmmardangiwprasutihlngxuprachaphieskphraxngkhecachay ph s 2367 2370 prasutiaetecacxmmardalukcnthn phraxngkhecachay ph s 2368 prasutiaetecacxmmardachimsinghl phraxngkhecachayeringkhnxng eriykknwa phraxngkhchaypxk ph s 2372 2425 prasutiaetecacxmmardaexm thrngepntnskul phraecarachwrwngsethx phraxngkhecabnething ph s 2372 2427 prasutiaetecacxmmardaphu esksmrskbsmedcphraecabrmwngsethx ecafamhamala krmphrayabarabprpks phraxngkhecachayxinthwngs ph s 2372 2398 prasutiaetecacxmmardaphnphraekiyrtiysthrrmeniymphrayskhxng smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphkarthulitfalaxxngphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphraphuththecakha ephkhaphraxisriyys phraecalukyaethx phraxngkhecaxruonthy phraecalukyaethx krmhmunskdiphlesph phraecanxngyaethx krmhmunskdiphlesph krmphrarachwngbwrsthanmngkhl krmphrarachwngbwrmhaskdiphlesph smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphphngsawliphngsawlikhxngsmedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 16 ecaphrayawrwngsathirach khunthxng 8 phrayarachnikul thxngkha 4 smedcphrapthmbrmmhachnk 2 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 5 phraxkhrchaya hyk 1 smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 12 phrapld 6 ecaphrayasuthrrmmntri phthn n nkhr 3 ecacxmmardanuyihy inrchkalthi 1 14 ecaphrayankhrsrithrrmrach hnu 7 thanphuhyingnwl 30 cinpad 15 hmxmthxngehniyw aephnphngsmedcphrapthmbrmmhachnk 1 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach smedcphrabwrrachecamhasursinghnath smedcphraecanxngyaethx ecafakrmhlwngckrecsda 2 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly smedcphrabwrrachecamhaesnanurks smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph 3 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw 4 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw phrabathsmedcphrapineklaecaxyuhw smedcphraecabrmwngsethx ecafaxaphrn smedcphraecabrmwngsethx ecafamhamala krmphrayabarabprpks smedcphraecabrmwngsethx ecafapiw smedcphraecabrmwngsethx ecafaosmns 5 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw smedcphraecabrmwngsethx ecafacaturntrsmi krmphrackrphrrdiphngs smedcphrarachpitula brmphngsaphimukh ecafaphanurngsiswangwngs krmphrayaphanuphnthuwngswredch smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs krmphrarachwngbwrwiichychay smedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchirunhis syammkudrachkumar smedcphraecabrmwngsethx ecafaxisriyalngkrn 6 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit smedcphraecabrmwngsethx ecafatriephchrutmtharng smedcphraecabrmwngsethx ecafasmmtiwngsworthy krmkhunsrithrrmrachtharngvththi smedcphraecabrmwngsethx ecafackrphngsphuwnath krmhlwngphisnuolkprachanath smedcphraecabrmwngsethx ecafayukhlthikhmphr krmhlwnglphburiraemswr smedcphraecabrmwngsethx ecafasirirachkkuthphnth smedcphraxnuchathirach ecafaxsdangkhedchawuth krmhlwngnkhrrachsima smedcphramhitlathiebsr xdulyedchwikrm phrabrmrachchnk smedcphraecabrmwngsethx ecafacuthathuchthradilk krmkhunephchrburnxinthraichy 7 phrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw 8 phrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthr 9 phrabathsmedcphramhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr 10 phrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwxangxingechingxrrthrachskulwngs hna 13 rachskulwngs hna 14 rachskulwngs phranamecafaaelaphraxngkhecainkrungrtnoksinthr phrankhr orngphimphosphnphiphrrththnakr 2475 rachskulwngs hna 3 echingxrrth phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 pradisthanphrarachwngs rachskulwngs hna 126 brrnanukrmecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh 11 singhakhm 2531 phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 1 hxngsmuddicithlwchiryan subkhnemux 23 emsayn 2561 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help ecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh 18 kumphaphnth 2481 phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 hxngsmuddicithlwchiryan subkhnemux 23 emsayn 2561 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr rachskulwngs krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr 2554 296 hna ISBN 978 974 417 594 6 wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph kxnhna smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesph thdipsmedcphrabwrrachecamhaesnanurks krmphrarachwngbwrsthanmngkhl ph s 2367 2375 phrabathsmedcphrapineklaecaxyuhw