บทความนี้อาศัยจากซึ่งเป็น มากเกินไป |
จอมพล จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต (29 มิถุนายน พ.ศ. 2424 – 18 มกราคม พ.ศ. 2487) เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 36 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี มีพระนามลำลองว่า ทูลกระหม่อมชาย หรือ ทูลกระหม่อมบริพัตร เป็นอดีตผู้บัญชาการกรมทหารเรือ อดีตเสนาบดีกระทรวงทหารเรือ อดีตเสนาธิการทหารบก อดีตเสนาบดีกระทรวงกลาโหม อดีตเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย อดีตผู้สำเร็จราชการรักษาพระนคร เป็นอดีตองคมนตรีตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เป็นและได้รับการขนานพระนามเป็น "พระบิดาแห่งเพลงไทยเดิม"
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ | |
---|---|
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น 5 เจ้าฟ้าชั้นเอก กรมพระนครสวรรค์วรพินิต | |
เสนาบดีกระทรวงกลาโหม | |
ดำรงตำแหน่ง | 24 สิงหาคม พ.ศ. 2469 – 31 มีนาคม พ.ศ. 2471 |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (แย้ม ณ นคร) |
ถัดไป | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช |
เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย | |
ดำรงตำแหน่ง | 1 เมษายน พ.ศ. 2471 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ |
ถัดไป | พระยาจ่าแสนยบดีศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) |
เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ | |
ดำรงตำแหน่ง | 11 ธันวาคม พ.ศ. 2453 – 18 มิถุนายน พ.ศ. 2463 |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | พระองค์ (ในฐานะผู้บัญชาการ) |
ถัดไป | สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช |
ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ | |
ดำรงตำแหน่ง | 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2447 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2453 |
ก่อนหน้า | สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระภาณุพันธุวงศ์วรเดช |
ถัดไป | พระองค์ (ในฐานะเสนาบดี) |
ประสูติ | 29 มิถุนายน พ.ศ. 2424 พระบรมมหาราชวัง ราชอาณาจักรสยาม |
สิ้นพระชนม์ | 18 มกราคม พ.ศ. 2487 (-67 ปี) ตำหนักประเสบัน บันดุง จักรวรรดิดัตช์ของญี่ปุ่น |
พระราชทานเพลิง | 10 เมษายน พ.ศ. 2493 พระเมรุ ท้องสนามหลวง กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
ชายา | หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร |
หม่อม | หม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา |
พระบุตร | 11 พระองค์ |
ราชสกุล | |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี |
ลายพระอภิไธย |
พระประวัติ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ประสูติเมื่อวันพุธ ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 8 ปีมะเส็ง ตรงกับวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2424 ในพระบรมมหาราชวัง มีพระโสทรเชษฐภคินีพระองค์เดียว คือสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร
วันที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2434 ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าต่างกรม มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ ดิลกจันทรนิภาพงษ์ มหามกุฏวงษ์นราธิราช จุฬาลงกรณ์นารถราชวโรรส อดุลยยศอุภโตพงษพิสุทธิ นรุตมรัตน ขัตติยราชกุมาร กรมขุนมไหสูริยสงขลา และมีพระราชพิธีมงคลการโสกันต์ระหว่างวันที่ 30 ธันวาคม ถึงวันที่ 2 มกราคม ร.ศ. 113
ทรงศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ทรงสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยเสนาธิการ ประเทศเยอรมนี เมื่อเสด็จกลับมารับราชการ สมเด็จพระบรมชนกนารถทรงพระราชดำริว่าพระนามกรมเดิมไม่สมพระเกียรติยศ จึงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนพระนามกรมเป็น กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต ตั้งแต่วันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2444 พระองค์ประทับที่วังบางขุนพรหม ซึ่งเป็นวังที่มีความใหญ่โตโอ่อ่าที่สุด ประกอบกับทรงมีตำแหน่งหน้าที่สำคัญต่าง ๆ มากมาย จึงได้รับการกล่าวขานอีกฉายาหนึ่งจากคนทั่วไปว่า "จอมพลบางขุนพรหม" หรือ "เจ้าฟ้าวังบางขุนพรหม" ทรงเป็นต้น
วันที่ 16 พฤศจิกายน ร.ศ. 122 ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นราชองครักษ์พิเศษ ต่อมาในวันพุธที่ 24 กุมภาพันธ์ ศกนั้น ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการกรมทหารเรือ และวันที่ 19 มีนาคม ศกเดียวกัน ได้ทรงสาบานตนและรับพระราชทานตราตั้งเป็นองคมนตรี
เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตในวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวโปรดให้เปลี่ยนคำนำพระนามเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ และในวันต่อมาพระองค์ท่านได้เข้าถือน้ำและรับตั้งเป็นองคมนตรี ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่อมาในวันที่ 11 ธันวาคม ศกเดียวกัน อันตรงกับวันเททองหล่อพระพุทธรูปประจำพระชนมพรรษาได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าพระราชทานยศ พลเรือเอก แด่ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต ในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ ดิลกจันทรนิภาพงษ์ มหามกุฎวงษ์นราธิราช จุฬาลงกรณนารถราชวโรรส อดุลยยศอุภโตพงษ์พิสุทธิ นรุตมรัตนขัตติยราชกุมาร กรมหลวงนครสวรรค์วรพินิต ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เลื่อนเป็น สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ ดิลกจันทรนิภาพงศ มหามกุฎวงศนราธิราช จุฬาลงกรณนาถราชวโรรส อดุลยยศอุภโตพงศพิศุทธ นรุตมรัตนขัติยราชกุมาร กรมพระนครสวรรค์วรพินิต สชีวะเชษฐสาธิษฐสุขุมาลกษัตริย์ อภิรัฎฐมหาเสนานหุษเนาอุฑฑิน จุฬินทรปริยมหาราชวรางกูร สรรพพันธุธูรราชประยูรประดิษฐาประชาธิปกปัฐพินทร์ ปรมินทรมหาราชวโรปการ ปรีชาไวยัตโยฬารสุรพลประภาพ ปราบต์ไตรรัชยยุคยุกติธรรมอรรถศาสตร อุดมอาช์วีวีรยาธยาศรัย เมตตามันตภาณีศีตลหฤทัย พุทธาทิไตรรัตนศรณธาดา มหันตเดชานุภาพบพิตร ทรงศักดินา 50000 ตั้งแต่วันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2468 (นับแบบปัจจุบันตรงกับปี พ.ศ. 2469)
ในการเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เป็นเจ้านายพระองค์สำคัญที่ทางคณะราษฎร ผู้กระทำการเปลี่ยนแปลงการปกครองต้องควบคุมองค์ไว้เป็นองค์ประกันสำคัญสูงสุด เนื่องด้วยทรงเป็นผู้รักษาพระนคร อีกทั้งยังทรงควบคุมหน่วยงานความมั่นคงต่าง ๆ ไว้เป็นจำนวนมาก ทั้งทหาร และตำรวจ ซึ่งในเช้าวันที่ 24 มิถุนายน นั้น พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) เป็นผู้นำในการบุกวังบางขุนพรหม เพื่อควบคุมพระองค์ ซึ่งทรงกำลังจะหนีทางท่าน้ำหลังวัง พร้อมกับครอบครัวและข้าราชบริพาร แต่ทว่ามีเรือตอร์ปิโดหาญทะเลของทางทหารเรือฝ่ายคณะราษฎรที่ควบคุมโดย เรือโท จิบ ศิริไพบูลย์ คอยดักอยู่ จึงยังทรงลังเล จนในที่สุดพระองค์จึงทรงยินยอมให้ทางคณะราษฎรควบคุมองค์ และเสด็จไปประทับยังพระที่นั่งอนันตสมาคม พร้อมกับเจ้านายพระองค์อื่น ๆ และบุคคลสำคัญต่าง ๆ ซึ่งก่อนเสด็จมา ได้ทรงต่อรองขอเปลี่ยนเครื่องทรงจากชุดกุยเฮง ซึ่งเป็นชุดบรรทม ก็ได้รับการปฏิเสธ หลังจากนั้นในวันต่อมา ต้องเสด็จออกจากประเทศไทยอย่างกะทันหัน โดยเสด็จไปด้วยรถไฟขบวนพิเศษ ซึ่งวิ่งตลอดไม่มีหยุดพักจนถึงปีนังวันที่ 10 กรกฎาคม และย้ายไปประทับอยู่ที่เมืองบันดุง เกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย ตราบจนสิ้นพระชนม์
ซึ่งก่อนหน้าที่จะมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองเพียงไม่กี่วันนั้น พระยาอธิกรณ์ประกาศ (หลุย จาติกวณิช) อธิบดีกรมตำรวจได้ถวายรายงานต่อพระองค์ถึงรายชื่อของบุคคลต่าง ๆ ในคณะราษฎรว่ามีท่าทีจะกระทำการกระด้างกระเดื่องประการใดประการหนึ่งต่อบ้านเมือง แต่พระองค์ไม่ทรงเชื่อ ด้วยทรงเห็นว่าบุคคลเหล่านี้ไม่น่าจะมีศักยภาพเพียงพอที่จะกระทำการใด ๆ ได้ เนื่องจากทรงคุ้นเคยกับบุคคลเหล่านี้ดี ซ้ำบางคนยังทรงชุบเลี้ยงและรู้จักมาตั้งแต่ยังเด็กด้วยซ้ำ กระทั่งวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2475 ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ จอมพล จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงพ้นจากประจำการเป็นนายทหารนอกราชการ
จอมพล จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต สิ้นพระชนม์ด้วยพระโรคไตและพระหทัย เมื่อวันที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2487 ที่ตำหนักประเสบัน เมืองบันดุง ประเทศอินโดนีเซีย ขณะพระชันษา 63 ปี อัญเชิญพระศพกลับประเทศไทยเมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2491 และได้มีการพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง เมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2493
ครอบครัว
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เสกสมรสกับหม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร (ราชสกุลเดิม ไชยันต์; 12 ธันวาคม พ.ศ. 2429 – 21 มิถุนายน พ.ศ. 2499) พระโอรส-ธิดาที่ประสูติแต่หม่อมเจ้าประสงค์สม แรกประสูติเป็นหม่อมเจ้า ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทุกพระองค์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ภายหลังหม่อมเจ้าประสงค์สมประชวร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตทรงรับหม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา (ราชสกุลเดิม ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา; 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2448 – 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523) มาเป็นหม่อมอีกคน ซึ่งพระโอรส-ธิดา ที่ประสูติแต่หม่อมสมพันธุ์ แรกประสูติเป็นหม่อมเจ้า ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทุกพระองค์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิตมีพระโอรส-ธิดารวม 11 พระองค์ ดังรายพระนาม ดังนี้
ลำดับ | พระนาม | ประสูติ | สิ้นพระชนม์ สิ้นชีพิตักษัย | มารดา | เสกสมรส | พระนัดดา |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต | 5 ธันวาคม พ.ศ. 2447 | 15 กันยายน พ.ศ. 2502 | หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร (ราชสกุลเดิม ไชยันต์) | หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ บริพัตร (ราชสกุลเดิม เทวกุล) | หม่อมเจ้ามารศีสุขุมพันธุ์ บริพัตร |
2. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง | 4 มกราคม พ.ศ. 2449 | 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533 | หม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล | ||
3. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธวงษวิจิตร | 16 มีนาคม พ.ศ. 2450 | 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2546 | มิได้เสกสมรส | ||
4. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพิสิฐสบสมัย | 21 กันยายน พ.ศ. 2451 | 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2517 | หม่อมเจ้าโกลิต กิติยากร | หม่อมราชวงศ์พิลาศลักษณ์ บุณยะปานะ | |
5. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุไรรัตนศิริมาน | 21 ธันวาคม พ.ศ. 2452 | 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543 | หม่อมเจ้าฉัตรมงคล โสณกุล | หม่อมราชวงศ์อายุมงคล โสณกุล หม่อมราชวงศ์ถวัลย์มงคล โสณกุล หม่อมราชวงศ์สุมาลยมงคล โสณกุล หม่อมราชวงศ์จัตุมงคล โสณกุล | |
6. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี | 24 กันยายน พ.ศ. 2455 | 30 ธันวาคม พ.ศ. 2520 | หม่อมเจ้าอรชุนชิษณุ สวัสดิวัตน์ | หม่อมราชวงศ์เดือนเด่น กิติยากร หม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์ | |
7. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าน้อง | 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2462 | 4 ธันวาคม พ.ศ. 2462 | มิได้เสกสมรส | ||
8. | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรียชาติสุขุมพันธุ์ | 4 มิถุนายน พ.ศ. 2463 | 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2465 | มิได้เสกสมรส | ||
9. | อินทุรัตนา บริพัตร | 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2465 | หม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา (ราชสกุลเดิม ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา) | สมหวัง สารสาส | ธรณินทร์ สารสาส สินนภา สารสาส สันติ สารสาส | |
10. | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ | 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 | 10 เมษายน พ.ศ. 2546 | หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม ณ ถลาง) | หม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร หม่อมราชวงศ์วโรรส บริพัตร | |
11. | หม่อมเจ้าชายไม่มีพระนาม | ก่อน พ.ศ. 2468 | มิได้เสกสมรส |
การรับราชการ
พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งหน้าที่ราชการสำคัญทั้งฝ่ายกลาโหมและมหาดไทยหลายรัชกาล ด้วยทรงเปี่ยมไปด้วยพระปรีชาสามารถ ทรงสร้างสรรค์ความเจริญก้าวหน้าให้แก่กิจการที่ทรงรับภาระเป็นอย่างดียิ่งทั้งทางด้านการทหาร การปกครอง การสาธารณสุข การศึกษา ทรงวางรากฐานความเจริญของกองทัพเรือไทย กองทัพบก กระทรวงกลาโหม และกระทรวงมหาดไทย ทรงดำรงพระยศ จอมพล จอมพลเรือ นายกองเอก และนายนาวาเอก ร.น.ส.
ตำแหน่งสำคัญ
- เสนาธิการทหารบก (25 พฤษภาคม พ.ศ. 2446 – 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2447)
- ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2447 – 10 ธันวาคม พ.ศ. 2453)
- องคมนตรี (24 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2475)
- เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ (11 ธันวาคม พ.ศ. 2453 – 18 มิถุนายน พ.ศ. 2463)
- เสนาธิการทหารบก (19 มิถุนายน พ.ศ. 2463 – 23 สิงหาคม พ.ศ. 2469)
- อุปนายกสภากาชาดสยาม (12 กรกฎาคม พ.ศ. 2463 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475)
- อภิรัฐมนตรีสภา (28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 – 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2475)
- เสนาบดีกระทรวงกลาโหม (24 สิงหาคม พ.ศ. 2469 – 31 มกราคม พ.ศ. 2471)
- เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (1 เมษายน พ.ศ. 2471 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475)
- อุปนายกสภาป้องกันพระราชอาณาจักร (7 เมษายน พ.ศ. 2471 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475)
- ประธานอภิรัฐมนตรีสภาและเสนาบดีสภา (23 กรกฎาคม พ.ศ. 2472 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475)
- ผู้สำเร็จราชการรักษาพระนคร (25 กรกฎาคม พ.ศ. 2472 – 11 ตุลาคม พ.ศ. 2472), (9 เมษายน พ.ศ. 2473 – 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2473), (19 มีนาคม พ.ศ. 2473 – 12 ตุลาคม พ.ศ. 2474)
ผลงานดนตรี
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงซอได้ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ต่อมาทรงต่อเพลงกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ จนมีฝีพระหัตถ์ดีเยี่ยม และทรงต่อเพลงกับเจ้าเทพกัญญา บูรณพิมพ์ เป็นครั้งคราว
พระองค์ทรงเครื่องดนตรีไทยได้หลายชนิด เช่น ฆ้องวงใหญ่ ระนาด ซอ ทั้งยังทรงเปียโนได้ดีอีกด้วย เมื่อพระองค์เสด็จมาประทับที่วังบางขุนพรหม ทรงมีทั้งวงปี่พาทย์และวงเครื่องสายประจำวัง
วงปี่พาทย์นั้นเริ่มแรกทรงใช้วงดนตรีมหาดเล็กเรือนนอกซึ่งเป็นของตระกูลนิลวงศ์ จากอำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ต่อมาได้วงดนตรีของหลวงกัลยาณมิตตาวาส (ทับ พาทยโกศล) และจางวางทั่ว พาทยโกศล ซึ่งมีนักดนตรีและนักร้องที่มีชื่อเสียงประจำวง เช่น
- ทรัพย์ เซ็นพานิช - ระนาดเอก
- จ่าเอกกมล มาลัยมาลย์ - ระนาดเอก
- สาลี่ มาลัยมาลย์ - ระนาดเอก, ฆ้องวง
- จ่าโทฉัตร สุนทรวาทิน - ระนาดทุ้ม
- ศิริ ชิดท้วม - ระนาดทุ้ม
- ช่อ สุนทรวาทิน - ฆ้องวงใหญ่
- ร้อยเอกนพ ศรีเพชรดี - ฆ้องวงใหญ่
- จ่าสิบเอกพังพอน แตงสืบพันธุ์ - ฆ้องวงเล็ก
- ละม้าย พาทยโกศล - เครื่องหนัง
- จ่าสิบเอกยรรยงค์ โปร่งน้ำใจ - เครื่องหนัง
- เทวาประสิทธิ์ พาทยโกศล - ปี่ใน, ซอสามสาย
- เจริญ พาทยโกศล - นักร้อง
- จ่าเอกอิน อ๊อกกังวาล - นักร้อง
- สอาด อ๊อกกังวาล - นักร้อง
- เทียม เซ็นพานิช - นักร้อง
- คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ - นักร้อง
- สว่าง คงลายทอง - นักร้อง
ส่วนวงเครื่องสายนั้นเป็นวงที่ทรงบรรเลงร่วมกับพระธิดา พระญาติ และผู้ใกล้ชิด มีสังวาลย์ กุลวัลกี เป็นผู้ฝึกสอนนักดนตรีและนักร้อง เช่น
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต - ซอสามสาย
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง - ซอด้วง
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี - ซอด้วง
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธวงษวิจิตร - ซออู้
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุไรรัตนศิริมาน - ซออู้
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพิสิฐสบสมัย - จะเข้
- ร่ำ บุนนาค - จะเข้
- หม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา - ซออู้
- บุญวิจิตร อมาตยกุล - ซออู้
- สุดา จาตุรงคกุล - ขลุ่ย
- คุณหญิงแฉล้ม เดชประดิยุทธ์ - โทน, รำมะนา
- คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ - นักร้อง
- หอม สุนทรวาทิน - นักร้อง
- เทียม กรานต์เลิศ - นักร้อง
- สว่าง คงลายทอง - นักร้อง
ในช่วงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 และรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 นั้น วังบางขุนพรหมเป็นศูนย์กลางการประชันวงปี่พาทย์ การแสดงดนตรี และการละเล่นต่าง ๆ และเป็นที่เกิดของเพลงที่มีชื่อเสียงเป็นจำนวนมาก ส่วนวงปี่พาทย์วังบางขุนพรหมนั้น ก็เป็นวงที่มีชื่อเสียงมาก และได้เข้าร่วมในการประชันวงที่วังบางขุนพรหมเมื่อปี พ.ศ. 2466 ซึ่งได้รับการตัดสินให้ชนะเลิศ เป็นต้นตำรับการขับร้องที่สืบทอดมาแต่โบราณ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต โปรดใช้เวลาว่างส่วนพระองค์ในการศึกษาวิชาดนตรี ทั้งด้านประสานเสียงและการประพันธ์เพลง จนทรงสามารถประพันธ์เพลงและทำหน้าที่เป็นวาทยากรได้อย่างคล่องแคล่ว เคยทรงเล่าประทานพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอินทุรัตนา พระธิดา ฟังว่า “…ถ้าพ่อเลือกได้ พ่อจะเรียนดนตรีและภาษา และจะทำงานด้านดนตรีอย่างเดียว แต่พ่อเลือกไม่ได้ เพราะพ่อบังเกิดมามียศตำแหน่ง ต้องทำงานให้ประเทศชาติ ทูลหม่อม (รัชกาลที่ 5) สั่งให้พ่อไปเรียนวิชาทหารเพื่อกลับมาปรับปรุงกองทัพไทย พ่อก็ไปเรียนวิชาทหาร บางครั้งพ่อเบื่อบางวิชาที่ต้องเรียนจนทนไม่ไหว ต้องเก็บพ็อกเก็ตมันนี่เอาแอบไปเรียนดนตรี แอบไปเรียนเพราะพวกผู้ใหญ่สมัยนั้นเห็นว่าวิชาดนตรีไม่เหมาะกับชายชาติทหาร เมื่อได้เรียนดนตรีที่พ่อรักก็สบายใจ เกิดความอดทนที่จะเรียนและทำงานที่พ่อเบื่อ…”
พระองค์ทรงเริ่มแต่งเพลงไทยสากลก่อนเพลงไทย เพลงชุดแรก ๆ มีเพลงวอลทซ์โนรีและเพลงจังหวะโพลกา เช่น เพลงมณฑาทอง เป็นต้น
พระองค์ทรงพระนิพนธ์เพลงไทยประสานเสียงแบบดนตรีสากล เช่น เพลงมหาฤกษ์ เพลงมหาชัย เพลงสรรเสริญเสือป่า เพลงสาครลั่น และทรงแยกเสียงประสานเพลงไทยสำหรับบรรเลงด้วยวงโยธวาทิต ทำให้แตรวงบรรเลงเพลงไทยได้ไพเราะ มีหลักการประสานเสียงดียิ่งขึ้น ได้ทรงประดิษฐ์เพลงแตรวงไว้หลายเพลง เช่น โหมโรงสะบัดสะบิ้ง เพลงเขมรใหญ่ เถา เพลงแขกมัสหรี เถา เพลงแขกสี่เกลอ เถา
เพลงที่พระองค์ทรงพระนิพนธ์ไว้ทั้งสำหรับวงโยธวาทิตและวงศ์ปี่พาทย์ เช่น เพลงแขกมอญบางขุนพรหม เถา (พ.ศ. 2453) เพลงพม่าห้าท่อน เถา เพลงแขกสาย เถา (พ.ศ. 2471) เพลงพ่าห้าท่อน เถา เพลงพวงร้อย เถา
พระองค์ทรงพระนิพนธ์เพลงเถาสำหรับปี่พาทย์ไว้เป็นจำนวนมาก เช่น เพลงเทวาประสิทธิ์ เถา (พ.ศ. 2471) เพลงอาถรรพ์ เถา (พ.ศ. 2471) เพลงสมิงทองเทศ เถา (พ.ศ. 2473) และภายหลังเมื่อเสด็จไปประทับที่เมืองบันดุง ประเทศอินโดนีเซียแล้ว ยังได้ทรงพระนิพนธ์เพลงสำหรับวงปี่พาทย์ไม้แข็งขึ้นอีกหลายเพลง เช่น เพลงน้ำลอดใต้ทราย เถา (พ.ศ. 2480) เพลงนารายณ์แปลงรูป เถา (พ.ศ. 2480) และเพลงสุดถวิล เถา (พ.ศ. 2484)
ในขณะที่พระองค์ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงทหารเรือ พระองค์ทรงปรับปรุงวงดนตรีสากลของกองดุริยางค์ทหารเรือ จนสามารถบรรเลงเพลงประเภทซิมโฟนีได้ดี เป็นที่ยอมรับมาจนถึงปัจจุบัน
พระนิพนธ์
เพลงฝรั่ง
- เพลงวอลทซ์ปลื้มจิตต์
- เพลงวอลทซ์ประชุมพล
- เพลงสุดเสนาะ
- เพลงมณฑาทอง
- เพลงวอลทซ์เมฆลา
- เพลงมหาฤกษ์
- เพลง
- เพลงวอลทซ์โนรี
- เพลงสาครลั่น
- เพลงโศรก
- เพลงนางครวญ 3 ชั้น
เพลงไทยเดิม
- เพลงแขกมอญบางขุนพรหม
- เพลงสุดสงวน 2 ชั้น
- เพลงเขมรพวง 3 ชั้น
- เพลงเขมรชมจันทร์
- เพลงสารถี 3 ชั้น
- เพลงสบัดสบิ้ง
- เพลงทยอยนอก
- เพลงทยอยเขมร
- เพลงทยอยใน เถา
- เพลงแขกเห่
- เพลงถอนสมอ
- เพลงแขกมัทรี
- เพลงครอบจักรวาล เถา
- เพลงบุหลันชกมวย 3 ชั้น
- เพลงเขมรใหญ่ เถา
- เพลงพม่า เถา
- เพลงแขกสี่เกลอ เถา
- เพลงแขกสาย เถา
- เพลงบาทสกุณี
- เพลงขับไม้
- เพลงเขมรโพธิสัตว์ เถา
เพลงไทยเดิมสำหรับใช้บรรเลงพิณพาทย์โดยตรง
- เพลงแขกสาย เถา
- เพลงอาถรรพ์ เถา
- เพลงแขกสาหร่าย 3 ชั้น
- เพลงสมิงทองมอญ เถา
- เพลงอาเฮีย
- เพลงสารถี 3 ชั้น
เพลงไทยเดิมซึ่งทรงพระนิพนธ์ที่เมืองบันดุง
- เพลงต้นแขกไทร 2 ชั้น
- เพลงครวญหา เถา
- เพลงกำสรวญสุรางค์
- เพลงอักษรสำอางค์ และเพลงสุรางค์จำเรียง
- เพลงจีนลั่นถัน
- เพลงจีนเข้าห้อง
- เพลงน้ำลอดใต้ทราย เถา
- เพลงขยะแขยง 3 ชั้น
- เพลงจีนเก็บบุปผา เถา
- เพลงดอกไม้ร่วง
- เพลงเทวาประสิทธิ์ เถา
- เพลงวิลันดาโอด
- เพลงจิ้งจกทอง เถา
- เพลงตะนาว เถา
- เพลงพวงร้อย เถา
- เพลงถอนสมอ เถา
- เพลงพระจันทรครึ่งซีก
ในวัฒนธรรมสมัยนิยม
ในปี พ.ศ. 2567 ได้มีการสร้างแอนิเมชันเรื่อง ๒๔๗๕ รุ่งอรุณแห่งการปฏิวัติ โดยมีตัวละคร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พากย์เสียงโดย จิราวัฒน์ วชิรศรัณย์ภัทร
พระอิสริยยศและพระเกียรติยศ
ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต | |
---|---|
ธงประจำพระอิสริยยศ | |
ตราประจำพระองค์ | |
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พะยะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ
- 29 มิถุนายน พ.ศ. 2424 – 24 มกราคม พ.ศ. 2435 : สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์
- 24 มกราคม พ.ศ. 2435 – 1 ธันวาคม พ.ศ. 2444 : สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนมไหยสุริยสงขลา
- 1 ธันวาคม พ.ศ. 2444 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต
- 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 : สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต
- 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 – 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 : สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมหลวงนครสวรรค์วรพินิต
- 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 – 21 มีนาคม พ.ศ. 2469 : สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมหลวงนครสวรรค์วรพินิต
- 21 มีนาคม พ.ศ. 2469 – 2 มีนาคม พ.ศ. 2478 : สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
- 2 มีนาคม พ.ศ. 2478 – 18 มกราคม พ.ศ. 2487 : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและต่างประเทศ ดังนี้
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
- พ.ศ. 2434 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2437 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2443 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ (ป.จ.ว.) (ดาราประดับเพ็ชร์)
- พ.ศ. 2455 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (ร.ว.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 1 เสนางคะบดี (ส.ร.)
- พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. 2463 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2464 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน (ร.ด.ม.(ผ))
- พ.ศ. 2446 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
- พ.ศ. 2458 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
- พ.ศ. 2468 – เหรียญศารทูลมาลา (ร.ศ.ท.)
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2453 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1 (ป.ป.ร.1)
- พ.ศ. 2436 – เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (ร.ศ.)
- พ.ศ. 2440 – เหรียญประพาสมาลา (ร.ป.ม.)
- พ.ศ. 2441 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)
- พ.ศ. 2446 – เหรียญทวีธาภิเศก (ท.ศ.)
- พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
- พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
- พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
- ซัคเซิน :
- พ.ศ. 2440 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎรือ
- เดนมาร์ก :
- พ.ศ. 2450 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นที่ 1
- พ.ศ. 2473 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไอยรา
- นอร์เวย์ :
- พ.ศ. 2450 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญโอลาฟ ชั้นที่ 1
- บาเดิน :
- พ.ศ. 2446 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งความภักดี ชั้นที่ 1
- ปรัสเซีย :
- พ.ศ. 2448 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นกอินทรีแดง ชั้นที่ 1
- ฝรั่งเศส :
- พ.ศ. 2450 – เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 1
- พ.ศ. 2464 – เหรียญกรัวเดอแกร์
- ญี่ปุ่น :
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นสูงสุดประดับดอกคิริ
- เบราน์ชไวค์ :
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตไฮน์ริช ชั้นที่ 1
- อิตาลี :
- พ.ศ. 2448 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญมอริซและลาซารัส ชั้นที่ 1
- ออสเตรีย-ฮังการี :
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอพ็อลท์ ชั้นที่ 1
- สเปน :
- พ.ศ. 2470 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์การ์โลสที่ 3 ชั้นสูงสุด
พระยศ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต | |
---|---|
รับใช้ | ไทย |
แผนก/ | กองทัพบกสยาม กองทัพเรือสยาม กองเสือป่า |
ชั้นยศ | จอมพล จอมพลเรือ นายกองเอก |
พระยศทหาร
- นายพลตรี
- นายพลเรือเอก
- 30 ธันวาคม พ.ศ. 2460: จอมพลเรือ
- 21 มิถุนายน พ.ศ. 2463: จอมพล
พระยศเสือป่า
- 17 มิถุนายน พ.ศ. 2454: นายกองตรี
- 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2455: นายกองเอก
พงศาวลี
เชิงอรรถ
อ้างอิง
- น้อมรำลึก!! ๑๘ มกราคม วันคล้ายวันสิ้นพระชนม์ "เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต" เจ้าฟ้านักประพันธ์ พระบิดาแห่งเพลงไทยเดิม !!
- ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN
- "ประกาศการรับพระสุพรรณบัตรเฉลิมพระนามพล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 8 (43): 390–391. 24 มกราคม พ.ศ. 2434. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
และ|date=
((help)) - "พระราชพิธีมงคลการโสกันต์สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 11 (41): 325–328. 6 มกราคม พ.ศ. 2437. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
และ|date=
((help)) - "พระบรมราชโองการ ประกาศ เปลี่ยนพระนามกรม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 18 (35): 683–685. 1 ธันวาคม พ.ศ. 2444. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
และ|date=
((help)) - . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-10-21. สืบค้นเมื่อ 2006-10-11.
- "แจ้งความกรมยุทธนาธิการ เรื่อง ให้นายพลเอก สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช และนายพลตรี สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนนครสวรรค์วรพินิต เป็นราชองครักษ์พิเศษ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 20 (35): 595. 29 พฤศจิกายน 2446. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - "พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งผู้บัญชาการกรมทหารเรือ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 20 (48): 813. 28 กุมภาพันธ์ 2446. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - "พระราชพิธีศรีสัจจปานกาลและตั้งองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 20 (52): 879–880. 27 มีนาคม 2446. สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2559.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ คำนำพระนามพระบรมวงษานุวงษ์, เล่ม 27, ตอน ก, 30 ตุลาคม พ.ศ. 2453, หน้า 1
- ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีพระนามและนามองคมนตรี ที่พระราชทานสัญญาบัตรแล้ว, เล่ม 27, ตอน 0 ง, 1 มกราคม ร.ศ. 129, หน้า 2,273-4
- พระราชทานสัญญาบัตรทหารเรือ
- พระบรมราชโองการ ประกาศ เลื่อนแลตั้งกรมแลตั้งเจ้าพระยา
- "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาพระอิสริยศเฉลิมพระอภิไธยและเลื่อนกรมพระราชวงศ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 378–380. 21 มีนาคม 2468. สืบค้นเมื่อ 26 กันยายน 2561.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - ชะตาชาติ, "2475" .สารคดีทางไทยพีบีเอส: 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2555
- ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง ให้นายทหารพ้นจากประจำการ
- สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 14, กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 89-90. ISBN
- "กำหนดการ ที่ ๗/๒๔๙๓ พระราชทานเพลิงศพจอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระศพพลเอก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ และพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์พระองค์เจ้าประภาพรรณพิไลย ณ พระเมรุท้องสนามหลวง พุทธศักราช ๒๔๙๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 67(21 ง): 1525, 1540–1550. 11 เมษายน 2493. สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2562.
- พระบรมราชโองการ ประกาศ ยกพระวรวงษ์เธอ เป็นพระเจ้าวรวงษ์เธอ, เล่ม 27, ตอน ก, 8 มกราคม พ.ศ. 2453, หน้า 99
- พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งพระวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า, เล่ม 44, ตอน 0ก, 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2470, หน้า253
- กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN
- เนื่องในงานพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพิสิฐสบสมัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ไทยเขษม, พ.ศ. 2517. 43 หน้า.
- ดำรงตำแหน่งหน้าที่ราชการสำคัญทั้งฝ่ายกลาโหมและมหาดไทยหลายรัชกาล
- พระราชทานยศนายนาวาเอก ร.น.ส.
- แจ้งความกรมยุทธนาธิการ
- พระบรมราชโองการ ประกาศตั้งผู้บัญชาการกรมทหารเรือ
- บัญชีพระนามและนามองคมนตรี ที่พระราชทานสัญญาบัตรแล้ว
- ดำรงตำแหน่งองคมนตรี
- ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง
- เสนาบดีกระทรวงทหารเรือระยะเวลาดำรงตำแหน่ง
- พระบรมราชโองการ ประกาศตั้งเสนาธิการทหารบก
- ประกาศตั้งอุปนายกสภากาชาดสยาม
- "พระบรมราชโองการ ประกาศ เลิกอภิรัฐมนตรีสภา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 49 (0 ก): 2618. 17 กรกฎาคม 2475. สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2562.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - พระบรมราชโองการ ประกาศเปลี่ยนเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยและตั้งผู้รั้งตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงกลาโหม
- พระบรมราชโองการ ประกาศตั้งอุปนายกสภาป้องกันพระราชอาณาจักร
- สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนมไหยสุริยสงขลา
- สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต
- สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-09-14. สืบค้นเมื่อ 2008-11-16.
- ราชกิจจานุเบกษา, การรับพระสุพรรณบัตรเฉลิมพระนาม, เล่ม ๘ ตอนที่ ๔๓ หน้า ๓๘๗, ๒๔ มกราคม ๑๑๐
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชพิธีมงคลการโสกันต์สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ, เล่ม ๑๑ ตอนที่ ๔๒ หน้า ๓๓๘, ๑๓ มกราคม ๑๑๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้าและฝ่ายใน, เล่ม ๑๗ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๕๐๑, ๒๕ พฤศจิกายน ๑๑๙
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์, เล่ม ๔๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๔๐๓, ๑๘ พฤศจิกายน ๒๔๗๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ตรารัตนวราภรณ์, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๖๔๘, ๑๖ มิถุนายน ๑๓๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันมีศักดิ์รามาธิบดี, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๙๘๑, ๒๘ กรกฎาคม ๒๔๖๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖๒, ๓๐ พฤศจิกายน ๒๔๕๖
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๖๑๘, ๓๐ มกราคม ๒๔๖๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเข็มราชการแห่งเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๓๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๖๐๖, ๑๑ ธันวาคม ๒๔๖๔
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๒๐ ตอนที่ ๒๗ หน้า ๔๔๕, ๔ ตุลาคม ๑๒๒
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรมาลา, เล่ม ๓๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๕๒๘, ๑๖ มกราคม ๒๔๕๘
- ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๓๙, ๒ พฤษภาคม ๒๔๖๙
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔, เล่ม ๒๑ ตอนที่ ๓๒ หน้า ๕๖๔, ๖ พฤศจิกายน ๑๒๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๕ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๑๐๑๒, ๒๙ พฤศจิกายน ๑๒๗
- ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๔๐๙, ๑๑ มกราคม ๑๒๙
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๒๐, ๒๖ พฤศจิกายน ๒๔๖๙
- ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวเสด็จพระราชดำเนินมาโดยทางโทรเลข, เล่ม ๑๔ ตอนที่ ๒๒ หน้า ๒๙๒, ๒๙ สิงหาคม ๑๑๖
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญต่างประเทศ, เล่ม ๒๔ ตอนที่ ๓๘ หน้า ๑๐๐๗, ๒๒ ธันวาคม ๑๒๖
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับตราต่างประเทศ, เล่ม ๔๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๕๕, ๒๘ กันยายน ๒๔๗๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตตราต่างประเทศ, เล่ม ๒๒ ตอนที่ ๒๓ หน้า ๕๒๗, ๓ กันยายน ๑๒๔
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ[], เล่ม ๓๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๑๖, ๒๒ มกราคม ๒๔๖๔
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๕๙๖, ๒๔ ตุลาคม ๑๒๘
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาต ตราเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๒ ตอนที่ ๓๑ หน้า ๖๗๐, ๒๙ ตุลาคม ๑๒๔
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๙๖๗, ๓ ธันวาคม ๑๓๐
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๔๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๗๐๐, ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๔๗๐
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-08-16. สืบค้นเมื่อ 2020-05-07.
- พระราชทานยศทหารบก
- ได้รับพระราชทานยศเสือป่านายกองตรี
- ได้รับพระราชทานยศเสือป่านายกองเอก
- จุฬาลงกรณราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรส พระราชธิดา และพระราชนัดดา
- ชีวิตในวังบางขุนพรหม, กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร
แหล่งข้อมูลอื่น
- จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
- 100 ปี แห่งวันประสูติ เสด็จในกรมฯ พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุมภฏพงษ์บริพัตร กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต
- จอมพลเรือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต 2005-12-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ชมรมดนตรีไทย เกษตรศาสตร์ กำแพงแสน 2008-03-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ
ก่อนหน้า | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช | ผู้บัญชาการทหารเรือ (ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2446 - 10 ธันวาคม พ.ศ. 2453 เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2453 - 18 มิถุนายน พ.ศ. 2463) | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ | ||
เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (แย้ม ณ นคร) | เสนาบดีกระทรวงกลาโหม (24 สิงหาคม พ.ศ. 2469 - 31 มีนาคม พ.ศ. 2471) | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช | ||
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ | เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (1 เมษายน พ.ศ. 2471 - 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475) | พระยาจ่าแสนยบดีศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) | ||
เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (แย้ม ณ นคร) | ผู้บัญชาการทหารบก (25 ตุลาคม พ.ศ. 2471 - 16 มิถุนายน พ.ศ. 2474) | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช | ||
สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมหลวงสุโขทัยธรรมราชา | ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (9 เมษายน - 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2475) | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamnixasykarxangxingcakrachkiccanuebksasungepnaehlngkhxmulpthmphumi makekinipkrunaprbprungniodyephimaehlngkhxmulthutiyphumihruxttiyphumi xanpyhathi wikiphiediy rachkiccanuebksa eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir cxmphl cxmphlerux smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit 29 mithunayn ph s 2424 18 mkrakhm ph s 2487 epnphrarachoxrsphraxngkhthi 36 inphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw kbsmedcphrapitucchaeca sukhumalmarsri phraxkhrrachethwi miphranamlalxngwa thulkrahmxmchay hrux thulkrahmxmbriphtr epnxdit phubychakarkrmthharerux xditesnabdikrathrwngthharerux xditesnathikarthharbk xditesnabdikrathrwngklaohm xditesnabdikrathrwngmhadithy xditphusaercrachkarrksaphrankhr epnxdit xngkhmntritngaetrchsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw cnthungrchsmyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwidepnaelaidrbkarkhnanphranamepn phrabidaaehngephlngithyedim smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthusmedcphraecabrmwngsethxchn 5 ecafachn exk krmphrankhrswrrkhwrphinitesnabdikrathrwngklaohmdarngtaaehnng24 singhakhm ph s 2469 31 minakhm ph s 2471rchsmyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwkxnhnaecaphrayabdinthredchanuchit aeym n nkhr thdipphrawrwngsethx phraxngkhecabwredchesnabdikrathrwngmhadithydarngtaaehnng1 emsayn ph s 2471 24 mithunayn ph s 2475rchsmyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwkxnhnasmedcecafa krmhlwnglphburiraemswrthdipphrayacaaesnybdisribribal chit sunthrwr esnabdikrathrwngthhareruxdarngtaaehnng11 thnwakhm ph s 2453 18 mithunayn ph s 2463rchsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwkxnhnaphraxngkh inthanaphubychakar thdipsmedcecafa krmphrayaphanuphnthuwngswredchphubychakarkrmthhareruxdarngtaaehnng24 kumphaphnth ph s 2447 10 thnwakhm ph s 2453kxnhnasmedcecafa krmphraphanuphnthuwngswredchthdipphraxngkh inthanaesnabdi prasuti29 mithunayn ph s 2424 phrabrmmharachwng rachxanackrsyamsinphrachnm18 mkrakhm ph s 2487 67 pi tahnkpraesbn bndung ckrwrrdi d tchkhxngyipunphrarachthanephling10 emsa yn ph s 2493 phraemru thxngsnamhlwng krungethph mhankhr praethsithychayahmxmecaprasngkhsm briphtrhmxm hmxmsmphnthu briphtr n xyuthyaphrabutr11 phraxngkhrachskulbriphtrrachwngsckriphrabidaphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwphramardasmedcphrapitucchaeca sukhumalmarsri phraxkhrrachethwilayphraxphiithyphraprawtismedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit epnphrarachoxrsinphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwaelasmedcphrapitucchaeca sukhumalmarsri phraxkhrrachethwi prasutiemuxwnphuth khun 3 kha eduxn 8 pimaesng trngkbwnthi 29 mithunayn ph s 2424 inphrabrmmharachwng miphraosthrechsthphkhiniphraxngkhediyw khuxsmedcphraecabrmwngsethx ecafasuththathiphyrtn krmhlwngsrirtnoksinthr wnthi 15 mkrakhm ph s 2434 idrbsthapnaepnsmedcphraecalukyaethxecafatangkrm miphranamtamcarukinphrasuphrrnbtwa smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu dilkcnthrniphaphngs mhamkutwngsnrathirach culalngkrnnarthrachworrs xdulyysxuphotphngsphisuththi nrutmrtn khttiyrachkumar krmkhunmihsuriysngkhla aelamiphrarachphithimngkhlkaroskntrahwangwnthi 30 thnwakhm thungwnthi 2 mkrakhm r s 113 thrngsuksachntnthiorngeriynphratahnkswnkuhlab thrngsaerckarsuksacakwithyalyesnathikar praethseyxrmni emuxesdcklbmarbrachkar smedcphrabrmchnknarththrngphrarachdariwaphranamkrmedimimsmphraekiyrtiys cungphrakrunaoprdekla ihepliynphranamkrmepn krmkhunnkhrswrrkhwrphinit tngaetwnthi 22 phvscikayn ph s 2444 phraxngkhprathbthiwngbangkhunphrhm sungepnwngthimikhwamihyotoxxathisud prakxbkbthrngmitaaehnnghnathisakhytang makmay cungidrbkarklawkhanxikchayahnungcakkhnthwipwa cxmphlbangkhunphrhm hrux ecafawngbangkhunphrhm thrngepntnrachskulbriphtr wnthi 16 phvscikayn r s 122 idrboprdekla ihepnrachxngkhrksphiess txmainwnphuththi 24 kumphaphnth sknn idrboprdekla aetngtngepnphubychakarkrmthharerux aelawnthi 19 minakhm skediywkn idthrngsabantnaelarbphrarachthantratngepnxngkhmntri emuxphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwesdcswrrkhtinwnthi 23 tulakhm ph s 2453 smedcphraecaxyuhwoprdihepliynkhanaphranamepnsmedcphraecanxngyaethx aelainwntxmaphraxngkhthanidekhathuxnaaelarbtngepnxngkhmntri n phraxuobsthwdphrasrirtnsasdaram txmainwnthi 11 thnwakhm skediywkn xntrngkbwneththxnghlxphraphuththruppracaphrachnmphrrsaidthrngphrakrunaoprdeklaphrarachthanys phleruxexk aed smedcphraecanxngyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunnkhrswrrkhwrphinit inwnthi 11 phvscikayn ph s 2454 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwmiphrabrmrachoxngkaroprdekla ihsthapnakhunepn smedcphraecanxngyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu dilkcnthrniphaphngs mhamkudwngsnrathirach culalngkrnnarthrachworrs xdulyysxuphotphngsphisuththi nrutmrtnkhttiyrachkumar krmhlwngnkhrswrrkhwrphinit txmaphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwoprdiheluxnepn smedcphraecaphiyaethx ecafabriphtrsukhumphnth dilkcnthrniphaphngs mhamkudwngsnrathirach culalngkrnnathrachworrs xdulyysxuphotphngsphisuthth nrutmrtnkhtiyrachkumar krmphrankhrswrrkhwrphinit schiwaechsthsathisthsukhumalkstriy xphirdthmhaesnanhusenaxuththin culinthrpriymharachwrangkur srrphphnthuthurrachprayurpradisthaprachathipkpthphinthr prminthrmharachworpkar prichaiwytoylarsurphlpraphaph prabtitrrchyyukhyuktithrrmxrrthsastr xudmxachwiwiryathyasry emttamntphanisitlhvthy phuththathiitrrtnsrnthada mhntedchanuphaphbphitr thrngskdina 50000 tngaetwnthi 15 minakhm ph s 2468 nbaebbpccubntrngkbpi ph s 2469 wngbangkhunphrhm ekhtphrankhr krungethphmhankhr inkarepliynaeplngkarpkkhrxngemuxwnthi 24 mithunayn ph s 2475 smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit epnecanayphraxngkhsakhythithangkhnarasdr phukrathakarepliynaeplngkarpkkhrxngtxngkhwbkhumxngkhiwepnxngkhpraknsakhysungsud enuxngdwythrngepnphurksaphrankhr xikthngyngthrngkhwbkhumhnwyngankhwammnkhngtang iwepncanwnmak thngthhar aelatarwc sunginechawnthi 24 mithunayn nn phraprasasnphithyayuthth wn chuthin epnphunainkarbukwngbangkhunphrhm ephuxkhwbkhumphraxngkh sungthrngkalngcahnithangthanahlngwng phrxmkbkhrxbkhrwaelakharachbriphar aetthwamieruxtxrpiodhaythaelkhxngthangthhareruxfaykhnarasdrthikhwbkhumody eruxoth cib siriiphbuly khxydkxyu cungyngthrnglngel cninthisudphraxngkhcungthrngyinyxmihthangkhnarasdrkhwbkhumxngkh aelaesdcipprathbyngphrathinngxnntsmakhm phrxmkbecanayphraxngkhxun aelabukhkhlsakhytang sungkxnesdcma idthrngtxrxngkhxepliynekhruxngthrngcakchudkuyehng sungepnchudbrrthm kidrbkarptiesth hlngcaknninwntxma txngesdcxxkcakpraethsithyxyangkathnhn odyesdcipdwyrthifkhbwnphiess sungwingtlxdimmihyudphkcnthungpinngwnthi 10 krkdakhm aelayayipprathbxyuthiemuxngbndung ekaachwa praethsxinodniesiy trabcnsinphrachnm sungkxnhnathicamikarepliynaeplngkarpkkhrxngephiyngimkiwnnn phrayaxthikrnprakas hluy catikwnich xthibdikrmtarwcidthwayrayngantxphraxngkhthungraychuxkhxngbukhkhltang inkhnarasdrwamithathicakrathakarkradangkraeduxngprakaridprakarhnungtxbanemuxng aetphraxngkhimthrngechux dwythrngehnwabukhkhlehlaniimnacamiskyphaphephiyngphxthicakrathakarid id enuxngcakthrngkhunekhykbbukhkhlehlanidi sabangkhnyngthrngchubeliyngaelaruckmatngaetyngedkdwysa krathngwnthi 16 singhakhm ph s 2475 idmiphrabrmrachoxngkaroprdekla ih cxmphl cxmphlerux smedcphraecaphiyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit thrngphncakpracakarepnnaythharnxkrachkar cxmphl cxmphlerux smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnth krmphrankhrswrrkhwrphinit sinphrachnmdwyphraorkhitaelaphrahthy emuxwnthi 18 mkrakhm ph s 2487 thitahnkpraesbn emuxngbndung praethsxinodniesiy khnaphrachnsa 63 pi xyechiyphrasphklbpraethsithyemuxwnthi 28 knyayn ph s 2491 aelaidmikarphrarachthanephlingphrasph n phraemru thxngsnamhlwng emuxwnthi 10 emsayn ph s 2493khrxbkhrwsmedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit esksmrskbhmxmecaprasngkhsm briphtr rachskuledim ichynt 12 thnwakhm ph s 2429 21 mithunayn ph s 2499 phraoxrs thidathiprasutiaethmxmecaprasngkhsm aerkprasutiepnhmxmeca idrbkarsthapnakhunepn phraecawrwngsethx phraxngkheca thukphraxngkhinrchsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phayhlnghmxmecaprasngkhsmprachwr smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinitthrngrbhmxmsmphnthu briphtr n xyuthya rachskuledim palkawngs n xyuthya 29 phvscikayn ph s 2448 8 kumphaphnth ph s 2523 maepnhmxmxikkhn sungphraoxrs thida thiprasutiaethmxmsmphnthu aerkprasutiepnhmxmeca idrbkarsthapnakhunepn phrawrwngsethx phraxngkheca thukphraxngkhinrchsmyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinitmiphraoxrs thidarwm 11 phraxngkh dngrayphranam dngni ladb phranam prasuti sinphrachnm sinchiphitksy marda esksmrs phrandda1 phraecawrwngsethx krmhmunnkhrswrrkhskdiphinit 5 thnwakhm ph s 2447 15 knyayn ph s 2502 hmxmecaprasngkhsm briphtr rachskuledim ichynt hmxmrachwngsphnthuthiphy briphtr rachskuledim ethwkul hmxmecamarsisukhumphnthu briphtr2 phraecawrwngsethx phraxngkhecasirirtnbusbng 4 mkrakhm ph s 2449 6 krkdakhm ph s 2533 hmxmecaxachwdis diskul3 phraecawrwngsethx phraxngkhecasuththwngswicitr 16 minakhm ph s 2450 20 kumphaphnth ph s 2546 miidesksmrs4 phraecawrwngsethx phraxngkhecaphisithsbsmy 21 knyayn ph s 2451 23 kumphaphnth ph s 2517 hmxmecaoklit kitiyakr hmxmrachwngsphilaslksn bunyapana5 phraecawrwngsethx phraxngkhecacuirrtnsiriman 21 thnwakhm ph s 2452 24 phvscikayn ph s 2543 hmxmecachtrmngkhl osnkul hmxmrachwngsxayumngkhl osnkul hmxmrachwngsthwlymngkhl osnkul hmxmrachwngssumalymngkhl osnkul hmxmrachwngsctumngkhl osnkul6 phraecawrwngsethx phraxngkhecacnthrkantmni 24 knyayn ph s 2455 30 thnwakhm ph s 2520 hmxmecaxrchunchisnu swsdiwtn hmxmrachwngseduxnedn kitiyakr hmxmrachwngschisnusrr swsdiwtn7 phraecawrwngsethx phraxngkhecanxng 12 kumphaphnth ph s 2462 4 thnwakhm ph s 2462 miidesksmrs8 phraecawrwngsethx phraxngkhecapriychatisukhumphnthu 4 mithunayn ph s 2463 29 phvsphakhm ph s 2465 miidesksmrs9 xinthurtna briphtr 2 kumphaphnth ph s 2465 hmxmsmphnthu briphtr n xyuthya rachskuledim palkawngs n xyuthya smhwng sarsas thrninthr sarsas sinnpha sarsas snti sarsas10 phrawrwngsethx phraxngkhecasukhumaphinnth 15 phvscikayn ph s 2466 10 emsayn ph s 2546 hmxmdusdi briphtr n xyuthya skuledim n thlang hmxmrachwngssukhumphnthu briphtr hmxmrachwngsworrs briphtr11 hmxmecachayimmiphranam kxn ph s 2468 miidesksmrskarrbrachkartrapracarachskulbriphtr phraxngkhthrngdarngtaaehnnghnathirachkarsakhythngfayklaohmaelamhadithyhlayrchkal dwythrngepiymipdwyphraprichasamarth thrngsrangsrrkhkhwamecriykawhnaihaekkickarthithrngrbpharaepnxyangdiyingthngthangdankarthhar karpkkhrxng karsatharnsukh karsuksa thrngwangrakthankhwamecriykhxngkxngthpheruxithy kxngthphbk krathrwngklaohm aelakrathrwngmhadithy thrngdarngphrays cxmphl cxmphlerux naykxngexk aelanaynawaexk r n s taaehnngsakhy esnathikarthharbk 25 phvsphakhm ph s 2446 24 kumphaphnth ph s 2447 phubychakarkrmthharerux 25 kumphaphnth ph s 2447 10 thnwakhm ph s 2453 xngkhmntri 24 tulakhm ph s 2453 17 krkdakhm ph s 2475 esnabdikrathrwngthharerux 11 thnwakhm ph s 2453 18 mithunayn ph s 2463 esnathikarthharbk 19 mithunayn ph s 2463 23 singhakhm ph s 2469 xupnayksphakachadsyam 12 krkdakhm ph s 2463 24 mithunayn ph s 2475 xphirthmntrispha 28 phvscikayn ph s 2468 17 krkdakhm ph s 2475 esnabdikrathrwngklaohm 24 singhakhm ph s 2469 31 mkrakhm ph s 2471 esnabdikrathrwngmhadithy 1 emsayn ph s 2471 24 mithunayn ph s 2475 xupnayksphapxngknphrarachxanackr 7 emsayn ph s 2471 24 mithunayn ph s 2475 prathanxphirthmntrisphaaelaesnabdispha 23 krkdakhm ph s 2472 24 mithunayn ph s 2475 phusaercrachkarrksaphrankhr 25 krkdakhm ph s 2472 11 tulakhm ph s 2472 9 emsayn ph s 2473 8 phvsphakhm ph s 2473 19 minakhm ph s 2473 12 tulakhm ph s 2474 phlngandntrismedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit thrngsxidtngaetyngthrngphraeyaw txmathrngtxephlngkbphraecabrmwngsethx krmhmunthiwakrwngsprawti cnmifiphrahtthdieyiym aelathrngtxephlngkbecaethphkyya burnphimph epnkhrngkhraw phraxngkhthrngekhruxngdntriithyidhlaychnid echn khxngwngihy ranad sx thngyngthrngepiyoniddixikdwy emuxphraxngkhesdcmaprathbthiwngbangkhunphrhm thrngmithngwngpiphathyaelawngekhruxngsaypracawng wngpiphathynnerimaerkthrngichwngdntrimhadelkeruxnnxksungepnkhxngtrakulnilwngs cakxaephxxmphwa cnghwdsmuthrsngkhram txmaidwngdntrikhxnghlwngklyanmittawas thb phathyoksl aelacangwangthw phathyoksl sungminkdntriaelankrxngthimichuxesiyngpracawng echn thrphy esnphanich ranadexk caexkkml malymaly ranadexk sali malymaly ranadexk khxngwng caothchtr sunthrwathin ranadthum siri chidthwm ranadthum chx sunthrwathin khxngwngihy rxyexknph sriephchrdi khxngwngihy casibexkphngphxn aetngsubphnthu khxngwngelk lamay phathyoksl ekhruxnghnng casibexkyrryngkh oprngnaic ekhruxnghnng ethwaprasiththi phathyoksl piin sxsamsay ecriy phathyoksl nkrxng caexkxin xxkkngwal nkrxng sxad xxkkngwal nkrxng ethiym esnphanich nkrxng khunhyingiphthury kittiwrrn nkrxng swang khnglaythxng nkrxng swnwngekhruxngsaynnepnwngthithrngbrrelngrwmkbphrathida phrayati aelaphuiklchid misngwaly kulwlki epnphufuksxnnkdntriaelankrxng echn smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit sxsamsay phraecawrwngsethx phraxngkhecasirirtnbusbng sxdwng phraecawrwngsethx phraxngkhecacnthrkantmni sxdwng phraecawrwngsethx phraxngkhecasuththwngswicitr sxxu phraecawrwngsethx phraxngkhecacuirrtnsiriman sxxu phraecawrwngsethx phraxngkhecaphisithsbsmy caekh ra bunnakh caekh hmxmsmphnthu briphtr n xyuthya sxxu buywicitr xmatykul sxxu suda caturngkhkul khluy khunhyingaechlm edchpradiyuthth othn ramana khunhyingiphthury kittiwrrn nkrxng hxm sunthrwathin nkrxng ethiym krantelis nkrxng swang khnglaythxng nkrxng inchwngrchsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw rchkalthi 6 aelarchsmyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw rchkalthi 7 nn wngbangkhunphrhmepnsunyklangkarprachnwngpiphathy karaesdngdntri aelakarlaelntang aelaepnthiekidkhxngephlngthimichuxesiyngepncanwnmak swnwngpiphathywngbangkhunphrhmnn kepnwngthimichuxesiyngmak aelaidekharwminkarprachnwngthiwngbangkhunphrhmemuxpi ph s 2466 sungidrbkartdsinihchnaelis epntntarbkarkhbrxngthisubthxdmaaetobran smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit oprdichewlawangswnphraxngkhinkarsuksawichadntri thngdanprasanesiyngaelakarpraphnthephlng cnthrngsamarthpraphnthephlngaelathahnathiepnwathyakridxyangkhlxngaekhlw ekhythrngelaprathanphrawrwngsethx phraxngkhecaxinthurtna phrathida fngwa thaphxeluxkid phxcaeriyndntriaelaphasa aelacathangandandntrixyangediyw aetphxeluxkimid ephraaphxbngekidmamiystaaehnng txngthanganihpraethschati thulhmxm rchkalthi 5 sngihphxiperiynwichathharephuxklbmaprbprungkxngthphithy phxkiperiynwichathhar bangkhrngphxebuxbangwichathitxngeriyncnthnimihw txngekbphxkektmnniexaaexbiperiyndntri aexbiperiynephraaphwkphuihysmynnehnwawichadntriimehmaakbchaychatithhar emuxideriyndntrithiphxrkksbayic ekidkhwamxdthnthicaeriynaelathanganthiphxebux phraxngkhthrngerimaetngephlngithysaklkxnephlngithy ephlngchudaerk miephlngwxlthsonriaelaephlngcnghwaophlka echn ephlngmnthathxng epntn phraxngkhthrngphraniphnthephlngithyprasanesiyngaebbdntrisakl echn ephlngmhavks ephlngmhachy ephlngsrresriyesuxpa ephlngsakhrln aelathrngaeykesiyngprasanephlngithysahrbbrrelngdwywngoythwathit thaihaetrwngbrrelngephlngithyidipheraa mihlkkarprasanesiyngdiyingkhun idthrngpradisthephlngaetrwngiwhlayephlng echn ohmorngsabdsabing ephlngekhmrihy etha ephlngaekhkmshri etha ephlngaekhksieklx etha ephlngthiphraxngkhthrngphraniphnthiwthngsahrbwngoythwathitaelawngspiphathy echn ephlngaekhkmxybangkhunphrhm etha ph s 2453 ephlngphmahathxn etha ephlngaekhksay etha ph s 2471 ephlngphahathxn etha ephlngphwngrxy etha phraxngkhthrngphraniphnthephlngethasahrbpiphathyiwepncanwnmak echn ephlngethwaprasiththi etha ph s 2471 ephlngxathrrph etha ph s 2471 ephlngsmingthxngeths etha ph s 2473 aelaphayhlngemuxesdcipprathbthiemuxngbndung praethsxinodniesiyaelw yngidthrngphraniphnthephlngsahrbwngpiphathyimaekhngkhunxikhlayephlng echn ephlngnalxditthray etha ph s 2480 ephlngnaraynaeplngrup etha ph s 2480 aelaephlngsudthwil etha ph s 2484 inkhnathiphraxngkhthrngdarngtaaehnngesnabdikrathrwngthharerux phraxngkhthrngprbprungwngdntrisaklkhxngkxngduriyangkhthharerux cnsamarthbrrelngephlngpraephthsimofniiddi epnthiyxmrbmacnthungpccubn phraniphnth ephlngfrng ephlngwxlthsplumcitt ephlngwxlthsprachumphl ephlngsudesnaa ephlngmnthathxng ephlngwxlthsemkhla ephlngmhavks ephlng ephlngwxlthsonri ephlngsakhrln ephlngosrk ephlngnangkhrwy 3 chnephlngithyedim ephlngaekhkmxybangkhunphrhm ephlngsudsngwn 2 chn ephlngekhmrphwng 3 chn ephlngekhmrchmcnthr ephlngsarthi 3 chn ephlngsbdsbing ephlngthyxynxk ephlngthyxyekhmr ephlngthyxyin etha ephlngaekhkeh ephlngthxnsmx ephlngaekhkmthri ephlngkhrxbckrwal etha ephlngbuhlnchkmwy 3 chn ephlngekhmrihy etha ephlngphma etha ephlngaekhksieklx etha ephlngaekhksay etha ephlngbathskuni ephlngkhbim ephlngekhmrophthistw ethaephlngithyedimsahrbichbrrelngphinphathyodytrng ephlngaekhksay etha ephlngxathrrph etha ephlngaekhksahray 3 chn ephlngsmingthxngmxy etha ephlngxaehiy ephlngsarthi 3 chnephlngithyedimsungthrngphraniphnththiemuxngbndung ephlngtnaekhkithr 2 chn ephlngkhrwyha etha ephlngkasrwysurangkh ephlngxksrsaxangkh aelaephlngsurangkhcaeriyng ephlngcinlnthn ephlngcinekhahxng ephlngnalxditthray etha ephlngkhyaaekhyng 3 chn ephlngcinekbbuppha etha ephlngdxkimrwng ephlngethwaprasiththi etha ephlngwilndaoxd ephlngcingckthxng etha ephlngtanaw etha ephlngphwngrxy etha ephlngthxnsmx etha ephlngphracnthrkhrungsikinwthnthrrmsmyniyminpi ph s 2567 idmikarsrangaexniemchneruxng 2475 rungxrunaehngkarptiwti odymitwlakhr smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit phakyesiyngody cirawthn wchirsrnyphthrphraxisriyysaelaphraekiyrtiysthrrmeniymphrayskhxng smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrankhrswrrkhwrphinitthngpracaphraxisriyystrapracaphraxngkhkarthulitfaphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphayakha ephkhaphraxisriyys 29 mithunayn ph s 2424 24 mkrakhm ph s 2435 smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu 24 mkrakhm ph s 2435 1 thnwakhm ph s 2444 smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunmihysuriysngkhla 1 thnwakhm ph s 2444 23 tulakhm ph s 2453 smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunnkhrswrrkhwrphinit 23 tulakhm ph s 2453 11 phvscikayn ph s 2454 smedcphraecanxngyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunnkhrswrrkhwrphinit 11 phvscikayn ph s 2454 26 phvscikayn ph s 2468 smedcphraecanxngyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmhlwngnkhrswrrkhwrphinit 26 phvscikayn ph s 2468 21 minakhm ph s 2469 smedcphraecaphiyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmhlwngnkhrswrrkhwrphinit 21 minakhm ph s 2469 2 minakhm ph s 2478 smedcphraecaphiyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit 2 minakhm ph s 2478 18 mkrakhm ph s 2487 smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinitekhruxngrachxisriyaphrn smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit thrngidrbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnthngithyaelatangpraeths dngni ekhruxngrachxisriyaphrnithy ph s 2434 ekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs m c k fayhna ph s 2437 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn n r fayhna ph s 2443 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmeklawiess p c w darapradbephchr ph s 2455 ekhruxngrachxisriyaphrnrtnwraphrn r w fayhna ph s 2461 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 1 esnangkhabdi s r ph s 2456 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch ph s 2463 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m ph s 2464 ehriyydusdimala ekhmrachkaraephndin r d m ph ph s 2446 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s ph s 2458 ehriyyckrmala r c m ph s 2468 ehriyysarthulmala r s th ph s 2447 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 chnthi 2 m p r 2 ph s 2451 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 1 c p r 1 ph s 2453 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 1 w p r 1 ph s 2469 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 1 p p r 1 ph s 2436 ehriyyrchdaphieskmala r s ph s 2440 ehriyypraphasmala r p m ph s 2441 ehriyyrachini s ph ph s 2446 ehriyythwithaphiesk th s ph s 2450 ehriyyrchmngkhl r r m ph s 2451 ehriyyrchmngkhlaphiesk rchkalthi 5 r m s 5 ph s 2454 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 6 r r s 6 ph s 2468 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 7 r r s 7 ph s 2475 ehriyyechlimphrankhr 150 pi r ch ph ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths skhesin ph s 2440 ekhruxngrachxisriyaphrnmngkudrux ednmark ph s 2450 ekhruxngrachxisriyaphrnaednenxobr chnthi 1 ph s 2473 ekhruxngrachxisriyaphrnixyra nxrewy ph s 2450 ekhruxngrachxisriyaphrnnkbuyoxlaf chnthi 1 baedin ph s 2446 ekhruxngrachxisriyaphrnaehngkhwamphkdi chnthi 1 prsesiy ph s 2448 ekhruxngrachxisriyaphrnnkxinthriaedng chnthi 1 frngess ph s 2450 ekhruxngxisriyaphrnelchiyngdxenxr chnthi 1 ph s 2464 ehriyykrwedxaekr yipun ph s 2452 ekhruxngrachxisriyaphrnxathityxuthy chnsungsudpradbdxkkhiri ebranchiwkh ph s 2452 ekhruxngrachxisriyaphrnsingotihnrich chnthi 1 xitali ph s 2448 ekhruxngrachxisriyaphrnnkbuymxrisaelalasars chnthi 1 xxsetriy hngkari ph s 2454 ekhruxngrachxisriyaphrneloxphxlth chnthi 1 sepn ph s 2470 ekhruxngrachxisriyaphrnkarolsthi 3 chnsungsudphrays smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinitrbich ithyaephnk wbr sngkdkxngthphbksyam kxngthpheruxsyam kxngesuxpachnyscxmphl cxmphlerux naykxngexkphraysthhar nayphltri nayphleruxexk 30 thnwakhm ph s 2460 cxmphlerux 21 mithunayn ph s 2463 cxmphlphraysesuxpa 17 mithunayn ph s 2454 naykxngtri 25 phvsphakhm ph s 2455 naykxngexkphngsawliphngsawlikhxngsmedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit 16 24 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 8 12 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly 17 25 smedcphraxmrinthrabrmrachini 4 6 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 18 26 engin aestn 9 13 smedcphrasrisurieynthrabrmrachini 19 27 smedcphraecaphinangethx ecafakrmphrasrisudarks 2 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw 20 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw 10 smedcphrabrmrachmatamhykaethx krmhmunmatyaphithks 21 ecacxmmardathrphy inrchkalthi 3 5 smedcphraethphsirinthrabrmrachini 11 hmxmnxy siriwngs n xyuthya 1 smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit 24 16 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 12 8 phrabathsmedcphraphuththelishlanphaly 25 17 smedcphraxmrinthrabrmrachini 6 4 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 26 18 engin aestn 13 9 smedcphrasrisurieynthrabrmrachini 27 19 smedcphraecaphinangethx ecafakrmphrasrisudarks 3 smedcphrapitucchaeca sukhumalmarsri phraxkhrrachethwi 28 ecaphrayaxrrkhmhaesna bunnakh 14 smedcecaphrayabrmmhaphiichyyati tht bunnakh 29 ecakhunphrarachphnthunwl 7 ecakhuncxmmardasali inrchkalthi 4 15 hmxmkhlay echingxrrthxangxingnxmraluk 18 mkrakhm wnkhlaywnsinphrachnm ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit ecafankpraphnth phrabidaaehngephlngithyedim tharngskdi xayuwthna rachskulckriwngs aelarachskulsmedcphraecataksinmharach krungethph sankphimphbrrnkic phimphkhrngthi 3 ph s 2544 490 hna hna hnathi ISBN 974 222 648 2 prakaskarrbphrasuphrrnbtrechlimphranamphl PDF rachkiccanuebksa 8 43 390 391 24 mkrakhm ph s 2434 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help phrarachphithimngkhlkaroskntsmedcphraecalukyaethx PDF rachkiccanuebksa 11 41 325 328 6 mkrakhm ph s 2437 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help phrabrmrachoxngkar prakas epliynphranamkrm PDF rachkiccanuebksa 18 35 683 685 1 thnwakhm ph s 2444 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate aela date help khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 10 21 subkhnemux 2006 10 11 aecngkhwamkrmyuththnathikar eruxng ihnayphlexk smedcphrabrmoxrsathirach aelanayphltri smedcphraecalukyaethx ecafakrmkhunnkhrswrrkhwrphinit epnrachxngkhrksphiess PDF rachkiccanuebksa 20 35 595 29 phvscikayn 2446 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help phrabrmrachoxngkar prakas tngphubychakarkrmthharerux PDF rachkiccanuebksa 20 48 813 28 kumphaphnth 2446 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help phrarachphithisrisccpankalaelatngxngkhmntri PDF rachkiccanuebksa 20 52 879 880 27 minakhm 2446 subkhnemux 30 phvscikayn 2559 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar prakas khanaphranamphrabrmwngsanuwngs elm 27 txn k 30 tulakhm ph s 2453 hna 1 rachkiccanuebksa bychiphranamaelanamxngkhmntri thiphrarachthansyyabtraelw elm 27 txn 0 ng 1 mkrakhm r s 129 hna 2 273 4 phrarachthansyyabtrthharerux phrabrmrachoxngkar prakas eluxnaeltngkrmaeltngecaphraya phrabrmrachoxngkar prakas sthapnaphraxisriysechlimphraxphiithyaelaeluxnkrmphrarachwngs PDF rachkiccanuebksa 42 0 k 378 380 21 minakhm 2468 subkhnemux 26 knyayn 2561 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help chatachati 2475 sarkhdithangithyphibiexs 29 krkdakhm ph s 2555 prakaskrathrwngklaohm eruxng ihnaythharphncakpracakar sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr rachskulwngs phimphkhrngthi 14 krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr 2554 296 hna hna 89 90 ISBN 978 974 417 594 6 kahndkar thi 7 2493 phrarachthanephlingsphcxmphl smedcphraecabrmwngsethxecafakrmphrankhrswrrkhwrphinit phrasphphlexk smedcphraecabrmwngsethxecafakrmphrayanrisranuwttiwngs aelaphrasph phraecabrmwngsethxphraxngkhecaphwngsrxysxangkhphraxngkhecapraphaphrrnphiily n phraemruthxngsnamhlwng phuththskrach 2493 PDF rachkiccanuebksa 67 21 ng 1525 1540 1550 11 emsayn 2493 subkhnemux 20 krkdakhm 2562 phrabrmrachoxngkar prakas ykphrawrwngsethx epnphraecawrwngsethx elm 27 txn k 8 mkrakhm ph s 2453 hna 99 phrabrmrachoxngkar prakas tngphrawrwngsethxphraxngkheca elm 44 txn 0k 8 phvscikayn ph s 2470 hna253 kitiwthna ichynt pkmntri hmxmrachwngs sayphraolhitinphraphuththecahlwng krungethph diexmdi ph s 2551 290 hna ISBN 978 974 312 022 0 enuxnginnganphrarachthanephlingphrasph phraecawrwngsethx phraxngkhecaphisithsbsmy krungethph orngphimphithyekhsm ph s 2517 43 hna darngtaaehnnghnathirachkarsakhythngfayklaohmaelamhadithyhlayrchkal phrarachthanysnaynawaexk r n s aecngkhwamkrmyuththnathikar phrabrmrachoxngkar prakastngphubychakarkrmthharerux bychiphranamaelanamxngkhmntri thiphrarachthansyyabtraelw darngtaaehnngxngkhmntri rayaewladarngtaaehnng esnabdikrathrwngthhareruxrayaewladarngtaaehnng phrabrmrachoxngkar prakastngesnathikarthharbk prakastngxupnayksphakachadsyam phrabrmrachoxngkar prakas elikxphirthmntrispha PDF rachkiccanuebksa 49 0 k 2618 17 krkdakhm 2475 subkhnemux 8 minakhm 2562 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a trwcsxbkhawnthiin accessdate help phrabrmrachoxngkar prakasepliynesnabdikrathrwngmhadithyaelatngphurngtaaehnngesnabdikrathrwngklaohm phrabrmrachoxngkar prakastngxupnayksphapxngknphrarachxanackr smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunmihysuriysngkhla smedcphraecalukyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmkhunnkhrswrrkhwrphinit smedcphraecaphiyaethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 09 14 subkhnemux 2008 11 16 rachkiccanuebksa karrbphrasuphrrnbtrechlimphranam elm 8 txnthi 43 hna 387 24 mkrakhm 110 rachkiccanuebksa phrarachphithimngkhlkaroskntsmedcphraecalukyaethx elm 11 txnthi 42 hna 338 13 mkrakhm 113 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnculcxmeklafayhnaaelafayin elm 17 txnthi 35 hna 501 25 phvscikayn 119 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 45 txnthi 0 ng hna 2403 18 phvscikayn 2471 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn trartnwraphrn elm 29 txnthi 0 ng hna 648 16 mithunayn 131 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn xnmiskdiramathibdi elm 35 txnthi 0 ng hna 981 28 krkdakhm 2461 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 30 txnthi 0 ng hna 1962 30 phvscikayn 2456 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 37 txnthi 0 ng hna 3618 30 mkrakhm 2463 rachkiccanuebksa phrarachthanekhmrachkaraehngehriyydusdimala elm 38 txnthi 0 ng hna 2606 11 thnwakhm 2464 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyydusdimala elm 20 txnthi 27 hna 445 4 tulakhm 122 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyckrmala elm 32 txnthi 0 ng hna 2528 16 mkrakhm 2458 rachkiccanuebksa sngekhruxngrachxisriyaphrnipphrarachthan elm 43 txnthi 0 ng hna 439 2 phvsphakhm 2469 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 elm 21 txnthi 32 hna 564 6 phvscikayn 123 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrn rchkalpccubnfayhna elm 25 txnthi 35 hna 1012 29 phvscikayn 127 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrnrchkalpccubn fayhna elm 27 txnthi 0 ng hna 2409 11 mkrakhm 129 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyyrtnaphrnfayhna elm 43 txnthi 0 ng hna 3120 26 phvscikayn 2469 rachkiccanuebksa khawesdcphrarachdaeninmaodythangothrelkh elm 14 txnthi 22 hna 292 29 singhakhm 116 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrnaelaehriyytangpraeths elm 24 txnthi 38 hna 1007 22 thnwakhm 126 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbtratangpraeths elm 47 txnthi 0 ng hna 2355 28 knyayn 2473 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyattratangpraeths elm 22 txnthi 23 hna 527 3 knyayn 124 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngxisriyaphrntangpraeths lingkesiy elm 38 txnthi 0 ng hna 3116 22 mkrakhm 2464 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 26 txnthi 0 ng hna 1596 24 tulakhm 128 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyat traekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 22 txnthi 31 hna 670 29 tulakhm 124 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 28 txnthi 0 ng hna 2967 3 thnwakhm 130 rachkiccanuebksa phrarachthanphrabrmrachanuyatpradbekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths elm 44 txnthi 0 ng hna 3700 19 kumphaphnth 2470 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 08 16 subkhnemux 2020 05 07 phrarachthanysthharbk idrbphrarachthanysesuxpanaykxngtri idrbphrarachthanysesuxpanaykxngexk culalngkrnrachsnttiwngs phranamphrarachoxrs phrarachthida aelaphrarachndda chiwitinwngbangkhunphrhm kittiphngs wiorcnthrrmakuraehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit cxmphlerux smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit 100 pi aehngwnprasuti esdcinkrm phltri phraecawrwngsethx phraxngkhecacumphtphngsbriphtr krmhmunnkhrswrrkhskdiphinit cxmphlerux cxmphl smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnth krmphrankhrswrrkhwrphinit 2005 12 06 thi ewyaebkaemchchin chmrmdntriithy ekstrsastr kaaephngaesn 2008 03 29 thi ewyaebkaemchchin phiphithphnththhareruxkxnhna smedcphraecabrmwngsethx ecafabriphtrsukhumphnthu krmphrankhrswrrkhwrphinit thdipsmedcphrarachpitulabrmphngsaphimukh ecafaphanurngsiswangwngs krmphrayaphanuphnthuwngswredch phubychakarthharerux phubychakarkrmthharerux 24 kumphaphnth ph s 2446 10 thnwakhm ph s 2453 esnabdikrathrwngthharerux 11 thnwakhm ph s 2453 18 mithunayn ph s 2463 phraecabrmwngsethx krmhlwngchumphrekhtxudmskdiecaphrayabdinthredchanuchit aeym n nkhr esnabdikrathrwngklaohm 24 singhakhm ph s 2469 31 minakhm ph s 2471 phrawrwngsethx phraxngkhecabwredchsmedcphraecabrmwngsethx ecafayukhlthikhmphr krmhlwnglphburiraemswr esnabdikrathrwngmhadithy 1 emsayn ph s 2471 24 mithunayn ph s 2475 phrayacaaesnybdisribribal chit sunthrwr ecaphrayabdinthredchanuchit aeym n nkhr phubychakarthharbk 25 tulakhm ph s 2471 16 mithunayn ph s 2474 phrawrwngsethx phraxngkhecabwredchsmedcphraecanxngyaethx ecafaprachathipkskdiedchn krmhlwngsuokhthythrrmracha phusaercrachkaraethnphraxngkh 9 emsayn 8 phvsphakhm ph s 2475 smedcphraecabrmwngsethx ecafakrmphrayanrisranuwdtiwngs