บทความนี้ไม่มีจาก |
เหรียญรัตนาภรณ์ เป็นเหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในพระองค์พระมหากษัตริย์ สถาปนาขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2412 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สำหรับพระราชทานผู้ที่ทำความดีความชอบทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ทั้งส่วนราชการและส่วนพระองค์ เดิมชื่อ เหรียญรจนาภรณ์ และเปลี่ยนชื่อเป็นเหรียญรัตนาภรณ์ ในปี พ.ศ. 2416 มีทั้งหมด 5 ลำดับชั้น
เหรียญรัตนาภรณ์ | |
---|---|
มอบโดย พระมหากษัตริย์ไทย | |
ประเภท | เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในพระองค์พระมหากษัตริย์ |
วันสถาปนา | พ.ศ. 2412 |
ประเทศ | ราชอาณาจักรไทย |
จำนวนสำรับ | ไม่จำกัดจำนวน |
มอบเพื่อ | พระราชทานตามพระราชอัธยาศัย |
สถานะ | ยังพระราชทานอยู่ |
ผู้สถาปนา | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ประธาน | พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว |
สถิติการมอบ | |
รายแรก | พระยาชลยุทธโยธินทร์ 26 มกราคม พ.ศ. 2445 |
รายล่าสุด | อนุชิต นันทขว้าง 17 มีนาคม พ.ศ. 2567 |
ลำดับเกียรติ | |
สูงกว่า | ไม่มี (เหรียญบำเหน็จในพระองค์พระมหากษัตริย์ลำดับสูงสุด) |
รองมา | เหรียญราชรุจิ |
ตามธรรมเนียมในอดีต ผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ จะได้รับพระราชทานเครื่องยศประกอบในชั้นต่างๆ เหมือนเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าด้วย ดังนี้
- ชั้นที่ 1 ได้รับพระราชทาน พานหมากทองคำ และ หีบหมากทองคำ
- ชั้นที่ 2 ได้รับพระราชทาน พานหมากทองคำ
- ชั้นที่ 3 ได้รับพระราชทาน หีบหมากทองคำ
- ชั้นที่ 4 ได้รับพระราชทาน หีบหมากเงินกะไหล่ทอง
- ชั้นที่ 5 ได้รับพระราชทาน หีบหมากเงิน
ปัจจุบันได้ยกเลิกการพระราชทานเครื่องยศไปแล้ว
ประวัติ
เหรียญรัตนาภรณ์เป็นเหรียญราชอิสริยาภรณ์ที่สร้างขึ้นโดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2412 สำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบในพระองค์และในการช่าง เดิมชื่อ "เหรียญรจนาภรณ์" ซึ่งเป็นชั้นที่1 และ เหรียญบุษปมาลาซึ่งเป็นชั้นที่2 ภายหลังจากการการตราพระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ พ.ศ. 2416 จึงเปลี่ยนชื่อเป็น "เหรียญรัตนาภรณ์" แต่การสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ในครั้งนั้นก็ไม่ได้พระราชทานให้ผู้ใดมากกว่า 20 ปี
จนกระทั่ง พ.ศ. 2444 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปรารภถึงเจ้านายและข้าราชการ ซึ่งตามเสด็จประพาสเกาะชวาต้องลำบากตรากตรำ เพื่อช่วยกันพยาบาลสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมขุนนครราชสีมา ซึ่งประชวรหนักอยู่เกือบเดือน พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเหรียญรัตนาภรณ์ขึ้นใหม่ โดยให้แบ่งออกเป็น 5 ขั้น เพื่อพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบแก่ผู้โดยเสด็จในครั้งนั้นทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน และพระราชทานแก่ผู้อื่นเป็นบำเหน็จความชอบอย่างอื่นต่อมา
ในปี พ.ศ. 2447 เนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ขึ้นอีกอย่างหนึ่ง สำหรับพระราชทานพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการผู้รับราชการมาในรัชกาลที่ 4 หรือผู้เป็นสมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ หลังจากนั้น ได้มีการสถาปนาเหรียญรัตนาภรณ์ขึ้นในทุกรัชกาลจนถึงปัจจุบัน
ลักษณะ
ลักษณะตัวเหรียญ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2447 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสครบรอบ 100 ปี วันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีลักษณะเป็นวงกลม มีอักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. อยู่ในพวงมาลาเป็นรูปวงกลมและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า ม.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. เรือนเงินประดับเพชรล้วน
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า ม.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีแดง ขอบพวงมาลาประดับเพชร
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า ม.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีแดง ขอบเป็นทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า ม.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. ทองคำล้วน
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า ม.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ม.ป.ร. เงินล้วน
สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2444 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีลักษณะเป็นวงกลม มีอักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. อยู่ในพวงมาลาเป็นรูปวงกลมและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า จ.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. เรือนเงินประดับเพชรล้วน
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า จ.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีแดง ขอบพวงมาลาประดับเพชร
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า จ.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีแดง ขอบเป็นทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า จ.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. ทองคำล้วน
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า จ.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย จ.ป.ร. เงินล้วน
เหมือนกันทั้ง 5 ชั้น สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2453 โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีลักษณะเป็นรูปไข่ มีอักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. อยู่ในพวงมาลาและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า ว.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. เรือนเงินประดับเพชรล้วน
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า ว.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีดำ ขอบพวงมาลาประดับเพชร
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า ว.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. ลงยาราชาวดีสีดำ ขอบลงยาราชาวดีสีแดง
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า ว.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. ทองคำ ขอบลงยาราชาวดีสีแดง
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า ว.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. ทอง ขอบสร่งเงิน
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 5
เหมือนกันทั้ง 5 ชั้น สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2469 โดยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีลักษณะเป็นวงรี มีอักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. อยู่ในขอบวงรีหยิกทแยงสี่แง่และมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า ป.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. เรือนเงินประดับเพชรทั้งดวง หูทองคำ
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า ป.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. ทองคำลงยาสีเขียว ขอบเรือนเงินประดับเพชร หูทองคำ
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า ป.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. ทองคำลงยาสีเขียว ขอบเรือนเพชรสร่งเงิน หูทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า ป.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. ทองคำ ขอบเรือนเพชรสร่งเงิน หูทองคำ
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า ป.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ป.ป.ร. เงิน ขอบเรือนเพชรสร่งเงิน หูทองคำ
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 4
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 5
เหมือนกันทั้ง 5 ชั้น สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2480 สำหรับพระราชทานเป็นส่วนพระองค์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร มีลักษณะเป็นวงกลม มีอักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. อยู่ในขอบวงกลมซึ่งมีรัศมีและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า อ.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. เรือนเงินประดับเพชรทั้งดวง หูทองคำ
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า อ.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. ทองคำลงยาสีแดง ขอบเรือนเงินประดับเพชร หูทองคำ
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า อ.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. ทองคำลงยาสีแดง ขอบเพชรสร่งเงิน หูทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า อ.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. ทองคำ ขอบเพชรสร่งเงิน หูเงิน กาไหล่ทอง
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า อ.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย อ.ป.ร. เงิน ขอบเพชรสร่งเงิน หูเงิน กาไหล่ทอง
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 1
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 2
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 3
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 4
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 5
เหมือนกันทั้ง 5 ชั้น สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2495 สำหรับพระราชทานเป็นส่วนพระองค์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีลักษณะเป็นวงกลม มีอักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. อยู่ในขอบวงกลมซึ่งมีรัศมีและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า ภ.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. ขอบเรือนเงินประดับเพชรทั้งดวง
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า ภ.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. ทองคำลงยาสีขาว ขอบเรือนเงินประดับเพชร
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า ภ.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. ทองคำลงยาสีขาว ขอบเรือนทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า ภ.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. ทองคำ ขอบเพชรสร่งเงิน
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า ภ.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระบรมนามาภิไธย ภ.ป.ร. เงิน ขอบเพชรสร่งเงิน
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 4
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 5
สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2562 สำหรับพระราชทานเป็นส่วนพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน มีลักษณะเป็นวงกลม มีอักษรพระบรมนามาภิไธย ว.ป.ร. อยู่ในขอบวงกลมซึ่งมีรัศมีและมีหูสำหรับร้อยแพรแถบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ชั้น ได้แก่
- ชั้นที่ 1 ย่อว่า ว.ป.ร.๑ มีลักษณะเป็น อักษรพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. ทองคำประดับเพชรทั้งดวง
- ชั้นที่ 2 ย่อว่า ว.ป.ร.๒ มีลักษณะเป็น อักษรพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. ทองคำลงยาสีขาว ขอบเรือนเงินประดับเพชร
- ชั้นที่ 3 ย่อว่า ว.ป.ร.๓ มีลักษณะเป็น อักษรพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. กาไหล่ทองลงยาสีขาว ขอบสร่งทองคำ
- ชั้นที่ 4 ย่อว่า ว.ป.ร.๔ มีลักษณะเป็น อักษรพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. กาไหล่ทอง ขอบสร่งเงิน
- ชั้นที่ 5 ย่อว่า ว.ป.ร.๕ มีลักษณะเป็น อักษรพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. เงิน ขอบสร่งเงิน
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 1
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 2
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 3
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 4
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ 5
เหมือนกันทั้ง 5 ชั้น สำหรับสตรีใช้ผูกเป็นรูปแมลงปอ ส่วนบุรุษใช้กลัดอกเสื้อ
ลักษณะแพรแถบย่อ
แพรแถบย่อ | ชื่อ | ลักษณะ |
---|---|---|
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 | พื้นสีเหลือง ริมขลิบสีเขียวและสีแดง | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 | ริ้วสีขาวซึ่งอยู่ระหว่างกลางริ้วแดง 2 ข้างขนาดเท่ากัน | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 | พื้นสีเหลือง มีริ้วดำ 2 ข้าง | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 | พื้นสีเหลือง มีริ้วเขียว 2 ข้าง | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 | พื้นสีเหลือง มีริ้วแดง 2 ข้าง | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 | พื้นสีเหลือง มีริ้วขาว 2 ข้าง | |
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 | พื้นสีเหลือง มีริ้วขาว 2 ริ้ว 2 ข้าง |
การพระราชทาน
เหรียญรัตนาภรณ์จัดเป็นเหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในพระองค์พระมหากษัตริย์ นับเป็นเครื่องหมายในพระมหากรุณาส่วนพระองค์ โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะพระราชทานแก่ผู้ใดก็แล้วแต่จะทรงพระราชดำริเห็นสมควร ผู้ที่ได้รับพระราชทานจะได้รับประกาศนียบัตรทรงลงพระปรมาภิไธยและประทับพระราชลัญจกรประจำพระองค์กำกับไว้ หากได้รับพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ในชั้นที่สูงขึ้นต้องส่งเหรียญดวงเดิมคืน
หากผู้ได้รับพระราชทานเหรียญวายชนม์ จะพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ทายาทเก็บเหรียญเอาไว้เป็นเกียรติยศ และ เป็นเครื่องหมายเพื่อรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณได้ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้สามารถนำเหรียญร้อยสร้อยสวมคอหรือประดับโดยวิธีอื่นที่เหมาะได้ แต่จะนำไปร้อยแพรแถบเพื่อเอาไปประดับกับเสื้อไม่ได้ นอกจากนี้ยังสามารถเขียนอักษรย่อของเหรียญที่ได้รับพระราชทานไว้ท้ายชื่อได้อีกด้วย
พัดรัตนาภรณ์
พัดรัตนาภรณ์เป็นพัดประจำรัชกาลของพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี เริ่มมีขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อถวายพระสงฆ์ที่ทรงเคารพนับถือและทรงคุ้นเคยเป็นการส่วนพระองค์โดยเฉพาะ ในทำนองเดียวกันกับที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์แก่บุคคลทางฝ่ายอาณาจักร นอกจากนี้ยังทรงถวายพัดดังกล่าวแก่พระพุทธรูปสำคัญเพื่อเป็นพุทธบูชาอีกด้วย
พัดรัตนาภรณ์ถือว่าเป็นตาลปัตรพัดยศชนิดหนึ่ง ใช้ได้เฉพาะพระสงฆ์ที่ได้รับพระราชทานเท่านั้น และใช้เฉพาะเมื่อถวายอนุโมทนาในงานพระราชพิธีฉัตรมงคลเพียงงานเดียว ลักษณะของพัดโดยรวมเป็นพัดหน้านางรูปไข่ ลวดลายพัดจำลองมาจากลวดลายของเหรียญรัตนาภรณ์ในแต่ละรัชกาล และมีการแบ่งลำดับชั้นของพัดเช่นเดียวกับเหรียญรัตนาภรณ์
- พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6
- พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 1
- พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1
อ้างอิง
- สมเด็จกรมพระยาดำรงเดชานุภาพ, หน้า 174
- ราชกิจจานุเบกษา, การบำเพ็ญพระราชกุศล ในอภิลักขิตสมัย นับจำเดิมแต่วันพระบรมมหาประสูตรกาลในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวบรรจบครบ ๑๐๐ ปี, เล่ม ๒๑, ตอน ๑๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๖๐
- สมเด็จกรมพระยาดำรงเดชานุภาพ, หน้า 175
- สมเด็จกรมพระยาดำรงเดชานุภาพ, หน้า 176
- สมเด็จกรมพระยาดำรงเดชานุภาพ, หน้า 177
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๗ พุทธศักราช ๒๔๖๙, เล่ม ๔๓, ตอน ๐ ก, ๑๗ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๖๙, หน้า ๕๐๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๘ พุทธศักราช ๒๔๘๐, เล่ม ๕๔, ตอน ๐ ก, ๒๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๐, หน้า ๙๔๒
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๙ พ.ศ. ๒๔๙๕, เล่ม ๖๙, ตอน ๕๕ ก ฉบับพิเศษ, ๑๒ กันยายน พ.ศ. ๒๔๙๕, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๑๐ พ.ศ. ๒๕๖๒ , เล่ม ๖๙, ตอน ๙๔ ก, ๓๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๒, หน้า ๑-๓
หนังสือ
- สมเด็จกรมพระยาดำรงเดชานุภาพ, ตำนานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า, โรงพิมพ์พระจันทร์, พ.ศ. 2512
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir ehriyyrtnaphrn epnehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinphraxngkhphramhakstriy sthapnakhunemux ph s 2412 odyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw sahrbphrarachthanphuthithakhwamdikhwamchxbthngfayhnaaelafayin thngswnrachkaraelaswnphraxngkh edimchux ehriyyrcnaphrn aelaepliynchuxepnehriyyrtnaphrn inpi ph s 2416 mithnghmd 5 ladbchnehriyyrtnaphrnmxbody phramhakstriyithypraephthehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinphraxngkhphramhakstriywnsthapnaph s 2412praethsrachxanackrithycanwnsarbimcakdcanwnmxbephuxphrarachthantamphrarachxthyasysthanayngphrarachthanxyuphusthapnaphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwprathanphrabathsmedcphrawchireklaecaxyuhwsthitikarmxbrayaerkphrayachlyuththoythinthr 26 mkrakhm ph s 2445raylasudxnuchit nnthkhwang 17 minakhm ph s 2567ladbekiyrtisungkwaimmi ehriyybaehncinphraxngkhphramhakstriyladbsungsud rxngmaehriyyrachruci tamthrrmeniyminxdit phuthiidrbphrarachthanehriyyrtnaphrn caidrbphrarachthanekhruxngysprakxbinchntang ehmuxnekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekladwy dngni chnthi 1 idrbphrarachthan phanhmakthxngkha aela hibhmakthxngkha chnthi 2 idrbphrarachthan phanhmakthxngkha chnthi 3 idrbphrarachthan hibhmakthxngkha chnthi 4 idrbphrarachthan hibhmakenginkaihlthxng chnthi 5 idrbphrarachthan hibhmakengin pccubnidykelikkarphrarachthanekhruxngysipaelwprawtiehriyyrtnaphrnepnehriyyrachxisriyaphrnthisrangkhunodyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw emuxpi ph s 2412 sahrbphrarachthanepnbaehnckhwamchxbinphraxngkhaelainkarchang edimchux ehriyyrcnaphrn sungepnchnthi1 aela ehriyybuspmalasungepnchnthi2 phayhlngcakkarkartraphrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrn ph s 2416 cungepliynchuxepn ehriyyrtnaphrn aetkarsthapnaehriyyrtnaphrninkhrngnnkimidphrarachthanihphuidmakkwa 20 pi cnkrathng ph s 2444 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwthrngprarphthungecanayaelakharachkar sungtamesdcpraphasekaachwatxnglabaktraktra ephuxchwyknphyabalsmedcphraecalukyaethx ecafaxsdangkhedchawuth krmkhunnkhrrachsima sungprachwrhnkxyuekuxbeduxn phraxngkhcungoprdekla ihsrangehriyyrtnaphrnkhunihm odyihaebngxxkepn 5 khn ephuxphrarachthanepnbaehnckhwamchxbaekphuodyesdcinkhrngnnthngfayhnaaelafayin aelaphrarachthanaekphuxunepnbaehnckhwamchxbxyangxuntxma inpi ph s 2447 enuxnginoxkaskhrbrxb 100 pi wnphrarachsmphphkhxngphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwnn phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwthrngsthapnaehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 khunxikxyanghnung sahrbphrarachthanphrabrmwngsanuwngsaelakharachkarphurbrachkarmainrchkalthi 4 hruxphuepnsmachikekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn hlngcaknn idmikarsthapnaehriyyrtnaphrnkhuninthukrchkalcnthungpccubnlksnalksnatwehriyy ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 srangkhunemux ph s 2447 odyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw enuxnginoxkaskhrbrxb 100 pi wnphrarachsmphphkhxngphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw milksnaepnwngklm mixksrphrabrmnamaphiithy m p r xyuinphwngmalaepnrupwngklmaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 chnthi 5chnthi 1 yxwa m p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy m p r eruxnenginpradbephchrlwn chnthi 2 yxwa m p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy m p r lngyarachawdisiaedng khxbphwngmalapradbephchr chnthi 3 yxwa m p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy m p r lngyarachawdisiaedng khxbepnthxngkha chnthi 4 yxwa m p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy m p r thxngkhalwn chnthi 5 yxwa m p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy m p r enginlwn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 srangkhunemux ph s 2444 odyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw milksnaepnwngklm mixksrphrabrmnamaphiithy c p r xyuinphwngmalaepnrupwngklmaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa c p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy c p r eruxnenginpradbephchrlwn chnthi 2 yxwa c p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy c p r lngyarachawdisiaedng khxbphwngmalapradbephchr chnthi 3 yxwa c p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy c p r lngyarachawdisiaedng khxbepnthxngkha chnthi 4 yxwa c p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy c p r thxngkhalwn chnthi 5 yxwa c p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy c p r enginlwn ehmuxnknthng 5 chn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 srangkhunemux ph s 2453 odyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw milksnaepnrupikh mixksrphrabrmnamaphiithy w p r xyuinphwngmalaaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa w p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy w p r eruxnenginpradbephchrlwn chnthi 2 yxwa w p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy w p r lngyarachawdisida khxbphwngmalapradbephchr chnthi 3 yxwa w p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy w p r lngyarachawdisida khxblngyarachawdisiaedng chnthi 4 yxwa w p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy w p r thxngkha khxblngyarachawdisiaedng chnthi 5 yxwa w p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy w p r thxng khxbsrngenginehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 chnthi 5 ehmuxnknthng 5 chn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 srangkhunemux ph s 2469 odyphrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw milksnaepnwngri mixksrphrabrmnamaphiithy p p r xyuinkhxbwngrihyikthaeyngsiaengaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa p p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy p p r eruxnenginpradbephchrthngdwng huthxngkha chnthi 2 yxwa p p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy p p r thxngkhalngyasiekhiyw khxberuxnenginpradbephchr huthxngkha chnthi 3 yxwa p p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy p p r thxngkhalngyasiekhiyw khxberuxnephchrsrngengin huthxngkha chnthi 4 yxwa p p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy p p r thxngkha khxberuxnephchrsrngengin huthxngkha chnthi 5 yxwa p p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy p p r engin khxberuxnephchrsrngengin huthxngkhaehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 5 ehmuxnknthng 5 chn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 srangkhunemux ph s 2480 sahrbphrarachthanepnswnphraxngkhphrabathsmedcphrapremnthrmhaxannthmhidl phraxthmramathibdinthr milksnaepnwngklm mixksrphrabrmnamaphiithy x p r xyuinkhxbwngklmsungmirsmiaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa x p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy x p r eruxnenginpradbephchrthngdwng huthxngkha chnthi 2 yxwa x p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy x p r thxngkhalngyasiaedng khxberuxnenginpradbephchr huthxngkha chnthi 3 yxwa x p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy x p r thxngkhalngyasiaedng khxbephchrsrngengin huthxngkha chnthi 4 yxwa x p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy x p r thxngkha khxbephchrsrngengin huengin kaihlthxng chnthi 5 yxwa x p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy x p r engin khxbephchrsrngengin huengin kaihlthxngehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 chnthi 5 ehmuxnknthng 5 chn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 srangkhunemux ph s 2495 sahrbphrarachthanepnswnphraxngkhphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr milksnaepnwngklm mixksrphrabrmnamaphiithy ph p r xyuinkhxbwngklmsungmirsmiaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa ph p r 1 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy ph p r khxberuxnenginpradbephchrthngdwng chnthi 2 yxwa ph p r 2 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy ph p r thxngkhalngyasikhaw khxberuxnenginpradbephchr chnthi 3 yxwa ph p r 3 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy ph p r thxngkhalngyasikhaw khxberuxnthxngkha chnthi 4 yxwa ph p r 4 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy ph p r thxngkha khxbephchrsrngengin chnthi 5 yxwa ph p r 5 milksnaepn xksrphrabrmnamaphiithy ph p r engin khxbephchrsrngenginehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 5 sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux ehriyyrtnaphrn rchkalpccubn ehriyyrtnaphrn rchkalpccubn srangkhunemux ph s 2562 sahrbphrarachthanepnswnphraxngkhphrabathsmedcphraecaxyuhw rchkalpccubn milksnaepnwngklm mixksrphrabrmnamaphiithy w p r xyuinkhxbwngklmsungmirsmiaelamihusahrbrxyaephraethb odyaebngxxkepn 5 chn idaek chnthi 1 yxwa w p r 1 milksnaepn xksrphraprmaphiithy w p r thxngkhapradbephchrthngdwng chnthi 2 yxwa w p r 2 milksnaepn xksrphraprmaphiithy w p r thxngkhalngyasikhaw khxberuxnenginpradbephchr chnthi 3 yxwa w p r 3 milksnaepn xksrphraprmaphiithy w p r kaihlthxnglngyasikhaw khxbsrngthxngkha chnthi 4 yxwa w p r 4 milksnaepn xksrphraprmaphiithy w p r kaihlthxng khxbsrngengin chnthi 5 yxwa w p r 5 milksnaepn xksrphraprmaphiithy w p r engin khxbsrngenginehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 1 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 2 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 3 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 4 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 5 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 chnthi 5 ehmuxnknthng 5 chn sahrbstriichphukepnrupaemlngpx swnburusichkldxkesux lksnaaephraethbyx aephraethbyx chux lksnaehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 phunsiehluxng rimkhlibsiekhiywaelasiaedngehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 riwsikhawsungxyurahwangklangriwaedng 2 khangkhnadethaknehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 phunsiehluxng miriwda 2 khangehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 phunsiehluxng miriwekhiyw 2 khangehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 phunsiehluxng miriwaedng 2 khangehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 phunsiehluxng miriwkhaw 2 khangehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 phunsiehluxng miriwkhaw 2 riw 2 khangkarphrarachthanehriyyrtnaphrncdepnehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinphraxngkhphramhakstriy nbepnekhruxnghmayinphramhakrunaswnphraxngkh odyphrabathsmedcphraecaxyuhwcaphrarachthanaekphuidkaelwaetcathrngphrarachdariehnsmkhwr phuthiidrbphrarachthancaidrbprakasniybtrthrnglngphraprmaphiithyaelaprathbphrarachlyckrpracaphraxngkhkakbiw hakidrbphrarachthanehriyyrtnaphrninchnthisungkhuntxngsngehriyydwngedimkhun hakphuidrbphrarachthanehriyywaychnm caphrarachthanphrabrmrachanuyatihthayathekbehriyyexaiwepnekiyrtiys aela epnekhruxnghmayephuxralukinphramhakrunathikhunid phrarachthanphrabrmrachanuyatihsamarthnaehriyyrxysrxyswmkhxhruxpradbodywithixunthiehmaaid aetcanaiprxyaephraethbephuxexaippradbkbesuximid nxkcakniyngsamarthekhiynxksryxkhxngehriyythiidrbphrarachthaniwthaychuxidxikdwyphdrtnaphrnphdrtnaphrnepnphdpracarchkalkhxngphramhakstriyaehngrachwngsckri erimmikhuninrchsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw odythrngphrakrunaoprdekla ihsrangkhunephuxthwayphrasngkhthithrngekharphnbthuxaelathrngkhunekhyepnkarswnphraxngkhodyechphaa inthanxngediywknkbthithrngphrakrunaoprdekla phrarachthanehriyyrtnaphrnaekbukhkhlthangfayxanackr nxkcakniyngthrngthwayphddngklawaekphraphuththrupsakhyephuxepnphuththbuchaxikdwy phdrtnaphrnthuxwaepntalptrphdyschnidhnung ichidechphaaphrasngkhthiidrbphrarachthanethann aelaichechphaaemuxthwayxnuomthnainnganphrarachphithichtrmngkhlephiyngnganediyw lksnakhxngphdodyrwmepnphdhnanangrupikh lwdlayphdcalxngmacaklwdlaykhxngehriyyrtnaphrninaetlarchkal aelamikaraebngladbchnkhxngphdechnediywkbehriyyrtnaphrn phdrtnaphrn rchkalthi 6 phdrtnaphrn rchkalthi 7 chnthi 1 phdrtnaphrn rchkalthi 9 chnthi 1xangxingsmedckrmphrayadarngedchanuphaph hna 174 rachkiccanuebksa karbaephyphrarachkusl inxphilkkhitsmy nbcaedimaetwnphrabrmmhaprasutrkalinphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwbrrcbkhrb 100 pi elm 21 txn 12 6 phvscikayn ph s 2447 hna 560 smedckrmphrayadarngedchanuphaph hna 175 smedckrmphrayadarngedchanuphaph hna 176 smedckrmphrayadarngedchanuphaph hna 177 rachkiccanuebksa phrarachbyytiehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 phuththskrach 2469 elm 43 txn 0 k 17 tulakhm ph s 2469 hna 503 rachkiccanuebksa phrarachbyytiehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 phuththskrach 2480 elm 54 txn 0 k 23 singhakhm ph s 2480 hna 942 rachkiccanuebksa phrarachbyytiehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 ph s 2495 elm 69 txn 55 k chbbphiess 12 knyayn ph s 2495 hna 1 rachkiccanuebksa phrarachbyytiehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 ph s 2562 elm 69 txn 94 k 30 singhakhm ph s 2562 hna 1 3 hnngsux smedckrmphrayadarngedchanuphaph tananekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla orngphimphphracnthr ph s 2512