บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
สุโขทัย เป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ในภาคกลางตอนบน หรือบางที่จัดเป็นภาคเหนือตอนล่าง มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดแพร่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก กำแพงเพชร ตาก และลำปาง (เรียงตามเข็มนาฬิกาจากด้านเหนือ) มีแม่น้ำสายสำคัญไหลผ่านคือแม่น้ำยม เป็นที่ตั้งอาณาจักรของชนชาติไทยเมื่อกว่า 700 ปีที่ผ่านมา คำว่า "สุโขทัย" มาจากคำสองคำคือ "สุข+อุทัย" มีความหมายว่า "รุ่งอรุณแห่งความสุข "
จังหวัดสุโขทัย | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Changwat Sukhothai |
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง: | |
คำขวัญ: มรดกโลกล้ำเลิศ กำเนิดลายสือไทย เล่นไฟลอยกระทง ดำรงพุทธศาสนา งามตาผ้าตีนจก สังคโลกทองโบราณ สักการแม่ย่าพ่อขุน รุ่งอรุณแห่งความสุข | |
แผนที่ประเทศไทย จังหวัดสุโขทัยเน้นสีแดง | |
ประเทศ | ไทย |
การปกครอง | |
• ผู้ว่าราชการ | สุชาติ ทีคะสุข (ตั้งแต่ พ.ศ. 2565) |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 6,596.092 ตร.กม. (2,546.765 ตร.ไมล์) |
อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 30 |
ประชากร (พ.ศ. 2566) | |
• ทั้งหมด | 577,866 คน |
• อันดับ | อันดับที่ 43 |
• ความหนาแน่น | 87.60 คน/ตร.กม. (226.9 คน/ตร.ไมล์) |
• อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 51 |
รหัส ISO 3166 | TH-64 |
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
• ต้นไม้ | ตาล |
• ดอกไม้ | บัวหลวง |
• สัตว์น้ำ | ปลาก้างพระร่วง |
ศาลากลางจังหวัด | |
• ที่ตั้ง | ถนนนิกรเกษม ตำบลธานี อำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย 64000 |
• โทรศัพท์ | 0 5561 4531 |
• โทรสาร | 0 5561 1619 |
เว็บไซต์ | http://www.sukhothai.go.th/ |
ประวัติศาสตร์
สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น
ในพื้นที่ของจังหวัดสุโขทัยปัจจุบัน ในอดีตเป็นที่ตั้งของรัฐหนึ่งที่ตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำยม สถาปนาขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 18 ในฐานะสถานีการค้าของรัฐละโว้ ต่อมาเมื่อจักรวรรดิขแมร์และอาณาจักรพุกามเสื่อมอำนาจ ทำให้เกิดรัฐใหม่ขึ้นเป็นจำนวนมากในเวลาไล่เลี่ยกัน ราว พ.ศ. 1782 พ่อขุนบางกลางหาวและพ่อขุนผาเมืองได้ร่วมกันกระทำการยึดอำนาจจากขอมสบาดโขลญลำพงเป็นผลสำเร็จ และได้สถาปนาเอกราชให้รัฐสุโขทัยเป็นอาณาจักรสุโขทัย โดยพ่อขุนบางกลางหาวราชาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์สุโขทัยพระองค์แรกของอาณาจักรสุโขทัย หลังจากประสบปัญหาทั้งจากปัญหาภายนอกและภายในและการแทรกแซงจากอยุธยา ต่อมาอาณาจักรสุโขทัยถูกรวมเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอยุธยาไปในที่สุด
ในสมัยของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สุโขทัยถูกกำหนดให้เป็นหัวเมืองชั้นนอก หรือเมืองพระยามหานคร มีการกำหนดเป็นเมืองเอก โท หรือตรี ตามลำดับความสำคัญ ภายหลังการเสียกรุงครั้งที่หนึ่งและหลังประกาศอิสรภาพ และหลังจากชนะศึกที่แม่น้ำสะโตงแล้ว พระนเรศวรโปรดให้เทครัวหัวเมืองเหนือทั้งปวง (เมืองพระพิษณุโลกสองแคว เมืองสุโขทัย เมืองพิชัย เมืองสวรรคโลก เมืองกำแพงเพชร เมืองพิจิตร และเมืองพระบาง) ลงมาไว้ที่อยุธยาเพื่อเตรียมรับศึกใหญ่ พิษณุโลกและหัวเมืองเหนือทั้งหมดจึงกลายเป็นเมืองร้าง หลังจากเทครัวไปเมืองใต้ ผ่านไป 8 ปี พิษณุโลกได้ถูกฟื้นฟูอีกครั้ง แต่ถือเป็นเมืองเอกในราชอาณาจักร มิใช่ราชธานีฝ่ายเหนือ และเปลี่ยนสุโขทัยจากหัวเมืองชั้นนอก เป็นหัวเมืองชั้นโท คือเมืองพระยามหานครที่มีความสำคัญรองลงมา มีอยู่ 6 หัวเมือง ทางเหนือมีสวรรคโลก สุโขทัย กำแพงเพชร และเพชรบูรณ์ เพื่อรวมอำนาจเข้าสู่ส่วนกลาง สุโขทัยยังคงมีฐานะเป็นหัวเมืองชั้นโทจนถึงต้นสมัยรัตนโกสินทร์[]
ยุคมณฑลเทศาภิบาลถึงปัจจุบัน
จนกระทั่งยุครัชกาลของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ใน พ.ศ. 2437 ทรงยกเลิกระบบกินเมืองและระบบหัวเมืองแบบเก่า และกำหนดให้ใช้ระบบมณฑลเทศาภิบาล โดยจัดการปกครองส่วนภูมิภาคขึ้นกับกระทรวงมหาดไทย เป็นมณฑล เมือง อำเภอ หมู่บ้าน ทำให้บริเวณที่เป็นจังหวัดสุโขทัยในปัจจุบัน มีการจัดตั้งเมืองในระบบมณฑลเทศาภิบาลอยู่ด้วยกัน 2 แห่ง ภายใต้การปกครองของมณฑลพิษณุโลก ได้แก่ เมืองสวรรคโลก ซึ่งครอบคลุมส่วนเหนือของจังหวัดสุโขทัยในปัจจุบัน และ เมืองศุโขทัย (ตามการสะกดเดิม) ซึ่งครอบคลุมส่วนใต้
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว หลัง พ.ศ. 2459 คำว่า "จังหวัด" ได้กลายเป็นคำที่เรียกหน่วยการปกครองระดับต่ำกว่ามณฑลแทนคำว่า "เมือง" เพื่อแยกความกำกวมจากคำว่าเมืองที่ใช้เรียกที่ตั้งศูนย์กลางการปกครองของจังหวัด (อำเภอเมือง) ทำให้เมืองศุโขทัยและเมืองสวรรคโลกเปลี่ยนชื่อเรียกเป็น จังหวัดศุโขทัย และ จังหวัดสวรรคโลก ตามลำดับ
ณ วันที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2460 จังหวัดศุโขทัยแบ่งออกเป็น 3 อำเภอ 1 กิ่ง ตามที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ได้แก่
- อำเภอเมือง เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอธานี
- อำเภอศรีสำโรง เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอคลองตาล
- อำเภอกงไกรลาศ เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอบ้านไกร
- กิ่งบ้านด่าน เปลี่ยนชื่อเป็น กิ่งลานหอย
ส่วนจังหวัดสวรรคโลกแบ่งออกเป็น 2 อำเภอ ได้แก่
- อำเภอเมือง เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอวังไม้ขอน
- อำเภอด้ง เปลี่ยนชื่อ อำเภอหาดเสี้ยว
ในวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2474 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการยุบเลิกบางมณฑลและบางจังหวัด โดยยุบเลิกจังหวัดสุโขทัยและรวมท้องที่อำเภอสุโขทัยธานี อำเภอบ้านไกร อำเภอคลองตาล กิ่งอำเภอลานหอย กิ่งอำเภอโตนด เข้าไว้ในการปกครองของจังหวัดสวรรคโลก
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อมีการตราพระราชบัญญัติการบริหารราชการส่วนภูมิภาค พุทธศักราช 2476 ขึ้น ทำให้มณฑลทั้งหมดถูกล้มเลิกไป จังหวัดจึงกลายเป็นเขตการปกครองระดับสูงที่สุดของประเทศไทย
ในวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2482 มีการย้ายศาลากลางจังหวัดสวรรคโลกมาตั้งอยู่ในท้องที่อำเภอสุโขทัยธานี และเปลี่ยนแปลงชื่อจังหวัดสวรรคโลกเป็น จังหวัดสุโขทัย รวมทั้งเปลี่ยนชื่ออำเภอสุโขทัยธานี เป็นอำเภอเมืองสุโขทัย และอำเภอเมืองสวรรคโลก เป็นอำเภอสวรรคโลก
ภูมิศาสตร์
ตามการแบ่งจังหวัดเป็นภาคโดยคณะกรรมการภูมิศาสตร์แห่งชาติและราชบัณฑิตยสภา จังหวัดสุโขทัยตั้งอยู่ในภาคกลาง บริเวณตอนบนของภาค หากแบ่งเขตตามการพยากรณ์อากาศและเศรษฐกิจ สังคม จะจัดอยู่ในภาคเหนือตอนล่าง ห่างจากกรุงเทพมหานครตามระยะทางหลวงแผ่นดินประมาณ 440 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอวังชิ้น อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ อำเภอลับแล และอำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก และอำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพรานกระต่าย อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร และอำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองตาก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก และอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง
ภูมิประเทศ
พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดสุโขทัยจะเป็นที่ราบลุ่ม ทางตอนเหนือและตอนใต้ของจังหวัดมีลักษณะเป็นที่ราบสูง มีเขาหลวงเป็นภูเขาที่มีความสูงที่สุด วัดจากระดับน้ำทะเลมีความสูงประมาณ 1,200 เมตร โดยมีแนวภูเขายาวเป็นพืดทางด้านทิศตะวันตก ส่วนพื้นที่ตอนกลางของจังหวัดจะเป็นที่ราบ มีแม่น้ำยมไหลผ่านจากทิศเหนือจรดทิศใต้ ผ่านอำเภอศรีสัชนาลัย อำเภอสวรรคโลก อำเภอศรีสำโรง อำเภอเมืองสุโขทัย และอำเภอกงไกรลาศ ช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดสุโขทัยยาวประมาณ 170 กิโลเมตร
ภูมิอากาศ
จังหวัดสุโขทัยตั้งอยู่ทางภาคเหนือตอนล่าง ซึ่งลึกเข้ามาในแผ่นดิน จึงมีอุณหภูมิค่อนข้างสูง เกือบตลอดปี อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปี 27.9 องศาเซลเซียส ในฤดูร้อนอากาศร้อนอบอ้าว อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 33.8 องศาเซลเซียส โดยมีอากาศร้อนที่สุดอยู่ในเดือนเมษายน ซึ่งเคยตรวจอุณหภูมิสูงที่สุดได้ 44.5 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2559 ส่วนในฤดูหนาวอากาศมีอากาศหนาวเย็นโดยทั่วไป อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย 23.0 องศาเซลเซียส โดยมีอากาศหนาวที่สุดอยู่ในเดือนมกราคม ซึ่งเคยตรวจอุณหภูมิต่ำที่สุดได้ 5.5 องศาเซลเซียส เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2517
ข้อมูลภูมิอากาศของสุโขทัย | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °F | 88.9 | 92.1 | 96.1 | 100.2 | 94.8 | 92.8 | 91.8 | 91.2 | 90.9 | 91 | 89.4 | 87.8 | 92.26 |
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °F | 64.8 | 68 | 72.1 | 76.5 | 76.5 | 76.8 | 76.6 | 76.1 | 75.7 | 75.2 | 70.3 | 65.8 | 72.88 |
ปริมาณฝน นิ้ว | 0.461 | 0.272 | 0.654 | 2.689 | 6.232 | 8.319 | 5.807 | 6.906 | 11.547 | 7.591 | 0.24 | 0.374 | 51.087 |
Average high °C | 31.6 | 33.4 | 35.6 | 37.9 | 34.9 | 33.8 | 33.2 | 32.9 | 32.7 | 32.8 | 31.9 | 31.0 | 33.48 |
Average low °C | 18.2 | 20.0 | 22.3 | 24.7 | 24.7 | 24.9 | 24.8 | 24.5 | 24.3 | 24.0 | 21.3 | 18.8 | 22.71 |
Rainfall cm | 1.17 | 0.69 | 1.66 | 6.83 | 15.83 | 21.13 | 14.75 | 17.54 | 29.33 | 19.28 | 0.6 | 0.95 | 129.76 |
แหล่งที่มา: กรมอุตุนิยมวิทยา. "ค่ามาตรฐาน 30 ปีของสุโขทัย (1981-2010)" https://www.tmd.go.th/weather/province/last30years-1981-2010/sukhothai/10/373201 |
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- ตราประจำจังหวัด: รูปพ่อขุนรามคำแหงมหาราชประทับบนพระแท่นมนังคศิลาอาสน์
- ธงประจำจังหวัด: ธงพื้นสีแดง-เหลือง-เขียว แบ่งตามแนวนอน แถบสีเหลืองนั้นกว้างเป็น 2 เท่าของแถบสีแดงและสีเขียว ที่มุมธงด้านคันธงมีตราประจำจังหวัดเป็นรูปพ่อขุนรามคำแหงมหาราชประทับบนพระแท่นมนังคศิลาอาสน์
- คำขวัญประจำจังหวัด: มรดกโลกล้ำเลิศ กำเนิดลายสือไทย เล่นไฟลอยกระทง ดำรงพุทธศาสนา งามตาผ้าตีนจก สังคโลกทองโบราณ สักการแม่ย่าพ่อขุน รุ่งอรุณแห่งความสุข
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: ตาล (Borassus flabellifer)
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกบัวหลวง (Nelumbo nucifera)
- ธงประจำจังหวัดสุโขทัย
- ตราประจำจังหวัดสุโขทัย
- ต้นตาล ต้นไม้ประจำจังหวัดสุโขทัย
- ดอกบัวหลวง ดอกไม้ประจำจังหวัดสุโขทัย
- ตราผ้าผูกคอลูกเสือประจำจังหวัดสุโขทัย
การเมืองการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
การปกครองของสุโขทัยแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ, 86 ตำบล, 843 หมู่บ้าน
ลำดับที่ | ชื่ออำเภอ | แผนที่ | พื้นที่ (ตร.กม) | ประชากร (คน) | จำนวน ตำบล | จำนวน หมู่บ้าน |
---|---|---|---|---|---|---|
1. | เมืองสุโขทัย | 581.474 | 101,546 | 10 | 97 | |
2. | บ้านด่านลานหอย | 1,018.11 | 47,785 | 7 | 71 | |
3. | คีรีมาศ | 521.9 | 55,954 | 10 | 100 | |
4. | กงไกรลาศ | 502.382 | 62,888 | 11 | 109 | |
5. | ศรีสัชนาลัย | 2,050.511 | 90,706 | 11 | 148 | |
6. | ศรีสำโรง | 565.731 | 68,096 | 13 | 118 | |
7. | สวรรคโลก | 586.192 | 80,244 | 14 | 117 | |
8. | ศรีนคร | 199.865 | 25,297 | 5 | 49 | |
9. | ทุ่งเสลี่ยม | 569.932 | 48,744 | 5 | 59 |
ทำเนียบเจ้าเมืองและผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย
|
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่บริหารทั้งพื้นที่ของจังหวัดสุโขทัย คือ องค์การบริหารส่วนจังหวัดสุโขทัย และมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับพื้นฐาน 90 แห่ง ประกอบด้วย เทศบาลเมือง 3 แห่ง ได้แก่ เทศบาลเมืองศรีสัชนาลัย เทศบาลเมืองสวรรคโลก และเทศบาลเมืองสุโขทัยธานี, เทศบาลตำบล 18 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 69 แห่ง
ชื่อ | ประเภท | อำเภอ | จำนวนประชากร (คน) |
---|---|---|---|
สุโขทัยธานี | เทศบาลเมือง | อำเภอเมืองสุโขทัย | 13,664 |
บ้านสวน | เทศบาลตำบล | 4,265 | |
เมืองเก่า | 7,104 | ||
บ้านกล้วย | 15,950 | ||
บ้านสวน | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
เมืองเก่า | |||
ปากแคว | |||
ยางซ้าย | |||
บ้านหลุม | |||
ตาลเตี้ย | |||
ปากพระ | |||
วังทองแดง | |||
ลานหอย | เทศบาลตำบล | อำเภอบ้านด่านลานหอย | 3,539 |
ตลิ่งชัน | 9,966 | ||
ลานหอย | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
บ้านด่าน | |||
วังตะคร้อ | |||
วังน้ำขาว | |||
หนองหญ้าปล้อง | |||
วังลึก | |||
ทุ่งหลวง | เทศบาลตำบล | อำเภอคีรีมาศ | 7,062 |
บ้านโตนด | 2,962 | ||
โตนด | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
บ้านป้อม | |||
สามพวง | |||
ศรีคีรีมาศ | |||
หนองจิก | |||
นาเชิงคีรี | |||
หนองกระดิ่ง | |||
บ้านน้ำพุ | |||
ทุ่งยางเมือง | |||
กงไกรลาศ | เทศบาลตำบล | อำเภอกงไกรลาศ | 4,021 |
กง | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
ไกรนอก | |||
ไกรกลาง | |||
ไกรใน | |||
ดงเดือย | |||
ป่าแฝก | |||
กกแรต | |||
ท่าฉนวน | |||
หนองตูม | |||
บ้านใหม่สุขเกษม | |||
ศรีสัชนาลัย | เทศบาลเมือง | อำเภอศรีสัชนาลัย | 14,876 |
หาดเสี้ยว | เทศบาลตำบล | 6,459 | |
ป่างิ้ว | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
แม่สำ | |||
แม่สิน | |||
บ้านตึก | |||
หนองอ้อ | |||
ดงคู่ | |||
บ้านแก่ง | |||
สารจิตร | |||
ศรีสำโรง | เทศบาลตำบล | อำเภอศรีสำโรง | 7,161 |
วังลึก | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
สามเรือน | |||
บ้านนา | |||
วังทอง | |||
นาขุนไกร | |||
เกาะตาเลี้ยง | |||
วัดเกาะ | |||
บ้านไร่ | |||
ทับผึ้ง | |||
บ้านซ่าน | |||
วังใหญ่ | |||
ราวต้นจันทร์ | |||
เมืองสวรรคโลก | เทศบาลเมือง | อำเภอสวรรคโลก | 14,804 |
ในเมือง | เทศบาลตำบล | 8,053 | |
ป่ากุมเกาะ | 8,125 | ||
คลองยาง | 7,648 | ||
เมืองบางขลัง | 4,826 | ||
คลองกระจง | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
วังไม้ขอน | |||
ย่านยาว | |||
นาทุ่ง | |||
เมืองบางยม | |||
ท่าทอง | |||
ปากน้ำ | |||
หนองกลับ | |||
ศรีนคร | เทศบาลตำบล | อำเภอศรีนคร | 3,012 |
ศรีนคร | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
นครเดิฐ | |||
น้ำขุม | |||
คลองมะพลับ | |||
หนองบัว | |||
ทุ่งเสลี่ยม | เทศบาลตำบล | อำเภอทุ่งเสลี่ยม | 7,201 |
เขาแก้วศรีสมบูรณ์ | 7,808 | ||
กลางดง | 12,157 | ||
บ้านใหม่ไชยมงคล | องค์การบริหารส่วนตำบล | ||
ไทยชนะศึก | |||
ทุ่งเสลี่ยม |
การขนส่ง
ทางถนน
จังหวัดสุโขทัยมีระยะห่างจากกรุงเทพมหานครอยู่ประมาณ 427 กม. มีทางหลวงสายสำคัญที่ตัดผ่าน ได้แก่ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 ซึ่งเป็นถนนสายเศรษฐกิจตะวันออก-ตะวันตก เชื่อมต่อกับจังหวัดตากและจังหวัดพิษณุโลก, ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 เชื่อมต่อกับจังหวัดกำแพงเพชรและจังหวัดแพร่, และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 102 เชื่อมต่อกับจังหวัดอุตรดิตถ์ สามารถเดินทางได้ด้วย รถส่วนตัวและรถสาธารณะ เช่น รถทัวร์ รถประจำทาง รถตู้ สามารถขึ้นได้ที่ สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดสุโขทัย และจุดจอดรับทั่วจังหวัดในแต่ละอำเภอ
ทางราง
ในสุโขทัย มีสถานีรถไฟ 2 แห่ง ได้แก่ สถานีรถไฟสวรรคโลก อำเภอสวรรคโลก และสถานีรถไฟคลองมะพลับ อำเภอศรีนคร โดยเป็นทางรถไฟสายรองที่แยกออกจากเส้นทางรถไฟสายเหนือจาก สถานีชุมทางบ้านดารา ปัจจุบันมีเพียงขบวนเดียวที่เข้าออกเส้นทางสายนี้ คือ ขบวนรถท้องถิ่นที่ 405/406 ศิลาอาสน์-สวรรคโลก-ศิลาอาสน์
โดยคาดว่าในอนาคตจะมีรถไฟความเร็วสูงสายเหนือตัดผ่านจังหวัดสุโขทัย โดยมีสถานี 2 แห่งที่ตั้งในจังหวัด ได้แก่ สถานีรถไฟความเร็วสูงสุโขทัย และสถานีรถไฟความเร็วสูงศรีสัชนาลัย
ทางอากาศ
มี ท่าอากาศยานสุโขทัย หรือ สนามบินสุโขทัย ตั้งอยู่ในเขต 3 ตำบล คือ ต.ท่าทอง ต.คลองกระจง และ ต.ย่านยาว อ.สวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ให้บริการโดย บางกอกแอร์เวย์ส ของ บริษัท การบินกรุงเทพ จำกัด โดยมีเส้นทางคือ กรุงเทพ/สุวรรณภูมิ-สุโขทัย 4 เที่ยวทุกวัน
ระยะทางจากตัวเมืองไปยังอำเภอต่างๆ
- อำเภอศรีสำโรง 19 กิโลเมตร
- อำเภอคีรีมาศ 22 กิโลเมตร
- อำเภอกงไกรลาศ 22 กิโลเมตร
- อำเภอบ้านด่านลานหอย 31 กิโลเมตร
- อำเภอสวรรคโลก 39 กิโลเมตร
- อำเภอศรีนคร 49 กิโลเมตร
- อำเภอทุ่งเสลี่ยม 65 กิโลเมตร
- อำเภอศรีสัชนาลัย 66 กิโลเมตร
การศึกษา
ดูบทความหลักที่:รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดสุโขทัย
สถานศึกษาในจังหวัดสุโขทัยมีทั้งหมด 371 แห่ง แบ่งได้ดังนี้
สังกัด | จำนวน |
---|---|
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น | 35 |
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต1 | 124 |
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต2 | 162 |
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสุโขทัย | 27 |
สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา | 7 |
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน | 10 |
สถาบันอุดมศึกษาของรัฐ | 3 |
รวม | 368 |
สังกัด/ | องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น | สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา สุโขทัย เขต1 | สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษา สุโขทัย เขต2 | สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสุโขทัย | สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน | รวม |
---|---|---|---|---|---|---|
อำเภอ | ||||||
เมืองสุโขทัย | 7 | 32 | - | 5 | 4 | 48 |
บ้านด่านลานหอย | 2 | 24 | - | 2 | - | 28 |
คีรีมาศ | 4 | 32 | - | 2 | - | 38 |
กงไกรลาศ | 1 | 36 | - | 3 | - | 40 |
ศรีสัชนาลัย | 4 | - | 59 | 4 | 1 | 68 |
ศรีสำโรง | 3 | - | 35 | 4 | 3 | 45 |
สวรรคโลก | 10 | - | 29 | 4 | 2 | 45 |
ศรีนคร | 2 | - | 14 | 1 | - | 17 |
ทุ่งเสลี่ยม | 2 | - | 25 | 2 | - | 29 |
รวม | 35 | 124 | 162 | 27 | 10 | 358 |
*สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา สุโขทัย แบ่งเป็นสองเขต ดูบทความหลักที่:รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดสุโขทัย*
โรงเรียนมัธยมประจำอำเภอ
เมืองสุโขทัย : โรงเรียนสุโขทัยวิทยาคม (โรงเรียนประจำจังหวัดสุโขทัย), โรงเรียนอุดมดรุณี (โรงเรียนประจำจังหวัดสุโขทัย (หญิง))
บ้านด่านลานหอย : โรงเรียนบ้านด่านล่านหอยวิทยา
ศรีสำโรง : โรงเรียนศรีสำโรงชนูปถัมภ์
คีรีมาศ : โรงเรียนคีรีมาศพิทยาคม
สวรรคโลก : โรงเรียนสวรรค์อนันต์วิทยา (โรงเรียนประจำจังหวัดสุโขทัย)
กงไกรลาศ : โรงเรียนกงไกรลาศวิทยา
ศรีนคร : โรงเรียนศรีนคร
ศรีสัชนาลัย : โรงเรียนเมืองเชลียงวิทยา
ทุ่งเสลี่ยม : โรงเรียนทุ่งเสลี่ยมชนูปถัมภ์
สังกัด | ชื่อ | ประเภท | ที่ตั้งอำเภอ |
---|---|---|---|
อาชีวศึกษา | วิทยาลัยเทคนิคสุโขทัย | วิทยาลัยเทคนิค | เมืองสุโขทัย |
วิทยาลัยอาชีวศึกษาสุโขทัย | วิทยาลัยอาชีวศึกษา | ||
วิทยาลัยสารพัดช่างสุโขทัย | วิทยาลัยสารพัดช่าง | ||
วิทยาลัยการอาชีพศรีสัชนาลัย | วิทยาลัยการอาชีพ | ศรีสัชนาลัย | |
วิทยาลัยการอาชีพศรีสำโรง | วิทยาลัยการอาชีพ | ศรีสำโรง | |
วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีสุโขทัย | วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี | สวรรคโลก | |
สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ | วิทยาลัยนาฏศิลปสุโขทัย | วิทยาลัยนาฏศิลป | เมืองสุโขทัย |
รวม 7 แห่ง |
ระดับอุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ วิทยาเขตสุโขทัย
- มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตสุโขทัย
- ศูนย์วิทยพัฒนา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช จังหวัดสุโขทัย
สาธารณสุข
จังหวัดสุโขทัยมีโรงพยาบาลอยู่กระจายทั่วจังหวัด โดยมีโรงพยาบาลประจำจังหวัดทั่วไปหรือโรงพยาบาลประจำอำเภอขนาดใหญ่ อยู่สองแห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลสุโขทัย (โรงพยาบาลประจำจังหวัด) และโรงพยาบาลศรีสังวรสุโขทัย (โรงพยาบาลประจำอำเภอขนาดใหญ่) และโรงพยาบาลขนาดอื่น ๆ อีก 130 แห่ง
โรงพยาบาลประจำอำเภอ
- โรงพยาบาลกงไกรลาส
- โรงพยาบาลคีรีมาศ
- โรงพยาบาลบ้านด่านลานหอย
- โรงพยาบาลศรีนคร
- โรงพยาบาลศรีสัชนาลัย
- โรงพยาบาลสวรรคโลก
- โรงพยาบาลทุ่งเสลี่ยม
โรงพยาบาลเอกชน
- โรงพยาบาลพัฒนเวชสุโขทัย
- โรงพยาบาลรวมแพทย์ สุโขทัย
- สถานพยาบาลหมออาคม
เศรษฐกิจ
จังหวัดสุโขทัยเป็นจังหวัดขนาดกลาง มีประชากรอยู่ทั้งหมด 585,352 คน เป็นลำดับที่ 43 ของประเทศไทย ความหนาแน่น 88.74 คนต่อตารางกิโลเมตร มีจำนวนแรงงานทั้งสิ้น 336,555 คน มีผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดทั้งหมด 47,000 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 0.3 ของประเทศไทย ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดต่อหัว 77,681 บาทต่อปี หรือ 6,473 บาทต่อเดือน
โครงสร้างเศรษฐกิจของจังหวัดสุโขทัยแบ่งเป็นภาคบริการ 53%, ภาคเกษตร 35% และภาคอุตสาหกรรม 12% ปัจจัยขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่สำคัญได้แก่ สินค้าเกษตรพืชเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว การบริการ และการใช้จ่ายภาครัฐ โดยมีการลงทุนจากภาครัฐประมาณ 3,253 ล้านบาทต่อปี
การท่องเที่ยว
จังหวัดสุโขทัยมีนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศรวมทั้งสิ้น 926,877 คน แบ่งเป็นจากในประเทศ 850,448 คน และจากต่างประเทศ 76,429 คน โดยทำรายได้จากผู้เยี่ยมเยือนทั้งหมด 2,047 ล้านบาท ส่วนมากมีจุดหมายปลายทางที่ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย และอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย
เมืองสุโขทัย | ศรีสัชนาลัย | |||
---|---|---|---|---|
ตำบล | ชื่อสถานที่ | ตำบล | ชื่อสถานที่ | |
เมืองเก่า | ศาลหลักเมืองสุโขทัย พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติรามคำแหง พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนรามคำแหงมหาราช พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ วัดศรีชุม(พระอจนะ) เขื่อนทำนบพระร่วง(สรีดพงษ์) | ศรีสัชนาลัย | ศาลหลักเมืองศรีสัชนาลัย ศาลหลักเมืองเชลียง(ศาลพระร่วงพระลือ) อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ย่านพานิชย์หัตกรรมเงินทองโบราณ 800 ปี สนามแข่งขันBMXเฉลิมพระเกียรติ(หนองช้าง) วัดพระศรีรัตนมหาธาตุราชวรวิหาร (วัดพระปรางค์) แหล่งขุดข้นโบราณคดีโครงกระดูก(วัดชมชื่น) พระราชานุสาวรีย์พระมหาธรรมราชาที่ ๑(พระยาลิไท) วัดเชิงคีรี(หลวงพ่อโต 700 ปี) พิพิธภัณฑ์ชุมชนศรีสัชนาลัย บ้านศิลปะศิลาแลงอาร์ตแกลอรี่(วัดโคกสิงคาราม) | |
บ้านกล้วย | ทุ่งทะเลหลวง พุทธมณฑลสุโขทัย ทุ่งทะเลหลวง โครงการสวนสัตว์สุโขทัย สวนพฤษศาสตร์พระแม่ย่า สุโขทัย | หนองอ้อ | ศูนย์ศึกษาและอนุรักษ์เตาสังคโลก(เตาทุเรียง) ศูนย์หัตถกรรมพื้นบ้านโบราณหาดเสี้ยว(สุนทรีผ้าไทย) ชุมชนผ้าทอไทครั้ง | |
ธานี | ศาลพระแม่ย่า ศาลากลางจังหวัดสุโขทัย พระพุทธอุทยานสุโขทัย | บ้านแก่ง | อุทยานแห่งชาติศรีสัชนาลัย อ่างเก็บน้ำแม่ท่าแพ | |
บ้านสวน | พิพิธภัณฑ์ปลาในวรรณคดี สวนหลวง ร.๙ | หาดเสี้ยว | สาธรพิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ ชุมชนไทพวน บ้านหาดเสี้ยว | |
บ้านหลุม | พิพิธภัณฑ์สังคโลก | บ้านตึก | ท่องเที่ยวเชิงนิเวศบ้านนาต้นจั่น ปางช้างศรีสัชนาลัย(หมู่บ้านช้างบ้านภูนก) | |
สารจิตร | ศูนย์การท่องเที่ยวชุมชนบ้านคุกพัฒนา โดย อพท. | |||
สวรรคโลก | ทุ่งเสลี่ยม | |||
ตำบล | ชื่อสถานที่ | ตำบล | ชื่อสถานที่ | |
เมืองสวรรคโลก | ศาลหลักเมืองสวรรคโลก พิพิธภัณฑ์โรงเรียนสตรี "อนันตนารี" พิพิธภัณฑ์โรงพักเรือนทรงปั้นหยา พิพิธภัณฑ์ที่ว่าการอำเภอสวรรคโลก(หลังเก่า) วัดสว่างอารมณ์วรวิหาร (วัดจวน)ชุมชนบ้านโบราณตลาดเมืองสวรรคโลก สถานีรถไฟสวรรคโลก | ทุ่งเสลี่ยม | วัดทุ่งเสลี่ยม วัดพิพัฒน์มงคล | |
คลองกระจง | โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย | กลางดง | วัดเชิงผา หอรบโบราณ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าถ้ำเจ้าราม(ในเขตทุ่งเสลี่ยม) | |
ย่านยาว | พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสวรรคโลก | บ้านใหม่ไชยมงคล | วัดใหญ่ชัยมงคล | |
เมืองบางขลัง | เมืองโบราณบางขลัง พระราชานุสาวรีย์พ่อขุนบางกลางหาว พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ | ศรีสำโรง | ||
วังพิณพาทย์ | กุฏิพระสวรรค์วรนายก (ทองคำ โสโณ)วัดสวรรคาราม(วัดกลาง) | ตำบล | ชื่อสถานที่ | |
วังไม้ขอน | พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติสวรรควรนายก | นาขุนไกร | เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าถ้ำเจ้าราม(ในเขตศรีสำโรง) | |
ป่ากุมเกาะ | สวนหลวงพระร่วงเฉลิมพระเกียรติ (ทุ่งแม่ระวิง) | |||
บ้านด่านลานหอย | คีรีมาศ | |||
ตำบล | ชื่อสถานที่ | ตำบล | ชื่อสถานที่ | |
วังน้ำขาว | เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าถ้ำเจ้าราม(ในเขตบ้านด่านลานหอย) | นาเชิงคีรี | อุทยานแห่งชาติรามคำแหง | |
ตลิ่งชัน | พิพิธภัณฑ์โบราณคดีชุมชนบ้านวังหาด | โตนด | ศาลพระแม่ย่า อำเภอคีรีมาศ | |
ทุ่งหลวง | เครื่องปั้นดินเผาบ้านทุ่งหลวง | |||
กงไกรลาศ | ศรีนคร | |||
ตำบล | ชื่อสถานที่ | ตำบล | ชื่อสถานที่ | |
กง | วัดกงไกรลาศ ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมบ้านกง | ศรีนคร | สถานีรถไฟคลองมะพลับ | |
งานเทศกาลและประเพณีในจังหวัดสุโขทัย
จะจัดขึ้นช่วงปลายเดือนตุลาคม ถึง เดือนพฤศจิกายนของทุกๆปี ณ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย อ.เมืองสุโขทัย โดยจะมีกิจกรรมการจัดตลาดปสาน, การประกวดนางนพมาศ, การแสดงนาฏศิลป์ไทย, ลอยกระทง และยังมีการแสดงพลุ ตะไล ไฟพะเนียง ของทุกวันตลอดการจัดงาน
งานประเพณีแห่น้ำขึ้นโฮง
จัดขึ้นในวันที่ 18-19เมษายนของทุกปี ณ บริเวณลานอนุสาวรีย์เจ้าพ่อ เมืองด้ง ต.บ้านตึก อ.ศรีสัชนาลัย การจัดงานจัดขึ้นเพื่อเป็นการยกย่องเชิดชู “หมื่นนคร” หรือ “เจ้าพ่อเมืองด้ง” ผู้สร้างเมืองด้ง
งานหมากม่วงหมากปรางและงานของดีศรีสวรรคโลก
จัดขึ้นระหว่าง เดือนมีนาคม ถึง เดือนเมษายน ณ บริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอสวรรคโลก อ.สวรรคโลก เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร และเพิ่มช่องทางการจำหน่ายผลผลิตทางการเกษตรโดยเฉพาะมะม่วง มะปราง ซึ่งเป็นผลไม้ที่มีชื่อเสียงและมีผลผลิตเป็นจำนวนมากของอำเภอสวรรคโลก
งานประเพณีสงกรานต์และเทศกาลอาหารเมืองสวรรคโลก
จัดขึ้นทุกวันที่ 11-15 เมษายน ของทุกปี ไหว้พระ 3 ฤทธิ์ จัดขึ้นเพื่ออนุรักษ์และส่งเสริมประเพณีอันดีงามให้แก่ประชาชน ส่งเสริมอาชีพสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนในท้องถิ่น และส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองสวรรคโลก ณ สวนสุขภาพเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา ตรงข้ามที่ว่าการอำเภอสวรรคโลก
งานวันพิชิตยอดเขาหลวง
เป็นงานประจำปีที่จังหวัดสุโขทัยจัดให้นักท่องเที่ยวและประชาชนทั่วไป ได้เดินทางขึ้นสู่ยอดเขาหลวงในอุทยานแห่งชาติรามคำแหง อำเภอคีรีมาศ
งานสักการะพระแม่ย่า
เป็นงานจัดขึ้นในช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม มีมัจฉากาชาด เดินแบบแฟชั่นการกุศล ร่วมสักการะพระแม่ย่า และมีมหรสพและอาหารชื่อดังทั่วประเทศ
งานวันพ่อขุนรามคำแหงมหาราช
จัดขึ้นในช่วง 17-19 มกราคม ของทุกปีที่ อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย มีการแสดงแสงสีเสียง ประกวดลูกหลานพ่อขุน ตลาดโบราณ
งานแห่ช้างบวชนาคไทยพวน หาดเสี้ยว
จัดขึ้นในวันที่ 7 เมษายน ของทุกปี ที่วัดหาดเสี้ยว ต.หาดเสี้ยว อ.ศรีสัชนาลัย ภายในงานมีแห่ช้างข้ามลำน้ำยม มีบรรพชาอุปสมบท และการแสดงพื้นบ้าน
ผู้มีชื่อเสียงที่เกิดในจังหวัดสุโขทัย
วงการบันเทิง
- ชินกร ไกรลาศ (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง พ.ศ.2541)
- ประทีป สุขโสภา (ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน พ.ศ.2563)
- พงษ์ศักดิ์ พงษ์สุวรรณ หรือ เท่ง เถิดเทิง เป็นสมาชิกคณะตลกแก๊งสามช่า
- บุญญาวัลย์ พงษ์สุวรรณ หรือ ส้มเช้ง สามช่า เป็นนักแสดงตลก
- พวง แก้วประเสริฐ หรือ น้าพวง เชิญยิ้ม เป็นนักแสดงตลก และ เป็น 1ในสมาชิกจำอวดหน้าม่าน (เพลงฉ่อย)
- อติรุจ กิตติพัฒนะ (แคน) ผู้ประกาศข่าวช่อง 3 เอชดี
- ดรุณี สุทธิพิทักษ์ หรือ เป็กกี้ ศรีธัญญา เป็นศิลปินอิสระ
- สุภิสรา ศรีสุจินต์ (แก้ม) อดีตแชมป์ 103 สมัย จากรายการ ไมค์หมดหนี้ เสี่ยงโชค
- เป็นนักร้อง นักแสดง อดีตผู้เข้าแข่งขัน เพลงเอก (ฤดูกาลที่ 3) ทีมโค้ชโบ๊ท ปรัชญา
วงการการเมือง
- สมศักดิ์ เทพสุทิน ว่าที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข
- พรรณสิริ กุลนาถศิริ สมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคเพื่อไทย แบบแบ่งเขต เขต1
- นาตยา กรุณามิตร อดีตผู้สมัครสมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคก้าวไกล แบบแบ่งเขต เขต1
- ชูศักดิ์ คีรีมาศทอง สมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคเพื่อไทย แบบแบ่งเขต เขต2
- วศินภัทร์ กิตตินันท์พาณิช อดีตผู้สมัครสมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคก้าวไกล แบบแบ่งเขต เขต2
- ประภาพร ทองปากน้ำ สมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคเพื่อไทย แบบแบ่งเขต เขต3
- กัญญาวีร์ ทองสงค์ อดีตผู้สมัครสมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคก้าวไกล แบบแบ่งเขต เขต3
- จักรวาล ชัยวิรัตน์นุกุล สมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคเพื่อไทย แบบแบ่งเขต เขต4
- นวพันธ์ เอื้อคณิต อดีตผู้สมัครสมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคก้าวไกล แบบแบ่งเขต เขต4
- อดีตผู้สมัครสมาชิกผู้แทนราษฏร พรรคประชาธิปัตย์ แบบแบ่งเขต เขต1
วงการกีฬา
- พันตำรวจโท วิจารณ์ พลฤทธิ์ อดีตนักกีฬามวยสากลสมัครเล่น โอลิมปิก ซิดนีย์ 2000
พระภิกษุสงฆ์/สามเณร
- หลวงพ่อห้อม อมโร อดีตเจ้าอาวาสวัดคูหาสุวรรณ
- สามเณร กวีพัฒน์ ช่างทำ (สามเณรสกาย) อดีตสามเณรปลูกปัญญาธรรมปี ๑๐
อ้างอิง
- ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm 2016-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2564." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_64.pdf 2564. สืบค้น 28 กุมภาพันธ์ 2565.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-08-19. สืบค้นเมื่อ 2023-01-05.
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. 29 เมษายน 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2010-10-01.
- "ประกาศ เรื่องยุบรวมท้องที่บางมณฑลและบางจังหวัด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48: 576–578. 29 กุมภาพันธ์ 1932. สืบค้นเมื่อ 2024-06-03.
{{}}
: CS1 maint: url-status () - [1] 2008-04-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัดและอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-06-19. สืบค้นเมื่อ 2023-02-24.
- ภูมิอากาศจังหวัดสุโขทัย ศูนย์ภูมิอากาศ กองพัฒนาอุตุนิยมวิทยา กรมอุตุนิยมวิทยา มกราคม 2566
- กรมอุตุนิยมวิทยา ค่ามาตรฐาน 30 ปี (1981-2010) สุโขทัย
- สถิติจำนวนประชากรทางการทะเบียน
- ข้อมูลจำนวน อปท. แยกรายจังหวัด กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
- รถไฟความเร็วสูงในประเทศไทย
- ท่าอากาศยานสุโขทัย
- ที่ตั้งโรงเรียนสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
- สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต1
- สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุโขทัย เขต2
- สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสุโขทัย ข้อมูลพื้นฐานโรงเรียน/
- สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา สถานศึกษาในสังกัด สอศ. ในจังหวัดสุโขทัย[]
- Healthserv.net รายชื่อโรงพยาบาลในจังหวัดสุโขทัย
- สำนักงานคลังจังหวัดสุโขทัย
- [2]
- กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา สถิตินักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทย
- "แก่แล้วต้องเก๋าด้วย! "น้าพวง เชิญยิ้ม" สูงวัยแบบมีคุณค่า ชราแบบมีคุณภาพ". www.sanook.com/movie. 2023-05-20.
- "Facebook". www.facebook.com.
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
17°01′N 99°45′E / 17.01°N 99.75°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดสุโขทัย
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด 2005-04-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ประวัติจังหวัดสุโขทัย 2006-07-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- เว็บไซต์จังหวัดสุโขทัย
ก่อนหน้า | จังหวัดสุโขทัย | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
ไม่มี | อดีตเมืองหลวงราชอาณาจักรแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 1792 - พ.ศ. 1981) | กรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. 1893 - พ.ศ. 2310) |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
bthkhwamnixactxngkartrwcsxbtnchbb indaniwyakrn rupaebbkarekhiyn kareriyberiyng khunphaph hruxkarsakd khunsamarthchwyphthnabthkhwamid suokhthy epncnghwdhnungkhxngpraethsithy tngxyuinphakhklangtxnbn hruxbangthicdepnphakhehnuxtxnlang mixanaekhttidtxkbcnghwdaephr xutrditth phisnuolk kaaephngephchr tak aelalapang eriyngtamekhmnalikacakdanehnux miaemnasaysakhyihlphankhuxaemnaym epnthitngxanackrkhxngchnchatiithyemuxkwa 700 pithiphanma khawa suokhthy macakkhasxngkhakhux sukh xuthy mikhwamhmaywa rungxrunaehngkhwamsukh cnghwdsuokhthycnghwdkarthxdesiyngxksrormn xksrormnChangwat Sukhothaicaksayipkhwa bnlnglang wdmhathatu wdsrichum wdecdiyecdaethw xnusawriyphxkhunramkhaaehngmharach wdnangphya sridphngsthngtrakhakhwy mrdkolklaelis kaenidlaysuxithy elniflxykrathng darngphuththsasna ngamtaphatinck sngkholkthxngobran skkaraemyaphxkhun rungxrunaehngkhwamsukhaephnthipraethsithy cnghwdsuokhthyennsiaedngaephnthipraethsithy cnghwdsuokhthyennsiaedngpraeths ithykarpkkhrxng phuwarachkar suchati thikhasukh tngaet ph s 2565 phunthi thnghmd6 596 092 tr km 2 546 765 tr iml xndbphunthixndbthi 30prachakr ph s 2566 thnghmd577 866 khn xndbxndbthi 43 khwamhnaaenn87 60 khn tr km 226 9 khn tr iml xndbkhwamhnaaennxndbthi 51rhs ISO 3166TH 64sylksnpracacnghwd tnimtal dxkimbwhlwng stwnaplakangphrarwngsalaklangcnghwd thitngthnnnikreksm tablthani xaephxemuxngsuokhthy cnghwdsuokhthy 64000 othrsphth0 5561 4531 othrsar0 5561 1619ewbisthttp www sukhothai go th swnhnungkhxngsaranukrmpraethsithyprawtisastrsmysuokhthythungrtnoksinthrtxntn inphunthikhxngcnghwdsuokhthypccubn inxditepnthitngkhxngrthhnungthitngxyubnthirablumaemnaym sthapnakhunrawphuththstwrrsthi 18 inthanasthanikarkhakhxngrthlaow txmaemuxckrwrrdikhaemraelaxanackrphukamesuxmxanac thaihekidrthihmkhunepncanwnmakinewlaileliykn raw ph s 1782 phxkhunbangklanghawaelaphxkhunphaemuxngidrwmknkrathakaryudxanaccakkhxmsbadokhlylaphngepnphlsaerc aelaidsthapnaexkrachihrthsuokhthyepnxanackrsuokhthy odyphxkhunbangklanghawrachaphieskkhunepnphramhakstriysuokhthyphraxngkhaerkkhxngxanackrsuokhthy hlngcakprasbpyhathngcakpyhaphaynxkaelaphayinaelakaraethrkaesngcakxyuthya txmaxanackrsuokhthythukrwmepnswnhnungkhxngxanackrxyuthyaipinthisud insmykhxngsmedcphrabrmitrolknath suokhthythukkahndihepnhwemuxngchnnxk hruxemuxngphrayamhankhr mikarkahndepnemuxngexk oth hruxtri tamladbkhwamsakhy phayhlngkaresiykrungkhrngthihnungaelahlngprakasxisrphaph aelahlngcakchnasukthiaemnasaotngaelw phranerswroprdihethkhrwhwemuxngehnuxthngpwng emuxngphraphisnuolksxngaekhw emuxngsuokhthy emuxngphichy emuxngswrrkholk emuxngkaaephngephchr emuxngphicitr aelaemuxngphrabang lngmaiwthixyuthyaephuxetriymrbsukihy phisnuolkaelahwemuxngehnuxthnghmdcungklayepnemuxngrang hlngcakethkhrwipemuxngit phanip 8 pi phisnuolkidthukfunfuxikkhrng aetthuxepnemuxngexkinrachxanackr miichrachthanifayehnux aelaepliynsuokhthycakhwemuxngchnnxk epnhwemuxngchnoth khuxemuxngphrayamhankhrthimikhwamsakhyrxnglngma mixyu 6 hwemuxng thangehnuxmiswrrkholk suokhthy kaaephngephchr aelaephchrburn ephuxrwmxanacekhasuswnklang suokhthyyngkhngmithanaepnhwemuxngchnothcnthungtnsmyrtnoksinthr txngkarxangxing yukhmnthlethsaphibalthungpccubn aephnthixanaekhtkhxngsxngcnghwd ph s 2460 1 cnghwdswrrkholk 2 cnghwdsuokhthy cnkrathngyukhrchkalkhxngphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw in ph s 2437 thrngykelikrabbkinemuxngaelarabbhwemuxngaebbeka aelakahndihichrabbmnthlethsaphibal odycdkarpkkhrxngswnphumiphakhkhunkbkrathrwngmhadithy epnmnthl emuxng xaephx hmuban thaihbriewnthiepncnghwdsuokhthyinpccubn mikarcdtngemuxnginrabbmnthlethsaphibalxyudwykn 2 aehng phayitkarpkkhrxngkhxngmnthlphisnuolk idaek emuxngswrrkholk sungkhrxbkhlumswnehnuxkhxngcnghwdsuokhthyinpccubn aela emuxngsuokhthy tamkarsakdedim sungkhrxbkhlumswnit inrchsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw hlng ph s 2459 khawa cnghwd idklayepnkhathieriykhnwykarpkkhrxngradbtakwamnthlaethnkhawa emuxng ephuxaeykkhwamkakwmcakkhawaemuxngthiicheriykthitngsunyklangkarpkkhrxngkhxngcnghwd xaephxemuxng thaihemuxngsuokhthyaelaemuxngswrrkholkepliynchuxeriykepn cnghwdsuokhthy aela cnghwdswrrkholk tamladb n wnthi 24 emsayn ph s 2460 cnghwdsuokhthyaebngxxkepn 3 xaephx 1 king tamthiprakasinrachkiccanuebksa idaek xaephxemuxng epliynchuxepn xaephxthani xaephxsrisaorng epliynchuxepn xaephxkhlxngtal xaephxkngikrlas epliynchuxepn xaephxbanikr kingbandan epliynchuxepn kinglanhxy swncnghwdswrrkholkaebngxxkepn 2 xaephx idaek xaephxemuxng epliynchuxepn xaephxwngimkhxn xaephxdng epliynchux xaephxhadesiyw inwnthi 16 kumphaphnth ph s 2474 phrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhwmiphrabrmrachoxngkaryubelikbangmnthlaelabangcnghwd odyyubelikcnghwdsuokhthyaelarwmthxngthixaephxsuokhthythani xaephxbanikr xaephxkhlxngtal kingxaephxlanhxy kingxaephxotnd ekhaiwinkarpkkhrxngkhxngcnghwdswrrkholk phayhlngkarepliynaeplngkarpkkhrxng emuxmikartraphrarachbyytikarbriharrachkarswnphumiphakh phuththskrach 2476 khun thaihmnthlthnghmdthuklmelikip cnghwdcungklayepnekhtkarpkkhrxngradbsungthisudkhxngpraethsithy inwnthi 17 emsayn ph s 2482 mikaryaysalaklangcnghwdswrrkholkmatngxyuinthxngthixaephxsuokhthythani aelaepliynaeplngchuxcnghwdswrrkholkepn cnghwdsuokhthy rwmthngepliynchuxxaephxsuokhthythani epnxaephxemuxngsuokhthy aelaxaephxemuxngswrrkholk epnxaephxswrrkholkphumisastrtamkaraebngcnghwdepnphakhodykhnakrrmkarphumisastraehngchatiaelarachbnthityspha cnghwdsuokhthytngxyuinphakhklang briewntxnbnkhxngphakh hakaebngekhttamkarphyakrnxakasaelaesrsthkic sngkhm cacdxyuinphakhehnuxtxnlang hangcakkrungethphmhankhrtamrayathanghlwngaephndinpraman 440 kiolemtr mixanaekhttidtxkbcnghwdiklekhiyng dngni thisehnux tidtxkbxaephxwngchin xaephxednchy cnghwdaephr xaephxlbael aelaxaephxtrxn cnghwdxutrditth thistawnxxk tidtxkbxaephxphrhmphiram cnghwdphisnuolk aelaxaephxphichy cnghwdxutrditth thisit tidtxkbxaephxphrankratay xaephxlankrabux cnghwdkaaephngephchr aelaxaephxbangraka cnghwdphisnuolk thistawntk tidtxkbxaephxemuxngtak xaephxbantak cnghwdtak aelaxaephxethin cnghwdlapangphumipraeths phunthiswnihykhxngcnghwdsuokhthycaepnthirablum thangtxnehnuxaelatxnitkhxngcnghwdmilksnaepnthirabsung miekhahlwngepnphuekhathimikhwamsungthisud wdcakradbnathaelmikhwamsungpraman 1 200 emtr odymiaenwphuekhayawepnphudthangdanthistawntk swnphunthitxnklangkhxngcnghwdcaepnthirab miaemnaymihlphancakthisehnuxcrdthisit phanxaephxsrischnaly xaephxswrrkholk xaephxsrisaorng xaephxemuxngsuokhthy aelaxaephxkngikrlas chwngthiihlphancnghwdsuokhthyyawpraman 170 kiolemtr phumixakas cnghwdsuokhthytngxyuthangphakhehnuxtxnlang sunglukekhamainaephndin cungmixunhphumikhxnkhangsung ekuxbtlxdpi xunhphumiechliythngpi 27 9 xngsaeslesiys invdurxnxakasrxnxbxaw xunhphumisungsudechliy 33 8 xngsaeslesiys odymixakasrxnthisudxyuineduxnemsayn sungekhytrwcxunhphumisungthisudid 44 5 xngsaeslesiys emuxwnthi 11 phvsphakhm 2559 swninvduhnawxakasmixakashnaweynodythwip xunhphumitasudechliy 23 0 xngsaeslesiys odymixakashnawthisudxyuineduxnmkrakhm sungekhytrwcxunhphumitathisudid 5 5 xngsaeslesiys emuxwnthi 4 mkrakhm 2517 khxmulphumixakaskhxngsuokhthyeduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudechliy F 88 9 92 1 96 1 100 2 94 8 92 8 91 8 91 2 90 9 91 89 4 87 8 92 26xunhphumitasudechliy F 64 8 68 72 1 76 5 76 5 76 8 76 6 76 1 75 7 75 2 70 3 65 8 72 88primanfn niw 0 461 0 272 0 654 2 689 6 232 8 319 5 807 6 906 11 547 7 591 0 24 0 374 51 087Average high C 31 6 33 4 35 6 37 9 34 9 33 8 33 2 32 9 32 7 32 8 31 9 31 0 33 48Average low C 18 2 20 0 22 3 24 7 24 7 24 9 24 8 24 5 24 3 24 0 21 3 18 8 22 71Rainfall cm 1 17 0 69 1 66 6 83 15 83 21 13 14 75 17 54 29 33 19 28 0 6 0 95 129 76aehlngthima krmxutuniymwithya khamatrthan 30 pikhxngsuokhthy 1981 2010 https www tmd go th weather province last30years 1981 2010 sukhothai 10 373201sylksnpracacnghwdtrapracacnghwd rupphxkhunramkhaaehngmharachprathbbnphraaethnmnngkhsilaxasn thngpracacnghwd thngphunsiaedng ehluxng ekhiyw aebngtamaenwnxn aethbsiehluxngnnkwangepn 2 ethakhxngaethbsiaedngaelasiekhiyw thimumthngdankhnthngmitrapracacnghwdepnrupphxkhunramkhaaehngmharachprathbbnphraaethnmnngkhsilaxasn khakhwypracacnghwd mrdkolklaelis kaenidlaysuxithy elniflxykrathng darngphuththsasna ngamtaphatinck sngkholkthxngobran skkaraemyaphxkhun rungxrunaehngkhwamsukh tnimpracacnghwd tal Borassus flabellifer dxkimpracacnghwd dxkbwhlwng Nelumbo nucifera thngpracacnghwdsuokhthy trapracacnghwdsuokhthy tntal tnimpracacnghwdsuokhthy dxkbwhlwng dxkimpracacnghwdsuokhthy traphaphukkhxlukesuxpracacnghwdsuokhthykaremuxngkarpkkhrxngkarpkkhrxngswnphumiphakh karpkkhrxngkhxngsuokhthyaebngxxkepn 9 xaephx 86 tabl 843 hmuban aephnthixaephxincnghwdsuokhthyladbthi chuxxaephx aephnthi phunthi tr km prachakr khn canwn tabl canwn hmuban1 emuxngsuokhthy 581 474 101 546 10 972 bandanlanhxy 1 018 11 47 785 7 713 khirimas 521 9 55 954 10 1004 kngikrlas 502 382 62 888 11 1095 srischnaly 2 050 511 90 706 11 1486 srisaorng 565 731 68 096 13 1187 swrrkholk 586 192 80 244 14 1178 srinkhr 199 865 25 297 5 499 thungesliym 569 932 48 744 5 59thaeniybecaemuxngaelaphuwarachkarcnghwdsuokhthy thaeniybecaemuxngaelaphuwarachkarcnghwdsuokhthy ladb chux rayaewladarngtaaehnng1 ph s 2449 24502 phraphyuhaphibal ph s 2451 24563 ph s 2456 24604 n x x phrayawiechiyrprakar ph s 2461 24695 phrayaphithksxuthyekhtt ph s 2470 24726 phrayaxthyasywisuththi ph s 2473 24747 phraprasngkheksmrasdr ph s 2475 24778 phrasnithprachannth ph s 24789 hlwngxrrthwicitrcrryarks ph s 247910 phraxnumansarkrrm ph s 2480 248311 hlwngnrtthrksa ph s 2484 248612 nayphinit xksrsarsiththi ph s 248713 khunradbkhdi ph s 248814 khunphiessnkhrkic ph s 248915 khunrtnwrphngs ph s 2489 249016 hlwngxnumtirachkic ph s 2490 249517 nayechuxm sirisnthi ph s 2495 250018 nayechlim yupannth ph s 2501 250519 nayechuxm sirisnthi ph s 2505 250820 naysmas xmatykul ph s 2508 251221 nayrngsrrkh rngsikul ph s 2512 251522 nayechlim thawrewch ph s 2515 251923 naydarng wchiordm ph s 2519 2522 thaeniybecaemuxngaelaphuwarachkarcnghwdsuokhthy tx ladb chux rayaewladarngtaaehnng24 nayelxedch ecsdachtr ph s 2522 252325 nayiphthury limpithip ph s 2523 252526 nayxasa emkhswrrkh ph s 2525 252727 ph t xrun sngkhsubrrn ph s 2528 253128 ph t iphsal oxwathtrakul ph s 2531 253229 nay ph s 2532 253430 nayndth sriwihkh ph s 2534 253531 nayekiyrtiphnth nxymni ph s 2535 253832 naypraphnth chlwirawngs ph s 2538 254133 naynrinthr phanichkic ph s 2541 254434 nayxmrtht nirtisykul ph s 2544 254635 naysukic ecriyrtnkul ph s 2546 254936 naywnchy suthin ph s 2549 255137 nayoythinsr smuthrkhiric ph s 2551 255238 nayckrin epliynwngs ph s 2552 255539 nang ph s 2555 255640 nayckrin epliynwngs ph s 2556 255741 naypiti aekwslbsi ph s 2557 256042 nayphiphthn exkphaphnth ph s 2560 256143 nayimtri itrtilannth ph s 2561 256344 naywirul phrrnethwi ph s 2563 256545 naysuchati thikhasukh ph s 2565 pccubn karpkkhrxngswnthxngthin xngkhkrpkkhrxngswnthxngthinthibriharthngphunthikhxngcnghwdsuokhthy khux xngkhkarbriharswncnghwdsuokhthy aelamixngkhkrpkkhrxngswnthxngthinradbphunthan 90 aehng prakxbdwy ethsbalemuxng 3 aehng idaek ethsbalemuxngsrischnaly ethsbalemuxngswrrkholk aelaethsbalemuxngsuokhthythani ethsbaltabl 18 aehng aelaxngkhkarbriharswntabl 69 aehng raychuxxngkhkrpkkhrxngswnthxngthinincnghwdsuokhthy chux praephth xaephx canwnprachakr khn suokhthythani 1 ethsbalemuxng xaephxemuxngsuokhthy 13 664banswn 2 ethsbaltabl 4 265emuxngeka 7 104banklwy 15 950banswn 3 xngkhkarbriharswntablemuxngekapakaekhwyangsaybanhlumtaletiypakphrawngthxngaednglanhxy 2 ethsbaltabl xaephxbandanlanhxy 3 539tlingchn 9 966lanhxy 3 xngkhkarbriharswntablbandanwngtakhrxwngnakhawhnxnghyaplxngwnglukthunghlwng 2 ethsbaltabl xaephxkhirimas 7 062banotnd 2 962otnd 3 xngkhkarbriharswntablbanpxmsamphwngsrikhirimashnxngciknaechingkhirihnxngkradingbannaphuthungyangemuxngkngikrlas 2 ethsbaltabl xaephxkngikrlas 4 021kng 3 xngkhkarbriharswntablikrnxkikrklangikrindngeduxypaaefkkkaertthachnwnhnxngtumbanihmsukheksmsrischnaly 1 ethsbalemuxng xaephxsrischnaly 14 876hadesiyw 2 ethsbaltabl 6 459pangiw 3 xngkhkarbriharswntablaemsaaemsinbantukhnxngxxdngkhubanaekngsarcitrsrisaorng 2 ethsbaltabl xaephxsrisaorng 7 161wngluk 3 xngkhkarbriharswntablsameruxnbannawngthxngnakhunikrekaataeliyngwdekaabanirthbphungbansanwngihyrawtncnthremuxngswrrkholk 1 ethsbalemuxng xaephxswrrkholk 14 804inemuxng 2 ethsbaltabl 8 053pakumekaa 8 125khlxngyang 7 648emuxngbangkhlng 4 826khlxngkracng 3 xngkhkarbriharswntablwngimkhxnyanyawnathungemuxngbangymthathxngpaknahnxngklbsrinkhr 2 ethsbaltabl xaephxsrinkhr 3 012srinkhr 3 xngkhkarbriharswntablnkhredithnakhumkhlxngmaphlbhnxngbwthungesliym ethsbaltabl xaephxthungesliym 7 201ekhaaekwsrismburn 7 808klangdng 12 157banihmichymngkhl 3 xngkhkarbriharswntablithychnasukthungesliymkarkhnsngthangthnn cnghwdsuokhthymirayahangcakkrungethphmhankhrxyupraman 427 km mithanghlwngsaysakhythitdphan idaek thanghlwngaephndinhmayelkh 12 sungepnthnnsayesrsthkictawnxxk tawntk echuxmtxkbcnghwdtakaelacnghwdphisnuolk thanghlwngaephndinhmayelkh 101 echuxmtxkbcnghwdkaaephngephchraelacnghwdaephr aelathanghlwngaephndinhmayelkh 102 echuxmtxkbcnghwdxutrditth samarthedinthangiddwy rthswntwaelarthsatharna echn rththwr rthpracathang rthtu samarthkhunidthi sthanikhnsngphuodysarcnghwdsuokhthy aelacudcxdrbthwcnghwdinaetlaxaephx thangrang sthanirthifswrrkholk insuokhthy misthanirthif 2 aehng idaek sthanirthifswrrkholk xaephxswrrkholk aelasthanirthifkhlxngmaphlb xaephxsrinkhr odyepnthangrthifsayrxngthiaeykxxkcakesnthangrthifsayehnuxcak sthanichumthangbandara pccubnmiephiyngkhbwnediywthiekhaxxkesnthangsayni khux khbwnrththxngthinthi 405 406 silaxasn swrrkholk silaxasn odykhadwainxnakhtcamirthifkhwamerwsungsayehnuxtdphancnghwdsuokhthy odymisthani 2 aehngthitngincnghwd idaek sthanirthifkhwamerwsungsuokhthy aelasthanirthifkhwamerwsungsrischnaly thangxakas mi thaxakasyansuokhthy hrux snambinsuokhthy tngxyuinekht 3 tabl khux t thathxng t khlxngkracng aela t yanyaw x swrrkholk cnghwdsuokhthy ihbrikarody bangkxkaexrewys khxng bristh karbinkrungethph cakd odymiesnthangkhux krungethph suwrrnphumi suokhthy 4 ethiywthukwn rayathangcaktwemuxngipyngxaephxtang xaephxsrisaorng 19 kiolemtr xaephxkhirimas 22 kiolemtr xaephxkngikrlas 22 kiolemtr xaephxbandanlanhxy 31 kiolemtr xaephxswrrkholk 39 kiolemtr xaephxsrinkhr 49 kiolemtr xaephxthungesliym 65 kiolemtr xaephxsrischnaly 66 kiolemtrkarsuksadubthkhwamhlkthi raychuxorngeriynincnghwdsuokhthy sthansuksaincnghwdsuokhthymithnghmd 371 aehng aebngiddngni sthansuksaaebngtamsngkd sngkd canwnxngkhkrpkkhrxngswnthxngthin 35sanknganekhtphunthikarsuksaprathmsuksasuokhthy ekht1 124sanknganekhtphunthikarsuksaprathmsuksasuokhthy ekht2 162sanknganekhtphunthikarsuksamthymsuksasuokhthy 27sankngankhnakrrmkarkarxachiwsuksa 7sankngankhnakrrmkarkarsuksaexkchn 10sthabnxudmsuksakhxngrth 3rwm 368sthansuksakhnphunthan sngkd xngkhkrpkkhrxng swnthxngthin sanknganekhtphunthikarsuksa prathmsuksa suokhthy ekht1 sanknganekhtphunthikarsuksa prathmsuksa suokhthy ekht2 sanknganekhtphunthikarsuksamthymsuksasuokhthy sankngankhnakrrmkarkarsuksaexkchn rwmxaephxemuxngsuokhthy 7 32 5 4 48bandanlanhxy 2 24 2 28khirimas 4 32 2 38kngikrlas 1 36 3 40srischnaly 4 59 4 1 68srisaorng 3 35 4 3 45swrrkholk 10 29 4 2 45srinkhr 2 14 1 17thungesliym 2 25 2 29rwm 35 124 162 27 10 358 sanknganekhtphunthikarsuksaprathmsuksa suokhthy aebngepnsxngekht dubthkhwamhlkthi raychuxorngeriynincnghwdsuokhthy orngeriynmthympracaxaephx emuxngsuokhthy orngeriynsuokhthywithyakhm orngeriynpracacnghwdsuokhthy orngeriynxudmdruni orngeriynpracacnghwdsuokhthy hying bandanlanhxy orngeriynbandanlanhxywithya srisaorng orngeriynsrisaorngchnupthmph khirimas orngeriynkhirimasphithyakhm swrrkholk orngeriynswrrkhxnntwithya orngeriynpracacnghwdsuokhthy kngikrlas orngeriynkngikrlaswithya srinkhr orngeriynsrinkhr srischnaly orngeriynemuxngechliyngwithya thungesliym orngeriynthungesliymchnupthmph radbxachiwsuksa sngkd chux praephth thitngxaephxxachiwsuksa withyalyethkhnikhsuokhthy withyalyethkhnikh emuxngsuokhthywithyalyxachiwsuksasuokhthy withyalyxachiwsuksawithyalysarphdchangsuokhthy withyalysarphdchangwithyalykarxachiphsrischnaly withyalykarxachiph srischnalywithyalykarxachiphsrisaorng withyalykarxachiph srisaorngwithyalyekstraelaethkhonolyisuokhthy withyalyekstraelaethkhonolyi swrrkholksthabnbnthitphthnsilp withyalynatsilpsuokhthy withyalynatsilp emuxngsuokhthyrwm 7 aehngradbxudmsuksa mhawithyalykarkilaaehngchati withyaekhtsuokhthy mhawithyalyramkhaaehng withyaekhtsuokhthy sunywithyphthna mhawithyalysuokhthythrrmathirach cnghwdsuokhthysatharnsukhcnghwdsuokhthymiorngphyabalxyukracaythwcnghwd odymiorngphyabalpracacnghwdthwiphruxorngphyabalpracaxaephxkhnadihy xyusxngaehng idaek orngphyabalsuokhthy orngphyabalpracacnghwd aelaorngphyabalsrisngwrsuokhthy orngphyabalpracaxaephxkhnadihy aelaorngphyabalkhnadxun xik 130 aehng orngphyabalpracaxaephx orngphyabalkngikrlas orngphyabalkhirimas orngphyabalbandanlanhxy orngphyabalsrinkhr orngphyabalsrischnaly orngphyabalswrrkholk orngphyabalthungesliymorngphyabalexkchn orngphyabalphthnewchsuokhthy orngphyabalrwmaephthy suokhthy sthanphyabalhmxxakhmesrsthkiccnghwdsuokhthyepncnghwdkhnadklang miprachakrxyuthnghmd 585 352 khn epnladbthi 43 khxngpraethsithy khwamhnaaenn 88 74 khntxtarangkiolemtr micanwnaerngnganthngsin 336 555 khn miphlitphnthmwlrwmcnghwdthnghmd 47 000 lanbath khidepnrxyla 0 3 khxngpraethsithy phlitphnthmwlrwmcnghwdtxhw 77 681 bathtxpi hrux 6 473 bathtxeduxn okhrngsrangesrsthkickhxngcnghwdsuokhthyaebngepnphakhbrikar 53 phakhekstr 35 aelaphakhxutsahkrrm 12 pccykhbekhluxnesrsthkicthisakhyidaek sinkhaekstrphuchesrsthkic karthxngethiyw karbrikar aelakarichcayphakhrth odymikarlngthuncakphakhrthpraman 3 253 lanbathtxpikarthxngethiywcnghwdsuokhthyminkthxngethiywthnginaelatangpraethsrwmthngsin 926 877 khn aebngepncakinpraeths 850 448 khn aelacaktangpraeths 76 429 khn odytharayidcakphueyiymeyuxnthnghmd 2 047 lanbath swnmakmicudhmayplaythangthi xuthyanprawtisastrsuokhthy aelaxuthyanprawtisastrsrischnaly sthanthithxngethiywphayincnghwdsuokhthy emuxngsuokhthy srischnalytabl chuxsthanthi tabl chuxsthanthiemuxngeka salhlkemuxngsuokhthy xuthyanprawtisastrsuokhthy phiphithphnthsthanaehngchatiramkhaaehng phrarachanusawriyphxkhunramkhaaehngmharach phrarachanusawriyphxkhunsrixinthrathity wdsrichum phraxcna wdtaphanhin etathueriyng ekhuxnthanbphrarwng sridphngs srischnaly salhlkemuxngsrischnaly salhlkemuxngechliyng salphrarwngphralux xuthyanprawtisastrsrischnaly yanphanichyhtkrrmenginthxngobran 800 pi snamaekhngkhnBMXechlimphraekiyrti hnxngchang wdphrasrirtnmhathaturachwrwihar wdphraprangkh aehlngkhudkhnobrankhdiokhrngkraduk wdchmchun phrarachanusawriyphramhathrrmrachathi 1 phrayaliith wdechingkhiri hlwngphxot 700 pi phiphithphnthchumchnsrischnaly bansilpasilaaelngxartaeklxri wdokhksingkharam banklwy thungthaelhlwng phuththmnthlsuokhthy thungthaelhlwng okhrngkarswnstwsuokhthy swnphvssastrphraaemya suokhthy hnxngxx sunysuksaaelaxnurksetasngkholk etathueriyng sunyhtthkrrmphunbanobranhadesiyw sunthriphaithy chumchnphathxithkhrngthani salphraaemya salaklangcnghwdsuokhthy phraphuththxuthyansuokhthy banaekng xuthyanaehngchatisrischnaly xangekbnaaemthaaephbanswn phiphithphnthplainwrrnkhdi swnhlwng r 9 hadesiyw sathrphiphithphnthphathxngkha chumchnithphwn banhadesiywbanhlum phiphithphnthsngkholk bantuk thxngethiywechingniewsbannatncn pangchangsrischnaly hmubanchangbanphunk sarcitr sunykarthxngethiywchumchnbankhukphthna ody xphth swrrkholk thungesliymtabl chuxsthanthi tabl chuxsthanthiemuxngswrrkholk salhlkemuxngswrrkholk phiphithphnthorngeriynstri xnntnari phiphithphnthorngphkeruxnthrngpnhya phiphithphnththiwakarxaephxswrrkholk hlngeka wdswangxarmnwrwihar wdcwn chumchnbanobrantlademuxngswrrkholk sthanirthifswrrkholk thungesliym wdthungesliym wdphiphthnmngkhlkhlxngkracng okhrngkarekstrxinthriysnambinsuokhthy thaxakasyansuokhthy snambinsuokhthy klangdng wdechingpha hxrbobran ekhtrksaphnthustwpathaecaram inekhtthungesliym yanyaw phrarachanusawriyphxkhunsrixinthrathity sunywthnthrrmxaephxswrrkholk banihmichymngkhl wdihychymngkhlemuxngbangkhlng emuxngobranbangkhlng phrarachanusawriyphxkhunbangklanghaw phxkhunsrixinthrathity srisaorngwngphinphathy kutiphraswrrkhwrnayk thxngkha oson wdswrrkharam wdklang tabl chuxsthanthiwngimkhxn phiphithphnthsthanaehngchatiswrrkhwrnayk nakhunikr ekhtrksaphnthustwpathaecaram inekhtsrisaorng pakumekaa swnhlwngphrarwngechlimphraekiyrti thungaemrawing bandanlanhxy khirimastabl chuxsthanthi tabl chuxsthanthiwngnakhaw ekhtrksaphnthustwpathaecaram inekhtbandanlanhxy naechingkhiri xuthyanaehngchatiramkhaaehngtlingchn phiphithphnthobrankhdichumchnbanwnghad otnd salphraaemya xaephxkhirimasthunghlwng ekhruxngpndinephabanthunghlwngkngikrlas srinkhrtabl chuxsthanthi tabl chuxsthanthikng wdkngikrlas thxngethiywechingwthnthrrmbankng srinkhr sthanirthifkhlxngmaphlb wdrasdrsrththathrrm phraxaramhlwngnganethskalaelapraephniincnghwdsuokhthy nganlxykrathngephaethiynelnif cacdkhunchwngplayeduxntulakhm thung eduxnphvscikaynkhxngthukpi n xuthyanprawtisastrsuokhthy x emuxngsuokhthy odycamikickrrmkarcdtladpsan karprakwdnangnphmas karaesdngnatsilpithy lxykrathng aelayngmikaraesdngphlu tail ifphaeniyng khxngthukwntlxdkarcdngan nganpraephniaehnakhunohng cdkhuninwnthi 18 19emsaynkhxngthukpi n briewnlanxnusawriyecaphx emuxngdng t bantuk x srischnaly karcdngancdkhunephuxepnkarykyxngechidchu hmunnkhr hrux ecaphxemuxngdng phusrangemuxngdng nganhmakmwnghmakprangaelangankhxngdisriswrrkholk cdkhunrahwang eduxnminakhm thung eduxnemsayn n briewnhnathiwakarxaephxswrrkholk x swrrkholk ephuxsngesrimkarthxngethiywechingekstr aelaephimchxngthangkarcahnayphlphlitthangkarekstrodyechphaamamwng maprang sungepnphlimthimichuxesiyngaelamiphlphlitepncanwnmakkhxngxaephxswrrkholk nganpraephnisngkrantaelaethskalxaharemuxngswrrkholk cdkhunthukwnthi 11 15 emsayn khxngthukpi ihwphra 3 vththi cdkhunephuxxnurksaelasngesrimpraephnixndingamihaekprachachn sngesrimxachiphsrangrayidihaekprachachninthxngthin aelasngesrimkarthxngethiywemuxngswrrkholk n swnsukhphaphechlimphraekiyrti 84 phrrsa trngkhamthiwakarxaephxswrrkholk nganwnphichityxdekhahlwng epnnganpracapithicnghwdsuokhthycdihnkthxngethiywaelaprachachnthwip idedinthangkhunsuyxdekhahlwnginxuthyanaehngchatiramkhaaehng xaephxkhirimas nganskkaraphraaemya epnngancdkhuninchwngeduxnkumphaphnth minakhm mimcchakachad edinaebbaefchnkarkusl rwmskkaraphraaemya aelamimhrsphaelaxaharchuxdngthwpraeths nganwnphxkhunramkhaaehngmharach cdkhuninchwng 17 19 mkrakhm khxngthukpithi xuthyanprawtisastrsuokhthy mikaraesdngaesngsiesiyng prakwdlukhlanphxkhun tladobran nganaehchangbwchnakhithyphwn hadesiyw cdkhuninwnthi 7 emsayn khxngthukpi thiwdhadesiyw t hadesiyw x srischnaly phayinnganmiaehchangkhamlanaym mibrrphchaxupsmbth aelakaraesdngphunbanphumichuxesiyngthiekidincnghwdsuokhthywngkarbnething chinkr ikrlas silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng ephlnglukthung ph s 2541 prathip sukhospha silpinaehngchati sakhasilpakaraesdng ephlngphunban ph s 2563 phngsskdi phngssuwrrn hrux ethng ethidething epnsmachikkhnatlkaekngsamcha buyyawly phngssuwrrn hrux smechng samcha epnnkaesdngtlk phwng aekwpraesrith hrux naphwng echiyyim epnnkaesdngtlk aela epn 1insmachikcaxwdhnaman ephlngchxy xtiruc kittiphthna aekhn phuprakaskhawchxng 3 exchdi druni suththiphithks hrux epkki srithyya epnsilpinxisra suphisra srisucint aekm xditaechmp 103 smy cakraykar imkhhmdhni esiyngochkh epnnkrxng nkaesdng xditphuekhaaekhngkhn ephlngexk vdukalthi 3 thimokhchobth prchyawngkarkaremuxng smskdi ethphsuthin wathirthmntriwakarkrathrwngsatharnsukh phrrnsiri kulnathsiri smachikphuaethnrastr phrrkhephuxithy aebbaebngekht ekht1natya krunamitr xditphusmkhrsmachikphuaethnrastr phrrkhkawikl aebbaebngekht ekht1 chuskdi khirimasthxng smachikphuaethnrastr phrrkhephuxithy aebbaebngekht ekht2 wsinphthr kittinnthphanich xditphusmkhrsmachikphuaethnrastr phrrkhkawikl aebbaebngekht ekht2 praphaphr thxngpakna smachikphuaethnrastr phrrkhephuxithy aebbaebngekht ekht3 kyyawir thxngsngkh xditphusmkhrsmachikphuaethnrastr phrrkhkawikl aebbaebngekht ekht3 ckrwal chywirtnnukul smachikphuaethnrastr phrrkhephuxithy aebbaebngekht ekht4 nwphnth exuxkhnit xditphusmkhrsmachikphuaethnrastr phrrkhkawikl aebbaebngekht ekht4 xditphusmkhrsmachikphuaethnrastr phrrkhprachathipty aebbaebngekht ekht1wngkarkila phntarwcoth wicarn phlvththi xditnkkilamwysaklsmkhreln oxlimpik sidniy 2000phraphiksusngkh samenr hlwngphxhxm xmor xditecaxawaswdkhuhasuwrrn samenr kwiphthn changtha samenrskay xditsamenrplukpyyathrrmpi 10xangxingsunysarsnethsephuxkarbriharaelanganpkkhrxng krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy khxmulkarpkkhrxng xxniln ekhathungidcak http www dopa go th padmic jungwad76 jungwad76 htm 2016 03 10 thi ewyaebkaemchchin m p p subkhn 18 emsayn 2553 krmkarpkkhrxng krathrwngmhadithy prakassankthaebiynklang krmkarpkkhrxng eruxng canwnrasdrthwrachxanackr aeykepnkrungethphmhankhraelacnghwdtang tamhlkthankarthaebiynrasdr n wnthi 31 thnwakhm 2564 xxniln ekhathungidcak http stat bora dopa go th stat pk pk 64 pdf 2564 subkhn 28 kumphaphnth 2565 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 08 19 subkhnemux 2023 01 05 PDF rachkiccanuebksa 34 0 k 40 68 29 emsayn 1917 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 11 07 subkhnemux 2010 10 01 prakas eruxngyubrwmthxngthibangmnthlaelabangcnghwd PDF rachkiccanuebksa 48 576 578 29 kumphaphnth 1932 subkhnemux 2024 06 03 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint url status lingk 1 2008 04 09 thi ewyaebkaemchchinphrarachkvsdikaepliynnamcnghwdaelaxaephxbangaehng phuththskrach 2482 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2022 06 19 subkhnemux 2023 02 24 phumixakascnghwdsuokhthy sunyphumixakas kxngphthnaxutuniymwithya krmxutuniymwithya mkrakhm 2566 krmxutuniymwithya khamatrthan 30 pi 1981 2010 suokhthy sthiticanwnprachakrthangkarthaebiyn khxmulcanwn xpth aeykraycnghwd krmsngesrimkarpkkhrxngthxngthin rthifkhwamerwsunginpraethsithy thaxakasyansuokhthy thitngorngeriynsngkdxngkhkrpkkhrxngswnthxngthin krmsngesrimkarpkkhrxngthxngthin sanknganekhtphunthikarsuksaprathmsuksasuokhthy ekht1 sanknganekhtphunthikarsuksaprathmsuksasuokhthy ekht2 sanknganekhtphunthikarsuksamthymsuksasuokhthy khxmulphunthanorngeriyn sankngankhnakrrmkarkarxachiwsuksa sthansuksainsngkd sxs incnghwdsuokhthy lingkesiy hmwdhmu sthabnxudmsuksaincnghwdsuokhthy Healthserv net raychuxorngphyabalincnghwdsuokhthy sankngankhlngcnghwdsuokhthy 2 krathrwngkarthxngethiywaelakila sthitinkthxngethiywchawtangchatithiedinthangekhapraethsithy aekaelwtxngekadwy naphwng echiyyim sungwyaebbmikhunkha chraaebbmikhunphaph www sanook com movie 2023 05 20 Facebook www facebook com duephimraychuxorngeriynincnghwdsuokhthy raychuxhangsrrphsinkhaincnghwdsuokhthy raychuxwdincnghwdsuokhthy sthanirthifswrrkholkaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb suokhthy 17 01 N 99 45 E 17 01 N 99 75 E 17 01 99 75 aephnthiaelaphaphthaythangxakaskhxng cnghwdsuokhthy aephnthi cak mltiaemp oklbxlikd hrux kuekilaephnthi phaphthaythangxakas cak ethxrraesirfewxr phaphthaydawethiym cak wikiaemepiy ewbistxyangepnthangkarkhxngcnghwd 2005 04 11 thi ewyaebkaemchchin prawticnghwdsuokhthy 2006 07 21 thi ewyaebkaemchchin ewbistcnghwdsuokhthykxnhna cnghwdsuokhthy thdipimmi xditemuxnghlwngrachxanackraehngpraethsithy ph s 1792 ph s 1981 krungsrixyuthya ph s 1893 ph s 2310