ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
สแตติน (อังกฤษ: statins หรือ HMG-CoA reductase inhibitors) เป็นกลุ่มของยาลดไขมันในกระแสเลือด (hypolipidemic agents หรือ lipid lowering agents) มีโครงสร้างเป็นสารประกอบอินทรีย์ที่ได้ทั้งจากการสังเคราะห์และจากธรรมชาติที่มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ 3-hydroxy-3-methyl-glutaryl coenzyme A reductase (HMG-CoA reductase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ในขั้นกำหนดอัตรา (rate limiting enzyme) ที่ทำหน้าที่เปลี่ยน HMG CoA เป็นสารจำพวกคอเลสเตอรอลในกระแสเลือด ดังนั้น จึงมีการนำยากลุ่มสแตตินนี้มาใช้เป็นยาลดระดับคอเลสเตอรอลในกลุ่มคนที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular disease) จากภาวะไขมันสูงกว่าปกติ ทั้งในรูปแบบการใช้สแตตินเพียงชนิดเดียวหรือใช้ร่วมกับยาลดไขมันในกระแสเลือดกลุ่มอื่นๆ
อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดที่ลดลงในผู้ที่ใช้สแตตินนั้นไม่ได้เป็นผลมาจากการลดระดับคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดเพียงอย่างเดียว หากแต่มาจากฤทธิ์ของยาต่อระบบหัวใจและหลอดหลายอย่างรวมกัน ที่เรียกว่า ไพลโอทรอปิกเอฟเฟกต์ (pleiotropic effect) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฤทธิ์ในการลดการอักเสบ เพิ่มความคงตัวของคราบพลัคไขมันที่เกาะอยู่ในผนังหลอดเลือด (atherosclerotic plaques) รวมทั้งผลจากการรบกวนกระบวนการแข็งตัวของเลือด (coagulation and fibrinolysis system)
สมาชิกในกลุ่มสแตติน
มีดังนี้
- อะโทวาสแตติน (atorvastatin-Lipitor®)
- ฟลูวาสแตติน (fluvastatin-Lescol®)
- โลวาสแตติน (lovastatin-Mevacor®, Altocor®, not marketed in the UK)
- ปราวาสแตติน (pravastatin-Pravachol®, Selektine®, Lipostat®)
- โรสุวาสแตติน (rosuvastatin-Crestor®)
- ซิมวาสแตติน (simvastatin-Zocor®, Lipex®)
- เซอริวาสแตติน (cerivastatin-Lipobay®, Baycol®)
- พิทาวาสแตติน (pitavastatin - Livalo®)
- เมวาสแตติน (Compactin, ML-236B)
- ยาผสมระหว่าง อีเซทิไมบ์ และ ซิมวาสแตติน (ezetimibe-Vytorin®)
การแบ่งประเภท
ยาลดไขมันในกระแสเลือดกลุ่มสแตตินนี้มีทั้งชนิดที่ได้มาจากธรรมชาติ, กึ่งสังเคราะห์, หรือบางชนิดได้จากการสังเคราะห์ขึ้นเองภายในห้องปฏิบัติการ โดยสแตตินที่ได้มาจากธรรมชาติ ได้แก่ โลวาสแตติน, เมวาสแตติน, และ ปราวาสแตติน สแตตินกึ่งสังเคราะห์ ได้แก่ ซิมวาสแตติน ซึ่งได้จากสารที่เกิดขึ้นจากกระบวนการสร้างโลวาสแตติน แต่ในปัจจุบันพบว่าเชื้อ Escherichia coli ที่มีการสร้างเอนไซม์ acetyltransferase มากเกินไป ส่วนสแตตินชนิดที่เหลือ คือ อะโทวาสแตติน, เซอริวาสแตติน, ฟลูวาสแตติน, โรสุวาสแตติน,และ พิทาวาสแตติน ล้วนแล้วแต่ได้จากการสังเคราะห์ขึ้นในห้องปฏิบัติการเท่านั้น
ทั้งนี้ ยาลดไขมันในกระแสเลือดกลุ่มสแตตินที่ได้จากธรรมชาตินั้น ส่วนใหญ่แล้วมักได้จากกระบวนการการหมักผลิตภัณฑ์ธรรมชาติจำพวกเห็ดรา เช่น โลวาสแตตินที่ได้จากการหมักเห็ดนางรม (oyster mushroom หรือ Pleurotus ostreatus) และจากการหมักข้าวแดงจากเชื้อราโมแนสคัส (Red Yeast Rice)
สแตตินที่ได้จากเชื้อรา
ในปัจจุบัน ยากลุ่มสแตตินนั้นสามารถถูกสร้างได้โดยเห็ดราหลายชนิด ได้แก่ Aspergillus terreus, บางสายพันธ์ของตระกูล Monascus, Penicillium, Doratomyces, Eupenicillinum, Gymnoascus, Hypomyces, Paecilomyces, Phoma, Trichoderma และ Pleurotis ในกรณีการผลิตปราวาสแตติน ในระดับอุตสาหกรรมนั้นจะใช้วิธีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของเมวาสแตติน โดยกระบวนการทางชีวภาพ (bioconversion) ถึงแม้ว่าปราวาสแตตินจะสามารถสร้างขึ้นได้จากเห็ดราบางสายพันธ์ในตระกูล Aspergillus และ Monascus ก็ตาม ตารางต่อไปนี้เป็นตารางที่แสดงถึงสายพันธ์ของเห็ดราที่สามารถสร้างสแตตินได้
ชนิดของสแตติน | สายพันธ์ของเห็ดรา |
---|---|
เมวาสแตติน | Penicillium citrinum |
โลวาสแตติน | Monascus rube |
ปราวาสแตติน | Aspergillus sp. |
สแตตินที่ได้จากผลิตภัณฑ์อาหาร
นอกจากโลวาสแตตินจะถูกสร้างได้จากเชื้อราบางสายพันธ์ดังแสดงในตารางดังข้างต้นแล้ว ยาดังกล่าวยังสามารถถูกสร้างได้จากเห็ดนางรม (Pleurotus ostreatus) ซี่งพบได้ทั่วไปในธรรมชาติและมีการผลิตเชิงอุตสาหกรรมเพื่อเป็นส่วนประกอบของอาหารหลายชนิด โดยเห็ดนางรมที่พบในธรรมชาตินั้นสามารถพบได้ทั่วไปแทบทุกส่วนของภาคพื้นทวีป ยกเว้นในแอนตาร์กติกา โดยมักพบเห็ดสายพันธ์ดังกล่าวขึ้นตามลำต้นของต้นไม้ที่ตายแล้ว นอกจากนั้นอาจพบขึ้นได้ตามกองฟางข้าว, ข้าวโพด, หรือธัญพืชชนิดอื่นๆ ได้ นอกเหนือจากนั้น การหมักข้าวแดงจากเชื้อราโมแนสคัส (Red Yeast Rice) ก็ถือเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ใช้ในการสร้างโลวาสแตติน ซึ่งทำได้ดดยการหมักข้าวด้วยเชื้อราสายพันธ์ Monascus purpureus ซึ่งเป็นสายพันธ์ที่พบได้ตามธรรมชาติในอาหารพื้นเมืองของจีน เช่น เป็ดปักกิ่ง (Peking Duck) เป็นต้น
ประวัติการค้นพบ
การศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดแข็ง
ในปี ค.ศ. 1575 นายแพทย์และนักกายวิภาคศาสตร์ชาวอิตาลีชื่อ Gabrielle Falloppio ค้นพบการเปลี่ยนแปลงพยาธิสภาพของหลอดเลือดเป็นครั้งแรก โดยพบการสะสมของหินปูนบริเวณผนังหลอดเลือด ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการเกิดการเสื่อมสลายของกระดูก (bone degeneration) ส่วนการเกิดคราบพลัคเกาะบริเวณผนังหลอดเลือดนั้นได้ถูกอธิบายไว้เป็นครั้งแรกในช่วงศตวรรษที่ 17 โดยนักกายวิภาคศาสตร์ชาวสวิสเซอร์แลนด์ 2 คน ชื่อ Johann Conrad Brunner และ Albrecht von Haller และต่อมาในปี ค.ศ. 1799 Caleb Hillier Parry นายแพทย์ชาวอังกฤษพบว่าการเกิดโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (ischemic heart disease) อาจมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจแข็ง (coronary atherosclerosis) จากนั้นก็เริ่มมีการใช้ศัพท์ทางการแพทย์ว่า arteriosclerosis เพื่อใช้แทนความผิดปกติของหลอดเลือดในรูปแบบดังกล่าว ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1835 โดยศัลยแพทย์ชาวฝรั่งเศส ชื่อ Jean Lobstein, ปี ค.ศ. 1904 โดย Felix Marchand พยาธิแพทย์ชาวเยอรมนี และต่อมาในปี ค.ศ. 1843 Julius Vogel แพทย์ชาวเยอรมนีได้ค้นพบว่าส่วนประกอบหลักของคราบหลักที่เกาะอยู่ตามผนังหลอดเลือดนั้นมักเป็นคอเลสเตอรอล ซึ่งบทบาทของคอเลสเตอรอลต่อการเกิดความผิดปกติของหลอดเลือดในรูปแบบดังกล่าวนั้นถูกค้นพบภายหลังในปี ค.ศ. 1852 และ 1856 โดย Karl von Rokitansky และ Rudolf Virchow ตามลำดับ ในปี ค.ศ. 1913 Nikolai Anichkov พยาธิแพทย์ชาวรัสเซีย ได้ทำการศึกษาถึงความความสัมพันธ์ระหว่างคอเลสเตอรอลกับการเกิดโรคหลอดเลือดแข็งในสัตว์ทดลองที่ได้รับการเหนี่ยวนำให้มีภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง ผลการทดลองพบว่าสัตว์ทดลองเหล่านั้นเกิดโรคหลอดเลือดแข็งดังเช่นสมมติฐานที่ตั้งไว้
ในการศึกษาวิจัยในประเด็นที่เชื่อกันว่า การเกิดโรคหลอดเลือดแข็งนั้นถือเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นได้จากการเสื่อมถอยตามธรรมชาติของร่างกายมนุษย์เมื่อมีอายุมากขึ้นและไม่มีวิธีการใดที่จะรบกวนการเกิดกระบวนการดังกล่าวได้นั้นยังคงไม่มีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม จนกระทั่งในช่วงต้นทศวรรษที่ 40 ในปี ค.ศ. 1949 John Gofman ได้ค้นพบไลโปโปรตีนคอเลสเตอรอลชนิดความเข้มข้นต่ำ (low-density lipoprotein; LDL) ในกระแสเลือด จากนั้นอีกไม่กี่ปีถัดมา Gofman ก็ได้ค้นพบความสัมพันธ์ระหว่างการมีระดับ LDL ในกระแสเลือดสูงกับการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (coronary heart disease) จากนั้นในปี ค.ศ. 1959 สถานบันวิจัยเซลล์ชีววิทยาและพันธุศาสตร์ระดับโมเลกุลมักซ์ พลังค์ (Max Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics; MPI-CBG) ในเยอรมนีได้ค้นพบว่าเอนไซม์ HMG-CoA reductase นั้นเป็นเอนไซม์ที่มีบทบาทสำคัญในกระบวนการการสังเคราะห์คอเลสเตอรอลของร่างกายมนุษย์ และต่อมาในปี ค.ศ. 1961 จากการศึกษาวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารทางการแพทย์ฉบับหนึ่งที่มีชื่อการศึกษาว่า Framingham study (Framingham Heart Study) ได้ค้นพบว่า การมีระดับคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดที่สูงกว่าปกตินั้นถือเป็นอีกหนึ่งความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (cardiovascular diseases) หลังจากนั้นไม่นาน เอกสารตีพิมพ์ของสมาคมโรคหัวใจแห่งสหรัฐอเมริกา (American Heart Association) ได้ยืนยันถึงความสัมพันธ์ดังกล่าวและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการควบคุมอาหารในผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจสูง อย่างไรก็ตาม ในช่วงทศวรรษที่ 60 ได้มีการค้นพบในประเด็นดังกล่าวเพิ่มเติมว่า ถึงแม้จะมีการควบคุมการรับประทานอาหารเป็นอย่างดี ร่างกายก็ยังสามารถสร้างคอเลสเตอรอลเพิ่มขึ้นได้ เพื่อให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายได้โดยผ่านกระบวนการการเพิ่มการทำงานของเอนไซม์ที่ใช้สังเคราะห์คอเลสเตอรอลในตับ และในช่วงนั้น บทบาทของการใช้ยาลดระดับไขมันในกระแสเลือดเพื่อลดอัตราการเสียชีวิตและอัตราการเกิดความพิการจากโรคหลอดเลือดหัวใจนั้นยังสรุปได้ไม่แน่ชัดและยังคงเป็นเพียงการตั้งสมมติฐานที่ยังไม่มีการพิสูจน์ให้เห็นได้เด่นชัด จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1984 การศึกษาวิจัยที่มีชื่อว่า LRC-CPPT ได้ค้นพบว่า การลดลงของระดับ LDL ในกระแสเลือดนั้นสามารถลดอัตราการเสียชีวิตและอัตราการเกิดความพิการจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยชายที่มีระดับ LDL ในกระแสเลือดสูงได้
การค้นพบยากลุ่มสแตติน
ในปี ค.ศ. 1973 เอริกะ เอ็นโดะ (Akira Endo) นักชีวเคมีชาวญี่ปุ่น ได้ทำการคัดแยกสารประกอบต่างๆ ที่ได้จากเชื้อจุลชีพมากกว่า 6,000 ชนิด โดยเฉพาะกลุ่มของเชื้อรา และพบว่าสารประกอบ ML-236B (เมวาสแตติน) ที่ถูกสร้างโดยเชื้อ Penicillium citrinum นั้นมีคุณสมบัติในการลดระดับคอเลสเตอรอลและ LDL ในกระแสเลือดทั้งในสัตว์ทดลองและในมนุษย์ แต่การศึกษาถึงผลของสารดังกล่าวในสัตว์ทดลองต่อมาในภายหลังพบว่ามีความเป็นพิษค่อนข้างสูง ในปี ค.ศ. 1976 นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษกลุ่มหนึ่งก็สามารถแยกสารประกอบที่มีชื่อว่า คอมเพคติน (Compactin) ได้จากสารเมทาบอไลต์ของเชื้อรา Penicillium brevicompactum ซึ่งต่อมาทราบว่าสารดังกล่าวนั้นเป็นสารชนิดเดียวกันกับเมวาสแตติน อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์กลุ่มดังกล่าวนั้นมุ่งเน้นศึกษาคุณสมบัติในการต้านเชื้อราของสารที่ค้นพบเป็นหลัก ไม่ได้มุ่งเน้นศึกษาฤทธิ์ในการยับยั้งเอนไซม์ HMG-CoA reductase แต่อย่างใด ต่อมาในปี ค.ศ. 1978 คณะศึกษาของ Alfred Alberts ได้ค้นพบสารชนิดหนึ่งที่มีโครงสร้างคล้ายคลึงกับสารประกอบ ML-236B ที่ได้จากกระบวนการการหมักของรา Aspergillus terreus ซึ่งต่อมาสารดังกล่าวถูกเรียกชื่อว่า Mevinolin และในช่วงเวลาเดียวกันนี้เอง เอริกะ เอ็นโดะ ก็สามารถคัดแยกสารประกอบที่มีชื่อว่า Monacolin K ซึ่งมีกลไกออกฤทธิ์คล้ายคลึงกับสแตติน ได้จากรา Monascus ruber จากนั้นในปี 1979 เอ็นโดะก็ได้รับสิทธิบัตรในการผลิตสารดังกล่าว และในช่วงปลายปีนั้น ก็ได้มีการค้นพบว่า โดยที่จริงแล้ว Monacolin K และ Mevinolin นั้นเป็นสารประกอบชนิดเดียวกัน ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีในปัจจุบันภายใต้ชื่อว่า โลวาสแตติน
การพัฒนายากลุ่มสแตติน
ในปี ค.ศ. 1987 ได้มีการผลิต โลวาสแตติน เพื่อจำหน่ายเชิงการค้าเป็นครั้งแรก ภายใต้ชื่อการค้า Mevacor ของบริษัท Merck & Co. (หรือ Merck Sharp & Dohme, MSD สำหรับในประเทศอื่นนอกเหนือจากสหรัฐอเมริกาและแคนาดา) ซึ่งสแตตินชนิดแรกที่ถูกผลิตขึ้นในเชิงอุตสาหกรรมการค้า และต่อมาไม่นานนัก บริษัท ไดอิจิ ซังเคียว (Daiichi Sankyo) ซึ่งเป็นผู้ค้นพบเมวาสแตติน ได้พัฒนาสแตตินชนิดใหม่ซึ่งเป็นอนุพันธ์ของเมวาสแตตินขึ้นมา มีชื่อว่า ปราวาสแตติน ซึ่งมีความแรงและความจำเพาะในการออกฤทธิ์มากกว่าสารต้นแบบเดิม และถูกนำออกจำหน่ายในญี่ปุ่นภายใต้ชื่อการค้า Mevalotin ในปี ค.ศ. 1988 และปี ค.ศ. 1991 ในสหรัฐอเมริกา ภายใต้ชื่อการค้า Pravachol และจากนั้นอีก 2 เดือนถัดมา ซิมวาสแตติน ภายใต้ชื่อการค้า Zocor ก็ถูกผลิตออกวางจำหน่ายในท้องตลาด ส่วนสแตตินที่ได้จากการสังเคราะห์ชนิดแรกที่ถูกผลิตออกจำหน่ายเชิงการค้า คือ ฟลูวาสแตติน (ชื่อการค้า Lescol) ของบริษัท โนวาร์ติส (Novartis) ในช่วงปี ค.ศ. 1993 และอีก 3 ปีถัดมา บริษัทไฟเซอร์ (Pfizer) ก็ได้ผลิตสแตตินสังเคราะห์อีกชนิดหนึ่งออกจำหน่ายในท้องตลาด คือ อะโทวาสแตติน ภายใต้ชื่อการค้า Lipitor หลังจากนั้นมาเพียงแค่อีก 1 ปี บริษัท เบเยอ่ร์เอจี (Bayer AG) ก็ได้ผลิตสแตตินสังเคราะห์อีกชนิด คือ เซอริวาสแตติน ออกจำหน่ายในท้องตลาด ภายใต้ชื่อการค้า Baycol และ Lipobay ซึ่งต่อมาในวันที่ 8 สิงหาคม ค.ศ. 2001 ตัวยาดังกล่าวถูกถอนทะเบียนออกจากตลาดโดยความสมัครใจของบริษัท (ภายใต้ความเห็นชอบของคณะกรรมการอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา) เนื่องจากการใช้ยาดังกล่าวนั้นเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดอาการข้างเคียงที่รุนแรงคือ การเกิดภาวะกล้ามเนื้อสลายแบบ rhabdomyolysis จากนั้น ในปี ค.ศ. 2000 บริษัท โนวาร์ติส (Novartis) ได้มีการวางจำหน่ายยากลุ่มสแตตินชนิดใหม่ คือ ฟลูวาสแตติน ภายใต้ชื่อการค้า Lescol XL และถัดจากนั้นมาอีกแค่ 3 ปี บริษัทโควะ ฟาร์มาซูตคอลส์ (Kowa Pharmaceuticals) ก็ได้มีการผลิตสแตตินตัวใหม่อีก 2 ชนิด ออกจำหน่ายในท้องตลาด คือ พิทาวาสแตติน ภายใต้ชื่อการค้า Livalo และโรสุวาสแตติน ภายใต้ชื่อการค้า Crestor และ AstraZeneca
การศึกษาทางคลินิก
จากข้อมูลการศึกษาทางคลินิกหลายการศึกษาที่มีในปัจจุบันให้ผลสนับสนุนข้อเท็จจริงที่ว่าการใช้ยากลุ่มสแตตินมีผลลดอุบัติการณ์การเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคดังกล่าวสูง ซึ่งรวมไปถึงการลดอัตราการเสียชีวิตจากการเกิดความผิดปกติดังกล่าวด้วย การศึกษาที่สำคัญที่ให้ข้อมูลยืนยันถึงประสิทธิภาพของสแตตินในการเป็นยาป้องกันปฐมภูมิ (primary prevention) ต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ ได้แก่ การศึกษา WOSCOPS, AFCAPS / TEXCAPS, HPS และ JUPITER ส่วนการศึกษาที่ให้ข้อมูลยืนยันถึงประสิทธิภาพของสแตตินในการเป็นยาป้องกันทุติยภูมิ (secondary prevention) ต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ ได้แก่ การศึกษา 4S, LIPID และ CARE และการศึกษาที่ให้ผลสนับสนุนถึงประสิทธิภาพของการใช้สแตตินร่วมกับยาลดไขมันในกระแสเลือดชนิดอื่น ได้แก่ การศึกษา ACCORD study และ LIPID SHARP ซึ่งรายละเอียดของแต่ละการศึกษาดังแสดงในตารางต่อไปนี้
ชื่อย่อ การศึกษา | ชื่อ การศึกษา | ระยะเวลา ศึกษา | ยาที่ใช้ ในการศึกษา | กลุ่มตัวอย่าง | วารสาร ที่ตีพิมพ์ | จำนวน กลุ่มตัวอย่าง | ผลการศึกษา |
4S | Scandinavian Simvastatin Survival Study | 5 ปี | ซิมวาสแตติน |
| Lancet | 4444 |
|
LIPID | Long term Intervention with Pravastatin in Ischemic Disease | 6 ปี | ปราวาสแตติน |
| NEJM | 9014 |
|
CARE | Cholesterol And Recurrent Events | 5 ปี | ปราวาสแตติน |
| NEJM | 4159 |
|
WOSCOPS | West Of Scotland Coronary Prevention Study | 5 ปี | ปราวาสแตติน |
| NEJM | 6595 |
|
TEXCAPS | Air Force/Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study | 5 ปี | โลวาสแตติน |
| American Journal of Cardiology | 6605 |
|
HPS | Heart Protection Study of cholesterol lowering with simvastatin | 5 ปี | ซิมวาสแตติน |
| Lancet | 20,536 |
|
JUPITER | Justification for the Use of Statins in Primary Prevention: An Intervention Trial Evaluating Rosuvastatin trial | 2 ปี | โรสุวาสแตติน |
| NEJM | 17,802 |
|
ACCORD LIPID | Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes Lipid Trial | 5 ปี | ซิมวาสแตติน |
| NEJM | 5518 |
|
SHARP | Study of Heart and Renal Protection | 5 ปี | ซิมวาสแตติน อีเซทิไมบ์ |
| Lancet | 9270 |
|
โครงสร้าง
โครงสร้างหลักของสแตตินที่ได้จากธรรมชาติ (โลวาสแตติน, ปราวาสแตติน, ซิมวาสแตติน, รวมไปถึงเมวาสแตตินที่ยังไม่มีการนำมาใช้ในทางคลินิก) จะมีโครงสร้างเป็น hydrogenated naphthalene ที่ประกอบไปด้วยคาร์บอนจำนวน 7 อะตอม มีหมู่เมธิลที่ตำแหน่งที่ 7, หมู่ไฮดรอกซิลในตำแหน่งที่ 4 (สำหรับปราวาสแตตินและ active form ของโลวาสแตติน, ซิมวาสแตติน, และแมวาสแตติน จะถูกเปลี่ยนแปลงโดยปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสได้เป็น β-hydroxy carboxylic acid) ส่วนโครงสร้างหลักของสแตตินที่ได้จากการสังเคราะห์ ได้แก่ อะโทวาสแตตินมีโครงสร้างหลักเป็นวงไพร์โรล (pyrrole), ฟลูวาสแตตินมีโครงสร้างหลักเป็นวงอินโดล (indole), เซอริวาสแตตินมีโครงสร้างหลักเป็นวงไพริดีน (pyridine), โรสุวาสแตตินมีโครงสร้างหลักเป็นวงไพริมิดีน (pyrimidine) และปราวาสแตตินมีโครงสร้างเป็นวงควิโนโลน (quinolone) ทั้งนี้ นอกจากโครงสร้างของสแตตินทุกชนิดจะมีความคล้ายคลึงกันกับโมเลกุลของ 3-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A (HMG- CoA) แล้ว ยังมีความจำเพาะในการจับกับเอนไซม์ 3-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A (HMG-CoA) reductase ได้มากกว่า HMG-CoA ถึง 1000 เท่า ซึ่งเมื่อมีการเกิดสารประกอบเชิงซ้อนระหว่างเอนไซม์ดังกล่าวกับยากลุ่มสแตตินแล้วจะเกิดการจับกันอย่างสมบูรณ์แต่ก็สามารถเกิดการผันกลับได้ (competitively and reversibly)
การจับกับเอนไซม์ของสแตติน
จากข้อมูลที่ได้จากการศึกษาวิจัยพบความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างของสแตตินกับรูปแบบในการจับกับเอนไซม์ HMG-CoA reductase ดังต่อไปนี้
- โครงสร้างหลัก (pharmacophore) ที่เป็น 3,5-dihydroxyhept-6-enoic acid ซึ่งมีหมู่ไฮดรอกซิลที่ตำแหน่งที่ 3 และ 5 เป็นโครงสร้างสำคัญที่ใช้จับเอนไซม์ HMG-CoA reductase
- วงแหวนแลคโตนของโลวาสแตตินและซิมวาสแตตินจะเกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสและได้ผลิตภัณฑ์สุดท้ายเป็นตัวยาในรูปแบบที่ออกฤทธิ์ได้ (active form)
- ระยะห่างที่เหมาะสมที่สุดระหว่างหมู่แทนที่และวงแหวน C5 คือ 2 อะตอม
- วง decahydronaphthalene (Decalin) ของโลวาสแตติน, ซิมวาสแตติน และปราวาสสแตตินควรเป็นวง heterocyclic ring ที่มีคาร์บอน 5-6 อะตอม
- พันธะระหว่าง C6 และ C7 ในวง Decalin และหมู่แทนที่ของวงไพรอลของโวาสแตติน, ซิมวาสแตติน และอะโทวาสแตติน ควรที่จะเป็นพันธะเดี่ยว ส่วนสแตตินชนิดอื่นควรจะเป็นพันธะคู่
- หมู่แทนที่ p-fluorophenyl และสายแอลิฟาติกที่ตำแหน่ง ortho ของโครงสร้างหลักของสแตตินที่เป็นสารประกอบเฮเทอโรไซคลิกจะเพิ่มความสามารถในการจับกับ HMG-CoA reductase
กลไกการออกฤทธิ์
กระบวนการสังเคราะห์คอเลสเตอรอลในมนุษย์นั้นต้องผ่านขั้นตอนต่างๆ หลายขั้นตอน โดยขั้นตอนแรก คือ การสร้าง mevalonate โดยการรีดิวซ์ 3-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A (HMG-CoA) ซึ่งในขั้นตอนนี้จำเป็นต้องใช้เอนไซม์ HMG-CoA reductase ในiรูปแบบที่ถูกรีดิวซ์ (reduced form) ของ nicotinamide adenine dinucleotide phosphate (NADPH + H +) ในการเกิดปฏิกิริยา ซึ่ง mevalonate ที่เกิดขึ้นนี้จะถูกเปลี่ยนแปลงโดยเอนไซม์ต่างๆในร่างกายอีกหลายขั้นตอนจนเกิดเป็นคอเลสเตอรอลในที่สุดสแตตินออกฤทธ์ยับยั้งเอนไซม์ ซึ่งกระบวนการนี้จะเกิดขึ้นที่ตับ และคอเลสเตอรอลที่ผลิตได้คิดเป็นร้อยละ 70 ของคอเลสเตอรอลภายในร่างกายทั้งหมด โดยการทำงานของเอนไซม์ HMG-CoA reductase นี้จะถูกยับยั้งได้โดยปริมาณน้ำดีในร่างกาย, ระดับ mevalonate และระดับคอเลสเตอรอลในร่างกายเท่านั้น ดังนั้นจึงอาจถือได้ว่าเอนไซม์ HMG-CoA reductase ถือเป็นเอนไซม์ที่สำคัญในกระบวนการการสร้างคอเลสเตอรอลในมุนษย์ การยับยั้งการทำงานของเอนไซม์นี้จะมีผลลดระดับคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดลงได้
การรออกฤทธิ์ของสแตตินแต่ละชนิดนั้นจะมีความจำเพาะแตกต่างกันไปในแง่ของความสามารถในการเข้าจับกับเอนไซม์หรือระยะเวลาที่จับกับเอนไซม์ ซึ่งจะเกิดขึ้นได้โดยทันทีเมื่อยาเข้าสู่ภายในเซลล์ตับ การยับยั้งการสร้างคอเลสเตรอลจะส่งผลให้เกิดการลดลงระดับคอเลสเตอรอลในกระแสเลือด ทำให้ร่างกายขาดแคลนคอเลสเตอรอล เป็นผลให้รบกวนทำงานของยีนหลายยีนในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง SREBP ซึ่งเป็นโปรตีนที่ถูกสร้างมาจากยีนที่ทำหน้าที่ควบคุมการสร้างจำพวกสเตอรอล โดยการรบกวนการทำงานของยีนนี้จะทำให้เกิดสร้างตัวรับ LDL ที่ผิวเซลล์ตับให้มีจำนวนเพิ่มขึ้น และผลจากการที่มีตัวรับ LDL เพิ่มขึ้นนี้จะทำให้ LDL ถูกเก็บเข้าสู่เซลล์ตับมากขึ้น เป็นผลให้ระดับ LDL ในกระแสเลือดลดลงได้ในที่สุด โดยผลที่เกิดขึ้นจากกระบวนการเหล่านี้จะเห็นผลได้ชัดเจนภายหลัง 2 สัปดาห์แรกของการใช้ยา และจะเห็นผลได้อย่างเต็มที่หลังจากการรับประทานยาครั้งแรก 6 สัปดาห์
ผลไพลโอโทรปิคของสแตติน
กลไกพื้นฐานของสแตตินที่ก่อให้เกิดผลด้านไพลโอโทรปิคของสแตตินคือ การยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ 3-hydroxy-3-methylglutaryl-coenzyme A (HMG-CoA) reductase ทำให้มีสร้างสารกลุ่ม isoprenoids ลดน้อยลง ซึ่งจะส่งผลดีต่อพยาธิสภาพของหลอดเลือด โดยจะลดการเกิดการทำลายเซลล์ผนังหลอดเลือดโดยอนุมูลอิสระ (oxidative stress) และลดการเกิดคราบพลัคบริเวณผนังหลอดเลือด ซึ่งคราบพลัคที่เกิดขึ้นเหล่านี้อาจทำให้เกิดการอุดกั้นของเส้นเลือด หรืออาจเหนี่ยวนำให้เกิดการอักเสบและมีผลยับยั้งการซ่อมแซมเส้นเลือดที่สึกหรอได้ ตารางต่อไปนี้ เป็นตารางเปรียบเทียบผลไพลโอโทรปิคของสแตตินชนิดต่างๆ
เกล็ดเลือด | ยับยั้งการกระตุ้นเกล็ดเลือด | + | – | + | – | + | – | + | – |
ห้ามการจับกันของเกล็ดเลือด | – | – | + | – | + | – | – | – | |
เยื่อบุหลอดเลือด | กระตุ้นหรือเพิ่มการสังเคราะห์ไนตริกออกไซด์ | – | – | – | + | + | – | – | + |
ยับยั้งการสร้างอนุมูลอิสระ | – | – | + | – | + | – | + | + | |
เพิ่มจำนวนหรือการทำงานของเซลล์ต้นกำเนิดผนังหลอดเลือด | + | – | – | – | – | – | – | + | |
เซลล์กล้ามเนื้อเรียบของหลอดเลือด | ลดการเพิ่มจำนวนเซลล์ | – | – | – | – | + | – | + | + |
ลดการเกิด migration | – | – | – | – | – | – | + | + | |
เพิ่มการเกิดอะพอพโทซิส | + | + | + | + | + | – | – | – | |
แมคโครฟาจ/โมโนไซต์ | ลดการเพิ่มจำนวนเซลล์ | – | – | – | – | – | – | – | – |
ลดการทำงานของเอนไซม์ MNP protease | – | + | – | – | – | + | + | + | |
ลดการเกิดoxidized LDL | – | – | – | + | + | – | + | + | |
Vasculitis | ลดการทำงานของ MHC-II | + | – | – | + | + | + | + | + |
ลดระดับ hs-CRP | – | – | – | + | + | + | + | + |
ยาในกลุ่มสแตติน
ยาเดี่ยว
ในปี ค.ศ. 2014 มียากลุ่มสแตตินที่ถูกวางจำหน่ายในม้องตลาดอยู่ทั้งสิ้น 8 ชนิด ได้แก่ อะโทวาสแตติน, ฟลูวาสแตติน, โลวาสแตติน, ปราวาสแตติน, โรสุวาสแตติน, ซิมวาสแตติน, พิทาวาสแตติน, พิทาวาสแตติน และเมวาสแตติน ส่วนเซอริวาสแตตินนั้นถูกถอนทะเบียนออกจากตลาดในปี ค.ศ. 2001 เนื่องจากการใช้ยาดังกล่าวจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกล้ามเนื้อสลายแบบ rhabdomyolysis เป็นอย่างมาก จากความแตกต่างทางเคมีและเภสัชพลนศาสตร์ของสแตตินแต่ละชนิดทำให้สามารถแยกสแตตินชนิดต่างๆ ออกไปเป็น 4 รุ่น ได้แก่
- รุ่นที่ 1 เมวาสแตติน, โลวาสแตติน และปราวาสแตติน
- รุ่นที่ 2 ซิมวาสแตติน
- รุ่นที่ 3 ฟลูวาสแตติน
- รุ่นที่ 4 อะโทวาสแตติน, เซอริวาสแตติน, โรสุวาสแตติน และพิทาวาสแตติน
ตารางต่อไปนี้เป็นตารางแสดงสูตรโครงสร้างของสแตตินชนิดต่างๆ ที่ถูกค้นพบตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
อะโทวาสแตติน | เซอริวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | เมวาสแตติน |
---|---|---|---|---|
C 33H 34FN 2O 5 | C 26H 34FNO 5 | C 24H 26FNO 4 | C 24H 36O 5 | C 23H 34O 5 |
พิทาวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน | |
C 25H 24FNO 4 | C 23H 36O 7 | C 22H 28FN 3O 6S | C 25H 38O 5 | |
ยาสูตรผสม
ยากลุ่มสแตตินเป็นยาที่มีการสั่งใช้เป็นจำนวนมาก เนื่องจากในปัจจุบันประชากรโลกมีแนวโน้มที่จะเกิดความผิดปกติของระดับไขมันในเลือดเพิ่มมากขึ้น ซึ่งถือเป็นความเสี่ยงที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง โดยพบว่ากว่าร้อยละ 50 และ 35 ของประชากรในประเทศที่มีรายได้สูงมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสมองตามลำดับ ในขณะที่ในประเทศที่มีรายได้ปานกลาง-น้อยก็จะมีสัดส่วนของประชากรที่มีความเสี่ยงดังกล่าวลดลงมาตามลำดับ ดังนั้น การใช้ยากลุ่มสแตตินในผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันในเลือดสูงหลายชนิดในรูปแบบยาสูตรผสมร่วมกับยาลดไขมันในกระแสเลือดชนิดอื่น หรือการใช้สแตตินผสมกับยารักษาโรคเรื้อรังอื่นในผู้ที่มีโรคร่วม จึงถือเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะสามารถลดค่าใช้จ่ายและงบประมาณในการดูแลสุขภาวะทางสุขภาพของประชากรเหล่านั้นได้ นอกจากนี้แล้ว การใช้ยาในรูปแบบสูตรผสมยังเป็นผลให้ผู้ป่วยเหล่านั้นรับประทานยาง่ายขึ้น ไม่จำเป็นต้องรับประทานยาหลายหน่วยพร้อมกัน โดยที่ประสิทธิภาพในการรักษาของยาแต่ละชนิดในยาสูตรผสมนั้นไม่แตกต่างไปจากเดิม จึงถือเป็นการเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยทางหนึ่ง โดยยาสูตรผสมของสแตตินที่มีจำหน่ายในท้องตลาดปัจจุบัน ดังแสดงในตารางต่อไปนี้
ตาราง 1 แสดงยาสูตรผสมที่มีขนาดของสแตตินหลายขนาด
สแตติน | แอมโลดิปีน | อีเซทิไมบ์ | ไนอะซิน | ฟีโนไฟเบรต | แอสไพริน | แอสไพริน รามิพริล | ซิทากลิปทิน |
อะโทวาสแตติน | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
เซอริวาสแตติน | |||||||
ฟลูวาสแตติน | |||||||
โลวาสแตติน | |||||||
พิทาวาสแตติน | |||||||
ปราวาสแตติน | |||||||
โรสุวาสแตติน | |||||||
ซิมวาสแตติน |
ตารางที่ 2 แสดงยาสูตรผสมที่มีขนาดของสแตตินขนาดเดียว (fixed dose)
สแตติน | แอสไพริน | อะทีโนลอล | อีนาลาพริล | ไฮโดรคลอไรไทอะไซด์ | ริสิโนพริล | เมโทโพรลอล | รามิพริล | วอลซาร์ทาน |
อะโทวาสแตติน | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ซิมวาสแตติน | ||||||||
คุณสมบัติ
คุณสมบัติทางกายภาพ
ตารางต่อไปนี้เป็นตารางแสดงคุณสมบัติทางกายภาพ และตารางแสดงค่าการละลายของสแตตินชนิดต่างๆ ตามลำดับ
คุณสมบัติ | อะโทวาสแตติน | เซอริวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | พิทาวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน |
มวลโมลาร์ | 557.63 | 411.46 | 404.53 | 421.46 | 424.52 | 481.53 | 418.56 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ลักษณะภายนอก | ผงสีขาวหรือเทาขาว | ผงผลึกสีขาวหรือเทาขาว, เหลืองอ่อนไปจนถึงแดงอ่อน ดูดความชื้นได้ดีมาก | ผงผลึกสีขาวหรือเกือบขาว | ผงสีขาวหรือเหลืองอ่อน | ผงหรือผลึกผงสีขาวถึงเหลืองอ่อน ดูดความชื้นได้ดี | ผงสีขาว | ผงผลึกสีขาวหรือเกือบขาว | |
จุดหลอมเหลว [°C] | 159.2-160.7 | 194-197 | 174.5 | 171-174 | 171.2-173 | 151-156 | 135-138 | |
logP | 5.7 | 4.5 | 4.26 | 3.75 | 0.59 | 0.13 | 4.68 | |
ค่าการละลายในตัวทำละลายชนิดต่างๆ (mg/ml) | ||||||||
น้ำ | 1.23 | 0.00046 | 0.0004 | 0.00394 | 19.0 | 0.0886 | 0.0122 | |
อะซิโตน | 47.0 | |||||||
อาซีโตไนไตรล์ | 28.0 | |||||||
เอ็น-บิวทานอล | 7.0 | |||||||
ไอโซบิวทานอล | 14.0 | |||||||
คลอโรฟอร์ม | 350.0 | |||||||
DMF | 15.0 | 10.0 | 90.0 | 30.0 | 30.0 | 5.0 | 20.0 | |
DMSO | 15.0 | 10.0 | 25.0 | 30.0 | 5.0 | 20.0 | ||
เอทานอล | 0.5 | 0.5 | 16.0 | 30.0 | 1.0 | 20.0 | ||
เมทานอล | 28.0 | |||||||
เอ็น-ออคทานอล | 2.0 | |||||||
เอ็น-โพรพานอล | 11.0 | |||||||
ไอโซโพรพานอล | 20.0 |
คุณสมบัติทางเคมี
เมื่อสแตตินสัมผัสกับแสงแดดหรือแสงรังสีจากแหล่งสร้างแสงอื่นที่มีคุณสมบัติคล้ายคลึงกับแสงแดด พบว่าไม่เกิดปฏิกิริยาการเสื่อมสลายของตัวยา ถึงแม้ว่าจะมีการเกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสที่บริเวณวงแหวนแลคโตนของโครงสร้างหลัก แต่ปฏิกิริยาดังกล่าวนั้นสามารถผันกลับได้ จากการทดลองในห้องปฏิบัติการพบว่า การฉายรังสีอุลตร้าไวโอเลตความยาวคลื่น 254 นาโนเมตรไปยังสแตติน พบว่าสามารถเหนี่ยวนำให้เกิดการสลายตัวของสแตตินได้อย่างช้าๆ
ส่วนการตกค้างของยากลุ่มสแตตินในสิ่งแวดล้อมนั้น พบการเกิดการตกค้างได้น้อยมาก เนื่องจากยากลุ่มดังกล่าวโดยส่วนใหญ่มักถูกขับออกจากร่างกายในรูปแบบของสารเมทาบอไลต์โดยมีรายงานการพบอะโทวาสแตตินในสิ่งปฏิกูลและน้ำในแม่น้ำ ปกติแล้ว สแตตินเมื่ออยู่ในตัวกลางที่เป็นสารละลายภายใต้สภาพแวดล้อมที่ต้องสัมผัสกับแสงอาทิตย์และอุณหภูมิสูงจะเกิดการสลายตัวไปเป็นรูปแบบที่ไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ จนเกิดการสลายตัวของสารได้ในที่สุด ส่วนในสภาวะที่ไม่มีแสงและอยู่ในแก๊สเฉื่อย ยากลุ่มสแตตินจะเกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสได้อย่างช้าๆ โดยปฏิกิริยาการสลายตัวนี้จะเพิ่มอัตราเร็วขึ้นจนถึงระดับที่มีนัยสำคัญทางสถิติในสภาวะที่เป็นด่าง
ประสิทธิภาพในการรักษา
เมื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการลดระดับ LDL ของสแตตินชนิดต่างๆ พบว่าเซอริวาสแตติน มีความแรงในการลดระดับ LDL ได้มากที่สุด รองลงมาเป็น โรสุวาสแตติน, อะโทวาสแตติน, ซิมวาสแตติน, โลวาสแตติน, ปราวาสแตติน และ ฟลูวาสแตติน ตามลำดับ ส่วนพิทาวาสแตตินนั้นยังไม่มีการศึกษามากพอที่จะยืนยันถึงประสิทธิภาพได้เด่นชัด ตารางต่อไปนี้เป็นตารางที่แสดงถึงประสิทธิภาพในการลดระดับคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดของสแตตินชนิดต่างๆ ในขนาดที่ต่างกัน
Statin equivalent dosages | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
% LDL ที่ลดลง (ประมาณ) | อะโทวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน |
46–50% | 40 mg | – | – | – | 10–20 mg | 80 mg* |
50–55% | 80 mg | – | – | – | 20 mg | – |
56–60% | – | – | – | – | 40 mg | – |
* ไม่แนะนำให้ใช้ในขนาด 80-mg dose เนื่องจากจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกล้ามเนื้อสลายแบบ rhabdomyolysis | ||||||
ขนาดยาเริ่มต้น | ||||||
ขนาดยาเริ่มต้น | 10–20 mg | 20 mg | 10–20 mg | 40 mg | 10 mg; 5 mg สำหรับผู้ที่มีภาวะ พร่องไทรอยด์ฮอร์โมน, อายุ >65 ปี, ชาวเอเชีย | 20 mg |
กรณีต้องการลด LDL เป็นจำนวนมาก | 40 mg ถ้าต้องการลด >45% | 40 mg ถ้าต้องการลด>25% | 20 mg ถ้าต้องการลด >20% | -- | 20 mg ถ้า LDL >190 mg/dL (4.87 mmol/L) | 40 mg ถ้าต้องการลด >45% |
เวลาที่เหมาะสมในการรับประทานยา | ไม่จำกัด | ตอนเย็น | พร้อมอาหารเช้า | ไม่จำกัด | ไม่จำกัด | ตอนเย็น |
กราฟต่อไปนี้แสดงประสิทธิภาพในการลดระดับไลโปโปรตีนคอเลสเตอรอลชนิดความหนาแน่นต่ำ (แสดงด้วยเส้นกราฟสีฟ้า), ระดับคอเลสเตอรอลรวม (แสดงด้วยเส้นกราฟสีน้ำตาล) และระดับไตรกลีเซอรได์ (แสดงด้วยเส้นกราฟสีเขียว)ในกระแสเลือดของยากลุ่มสแตตินแต่ละชนิดในขนาดความแรงต่างๆ โดยเปรียบเทียบกับค่าพื้นฐานที่ยังไม่ได้รับการรักษาด้วยยา
กราฟต่อไปนี้แสดงประสิทธิภาพในการเพิ่มระดับไลโปโปรตีนคอเลสเตอรอลชนิดความหนาแน่นสูง (HDL cholesterol) ในกระแสเลือดของยากลุ่มสแตตินแต่ละชนิดในขนาดความแรงต่างๆ โดยเปรียบเทียบกับค่าพื้นฐานที่ยังไม่ได้รับการรักษาด้วยยา
เภสัชจลนศาสตร์
ค่าชีวปริมาณออกฤทธิ์ (bioavailability)ของสแตตินนั้นมีค่าแตกต่างกันออกไป โดยมีค่าอยู่ระหว่าง 5-80% ซึ่งค่านี้จะมีความสัมพันธ์กันกับการเกิดเฟิร์สท-พาสส์ เมตาโบลิซึม (first-pass metabolism) และการสะสมของสแตตินในเซลล์ตับ ส่วนความสามารถในการกระจายตัวไปยังเนื้อเยื่อต่างๆของร่างกายนั้นจะขึ้นอยู่กับความสามารถในการละลายในไขมันของสแตตินแต่ละชนิด โดยอะโทวาสแตติน, เซอริวาสแตติน, โลวาสแตติน, และซิมวาสแตตินจัดว่าเป็นสแตตินที่ละลายในไขมันได้ดี ส่วนสแตตินชนิดอื่นๆ ได้แก่ ฟลูวาสแตติน,โรสุวาสแตติน, พิทาวาสแตติน และปราวาสแตตินนั้นถือเป็นสแตตินที่ละลายในน้ำ ส่วนสัดส่วนการถูกดูดซึมโดยลำไส้เล็กของสแตตินนั้นจะอยู่ระหว่าง 30-50% ของขนาดที่รับประทาน ตารางต่อไปนี้เป็นตารางเปรียบเทียบค่าพารามิเตอร์ทางเภสัชจลนศาสตร์ต่างๆ ของสแตตินแต่ละชนิด
ค่าพารามิเตอร์ | อะโทวาสแตติน | เซอริวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | พิทาวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน |
โปรดรัก (prodrug) | ไม่ใช่ | ไม่ใช่ | ใช่ | ไม่ใช่ | ไม่ใช่ | ไม่ใช่ | ใช่ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Active metabolite | ใช่ | ไม่ใช่ | ใช่ | เล็กน้อย | ไม่ใช่ | เล็กน้อย | ใช่ | |
ปริมาณชีวอนุเคราะห์[%] | 12 | 19-29 | 5 | 80 | 18 | 20 | 5 | |
เวลารับประทาน ที่เหมาะสม | ตอนเย็น | ตอนเย็น | ตอนเช้า หรือ ตอนเย็น และพร้อมอาหาร | ตอนเย็น | ตอนเย็น | ตอนเช้า หรือ ตอนเย็น | ตอนเย็น | |
ชีวปริมาณออกฤทธิ์ [%] | 98 | >99 | >95 | 96 | 43-55 | 90 | 95-98 | |
ผลของอาหารต่อ ชีวปริมาณออกฤทธิ์ | ไม่มีผล | ไม่มีผล | เพิ่ม | ไม่มีผล | เพิ่ม | ไม่มีผล | ไม่มีผล | |
ค่าครึ่งชีวิต[h] | 15-30 | 0.5-2.3 | 2-4 | 11 | 1.3-2.8 | 19 | 2-3 | |
ระยะเวลาที่ระดับ ยาในเลือดขึ้นสูงสุด [h] | 2-3 | 0.5-1 | 2-4 | 11 | 1.3-2.8 | 19 | 2-3 | |
ระดับยาเฉลี่ย ในเลือดสูงสุด [ng/ml] | 27-66 | 448 | 10-20 | 20 | 45-55 | 37 | 10-34 | |
ความชอบไขมัน | ใช่ | ไม่ใช่ | ใช่ | ใช่ | ไม่ใช่ | ไม่ใช่ | ใช่ | |
สัดส่วนที่ขับออก ทางไต [%] | 2 | 6 | 10 | <2 | 20 | 10 | 13 | |
การเปลี่ยนแปลง ที่ตับ | CYP3A4 | CYP2C8 | CYP2C9 | CYP3A4 | CYP2C9 | sulfonation | CYP2C9 CYP2C19 | CYP3A4 |
สัดส่วนที่ขับออก ทางอุจจาระ [%] | 70 | 90 | 83 | 93 | 71 | 90 | 58 | |
การเข้าสู่ระบบ ประสาทส่วนกลาง | ไม่เข้า | ไม่เข้า | เข้า | ไม่เข้า | ไม่เข้า | ไม่เข้า | เข้า | |
ขนาดยาสูงสุด ต่อวัน [mg] | 80 | 80 | 80 | 4 | 40 | 40 | 80 | |
โปรตีนขนส่งที่ใช้ ในการขับยาออก ทางน้ำดีและเปลี่ยน แปลงยาที่ตับ | OATP1B1 | OATP1B1 | OATP1B1 | OATP1A2 | OATP1B1 | OATP1A2 | OATP1B1 |
การเปลี่ยนแปลงยาภายในร่างกาย
ยากลุ่มสแตตินทุกชนิด ยกเว้น ปราวาสแตติน จะถูกละลายในกระเพาะอาหารและภายในไซโตพลาสึมของเซลล์ และเมื่อยาถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดจะถูกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วภายในผนังลำไส้เล็กและตับโดยผ่านเอนไซม์ไซโตโครมพี 450 (cytochrome P450) หลากหลายไอโสเอนไซม์โลวาสแตตินและซิมวาสแตตินซึ่งถูกบริหารเข้าสู่ร่างกายในรูปแบบยาที่ยังไม่สามารถออกฤทธิ์ได้ (inactive drug หรือ prodrug) อาจเกิดปฏิกิริยาการเปลี่ยนแปลงยาได้ทางใดทางหนึ่งต่อไปนี้ คือ เกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลสิสของวงแหวนแลคโตน (lactone ring) โดยเอนไซม์เอสเทอรเรส (esterase) หรือเปอรอกซิเดส (peroxidase) จนกลายเป็นยาที่มีหมุ่ไฮดรอกซี่ซึ่งสามารถออกฤทธิ์ได้ หลังจากนั้นยาในรูปแบบที่ออกฤทธิ์ได้นี้ ก็จะถูกเปลี่ยนแปลงโดยไอโสเอนไซม์ซีวายพี 3เอ4 (CYP 3A4) ให้กลายเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์, และอีกหนึ่งกลไกการเปลี่ยนแปลงยาสแตติน คือ ตัวยาที่ถูกรับประทานเข้าไปจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยไอโสเอนไซม์ซีวายพี 3เอ4 (CYP 3A4) ให้กลายเป็นสารที่ไม่ออกฤทธิ์เลย หรืออาจเกิดการเปลี่ยนแปลงผ่านซีวายพี 3เอ5 (CYP 3A5) ให้กลายเป็นสารที่มีฤทธิ์ในการรักษาลดน้อยลง นอกจากนี้แล้ว ยากลุ่มสแตตินนี้ยังสามารถถูกเปลี่ยนแปลงให้กลายเป็นวงแหวนแลคโตนที่มีกลไกการออกฤทธิ์คล้ายคลึงกับโคเอนไซม์เอ แต่กระบวนการการเกิดการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวในมนุษย์นั้นจำเป็ต้องอาศัยเอนไซม์ยูดีพี-กลูคิวโรโนซิลทรานส์เฟอเรส (UDP-glucuronosyltransferase; UGT) ซึ่งไม่ใช่กระบวนการหลักในการเปลี่ยนแปลงสแตติน เพราะโดยส่วนใหญ่แล้ว วงแหวนแลคโตนของสแตตินนั้นมักจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยเอนไซม์ซีวายพี (CYP450) ได้อย่างรวดเร็ว ส่วนพิทาวาสแตติน, ปราวาสแตติน และโรสุวาสแตตินนั้นจะถูกขับออกจากร่างกายผ่านทางน้ำดีในรูปแบบที่ไม่เปลี่ยนแปลง
รูปแบบการเปลี่ยนแปลงยากลุ่มสแตตินผ่านไซโตโครมพี 450 (cytochrome P450) ที่ตับนั้น ในปัจจุบันสามารถจำแนกรายละเอียดออกเป็นดังนี้:
- สแตตินที่ละลายในไขมันได้ดีที่อยู่ในรูปแบบของโปรดรักที่มีหมู่แทนที่เป็นวงแหวนแลคโตน เช่น ซิมวาสแตติน นั้น เบื้องต้นจะถูกเปลี่ยนแปลงได้โดยเอนไซม์ซีวายพี (CYP)
- สแตตินที่ละลายในน้ำได้ดี เช่น ปราวาสแตติน, โรสุวาสแตติน จะถูกเปลี่ยนแปลงที่ organic anion-transporting polypeptide (OATP) ที่ตับ, sodium-taurocholate cotransporting polypeptide (NTCP) และ OATP ที่ไต
- สแตตินชนิดอื่น เช่น ฟลูวาสแตติน จะถูกเปลี่ยนแปลงโดยเอนไซม์ซีวายพี (CYP) และถูกขนส่งโดยกระบวนการขนส่งแบบใช้พลังงาน (active transport) เข้าไปยังเซลล์ตับ
- สแตตินทุกชนิดมีความสามารถในการจับกับ multidrug resistance protein 2 MRP2, outer bile acid export pump (BSEP), P-glycoprotein (P-gp) และ breast cancer resistance protein (BCRP)
ตารางต่อไปนี้เป็นตารางแสดงรายละเอียดการเปลี่ยนแปลงของสแตตินภายในร่างกายมนุษย์ รวมไปถึงเอนไซม์ที่ใช้ในการเปลี่ยนแปลงยาแต่ละชนิดด้วย
ค่าพารามิเตอร์ | อะโทวาสแตติน | เซอริวาสแตติน | ฟลูวาสแตติน | โลวาสแตติน | พิทาวาสแตติน | ปราวาสแตติน | โรสุวาสแตติน | ซิมวาสแตติน |
การเกิดเมทาบอลิซึม | +++ | +++ | +++ | ++ | + | + | +++ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
จำนวน metabolite ที่ออกฤทธิ์ | 2 | ไม่มี | 3 | ไม่เกี่ยวข้อง | 2 | ไม่เกี่ยวข้อง | 3 | |
ชนิดของ เอนไซม์ CYP | CYP3A4 CYP2C8 | CYP2C8 | CYP2C9 | CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8 | CYP2C9 | CYP3A4 | CYP2C9 CYP2C19 | CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8 |
ชนิดของ เอนไซม์ UGT | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A3 | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A3 UGT2B7 | UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 | |||
การจับกับ โปรตีน | SLCO1B1 | SLCO1B1 | SLCO1B1 MC4 | SLCO1B1 SLCO1B3 | SLCO1B1 SLCO2B1 OAT3 MCT1 | SLCO1B1 SLCO1B3 SLCO2B1 SLCO1A2 SLC10A1 | SLCO1B1 | |
การแทนที่ โปรตีน | ABCB1 ABCG2 | ABCC2 ABCG2 | ABCG2 | ABCB1 | ABCB1 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 ABCB11 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 ABCC2 ABCG2 | ABCB1 |
การใช้ประโยชน์ทางการแพทย์
สแตตินเป็นยาที่ถูกนำมาใช้เพื่อรักษาภาวะไขมันในกระแสเลือดสูงในเด็กอายุ 6 ปี, วัยรุ่น และผู้ใหญ่ เพื่อเป็นการป้องกันปฐมภูมิหรือทุติยภูมิสำหรับการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ ควบคู่ไปกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรม จากข้อมูลที่ได้จากการศึกษาหลายการศึกษาพบว่าการใช้ยากลุ่มสแตตินจะสามารถลดระดับไลโปรโปรตีนชนิดความเข้มข้นต่ำ (LDL) ในกระแสเลือดลงได้ประมาณ 40 mg/dL นอกจากนี้แล้วการใช้สแตตินยังมีผลดีอีกหลายประการ ดังต่อไปนี้:
- ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุ (total mortality) ลดลง 10%
- ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ (cardiovascular disease) ลดลง 20%
- ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจที่รุนแรง (major cardiovascular events) ลดลง 23%
- ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (stroke) ลดลง 17%
ข้อบ่งใช้ที่จดทะเบียนรับรอง
- รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงที่อาจมีสาเหตุจากพันธุกรรม (primary hypercholesterolemia) หรือภาวะไขมันในเลือดสูงหลายชนิด (mixed dyslipidaemia) โดยใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย ในกรณีที่ใช้วิธีการรักษาโดยไม่ใช้ยาแล้วไม่ได้ผล
- รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงที่อาจมีสาเหตุจากพันธุกรรม (primary hypercholesterolemia) ในผู้ใหญ่ วัยรุ่น และเด็กอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป รวมไปถึงการรักษาไขมันในเลือดสูงจากพันธุกรรมแบบยีนเดียว (heterozygous familial hypercholesterolaemia; type IIa) หรือภาวะไขมันในเลือดสูงหลายชนิด (mixed dyslipidaemia; type IIb) โดยใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย ในกรณีที่ใช้วิธีการรักษาโดยไม่ใช้ยาแล้วไม่ได้ผล
- รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงจากพันธุกรรมแบบยีนเดียว (heterozygous familial hypercholesterolaemia) โดยเป็นการรักษาเสริมจากการควบคุมการรับประทานอาหารหรือการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ (เช่น การฟอกเลือดเพื่อเอา LDL ออก) เพื่อลดระดับความเข้มข้นของไขมันในกระแสเลือด หรือเมื่อไม่มีการรักษาอื่น หรือเมื่อการรักษาอื่นไม่เพียงพอ
- รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงจากพันธุกรรมแบบยีนเดียว (heterozygous familial hypercholesterolaemia)
- รักษาภาวะไขมันในเลือดสูงจากพันธุกรรมแบบยีนเดียว (heterozygous familial hypercholesterolaemia) ในเด็กและวัยรุ่น (วัยรุ่นชายที่มี Tanner scale ตั้งแต่ระดับ II ขึ้นไป, เพศหญิงต้องเป็นวัยที่มีประจำเดือนมาแล้วอย่างน้อย 1 ปี, หรือมีอายุ 10-17 ปี)
- ป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ (cardiovascular disease) ในผู้ที่มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคดังกล่าวสูง
- ลดระดับไขมันในเลือดในผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน
- ลดการเกิดความพิการและการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดแข็งและ/หรือโรคเบาหวาน ทั้งที่มีระดับไขมันในเลือดสูงหรือเป็นปกติ โดยใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการลดปัจจัยเสี่ยงอื่นที่อาจเป็นสาเหตุที่จะทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจได้
- ลดการเกิดความพิการและการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ที่เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (acute myocardial infarction) และผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดชนิดที่ไม่มั่นคง (unstable angina pectoris) ทั้งที่มีระดับไขมันในเลือดสูงหรือเป็นปกติ โดยใช้เป็นการรักษาเสริมร่วมกับการลดปัจจัยเสี่ยงอื่นที่อาจเป็นสาเหตุที่จะทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจได้
- ใช้เป็นการป้องกันทุติยภูมิ (secondary prevention) สำหรับโรคหลอดเลือดหัวใจที่รุนแรงหลังการได้รับการรักษาหลอดเลือดหัวใจตีบตันผ่านสายสวน (Percutaneous Coronary Intervention; PCI)
- ชะลอการดำเนินของโรคหลอดเลือดหัวใจแข็ง (coronary atherosclerosis) ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจ โดยใช้ร่วมกับการรักษาอื่นเพื่อลดความเข้มข้นของคอเลสเตอรอลโดยรวม (total cholesterol) และไลโปโปรตีนคอเลสเตอรอลชนิดความหนาแน่นต่ำ (LDL)
ข้อบ่งใช้ตามแนวทางการรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงของสหภาพยุโรป ESC/EAS 2011
แนวทางการรักษาโรคไขมันในเลือดสูงของสมาคมหัวใจแห่งสหภาพยุโรป (European Society of Cardiology; ESC) และสมาคมโรคหลอดเลือดแข็งแห่งสหภาพยุโรป (European Society of Atherosclerosis; EAS) ปี ค.ศ. 2011 ได้ให้คำแนะนำในการเลือกใช้ยาเพื่อบำบัดรักษาภาวะความผิดปกติดังกล่าวไว้ ดังแสดงต่อไปนี้:
↓ | ||
เลือกวิธีการรักษาเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ | ||
↓ | ||
กำหนดระดับ LDL เป้าหมาย ตามระดับความเสี่ยงของผู้ป่วยแต่ละราย | ||
↓ | ||
ประเมินร้อยละของ LDL ที่ต้องการลด โดยเทียบกับ LDL พื้นฐานของผู้ป่วย | ||
↓ | ||
เลือกชนิดยาสแตติน | ||
↓ | ||
ประเมินประสิทธิภาพการรักษา/ติดตามปรับขนาดยาให้เหมาะสม | ||
↓ | ||
ประเมินประสิทธิภาพการรักษา/ผลการรักษาซ้ำ |
ระดับความเสี่ยง | ลักษณะทางประชากรศาสตร์ของผู้ป่วย | LDL เป้าหมาย (mg/dl) | LDL เป้าหมาย (mmol/l) |
สูงมาก |
| <70 | <1,8 |
สูง |
| <100 | <2,5 |
ปานกลาง |
| <115 | <3,0 |
น้อย |
| ไม่สามารถระบุได้ |
ความเสี่ยงของผู้ป่วยที่ยังไม่เคยได้รับการวินิจฉัยว่ามีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจนั้นจะประเมินจากปัจจัยต่างๆ 5 ปัจจัย (เพศ, อายุ, การสูบบุหรี่, ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดรวม, และระดับความดันโลหิตขณะหัวใจบีบตัว) ซึ่งจะมีตารางการประเมินความเสี่ยงจากปัจจัยดังกล่าวโดยเฉพาะ โดยประเทศที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจต่ำ ได้แก่ อันดอร์รา, ออสเตรีย, เบลเยียม, ไซปรัส, เดนมาร์ก, ฟินแลนด์, ฝรั่งเศส, กรีซ, สเปน, เนเธอร์แลนด์, ไอร์แลนด์, ไอซ์แลนด์, อิสราเอล, ลักเซมเบิร์ก, มอลตา, โมร็อคโค, เยอรมนี, นอร์เวย์, โปรตุเกส, ซานมารีโน, สโลวีเนีย, สวีเดน, สวิสเซอร์แลนด์ และสหราชอาณาจักร ส่วนประเทศอื่นนอกเหนือจากที่ได้กล่าวมาดังข้างต้นถือว่าเป็นประเทศที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด อย่างไรก็ตามผลการประเมินของประชากรในประเทศอาร์เมเนีย, อาเซอร์ไบจาน, เบลารุส, บัลแกเรีย, จอร์เจีย, คาซัคสถาน, คีร์กีซสถาน, ลัตเวีย, ลิทัวเนีย, มาซิโดเนีย, มอลโดวา, รัสเซีย, ยูเครน, และอาเซอร์ไบจานนั้นอาจเป็นค่าที่ต่ำกว่าปกติได้ |
คะแนนความเสี่ยง ต่อการเสียชีวิต (%) | ระดับคอเลสเตอรอล (mg/dL) | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
<70 | 70–99 | 100–154 | 155–190 | >190 | ||
ระดับคอเลสเตอรอล (mmol/l) | ||||||
<1.8 | 1.8–2.4 | 2.5–3.9 | 4.0–4.8 | >4.9 | ||
<1 | ||||||
1–4 | ||||||
5–9 | ||||||
≥10 | ||||||
ไม่ต้องได้รับการรักษา |
ข้อบ่งใช้ตามแนวทางการรักษาภาวะไขมันในเลือดสูงของสหรัฐอเมริกา ACC/AHA 2013
ตามแนวทางการรักษาภาวะไขมันในกระแสเลือดสูงของวิทยาลัยแพทย์โรคหัวใจแห่งสหรัฐอเมริกา (American College of Cardiology; ACC) และสมาคมโรคหัวใจแห่งสหรัฐอเมริกา (American Heart Association; AHA) ค.ศ. 2013 ได้แนะนำให้ใช้สแตตินชนิดที่มีความแรงมาก (high potency statin) ได้แก่ อะโทวาสแตติน 80 มิลลิกรัม หรือโรสุวาสแตติน 20-40 มิลลิกรัม ในการรักษาผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงมากต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งการใช้ยาสแตตินกลุ่มดังกล่าวนั้นจะสามารถลดระดับความเข้มข้นของคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดของผู้ป่วยลงได้มากกว่า 50% เมื่อเปรียบเทียบกับค่าก่อนการได้รับการรักษา ส่วนในกรณีที่ไม่สามารถใช้สแตตินชนิดที่มีความแรงมากได้ อาจพิจารณาใช้สแตตินที่มีความแรงปานกลาง (moderate potency statin) ทดแทนได้ ได้แก่ อะโทวาสแตติน 10-20 มิลลิกรัม, โรสุวาสแตติน 5-10 มิลลิกรัม, ซิมวาสแตติน 20-40 มิลลิกรัม, ปราวาสแตติน 40-80 มิลลิกรัม, โลวาสแตติน 40 มิลลิกรัม, ฟลูวาสแตติน เอ็กซ์แอล 80 มิลลิกรัม, ฟลูวาสแตติน 80 มิลลิกรัม, หรือพิทาวาสแตติน 2-4 มิลลิกรัม ซึ่งการใช้ยาสแตตินกลุ่มดังกล่าวนั้นจะสามารถลดระดับความเข้มข้นของคอเลสเตอรอลในกระแสเลือดของผู้ป่วยลงได้ประมาณ 30-49% เมื่อเปรียบเทียบกับค่าก่อนการได้รับการรักษา
ลักษณะทางประชากรของผู้ป่วย | ชนิดของสแตติน ที่แนะนำ | เป้าหมาย LDL ที่ลดลง (%) |
ผู้ป่วยที่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจหรือโรคหลอดเลือดแข็ง | ชนิดความแรงมาก | <50% |
ผู้ป่วยที่มีระดับ LDL >190 mg/dl (4,9 mmol/l) | ชนิดความแรงมาก | <50% |
ผู้ป่วยโรคเบาหวาน อายุ 40–75 ปี ที่มีระดับ LDL-C 70–189 mg/dl (1,8–4,9 mmol/l) แต่ยังไม่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจ | ชนิดความแรงปานกลาง | 30-49% |
ผู้ป่วยที่ไม่เป็นโรคหลอดเลือดหัวใจและไม่เป็นเบาหวาน, อายุ 40–79 ปี, ระดับ LDL-C 70–189 mg/dl (1,8–4,9 mmol/l) ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจใน 10 ปีข้างหน้า (10 years risk scores for cardiovascular diseases) ≥7,5%. | ชนิดความแรงปานกลาง หรือ ชนิดความแรงมาก | 30-49% หรือ <50% |
ข้อบ่งใช้อื่นที่เป็นผลจากการศึกษาทางคลินิก
โรคกระดูกพรุน
โรคกระดูกพรุน (อังกฤษ: Osteoporosis) ตามคำนิยามขององค์การอนามัยโลก (World Health Organization) หมายถึง ภาวะที่มีลดลงของมวลกระดูกและมีการเปลี่ยนแปลงของกระดูกชิ้นเล็กๆ บางๆ (trabeculae) เชื่อมโยงกันเป็นร่างแหภายในกระดูก ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้จะนำไปสู่ความผิดปกติของโครงสร้างจุลภาคภายในกระดูก (defective bone microstructure) ทำให้กระดูกมีความแข็งแรงลดน้อยลงและเสี่ยงต่อการเกิดการแตกหักได้ง่าย โดยความชุกของการเกิดโรคกระดูกพรุนในประชากรที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไปคือ 14% โดยมักพบความชุกในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย คือ 24% และ 6% ตามลำดับ โดยพยาธิกำเนิดของโรคกระดูกพรุนนั้นเกิดจากความผิดปกติของสมดุลระหว่างกระบวนการสร้างและสลายกระดูก ซึ่งมีความสัมพันธ์กับการกับมีอายุที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้เกิดกระบวนการสลายกระดูกในอัตราที่มากกว่าการสร้าง ซึ่งปัจจัยเสริมส่วนหนึ่งมาจากการมีระดับฮอร์โมนเพศที่ลดลง (เช่น เอสโทรเจน, เทสโทสเทอโรน) หรือความผิดปกติของการสร้างตัวกระตุ้นการเจริญเติบโตที่มีโครงสร้างคล้ายอินซูลิน (insulin-like growth factor-I; IGF-1) หรือความผิดปกติของสมดุลแคลเซียม-ฟอสเฟตของร่างกาย ซึ่งอาจเกิดได้จากทั้งการรับประทานอาหารที่มีแร่ธาตุเหล่านี้ไม่เพียงพอ, ร่างกายดูดวึมแร่ธาตุดังกล่าวได้น้อยลง, โปรตีนที่ใช้ขนส่งแร่ธาตุดังกล่าวมีปริมาณลดลง, ความเป็นกรดของกระเพาะอาหารลดลง, การสร้างวิตามินดีในรูปแบบที่ออกฤทธิ์ได้ที่ตับและไตผิดปกติ, การได้รับแสงอาทิตย์ไม่เพียงพอ, หรือแม้กระทั่งการมีระดับพาราไทรอยด์ฮอร์โมนที่มากเกินไป
ในปัจจุบัน มียาที่ใช้ในการรักษาโรคกระดูกพรุนหลายชนิด โดยกลไกการออกฤทธิ์ของยาเหล่านี้อาจจะออกฤทธิ์รบกวนกระบวนการสลายกระดูกและการดูดซึมแคลเซียมกลับของร่างกาย เช่น (Bisphosphonates), (denosumab), การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทน (hormone replacement therapy), ยากระตุ้นตัวรับเอสโทรเจนอย่างจำเพาะ (selective estrogen receptor modulators; SERMs); หรือออกฤทธิ์เร่งการสร้างกระดูก เช่น (teriparatide); หรือออกฤทธิ์แบบหลายกลไกผสมกัน เช่น (strontium ranelate) ส่วนกลไกของสแตตินต่อกระบวนการสร้างและสลายกระดูกนั้นยังไม่สามารถอธิบายได้แน่ชัด และข้อมูลที่ได้จากการศึกษาล่าสุดคาดว่าน่าจะเกิดจากทั้งการส่งเสริมการสร้างมวลกระดูกและยับยั้งการสลายมวลกระดูกร่วมกัน โดยกลไกต่อไปนี้:
- สแตตินจะกระตุ้นการแสดงออกของ mRNA ที่ทำหน้าที่สร้างโปรตีน Bone morphogenetic protein 2 (ฺBMP-2) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างกระดูกและการกระตุ้นให้เกิดการแบ่งตัวของ (osteoblasts)
- ลดจำนวนของ (osteoclasts)
- ยับยั้งการสร้างตัวกระตุ้นตัวรับ (receptor activator) บน nuclear factor-κ B (NF-κB)
- กระตุ้นโปรตีนไคเนส-บี (protein kinase B หรือ Akt) เป็นผลให้มีการสร้าง endothelial nitric oxide synthase (eNOS) เพิ่มมากขึ้น
ผลการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุนของสแตตินนั้น โดยส่วนใหญ่แล้วพบในสแตตินที่ละลายในไขมัน (เช่น ซิมวาสแตติน, โลวาสแตติน, อะโทวาสแตติน) และสแตตินสังเคราะห์เป็นหลัก (เช่น ฟลูวาสแตติน, โรสุวาสแตติน, อะโทวาสแตติน) อย่างไรก็ตาม ผลต่อการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุนนี้ยังสรุปได้ไม่แน่ชัดนัด เนื่องจากการศึกษาในห้องทดลองกับการศึกษาในมนุษย์นั้นให้ผลการศึกษาที่ขัดแย้งกัน
โรคติดเชื้อ
โรคติดเชื้อ (อังกฤษ: Infectious diseases) เป็นกลุ่มโรคที่มีสาเหตุมาจากเชื้อจุลชีพหรือสารพิษที่ถูกหลั่งออกมาจากเชื้อจุลชีพที่เจริญเติบโตในร่างกายมนุษย์ และระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมนุษย์ไม่สามารถกำจัดเชื้อหรือสารพิษเหล่านั้นออกไปได้ทันท่วงที จนทำให้เกิดอาการของโรคติดเชื้อในที่สุด ซึ่งแหล่งที่มาของโรคนี้อาจได้รับเชื้อมาจากสัตว์, พืช, สิงปฏิกูล, สิ่งแวดล้อม, หรือแม้แต่จากมนุษย์ด้วยกันเอง
โดยพยาธิกำเนิดของโรคติดเชื้อนั้นเกิดจากกระบวนการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้มีการหลั่งสารสื่อการอักเสบ (cytokines) ชนิดต่างๆ ออกมา ซึ่งกระบวนการดังกล่าวนั้น สามารถถูกควบคุมได้โดยยากลุ่มสแตติน โดยสแตตินจะไปมีผลลดสารกลุ่มไอโซพรีนอยด์ (isoprenoids) ซึ่งเป็นหนึ่งในสารตั้งต้นที่ใช้ในการสังเคราะห์คอเลสเตอรอล และมีความจำเป็นในกระบวนการปฏิกิริยาพรีนิลเลชั่น (prenylation) ของโปรตีนที่ใช้ในการสื่อสารระหว่างเซลล์เพื่อตอบสนองต่อการอักเสบของร่างกาย นอกจากนี้แล้ว สแตตินยังส่งผลต่อการตอบสนองต่อการอักเสบโดยการลดการแสดงออกของยีนที่ทำหน้าที่สร้างโปรตีนเกี่ยวเนื่องกับการอักเสบที่มีชื่อว่า MHC (major histocompatibility complex) class II อย่างไรก็ตาม ผลที่แน่ชัดของสแตตินต่อการเกิดโรคติดเชื้อนั้นยังไม่เป็นที่ทราบเด่นชัดนัก ถึงแม้จะมีการศึกษาบางการศึกษาที่พบว่าการใช้สแตตินจะลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคติดเชื้อได้บ้างก็ตาม และโดยทั่วไปแล้ว การรักษาโรคติดเชื้อมักจะเป็นการใช้ยาปฏิชีวนะร่วมกับการรักษาตามอาการมากกว่า จึงทำให้ในปัจจุบันยังคงขาดข้อมูลที่สามารถยืนยันได้แน่ชัดเกี่ยวกับผลสแตตินต่อโรคติดเชื้อต่างๆ
โรคปอดอักเสบ
โรคปอดอักเสบ (อังกฤษ: Pneumonia) เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบของปอดอันเนื่องมาจากการมีเชื้อจุลชีพในถุงลมของปอด มีการคั่งของน้ำหรือหนองในปอด ทำให้เกิดอาการไอ อาจไอมีเสมหะหรือมีมูกหนอง, ไข้,หนาวสั่น, และหายใจลำบาก โดยในการศึกษาทางคลินิกที่ผ่านมาพบว่า สแตตินมีผลลดความรุนแรงของโรคและลดอัตราการเสียชีวติในผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าวลงได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (chronic obstructive pulmonary disease; COPD) แต่ไม่มีผลลดอุบัติการณ์การเกิดโรคปอดอักเสบทั้งในโรงพยาบาลและในชุมชน
ไข้หวัดใหญ่
ไข้หวัดใหญ่ (อังกฤษ: influenza หรือ flu) เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ ซึ่งผู้ป่วยอาจมีอาการของโรคเพียงเล็กน้อยไปถึงขั้นรุนแรง โดยอาการที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่ ไข้สูง, คัดจมูก, เจ็บคอ, ปวดกล้ามเนื้อ, ปวดศีรษะ, ไอและรู้สึกเหนื่อย ซึ่งจะเริ่มมีอาการเหล่านี้ประมาณสองวันหลังได้รับเชื้อและส่วนใหญ่แล้วมักมีอาการนานไม่เกินสัปดาห์ อย่างไรก็ตาม อาการไออาจกินเวลานานกว่าสองสัปดาห์ได้ ในผู้ป่วยเด็กอาจมีคลื่นไส้อาเจียน แต่ไม่ใช่อาการปกติในผู้ใหญ่ อาการแทรกซ้อนของไข้หวัดใหญ่อาจมีปอดบวมจากไวรัส ปอดบวมจากแบคทีเรียตาม โพรงอากาศ (sinus) ติดเชื้อ และปัญหาสุขภาพที่มีอยู่เดิมแย่ลง เช่น โรคหอบหืดหรือภาวะหัวใจล้มเหลว
การศึกษาทางคลินิกที่ผ่านมาพบว่าการใช้สแตตินจะสามารถลดอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลได้ โดยสแตตินจะไปมีผลลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากไข้หวัดใหญ่ เช่น ปอดอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย, หลอดเลือดสมองอุดกั้น, และภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน เป็นต้น
อ้างอิง
- Istvan ES and Deisenhofer J (2001). "Structural mechanism for statin inhibition of HMG-CoA reductase". Science. 292 (5519): 1160-1164. doi:10.1126/science.1059344. PMID 11349148.
- Friesen JA and Rodwell VW (2004). "The 3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzyme-A (HMG-CoA) reductases" (PDF). Genome Biol. 5 (11): 248. doi:10.1186/gb-2004-5-11-248.
- Gullo V and Demain AL (2003). Statins Fermentation Products for Cholesterol Control in Humans. CRC Press. p. 435-42. ISBN .
- Banach M, Filipiak KJ, and Opolski G (2013). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań. p. 384-385. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Gunde-Cimerman N and Cimerman A (1995). "Pleurotus Fruiting Bodies Contain the Inhibitor of 3-Hydroxy-3-Methylglutaryl-Coenzyme A Reductase—Lovastatin". Experimental Mycologyl. 19 (1): 1-6. doi:10.1006/emyc.1995.1001. PMID 7614366.
- Liu J, Zhang J, Shi Y, Grimsgaard S, Alraek T, and Fønnebø V (2006). "Chinese red yeast rice (Monascus purpureus) for primary hyperlipidemia: a meta-analysis of randomized controlled trials" (PDF). Chinese Medicinel. 1 (4): 1-13. doi:10.1186/1749-8546-1-4.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - U.S. Food and Drug Administration (2007). "FDA Warns Consumers to Avoid Red Yeast Rice Products Promoted on Internet as Treatments for High Cholesterol Products found to contain unauthorized drug". สืบค้นเมื่อ February 2, 2016.
- Official Journal of the European Union (March 6, 2014). "ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 212/2014 z dnia 6 marca 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia „cytrynina" w suplementach diety na bazie ryżu poddanego fermentacji grzybami Monascus purpureus". สืบค้นเมื่อ February 2, 2016.
- OSOZ. "ArmoLipid". สืบค้นเมื่อ February 2, 2016.
- Marian Gapiński, Wanda Woźniak, Mirosława Ziombra (1992). Boczniak. Poznań, Poland: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. p. 7-10. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Apteka Stlonik (July 29, 2014). "Armolipid tabletki na cholesterol 20tabletek". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Medycyna Praktyczna (July 29, 2014). "Rola monakoliny w farmakoterapii dyslipidemii". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Frost & Sullivan Market Insight (June 22, 2000). "Japanese Antihyperlipidemic Market: New Statin Products and Their Marketing Strategies". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Mukhtar RY, Reid J, and Reckless JP (2005). "Pitavastatin". Int J Clin Pract. 59 (2). doi:10.1111/j.1742-1241.2005.00461.x. PMID 15854203.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Hanke H, Lenz C, and Finking G (2001). "The discovery of the pathophysiological aspects of atherosclerosis--a review". Acta Chir Belg. 101 (4): 162-9. PMID 11680058.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Izabela Sokoluk. Rola statyn w zapobieganiu i leczeniu chorób układu krążenia. Medycyna Rodzinna. p. 219-26. ISSN 1731-2523. สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Parry CH (1799). An inquiry into the symptoms and causes of the syncope anginosa, commonly called angina pectoris : illustrated by dissections. London: Printed by R. Cruttwell and sold by Cadell and Davies. p. 1755-822.
- Fay Bound Alberti (2008). "Angina Pectoris and the Arnolds: Emotions and Heart Disease in the Nineteenth Century" (PDF). Medical History. 52 (2). PMC 2329859. PMID 18458783. สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Barbara Dąbrowska (1997). Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa, Polnad: PZWL. p. 54. ISBN .
- Barbara Dąbrowska (1997). Podręczny słownik medyczny łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa, Polnad: PZWL. p. 60. ISBN .
- Renu Virmani, Jagat Narula, Martin B. Leon, James T. Willerson (2008). The Vulnerable Atherosclerotic Plaque: Strategies for Diagnosis and Management. Wiley-Blackwell. p. 6. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - World Health Organization (June 4, 2014). "Milestones in knowledge of heart and vascular disorders" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Daniel Steinberg (2004). "Thematic review series: The Pathogenesis of Atherosclerosis. An interpretive history of the cholesterol controversy: part I". The Journal of Lipid Research. 45: 1583-93. doi:10.1194/jlr.R400003-JLR200. สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Endo A (2010). "A historical perspective on the discovery of statins". Proc Jpn Acad Ser B Phys Biol Sci. 86 (5): 484-93. doi:10.2183/pjab.86.484. PMC 3108295. PMID 20467214.
- Maciej Banach, Jacek Rysz, Krzysztof J. Filipiak (2009). Simwastatyna. Gdańsk, Poland: Via Medica. p. 2. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Tadeusz Fojt, Jan Duława, Andrzej Kurek, Mirosława Janowska i inni (2002). . Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna. 2 (4): 303-7. ISSN 1643-3165. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2016-02-06.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Kannel WB, Dawber TR, Kagan A, and Revotskie N (1961). "Factors of risk in the development of coronary heart disease--six year follow-up experience. The Framingham Study". Ann Intern Med. 55 (1): 33-50. PMID 13751193.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Akira Endo (1992). "The discovery and development of HMG-CoA reductase inhibitors" (PDF). Journal of Lipid Research. 33 (11): 1569-82. PMID 15531278.
- J. McMichael (1979). "Fats and atheroma: an inquest" (PDF). Br Med J. 1 (6157): 173-5. PMC 1597573. PMID 105776. สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- DJ Gordon, J Knoke, JL Probstfield, R Superko, and HA Tyroler (1986). "High-density lipoprotein cholesterol and coronary heart disease in hypercholesterolemic men: the Lipid Research Clinics Coronary Primary Prevention Trial". Circulation. 74: 1217-25. doi:10.1161/01.CIR.74.6.1217. สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Endo, Akira; Kuroda M.; Tsujita Y. (December 1976). "ML-236A, ML-236B, and ML-236C, new inhibitors of cholesterogenesis produced by Penicillium citrinium". Journal of Antibiotics (Tokyo). 29 (12): 1346–8. doi:10.7164/antibiotics.29.1346. PMID 1010803.
- Brown, Allan G.; Smale, Terry C.; King, Trevor J.; Hasenkamp, Rainer; Thompson, Ronald H. (1976). "Crystal and molecular structure of compactin, a new antifungal metabolite from Penicillium brevicompactum". J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 (11): 1165–1170. doi:10.1039/P19760001165. PMID 945291.
- Marcin Bizukojć, Stanisław Ledakowicz (2005). (PDF). Biotechnologia – monografie (ภาษาเยอรมัน). 2 (2): 55-67. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2016-02-06.
- Akira Endo (2004). "The origin of the statins". Atherosclerosis Supplements. 5 (3): 125-30. doi:10.1016/j.atherosclerosissup.2004.08.033. PMID 15531285.
- United States Patent Office. (November 9, 1980). "Hypocholesteremic fermentation products and process of preparation US 4231938 A". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Y. Kishida, A. Naito, S. Iwado, A. Terahara (1991). "Research and development of pravastatin". Yakugaku Zasshi (ภาษาญี่ปุ่น). 111 (9): 469-87. PMID 1762049.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Daiichi Sankyo (February 17, 2006). "Future Business Prospects of the Hyperlipidemia Drug Pravastatin in the United States". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Returns on Pharmaceutical R&D. W. Pharmaceutical R&D: Costs, Risks, and Rewards. Washington, DC: U.S. Congress, Office of Technology Assessment. p. 74. ISBN .
- Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski (2013). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Medycyna Praktyczna (August 9, 2001). "Ceriwastatyna wycofana z obrotu".
- "Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary heart disease: the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S)". Lancet. 344 (8934): 1383-9. 1994. PMID 7968073.
- The Long-Term Intervention with Pravastatin in Ischaemic Disease (LIPID) Study Group (1998). "Prevention of Cardiovascular Events and Death with Pravastatin in Patients with Coronary Heart Disease and a Broad Range of Initial Cholesterol Levels". N Engl J Med. 339 (19): 1349-57. doi:10.1056/NEJM199811053391902. PMID 9841303.
- F.M. Sacks, M.A. Pfeffer, L.A. Moye, J.L. Rouleau (1996). "The effect of pravastatin on coronary events after myocardial infarction in patients with average cholesterol levels. Cholesterol and Recurrent Events Trial investigators". N Engl J Med. 335 (14): 1001-9. doi:10.1056/NEJM199610033351401. PMID 8801446.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - J. Shepherd, S.M. Cobbe, I. Ford, C.G. Isles (1995). "Prevention of coronary heart disease with pravastatin in men with hypercholesterolemia. West of Scotland Coronary Prevention Study Group". N Engl J Med. 333 (20): 1301-7. doi:10.1056/NEJM199511163332001. PMID 7566020.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - J.R. Downs, M. Clearfield, S. Weis, E. Whitney (1998). "Primary prevention of acute coronary events with lovastatin in men and women with average cholesterol levels: results of AFCAPS/TexCAPS. Air Force/Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study". JAMA. 279 (20): 1615-22. doi:10.1001/jama.279.20.1615. PMID 9613910.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - R. Collins, J. Armitage, S. Parish, P. Sleight (2004). "Effects of cholesterol-lowering with simvastatin on stroke and other major vascular events in 20536 people with cerebrovascular disease or other high-risk conditions". Lancet. 363 (9411): 757-67. doi:10.1016/S0140-6736(04)15690-0. PMID 15016485.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - P.M. Ridker, E. Danielson, F.A. Fonseca, J. Genest (2008). "Rosuvastatin to prevent vascular events in men and women with elevated C-reactive protein". N Engl J Med. 359 (21): 2195-207. doi:10.1056/NEJMoa0807646. PMID 18997196.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - H.N. Ginsberg, M.B. Elam, L.C. Lovato, J.R. Crouse (2010). "Effects of combination lipid therapy in type 2 diabetes mellitus". N Engl J Med. 362 (17): 1563-74. doi:10.1056/NEJMoa1001282. PMID 20228404.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - C. Baigent, M.J. Landray, C. Reith, J. Emberson (2011). "The effects of lowering LDL cholesterol with simvastatin plus ezetimibe in patients with chronic kidney disease (Study of Heart and Renal Protection): a randomised placebo-controlled trial". Lancet. 377 (9784): 2181-92. doi:10.1016/S0140-6736(11)60739-3. PMID 21663949.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Michael B. Bottorff (November 1, 2004). "Safety and Statins: Pharmacologic and Clinical Perspectives". สืบค้นเมื่อ February 6, 2016.
- Alfred Zejc, and Maria Gorczyca (2008). Chemia leków. Warszawa, Poland: PZWL. p. 418-21. ISBN .
- P. Alagona (2010). "Pitavastatin: evidence for its place in treatment of hypercholesterolemia". Core Evid. 5: 91-105. doi:10.2147/CE.S8008. PMID 21468365.
- Dieter Steinhilber, Manfred Schubert-Zsilavecz, Hermann J. Roth (2012). "Chemia Medyczna". MedPharm Polska: 437. ISBN .
{{}}
: Cite journal ต้องการ|journal=
((help))CS1 maint: multiple names: authors list () - Dieter Steinhilber, Manfred Schubert-Zsilavecz, Hermann J. Roth (2012). "Chemia Medyczna". MedPharm Polska: 438. ISBN .
{{}}
: Cite journal ต้องการ|journal=
((help))CS1 maint: multiple names: authors list () - Kathleen Botham, Peter A. Mayes (2006). Synteza, transport i wydalanie cholesterolu. Warszawa, Poland: Wydawnictwo Lekarskie PZWL. p. 283. ISBN .
- Wojciech Kostowski (2003). Leki a lipidy krwi. Farmakoterapia miażdżycy. Warszawa, Poland: PZWL. p. 220. ISBN .
- Ernst Mutschler, Gerd Geisslinger, Heyo Kroemer, Peter Ruth, Monika Schäfer-Korting (2010). Farmakologia i toksykologia. Wrocław, poland: MedPharm polska. p. 554-61. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - V (2009). Simwastatyna. Gdańsk, Poland: Via Medica. p. 5-6. ISBN .
- Dieter Steinhilber, Manfred Schubert-Zsilavecz, Hermann J. Roth (2012). Chemia Medyczna. MedPharm Polska. p. 63. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - J. Davignon (2012). "Pleiotropic effects of pitavastatin". Br J Clin Pharmacol. 73 (4): 518-35. doi:10.1111/j.1365-2125.2011.04139.x. PMID 22053916.
- B. Sadowitz, K.G. Maier, V. Gahtan (2010). "Basic science review: Statin therapy--Part I: The pleiotropic effects of statins in cardiovascular disease". Vasc Endovascular Surg. 44 (4): 241-51. doi:10.1177/1538574410362922. PMID 20403949.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - J. Kiyan, A. Kusch, S. Tkachuk, J. Krämer (2007). "Rosuvastatin regulates vascular smooth muscle cell phenotypic modulation in vascular remodeling: role for the urokinase receptor". Atherosclerosis. 195 (2): 254-61. doi:10.1016/j.atherosclerosis.2006.12.030. PMID 17275828.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Marcin Barylski, Andrzej Tynkarski (2010). Rpsuwastatyna. Gdańsk, Polnad: Via Medica. p. 17-8. ISBN .
- Maciej Banach, Jacek Rysz, Krzysztof J. Filipiak (2009). Simwastatyna. Gdańsk, Polnad: Via Medica. p. 12-4. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - C.D. Furberg, B. Pitt (2001). "Withdrawal of cerivastatin from the world market" (PDF). Curr Control Trials Cardiovasc Med. 2 (5): 205-7. PMC 59524. PMID 11806796.
- Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski. Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. p. 115. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski. Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. p. 32. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - S. Thom, N. Poulter, J. Field, A. Patel (2013). "Effects of a fixed-dose combination strategy on adherence and risk factors in patients with or at high risk of CVD: the UMPIRE randomized clinical trial". JAMA. 310 (9): 918-29. doi:10.1001/jama.2013.277064. PMID 24002278.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - U.S. Food and Drug Administration. "Drugs@FDA FDA Approved Drug Products". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- European Medicines Agency. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. "WHOCC – ATC/DDD Index (sekcja: C10)". Norwegian Institute of Public Health. สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- G. Sanz, V. Fuster (2013). "Prevention: Polypills for cardiovascular prevention: a step forward?". Nat Rev Cardiol. 10 (12): 683-4. doi:10.1038/nrcardio.2013.157. PMID 24101102.
- Drug Bank. "Atorvastatin DB01076 (APRD00055)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Cerivastatin DB00439 (APRD00102)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Fluvastatin DB01095 (APRD00346)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Lovastatin DB00227 (APRD00370)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Pitavastatin DB08860 (APRD06514)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Pravastatin DB00175 (APRD00328)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Rosuvastatin DB01098 (APRD00546)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Drug Bank. "Simvastatin DB00641 (APRD00104)". สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Farmakopea Polska wydanie IX. T. 1. (2011). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Warszawa, Poland. p. 1661-4. ISBN .
- U.S. Food and Drug Administration (2001). "BAYCOL®(cerivastatin sodium tablets)" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Farmakopea Polska wydanie IX. T. 2. (2011). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Warszawa, Poland. p. 1661-4. ISBN .
- Farmakopea Polska wydanie IX. T. 2. (2011). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Warszawa, Poland. p. 1661-4. ISBN .
- U.S. Food and Drug Administration (2013). "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use LIVALO® safely and effectively. See full prescribing information for LIVALO. LIVALO (pitavastatin) Tablet, Film Coated for Oral use Initial U.S. Approval: 2009" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Farmakopea Polska wydanie IX. T. 2. (2011). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Warszawa, Poland. p. 1661-4. ISBN .
- U.S. Food and Drug Administration (2014). "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use CRESTOR safely and effectively. See full prescribing information for CRESTOR. CRESTOR (rosuvastatin calcium) tablets Initial U.S. Approval: 2003" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Farmakopea Polska wydanie IX. T. 2. (2011). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Warszawa, Poland. p. 1661-4. ISBN .
- Santa Cruz Biotechnology. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Santa Cruz Biotechnology. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-19. สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- Santa Cruz Biotechnology. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ February 7, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration (2012). "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION: These highlights do not include all the information needed to use LIPITOR safely and effectively. See full prescribing information for LIPITOR" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration. "BAYCOL® (cerivastatin sodium tablets)" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration (2012). "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use Lescol®/Lescol® XL safely and effectively. See full prescribing information for Lescol®/ Lescol® XL. Lescol® (fluvastatin sodium) capsules/ Lescol® XL (fluvastatin sodium) extended-release tablets for oral use. Initial U.S. Approval: 1993/ 2000" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration. "TABLETS MEVACOR® (LOVASTATIN)" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration. "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use LIVALO® safely and effectively. See full prescribing information for LIVALO. LIVALO (pitavastatin) Tabl" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration. "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use PRAVACHOL safely and effectively. See full prescribing information for PRAVACHOL. PRAVACHOL (pravastatin sodium) Tablets Initial U.S. Approval: 1991" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- U.S. Drug and Food Administration (2014). "HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use CRESTOR safely and effectively. See full prescribing information for CRESTOR. CRESTOR (rosuvastatin calcium) tablets Initial U.S. Approval: 2003" (PDF). สืบค้นเมื่อ February 4, 2016.
- Maciej Banach, Jacek Rysz, Krzysztof J. Filipiak (2009). Simwastatyna. Gdańsk, Germany: Via Medica. p. 10. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Jadwiga Mielcarek, M. Naskrent, P. Grobelny (2009). "Photochemical properties of simvastatin and lovastatin induced by radiation". Journal of Thermal Analysis and Calorimetry. 96 (1): 301-5. doi:10.1007/s10973-008-9322-6. PMID 13886150.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Piecha, Małgorzata, Sarakha, Mohamed, Trebse, Polonca, Kocar, Drago (2010). "Stability studies of cholesterol lowering statin drugs in aqueous samples using HPLC and LC-MS". Environ Chem Lett. 2 (2): 185-91. doi:10.1007/s10311-009-0207-0.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - A. Barra Caracciolo, E. Topp, P. Grenni (2014). "Pharmaceuticals in the environment: Biodegradation and effects on natural microbial communities. A review". J Pharm Biomed Anal. 106: 25-36. doi:10.1016/j.jpba.2014.11.040. PMID 25534003.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Piecha, Małgorzata, Sarakha, Mohamed, Trebse, Polonca (2010). "Photocatalytic degradation of cholesterol-lowering statin drugs by TiO2-based catalyst. Kinetics, analytical studies and toxicity evaluation". Journal of Photochemistry and Photobiology A: Chemistry. 213 (1): 61-69. doi:10.1016/j.jphotochem.2010.04.020.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Shepherd J, Hunninghake DB, Barter P, McKenney JM, Hutchinson HG (2003). "Guidelines for lowering lipids to reduce coronary artery disease risk: a comparison of rosuvastatin with atorvastatin, pravastatin, and simvastatin for achieving lipid-lowering goals". Am. J. Cardiol. 91 (5A): 11C–17C, discussion 17C–19C. doi:10.1016/S0002-9149(03)00004-3. PMID 12646338.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski (2013). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. p. 33. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski (2013). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. p. 35. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - M.P. Vaquero, F.J. Sánchez Muniz, S. Jiménez Redondo, P. Prats Oliván (2010). "Major diet-drug interactions affecting the kinetic characteristics and hypolipidaemic properties of statins". Nutr Hosp. 25 (2): 193-206. PMID 20449528.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - I. Ieiri, S. Suwannakul, K. Maeda, H. Uchimaru (2007). "SLCO1B1 (OATP1B1, an uptake transporter) and ABCG2 (BCRP, an efflux transporter) variant alleles and pharmacokinetics of pitavastatin in healthy volunteers". Clin Pharmacol Ther. 85 (2): 541-7. doi:10.1038/sj.clpt.6100190. PMID 17460607.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - W.J. Hua, W.X. Hua, H.J. Fang (2012). "The role of OATP1B1 and BCRP in pharmacokinetics and DDI of novel statins" (PDF). Cardiovasc Ther. 30 (5): e234-41. doi:10.1111/j.1755-5922.2011.00290.x. PMID 21884024.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - M. Hu, V.W.L. Mak, T.T.W. Chu, M.M.Y. Waye, B. Tomlinson (2009). "Pharmacogenetics of HMG-CoA Reductase Inhibitors: Optimizing the Prevention of Coronary Heart Disease Current Pharmacogenomics and Personalized Medicine". Current Pharmacogenomics and Personalized Medicine. 7 (1): 1-26. doi:10.2174/187569209787582349.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - M. Whirl-Carrillo, E.M. McDonagh, J.M. Hebert, L. Gong (2012). "Pharmacogenomics knowledge for personalized medicine" (PDF). Clin Pharmacol Ther. 92 (4): 414-417. doi:10.1038/clpt.2012.96. PMC 3660037. PMID 22992668.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - PharmGKB Pharmacogenomics. Knowledge. Implementation. "Pravastatin Pathway, Pharmacokinetics". สืบค้นเมื่อ February 11, 2016.
- P.J. Neuvonen, M. Niemi, J.T. Backman. "Drug interactions with lipid-lowering drugs: mechanisms and clinical relevance". Clin Pharmacol Ther. 80 (6): 565-81. doi:10.1016/j.clpt.2006.09.003. PMID 17178259.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - K.A. Kellick, M. Bottorff, P.P. Toth, The National Lipid Association’s Safety Task Force. (2014). "A clinician's guide to statin drug-drug interactions". J Clin Lipidol. 8 (suppl 3): S30-46. doi:10.1016/j.jacl.2014.02.010. PMID 24793440.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Medycyna Praktyczna. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-19. สืบค้นเมื่อ February 12, 2016.
- Tomasz Pasierski (2002). "Pierwotna i wtórna prewencja choroby wieńcowej". สืบค้นเมื่อ February 12, 2016.
- Marcin Wełnicki, Artur Mamcarz (2013). Mała encyklopedia statyn. Medical Education. p. 21. ISBN .
- Medycyna Praktyczna (February 13, 2016). "Zocor".[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Zocor" (PDF).
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Roswera" (PDF).
- Medycyna Praktyczna (February 13, 2016). "Prawator".[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Roswera" (PDF).[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Livazo" (PDF).[]
- Medycyna Praktyczna (February 13, 2016). "Lescol".[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Lescol" (PDF).
- Medycyna Praktyczna (February 13, 2016). "Lovasteroll".[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Lovasteroll" (PDF).
- Medycyna Praktyczna (February 13, 2016). "Sortis".[]
- Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (February 13, 2016). "Atorsteroll" (PDF).
- Wiktoria Leśniak, Piotr Gajewski (2012). "Prewencja chorób sercowo-naczyniowych w praktyce klinicznej. Podsumowanie wytycznych europejskich 2012". European Heart Journal. 33: 1635-701.
- Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski (2013). Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, poland. p. 178. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - European Society of Cardiology. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-08-10. สืบค้นเมื่อ February 13, 2016.
- Maciej Banach, Krzysztof J. Filipiak, Grzegorz Opolski. Aktualny stan wiedzy na temat statyn. Poznań, Poland. p. 179. ISBN .
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list () - Barbara Cybulska, Longina Kłosiewicz-Latoszek (2014). "Podejście do leczenia hipolipemizującego w świetle aktualnych wytycznych amerykańskich i europejskich". Medycyna Praktyczna. 275 (1): 18-22.
- P. Hadji, S. Klein, H. Gothe, B. Häussler (2013). "The epidemiology of osteoporosis – Bone Evaluation Study (BEST): an analysis of routine health insurance data". Dtsch Arztebl Int. 10 (4): 52-7. doi:10.3238/arztebl.2013.0052. PMID 23413388.
{{}}
: CS1 maint: multiple names: authors list ()
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud saettin xngkvs statins hrux HMG CoA reductase inhibitors epnklumkhxngyaldikhmninkraaeseluxd hypolipidemic agents hrux lipid lowering agents miokhrngsrangepnsarprakxbxinthriythiidthngcakkarsngekhraahaelacakthrrmchatithimivththiybyngkarthangankhxngexnism 3 hydroxy 3 methyl glutaryl coenzyme A reductase HMG CoA reductase sungepnexnisminkhnkahndxtra rate limiting enzyme thithahnathiepliyn HMG CoA epnsarcaphwkkhxelsetxrxlinkraaeseluxd dngnn cungmikarnayaklumsaettinnimaichepnyaldradbkhxelsetxrxlinklumkhnthiesiyngtxkarepnorkhhwicaelahlxdeluxd cardiovascular disease cakphawaikhmnsungkwapkti thnginrupaebbkarichsaettinephiyngchnidediywhruxichrwmkbyaldikhmninkraaeseluxdklumxunkarekhacbkbtaaehnngerngptikiriya catalytic center bnexnism HMG CoA reductase khxngyaemwasaettin xyangirktam khwamesiyngtxorkhhwicaelahlxdeluxdthildlnginphuthiichsaettinnnimidepnphlmacakkarldradbkhxelsetxrxlinkraaeseluxdephiyngxyangediyw hakaetmacakvththikhxngyatxrabbhwicaelahlxdhlayxyangrwmkn thieriykwa iphloxthrxpikexfefkt pleiotropic effect odyechphaaxyangying vththiinkarldkarxkesb ephimkhwamkhngtwkhxngkhrabphlkhikhmnthiekaaxyuinphnnghlxdeluxd atherosclerotic plaques rwmthngphlcakkarrbkwnkrabwnkaraekhngtwkhxngeluxd coagulation and fibrinolysis system smachikinklumsaettinsutrokhrngsrangkhxngolwasaettin sungthuxepnsaettinchnidaerkthiwangtlad midngni xaothwasaettin atorvastatin Lipitor fluwasaettin fluvastatin Lescol olwasaettin lovastatin Mevacor Altocor not marketed in the UK prawasaettin pravastatin Pravachol Selektine Lipostat orsuwasaettin rosuvastatin Crestor simwasaettin simvastatin Zocor Lipex esxriwasaettin cerivastatin Lipobay Baycol phithawasaettin pitavastatin Livalo emwasaettin Compactin ML 236B yaphsmrahwang xiesthiimb aela simwasaettin ezetimibe Vytorin karaebngpraephthehdnangrm Oyster mushroom thiphbkhuntamthrrmchatikhawaednghmkaehng Dried grain red yeast rice thiidcakkarhmkkhawdwyechuxra Monascus purpureus yaldikhmninkraaeseluxdklumsaettinnimithngchnidthiidmacakthrrmchati kungsngekhraah hruxbangchnididcakkarsngekhraahkhunexngphayinhxngptibtikar odysaettinthiidmacakthrrmchati idaek olwasaettin emwasaettin aela prawasaettin saettinkungsngekhraah idaek simwasaettin sungidcaksarthiekidkhuncakkrabwnkarsrangolwasaettin aetinpccubnphbwaechux Escherichia coli thimikarsrangexnism acetyltransferase makekinip swnsaettinchnidthiehlux khux xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin orsuwasaettin aela phithawasaettin lwnaelwaetidcakkarsngekhraahkhuninhxngptibtikarethann thngni yaldikhmninkraaeseluxdklumsaettinthiidcakthrrmchatinn swnihyaelwmkidcakkrabwnkarkarhmkphlitphnththrrmchaticaphwkehdra echn olwasaettinthiidcakkarhmkehdnangrm oyster mushroom hrux Pleurotus ostreatus aelacakkarhmkkhawaedngcakechuxraomaenskhs Red Yeast Rice saettinthiidcakechuxra inpccubn yaklumsaettinnnsamarththuksrangidodyehdrahlaychnid idaek Aspergillus terreus bangsayphnthkhxngtrakul Monascus Penicillium Doratomyces Eupenicillinum Gymnoascus Hypomyces Paecilomyces Phoma Trichoderma aela Pleurotis inkrnikarphlitprawasaettin inradbxutsahkrrmnncaichwithikarepliynaeplngokhrngsrangkhxngemwasaettin odykrabwnkarthangchiwphaph bioconversion thungaemwaprawasaettincasamarthsrangkhunidcakehdrabangsayphnthintrakul Aspergillus aela Monascus ktam tarangtxipniepntarangthiaesdngthungsayphnthkhxngehdrathisamarthsrangsaettinid sayphnthkhxngechuxrathisamarthsrangsarklumsaettinid chnidkhxngsaettin sayphnthkhxngehdraemwasaettin Penicillium citrinum Penicillium compactum Penicillium brevicompactum Penicillium cyclopium Paecilomyces sp Eupenicillium sp Hypomyces chrysospermus Trichoderma longibrachiatum Trichoderma pseudokoningiiolwasaettin Monascus rube Monascus purpureus Monascus vitreus Monascus pilosus Monascus pubigerus Aspergillus terreus Aspergillus flavipes Pleurotis ostreatus Pleurotis sapidus Pleurotis sacaprawasaettin Aspergillus sp Monascus sp Actinomadura sp Mucor hiemalis Nocardia Streptomyces carbophilus Streptomyces tanashiensis Streptomyces anulatussaettinthiidcakphlitphnthxahar nxkcakolwasaettincathuksrangidcakechuxrabangsayphnthdngaesdngintarangdngkhangtnaelw yadngklawyngsamarththuksrangidcakehdnangrm Pleurotus ostreatus singphbidthwipinthrrmchatiaelamikarphlitechingxutsahkrrmephuxepnswnprakxbkhxngxaharhlaychnid odyehdnangrmthiphbinthrrmchatinnsamarthphbidthwipaethbthukswnkhxngphakhphunthwip ykewninaexntarktika odymkphbehdsayphnthdngklawkhuntamlatnkhxngtnimthitayaelw nxkcaknnxacphbkhunidtamkxngfangkhaw khawophd hruxthyphuchchnidxun id nxkehnuxcaknn karhmkkhawaedngcakechuxraomaenskhs Red Yeast Rice kthuxepnxikwithihnungthiichinkarsrangolwasaettin sungthaidddykarhmkkhawdwyechuxrasayphnth Monascus purpureus sungepnsayphnththiphbidtamthrrmchatiinxaharphunemuxngkhxngcin echn epdpkking Peking Duck epntnprawtikarkhnphbkarsuksakhnkhwaekiywkborkhhlxdeluxdaekhng ladbkarkhnphbyaklumsaettin inpi kh s 1575 nayaephthyaelankkaywiphakhsastrchawxitalichux Gabrielle Falloppio khnphbkarepliynaeplngphyathisphaphkhxnghlxdeluxdepnkhrngaerk odyphbkarsasmkhxnghinpunbriewnphnnghlxdeluxd sungmikhwamsmphnthkbkarekidkaresuxmslaykhxngkraduk bone degeneration swnkarekidkhrabphlkhekaabriewnphnnghlxdeluxdnnidthukxthibayiwepnkhrngaerkinchwngstwrrsthi 17 odynkkaywiphakhsastrchawswisesxraelnd 2 khn chux Johann Conrad Brunner aela Albrecht von Haller aelatxmainpi kh s 1799 Caleb Hillier Parry nayaephthychawxngkvsphbwakarekidorkhklamenuxhwickhadeluxd ischemic heart disease xacmikhwamsmphnthkbkarekidorkhhlxdeluxdhwicaekhng coronary atherosclerosis caknnkerimmikarichsphththangkaraephthywa arteriosclerosis ephuxichaethnkhwamphidpktikhxnghlxdeluxdinrupaebbdngklaw khrngaerkinpi kh s 1835 odyslyaephthychawfrngess chux Jean Lobstein pi kh s 1904 ody Felix Marchand phyathiaephthychaweyxrmni aelatxmainpi kh s 1843 Julius Vogel aephthychaweyxrmniidkhnphbwaswnprakxbhlkkhxngkhrabhlkthiekaaxyutamphnnghlxdeluxdnnmkepnkhxelsetxrxl sungbthbathkhxngkhxelsetxrxltxkarekidkhwamphidpktikhxnghlxdeluxdinrupaebbdngklawnnthukkhnphbphayhlnginpi kh s 1852 aela 1856 ody Karl von Rokitansky aela Rudolf Virchow tamladb inpi kh s 1913 Nikolai Anichkov phyathiaephthychawrsesiy idthakarsuksathungkhwamkhwamsmphnthrahwangkhxelsetxrxlkbkarekidorkhhlxdeluxdaekhnginstwthdlxngthiidrbkarehniywnaihmiphawakhxelsetxrxlineluxdsung phlkarthdlxngphbwastwthdlxngehlannekidorkhhlxdeluxdaekhngdngechnsmmtithanthitngiw inkarsuksawicyinpraednthiechuxknwa karekidorkhhlxdeluxdaekhngnnthuxepneruxngpktithiekidkhunidcakkaresuxmthxytamthrrmchatikhxngrangkaymnusyemuxmixayumakkhunaelaimmiwithikaridthicarbkwnkarekidkrabwnkardngklawidnnyngkhngimmikarsuksawicyephimetim cnkrathnginchwngtnthswrrsthi 40 inpi kh s 1949 John Gofman idkhnphbilopoprtinkhxelsetxrxlchnidkhwamekhmkhnta low density lipoprotein LDL inkraaeseluxd caknnxikimkipithdma Gofman kidkhnphbkhwamsmphnthrahwangkarmiradb LDL inkraaeseluxdsungkbkarekidorkhhlxdeluxdhwic coronary heart disease caknninpi kh s 1959 sthanbnwicyesllchiwwithyaaelaphnthusastrradbomelkulmks phlngkh Max Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics MPI CBG ineyxrmniidkhnphbwaexnism HMG CoA reductase nnepnexnismthimibthbathsakhyinkrabwnkarkarsngekhraahkhxelsetxrxlkhxngrangkaymnusy aelatxmainpi kh s 1961 cakkarsuksawicythitiphimphinwarsarthangkaraephthychbbhnungthimichuxkarsuksawa Framingham study Framingham Heart Study idkhnphbwa karmiradbkhxelsetxrxlinkraaeseluxdthisungkwapktinnthuxepnxikhnungkhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwic cardiovascular diseases hlngcaknnimnan exksartiphimphkhxngsmakhmorkhhwicaehngshrthxemrika American Heart Association idyunynthungkhwamsmphnthdngklawaelaihkhaaenanaekiywkbkarkhwbkhumxaharinphuthimikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicsung xyangirktam inchwngthswrrsthi 60 idmikarkhnphbinpraedndngklawephimetimwa thungaemcamikarkhwbkhumkarrbprathanxaharepnxyangdi rangkaykyngsamarthsrangkhxelsetxrxlephimkhunid ephuxihephiyngphxtxkhwamtxngkarkhxngrangkayidodyphankrabwnkarkarephimkarthangankhxngexnismthiichsngekhraahkhxelsetxrxlintb aelainchwngnn bthbathkhxngkarichyaldradbikhmninkraaeseluxdephuxldxtrakaresiychiwitaelaxtrakarekidkhwamphikarcakorkhhlxdeluxdhwicnnyngsrupidimaenchdaelayngkhngepnephiyngkartngsmmtithanthiyngimmikarphisucnihehnidednchd cnkrathnginpi kh s 1984 karsuksawicythimichuxwa LRC CPPT idkhnphbwa karldlngkhxngradb LDL inkraaeseluxdnnsamarthldxtrakaresiychiwitaelaxtrakarekidkhwamphikarcakorkhhlxdeluxdhwicinphupwychaythimiradb LDL inkraaeseluxdsungid karkhnphbyaklumsaettin exrika exnoda Akira Endo nkchiwekhmichawyipun phukhnphb ML 236B inpi kh s 1973 exrika exnoda Akira Endo nkchiwekhmichawyipun idthakarkhdaeyksarprakxbtang thiidcakechuxculchiphmakkwa 6 000 chnid odyechphaaklumkhxngechuxra aelaphbwasarprakxb ML 236B emwasaettin thithuksrangodyechux Penicillium citrinum nnmikhunsmbtiinkarldradbkhxelsetxrxlaela LDL inkraaeseluxdthnginstwthdlxngaelainmnusy aetkarsuksathungphlkhxngsardngklawinstwthdlxngtxmainphayhlngphbwamikhwamepnphiskhxnkhangsung inpi kh s 1976 nkwithyasastrchawxngkvsklumhnungksamarthaeyksarprakxbthimichuxwa khxmephkhtin Compactin idcaksaremthabxiltkhxngechuxra Penicillium brevicompactum sungtxmathrabwasardngklawnnepnsarchnidediywknkbemwasaettin xyangirktam nkwithyasastrklumdngklawnnmungennsuksakhunsmbtiinkartanechuxrakhxngsarthikhnphbepnhlk imidmungennsuksavththiinkarybyngexnism HMG CoA reductase aetxyangid txmainpi kh s 1978 khnasuksakhxng Alfred Alberts idkhnphbsarchnidhnungthimiokhrngsrangkhlaykhlungkbsarprakxb ML 236B thiidcakkrabwnkarkarhmkkhxngra Aspergillus terreus sungtxmasardngklawthukeriykchuxwa Mevinolin aelainchwngewlaediywknniexng exrika exnoda ksamarthkhdaeyksarprakxbthimichuxwa Monacolin K sungmiklikxxkvththikhlaykhlungkbsaettin idcakra Monascus ruber caknninpi 1979 exnodakidrbsiththibtrinkarphlitsardngklaw aelainchwngplaypinn kidmikarkhnphbwa odythicringaelw Monacolin K aela Mevinolin nnepnsarprakxbchnidediywkn sungepnthiruckkndiinpccubnphayitchuxwa olwasaettin karphthnayaklumsaettin inpi kh s 1987 idmikarphlit olwasaettin ephuxcahnayechingkarkhaepnkhrngaerk phayitchuxkarkha Mevacor khxngbristh Merck amp Co hrux Merck Sharp amp Dohme MSD sahrbinpraethsxunnxkehnuxcakshrthxemrikaaelaaekhnada sungsaettinchnidaerkthithukphlitkhuninechingxutsahkrrmkarkha aelatxmaimnannk bristh idxici sngekhiyw Daiichi Sankyo sungepnphukhnphbemwasaettin idphthnasaettinchnidihmsungepnxnuphnthkhxngemwasaettinkhunma michuxwa prawasaettin sungmikhwamaerngaelakhwamcaephaainkarxxkvththimakkwasartnaebbedim aelathuknaxxkcahnayinyipunphayitchuxkarkha Mevalotin inpi kh s 1988 aelapi kh s 1991 inshrthxemrika phayitchuxkarkha Pravachol aelacaknnxik 2 eduxnthdma simwasaettin phayitchuxkarkha Zocor kthukphlitxxkwangcahnayinthxngtlad swnsaettinthiidcakkarsngekhraahchnidaerkthithukphlitxxkcahnayechingkarkha khux fluwasaettin chuxkarkha Lescol khxngbristh onwartis Novartis inchwngpi kh s 1993 aelaxik 3 pithdma bristhifesxr Pfizer kidphlitsaettinsngekhraahxikchnidhnungxxkcahnayinthxngtlad khux xaothwasaettin phayitchuxkarkha Lipitor hlngcaknnmaephiyngaekhxik 1 pi bristh ebeyxrexci Bayer AG kidphlitsaettinsngekhraahxikchnid khux esxriwasaettin xxkcahnayinthxngtlad phayitchuxkarkha Baycol aela Lipobay sungtxmainwnthi 8 singhakhm kh s 2001 twyadngklawthukthxnthaebiynxxkcaktladodykhwamsmkhrickhxngbristh phayitkhwamehnchxbkhxngkhnakrrmkarxaharaelayakhxngshrthxemrika enuxngcakkarichyadngklawnnephimkhwamesiyngtxkarekidxakarkhangekhiyngthirunaerngkhux karekidphawaklamenuxslayaebb rhabdomyolysis caknn inpi kh s 2000 bristh onwartis Novartis idmikarwangcahnayyaklumsaettinchnidihm khux fluwasaettin phayitchuxkarkha Lescol XL aelathdcaknnmaxikaekh 3 pi bristhokhwa farmasutkhxls Kowa Pharmaceuticals kidmikarphlitsaettintwihmxik 2 chnid xxkcahnayinthxngtlad khux phithawasaettin phayitchuxkarkha Livalo aelaorsuwasaettin phayitchuxkarkha Crestor aela AstraZenecakarsuksathangkhlinikcakkhxmulkarsuksathangkhlinikhlaykarsuksathimiinpccubnihphlsnbsnunkhxethccringthiwakarichyaklumsaettinmiphlldxubtikarnkarekidorkhhlxdeluxdhwicinphuthimikhwamesiyngtxkarekidorkhdngklawsung sungrwmipthungkarldxtrakaresiychiwitcakkarekidkhwamphidpktidngklawdwy karsuksathisakhythiihkhxmulyunynthungprasiththiphaphkhxngsaettininkarepnyapxngknpthmphumi primary prevention txkarekidorkhhlxdeluxdhwic idaek karsuksa WOSCOPS AFCAPS TEXCAPS HPS aela JUPITER swnkarsuksathiihkhxmulyunynthungprasiththiphaphkhxngsaettininkarepnyapxngknthutiyphumi secondary prevention txkarekidorkhhlxdeluxdhwic idaek karsuksa 4S LIPID aela CARE aelakarsuksathiihphlsnbsnunthungprasiththiphaphkhxngkarichsaettinrwmkbyaldikhmninkraaeseluxdchnidxun idaek karsuksa ACCORD study aela LIPID SHARP sungraylaexiydkhxngaetlakarsuksadngaesdngintarangtxipni chuxyx karsuksa chux karsuksa rayaewla suksa yathiich inkarsuksa klumtwxyang warsar thitiphimph canwn klumtwxyang phlkarsuksa4S Scandinavian Simvastatin Survival Study 5 pi simwasaettin phupwyorkhhlxdeluxdhwic phupwythimiradbkhxelsetxrxlineluxdsung Lancet 4444 xtrakaresiychiwitcakthuksaehtu all cause mortality ldlng 30 xtrakaresiychiwitcakorkhklamenuxhwickhadeluxd myocardial infarction ldlng 42 LIPID Long term Intervention with Pravastatin in Ischemic Disease 6 pi prawasaettin phupwy unstable angina phupwyorkhklamenuxhwickhadeluxd myocardial infarction NEJM 9014 xtrakaresiychiwitcakthuksaehtu all cause mortality ldlng 22 xtrakaresiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic coronary heart disease ldlng 24 canwnphupwythitxngidrbkarisxupkrnkhyayhlxdeluxdhwicldlng 20 canwnkarekidxakarkhxngorkhhwicaelahlxdeluxd cardiovascular events ldlng 29 canwnkarekidorkhhlxdeluxdsmxng stroke ldlng19 CARE Cholesterol And Recurrent Events 5 pi prawasaettin phupwyorkhklamenuxhwickhadeluxd myocardial infarction NEJM 4159 canwnphuesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic hruxklamenuxhwickhadeluxdldlng 23 canwnphuesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic klamenuxhwickhadeluxdldlng hruxphuthitxngidrbkarisxupkrnkhyayhlxdeluxdhwicldlng 24 canwnphuesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic orkhhwickhadeluxdechiybphln hruxorkhhlxdeluxdsmxngldlng 24 WOSCOPS West Of Scotland Coronary Prevention Study 5 pi prawasaettin radbkhxelsetxrxl 252 mg dl immiprawtikarekidorkhklamenuxhwickhadeluxd NEJM 6595 xtrakaresiychiwitcakthuksaehtu all cause mortality ldlng 22 canwnphuesiychiwitcakorkhhwicaelahlxdeluxdldlng 32 canwnphuesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicldlng 28 canwnkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxdldlng 31 TEXCAPS Air Force Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study 5 pi olwasaettin miradbikhmnineluxdsungphidpkti imepnorkhthimikhwamsmphnthkborkhhlxdeluxdaekhng American Journal of Cardiology 6605 khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicldlng 37 khwamesiyngtxkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxdepnkhrngaerkldlng 40 canwnkarekid unstable angina ldlng 32 ldkhwamesiyngtxkarekidehtukarnthicatxngidrbkarisxupkrnkhyayhlxdeluxdlng 33 HPS Heart Protection Study of cholesterol lowering with simvastatin 5 pi simwasaettin miradbkhxelsetxrxlphidpkti mikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicsung phupwyorkhklamenuxhwickhadeluxd Lancet 20 536 xtrakaresiychiwitcakthuksaehtu all cause mortality ldlng 13 xtrakaresiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicldlng 18 khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicldlng 24 khwamesiyngtxkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxdldlng 37 khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdsmxngldlng 25 canwnphuthitxngidrbkarisxupkrnkhyayhlxdeluxdhwicldlng 24 JUPITER Justification for the Use of Statins in Primary Prevention An Intervention Trial Evaluating Rosuvastatin trial 2 pi orsuwasaettin radb LDL lt 130 mg dl imepnorkhhlxdeluxdhwic hsCRP gt 2 mg dl NEJM 17 802 xtrakaresiychiwitcakthuksaehtu all cause mortality ldlng 20 khwamesiyngtxkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxd orkhhlxdeluxdsmxng hruxesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicldlng 50 ACCORD LIPID Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes Lipid Trial 5 pi simwasaettin phupwyebahwanchnidthi 2 NEJM 5518 khamesiyngtxkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxd orkhhlxdeluxdsmxng hruxesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicinphupwythimiradbitrkliesxridineluxdsungkwa 204 mg dl hruxmiradb HDL nxykwa lt 34 mg dl ldlng 31 SHARP Study of Heart and Renal Protection 5 pi simwasaettin xiesthiimb phupwyebahwanchnidthi 2 Lancet 9270 karesiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic khwamesiyngtxkarekidorkhklamenuxhwickhadeluxd khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdsmxng hruxkhwamcaepnthicatxngidrbkarphatdephuxkhyayhlxdeluxdldlng17 okhrngsrangokhrngsranghlkkhxngyaklumsaettin okhrngsranghlkkhxngsaettinthiidcakthrrmchati olwasaettin prawasaettin simwasaettin rwmipthungemwasaettinthiyngimmikarnamaichinthangkhlinik camiokhrngsrangepn hydrogenated naphthalene thiprakxbipdwykharbxncanwn 7 xatxm mihmuemthilthitaaehnngthi 7 hmuihdrxksilintaaehnngthi 4 sahrbprawasaettinaela active form khxngolwasaettin simwasaettin aelaaemwasaettin cathukepliynaeplngodyptikiriyaihodrilsisidepn b hydroxy carboxylic acid swnokhrngsranghlkkhxngsaettinthiidcakkarsngekhraah idaek xaothwasaettinmiokhrngsranghlkepnwngiphrorl pyrrole fluwasaettinmiokhrngsranghlkepnwngxinodl indole esxriwasaettinmiokhrngsranghlkepnwngiphridin pyridine orsuwasaettinmiokhrngsranghlkepnwngiphrimidin pyrimidine aelaprawasaettinmiokhrngsrangepnwngkhwionoln quinolone thngni nxkcakokhrngsrangkhxngsaettinthukchnidcamikhwamkhlaykhlungknkbomelkulkhxng 3 hydroxy 3 methylglutaryl coenzyme A HMG CoA aelw yngmikhwamcaephaainkarcbkbexnism 3 hydroxy 3 methylglutaryl coenzyme A HMG CoA reductase idmakkwa HMG CoA thung 1000 etha sungemuxmikarekidsarprakxbechingsxnrahwangexnismdngklawkbyaklumsaettinaelwcaekidkarcbknxyangsmburnaetksamarthekidkarphnklbid competitively and reversibly karcbkbexnismkhxngsaettin cakkhxmulthiidcakkarsuksawicyphbkhwamsmphnthrahwangokhrngsrangkhxngsaettinkbrupaebbinkarcbkbexnism HMG CoA reductase dngtxipni okhrngsranghlk pharmacophore thiepn 3 5 dihydroxyhept 6 enoic acid sungmihmuihdrxksilthitaaehnngthi 3 aela 5 epnokhrngsrangsakhythiichcbexnism HMG CoA reductase wngaehwnaelkhotnkhxngolwasaettinaelasimwasaettincaekidptikiriyaihodrilsisaelaidphlitphnthsudthayepntwyainrupaebbthixxkvththiid active form rayahangthiehmaasmthisudrahwanghmuaethnthiaelawngaehwn C5 khux 2 xatxm wng decahydronaphthalene Decalin khxngolwasaettin simwasaettin aelaprawassaettinkhwrepnwng heterocyclic ring thimikharbxn 5 6 xatxm phntharahwang C6 aela C7 inwng Decalin aelahmuaethnthikhxngwngiphrxlkhxngowasaettin simwasaettin aelaxaothwasaettin khwrthicaepnphnthaediyw swnsaettinchnidxunkhwrcaepnphnthakhu hmuaethnthi p fluorophenyl aelasayaexlifatikthitaaehnng ortho khxngokhrngsranghlkkhxngsaettinthiepnsarprakxbehethxoriskhlikcaephimkhwamsamarthinkarcbkb HMG CoA reductaseklikkarxxkvththiklikkarxxkvththikhxngsaettin sungcaybyngkarsrang mevalonate odykarekhacbkbexnism HMG CoA reductase krabwnkarsngekhraahkhxelsetxrxlinmnusynntxngphankhntxntang hlaykhntxn odykhntxnaerk khux karsrang mevalonate odykarridiws 3 hydroxy 3 methylglutaryl coenzyme A HMG CoA sunginkhntxnnicaepntxngichexnism HMG CoA reductase inirupaebbthithukridiws reduced form khxng nicotinamide adenine dinucleotide phosphate NADPH H inkarekidptikiriya sung mevalonate thiekidkhunnicathukepliynaeplngodyexnismtanginrangkayxikhlaykhntxncnekidepnkhxelsetxrxlinthisudsaettinxxkvththybyngexnism sungkrabwnkarnicaekidkhunthitb aelakhxelsetxrxlthiphlitidkhidepnrxyla 70 khxngkhxelsetxrxlphayinrangkaythnghmd odykarthangankhxngexnism HMG CoA reductase nicathukybyngidodyprimannadiinrangkay radb mevalonate aelaradbkhxelsetxrxlinrangkayethann dngnncungxacthuxidwaexnism HMG CoA reductase thuxepnexnismthisakhyinkrabwnkarkarsrangkhxelsetxrxlinmunsy karybyngkarthangankhxngexnismnicamiphlldradbkhxelsetxrxlinkraaeseluxdlngid karrxxkvththikhxngsaettinaetlachnidnncamikhwamcaephaaaetktangknipinaengkhxngkhwamsamarthinkarekhacbkbexnismhruxrayaewlathicbkbexnism sungcaekidkhunidodythnthiemuxyaekhasuphayineslltb karybyngkarsrangkhxelsetrxlcasngphlihekidkarldlngradbkhxelsetxrxlinkraaeseluxd thaihrangkaykhadaekhlnkhxelsetxrxl epnphlihrbkwnthangankhxngyinhlayyininrangkay odyechphaaxyangying SREBP sungepnoprtinthithuksrangmacakyinthithahnathikhwbkhumkarsrangcaphwksetxrxl odykarrbkwnkarthangankhxngyinnicathaihekidsrangtwrb LDL thiphiweslltbihmicanwnephimkhun aelaphlcakkarthimitwrb LDL ephimkhunnicathaih LDL thukekbekhasueslltbmakkhun epnphlihradb LDL inkraaeseluxdldlngidinthisud odyphlthiekidkhuncakkrabwnkarehlanicaehnphlidchdecnphayhlng 2 spdahaerkkhxngkarichya aelacaehnphlidxyangetmthihlngcakkarrbprathanyakhrngaerk 6 spdahphliphloxothrpikhkhxngsaettinklikphunthankhxngsaettinthikxihekidphldaniphloxothrpikhkhxngsaettinkhux karybyngkarthangankhxngexnism 3 hydroxy 3 methylglutaryl coenzyme A HMG CoA reductase thaihmisrangsarklum isoprenoids ldnxylng sungcasngphlditxphyathisphaphkhxnghlxdeluxd odycaldkarekidkarthalayesllphnnghlxdeluxdodyxnumulxisra oxidative stress aelaldkarekidkhrabphlkhbriewnphnnghlxdeluxd sungkhrabphlkhthiekidkhunehlanixacthaihekidkarxudknkhxngesneluxd hruxxacehniywnaihekidkarxkesbaelamiphlybyngkarsxmaesmesneluxdthisukhrxid tarangtxipni epntarangepriybethiybphliphloxothrpikhkhxngsaettinchnidtang esll phliphloxothrpikh xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin olwasaettin phithawasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettinekldeluxd ybyngkarkratunekldeluxd hamkarcbknkhxngekldeluxd eyuxbuhlxdeluxd kratunhruxephimkarsngekhraahintrikxxkisd ybyngkarsrangxnumulxisra ephimcanwnhruxkarthangankhxngeslltnkaenidphnnghlxdeluxd esllklamenuxeriybkhxnghlxdeluxd ldkarephimcanwnesll ldkarekid migration ephimkarekidxaphxphothsis aemkhokhrfac omonist ldkarephimcanwnesll ldkarthangankhxngexnism MNP protease ldkarekidoxidized LDL Vasculitis ldkarthangankhxng MHC II ldradb hs CRP yainklumsaettinyaediyw inpi kh s 2014 miyaklumsaettinthithukwangcahnayinmxngtladxyuthngsin 8 chnid idaek xaothwasaettin fluwasaettin olwasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettin phithawasaettin phithawasaettin aelaemwasaettin swnesxriwasaettinnnthukthxnthaebiynxxkcaktladinpi kh s 2001 enuxngcakkarichyadngklawcaephimkhwamesiyngtxkarekidphawaklamenuxslayaebb rhabdomyolysis epnxyangmak cakkhwamaetktangthangekhmiaelaephschphlnsastrkhxngsaettinaetlachnidthaihsamarthaeyksaettinchnidtang xxkipepn 4 run idaek runthi 1 emwasaettin olwasaettin aelaprawasaettin runthi 2 simwasaettin runthi 3 fluwasaettin runthi 4 xaothwasaettin esxriwasaettin orsuwasaettin aelaphithawasaettin tarangtxipniepntarangaesdngsutrokhrngsrangkhxngsaettinchnidtang thithukkhnphbtngaetxditcnthungpccubn xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin olwasaettin emwasaettinC33 H34 FN2 O5 C26 H34 FNO5 C24 H26 FNO4 C24 H36 O5 C23 H34 O5phithawasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettinC25 H24 FNO4 C23 H36 O7 C22 H28 FN3 O6 S C25 H38 O5yasutrphsm yaklumsaettinepnyathimikarsngichepncanwnmak enuxngcakinpccubnprachakrolkmiaenwonmthicaekidkhwamphidpktikhxngradbikhmnineluxdephimmakkhun sungthuxepnkhwamesiyngthisakhyxikxyanghnungtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicaelaorkhhlxdeluxdsmxng odyphbwakwarxyla 50 aela 35 khxngprachakrinpraethsthimirayidsungmikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicaelahlxdeluxdsmxngtamladb inkhnathiinpraethsthimirayidpanklang nxykcamisdswnkhxngprachakrthimikhwamesiyngdngklawldlngmatamladb dngnn karichyaklumsaettininphupwythimiphawaikhmnineluxdsunghlaychnidinrupaebbyasutrphsmrwmkbyaldikhmninkraaeseluxdchnidxun hruxkarichsaettinphsmkbyarksaorkheruxrngxuninphuthimiorkhrwm cungthuxepnxikthangeluxkhnungthicasamarthldkhaichcayaelangbpramaninkarduaelsukhphawathangsukhphaphkhxngprachakrehlannid nxkcakniaelw karichyainrupaebbsutrphsmyngepnphlihphupwyehlannrbprathanyangaykhun imcaepntxngrbprathanyahlayhnwyphrxmkn odythiprasiththiphaphinkarrksakhxngyaaetlachnidinyasutrphsmnnimaetktangipcakedim cungthuxepnkarephimkhwamrwmmuxinkarichyakhxngphupwythanghnung odyyasutrphsmkhxngsaettinthimicahnayinthxngtladpccubn dngaesdngintarangtxipni tarang 1 aesdngyasutrphsmthimikhnadkhxngsaettinhlaykhnad saettin aexmoldipin xiesthiimb inxasin fionifebrt aexsiphrin aexsiphrin ramiphril sithaklipthinxaothwasaettin Y Yesxriwasaettinfluwasaettinolwasaettin Yphithawasaettinprawasaettin Y Yorsuwasaettin Y Ysimwasaettin Y Y Y Y Y tarangthi 2 aesdngyasutrphsmthimikhnadkhxngsaettinkhnadediyw fixed dose saettin aexsiphrin xathionlxl xinalaphril ihodrkhlxirithxaisd risionphril emothophrlxl ramiphril wxlsarthanxaothwasaettin Y Y YY YY Y YY Y YY Ysimwasaettin Y Y YY Y YY Y Ykhunsmbtikhunsmbtithangkayphaph tarangtxipniepntarangaesdngkhunsmbtithangkayphaph aelatarangaesdngkhakarlalaykhxngsaettinchnidtang tamladb khunsmbti xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin olwasaettin phithawasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettinmwlomlar 557 63 459 55 411 46 404 53 421 46 424 52 481 53 418 56lksnaphaynxk phngsikhawhruxethakhaw phngsikhawhruxethakhaw dudkhwamchuniddi phngphluksikhawhruxethakhaw ehluxngxxnipcnthungaedngxxn dudkhwamchuniddimak phngphluksikhawhruxekuxbkhaw phngsikhawhruxehluxngxxn phnghruxphlukphngsikhawthungehluxngxxn dudkhwamchuniddi phngsikhaw phngphluksikhawhruxekuxbkhawcudhlxmehlw C 159 2 160 7 197 199 194 197 174 5 171 174 171 2 173 151 156 135 138logP 5 7 3 4 4 5 4 26 3 75 0 59 0 13 4 68khakarlalayintwthalalaychnidtang mg ml na 1 23 0 00024 0 00046 0 0004 0 00394 19 0 0 0886 0 0122xasiotn 47 0xasiotinitrl 28 0exn biwthanxl 7 0ixosbiwthanxl 14 0khlxorfxrm 350 0DMF 15 0 10 0 90 0 30 0 30 0 5 0 20 0DMSO 15 0 10 0 25 0 30 0 5 0 20 0exthanxl 0 5 0 5 16 0 30 0 1 0 20 0emthanxl 28 0exn xxkhthanxl 2 0exn ophrphanxl 11 0ixosophrphanxl 20 0khunsmbtithangekhmi emuxsaettinsmphskbaesngaeddhruxaesngrngsicakaehlngsrangaesngxunthimikhunsmbtikhlaykhlungkbaesngaedd phbwaimekidptikiriyakaresuxmslaykhxngtwya thungaemwacamikarekidptikiriyaihodrilsisthibriewnwngaehwnaelkhotnkhxngokhrngsranghlk aetptikiriyadngklawnnsamarthphnklbid cakkarthdlxnginhxngptibtikarphbwa karchayrngsixultraiwoxeltkhwamyawkhlun 254 naonemtripyngsaettin phbwasamarthehniywnaihekidkarslaytwkhxngsaettinidxyangcha swnkartkkhangkhxngyaklumsaettininsingaewdlxmnn phbkarekidkartkkhangidnxymak enuxngcakyaklumdngklawodyswnihymkthukkhbxxkcakrangkayinrupaebbkhxngsaremthabxiltodymirayngankarphbxaothwasaettininsingptikulaelanainaemna pktiaelw saettinemuxxyuintwklangthiepnsarlalayphayitsphaphaewdlxmthitxngsmphskbaesngxathityaelaxunhphumisungcaekidkarslaytwipepnrupaebbthiimsamarthxxkvththiid cnekidkarslaytwkhxngsaridinthisud swninsphawathiimmiaesngaelaxyuinaeksechuxy yaklumsaettincaekidptikiriyaihodrilsisidxyangcha odyptikiriyakarslaytwnicaephimxtraerwkhuncnthungradbthiminysakhythangsthitiinsphawathiepndangprasiththiphaphinkarrksaemuxepriybethiybprasiththiphaphinkarldradb LDL khxngsaettinchnidtang phbwaesxriwasaettin mikhwamaernginkarldradb LDL idmakthisud rxnglngmaepn orsuwasaettin xaothwasaettin simwasaettin olwasaettin prawasaettin aela fluwasaettin tamladb swnphithawasaettinnnyngimmikarsuksamakphxthicayunynthungprasiththiphaphidednchd tarangtxipniepntarangthiaesdngthungprasiththiphaphinkarldradbkhxelsetxrxlinkraaeseluxdkhxngsaettinchnidtang inkhnadthitangkn Statin equivalent dosages LDL thildlng praman xaothwasaettin fluwasaettin olwasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettin10 20 20 mg 10 mg 10 mg 5 mg20 30 40 mg 20 mg 20 mg 10 mg30 40 10 mg 80 mg 40 mg 40 mg 5 mg 20 mg40 45 20 mg 80 mg 80 mg 5 10 mg 40 mg46 50 40 mg 10 20 mg 80 mg 50 55 80 mg 20 mg 56 60 40 mg imaenanaihichinkhnad 80 mg dose enuxngcakcaephimkhwamesiyngtxkarekidphawaklamenuxslayaebb rhabdomyolysiskhnadyaerimtnkhnadyaerimtn 10 20 mg 20 mg 10 20 mg 40 mg 10 mg 5 mg sahrbphuthimiphawa phrxngithrxydhxromn xayu gt 65 pi chawexechiy 20 mgkrnitxngkarld LDL epncanwnmak 40 mg thatxngkarld gt 45 40 mg thatxngkarld gt 25 20 mg thatxngkarld gt 20 20 mg tha LDL gt 190 mg dL 4 87 mmol L 40 mg thatxngkarld gt 45 ewlathiehmaasminkarrbprathanya imcakd txneyn phrxmxaharecha imcakd imcakd txneyn kraftxipniaesdngprasiththiphaphinkarldradbilopoprtinkhxelsetxrxlchnidkhwamhnaaennta aesdngdwyesnkrafsifa radbkhxelsetxrxlrwm aesdngdwyesnkrafsinatal aelaradbitrkliesxrid aesdngdwyesnkrafsiekhiyw inkraaeseluxdkhxngyaklumsaettinaetlachnidinkhnadkhwamaerngtang odyepriybethiybkbkhaphunthanthiyngimidrbkarrksadwyya xaothwasaettinxaothwasaettin esxriwasaettinesxriwasaettin fluwasaettinfluwasaettin olwasaettinolwasaettin phithawasaettinphithawasaettin prawasaettinprawasaettin orsuwasaettinorsuwasaettin simwasaettinsimwasaettin kraftxipniaesdngprasiththiphaphinkarephimradbilopoprtinkhxelsetxrxlchnidkhwamhnaaennsung HDL cholesterol inkraaeseluxdkhxngyaklumsaettinaetlachnidinkhnadkhwamaerngtang odyepriybethiybkbkhaphunthanthiyngimidrbkarrksadwyya xaothwasaettinxaothwasaettin esxriwasaettinesxriwasaettin fluwasaettinfluwasaettin olwasaettin olwasaettin phithawasaettinphithawasaettin prawasaettinprawasaettin orsuwasaettinorsuwasaettin simwasaettinsimwasaettin ephschclnsastrkhachiwprimanxxkvththi bioavailability khxngsaettinnnmikhaaetktangknxxkip odymikhaxyurahwang 5 80 sungkhanicamikhwamsmphnthknkbkarekidefirsth phass emtaoblisum first pass metabolism aelakarsasmkhxngsaettinineslltb swnkhwamsamarthinkarkracaytwipyngenuxeyuxtangkhxngrangkaynncakhunxyukbkhwamsamarthinkarlalayinikhmnkhxngsaettinaetlachnid odyxaothwasaettin esxriwasaettin olwasaettin aelasimwasaettincdwaepnsaettinthilalayinikhmniddi swnsaettinchnidxun idaek fluwasaettin orsuwasaettin phithawasaettin aelaprawasaettinnnthuxepnsaettinthilalayinna swnsdswnkarthukdudsumodylaiselkkhxngsaettinnncaxyurahwang 30 50 khxngkhnadthirbprathan tarangtxipniepntarangepriybethiybkhapharamietxrthangephschclnsastrtang khxngsaettinaetlachnid khapharamietxr xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin olwasaettin phithawasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettinoprdrk prodrug imich imich imich ich imich imich imich ichActive metabolite ich ich imich ich elknxy imich elknxy ichprimanchiwxnuekhraah 12 60 19 29 5 80 18 20 5ewlarbprathan thiehmaasm txneyn txneyn txneyn txnecha hrux txneyn aelaphrxmxahar txneyn txneyn txnecha hrux txneyn txneynchiwprimanxxkvththi 98 gt 99 gt 99 gt 95 96 43 55 90 95 98phlkhxngxahartx chiwprimanxxkvththi immiphl immiphl immiphl ephim immiphl ephim immiphl immiphlkhakhrungchiwit h 15 30 2 3 0 5 2 3 2 4 11 1 3 2 8 19 2 3rayaewlathiradb yaineluxdkhunsungsud h 2 3 2 5 0 5 1 2 4 11 1 3 2 8 19 2 3radbyaechliy ineluxdsungsud ng ml 27 66 2 4 448 10 20 20 45 55 37 10 34khwamchxbikhmn ich ich imich ich ich imich imich ichsdswnthikhbxxk thangit 2 24 6 10 lt 2 20 10 13karepliynaeplng thitb CYP3A4 CYP3A4 CYP2C8 CYP2C9 CYP3A4 CYP2C9 sulfonation CYP2C9 CYP2C19 CYP3A4sdswnthikhbxxk thangxuccara 70 70 90 83 93 71 90 58karekhasurabb prasathswnklang imekha ekha imekha ekha imekha imekha imekha ekhakhnadyasungsud txwn mg 80 0 3 80 80 4 40 40 80oprtinkhnsngthiich inkarkhbyaxxk thangnadiaelaepliyn aeplngyathitb OATP1B1 OATP2B1 OATP1B1 OATP1B1 OATP1B3 OATP2B1 BSEP OATP1B1 OATP1A2 OATP1B1 OATP1B3 BCRP OATP1B1 OATP2B1 OATP1B3 OATP2B1 OAT3 BSEP BCRP MDR1 MRP2 OATP1A2 OATP1B1 OATP1B3 OATP2B1 BCRP OATP1B1karepliynaeplngyaphayinrangkaykarkracay Distribution karepliynaeplngya Metabolism aelakarkhbxxk Excretion khxngyaklumsaettin khayxinphaph ABC khux ATP binding cassette MCT khux transport protein monocarboxylic acids OATP khux organic anion transporter SLC khux conveyor solute aela SLCO khux organic solute transporter klikkarepliynaeplngyaklumsaettinphayinrangkay ykewn prawasaettin yaklumsaettinthukchnid ykewn prawasaettin cathuklalayinkraephaaxaharaelaphayinisotphlasumkhxngesll aelaemuxyathukdudsumekhasukraaeseluxdcathukepliynaeplngxyangrwderwphayinphnnglaiselkaelatbodyphanexnismisotokhrmphi 450 cytochrome P450 hlakhlayixosexnismolwasaettinaelasimwasaettinsungthukbriharekhasurangkayinrupaebbyathiyngimsamarthxxkvththiid inactive drug hrux prodrug xacekidptikiriyakarepliynaeplngyaidthangidthanghnungtxipni khux ekidptikiriyaihodrilsiskhxngwngaehwnaelkhotn lactone ring odyexnismexsethxrers esterase hruxepxrxksieds peroxidase cnklayepnyathimihmuihdrxksisungsamarthxxkvththiid hlngcaknnyainrupaebbthixxkvththiidni kcathukepliynaeplngodyixosexnismsiwayphi 3ex4 CYP 3A4 ihklayepnsarthiimxxkvththi aelaxikhnungklikkarepliynaeplngyasaettin khux twyathithukrbprathanekhaipcathukepliynaeplngodyixosexnismsiwayphi 3ex4 CYP 3A4 ihklayepnsarthiimxxkvththiely hruxxacekidkarepliynaeplngphansiwayphi 3ex5 CYP 3A5 ihklayepnsarthimivththiinkarrksaldnxylng nxkcakniaelw yaklumsaettinniyngsamarththukepliynaeplngihklayepnwngaehwnaelkhotnthimiklikkarxxkvththikhlaykhlungkbokhexnismex aetkrabwnkarkarekidkarepliynaeplngdngklawinmnusynncaeptxngxasyexnismyudiphi klukhiworonsilthransefxers UDP glucuronosyltransferase UGT sungimichkrabwnkarhlkinkarepliynaeplngsaettin ephraaodyswnihyaelw wngaehwnaelkhotnkhxngsaettinnnmkcathukepliynaeplngodyexnismsiwayphi CYP450 idxyangrwderw swnphithawasaettin prawasaettin aelaorsuwasaettinnncathukkhbxxkcakrangkayphanthangnadiinrupaebbthiimepliynaeplng rupaebbkarepliynaeplngyaklumsaettinphanisotokhrmphi 450 cytochrome P450 thitbnn inpccubnsamarthcaaenkraylaexiydxxkepndngni saettinthilalayinikhmniddithixyuinrupaebbkhxngoprdrkthimihmuaethnthiepnwngaehwnaelkhotn echn simwasaettin nn ebuxngtncathukepliynaeplngidodyexnismsiwayphi CYP saettinthilalayinnaiddi echn prawasaettin orsuwasaettin cathukepliynaeplngthi organic anion transporting polypeptide OATP thitb sodium taurocholate cotransporting polypeptide NTCP aela OATP thiit saettinchnidxun echn fluwasaettin cathukepliynaeplngodyexnismsiwayphi CYP aelathukkhnsngodykrabwnkarkhnsngaebbichphlngngan active transport ekhaipyngeslltb saettinthukchnidmikhwamsamarthinkarcbkb multidrug resistance protein 2 MRP2 outer bile acid export pump BSEP P glycoprotein P gp aela breast cancer resistance protein BCRP tarangtxipniepntarangaesdngraylaexiydkarepliynaeplngkhxngsaettinphayinrangkaymnusy rwmipthungexnismthiichinkarepliynaeplngyaaetlachniddwy khapharamietxr xaothwasaettin esxriwasaettin fluwasaettin olwasaettin phithawasaettin prawasaettin orsuwasaettin simwasaettinkarekidemthabxlisum canwn metabolite thixxkvththi 2 2 immi 3 imekiywkhxng 2 imekiywkhxng 3chnidkhxng exnism CYP CYP3A4 CYP2C8 CYP3A4 CYP2C8 CYP2C9 CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8 CYP2C9 CYP3A4 CYP2C9 CYP2C19 CYP3A4 CYP3A5 CYP2C8chnidkhxng exnism UGT UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 UGT1A1 UGT1A3 UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7 UGT1A3 UGT2B7 UGT1A1 UGT1A3 UGT2B7karcbkb oprtin SLCO1B1 SLCO1B1 SLCO1B1 SLCO1B1 MC4 SLCO1B1 SLCO1B3 SLCO1B1 SLCO2B1 OAT3 MCT1 SLCO1B1 SLCO1B3 SLCO2B1 SLCO1A2 SLC10A1 SLCO1B1karaethnthi oprtin ABCB1 ABCG2 ABCB1 ABCC2 ABCG2 ABCG2 ABCB1 ABCB1 ABCC2 ABCG2 ABCB1 ABCB11 ABCC2 ABCG2 ABCB1 ABCC2 ABCG2 ABCB1karichpraoychnthangkaraephthysaettinepnyathithuknamaichephuxrksaphawaikhmninkraaeseluxdsunginedkxayu 6 pi wyrun aelaphuihy ephuxepnkarpxngknpthmphumihruxthutiyphumisahrbkarekidorkhhlxdeluxdhwic khwbkhuipkbkarprbepliynphvtikrm cakkhxmulthiidcakkarsuksahlaykarsuksaphbwakarichyaklumsaettincasamarthldradbiloproprtinchnidkhwamekhmkhnta LDL inkraaeseluxdlngidpraman 40 mg dL nxkcakniaelwkarichsaettinyngmiphldixikhlayprakar dngtxipni khwamesiyngtxkaresiychiwitcakthuksaehtu total mortality ldlng 10 khwamesiyngtxkaresiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwic cardiovascular disease ldlng 20 khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicthirunaerng major cardiovascular events ldlng 23 khwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdsmxng stroke ldlng 17 khxbngichthicdthaebiynrbrxng rksaphawaikhmnineluxdsungthixacmisaehtucakphnthukrrm primary hypercholesterolemia hruxphawaikhmnineluxdsunghlaychnid mixed dyslipidaemia odyichepnkarrksaesrimrwmkbkarprbepliynphvtikrrmkarrbprathanxaharaelakarxxkkalngkay inkrnithiichwithikarrksaodyimichyaaelwimidphl rksaphawaikhmnineluxdsungthixacmisaehtucakphnthukrrm primary hypercholesterolemia inphuihy wyrun aelaedkxayutngaet 6 pikhunip rwmipthungkarrksaikhmnineluxdsungcakphnthukrrmaebbyinediyw heterozygous familial hypercholesterolaemia type IIa hruxphawaikhmnineluxdsunghlaychnid mixed dyslipidaemia type IIb odyichepnkarrksaesrimrwmkbkarprbepliynphvtikrrmkarrbprathanxaharaelakarxxkkalngkay inkrnithiichwithikarrksaodyimichyaaelwimidphl rksaphawaikhmnineluxdsungcakphnthukrrmaebbyinediyw heterozygous familial hypercholesterolaemia odyepnkarrksaesrimcakkarkhwbkhumkarrbprathanxaharhruxkarrksadwywithixun echn karfxkeluxdephuxexa LDL xxk ephuxldradbkhwamekhmkhnkhxngikhmninkraaeseluxd hruxemuximmikarrksaxun hruxemuxkarrksaxunimephiyngphx rksaphawaikhmnineluxdsungcakphnthukrrmaebbyinediyw heterozygous familial hypercholesterolaemia rksaphawaikhmnineluxdsungcakphnthukrrmaebbyinediyw heterozygous familial hypercholesterolaemia inedkaelawyrun wyrunchaythimi Tanner scale tngaetradb II khunip ephshyingtxngepnwythimipracaeduxnmaaelwxyangnxy 1 pi hruxmixayu 10 17 pi pxngknkarekidorkhhlxdeluxdhwic cardiovascular disease inphuthimikhwamesiyngthicaekidorkhdngklawsung ldradbikhmnineluxdinphupwythiidrbkarplukthayxwywathiidrbyakdphumikhumkn ldkarekidkhwamphikaraelakaresiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicinphuthiepnorkhhlxdeluxdaekhngaela hruxorkhebahwan thngthimiradbikhmnineluxdsunghruxepnpkti odyichepnkarrksaesrimrwmkbkarldpccyesiyngxunthixacepnsaehtuthicathaihekidorkhhlxdeluxdhwicid ldkarekidkhwamphikaraelakaresiychiwitcakorkhhlxdeluxdhwicinphuthiepnorkhklamenuxhwickhadeluxdechiybphln acute myocardial infarction aelaphupwyorkhklamenuxhwickhadeluxdchnidthiimmnkhng unstable angina pectoris thngthimiradbikhmnineluxdsunghruxepnpkti odyichepnkarrksaesrimrwmkbkarldpccyesiyngxunthixacepnsaehtuthicathaihekidorkhhlxdeluxdhwicid ichepnkarpxngknthutiyphumi secondary prevention sahrborkhhlxdeluxdhwicthirunaernghlngkaridrbkarrksahlxdeluxdhwictibtnphansayswn Percutaneous Coronary Intervention PCI chalxkardaeninkhxngorkhhlxdeluxdhwicaekhng coronary atherosclerosis inphupwyorkhhlxdeluxdhwic odyichrwmkbkarrksaxunephuxldkhwamekhmkhnkhxngkhxelsetxrxlodyrwm total cholesterol aelailopoprtinkhxelsetxrxlchnidkhwamhnaaennta LDL khxbngichtamaenwthangkarrksaphawaikhmnineluxdsungkhxngshphaphyuorp ESC EAS 2011 aenwthangkarrksaorkhikhmnineluxdsungkhxngsmakhmhwicaehngshphaphyuorp European Society of Cardiology ESC aelasmakhmorkhhlxdeluxdaekhngaehngshphaphyuorp European Society of Atherosclerosis EAS pi kh s 2011 idihkhaaenanainkareluxkichyaephuxbabdrksaphawakhwamphidpktidngklawiw dngaesdngtxipni aenwthangkarrksa praeminkhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicthnghmd eluxkwithikarrksaephuxldkhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwic kahndradb LDL epahmay tamradbkhwamesiyngkhxngphupwyaetlaray praeminrxylakhxng LDL thitxngkarld odyethiybkb LDL phunthankhxngphupwy eluxkchnidyasaettin praeminprasiththiphaphkarrksa tidtamprbkhnadyaihehmaasm praeminprasiththiphaphkarrksa phlkarrksasa radbkhwamesiyng lksnathangprachakrsastrkhxngphupwy LDL epahmay mg dl LDL epahmay mmol l sungmak idrbkarwinicchywaepnorkhhlxdeluxdhwicthngodykarwinicchyodykarsxdisekhruxngmux hruximsxdisekhruxngmux echn coronary angiography scintigraphy stress echocardiography ultrasound orkhklamenuxhwickhadeluxd phawahwickhadeluxdechiybphln acute coronary syndrome phupwyorkhhlxdeluxdhwicthimikhwamcaepntxngthakarepidhlxdeluxd coronary revascularization echn percutaneous coronary intervention coronary artery bypass aelaidrbkarsxdisxupkrnthanghlxdeluxd orkhhlxdeluxdsmxng aelaorkhhlxdeluxdaedngswnplay phupwyorkhebahwan thngchnidthi 1 aelachnidthi 2 thimikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwictngaet 1 khxkhunip hruxekidkhwamphidpktikhxngkarthangankhxngxwywathiekiywenuxng echn ekidphawaimokhrxlbuminnueriy Microalbuminuria 30 300 mg 24 h phupwyorkhiteruxrngrunaerng GFR lt 30 ml min 1 73 m khaaennkhwamesiyng 10 lt 70 lt 1 8sung phuthimipccyesiyngrunaerngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicephiyng 1 pccyesiyng phupwyorkhebahwanthngchnidthi 1 aelachnidthi 2 thiimmikhwamesiyngtxkarekidorkhhwicaelahlxdeluxd hruximekidkhwamphidpktikhxngxwywaphayinthiepnphlmacakebawhwan organ damaged phupwyorkhiteruxrngthimikhwamrunaernginradbpanklang GFR 30 59 ml min 1 73 m khaaennkhwamesiyng 5 lt 10 lt 100 lt 2 5panklang khaaennkhwamesiyng 1 lt 5 lt 115 lt 3 0nxy khaaennkhwamesiyng lt 1 imsamarthrabuidkhwamesiyngkhxngphupwythiyngimekhyidrbkarwinicchywamikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicnncapraemincakpccytang 5 pccy ephs xayu karsubbuhri radbkhxelsetxrxlineluxdrwm aelaradbkhwamdnolhitkhnahwicbibtw sungcamitarangkarpraeminkhwamesiyngcakpccydngklawodyechphaa odypraethsthimikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicta idaek xndxrra xxsetriy ebleyiym isprs ednmark finaelnd frngess kris sepn enethxraelnd ixraelnd ixsaelnd xisraexl lkesmebirk mxlta omrxkhokh eyxrmni nxrewy oprtueks sanmarion solwieniy swiedn swisesxraelnd aelashrachxanackr swnpraethsxunnxkehnuxcakthiidklawmadngkhangtnthuxwaepnpraethsthimikhwamesiyngsungtxkarekidorkhhwicaelahlxdeluxd xyangirktamphlkarpraeminkhxngprachakrinpraethsxaremeniy xaesxribcan eblarus blaekeriy cxreciy khaskhsthan khirkissthan ltewiy lithweniy masiodeniy mxlodwa rsesiy yuekhrn aelaxaesxribcannnxacepnkhathitakwapkti id karaebngklumkarrksacakhunxyukbkhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicthnghmdkhxngphupwythipraeminidthngcakkhaaenntameknthaelaradb LDL inkraaeseluxd khaaennkhwamesiyng txkaresiychiwit radbkhxelsetxrxl mg dL lt 70 70 99 100 154 155 190 gt 190radbkhxelsetxrxl mmol l lt 1 8 1 8 2 4 2 5 3 9 4 0 4 8 gt 4 9 lt 11 45 9 10 imtxngidrbkarrksa rksaodykarprbepliynphvtikrrm rksaodykarprbepliynphvtikrrm inkrnithilmehlw xacphicarnaichkarrksadwyyarwmdwy rksaodykarprbepliynphvtikrrmrwmkbkarichya khxbngichtamaenwthangkarrksaphawaikhmnineluxdsungkhxngshrthxemrika ACC AHA 2013 tamaenwthangkarrksaphawaikhmninkraaeseluxdsungkhxngwithyalyaephthyorkhhwicaehngshrthxemrika American College of Cardiology ACC aelasmakhmorkhhwicaehngshrthxemrika American Heart Association AHA kh s 2013 idaenanaihichsaettinchnidthimikhwamaerngmak high potency statin idaek xaothwasaettin 80 millikrm hruxorsuwasaettin 20 40 millikrm inkarrksaphupwythimikhwamesiyngsungmaktxkarekidorkhhwicaelahlxdeluxd sungkarichyasaettinklumdngklawnncasamarthldradbkhwamekhmkhnkhxngkhxelsetxrxlinkraaeseluxdkhxngphupwylngidmakkwa 50 emuxepriybethiybkbkhakxnkaridrbkarrksa swninkrnithiimsamarthichsaettinchnidthimikhwamaerngmakid xacphicarnaichsaettinthimikhwamaerngpanklang moderate potency statin thdaethnid idaek xaothwasaettin 10 20 millikrm orsuwasaettin 5 10 millikrm simwasaettin 20 40 millikrm prawasaettin 40 80 millikrm olwasaettin 40 millikrm fluwasaettin exksaexl 80 millikrm fluwasaettin 80 millikrm hruxphithawasaettin 2 4 millikrm sungkarichyasaettinklumdngklawnncasamarthldradbkhwamekhmkhnkhxngkhxelsetxrxlinkraaeseluxdkhxngphupwylngidpraman 30 49 emuxepriybethiybkbkhakxnkaridrbkarrksa lksnathangprachakrkhxngphupwy chnidkhxngsaettin thiaenana epahmay LDL thildlng phupwythiepnorkhhlxdeluxdhwichruxorkhhlxdeluxdaekhng chnidkhwamaerngmak lt 50 phupwythimiradb LDL gt 190 mg dl 4 9 mmol l chnidkhwamaerngmak lt 50 phupwyorkhebahwan xayu 40 75 pi thimiradb LDL C 70 189 mg dl 1 8 4 9 mmol l aetyngimepnorkhhlxdeluxdhwic chnidkhwamaerngpanklang 30 49 phupwythiimepnorkhhlxdeluxdhwicaelaimepnebahwan xayu 40 79 pi radb LDL C 70 189 mg dl 1 8 4 9 mmol l thimikhwamesiyngtxkarekidorkhhlxdeluxdhwicin 10 pikhanghna 10 years risk scores for cardiovascular diseases 7 5 chnidkhwamaerngpanklang hrux chnidkhwamaerngmak 30 49 hrux lt 50 khxbngichxunthiepnphlcakkarsuksathangkhlinik orkhkradukphrun phaphcalxngkaryunkhxngkhnpktikbphuthiepnorkhkradukphruntaaehnngkradukthimkphbkarekidorkhkradukphrun orkhkradukphrun xngkvs Osteoporosis tamkhaniyamkhxngxngkhkarxnamyolk World Health Organization hmaythung phawathimildlngkhxngmwlkradukaelamikarepliynaeplngkhxngkradukchinelk bang trabeculae echuxmoyngknepnrangaehphayinkraduk sungkarepliynaeplngnicanaipsukhwamphidpktikhxngokhrngsrangculphakhphayinkraduk defective bone microstructure thaihkradukmikhwamaekhngaerngldnxylngaelaesiyngtxkarekidkaraetkhkidngay odykhwamchukkhxngkarekidorkhkradukphruninprachakrthimixayumakkwa 50 pikhunipkhux 14 odymkphbkhwamchukinephshyingmakkwaephschay khux 24 aela 6 tamladb odyphyathikaenidkhxngorkhkradukphrunnnekidcakkhwamphidpktikhxngsmdulrahwangkrabwnkarsrangaelaslaykraduk sungmikhwamsmphnthkbkarkbmixayuthiephimmakkhun thaihekidkrabwnkarslaykradukinxtrathimakkwakarsrang sungpccyesrimswnhnungmacakkarmiradbhxromnephsthildlng echn exsothrecn ethsothsethxorn hruxkhwamphidpktikhxngkarsrangtwkratunkarecriyetibotthimiokhrngsrangkhlayxinsulin insulin like growth factor I IGF 1 hruxkhwamphidpktikhxngsmdulaekhlesiym fxseftkhxngrangkay sungxacekididcakthngkarrbprathanxaharthimiaerthatuehlaniimephiyngphx rangkaydudwumaerthatudngklawidnxylng oprtinthiichkhnsngaerthatudngklawmiprimanldlng khwamepnkrdkhxngkraephaaxaharldlng karsrangwitamindiinrupaebbthixxkvththiidthitbaelaitphidpkti karidrbaesngxathityimephiyngphx hruxaemkrathngkarmiradbpharaithrxydhxromnthimakekinip inpccubn miyathiichinkarrksaorkhkradukphrunhlaychnid odyklikkarxxkvththikhxngyaehlanixaccaxxkvththirbkwnkrabwnkarslaykradukaelakardudsumaekhlesiymklbkhxngrangkay echn Bisphosphonates denosumab karrksadwyhxromnthdaethn hormone replacement therapy yakratuntwrbexsothrecnxyangcaephaa selective estrogen receptor modulators SERMs hruxxxkvththierngkarsrangkraduk echn teriparatide hruxxxkvththiaebbhlayklikphsmkn echn strontium ranelate swnklikkhxngsaettintxkrabwnkarsrangaelaslaykraduknnyngimsamarthxthibayidaenchd aelakhxmulthiidcakkarsuksalasudkhadwanacaekidcakthngkarsngesrimkarsrangmwlkradukaelaybyngkarslaymwlkradukrwmkn odykliktxipni saettincakratunkaraesdngxxkkhxng mRNA thithahnathisrangoprtin Bone morphogenetic protein 2 BMP 2 sungmibthbathsakhyinkarsrangkradukaelakarkratunihekidkaraebngtwkhxng osteoblasts ldcanwnkhxng osteoclasts ybyngkarsrangtwkratuntwrb receptor activator bn nuclear factor k B NF kB kratunoprtinikhens bi protein kinase B hrux Akt epnphlihmikarsrang endothelial nitric oxide synthase eNOS ephimmakkhun phlkarldkhwamesiyngtxkarekidorkhkradukphrunkhxngsaettinnn odyswnihyaelwphbinsaettinthilalayinikhmn echn simwasaettin olwasaettin xaothwasaettin aelasaettinsngekhraahepnhlk echn fluwasaettin orsuwasaettin xaothwasaettin xyangirktam phltxkarldkhwamesiyngtxkarekidorkhkradukphrunniyngsrupidimaenchdnd enuxngcakkarsuksainhxngthdlxngkbkarsuksainmnusynnihphlkarsuksathikhdaeyngkn orkhtidechux orkhtidechux xngkvs Infectious diseases epnklumorkhthimisaehtumacakechuxculchiphhruxsarphisthithukhlngxxkmacakechuxculchiphthiecriyetibotinrangkaymnusy aelarabbphumikhumknkhxngrangkaymnusyimsamarthkacdechuxhruxsarphisehlannxxkipidthnthwngthi cnthaihekidxakarkhxngorkhtidechuxinthisud sungaehlngthimakhxngorkhnixacidrbechuxmacakstw phuch singptikul singaewdlxm hruxaemaetcakmnusydwyknexng odyphyathikaenidkhxngorkhtidechuxnnekidcakkrabwnkarkratunrabbphumikhumknkhxngrangkayihmikarhlngsarsuxkarxkesb cytokines chnidtang xxkma sungkrabwnkardngklawnn samarththukkhwbkhumidodyyaklumsaettin odysaettincaipmiphlldsarklumixosphrinxyd isoprenoids sungepnhnunginsartngtnthiichinkarsngekhraahkhxelsetxrxl aelamikhwamcaepninkrabwnkarptikiriyaphrinilelchn prenylation khxngoprtinthiichinkarsuxsarrahwangesllephuxtxbsnxngtxkarxkesbkhxngrangkay nxkcakniaelw saettinyngsngphltxkartxbsnxngtxkarxkesbodykarldkaraesdngxxkkhxngyinthithahnathisrangoprtinekiywenuxngkbkarxkesbthimichuxwa MHC major histocompatibility complex class II xyangirktam phlthiaenchdkhxngsaettintxkarekidorkhtidechuxnnyngimepnthithrabednchdnk thungaemcamikarsuksabangkarsuksathiphbwakarichsaettincaldkhwamesiyngtxkartidechuxhruxldxtrakaresiychiwitcakorkhtidechuxidbangktam aelaodythwipaelw karrksaorkhtidechuxmkcaepnkarichyaptichiwnarwmkbkarrksatamxakarmakkwa cungthaihinpccubnyngkhngkhadkhxmulthisamarthyunynidaenchdekiywkbphlsaettintxorkhtidechuxtang orkhpxdxkesb orkhpxdxkesb xngkvs Pneumonia epnorkhthiekidcakkarxkesbkhxngpxdxnenuxngmacakkarmiechuxculchiphinthunglmkhxngpxd mikarkhngkhxngnahruxhnxnginpxd thaihekidxakarix xacixmiesmhahruxmimukhnxng ikh hnawsn aelahayiclabak odyinkarsuksathangkhlinikthiphanmaphbwa saettinmiphlldkhwamrunaerngkhxngorkhaelaldxtrakaresiychiwtiinphupwyklumdngklawlngid odyechphaainphupwyorkhpxdxudkneruxrng chronic obstructive pulmonary disease COPD aetimmiphlldxubtikarnkarekidorkhpxdxkesbthnginorngphyabalaelainchumchn ikhhwdihy ikhhwdihy xngkvs influenza hrux flu epnorkhtidechuxthiekidcakiwrsikhhwdihy sungphupwyxacmixakarkhxngorkhephiyngelknxyipthungkhnrunaerng odyxakarthiphbbxythisud idaek ikhsung khdcmuk ecbkhx pwdklamenux pwdsirsa ixaelarusukehnuxy sungcaerimmixakarehlanipramansxngwnhlngidrbechuxaelaswnihyaelwmkmixakarnanimekinspdah xyangirktam xakarixxackinewlanankwasxngspdahid inphupwyedkxacmikhlunisxaeciyn aetimichxakarpktiinphuihy xakaraethrksxnkhxngikhhwdihyxacmipxdbwmcakiwrs pxdbwmcakaebkhthieriytam ophrngxakas sinus tidechux aelapyhasukhphaphthimixyuedimaeylng echn orkhhxbhudhruxphawahwiclmehlw karsuksathangkhlinikthiphanmaphbwakarichsaettincasamarthldxtrakaresiychiwitkhxngphupwyikhhwdihythitxngekharbkarrksainorngphyabalid odysaettincaipmiphlldkarekidphawaaethrksxncakikhhwdihy echn pxdxkesbcakechuxaebkhthieriy hlxdeluxdsmxngxudkn aelaphawahwicwayechiybphln epntnxangxingIstvan ES and Deisenhofer J 2001 Structural mechanism for statin inhibition of HMG CoA reductase Science 292 5519 1160 1164 doi 10 1126 science 1059344 PMID 11349148 Friesen JA and Rodwell VW 2004 The 3 hydroxy 3 methylglutaryl coenzyme A HMG CoA reductases PDF Genome Biol 5 11 248 doi 10 1186 gb 2004 5 11 248 Gullo V and Demain AL 2003 Statins Fermentation Products for Cholesterol Control in Humans CRC Press p 435 42 ISBN 9781439891674 Banach M Filipiak KJ and Opolski G 2013 Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan p 384 385 ISBN 978 83 63622 21 3 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Gunde Cimerman N and Cimerman A 1995 Pleurotus Fruiting Bodies Contain the Inhibitor of 3 Hydroxy 3 Methylglutaryl Coenzyme A Reductase Lovastatin Experimental Mycologyl 19 1 1 6 doi 10 1006 emyc 1995 1001 PMID 7614366 Liu J Zhang J Shi Y Grimsgaard S Alraek T and Fonnebo V 2006 Chinese red yeast rice Monascus purpureus for primary hyperlipidemia a meta analysis of randomized controlled trials PDF Chinese Medicinel 1 4 1 13 doi 10 1186 1749 8546 1 4 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk U S Food and Drug Administration 2007 FDA Warns Consumers to Avoid Red Yeast Rice Products Promoted on Internet as Treatments for High Cholesterol Products found to contain unauthorized drug subkhnemux February 2 2016 Official Journal of the European Union March 6 2014 ROZPORZADZENIE KOMISJI UE NR 212 2014 z dnia 6 marca 2014 r zmieniajace rozporzadzenie WE nr 1881 2006 w odniesieniu do najwyzszych dopuszczalnych poziomow zanieczyszczenia cytrynina w suplementach diety na bazie ryzu poddanego fermentacji grzybami Monascus purpureus subkhnemux February 2 2016 OSOZ ArmoLipid subkhnemux February 2 2016 Marian Gapinski Wanda Wozniak Miroslawa Ziombra 1992 Boczniak Poznan Poland Panstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Lesne p 7 10 ISBN 83 09 01572 0 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Apteka Stlonik July 29 2014 Armolipid tabletki na cholesterol 20tabletek subkhnemux February 6 2016 Medycyna Praktyczna July 29 2014 Rola monakoliny w farmakoterapii dyslipidemii subkhnemux February 6 2016 Frost amp Sullivan Market Insight June 22 2000 Japanese Antihyperlipidemic Market New Statin Products and Their Marketing Strategies subkhnemux February 6 2016 Mukhtar RY Reid J and Reckless JP 2005 Pitavastatin Int J Clin Pract 59 2 doi 10 1111 j 1742 1241 2005 00461 x PMID 15854203 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Hanke H Lenz C and Finking G 2001 The discovery of the pathophysiological aspects of atherosclerosis a review Acta Chir Belg 101 4 162 9 PMID 11680058 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Izabela Sokoluk Rola statyn w zapobieganiu i leczeniu chorob ukladu krazenia Medycyna Rodzinna p 219 26 ISSN 1731 2523 subkhnemux February 6 2016 Parry CH 1799 An inquiry into the symptoms and causes of the syncope anginosa commonly called angina pectoris illustrated by dissections London Printed by R Cruttwell and sold by Cadell and Davies p 1755 822 Fay Bound Alberti 2008 Angina Pectoris and the Arnolds Emotions and Heart Disease in the Nineteenth Century PDF Medical History 52 2 PMC 2329859 PMID 18458783 subkhnemux February 6 2016 Barbara Dabrowska 1997 Podreczny slownik medyczny lacinsko polski i polsko lacinski Warszawa Polnad PZWL p 54 ISBN 83 200 2109 X Barbara Dabrowska 1997 Podreczny slownik medyczny lacinsko polski i polsko lacinski Warszawa Polnad PZWL p 60 ISBN 83 200 2109 X Renu Virmani Jagat Narula Martin B Leon James T Willerson 2008 The Vulnerable Atherosclerotic Plaque Strategies for Diagnosis and Management Wiley Blackwell p 6 ISBN 9780470987339 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk World Health Organization June 4 2014 Milestones in knowledge of heart and vascular disorders PDF subkhnemux February 6 2016 Daniel Steinberg 2004 Thematic review series The Pathogenesis of Atherosclerosis An interpretive history of the cholesterol controversy part I The Journal of Lipid Research 45 1583 93 doi 10 1194 jlr R400003 JLR200 subkhnemux February 6 2016 Endo A 2010 A historical perspective on the discovery of statins Proc Jpn Acad Ser B Phys Biol Sci 86 5 484 93 doi 10 2183 pjab 86 484 PMC 3108295 PMID 20467214 Maciej Banach Jacek Rysz Krzysztof J Filipiak 2009 Simwastatyna Gdansk Poland Via Medica p 2 ISBN 9788375991185 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Tadeusz Fojt Jan Dulawa Andrzej Kurek Miroslawa Janowska i inni 2002 Diabetologia Doswiadczalna i Kliniczna 2 4 303 7 ISSN 1643 3165 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux 2016 02 06 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Kannel WB Dawber TR Kagan A and Revotskie N 1961 Factors of risk in the development of coronary heart disease six year follow up experience The Framingham Study Ann Intern Med 55 1 33 50 PMID 13751193 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Akira Endo 1992 The discovery and development of HMG CoA reductase inhibitors PDF Journal of Lipid Research 33 11 1569 82 PMID 15531278 J McMichael 1979 Fats and atheroma an inquest PDF Br Med J 1 6157 173 5 PMC 1597573 PMID 105776 subkhnemux February 6 2016 DJ Gordon J Knoke JL Probstfield R Superko and HA Tyroler 1986 High density lipoprotein cholesterol and coronary heart disease in hypercholesterolemic men the Lipid Research Clinics Coronary Primary Prevention Trial Circulation 74 1217 25 doi 10 1161 01 CIR 74 6 1217 subkhnemux February 6 2016 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Endo Akira Kuroda M Tsujita Y December 1976 ML 236A ML 236B and ML 236C new inhibitors of cholesterogenesis produced by Penicillium citrinium Journal of Antibiotics Tokyo 29 12 1346 8 doi 10 7164 antibiotics 29 1346 PMID 1010803 Brown Allan G Smale Terry C King Trevor J Hasenkamp Rainer Thompson Ronald H 1976 Crystal and molecular structure of compactin a new antifungal metabolite from Penicillium brevicompactum J Chem Soc Perkin Trans 1 11 1165 1170 doi 10 1039 P19760001165 PMID 945291 Marcin Bizukojc Stanislaw Ledakowicz 2005 PDF Biotechnologia monografie phasaeyxrmn 2 2 55 67 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2016 03 04 subkhnemux 2016 02 06 Akira Endo 2004 The origin of the statins Atherosclerosis Supplements 5 3 125 30 doi 10 1016 j atherosclerosissup 2004 08 033 PMID 15531285 United States Patent Office November 9 1980 Hypocholesteremic fermentation products and process of preparation US 4231938 A subkhnemux February 6 2016 Y Kishida A Naito S Iwado A Terahara 1991 Research and development of pravastatin Yakugaku Zasshi phasayipun 111 9 469 87 PMID 1762049 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Daiichi Sankyo February 17 2006 Future Business Prospects of the Hyperlipidemia Drug Pravastatin in the United States subkhnemux February 6 2016 Returns on Pharmaceutical R amp D W Pharmaceutical R amp D Costs Risks and Rewards Washington DC U S Congress Office of Technology Assessment p 74 ISBN 0160416582 Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski 2013 Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Medycyna Praktyczna August 9 2001 Ceriwastatyna wycofana z obrotu Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary heart disease the Scandinavian Simvastatin Survival Study 4S Lancet 344 8934 1383 9 1994 PMID 7968073 The Long Term Intervention with Pravastatin in Ischaemic Disease LIPID Study Group 1998 Prevention of Cardiovascular Events and Death with Pravastatin in Patients with Coronary Heart Disease and a Broad Range of Initial Cholesterol Levels N Engl J Med 339 19 1349 57 doi 10 1056 NEJM199811053391902 PMID 9841303 F M Sacks M A Pfeffer L A Moye J L Rouleau 1996 The effect of pravastatin on coronary events after myocardial infarction in patients with average cholesterol levels Cholesterol and Recurrent Events Trial investigators N Engl J Med 335 14 1001 9 doi 10 1056 NEJM199610033351401 PMID 8801446 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk J Shepherd S M Cobbe I Ford C G Isles 1995 Prevention of coronary heart disease with pravastatin in men with hypercholesterolemia West of Scotland Coronary Prevention Study Group N Engl J Med 333 20 1301 7 doi 10 1056 NEJM199511163332001 PMID 7566020 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk J R Downs M Clearfield S Weis E Whitney 1998 Primary prevention of acute coronary events with lovastatin in men and women with average cholesterol levels results of AFCAPS TexCAPS Air Force Texas Coronary Atherosclerosis Prevention Study JAMA 279 20 1615 22 doi 10 1001 jama 279 20 1615 PMID 9613910 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk R Collins J Armitage S Parish P Sleight 2004 Effects of cholesterol lowering with simvastatin on stroke and other major vascular events in 20536 people with cerebrovascular disease or other high risk conditions Lancet 363 9411 757 67 doi 10 1016 S0140 6736 04 15690 0 PMID 15016485 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk P M Ridker E Danielson F A Fonseca J Genest 2008 Rosuvastatin to prevent vascular events in men and women with elevated C reactive protein N Engl J Med 359 21 2195 207 doi 10 1056 NEJMoa0807646 PMID 18997196 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk H N Ginsberg M B Elam L C Lovato J R Crouse 2010 Effects of combination lipid therapy in type 2 diabetes mellitus N Engl J Med 362 17 1563 74 doi 10 1056 NEJMoa1001282 PMID 20228404 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk C Baigent M J Landray C Reith J Emberson 2011 The effects of lowering LDL cholesterol with simvastatin plus ezetimibe in patients with chronic kidney disease Study of Heart and Renal Protection a randomised placebo controlled trial Lancet 377 9784 2181 92 doi 10 1016 S0140 6736 11 60739 3 PMID 21663949 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Michael B Bottorff November 1 2004 Safety and Statins Pharmacologic and Clinical Perspectives subkhnemux February 6 2016 Alfred Zejc and Maria Gorczyca 2008 Chemia lekow Warszawa Poland PZWL p 418 21 ISBN 9788320036527 P Alagona 2010 Pitavastatin evidence for its place in treatment of hypercholesterolemia Core Evid 5 91 105 doi 10 2147 CE S8008 PMID 21468365 Dieter Steinhilber Manfred Schubert Zsilavecz Hermann J Roth 2012 Chemia Medyczna MedPharm Polska 437 ISBN 9788362283941 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help CS1 maint multiple names authors list lingk Dieter Steinhilber Manfred Schubert Zsilavecz Hermann J Roth 2012 Chemia Medyczna MedPharm Polska 438 ISBN 9788362283941 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a Cite journal txngkar journal help CS1 maint multiple names authors list lingk Kathleen Botham Peter A Mayes 2006 Synteza transport i wydalanie cholesterolu Warszawa Poland Wydawnictwo Lekarskie PZWL p 283 ISBN 9788320035735 Wojciech Kostowski 2003 Leki a lipidy krwi Farmakoterapia miazdzycy Warszawa Poland PZWL p 220 ISBN 8320033519 Ernst Mutschler Gerd Geisslinger Heyo Kroemer Peter Ruth Monika Schafer Korting 2010 Farmakologia i toksykologia Wroclaw poland MedPharm polska p 554 61 ISBN 9788360466810 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk V 2009 Simwastatyna Gdansk Poland Via Medica p 5 6 ISBN 9788375991185 Dieter Steinhilber Manfred Schubert Zsilavecz Hermann J Roth 2012 Chemia Medyczna MedPharm Polska p 63 ISBN 9788362283941 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk J Davignon 2012 Pleiotropic effects of pitavastatin Br J Clin Pharmacol 73 4 518 35 doi 10 1111 j 1365 2125 2011 04139 x PMID 22053916 B Sadowitz K G Maier V Gahtan 2010 Basic science review Statin therapy Part I The pleiotropic effects of statins in cardiovascular disease Vasc Endovascular Surg 44 4 241 51 doi 10 1177 1538574410362922 PMID 20403949 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk J Kiyan A Kusch S Tkachuk J Kramer 2007 Rosuvastatin regulates vascular smooth muscle cell phenotypic modulation in vascular remodeling role for the urokinase receptor Atherosclerosis 195 2 254 61 doi 10 1016 j atherosclerosis 2006 12 030 PMID 17275828 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Marcin Barylski Andrzej Tynkarski 2010 Rpsuwastatyna Gdansk Polnad Via Medica p 17 8 ISBN 9788375993066 Maciej Banach Jacek Rysz Krzysztof J Filipiak 2009 Simwastatyna Gdansk Polnad Via Medica p 12 4 ISBN 9788375991185 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk C D Furberg B Pitt 2001 Withdrawal of cerivastatin from the world market PDF Curr Control Trials Cardiovasc Med 2 5 205 7 PMC 59524 PMID 11806796 Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland p 115 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland p 32 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk S Thom N Poulter J Field A Patel 2013 Effects of a fixed dose combination strategy on adherence and risk factors in patients with or at high risk of CVD the UMPIRE randomized clinical trial JAMA 310 9 918 29 doi 10 1001 jama 2013 277064 PMID 24002278 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk U S Food and Drug Administration Drugs FDA FDA Approved Drug Products subkhnemux February 7 2016 European Medicines Agency khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 05 subkhnemux February 7 2016 WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology WHOCC ATC DDD Index sekcja C10 Norwegian Institute of Public Health subkhnemux February 7 2016 G Sanz V Fuster 2013 Prevention Polypills for cardiovascular prevention a step forward Nat Rev Cardiol 10 12 683 4 doi 10 1038 nrcardio 2013 157 PMID 24101102 Drug Bank Atorvastatin DB01076 APRD00055 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Cerivastatin DB00439 APRD00102 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Fluvastatin DB01095 APRD00346 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Lovastatin DB00227 APRD00370 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Pitavastatin DB08860 APRD06514 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Pravastatin DB00175 APRD00328 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Rosuvastatin DB01098 APRD00546 subkhnemux February 7 2016 Drug Bank Simvastatin DB00641 APRD00104 subkhnemux February 7 2016 Farmakopea Polska wydanie IX T 1 2011 Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych Warszawa Poland p 1661 4 ISBN 9788388157783 U S Food and Drug Administration 2001 BAYCOL cerivastatin sodium tablets PDF subkhnemux February 7 2016 Farmakopea Polska wydanie IX T 2 2011 Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych Warszawa Poland p 1661 4 ISBN 9788388157790 Farmakopea Polska wydanie IX T 2 2011 Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych Warszawa Poland p 1661 4 ISBN 9788388157790 U S Food and Drug Administration 2013 HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use LIVALO safely and effectively See full prescribing information for LIVALO LIVALO pitavastatin Tablet Film Coated for Oral use Initial U S Approval 2009 PDF subkhnemux February 7 2016 Farmakopea Polska wydanie IX T 2 2011 Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych Warszawa Poland p 1661 4 ISBN 9788388157790 U S Food and Drug Administration 2014 HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use CRESTOR safely and effectively See full prescribing information for CRESTOR CRESTOR rosuvastatin calcium tablets Initial U S Approval 2003 PDF subkhnemux February 7 2016 Farmakopea Polska wydanie IX T 2 2011 Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych Warszawa Poland p 1661 4 ISBN 9788388157790 Santa Cruz Biotechnology khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux February 7 2016 Santa Cruz Biotechnology khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 03 19 subkhnemux February 7 2016 Santa Cruz Biotechnology khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 03 04 subkhnemux February 7 2016 U S Drug and Food Administration 2012 HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use LIPITOR safely and effectively See full prescribing information for LIPITOR PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration BAYCOL cerivastatin sodium tablets PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration 2012 HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use Lescol Lescol XL safely and effectively See full prescribing information for Lescol Lescol XL Lescol fluvastatin sodium capsules Lescol XL fluvastatin sodium extended release tablets for oral use Initial U S Approval 1993 2000 PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration TABLETS MEVACOR LOVASTATIN PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use LIVALO safely and effectively See full prescribing information for LIVALO LIVALO pitavastatin Tabl PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use PRAVACHOL safely and effectively See full prescribing information for PRAVACHOL PRAVACHOL pravastatin sodium Tablets Initial U S Approval 1991 PDF subkhnemux February 4 2016 U S Drug and Food Administration 2014 HIGHLIGHTS OF PRESCRIBING INFORMATION These highlights do not include all the information needed to use CRESTOR safely and effectively See full prescribing information for CRESTOR CRESTOR rosuvastatin calcium tablets Initial U S Approval 2003 PDF subkhnemux February 4 2016 Maciej Banach Jacek Rysz Krzysztof J Filipiak 2009 Simwastatyna Gdansk Germany Via Medica p 10 ISBN 9788375991185 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Jadwiga Mielcarek M Naskrent P Grobelny 2009 Photochemical properties of simvastatin and lovastatin induced by radiation Journal of Thermal Analysis and Calorimetry 96 1 301 5 doi 10 1007 s10973 008 9322 6 PMID 13886150 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Piecha Malgorzata Sarakha Mohamed Trebse Polonca Kocar Drago 2010 Stability studies of cholesterol lowering statin drugs in aqueous samples using HPLC and LC MS Environ Chem Lett 2 2 185 91 doi 10 1007 s10311 009 0207 0 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk A Barra Caracciolo E Topp P Grenni 2014 Pharmaceuticals in the environment Biodegradation and effects on natural microbial communities A review J Pharm Biomed Anal 106 25 36 doi 10 1016 j jpba 2014 11 040 PMID 25534003 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Piecha Malgorzata Sarakha Mohamed Trebse Polonca 2010 Photocatalytic degradation of cholesterol lowering statin drugs by TiO2 based catalyst Kinetics analytical studies and toxicity evaluation Journal of Photochemistry and Photobiology A Chemistry 213 1 61 69 doi 10 1016 j jphotochem 2010 04 020 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Shepherd J Hunninghake DB Barter P McKenney JM Hutchinson HG 2003 Guidelines for lowering lipids to reduce coronary artery disease risk a comparison of rosuvastatin with atorvastatin pravastatin and simvastatin for achieving lipid lowering goals Am J Cardiol 91 5A 11C 17C discussion 17C 19C doi 10 1016 S0002 9149 03 00004 3 PMID 12646338 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski 2013 Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland p 33 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski 2013 Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland p 35 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk M P Vaquero F J Sanchez Muniz S Jimenez Redondo P Prats Olivan 2010 Major diet drug interactions affecting the kinetic characteristics and hypolipidaemic properties of statins Nutr Hosp 25 2 193 206 PMID 20449528 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk I Ieiri S Suwannakul K Maeda H Uchimaru 2007 SLCO1B1 OATP1B1 an uptake transporter and ABCG2 BCRP an efflux transporter variant alleles and pharmacokinetics of pitavastatin in healthy volunteers Clin Pharmacol Ther 85 2 541 7 doi 10 1038 sj clpt 6100190 PMID 17460607 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk W J Hua W X Hua H J Fang 2012 The role of OATP1B1 and BCRP in pharmacokinetics and DDI of novel statins PDF Cardiovasc Ther 30 5 e234 41 doi 10 1111 j 1755 5922 2011 00290 x PMID 21884024 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk M Hu V W L Mak T T W Chu M M Y Waye B Tomlinson 2009 Pharmacogenetics of HMG CoA Reductase Inhibitors Optimizing the Prevention of Coronary Heart Disease Current Pharmacogenomics and Personalized Medicine Current Pharmacogenomics and Personalized Medicine 7 1 1 26 doi 10 2174 187569209787582349 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk M Whirl Carrillo E M McDonagh J M Hebert L Gong 2012 Pharmacogenomics knowledge for personalized medicine PDF Clin Pharmacol Ther 92 4 414 417 doi 10 1038 clpt 2012 96 PMC 3660037 PMID 22992668 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk PharmGKB Pharmacogenomics Knowledge Implementation Pravastatin Pathway Pharmacokinetics subkhnemux February 11 2016 P J Neuvonen M Niemi J T Backman Drug interactions with lipid lowering drugs mechanisms and clinical relevance Clin Pharmacol Ther 80 6 565 81 doi 10 1016 j clpt 2006 09 003 PMID 17178259 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk K A Kellick M Bottorff P P Toth The National Lipid Association s Safety Task Force 2014 A clinician s guide to statin drug drug interactions J Clin Lipidol 8 suppl 3 S30 46 doi 10 1016 j jacl 2014 02 010 PMID 24793440 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk Medycyna Praktyczna khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2015 03 19 subkhnemux February 12 2016 Tomasz Pasierski 2002 Pierwotna i wtorna prewencja choroby wiencowej subkhnemux February 12 2016 Marcin Welnicki Artur Mamcarz 2013 Mala encyklopedia statyn Medical Education p 21 ISBN 9788362510702 Medycyna Praktyczna February 13 2016 Zocor lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Zocor PDF Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Roswera PDF Medycyna Praktyczna February 13 2016 Prawator lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Roswera PDF lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Livazo PDF lingkesiy Medycyna Praktyczna February 13 2016 Lescol lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Lescol PDF Medycyna Praktyczna February 13 2016 Lovasteroll lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Lovasteroll PDF Medycyna Praktyczna February 13 2016 Sortis lingkesiy Urzad Rejestracji Produktow Leczniczych Wyrobow Medycznych i Produktow Biobojczych February 13 2016 Atorsteroll PDF Wiktoria Lesniak Piotr Gajewski 2012 Prewencja chorob sercowo naczyniowych w praktyce klinicznej Podsumowanie wytycznych europejskich 2012 European Heart Journal 33 1635 701 Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski 2013 Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan poland p 178 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk European Society of Cardiology khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 08 10 subkhnemux February 13 2016 Maciej Banach Krzysztof J Filipiak Grzegorz Opolski Aktualny stan wiedzy na temat statyn Poznan Poland p 179 ISBN 9788363622213 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint multiple names authors list lingk Barbara Cybulska Longina Klosiewicz Latoszek 2014 Podejscie do leczenia hipolipemizujacego w swietle aktualnych wytycznych amerykanskich i europejskich Medycyna Praktyczna 275 1 18 22 P Hadji S Klein H Gothe B Haussler 2013 The epidemiology of osteoporosis Bone Evaluation Study BEST an analysis of routine health insurance data Dtsch Arztebl Int 10 4 52 7 doi 10 3238 arztebl 2013 0052 PMID 23413388 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint multiple names authors list lingk