พงศาวดารมอญ พม า မ န ရ ဇဝင ออกเส ยง mʊ ɴ jàzəwɪ ɴ โมน ยาซะว น ถ กแปลจากภาษามอญเป นภาษาพม าโดย ชเวนอ เป นบ นท กเหต การณ เ

พงศาวดารมอญ (พม่า: မွန်ရာဇဝင်, ออกเสียง: [mʊ̀ɴ jàzəwɪ̀ɴ]; โมน-ยาซะวีน) ถูกแปลจากภาษามอญเป็นภาษาพม่าโดย ชเวนอ เป็นบันทึกเหตุการณ์เกี่ยวกับอาณาจักรหงสาวดีและการเมืองมอญในยุคก่อน ๆ เป็นบันทึกเหตุการณ์หนึ่งในสองฉบับที่มีชื่อในภาษาพม่าว่า "โมน-ยาซะวีน" ที่ยังเหลืออยู่

พงศาวดารมอญฉบับชเวนอ

ชื่อเรื่องต้นฉบับ	မွန်ရာဇဝင် โมน-ยาซะวีน
ผู้แปล	ชเวนอ
ภาษา	มอญ (ต้นฉบับ) พม่า
ชุด	พงศาวดารมอญ
ประเภท	บันทึกเหตุการณ์, ประวัติศาสตร์
วันที่พิมพ์	30 มกราคม ค.ศ. 1785 (ต้นฉบับตัวเขียน) ค.ศ. 1922 (โดยเครื่องพิมพ์)
หน้า	111

ที่มา

มีบันทึกเหตุการณ์สองฉบับที่มีชื่อในภาษาพม่าว่า "โมน-ยาซะวีน" ที่ยังเหลืออยู่ เนื้อหาของบทความถูกที่ตีพิมพ์ครั้งแรกใน ค.ศ. 1922

กล่าวถึงแหล่งข้อมูลของสิ่งพิมพ์ปี ค.ศ. 1922 ซึ่งเขาแปลออกมาเป็น โมน-ยาซะวีน นั้น เป็นการรวบรวมและแปลเป็นภาษาพม่าจากต้นฉบับที่เขียนเป็นภาษามอญ โดย อู้ชเวนอ ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 สจ๊วตกล่าวต่ออีกว่าต้นฉบับภาษามอญที่อ้างอิงนั้น แท้จริงแล้วเป็นต้นฉบับที่รวบรวมโดย เซอร์ จากสยาม และต้นฉบับภาษาพม่าของ ชเวนอ นั้นพบที่ มี่นกู้นบิดะกะไต (หอสมุดมี่นกู้น) ในภาคซะไกง์ ตามที่ ซึ่งสืบตามคำกล่าวของสจ๊วต ระบุว่าต้นฉบับประวัติศาสตร์ภาษามอญฉบับเดียวนั้นพบในของสะสม เซอร์ อาเทอร์ เพอร์เวส ในหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ เป็นต้นฉบับใบลานซึ่งถูกจัดหมวดหมู่ว่า ประวัติศาสตร์ของตะเลง นอกจากนี้ ส่วนบทส่งท้ายของสิ่งพิมพ์ปี ค.ศ. 1922 ระบุว่าต้นฉบับซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นต้นฉบับภาษามอญที่ เซอร์ อาเทอร์ เพอร์เวส สะสมไว้ เสร็จสมบูรณ์ในวันแรม 6 ค่ำ เดือนดะโบ่-ดแว ปี 1146 ตามปฏิทินพม่า (30 มกราคม ค.ศ. 1785)

เนื้อหา

บันทึกเหตุการณ์นี้ครอบคลุมประวัติศาสตร์ของกษัตริย์เมาะตะมะ–หงสา ตั้งแต่สมัยพระเจ้าฟ้ารั่วจนถึงสมัยพระเจ้าสการะวุตพีเป็นหลัก นอกจากนี้ยังมีประวัติศาสตร์ช่วงต้นโดยย่อของอาณาจักรสุธรรมวดีและอาณาจักรหงสาวดีด้วย ลำดับเวลาในบันทึกนั้นไม่น่าเชื่อถืออย่างยิ่ง ไม่เพียงแต่วันที่จะต่างกันอย่างมากจากวันที่ในบันทึกฉบับอื่น ๆ ที่มีช่วงเหตุการณ์เดียวกันเท่านั้น แต่วันที่ในส่วนต่าง ๆ ของบันทึกยังไม่ตรงกันอีกด้วย

ตารางต่อไปนี้เป็นรายชื่อพระมหากษัตริย์ราชวงศ์ฟ้ารั่วตามที่มีบันทึกไว้

พระมหากษัตริย์	พรรษาเมื่อขึ้นครองราชย์	ระยะเวลาครองราชย์	พรรษาเมื่อสวรรคต	ความสัมพันธ์กับรัชกาลก่อน
พระเจ้าฟ้ารั่ว	24 (ปี 1064 ปฏิทินพม่า)	37	61	สถาปนา
พระเจ้ารามประเดิด	59	4	63	พระอนุชา
พระเจ้าแสนเมือง	19	6	31	พระราชโอรส
พระเจ้ารามมะไตย	18	7	25	พระอนุชา
ชีปอน	ไม่ได้บันทึก	7 วัน	ไม่ได้บันทึก	แย่งชิง
พระยาอายกำกอง	ไม่ได้บันทึก	49 วัน	ไม่ได้บันทึก	พระราชโอรสของพระเจ้าแสนเมือง
พระยาอายลาว	21	23	44	พระราชโอรสของพระเจ้ารามประเดิด
พระยาอู่	21 (ปี 1060 ปฏิทินพม่า), และ 24	35	59	พระราชโอรสของพระเจ้ารามมะไตย
พระเจ้าราชาธิราช	ไม่ได้บันทึก	38	ไม่ได้บันทึก	พระราชโอรส
พญาธรรมราชา	28	3	31 (ปี 1075 ปฏิทินพม่า)	พระราชโอรส
พญารามที่ 1	28 (ปี 1075 ปฏิทินพม่า)	32	60	พระอนุชา
พญาพะโร	21	5	26	พระราชโอรสของพญาธรรมราชา
พญาเกียรติ์	24	3	27	พระอนุชา
มะมุดตาว	ไม่ได้บันทึก	7 เดือน	ไม่ได้บันทึก	พระราชโอรสของพญารามที่ 1
พระนางเชงสอบู	49	25	74 (ปี 832 ปฏิทินพม่า)	พระราชธิดาของพระเจ้าราชาธิราช
พระเจ้าธรรมเจดีย์	47	27	74	พระโอรสบุญธรรม
พญารามที่ 2	22	35	57 (ปี 888 ปฏิทินพม่า)	พระราชโอรส
พระเจ้าสการะวุตพี	15	ไม่ได้บันทึก	ไม่ได้บันทึก	พระราชโอรส

หมายเหตุ

(Aung-Thwin 2017: 221–222, 337) : อ้างอิง (Stewart in Journal of the Burma Research Society, Vol. 13, No. 2, 1923: 69–76)
(Aung-Thwin 2017: 222) : ต้นฉบับใบลานภาษามอญสำหรับ ประวัติศาสตร์ของตะเลง ได้รับการจัดหมวดหมู่เป็น OR 3414 ในหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ โปรดทราบว่า Aung-Thwin ซึ่งไม่ได้อ่านภาษามอญไม่ได้ระบุว่าข้อความดังกล่าวเป็นงาน (หรืองานชิ้นหนึ่ง) ที่ ชเวนอ ใช้รวบรวมบันทึกเหตุการณ์ โมน-ยาซะวีน
(Mon Yazaw 1922). ชเวนอ ไม่ได้ตรวจสอบวันที่กับบันทึกเหตุการณ์อื่น ๆ ตัวอย่างเช่น (Mon Yazaw 1922: 39) กล่าวว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว ยึดตำแหน่งเจ้าเมืองเมาตะมะ ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือนดะโบ่-ดแว ปี 1064 ตามปฏิทินพม่า (6 มกราคม ค.ศ. 1703) ในขณะที่บันทึกเหตุการณ์อื่น ๆ ทั้งหมดระบุปี 643 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1281/82) หรือ ปี 646 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1284/85) และยังไม่สอดคล้องกับวันที่ของตนเองด้วย แม้จะระบุว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว ยึดเจ้าเมืองในปี 1064 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1702/03) (Mon Yazaw 1922: 44–45) บันทึกว่า 83 ปีและกษัตริย์เจ็ดพระองค์ต่อมา พระยาอู่กษัตริย์องค์ที่แปดขึ้นครองราชย์ในปี 1060 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ 1698/99)
(Mon Yazaw 1922: 44) : พระเจ้าฟ้ารั่วครองราชย์ในปีที่ 25 (24 พรรษา) ครองราชย์ 37 ปี และสวรรคตในปีที่ 62 (61 พรรษา) ซึ่งแตกต่างจากในบันทึกของ ราชาธิราช (Pan Hla 2005: 35–36) ซึ่งระบุว่าพระเจ้าฟ้ารั่วครองราชย์ 22 ปี และสวรรคตในปีที่ 54 (53 พรรษา) แสดงให้เห็นว่า โมน-ยาซะวีน มีข้อผิดพลาดในการคัดลอก 3 ครั้ง: (1) มีการปะปนระหว่างอายุเมื่อขึ้นครองราชย์กับระยะเวลาการครองราชย์; (2) 25 ปีอาจเป็น 21 ปี เนื่องจากตัวเลขพม่า ၁ (1) อาจคัดลอกผิดเป็น ၅ (5) ; (3) 37 ปีอาจเป็น 33 ปี เนื่องจากตัวเลขพม่า ၃ (3) อาจคัดลอกผิดเป็น ၇ (7) หลังจากนำการแก้ไขมาพิจารณาแล้ว พระชนมายุของพระเจ้าฟ้ารั่วเมื่อสวรรคตจะเป็น 53 พรรษา ซึ่งเป็นพรรษาที่เท่ากับใน ราชาธิราช
บันทึกเหตุการณ์ (Mon Yazaw 1922: 45) กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นสู่อำนาจในปีที่ 22 (เมื่อพระชนมายุได้ 21 พรรษา) ในปี 1060 ตามปฏิทินพม่า; จากนั้นในหน้าถัดไป (Mon Yazaw 1922: 46), กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นครองราชย์ในปีที่ 25 (เมื่อพระชนมายุได้ 24 พรรษา) ใน ราชาธิราช (Pan Hla 2005: 161) กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นครองราชย์ในปีที่ 26 และสวรรคตในปีที่ 61
บันทึกเหตุการณ์ (Mon Yazaw 1922: 46–49) ใช้มากกว่า 3 หน้าสำหรับ พระเจ้าราชาธิราช เพียงพระองค์เดียว และไม่ได้ระบุพระชนมายุของพระมหากษัตริย์เมื่อขึ้นครองราชย์หรือเมื่อสวรรคต

อ้างอิง

Aung-Thwin 2017: 221
Aung-Thwin 2017: 221–222
Mon Yazawin 1922: 107
Mon Yazawปี 1922: 44
Mon Yazawปี 1922: 45
Mon Yazawปี 1922: 49
Mon Yazawปี 1922: 50–55
Mon Yazawปี 1922: 55
Mon Yazawปี 1922: 69
Mon Yazawปี 1922: 96
Mon Yazawปี 1922: 98, 104
Mon Yazawปี 1922: 104

บรรณานุกรม

(2017). Myanmar in the Fifteenth Century. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN .
(2005) [1968]. Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.
Shwe Naw, บ.ก. (1922) [1785]. Mon Yazawin (ภาษาพม่า). แปลโดย Shwe Naw. Yangon: Burma Publishing Workers Association Press.

[3] (Aung-Thwin 2017: 221–222, 337) : อ้างอิง (Stewart in Journal of the Burma Research Society, Vol. 13, No. 2, 1923: 69–76)

[4] (Aung-Thwin 2017: 222) : ต้นฉบับใบลานภาษามอญสำหรับ ประวัติศาสตร์ของตะเลง ได้รับการจัดหมวดหมู่เป็น OR 3414 ในหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ โปรดทราบว่า Aung-Thwin ซึ่งไม่ได้อ่านภาษามอญไม่ได้ระบุว่าข้อความดังกล่าวเป็นงาน (หรืองานชิ้นหนึ่ง) ที่ ชเวนอ ใช้รวบรวมบันทึกเหตุการณ์ โมน-ยาซะวีน

[6] (Mon Yazaw 1922). ชเวนอ ไม่ได้ตรวจสอบวันที่กับบันทึกเหตุการณ์อื่น ๆ ตัวอย่างเช่น (Mon Yazaw 1922: 39) กล่าวว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว ยึดตำแหน่งเจ้าเมืองเมาตะมะ ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือนดะโบ่-ดแว ปี 1064 ตามปฏิทินพม่า (6 มกราคม ค.ศ. 1703) ในขณะที่บันทึกเหตุการณ์อื่น ๆ ทั้งหมดระบุปี 643 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1281/82) หรือ ปี 646 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1284/85) และยังไม่สอดคล้องกับวันที่ของตนเองด้วย แม้จะระบุว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว ยึดเจ้าเมืองในปี 1064 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ. 1702/03) (Mon Yazaw 1922: 44–45) บันทึกว่า 83 ปีและกษัตริย์เจ็ดพระองค์ต่อมา พระยาอู่กษัตริย์องค์ที่แปดขึ้นครองราชย์ในปี 1060 ตามปฏิทินพม่า (ค.ศ 1698/99)

[7] (Mon Yazaw 1922: 44) : พระเจ้าฟ้ารั่วครองราชย์ในปีที่ 25 (24 พรรษา) ครองราชย์ 37 ปี และสวรรคตในปีที่ 62 (61 พรรษา) ซึ่งแตกต่างจากในบันทึกของ ราชาธิราช (Pan Hla 2005: 35–36) ซึ่งระบุว่าพระเจ้าฟ้ารั่วครองราชย์ 22 ปี และสวรรคตในปีที่ 54 (53 พรรษา) แสดงให้เห็นว่า โมน-ยาซะวีน มีข้อผิดพลาดในการคัดลอก 3 ครั้ง: (1) มีการปะปนระหว่างอายุเมื่อขึ้นครองราชย์กับระยะเวลาการครองราชย์; (2) 25 ปีอาจเป็น 21 ปี เนื่องจากตัวเลขพม่า ၁ (1) อาจคัดลอกผิดเป็น ၅ (5) ; (3) 37 ปีอาจเป็น 33 ปี เนื่องจากตัวเลขพม่า ၃ (3) อาจคัดลอกผิดเป็น ၇ (7) หลังจากนำการแก้ไขมาพิจารณาแล้ว พระชนมายุของพระเจ้าฟ้ารั่วเมื่อสวรรคตจะเป็น 53 พรรษา ซึ่งเป็นพรรษาที่เท่ากับใน ราชาธิราช

[10] บันทึกเหตุการณ์ (Mon Yazaw 1922: 45) กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นสู่อำนาจในปีที่ 22 (เมื่อพระชนมายุได้ 21 พรรษา) ในปี 1060 ตามปฏิทินพม่า; จากนั้นในหน้าถัดไป (Mon Yazaw 1922: 46), กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นครองราชย์ในปีที่ 25 (เมื่อพระชนมายุได้ 24 พรรษา) ใน ราชาธิราช (Pan Hla 2005: 161) กล่าวว่า พระยาอู่ ขึ้นครองราชย์ในปีที่ 26 และสวรรคตในปีที่ 61

[11] บันทึกเหตุการณ์ (Mon Yazaw 1922: 46–49) ใช้มากกว่า 3 หน้าสำหรับ พระเจ้าราชาธิราช เพียงพระองค์เดียว และไม่ได้ระบุพระชนมายุของพระมหากษัตริย์เมื่อขึ้นครองราชย์หรือเมื่อสวรรคต

[mat-221-1] Aung-Thwin 2017: 221

[mat-221-222-2] Aung-Thwin 2017: 221–222

[mr-107-5] Mon Yazawin 1922: 107

[mr-44-8] Mon Yazawปี 1922: 44

[mr-45-9] Mon Yazawปี 1922: 45

[mr-49-12] Mon Yazawปี 1922: 49

[mr-50-55-13] Mon Yazawปี 1922: 50–55

[mr-55-14] Mon Yazawปี 1922: 55

[mr-69-15] Mon Yazawปี 1922: 69

[mr-96-16] Mon Yazawปี 1922: 96

[mr-98-104-17] Mon Yazawปี 1922: 98, 104

[mr-104-18] Mon Yazawปี 1922: 104