พระยาอายกำกอง (พม่า: စောအဲကံကောင်း, ออกเสียง: [sɔ́ ʔɛ́ ɡàɰ̃ ɡáʊ̯ɰ̃] ซอแอกานก้อง; 1313/14 – 1330) เป็นพระเจ้าเมาะตะมะเพียง 49 วันใน ค.ศ. 1330 นับเป็นกษัตริย์มอญพระองค์สุดท้ายที่สวามิภักดิ์ต่ออาณาจักรสุโขทัย
พระยาอายกำกอง စောအဲ | |
---|---|
กษัตริย์แห่งเมาะตะมะ | |
ครองราชย์ | ป. เมษายน – มิถุนายน ค.ศ. 1330 (49 วัน) |
ก่อนหน้า | ชีปอน |
ต่อไป | พระยาอายลาว |
ประสูติ | ค.ศ. 1313/14 675 ME เมาะตะมะ อาณาจักรเมาะตะมะ |
สวรรคต | ป. มิถุนายน ค.ศ. 1330 (16 พรรษา) 692 ME เมาะตะมะ อาณาจักรเมาะตะมะ |
ชายา | นางจันทะมังคะละ |
ราชวงศ์ | ฟ้ารั่ว |
พระราชบิดา | พระเจ้าแสนเมือง |
พระราชมารดา | แม่นางตะปี |
ศาสนา | พุทธเถรวาท |
พระยาอายกำกองประสูติราว ค.ศ. 1313/14 เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในพระเจ้าแสนเมือง (စောအို ซอโอ่) กษัตริย์รัชกาลที่ 3 ที่ประสูติแต่เจ้าหญิงซึ่งเป็นพระราชธิดาของพระยาเลอไทย กษัตริย์รัชกาลที่ 4 แห่งสุโขทัย ต่อมาพระราชบิดาของพระองค์ได้ตัดความสัมพันธ์กับสุโขทัยในราว ค.ศ. 1317/18
พระยาอายกำกองขึ้นสืบราชบัลลังก์เมื่อ ค.ศ. 1330 โดยความช่วยเหลือของพระนางจันทะมังคะละ อดีตพระมเหสีในพระเจ้ารามมะไตย (စောဇိတ် ซอเซ) กษัตริย์องค์ที่ 4 ผู้เป็นพระปิตุลา (อา) ที่ถูกชีปอน กษัตริย์รัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นขุนนางคนสนิทของพระเจ้ารามมะไตยปลงพระชนม์ เมื่อขึ้นสืบราชบัลลังก์แล้วพระยาอายกำกองได้พยายามกลับมาสานสัมพันธ์กับอาณาจักรสุโขทัย ทำให้นางจันทะมังคะละซึ่งสถาปนาตนเป็นพระอัครมเหสีในพระยาอายกำกองไม่พอใจ และได้วางยาพิษปลงพระชนม์พระสวามีเมื่อเดือนมิถุนายนปีเดียวกันขณะพระชนมายุราว 16 – 17 พรรษาโดยไร้รัชทายาท ทำให้นางจันทะมังคะละได้ไปเชิญพระเชษฐาต่างพระมารดาซึ่งเป็นเจ้าเมืองซิต้อง มาสืบราชบัลลังก์เป็นพระยาอายลาว (ဗညားအဲလော บะญาเอลอ) จากเหตุการณ์นี้ทำให้อาณาจักรสุโขทัยไม่พอใจและได้เข้าโจมตีอาณาจักรหงสาวดีแต่เป็นฝ่ายพ่ายแพ้ไป
พงศาวลี
พงศาวลีของพระยาอายกำกอง | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 25
- ราชาธิราช, หน้า 51
- บรรณานุกรม
- เจ้าพระยาพระคลัง (หน). วรรณกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ หมวดบันเทิงคดี เรื่อง ราชาธิราช. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์, 2546. 500 หน้า. หน้า 51.
- ประชุมพงศาวดารเล่ม 2 (ประชุมพงศาวดารภาค 1 ตอนปลาย และภาค 2). กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2506. 336 หน้า. หน้า 25, 37.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phrayaxaykakxng phma စ အ က က င xxkesiyng sɔ ʔɛ ɡaɰ ɡaʊ ɰ sxaexkankxng 1313 14 1330 epnphraecaemaatamaephiyng 49 wnin kh s 1330 nbepnkstriymxyphraxngkhsudthaythiswamiphkditxxanackrsuokhthyphrayaxaykakxng စ အ kstriyaehngemaatamakhrxngrachyp emsayn mithunayn kh s 1330 49 wn kxnhnachipxntxipphrayaxaylawprasutikh s 1313 14 675 ME emaatama xanackremaatamaswrrkhtp mithunayn kh s 1330 16 phrrsa 692 ME emaatama xanackremaatamachayanangcnthamngkhalarachwngsfarwphrarachbidaphraecaaesnemuxngphrarachmardaaemnangtapisasnaphuththethrwathbthkhwamnimixksrphma hakxupkrnkhxngkhunimsamarthernedxrxksrniid khunxacehnekhruxnghmaykhatham xksrphiess klxng hruxsylksnxun aethnthixksrphma phrayaxaykakxngprasutiraw kh s 1313 14 epnphrarachoxrsphraxngkhihyinphraecaaesnemuxng စ အ sxox kstriyrchkalthi 3 thiprasutiaetecahyingsungepnphrarachthidakhxngphrayaelxithy kstriyrchkalthi 4 aehngsuokhthy txmaphrarachbidakhxngphraxngkhidtdkhwamsmphnthkbsuokhthyinraw kh s 1317 18 phrayaxaykakxngkhunsubrachbllngkemux kh s 1330 odykhwamchwyehluxkhxngphranangcnthamngkhala xditphramehsiinphraecarammaity စ ဇ တ sxes kstriyxngkhthi 4 phuepnphrapitula xa thithukchipxn kstriyrchkalthi 5 sungepnkhunnangkhnsnithkhxngphraecarammaityplngphrachnm emuxkhunsubrachbllngkaelwphrayaxaykakxngidphyayamklbmasansmphnthkbxanackrsuokhthy thaihnangcnthamngkhalasungsthapnatnepnphraxkhrmehsiinphrayaxaykakxngimphxic aelaidwangyaphisplngphrachnmphraswamiemuxeduxnmithunaynpiediywknkhnaphrachnmayuraw 16 17 phrrsaodyirrchthayath thaihnangcnthamngkhalaidipechiyphraechsthatangphramardasungepnecaemuxngsitxng masubrachbllngkepnphrayaxaylaw ဗည အ လ bayaexlx cakehtukarnnithaihxanackrsuokhthyimphxicaelaidekhaocmtixanackrhngsawdiaetepnfayphayaephipphngsawliphngsawlikhxngphrayaxaykakxng 4 smingmngla 2 phraecaaesnemuxng 5 nangxuneruxn 1 phrayaxaykakxng 24 phxkhunsrixinthrathity 12 phxkhunramkhaaehngmharach 25 nangesuxng 6 phrayaelxithy 3 aemnangtapi xangxingechingxrrthprachumphngsawdarelm 2 hna 25 rachathirach hna 51 brrnanukrmecaphrayaphrakhlng hn wrrnkrrmsmyrtnoksinthr hmwdbnethingkhdi eruxng rachathirach krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr 2546 500 hna hna 51 prachumphngsawdarelm 2 prachumphngsawdarphakh 1 txnplay aelaphakh 2 krungethph xngkhkarkhakhxngkhuruspha 2506 336 hna hna 25 37