อาณาจักรหงสาวดี (พม่า: ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော်; มอญ: ဟံသာဝတဳ, [hɔŋsawətɔe]; บางครั้งเรียก กรุงหงสาวดี หรืออย่างสั้น พะโค) เป็นอาณาจักรที่ปกครองพม่าตอนล่างตั้งแต่ พ.ศ. 1830 จนถึง พ.ศ. 2082 และระหว่าง พ.ศ. 2093–2095 เป็นอาณาจักรของผู้ที่พูดภาษามอญ ก่อตั้งในฐานะรามัญประเทศ (พม่า: ရာမညဒေသ, มอญ: ရးမည) โดยพระเจ้าฟ้ารั่วหรือมะกะโท หลังจากการล่มสลายของอาณาจักรพุกามใน พ.ศ. 1830: 205–206, 209 เป็นประเทศราชของอาณาจักรสุโขทัยและราชวงศ์หยวนของมองโกลที่ปกครองจีน อาณาจักรนี้เป็นอิสระจากสุโขทัยใน พ.ศ. 1873 แต่ยังคงเป็นพันธมิตรกับสามดินแดนสำคัญของอาณาจักร คือ เขตดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี, หงสาวดีและเมาะตะมะ เมาะตะมะได้เกิดกบฏขึ้นใน พ.ศ. 1906–1931
อาณาจักรหงสาวดี ဟံသာဝတီ ပဲခူး နေပြည်တော် | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พ.ศ. 1830–พ.ศ. 2095 | |||||||||
ธงอาณาจักรหงสาวดี | |||||||||
อาณาจักรหงสาวดี ประมาณ พ.ศ. 1993 | |||||||||
สถานะ | อาณาจักร | ||||||||
เมืองหลวง | เมาะตะมะ (พ.ศ. 1830–1907) โดนวู่น (พ.ศ. 1907–1912) หงสาวดี (พ.ศ. 1912–2081, พ.ศ. 2093–2095) | ||||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษามอญ | ||||||||
ศาสนา | ศาสนาพุทธนิกายเถรวาท | ||||||||
การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||||||
พระมหากษัตริย์ | |||||||||
• พ.ศ. 1830–1850 | พระเจ้าฟ้ารั่ว | ||||||||
• พ.ศ. 1927–1964 | พระเจ้าราชาธิราช | ||||||||
• พ.ศ. 1997–2014 | พระนางเชงสอบู | ||||||||
• พ.ศ. 2014–2035 | พระเจ้าธรรมเจดีย์ | ||||||||
• พ.ศ. 2069–2082 | พระเจ้าสการวุตพี | ||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• ก่อตั้งอาณาจักร | 4 เมษายน พ.ศ. 1830 | ||||||||
• ประเทศราชของอาณาจักรสุโขทัย | พ.ศ. 1836–1873 | ||||||||
พ.ศ. 1928–1967 | |||||||||
• ยุคทอง | พ.ศ. 1969–2077 | ||||||||
พ.ศ. 2077–2084 | |||||||||
• การล่มสลายของหงสาวดีครั้งที่ 2 | 12 มีนาคม พ.ศ. 2095 | ||||||||
|
ประวัติศาสตร์
การปกครองของพระเจ้าราชาธิราชใน พ.ศ. 1927–1964 ได้รวมอาณาจักรของชาวมอญเข้าเป็นหนึ่งเดียวและประสบความสำเร็จต้านทานการรุกรานจากอาณาจักรอังวะ อาณาจักรของผู้ที่พูดภาษาพม่าจากทางเหนือ ในช่วงสงครามสี่สิบปี (พ.ศ. 1928–1967) และสามารถขยายตัวไปทางตะวันตกได้อาณาจักรยะไข่ ไว้ในอำนาจระหว่าง พ.ศ. 1956–1964 สงครามสิ้นสุดลงโดยเสมอกัน แต่ถือเป็นชัยชนะของอาณาจักรหงสาวดีที่สามารถขัดขวางการสถาปนาอาณาจักรพุกามอีกครั้งของอังวะ ในช่วงหลายปีหลังสงครามหงสาวดีได้ช่วยเหลือรัฐบรรณาการทางตอนใต้ของอังวะคือ อาณาจักรแปร และอาณาจักรตองอูในการก่อกบฏต่ออังวะ
หลังสงครามหงสาวดีเข้าสู่ยุคทองในขณะที่อาณาจักรอังวะตกต่ำลง ราว พ.ศ. 1963–2073 หงสาวดีเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดในบรรดาอาณาจักรทั้งหลายที่เกิดขึ้นหลังอาณาจักรพุกามล่มสลาย ภายใต้การปกครองของกษัตริย์หลายพระองค์ เช่น พญารามที่ 1, พระนางเชงสอบู, พระเจ้าธรรมเจดีย์ และพญารามที่ 2 อาณาจักรนี้มีบทบาทสำคัญทางการค้าในบริเวณมหาสมุทรอินเดีย เป็นศูนย์กลางที่มีชื่อเสียงของพระพุทธศาสนานิกายเถรวาท ทั้งยังมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับศรีลังกา มีการปฏิรูปและสนับสนุนศาสนาจนแพร่กระจายไปทั่วประเทศในภายหลัง
อาณาจักรค่อย ๆ อ่อนแอลงตั้งแต่ พ.ศ. 2077 ภายใต้การรุกรานอย่างต่อเนื่องโดยอาณาจักรตองอูจากพม่าตอนบน พระเจ้าสการะวุตพีไม่สามารถต้านทานการรุกรานจากอาณาจักรตองอู ซึ่งนำโดยพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้และพระเจ้าบุเรงนอง ตองอูเข้ายึดครองหงสาวดีและที่ราบลุ่มแม่น้ำอิระวดีได้ใน พ.ศ. 2081–2082 และเมาะตะมะใน พ.ศ. 2084 อาณาจักรนี้ฟื้นตัวขึ้นมาได้อีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ ในปี พ.ศ. 2093 หลังพระเจ้าตะเบงชะเวตี้สิ้นพระชนม์ แต่มีอำนาจปกครองเพียงแค่เมืองหงสาวดี ก่อนถูกพระเจ้าบุเรงนองปราบได้อย่างรวดเร็วในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2095
แม้ว่ากษัตริย์ในราชวงศ์ตองอูจะปกครองพม่าตอนล่างจนถึงพุทธศตวรรษที่ 23 แต่ยุคทองของอาณาจักรหงสาวดียังเป็นที่จดจำของชาวมอญในพม่าตอนล่าง ปี พ.ศ. 2283 ได้มีการก่อกบฎต่อต้านราชวงศ์ตองอูที่อ่อนแอและก่อตั้งอาณาจักรหงสาวดีใหม่
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN .
- Htin Aung 1967: 78–80
- Myint-U 2006: 64–65
- Harvey 1925: 153–157
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- , Thant (2006). The River of Lost Footsteps—Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN .
- Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing, 2004 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xanackrhngsawdi phma ဟ သ ဝတ ပ ခ န ပ ည တ mxy ဟ သ ဝတ hɔŋsawetɔe bangkhrngeriyk krunghngsawdi hruxxyangsn phaokh epnxanackrthipkkhrxngphmatxnlangtngaet ph s 1830 cnthung ph s 2082 aelarahwang ph s 2093 2095 epnxanackrkhxngphuthiphudphasamxy kxtnginthanaramypraeths phma ရ မညဒ သ mxy ရ မည odyphraecafarwhruxmakaoth hlngcakkarlmslaykhxngxanackrphukamin ph s 1830 205 206 209 epnpraethsrachkhxngxanackrsuokhthyaelarachwngshywnkhxngmxngoklthipkkhrxngcin xanackrniepnxisracaksuokhthyin ph s 1873 aetyngkhngepnphnthmitrkbsamdinaednsakhykhxngxanackr khux ekhtdindxnsamehliympakaemnaxirwdi hngsawdiaelaemaatama emaatamaidekidkbtkhunin ph s 1906 1931xanackrhngsawdi ဟ သ ဝတ ပ ခ န ပ ည တ ph s 1830 ph s 2095thngxanackrhngsawdixanackrhngsawdi praman ph s 1993sthanaxanackremuxnghlwngemaatama ph s 1830 1907 odnwun ph s 1907 1912 hngsawdi ph s 1912 2081 ph s 2093 2095 phasathwipphasamxysasnasasnaphuththnikayethrwathkarpkkhrxngsmburnayasiththirachyphramhakstriy ph s 1830 1850phraecafarw ph s 1927 1964phraecarachathirach ph s 1997 2014phranangechngsxbu ph s 2014 2035phraecathrrmecdiy ph s 2069 2082phraecaskarwutphiprawtisastr kxtngxanackr4 emsayn ph s 1830 praethsrachkhxngxanackrsuokhthyph s 1836 1873 sngkhramsisibpiph s 1928 1967 yukhthxngph s 1969 2077 karlmslaykhxnghngsawdikhrngthi 1ph s 2077 2084 karlmslaykhxnghngsawdikhrngthi 212 minakhm ph s 2095kxnhna thdipxanackrphukam xanackrtxngxuprawtisastrkarpkkhrxngkhxngphraecarachathirachin ph s 1927 1964 idrwmxanackrkhxngchawmxyekhaepnhnungediywaelaprasbkhwamsaerctanthankarrukrancakxanackrxngwa xanackrkhxngphuthiphudphasaphmacakthangehnux inchwngsngkhramsisibpi ph s 1928 1967 aelasamarthkhyaytwipthangtawntkidxanackryaikh iwinxanacrahwang ph s 1956 1964 sngkhramsinsudlngodyesmxkn aetthuxepnchychnakhxngxanackrhngsawdithisamarthkhdkhwangkarsthapnaxanackrphukamxikkhrngkhxngxngwa inchwnghlaypihlngsngkhramhngsawdiidchwyehluxrthbrrnakarthangtxnitkhxngxngwakhux xanackraepr aelaxanackrtxngxuinkarkxkbttxxngwa hlngsngkhramhngsawdiekhasuyukhthxnginkhnathixanackrxngwatktalng raw ph s 1963 2073 hngsawdiepnxanackrthimixanacmakthisudinbrrdaxanackrthnghlaythiekidkhunhlngxanackrphukamlmslay phayitkarpkkhrxngkhxngkstriyhlayphraxngkh echn phyaramthi 1 phranangechngsxbu phraecathrrmecdiy aelaphyaramthi 2 xanackrnimibthbathsakhythangkarkhainbriewnmhasmuthrxinediy epnsunyklangthimichuxesiyngkhxngphraphuththsasnanikayethrwath thngyngmikhwamsmphnthiklchidkbsrilngka mikarptirupaelasnbsnunsasnacnaephrkracayipthwpraethsinphayhlng xanackrkhxy xxnaexlngtngaet ph s 2077 phayitkarrukranxyangtxenuxngodyxanackrtxngxucakphmatxnbn phraecaskarawutphiimsamarthtanthankarrukrancakxanackrtxngxu sungnaodyphraecataebngchaewtiaelaphraecabuerngnxng txngxuekhayudkhrxnghngsawdiaelathirablumaemnaxirawdiidin ph s 2081 2082 aelaemaatamain ph s 2084 xanackrnifuntwkhunmaidxikkhrnginchwngewlasn inpi ph s 2093 hlngphraecataebngchaewtisinphrachnm aetmixanacpkkhrxngephiyngaekhemuxnghngsawdi kxnthukphraecabuerngnxngprabidxyangrwderwineduxnminakhm ph s 2095 aemwakstriyinrachwngstxngxucapkkhrxngphmatxnlangcnthungphuththstwrrsthi 23 aetyukhthxngkhxngxanackrhngsawdiyngepnthicdcakhxngchawmxyinphmatxnlang pi ph s 2283 idmikarkxkbdtxtanrachwngstxngxuthixxnaexaelakxtngxanackrhngsawdiihmduephimxanackrmxy xanackrsuthrrmwdi xanackrhngsawdiihmxangxingCoedes George 1968 Walter F Vella b k The Indianized States of Southeast Asia trans Susan Brown Cowing University of Hawaii Press ISBN 978 0 8248 0368 1 Htin Aung 1967 78 80 Myint U 2006 64 65 Harvey 1925 153 157 Harvey G E 1925 History of Burma From the Earliest Times to 10 March 1824 London Frank Cass amp Co Ltd Htin Aung Maung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press Thant 2006 The River of Lost Footsteps Histories of Burma Farrar Straus and Giroux ISBN 978 0 374 16342 6 Pan Hla Nai 1968 Razadarit Ayedawbon phasaphma 8th printing 2004 ed Yangon Armanthit Sarpay