เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย คือ เหรียญ และตรา อันเป็นเครื่องประดับยศ เกิดขึ้นครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงเรียกว่า "เครื่องราชอิสริยยศ" เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสร้างเครื่องราชอิสริยยศขึ้นอีกหลายตระกูล และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้เปลี่ยนจากคำว่า "เครื่องราชอิสริยยศ" มาเป็นคำว่า "เครื่องราชอิสริยาภรณ์" สำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการ และผู้กระทำคุณความดีให้แก่ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ทั้งที่เป็นบุรุษและสตรี โดยเครื่องราชอิสริยาภรณ์ มี 4 ประเภท ดังนี้
ประวัติ
เมื่อลัทธิจักรวรรดินิยมตะวันตกเริ่มเข้ามาคุกคามประเทศตะวันออกมากขึ้นเรื่อย ๆ จึงเป็นชนวนให้คนรุ่นใหม่ในสยามประเทศเริ่มเคลื่อนไหวไปตามกระแสความเปลี่ยนแปลง เพื่อเตรียมปรับรับมือกับสิ่งใหม่ที่บรรดานักล่าอาณานิคมชาวตะวันตกนำเข้ามา ซึ่งก่อให้เกิดพัฒนาการอันเป็นพื้นฐานที่ดีต่อประเทศนานัปการ อาทิ การให้ความสนใจศึกษาเรื่องราวความเป็นมา ทั้งในด้านภาษา ศาสนา และศิลปะวิทยาการต่าง ๆ ของชาติตะวันตกเหล่านั้นอย่างจริงจัง
ผู้ที่เป็นแกนนำสำคัญก็คือ เจ้าฟ้ามงกุฎ ที่มีพระวิสัยทัศน์กว้างไกล เมื่อทรงขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงมีความพร้อมที่จะรับมือกับความเปลี่ยนแปลง ที่ดำเนินมาพร้อมกับการแสวงหาประโยชน์ อย่างผู้ที่ถือตนว่ามีพัฒนาการและอำนาจเหนือกว่าชาติทางแถบเอเชีย โดยได้โปรดให้ปรับเปลี่ยนธรรมเนียมแบบแผนหลาย ๆ อย่างให้เหมาะแก่กาลสมัย และสอดคล้องกับความเป็นสากลนิยม ตามแบบชาติตะวันตกที่เป็นมหาอำนาจอยู่ ณ เวลานั้น
จากเหตุการณ์ดังกล่าวนำมาซึ่งความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญอย่างหนึ่ง อันเป็นจุดกำเนิดของสิ่งประดับตกแต่งกับเสื้อที่เป็นเครื่องแสดงยศศักดิ์และบ่งบอกถึงฐานันดร หรือตำแหน่งหน้าที่ของผู้ที่ใช้ประดับอยู่ได้ โดยเครื่องประดับเสื้อเพื่อแสดงยศศักดิ์นี้ มีแบบอย่างมาจากชาวยุโรปเมื่อหลายร้อยปีก่อนที่มีความเป็นมาว่า แต่เดิมใช้เป็นเครื่องหมายในหมู่คณะพวกผู้ดี ที่ปฏิบัติกิจทางศาสนาเดียวกัน จนกระทั่งเมื่อเกิดสงครามครูเสดเพื่อแย่งชิงดินแดนปาเลสไตน์ ที่ชาวคริสต์ถือว่าเป็นถิ่นกำเนิดของพระเยซู ให้รอดพ้นจากการครอบครองของชาวมุสลิม บรรดากษัตริย์และผู้มียศศักดิ์ทั้งหลายในยุโรป ได้พากันรับอาสาไปเป็นทหารครูเสดกันหลายประเทศ พระสันตะปาปาแห่งกรุงโรมจึงคิดทำเครื่องหมาย ให้แก่บรรดาทหารอาสาหรือที่เรียกกันว่า อัศวินนักรบ ผู้มีความกล้าหาญเหล่านั้น ด้วยการใช้รูป “กางเขน” เพื่อแสดงถึงความเป็นพวก ฝ่าย หรือคณะเดียวกันให้ปรากฏ โดยมีการเรียกคณะของแต่ละคณะว่า “Order”
หลังสงครามยุติลง มีการนำเครื่องหมายกางเขนมาตกแต่งให้มีรูปแบบต่างกันไปตามชั้นยศ เป็นเครื่องหมายแสดงตำแหน่งหรือความกล้าหาญ หรือเป็นบำเหน็จความชอบที่กษัตริย์พระราชทานให้ สิ่งเหล่านั้นจึงกลายมาเป็น “เครื่องราชอิสริยาภรณ์” เพราะได้รับมอบจากกษัตริย์ โดยใช้คำ “Order” แทนความหมายว่า “ตระกูล” ของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ซึ่งเป็นเครื่องประดับอาภรณ์ที่ได้รับพระราชทาน อาทิ The Order of Aviz ของโปรตุเกส ที่เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลแรกและเก่าแก่ที่สุดในยุโรป มีมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 17 ก่อนที่อาณาจักรสุโขทัยจะเริ่มก่อตั้งขึ้น
ในเอเชีย สยามนับเป็นประเทศแรกที่มีการใช้เครื่องราชอิสริยาภรณ์ตามอย่างสากล ด้วยความใฝ่ใจศึกษาวัฒนธรรมและประเพณีตะวันตกของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ดังที่ได้กล่าวแล้วในตอนต้น จึงมีพระราชดำริจะสร้างเครื่องหมายแบบชาวตะวันตก จากแบบของสิ่งที่เป็นเครื่องหมายแทนพระองค์ ได้แก่ ลวดลายของตราพระราชลัญจกรไอราพต ซึ่งเป็นตราประทับบนหนังสือราชการ และจากแบบของสิ่งที่เป็นมงคลเดิมของไทย ได้แก่ พลอย 9 ชนิด หรือที่เรียกว่า นพรัตน์ มาประยุกต์เข้าด้วยกันกับตราประดับเสื้อเพื่อแสดงเกียรติยศ ที่ชาวตะวันตกเรียกว่า Star โดยได้ทรงบัญญัติคำว่า “ดารา” ขึ้นมาใช้เรียกส่วนประกอบเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย ตั้งแต่ชั้นที่ 2 เป็นต้นไปจนถึงชั้นสายสะพายและใช้มาตราบจนทุกวันนี้ แต่ยังคง ถือว่าเป็น “เครื่องราชอิสริยยศ” เพราะโดยมากสร้างขึ้นสำหรับพระราชทานแก่พระราชวงศ์ ส่วน “เครื่องสำคัญยศ” ที่เป็นของขุนนางมีไม่มากนัก และถือว่าเป็นต้นเค้าเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทยปัจจุบัน เช่น ดารานพรัตน เป็นต้นเค้าของเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ ดาราช้างเผือก เป็นต้นเค้าของเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ฯลฯ
ชนิดของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
ลำดับเกียรติ | แพรแถบย่อ | รายชื่อ | อักษรย่อ |
---|---|---|---|
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ | ร.ม.ภ. | ||
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ | ม.จ.ก. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ | น.ร. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ | ป.จ.ว. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (พ้นสมัยพระราชทาน) | ร.ว. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า | ป.จ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 1 (เสนางคะบดี) | ส.ร. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นมหาปรมาภรณ์ช้างเผือก | ม.ป.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นมหาวชิรมงกุฎ | ม.ว.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นประถมาภรณ์ช้างเผือก | ป.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นประถมาภรณ์มงกุฎไทย | ป.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นปฐมดิเรกคุณาภรณ์ | ป.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ | ท.จ.ว. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 2 (มหาโยธิน) | ม.ร. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นทวีติยาภรณ์ช้างเผือก | ท.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย | ท.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นทุติยดิเรกคุณาภรณ์ | ท.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้า | ท.จ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 3 (โยธิน) | ย.ร. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์วัลลภาภรณ์ (พ้นสมัยพระราชทาน) | ว.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นตติยจุลจอมเกล้าวิเศษ | ต.จ.ว. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 4 (อัศวิน) | อ.ร. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นตริตาภรณ์ช้างเผือก | ต.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นตริตาภรณ์มงกุฎไทย | ต.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นตติยดิเรกคุณาภรณ์ | ต.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ | - | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นตติยจุลจอมเกล้า | ต.จ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นจัตุรถาภรณ์ช้างเผือก | จ.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นจัตุรถาภรณ์มงกุฎไทย | จ.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นจตุตถดิเรกคุณาภรณ์ | จ.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นตติยานุจุลจอมเกล้า | ต.อ.จ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นจตุตถจุลจอมเกล้า | จ.จ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นเบญจมาภรณ์ช้างเผือก | บ.ช. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นเบญจมาภรณ์มงกุฎไทย | บ.ม. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นเบญจมดิเรกคุณาภรณ์ | บ.ภ. | ||
เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (พ้นสมัยพระราชทาน) | ว.ม.ล. |
เหรียญราชอิสริยาภรณ์
เหรียญราชอิสริยาภรณ์ มี ๔ ประเภท คือ เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในความกล้า เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในราชการ เหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นบำเหน็จในพระองค์ และเหรียญราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่ระลึก
เหรียญบำเหน็จกล้าหาญ
ลำดับที่ | แพรแถบย่อ | รายชื่อ | อักษรย่อ |
---|---|---|---|
เหรียญรามมาลาเข็มกล้ากลางสมร | ร.ม.ก. | ||
เหรียญรามมาลา | ร.ม. | ||
เหรียญกล้าหาญ | ร.ก. | ||
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มกล้าหาญ | ร.ด.ม.(ก) | ||
เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน | ช.ส. | ||
เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา | ช.ส. | ||
เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามร่วมรบกับสหประชาชาติ ณ ประเทศเกาหลี | ช.ส. | ||
เหรียญชัยสมรภูมิ การรบ ณ สาธารณรัฐเวียดนาม | ช.ส. | ||
เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 | ส.ช.๑ | ||
เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 1 | ส.ช. ๒/๑ | ||
เหรียญราชนิยม (พ้นสมัยพระราชทาน) | ร.น. | ||
เหรียญปราบฮ่อ (พ้นสมัยพระราชทาน) | ร.ป.ฮ. | ||
เหรียญงานพระราชสงครามยุโรป (พ้นสมัยพระราชทาน) | |||
เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ้นสมัยพระราชทาน) | พ.ร.ธ. | ||
เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 | ส.ช. ๒/๒ | ||
เหรียญศานติมาลา (พ้นสมัยพระราชทาน) | ศ.ม. |
เหรียญบำเหน็จในราชการ
ลำดับที่ | แพรแถบย่อ | รายชื่อ | อักษรย่อ |
---|---|---|---|
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน หรือเข็มศิลปวิทยา (ฝ่ายทหารและตำรวจ) | |||
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน หรือเข็มศิลปวิทยา (ฝ่ายพลเรือน) | |||
เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน | |||
เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา | |||
เหรียญราชการชายแดน | |||
เหรียญทองช้างเผือก | |||
เหรียญทองมงกุฎไทย | |||
เหรียญทองดิเรกคุณาภรณ์ | |||
เหรียญเงินช้างเผือก | |||
เหรียญเงินมงกุฎไทย | |||
เหรียญเงินดิเรกคุณาภรณ์ | |||
เหรียญจักรมาลา | |||
เหรียญจักรพรรดิมาลา | |||
เหรียญศารทูลมาลา (พ้นสมัยพระราชทาน) | |||
เหรียญบุษปมาลา (พ้นสมัยพระราชทาน) | |||
เหรียญลูกเสือสรรเสริญ ชั้นที่ 1 | |||
เหรียญลูกเสือสรรเสริญ ชั้นที่ 2 | |||
เหรียญลูกเสือสรรเสริญ ชั้นที่ 3 | |||
เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1 | |||
เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 2 | |||
เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 3 | |||
เหรียญลูกเสือยั่งยืน |
เหรียญบำเหน็จในพระองค์พระมหากษัตริย์
ลำดับที่ | แพรแถบย่อ | รายชื่อ | อักษรย่อ |
---|---|---|---|
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 | |||
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 | |||
เหรียญราชรุจิ รัชกาลที่ 5 | |||
เหรียญราชรุจิ รัชกาลที่ 6 | |||
เหรียญราชรุจิ รัชกาลที่ 7 | |||
เหรียญราชรุจิ รัชกาลที่ 9 | |||
เหรียญราชรุจิ รัชกาลที่ 10 |
เหรียญที่พระราชทานเป็นที่ระลึก
- เหรียญศตพรรษมาลา พ.ศ. 2425
- เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (รัชกาลที่ 5) พ.ศ. 2436
- เหรียญประพาสมาลา พ.ศ. 2440
- เหรียญราชินี พ.ศ. 2440
- เหรียญรัชมงคล พ.ศ. 2450
- เหรียญรัชมงคลาภิเศก พ.ศ. 2451
- เหรียญบรมราชาภิเศก รัชกาลที่ 6 พ.ศ. 2454
- เหรียญชัย (เหรียญนารายณ์บันฦๅชัย) พ.ศ. 2464
- เหรียญบรมราชาภิเศก รัชกาลที่ 7 พ.ศ. 2468/69
- เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี พ.ศ. 2475
- เหรียญบรมราชาภิเศก รัชกาลที่ 9 พ.ศ. 2493
- เหรียญงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ พ.ศ. 2500
- เหรียญที่ระลึกในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหรัฐอเมริกาและทวีปยุโรป พ.ศ. 2504
- เหรียญรัชดาภิเษก (รัชกาลที่ 9) พ.ศ. 2514
- เหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร พ.ศ. 2515
- เหรียญที่ระลึกพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พ.ศ. 2520
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลพระชนมพรรษาครบ 50 พรรษา 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2525
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 2 ตุลาคม พุทธศักราช 2527
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลพระชนมพรรษาครบ 60 พรรษา 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2535
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลสมัยพระราชพิธีกาญจนาภิเษก พ.ศ. 2539
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม พุทธศักราช 2542
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2547
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม พุทธศักราช 2554
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฏราชกุมาร เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 28 กรกฎาคม พุทธศักราช 2555
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสพระราชพิธีฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน พุทธศักราช 2558
- เหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2559
- เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 10 พ.ศ. 2562
- เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1
อ้างอิง
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์แก้ไขเพิ่มเติม, เล่ม ๖, ตอน ๓๗, ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๓๒), หน้า ๓๑๒
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ พ.ศ. ๒๕๐๕, เล่ม ๗๙, ตอน ๕๒ ก, ๑๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๐๕, หน้า ๖๗๔
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงษ์, เล่ม ๑๑, ตอน ๑๔, ๓๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๓๗, หน้า ๑๐๗
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์, เล่ม ๑๐, ตอน ๔๒, ๑๔ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๔๕๙
- พระราชบัญญัติเครื่องราชอิศริยยศจุลจอมเกล้าสำหรับตระกูล ปีระกาเบญจศก จุลศักราช ๑๒๓๕
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิศริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี, เล่ม ๓๕, ตอน ๐ก, ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๑, หน้า ๑๖๙
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก, เล่ม ๑๐, ตอน ๓๙, ๒๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๔๒๕
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎสยาม, เล่ม ๑๐, ตอน ๔๑, ๗ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๔๔๕
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ พ.ศ. ๒๕๓๔, เล่ม ๑๐๘, ตอน ๑๒๗ ก ฉบับพิเศษ, ๒๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๔, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติลูกเสือ (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๓๐ กำหนดให้มีเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ ไว้สำหรับพระราชทานแก่ผู้ได้รับพระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดีชั้นที่ ๑ และผู้มีอุปการคุณช่วยเหลือกิจการลูกเสือ, เล่ม ๑๐๔, ตอน ๒๔๕ ก ฉบับพิเศษ, ๓๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๐, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตรารัตนวราภรณ์, เล่ม ๒๘, ตอน ๐ก, ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๑๘๕
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติตราวัลละภาภรณ์, เล่ม ๓๕, ตอน ๐ ก, ๒๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๑, หน้า ๔๑๓
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติตราวชิรมาลา รัตนโกสินทร ศก ๑๓๐, เล่ม ๒๘, ตอน ๐ก, ๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๕๔, หน้า ๗๔
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ลำดับเกียรติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย 2011-11-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๐, ตอน ๒๙ง ฉบับพิเศษ, ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๖, หน้า ๑
- จัดจ้างทำแพรแถบเหรียญที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดี ศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิม พระชนมพรรษา ๖ รอบ ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๒๗ จำนวน ๓๖,๐๐๐ เมตร
- หนังสือเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบรมราชาธิบายเรื่องเครื่องราชอิศริยาภรณ์ของกรุงสยาม 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ๒๔๖๓, ๒๓, ๑๕ หน้า
- กองกษาปณ์ กรมธนารักษ์
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย 2007-12-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
- สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, สำนักนายกรัฐมนตรี. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย. กรุงเทพฯ : จัดพิมพ์เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ วันที่ 12 สิงหาคม พุทธศักราช 2535, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2546. 411 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง การปรับราคาชดใช้แทนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ไม่สามารถส่งคืนตามกฎหมาย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๐, เล่ม ๑๓๑, ตอน พิเศษ ๑๘๕ ง, ๑๙ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๗, หน้า ๔
- ศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญกษาปณ์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ekhruxngrachxisriyaphrnithy khux ehriyy aelatra xnepnekhruxngpradbys ekidkhunkhrngaerkinrchsmyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw odythrngeriykwa ekhruxngrachxisriyys emuxphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngsrangekhruxngrachxisriyyskhunxikhlaytrakul aelathrngphrakrunaoprdeklaoprdkrahmxm ihepliyncakkhawa ekhruxngrachxisriyys maepnkhawa ekhruxngrachxisriyaphrn sahrbphrarachthanaekphrabrmwngsanuwngs kharachkar aelaphukrathakhunkhwamdiihaekchati sasna phramhakstriy thngthiepnburusaelastri odyekhruxngrachxisriyaphrn mi 4 praephth dngniaephraethbyxekhruxngrachxisriyaphrnithycakladbskdisung taprawtiemuxlththickrwrrdiniymtawntkerimekhamakhukkhampraethstawnxxkmakkhuneruxy cungepnchnwnihkhnrunihminsyampraethserimekhluxnihwiptamkraaeskhwamepliynaeplng ephuxetriymprbrbmuxkbsingihmthibrrdanklaxananikhmchawtawntknaekhama sungkxihekidphthnakarxnepnphunthanthiditxpraethsnanpkar xathi karihkhwamsnicsuksaeruxngrawkhwamepnma thngindanphasa sasna aelasilpawithyakartang khxngchatitawntkehlannxyangcringcng phuthiepnaeknnasakhykkhux ecafamngkud thimiphrawisythsnkwangikl emuxthrngkhunkhrxngrachyepnphramhakstriyladbthi 4 aehngkrungrtnoksinthr cungmikhwamphrxmthicarbmuxkbkhwamepliynaeplng thidaeninmaphrxmkbkaraeswnghapraoychn xyangphuthithuxtnwamiphthnakaraelaxanacehnuxkwachatithangaethbexechiy odyidoprdihprbepliynthrrmeniymaebbaephnhlay xyangihehmaaaekkalsmy aelasxdkhlxngkbkhwamepnsaklniym tamaebbchatitawntkthiepnmhaxanacxyu n ewlann cakehtukarndngklawnamasungkhwamepliynaeplngthisakhyxyanghnung xnepncudkaenidkhxngsingpradbtkaetngkbesuxthiepnekhruxngaesdngysskdiaelabngbxkthungthanndr hruxtaaehnnghnathikhxngphuthiichpradbxyuid odyekhruxngpradbesuxephuxaesdngysskdini miaebbxyangmacakchawyuorpemuxhlayrxypikxnthimikhwamepnmawa aetedimichepnekhruxnghmayinhmukhnaphwkphudi thiptibtikicthangsasnaediywkn cnkrathngemuxekidsngkhramkhruesdephuxaeyngchingdinaednpaelsitn thichawkhristthuxwaepnthinkaenidkhxngphraeysu ihrxdphncakkarkhrxbkhrxngkhxngchawmuslim brrdakstriyaelaphumiysskdithnghlayinyuorp idphaknrbxasaipepnthharkhruesdknhlaypraeths phrasntapapaaehngkrungormcungkhidthaekhruxnghmay ihaekbrrdathharxasahruxthieriykknwa xswinnkrb phumikhwamklahayehlann dwykarichrup kangekhn ephuxaesdngthungkhwamepnphwk fay hruxkhnaediywknihprakt odymikareriykkhnakhxngaetlakhnawa Order hlngsngkhramyutilng mikarnaekhruxnghmaykangekhnmatkaetngihmirupaebbtangkniptamchnys epnekhruxnghmayaesdngtaaehnnghruxkhwamklahay hruxepnbaehnckhwamchxbthikstriyphrarachthanih singehlanncungklaymaepn ekhruxngrachxisriyaphrn ephraaidrbmxbcakkstriy odyichkha Order aethnkhwamhmaywa trakul khxngekhruxngrachxisriyaphrn sungepnekhruxngpradbxaphrnthiidrbphrarachthan xathi The Order of Aviz khxngoprtueks thiepnekhruxngrachxisriyaphrntrakulaerkaelaekaaekthisudinyuorp mimatngaetphuththstwrrsthi 17 kxnthixanackrsuokhthycaerimkxtngkhun inexechiy syamnbepnpraethsaerkthimikarichekhruxngrachxisriyaphrntamxyangsakl dwykhwamificsuksawthnthrrmaelapraephnitawntkkhxngphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw dngthiidklawaelwintxntn cungmiphrarachdaricasrangekhruxnghmayaebbchawtawntk cakaebbkhxngsingthiepnekhruxnghmayaethnphraxngkh idaek lwdlaykhxngtraphrarachlyckrixrapht sungepntraprathbbnhnngsuxrachkar aelacakaebbkhxngsingthiepnmngkhledimkhxngithy idaek phlxy 9 chnid hruxthieriykwa nphrtn maprayuktekhadwyknkbtrapradbesuxephuxaesdngekiyrtiys thichawtawntkeriykwa Star odyidthrngbyytikhawa dara khunmaicheriykswnprakxbekhruxngrachxisriyaphrnithy tngaetchnthi 2 epntnipcnthungchnsaysaphayaelaichmatrabcnthukwnni aetyngkhng thuxwaepn ekhruxngrachxisriyys ephraaodymaksrangkhunsahrbphrarachthanaekphrarachwngs swn ekhruxngsakhyys thiepnkhxngkhunnangmiimmaknk aelathuxwaepntnekhaekhruxngrachxisriyaphrnithypccubn echn daranphrtn epntnekhakhxngekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn darachangephuxk epntnekhakhxngekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk lchnidkhxngekhruxngrachxisriyaphrnithyekhruxngrachxisriyaphrn chuxekhruxngrachxisriyaphrn wnsthapna aephraethbyx phusthapna hmayehtu xangxingsahrbphrarachthanaedpramukhaehngrthtangpraethsekhruxngrachxisriyaphrnxnepnmngkhlyingrachmitraphrn 11 mithunayn ph s 2505 phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrsahrbphrarachthanaedphrabrmwngsanuwngsekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs 30 mithunayn ph s 2425 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwsahrbphrarachthanaedphrabrmwngsanuwngs kharachkar aelaphukrathakhunkhwamdiekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn ph s 2394 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla ph s 2416 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi 22 krkdakhm ph s 2461 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk ph s 2404 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy ph s 2412 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn 22 krkdakhm ph s 2534 phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitrekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess 28 phvscikayn ph s 2530ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnbaehncinphraxngkhekhruxngrachxisriyaphrnrtnwraphrn 20 singhakhm ph s 2454 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phnsmyphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnwllphaphrn 22 minakhm ph s 2461ekhruxngrachxisriyaphrnwchirmala 28 phvsphakhm ph s 2454ladbekiyrti aephraethbyx raychux xksryx1 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnmngkhlyingrachmitraphrn r m ph 2 ekhruxngkhttiyrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs m c k 3 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn n r 4 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnpthmculcxmeklawiess p c w 5 ekhruxngrachxisriyaphrnrtnwraphrn phnsmyphrarachthan r w 6 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnpthmculcxmekla p c 7 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 1 esnangkhabdi s r 8 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnmhaprmaphrnchangephuxk m p ch 9 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnmhawchirmngkud m w m 10 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnprathmaphrnchangephuxk p ch 11 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnprathmaphrnmngkudithy p m 12 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnpthmdierkkhunaphrn p ph 13 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthutiyculcxmeklawiess th c w 14 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 2 mhaoythin m r 15 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthwitiyaphrnchangephuxk th ch 16 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthwitiyaphrnmngkudithy th m 17 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnthutiydierkkhunaphrn th ph 18 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthutiyculcxmekla th c 19 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 3 oythin y r 20 ekhruxngrachxisriyaphrnwllphaphrn phnsmyphrarachthan w ph 21 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnttiyculcxmeklawiess t c w 22 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi chnthi 4 xswin x r 23 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chntritaphrnchangephuxk t ch 24 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chntritaphrnmngkudithy t m 25 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnttiydierkkhunaphrn t ph 26 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess 27 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnttiyculcxmekla t c 28 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chncturthaphrnchangephuxk c ch 29 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chncturthaphrnmngkudithy c m 30 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnctutthdierkkhunaphrn c ph 31 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnttiyanuculcxmekla t x c 32 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnctutthculcxmekla c c 33 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnebycmaphrnchangephuxk b ch 34 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnebycmaphrnmngkudithy b m 35 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn chnebycmdierkkhunaphrn b ph 36 ekhruxngrachxisriyaphrnwchirmala phnsmyphrarachthan w m l ehriyyrachxisriyaphrn ehriyyrachxisriyaphrn mi 4 praephth khux ehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinkhwamkla ehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinrachkar ehriyyrachxisriyaphrnxnepnbaehncinphraxngkh aelaehriyyrachxisriyaphrnxnepnthiraluk ehriyybaehncklahay ladbthi aephraethbyx raychux xksryx1 37 ehriyyrammalaekhmklaklangsmr r m k 2 38 ehriyyrammala r m 3 39 ehriyyklahay r k ehriyydusdimala ekhmklahay r d m k 4 40 ehriyychysmrphumi sngkhramxinodcin ch s ehriyychysmrphumi sngkhrammhaexechiyburpha ch s ehriyychysmrphumi sngkhramrwmrbkbshprachachati n praethsekahli ch s ehriyychysmrphumi karrb n satharnrthewiydnam ch s 5 41 ehriyyphithksesrichn chnthi 1 s ch 16 42 ehriyyphithksesrichn chnthi 2 praephththi 1 s ch 2 17 43 ehriyyrachniym phnsmyphrarachthan r n 8 44 ehriyyprabhx phnsmyphrarachthan r p h 9 45 ehriyynganphrarachsngkhramyuorp phnsmyphrarachthan 10 46 ehriyyphithksrththrrmnuy phnsmyphrarachthan ph r th 11 47 ehriyyphithksesrichn chnthi 2 praephththi 2 s ch 2 212 48 ehriyysantimala phnsmyphrarachthan s m ehriyybaehncinrachkar ladbthi aephraethbyx raychux xksryx1 49 ehriyydusdimala ekhmrachkaraephndin hruxekhmsilpwithya faythharaelatarwc r d m ph r d m s ehriyydusdimala ekhmrachkaraephndin hruxekhmsilpwithya fayphleruxn r d m ph r d m s 2 50 ehriyychwyrachkarekhtphayin karrbsngkhramxinodcin ch r ehriyychwyrachkarekhtphayin karrbsngkhrammhaexechiyburpha ch r 3 51 ehriyyrachkarchayaedn ch d 4 52 ehriyythxngchangephuxk r th ch 5 53 ehriyythxngmngkudithy r th m 6 54 ehriyythxngdierkkhunaphrn r th ph 7 55 ehriyyenginchangephuxk r ng ch 8 56 ehriyyenginmngkudithy r ng m 9 57 ehriyyengindierkkhunaphrn r ng ph 10 58 ehriyyckrmala r c m ehriyyckrphrrdimala r c ph 11 59 ehriyysarthulmala phnsmyphrarachthan r s th 12 60 ehriyybuspmala phnsmyphrarachthan r b m 13 61 ehriyylukesuxsrresriy chnthi 114 62 ehriyylukesuxsrresriy chnthi 215 63 ehriyylukesuxsrresriy chnthi 316 64 ehriyylukesuxsdudi chnthi 117 65 ehriyylukesuxsdudi chnthi 218 66 ehriyylukesuxsdudi chnthi 319 67 ehriyylukesuxyngyunehriyybaehncinphraxngkhphramhakstriy ladbthi aephraethbyx raychux xksryx1 68 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 4 m p r 1 52 69 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 c p r 1 53 70 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 6 w p r 1 54 71 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 7 p p r 1 55 72 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 8 x p r 1 56 73 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 9 ph p r 1 57 74 ehriyyrtnaphrn rchkalthi 10 w p r 1 58 75 ehriyyrachruci rchkalthi 5 r c th 5 r c ng 59 76 ehriyyrachruci rchkalthi 6 r c th 6 r c ng 610 77 ehriyyrachruci rchkalthi 7 r c th 7 r c ng 711 78 ehriyyrachruci rchkalthi 9 r c th 9 r c ng 912 ehriyyrachruci rchkalthi 10 r c th 10 r c ng 10ehriyythiphrarachthanepnthiraluk ladbthi aephraethbyx raychux xksryx1 79 ehriyystphrrsmala ehriyythiraluksmophchkrungrtnoksinthr 100 pi s m 2 80 ehriyyrchdaphieskmala ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlsmyphrarachphithirchdaphiesk ph s 2436 r s 3 81 ehriyypraphasmala ehriyythiralukphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw inkaresdcphrarachdaeninpraphasthwipyuorp r p m 4 82 ehriyyrachini ehriyythiraluksmedcphrasriphchrinthrabrmrachininaththrngphrakrunaoprdekla ihsrangkhun s ph 5 83 ehriyythwithaphiesk ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngkhrxngrachyepnewlayawnanthwikhunkhxngphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly enuxnginoxkasphrarachphithithwithaphiesk ph s 2441 th s 6 84 ehriyyrchmngkhl ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw enuxnginoxkasphrarachphithichlxngsirirachsmbtikhrb 40 pi esmxdwysmedcphraramathibdithi 2 r r m 7 85 ehriyyrchmngkhlaphiesk ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlsmyphrarachphithirchmngkhlaphiesk ph s 2451 r m s 8 86 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 6 r r s 69 87 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 7 r r s 710 88 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 9 r r s 911 89 ehriyychy12 90 ehriyyechlimphrankhr 150 pi r ch ph 13 91 ehriyynganchlxng 25 phuththstwrrs14 92 ehriyythiralukinkaresdcphrarachdaenineyuxnshrthxemrikaaelathwipyuorp15 93 ehriyyrchdaphiesk ph s 251416 94 ehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchiralngkrn syammkudrachkumar 28 thnwakhm 251517 95 ehriyysnxngesrichn s s ch 18 96 ehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari 5 thnwakhm 252019 97 ehriyythiraluksmophchkrungrtnoksinthr 200 pi20 98 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlphrachnmphrrsakhrb 50 phrrsa 12 singhakhm 252521 99 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni enuxnginoxkas22 100 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 5 rxb 5 thnwakhm 253023 101 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr haphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginoxkasphrarachphithirchmngkhlaphiesk ph s 253124 102 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkas25 103 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlsmyphrarachphithikaycnaphiesk ph s 253926 104 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 6 rxb 5 thnwakhm 254227 105 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkas28 106 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginphrarachphithichlxngsirirachsmbtikhrb 60 pi ph s 254929 107 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 5 thnwakhm 255430 108 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchiralngkrn syammkutrachkumar enuxnginoxkas31 109 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari enuxnginoxkas32 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath inoxkas33 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 1034 ehriyythiralukphrarachphithisthapna smedcphranangecasuthida phchrsuthaphimllksn phrabrmrachini 4 phvsphakhm phuththskrach 256235 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng inoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 90 phrrsa 12 singhakhm 256536 ehriyythiralukechlimphraekiyrti phrabathsmedcphrapremnthrramathibdisrisinthrmhawchiralngkrn phrawchireklaecaxyuhw inoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 6 rxb 28 krkdakhm 256736 110 ehriyykachadsrresriy37 111 ehriyykachadsmnakhun chnthi 1 ehriyythxng 38 112 ehriyykachadsmnakhun chnthi 2 ehriyyengin 39 113 ehriyykachadsmnakhun chnthi 3 ehriyythxngaedng 40 ehriyykachadsdudi chnphiess ehriyythxng 41 ehriyykachadsdudi chnthi 1 ehriyyengin 42 ehriyykachadsdudi chnthi 2 ehriyybrxns ehriyystphrrsmala ph s 2425 ehriyyrchdaphieskmala rchkalthi 5 ph s 2436 ehriyypraphasmala ph s 2440 ehriyyrachini ph s 2440 ehriyyrchmngkhl ph s 2450 ehriyyrchmngkhlaphiesk ph s 2451 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 6 ph s 2454 ehriyychy ehriyynaraynbnlichy ph s 2464 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 7 ph s 2468 69 ehriyyechlimphrankhr 150 pi ph s 2475 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 9 ph s 2493 ehriyynganchlxng 25 phuththstwrrs ph s 2500 ehriyythiralukinkaresdcphrarachdaenineyuxnshrthxemrikaaelathwipyuorp ph s 2504 ehriyyrchdaphiesk rchkalthi 9 ph s 2514 ehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchiralngkrn syammkudrachkumar ph s 2515 ehriyythiralukphrarachphithisthapnasmedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari ph s 2520 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlphrachnmphrrsakhrb 50 phrrsa 12 singhakhm phuththskrach 2525 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 2 tulakhm phuththskrach 2527 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlphrachnmphrrsakhrb 60 phrrsa 12 singhakhm phuththskrach 2535 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlsmyphrarachphithikaycnaphiesk ph s 2539 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 6 rxb 5 thnwakhm phuththskrach 2542 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlphrachnmphrrsakhrb 6 rxb 12 singhakhm phuththskrach 2547 ehriyythiralukechlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraprminthrmhaphumiphlxdulyedch enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 5 thnwakhm phuththskrach 2554 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphrabrmoxrsathirach ecafamhawchiralngkrn syammkutrachkumar enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 5 rxb 28 krkdakhm phuththskrach 2555 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari enuxnginoxkasphrarachphithichlxngphrachnmayu 5 rxb 2 emsayn phuththskrach 2558 ehriyythiralukechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 12 singhakhm phuththskrach 2559 ehriyybrmrachaphiesk rchkalthi 10 ph s 2562 ehriyykachadsmnakhun chnthi 1xangxingrachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnaekikhephimetim elm 6 txn 37 15 thnwakhm ph s 2432 hna 312 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnxnepnmngkhlyingrachmitraphrn ph s 2505 elm 79 txn 52 k 12 mithunayn ph s 2505 hna 674 rachkiccanuebksa phrarachbyytisahrbekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtikhunrungeruxngyingmhackribrmrachwngs elm 11 txn 14 30 mithunayn ph s 2437 hna 107 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnxnepnobranmngkhlnphrtnrachwraphrn elm 10 txn 42 14 mkrakhm ph s 2436 hna 459 phrarachbyytiekhruxngrachxisriyysculcxmeklasahrbtrakul pirakaebycsk culskrach 1235 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnxnmiskdiramathibdi elm 35 txn 0k 22 krkdakhm ph s 2461 hna 169 rachkiccanuebksa phrarachbyytisahrbekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk elm 10 txn 39 24 thnwakhm ph s 2436 hna 425 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudsyam elm 10 txn 41 7 mkrakhm ph s 2436 hna 445 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthisrresriyyingdierkkhunaphrn ph s 2534 elm 108 txn 127 k chbbphiess 22 krkdakhm ph s 2534 hna 1 rachkiccanuebksa phrarachbyytilukesux chbbthi 4 ph s 2530 kahndihmiekhruxngrachxisriyaphrnxnepnsiriyingramkirti lukesuxsdudichnphiess iwsahrbphrarachthanaekphuidrbphrarachthanehriyylukesuxsdudichnthi 1 aelaphumixupkarkhunchwyehluxkickarlukesux elm 104 txn 245 k chbbphiess 30 phvscikayn ph s 2530 hna 1 rachkiccanuebksa phrarachbyytiekhruxngrachxisriyaphrntrartnwraphrn elm 28 txn 0k 20 singhakhm ph s 2454 hna 185 rachkiccanuebksa phrarachbyytitrawllaphaphrn elm 35 txn 0 k 26 minakhm ph s 2461 hna 413 rachkiccanuebksa phrarachbyytitrawchirmala rtnoksinthr sk 130 elm 28 txn 0k 4 mithunayn ph s 2454 hna 74 rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng ladbekiyrtiekhruxngrachxisriyaphrnithy 2011 11 14 thi ewyaebkaemchchin elm 110 txn 29ng chbbphiess 12 minakhm ph s 2536 hna 1 cdcangthaaephraethbehriyythiralukechlimphraekiyrti phrabathsmedcphrapremnthrramathibdi srisinthrmhawchiralngkrn phrawchireklaecaxyuhw inoxkasphrarachphithimhamngkhlechlim phrachnmphrrsa 6 rxb 28 krkdakhm 2527 canwn 36 000 emtr hnngsuxekhruxngrachxisriyaphrnithy sankelkhathikarkhnarthmntriduephimekhruxngxisriyaphrn ladbekiyrtiekhruxngrachxisriyaphrnithy raychuxehriyyrachxisriyaphrnithy ekhruxngrachxisriyysithy salaekhruxngrachxisriyys ekhruxngrachxisriyaphrn aelaehriyyksapn raychuxekhruxngrachxisriyaphrntangpraethskhxngphrarachwngsithyaeyktampraethsaehlngkhxmulxunphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phrabrmrachathibayeruxngekhruxngrachxisriyaphrnkhxngkrungsyam 2016 03 05 thi ewyaebkaemchchin 2463 23 15 hna kxngksapn krmthnarks ekhruxngrachxisriyaphrnithy 2007 12 18 thi ewyaebkaemchchin sankelkhathikarkhnarthmntri sankelkhathikarkhnarthmntri sanknaykrthmntri ekhruxngrachxisriyaphrnithy krungethph cdphimphephuxechlimphraekiyrtismedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath enuxnginworkasmhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 5 rxb wnthi 12 singhakhm phuththskrach 2535 phimphkhrngthi 3 ph s 2546 411 hna hna hnathi ISBN 974 7771 17 9rachkiccanuebksa prakassanknaykrthmntri eruxng karprbrakhachdichaethnekhruxngrachxisriyaphrnthiimsamarthsngkhuntamkdhmay pracapingbpraman ph s 2558 2560 elm 131 txn phiess 185 ng 19 knyayn ph s 2557 hna 4 salaekhruxngrachxisriyys ekhruxngrachxisriyaphrn aelaehriyyksapn