น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์

น้ำมันลินสีด,น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์, น้ำมันแฟลกซ์ หรือ น้ำมันเมล็ดฝ้าย (อังกฤษ: linseed oil, flaxseed oil, flax oil) เป็นน้ำมันใสจนถึงออกเหลือง ที่ได้จากเมล็ดแฟลกซ์ (Linum usitatissimum) ซึ่งเป็นพืชวงศ์ลินิน (Linaceae) อันดับโนรา (Malpighiales) เมล็ดสามารถสกัดน้ำมันด้วยเครื่องสกัดกล (expeller pressing) และบางครั้งตามสกัดด้วยตัวทำละลาย เป็นน้ำมันชักแห้งคือจะแข็งเมื่อถูกกับอากาศผ่านกระบวนการพอลิเมอไรเซชัน เพราะคุณสมบัตินี้ น้ำมันนี้อาจใช้โดยตนเองหรือผสมกับน้ำมันอื่น ๆ, กับยางไม้ หรือกับตัวทำละลาย ให้เป็นน้ำมันชักแห้งหรือน้ำมันขัดเงาเพื่อรักษาไม้ เป็นตัวผสานสารสีในสีน้ำมัน เป็นสารเพิ่มความเหลวหรือลดน้ำ (plasticizer) ในปูนอุดรอยรั่ว/สีโป๊ว/พัตตี และเพื่อผลิตเสื่อ/พรมน้ำมัน (linoleum) การใช้น้ำมันนี้ได้ลดลงภายในไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมาเพราะการเกิดเรซินสังเคราะห์แบบ alkyd ซึ่งมีประสิทธิภาพเช่นเดียวกันแต่เก่าเป็นสีเหลืองน้อยกว่า

น้ำมันนี้ทานได้ นิยมทานเป็นอาหารเสริมเพราะเป็นแหล่งกรดลิโนเลนิกอัลฟาซึ่งเป็นกรดไขมันโอเมกา-3 ในยุโรปบางส่วน ใช้ทานกับมันฝรั่งและควาร์ก (เป็นผลิตภัณฑ์นมเปรี้ยวอย่างหนึ่ง) โดยจัดว่าเป็นของอร่อย มีรสจัด และเสริมรสของควาร์กที่ปกติจืด

ไตรกลีเซอไรด์ตัวอย่างในน้ำมันลินสีด เป็นไตรกลีเซอไรด์ประกอบด้วย กรดลิโนเลอิก, กรดลิโนเลนิกอัลฟา และ กรดโอเลอิก

คุณสมบัติทางเคมี

น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์เป็นไตรกลีเซอไรด์เหมือนกับไขมันอื่น ๆ แต่พิเศษตรงที่มีกรดลิโนเลนิกอัลฟาเป็นจำนวนมาก ซึ่งทำปฏิกิริยาพิเศษกับออกซิเจนในอากาศ น้ำมันปกติมีกรดไขมันรวมทั้ง

• กรดลิโนเลนิกอัลฟาซึ่งเป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่ 3 คู่ เป็นกรดไขมันโอเมกา-3 (51.9-55.2%)
• กรดไขมันอิ่มตัวคือ กรดปาลมิติก (7%) และ stearic acid (3.4-4.6%)
• กรดไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่เดียว คือ กรดโอเลอิก (18.5-22.6%)
• กรดไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่ 2 คู่ คือ กรดลิโนเลอิก เป็นกรดไขมันโอเมกา-6 (14.2-17%)

เพราะมีเอสเทอร์กรดไขมันไม่อิ่มตัวที่มีพันธะคู่ 2 คู่และ 3 คู่ในอัตราสูง น้ำมันจึงเกิดปฏิกิริยาพอลิเมอไรเซชันเมื่อถูกกับอากาศได้ง่าย ซึ่งเป็นการ "ชักแห้ง" คือจะแข็งตัว กระบวนการนี้อาจคายความร้อน จึงสร้างปัญหาอัคคีภัยในบางกรณี เพื่อไม่ให้แห้งเร็วเกิน ผลิตภัณฑ์จากน้ำมันแฟลกซ์/ลินสีด (เช่น สีน้ำมันเป็นต้น) ควรบรรจุในภาชนะที่ผนึกสนิท

เหมือนกับน้ำมันชักแห้งบางอย่าง น้ำมันนี้เรืองแสงในรังสีอัลตราไวโอเลตเมื่อเสื่อม

"ประเทศชาติของคุนต้องการแฟลกซ์... " โปสเตอร์สงครามโลกครั้งที่สองของสหรัฐชักชวนให้ผลิตน้ำมันแฟลกซ์เพื่อใช้ทำสี

การใช้

การประยุกต์ใช้น้ำมันลินสีดโดยมากอาศัยคุณสมบัติชักแห้งของมัน คือวัสดุตอนแรกจะเหลวหรืออย่างน้อยก็อ่อน แต่หลังเวลาผ่านไปจะแข็งแต่ไม่เปราะ ความกันน้ำเพราะเป็นไฮโดรคาร์บอนก็เป็นประโยชน์ด้วย

เป็นสารผสานสี

น้ำมันลินสีดมักใช้เป็นสารส่งสีในสีน้ำมัน และเป็นสารอำนวยการทาสี เพราะทำให้สีน้ำมันเหลวขึ้น ใส และเงาวาว มีในรูปแบบต่าง ๆ รวมทั้งสกัดเย็น กลั่นกับแอลคาไล (alkali-refined) ฟอกแดด (sun-bleached) ตากแดดให้หนืด (sun-thickened) และกลายเป็นโพลิเมอร์ (polymerised, stand oil) การใช้สีน้ำมันก้าวหน้าอย่างสำคัญได้ก็เพราะเทคโนโลยีน้ำมันลินสีด

พัตตี

พัตตีติดตั้งกระจก ซึ่งดั้งเดิมเป็นผงชอล์กผสมกับน้ำมันลินสีด ใช้เพื่อติดตั้งและผนึกกระจกกับหน้าต่างไม้ จะแข็งภายใน 2-3 อาทิตย์ที่ใช้แล้วสามารถทา/พ่นสีทับได้ ความทนทานของมันมาจากคุณสมบัติชักแห้งของน้ำมันลินสีด

น้ำมันขัดเงา

เมื่อใช้เป็นน้ำมันขัดเงาสำหรับไม้ น้ำมันลินสีดแห้งช้า ๆ และหดตัวน้อยมากเมื่อแข็งตัว แต่ไม่ได้เคลือบผิวเหมือนกับน้ำมันวาร์นิช เพราะซึมเข้าไปในรูไม้ (อาจจะมองเห็นหรือไม่เห็น) เหลือแต่ผิวที่มัน ๆ ไม่ถึงกับเงาที่ยังแสดงอวดลายไม้ แม้จะเกิดรอยง่าย แต่ก็ซ่อมแซมได้ง่าย มีแต่การเคลือบขี้ผึ้งเท่านั้นที่อ่อนแอกว่า น้ำสามารถซึมผ่านเคลือบน้ำมันเพียงไม่กี่นาที และไอน้ำก็สามารถผ่านมันไปได้โดยเกือบไม่ติดขัดเลย

เครื่องเฟอร์นิเจอร์กลางแจ้ง (เช่นในสวน) ที่ทาน้ำมันลินสีดอาจขึ้นราได้ ไม้ที่ทาน้ำมันอาจออกสีเหลือง ๆ และน่าจะสีเข้มขึ้นตามอายุการใช้งาน เพราะมันเข้าไปในรูไม้ น้ำมันจะช่วยป้องกันไม้ไม่ให้เกิดรอยเนื่องจาแรงบีบอัดได้บ้าง

น้ำมันลินสีดใช้ขัดเงาด้ามปืนดั้งเดิม แต่จะทำให้เงามากอาจต้องใช้เวลาเป็นเดือน ๆ การเคลือบเงาด้วยน้ำมันหลายชั้นเป็นวิธีดั้งเดิมเพื่อป้องกันไม้วิลโลว์ดิบ (วงศ์สนุ่น) และไม้ตีคริกเกต เพื่อให้ไม้เหลือความชุ่มชื้นบ้าง ไม้คริกเกตใหม่จะเคลือบด้วยน้ำมันลินสีดแล้วตีให้ทั่ว (ด้วยลูกบอลเก่าหรือค้อนพิเศษ) เพื่อให้ทนยิ่งขึ้น น้ำมันลินสีดบ่อยครั้งยังใช้กับไม้คิวสำหรับบิลเลียดหรือพูล ใช้หล่อลื่นหรือป้องกันรีคอร์เดอร์ไม้ และใช้แทนเรซินสังเคราะห์เพื่อเคลือบกระดานโต้คลื่นไม้

อนึ่ง ช่างเครื่องดนตรีสาย (luthier) อาจใช้น้ำมันลินสีดเมื่อปรับปรุงซอมแซมกีตาร์ แมนโดลิน หรือแป้นวางนิ้วของเครื่องดนตรีสายอื่น ๆ คือ มักใช้น้ำมันแร่กลิ่นเลมอนเพื่อทำความสะอาด แล้วทาน้ำมันลินสีด (หรือน้ำมันชักแห้งอื่น ๆ) บาง ๆ เพื่อกันเปื้อนไม่ให้ไม้เสื่อมเร็ว

การชุบทอง

ในการชุบ/แปะทอง น้ำมันลินสีดต้มใช้เป็นสารกันซึม (sizing) โดยทาผิววัสดุที่จะแปะทอง (เช่น แผ่นหนัง ผ้าใบ ดินเผา เป็นต้น) เพราะมันทนกว่าสารกันซึมที่ทำผสมน้ำ ทำให้ผิวเรียบ และเหนียวพอในช่วง 12-24 ชม. แรกหลังทาเพื่อให้ติดทองแผ่นกับผิวได้ดี

เสื่อน้ำมัน (linoleum)

น้ำมันลินสีดใช้เพื่อประสานผงขี้เลื่อย ผงไม้ก๊อก หรือวัสดุเช่นกันอื่น ๆ เพื่อผลิตเสื่อน้ำมัน (linoleum) นักประดิษฐ์ชาวอังกฤษ (Frederick Walton) ได้ประดิษฐ์เสื่อน้ำมันขึ้นในปี 1860 (เรียกว่า linoleum หรือ lino) ซึ่งเป็นวัสดุปิดพื้นทั้งในบ้านและอุตสาหกรรมตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1870 จนถึง 1970 จนกระทั่งแทนด้วยกระเบื้องยางปูพื้น แต่หลังจากคริสต์ทศวรรษ 1990 เสื่อน้ำมันก็เริ่มนิยมอีก เพราะจัดว่าดีต่อสิ่งแวดล้อมยิ่งกว่า linoleum ให้ชื่อกับเทคนิคทำภาพพิมพ์คือ linocut (ภาพพิมพ์ยางแกะ) ซึ่งทำโดยแกะยางเป็นแบบที่ต้องการ ทาหมึก แล้วพิมพ์บนกระดาษหรือผ้า ผลที่ได้จะคล้ายกับภาพพิมพ์แกะไม้

อาหารและอาหารเสริม

น้ำมันลินสีดสกัดเย็นดิบ ที่บ่อยครั้งเรียกว่าน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์เมื่อใช้เป็นอาหาร ออกซิไดซ์และเหม็นหืนได้ง่ายถ้าไม่แช่เย็น และแม้เมื่อเก็บไว้ในที่เย็น คุณภาพสินค้าก็อยู่ได้เพียงแค่ไม่กี่อาทิตย์ น้ำมันที่เหม็นควรทิ้ง ปัญหานี้เป็นเรื่องสำคัญทางพาณิชย์ จึงอาจเติมสารต้านอนุมูลอิสระเพื่อป้องกันการเหม็นหืน

น้ำมันทั่วไปไม่แนะนำให้ใช้ประกอบอาหาร แต่ก็มีงานศึกษาที่แสดงว่า กรดลิโนเลนิกอัลฟาเมื่อยังอยู่ในเมล็ดก็เสถียรพอใช้ประกอบอาหาร คือสามารถทนอุณหภูมิได้ 176.67 องศาเซลเซียสถึง 2 ชม.

น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์เกรดอาหารจะสกัดเย็นโดยไม่ใช้ตัวทำละลาย ทำในที่ปราศจากออกซิเจน และวางขายเป็นน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ที่ทานได้ (edible flaxseed oil) น้ำมันสดแช่เย็นที่ไม่ได้แปรรูปเพิ่มสามารถใช้เป็นอาหารเสริม เป็นอาหารพื้นเมืองของคนยุโรปบางกลุ่ม และจัดว่าเป็นของอร่อย มันมีระดับกรดไขมันโอเมกา-3 คือกรดลิโนเลนิกอัลฟา สูงสุดอย่างหนึ่งในบรรดาน้ำมันพืชทั้งหมด น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ปกติมีกรดลิโนเลนิกอัลฟา (ALA) (C18:3 n-3) ระหว่าง 52-63% ผู้เพาะพันธุ์พืชได้พัฒนาเมล็ดแฟลกซ์ทั้งที่มีกรด ALA สูงกว่า (70%) และที่มีกรดน้อยมาก (< 3%)

องค์การอาหารและยาสหรัฐให้สถานะ "ยอมรับโดยทั่วไปว่าปลอดภัย" (GRAS) สำหรับน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ที่มีกรด ALA สูง

สารอาหาร

องค์ประกอบของน้ำมันเมล็ดแฟลกซ์

กรดไขมันปกติ	%	% (ยุโรป)
กรดปาลมิติก	6.0	4.0-6.0
Stearic acid	2.5	2.0-3.0
กรดอะราคิดิก	0.5	0-0.5
Palmitoleic acid	-	0-0.5
กรดโอเลอิก	19.0	10.0-22.0
Eicosenoic acid	-	0-0.6
กรดลิโนเลอิก	24.1	12.0-18.0
กรดลิโนเลนิกอัลฟา	47.4	56.0-71.0
อื่น ๆ	0.5	-

ส่วนสภาแฟลกซ์แห่งแคนาดาระบุว่ามีสารอาหาร ต่อช้อนโต๊ะคือ 14 กรัม

• แคลอรี: 126 kcal
• ไขมันทั้งหมด: 14 กรัม
• กรดไขมันโอเมกา-3: 8 กรัม
• กรดไขมันโอเมกา-6: 2 กรัม
• กรดไขมันโอเมกา-9: 3 กรัม

น้ำมันเมล็ดแฟลกซ์ไม่มีโปรตีน คาร์โบไฮเดรต หรือใยอาหาร

การใช้อื่น ๆ

• ผลิตภัณฑ์ดูแลสัตว์เลี้ยง
• เพื่อดำรงสภาพ/รักษาจักรยาน เช่น เพื่อกันสนิมหรือเป็นน้ำมันหล่อลื่น
• ใช้ทำเครื่องประดับบ้าน/เครื่องใช้ เช่นในการแต่งคิ้ว
• ใช้ทาพื้นซึ่งทำด้วยดิน
• อาหารสัตว์
• น้ำมันหล่อลื่นในอุตสาหกรรม
• ใช้แต่งผลิตภัณฑ์หนัง
• ผ้าน้ำมัน
• ใช้กับเครื่องตรวจจับอนุภาค/เครื่องตรวจหารังสี
• สิ่งทอ
• ใช้รักษาไม้ (รวมทั้งเป็นสารออกฤทธิ์ในน้ำมันเดนิช) ^[]
• ใช้เคลือบภาชนะหุงต้มในครัว

น้ำมันลินสีดแปรรูป

น้ำมันสแตนด์ (stand oil)/น้ำมันลินสีดโพลีเมอร์

น้ำมันโพลีเมอร์ทำโดยให้ความร้อนแก่น้ำมันลินสีดใกล้ ๆ 300 °C เป็นเวลา 2-3 วัน ในที่ที่ไม่มีอากาศ ในสภาพเช่นนี้ เอสเตอร์ไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่จะกลายเป็น diene (ไฮโดรคาร์บอนที่มีพันธะคาร์บอนคู่ 2 คู่) แล้วเกิดปฏิกิริยา Diels-Alder reaction ทำให้โซ่โพลีเมอร์เชื่อมเข้าด้วยกัน (crosslink) ผลิตผลที่เหนียวมากนี้ สามารถใช้เคลือบผิวที่เมื่อแห้งแล้วยืดหยุ่นได้ดีกว่าน้ำมันลินสีดเอง ผิวเคลือบที่ได้จากน้ำมันเช่นนี้จะกลายเป็นสีเหลืองน้อยกว่าเมื่อใช้น้ำมันลินสีด

แม้น้ำมันถั่วเหลืองก็แปรรูปผ่านกระบวนการเช่นนี้ได้เหมือนกัน แต่จะแปรรูปช้ากว่า แต่น้ำมันตังอิ๊ว (tung oil) จะแปรรูปได้เร็วกว่าภายในเวลาเป็นนาที ๆ ที่อุณหภูมิ 260 °C

น้ำมันลินสีดต้ม

น้ำมันลินสีดต้ม (boiled linseed oil) เป็นน้ำมันที่ผสมน้ำมันลินสีดดิบ น้ำมันลินสีดโพลีเมอร์ และสารทำแห้งโลหะ (ซึ่งเป็นตัวเร่งให้แห้ง) ในสมัยกลาง น้ำมันลินสีดจะต้มกับตะกั่วออกไซด์ (lead oxide, ตะกั่วเหลือง) กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่เรียกว่า น้ำมันลินสีดต้ม^[] ตะกั่วออกไซด์ที่เป็นแอลคาไลน์ จะโปรโหมตกระบวนการพอลิเมอไรเซชัน (คือการชักแห้ง) ของน้ำมันลินสีดเมื่อเกิดปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ และการให้ความร้อนจะช่วยให้แห้งเร็วขึ้น

น้ำมันลินสีดดิบ

น้ำมันลินสีดดิบก็คือน้ำมันเปล่า ๆ ที่ไม่ได้แปรรูป ไม่ได้เติมสารทำแห้งหรือทินเนอร์ ซึ่งโดยมากใช้เป็นอาหารสัตว์หรือทำเป็นน้ำมันต้ม มันไม่แข็งดีพอหรือเร็วพอเพื่อจัดเป็นน้ำมันชักแห้ง (drying oil) น้ำมันลินสีดดิบบ่อยครั้งใช้ทาไม้คริกเกตเพื่อเพิ่มแรงเสียดผิวซึ่งช่วยให้คุมลูกบอลได้ดีกว่า และยังใช้ทาสายพานหนังแบนเพื่อให้ลื่นน้อยลง

การติดไฟเอง

ผ้าขี้ริ้วชุ่มน้ำมันลินสีดวางเป็นกองจัดว่าเสี่ยงอัคคีภัยเพราะมันให้พื้นที่ขนาดใหญ่สำหรับกระบวนการออกซิเดชันของน้ำมันซึ่งอาจเกิดเร็วมาก เป็นปฏิกิริยาคายความร้อน ซึ่งยิ่งเกิดเร็วยิ่งขึ้นเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น เมื่อความร้อนที่สะสมเกินอัตราการระบายความร้อนสู่สิ่งแวดล้อม อุณหภูมิก็จะสูงขึ้นและอาจร้อนพอให้ผ้าขี้ริ้วติดไฟเอง

ในปี 1991 ตึก 38 ชั้นคือ One Meridian Plaza ในนครฟิลาเดลเฟียเสียหายอย่างรุนแรงโดยมีเจ้าหน้าที่ดับเพลิง 3 ท่านเสียชีวิตในอัคคีภัยที่เชื่อว่าเกิดจากผ้าขี้ริ้วชุ่มน้ำมันลินสีด ต่อมาต้องทุบตึกทิ้ง เป็นตึกสูงเป็นอันดับ 3 ในโลกที่ถูกทำลายจนถึงปี 1999 และอันดับ 7 จนถึงปี 2006

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 1062.
2. Jones, Frank N. (2003). "Alkyd Resins". doi:10.1002/14356007.a01_409. {{}}: Cite journal ต้องการ |journal= ((help))
3. "'Rezept Kartoffeln mit Leinoel'".
4. Vereshagin, AG; Novitskaya, GV (1965). (PDF). Journal of the American Oil Chemists' Society. 42: 970–974. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2020-04-07. สืบค้นเมื่อ 2019-01-04.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
5. de la Rie, E René (1982). "Fluorescence of Paint and Varnish Layers (Part II)". Studies in Conservation. 27 (2): 65–69.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
6. Flexner, Bob (2005). Understanding Wood Finishing. Reader's Digest Association. p. 75.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
7. Laver, James. . ABC of Cricket. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-09-28.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
8. Diller, S; Diller, J (2004). Craftsman's Construction Installation Encyclopedia. Craftsman Book Company. p. 503.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
9. Rayfield, Julie K (1994). The Office Interior Design Guide: An Introduction for Facility and Design Professionals. John Wiley & Sons. p. 209.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
10. "Flax Seed Oil". Busy Women's Fitness. สืบค้นเมื่อ 2008-01-24.
11. D. Berab; D. Lahirib & A. Naga (June 2006). "Studies on a natural antioxidant for stabilization of edible oil and comparison with synthetic antioxidants". Journal of Food Engineering. 74 (4): 542–545. doi:10.1016/j.jfoodeng.2005.03.042.
12. "Oxidative stability of flaxseed lipids during baking". สืบค้นเมื่อ 2013-01-29.
13. Muir, Alister D (2003). Flax, The genus Linum. Taylor & Francis Ltd. p. 298.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
14. Thompson, Lilian U.; Cunnane, Stephen C., บ.ก. (2003). Flaxseed in human nutrition (2nd ed.). AOCS Press. pp. 8–11. ISBN .
15. "U.S. FDA/CFSAN Agency Response Letter GRAS Notice No. GRN 00256". U.S. FDA/CFSAN. สืบค้นเมื่อ 2013-01-29.
16. (PDF). Interactive European Network for Industrial Crops and their Applications. 2002-10-14. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-05-27. สืบค้นเมื่อ 2008-01-24.
17. Deutsche Gesellschaft für Fettwissenschaft (see 'Leinöl Europa': Fettsäurezusammensetzung wichtiger pflanzlicher und tierischer Speisefette und -öle 2008-12-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (PDF)
18. . Flax Council of Canada. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-07-06. สืบค้นเมื่อ 2008-01-24.
19. Goldberg, Leah (2008-10-26). "Measuring Rate Capability of a Bakelite-Trigger RPC Coated with Linseed Oil". American Physical Society. Bibcode:2008APS..DNP.DA033G.
20. Poth, Ulrich (2002). Drying Oils and Related Products. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim, Germany: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a09_055.{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()
21. Merrifield, Mary P. (2012). Medieval and Renaissance Treatises on the Arts of Painting: Original Texts. Dover Publications, Inc. ISBN .
22. Franks, George (1999). Classic Wood Finishing (2nd ed.). Sterling. p. 96. ISBN .
23. "Caring for your Bat". Gunn & Moore.
24. Ettling, Bruce V.; Adams, Mark F. (1971). "Spontaneous combustion of linseed oil in sawdust". Fire Technology. 7 (3): 225. doi:10.1007/BF02590415.
25. Routley, J. Gordon; Jennings, Charles; Chubb, Mark (February 1991), (PDF), Report USFA-TR-049, Federal Emergency Management Agency, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-02-24, สืบค้นเมื่อ 2019-01-04
26. Ash, Russell (2006). The Top 10 of Everything 2007. New York: Sterling Publishing Company. p. 86. ISBN .{{}}: CS1 maint: uses authors parameter ()

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ น้ำมันลินสีด

• Knight, William A.; Mende, William R. (2000). . privately published. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-30. สืบค้นเมื่อ 2019-01-04.
• "Linseed Oil" . . 1921.