พระยาอายลาว

พระยาอายลาว (พม่า: ဗညားအဲလော, ออกเสียง: [bəɲá ʔɛ́ lɔ́] บะญ่าแอลอ; 1308 – 1348/49) เป็นพระราชโอรสพระองค์เดียวของพระเจ้ารามประเดิด (ခွန်လော คูนลอ) กษัตริย์รัชกาลที่ 2 เดิมทรงครองเมืองซิต้อง ต่อมานางจันทะมังคะละ (စန္ဒာမင်းလှ) พระขนิษฐาต่างพระมารดา ได้สนับสนุนพระองค์ให้ขึ้นสืบราชบัลลังก์เป็นพระเจ้าเมาะตะมะรัชกาลที่ 7 แล้วทรงสถาปนานางจันทะมังคะละเป็นพระอัครมเหสี ครองสิริราชสมบัติระหว่าง ค.ศ. 1330 ถึง 1348/49 พระองค์ได้รับชัยชนะเหนืออาณาจักรสุโขทัย ระหว่างการรุกรานของสุโขทัยเมื่อ ค.ศ. 1330/31 เป็นจุดสิ้นสุดความสัมพันธ์ระหว่างกรุงเมาะตะมะและกรุงสุโขทัย

พระยาอายลาว
กษัตริย์แห่งเมาะตะมะ
ครองราชย์	ป. มิถุนายน ค.ศ. 1330 – ปลายค.ศ. 1348
ก่อนหน้า	พระยาอายกำกอง
ต่อไป	พระยาอู่
ข้าหลวงแห่งพะโค
ครองราชย์	ป. ปลายคริสต์ทศวรรษ 1320 – ป. มิถุนายน ค.ศ. 1330
ก่อนหน้า	พระเจ้ารามมะไตย (ในฐานะกษัตริย์)
ต่อไป	?
กษัตริย์	พระเจ้ารามมะไตย
ข้าหลวงแห่งสะโตง
ครองราชย์	ป. กลางคริสต์ทศวรรษ 1320 – ป. ปลายคริสต์ทศวรรษ 1320
ก่อนหน้า	?
ต่อไป	Smin Ngaw
กษัตริย์	พระเจ้ารามมะไตย
ประสูติ	13 มีนาคม ค.ศ. 1308 วันพุธ แรม 5 ค่ำ ปลายเดือน Tagu 669 ME เมาะตะมะ อาณาจักรเมาะตะมะ
สวรรคต	ปลาย ค.ศ. 1348 (40 พรรษา) 710 ME เมาะตะมะ อาณาจักรเมาะตะมะ
ชายา	นางจันทะมังคะละ พระนางตะละชินซอบุต
พระราชบุตร	พระยาอายลอง
ราชวงศ์	ฟ้ารั่ว
พระราชบิดา	พระเจ้ารามประเดิด
ศาสนา	พุทธเถรวาท

ตลอดรัชสมัยของพระยาอายลาวพระองค์มิได้สถาปนาผู้ใดเป็นรัชทายาท ทำให้พระยาอายลอง (ဗညားအဲလောင်) พระราชโอรสองค์เดียวของพระยาอายลาวและ เจ้ามุนะ พระราชโอรสองค์เดียวของพระเจ้ารามมะไตย (စောဇိတ် ซอเซย์) กษัตริย์รัชกาลที่ 4 ที่ประสูติแต่นางจันทะมังคะละต่างพยายามแย่งชิงตำแหน่งรัชทายาท กระทั่งพระยาอายลองสิ้นพระชนม์และพระยาอายลาวสวรรคตจากนั้นได้ไม่นานเจ้ามุนะจึงขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมาเป็นพระยาอู่

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 25
2. ราชาธิราช, หน้า 51

บรรณานุกรม

• เจ้าพระยาพระคลัง (หน). วรรณกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ หมวดบันเทิงคดี เรื่อง ราชาธิราช. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์, 2546. 500 หน้า. หน้า 21-38.
• ประชุมพงศาวดารเล่ม 2 (ประชุมพงศาวดารภาค 1 ตอนปลาย และภาค 2). กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2506. 336 หน้า. หน้า 25, 37.