เวียงจันทน์ หรือ เวียงจัน (ลาว: ວຽງຈັນ) เป็นหนึ่งในแขวงของประเทศลาว ตั้งอยู่ตอนกลางของประเทศ ใน พ.ศ. 2558 แขวงนี้มีประชากร 419,090 คน
แขวงเวียงจันทน์ ແຂວງວຽງຈັນ | |
---|---|
แผนที่แขวงเวียงจันทน์ | |
แผนที่ประเทศลาวเน้นแขวงเวียงจันทน์ | |
พิกัด: 18°50′00″N 102°10′01″E / 18.8333°N 102.167°E | |
ประเทศ | ลาว |
ก่อตั้งขึ้น | พ.ศ. 2532 |
เมืองเอก | โพนโฮง |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 15,927 ตร.กม. (6,149 ตร.ไมล์) |
ประชากร (สำมะโน พ.ศ. 2558) | |
• ทั้งหมด | 419,090 คน |
เขตเวลา | () |
รหัส ISO 3166 | LA-VI |
เอชดีไอ (2561) | 0.618 ปานกลาง · |
เมื่อปี พ.ศ. 2532 แขวงเวียงจันทน์เดิมได้แบ่งออกเป็น 2 แขวง คือ แขวงเวียงจันทน์ปัจจุบันและนครหลวงเวียงจันทน์ที่มีเขตตัวเมืองเวียงจันทน์ซึ่งเป็นเมืองหลวงตั้งอยู่ หลังจากแบ่งออกเป็นสองแขวงแล้ว พื้นที่ส่วนที่เหลือยังคงเรียกว่าแขวงเวียงจันทน์ และได้ย้ายศูนย์กลางการปกครองของแขวงมาอยู่ที่เมืองโพนโฮง แทนตัวเมืองเวียงจันทน์ชั้นในซึ่งอยู่ในเขตนครหลวงเวียงจันทน์
ประวัติศาสตร์
เวียงจันทน์เป็นเมืองเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอาณาจักรศรีโคตรบูรเรืองอำนาจ โดยร่วมยุคสมัยกันกับทวารวดีของไทย เดิมชื่อเมืองจันทปุระหรือเมืองจันทบุรี มีนักปราชญ์ลาว-อีสานหลายกลุ่มได้เขียนประวัติของเมืองเวียงจันทน์ในแต่ละยุคไว้หลากหลายสำนวน เช่น ตำนานเวียงจันทน์พันพร้าว ตำนานพระรัสสีสองพี่น้องสร้างเวียง ตำนานพระลัก-พระลามครองกรุงศรีสัตนาค ตำนานท้าวหูดสามเปาสร้างเวียง ตำนานท้าวคัทธนาม ตำนานพระยาบุรีจันประสิทธิสักกะเทวะ ตำนานท้าวคำพอง-นางบัวเคือ ตำนานอุรังคธาตุ ตำนานพระยาศรีสัตนาคแปงเวียง ตำนานท้าวเซียงเมี่ยง ตำนานศรีโคตรสาปเวียง ตำนานพระยาจวงขาว ตลอดจนเอกสารพื้นเวียงสำนวนต่างๆ ในครั้งหลวงพระบางเป็นราชธานี เวียงจันทน์มีสถานะเป็นเมืองลูกหลวงหรือเมืองเจ้าหัวเศิกพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่เท่านั้นที่มักถูกส่งลงมาปกครองเวียงจันทน์ เวียงจันทน์เริ่มเป็นเมืองหลวงแทนหลวงพระบางตั้งแต่ พ.ศ. 2078 ในสมัยพระเจ้าโพธิสารราช จน พ.ศ. 2103 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชที่ 1 มหาราช ถอยหนีพม่ามาตั้งหลักที่เวียงจันทน์จึงถือเป็นเมืองหลวงอย่างเป็นทางการโดยมีนามเต็มว่า พระนครจันทบุรีศรีสัตนาคนหุตอุตมราชธานีบุรีรมย์ หรือเมืองล้านช้างเวียงจันทน์ เวียงจันทน์เจริญขึ้นเรื่อย ๆ จนถึง พ.ศ. 2237 สมัยพระเจ้าสุริยวงศาธรรมิกราชก็เสื่อมลง พระองค์มีสนมเอกชื่อนางเขียวค้อม
จากนั้น เวียงจันทน์เกิดความวุ่นวายขึ้นเนือง ๆ นางเขียวค้อมหนีไปบวชชี พญาเมืองจันทน์เป็นขบถจนพระเจ้านันทราชจากนครพนมยกทัพมาปราบ แต่ก็ถูก นำทัพเวียดนามมาสู้รบจนแยกออกเป็นอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ใน พ.ศ. 2253 และต่อมาใน พ.ศ. 2256 อาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์ก็แยกตัวออกไป
อาณาจักรเวียงจันทน์หลังการแบ่งแยกมีอาณาเขตมาถึงนครไทย (อยู่ในจังหวัดพิษณุโลกในปัจจุบัน) และติดกับจำปาศักดิ์ในบริเวณเมืองสุวรรณภูมิ (ปัจจุบันคืออำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด) แต่เพราะราชวงศ์ล้านช้างวิวาทกัน ทำให้เจ้าเมืองต่างๆ ตลอดจนพระบรมวงศานุวงศ์แยกตัวออกมาตั้งแต่ เจ้าประเทศราชนครพนม พระวอพระตาแยกมาตั้งเมืองหนองบัวลำภู เมืองอุบลราชธานีและยศสุนทร (ปัจจุบันคือยโสธร) เจ้าโสมพะมิตร์แยกมาตั้งเมืองกาฬสินธุ์ เจ้าผ้าขาวแยกมาตั้งเมืองผ้าขาว เมืองพันนา เจ้าจารย์แก้วเจ้าประเทศราชเมืองสุวรรณภูมิ (ร้อยเอ็ด มหาสารคาม) ขอนแก่น ศรีสะเกษ ชนบถ และเจ้าจารย์จันทสุริยวงศ์เจ้าประเทศราชมุกดาหาร เป็นต้น
ในสมัยรัชกาลที่ 3 โปรดให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี)สมทบกับเจ้าประเทศราชต่าง ๆ และบังคับเจ้านายหัวเมืองลาวทั้งหลายในอีสานบุกโจมตีเวียงจันทน์หลังเหตุการณ์สงครามเจ้าอนุวงศ์ ได้ยกเลิกเจ้าประเทศราช ทางหนองคายได้ให้ท้าวสุวอธรรมาอุปฮาดยโสธรเป็น เจ้าประเทศราชหนองคายอพยพผู้คนมาฝั่งขวา ให้เวียงจันทน์เป็นเมืองจัตวาขึ้นกับหนองคาย หลังจากนั้นบริเวณเวียงจันทน์ต้องเผชิญศึกสงครามหลายครั้ง ทั้ง 14 ปี สงครามปราบฮ่อ ต่อมาถูกฝรั่งเศสยึดเป็นอาณานิคมเมื่อ พ.ศ. 2436 ชาวเวียงจันทน์ที่ไม่ต้องการอยู่ภายใต้การปกครองของฝรั่งเศสนำโดยจึงอพยพมาอยู่ที่เมืองท่าบ่อหรืออำเภอท่าบ่อ จังหวัดหนองคายในปัจจุบัน
ฝรั่งเศสได้สร้างเมืองเวียงจันทน์ขึ้นใหม่ ให้ ม.ปาวี เป็นข้าหลวงใหญ่คนแรก เวียงจันทน์ในสมัยฝรั่งเศสปกครองได้ชื่อว่าปารีสตะวันออก จนได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2498 และถูกปลดแอกโดยพรรคปฏิวัติประชาชนลาวเมื่อ พ.ศ 2517
การแบ่งเขตการปกครอง
แขวงนี้แบ่งออกเป็น 11 เมือง (อำเภอ):
แผนที่ | รหัส | ชื่อ | อักษรลาว |
---|---|---|---|
10-01 | เมืองโพนโฮง | ເມືອງໂພນໂຮງ | |
10-02 | ເມືອງທຸລະຄົມ | ||
10-03 | ເມືອງແກ້ວອຸດົມ | ||
10-04 | ເມືອງກາສີ | ||
10-05 | เมืองวังเวียง | ເມືອງວັງວຽງ | |
10-06 | ເມືອງເຟືອງ | ||
10-07 | ເມືອງຊະນະຄາມ | ||
10-08 | ເມືອງແມດ | ||
10-09 | ເມືອງວຽງຄໍາ | ||
10-10 | ເມືອງຫີນເຫີບ | ||
10-11 | ເມືອງໝື່ນ | ||
สถานที่ท่องเที่ยว
- ถ้ำจัน
อ้างอิง
- "Sub-national HDI". Global Data Lab. สืบค้นเมื่อ 2018-09-13.
- "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.
- "Results of Population and Housing Census 2015" (PDF). Lao Statistics Bureau. สืบค้นเมื่อ 7 Nov 2020.
- . Official website of Laos Tourism Organization. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 October 2013. สืบค้นเมื่อ 10 December 2012.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-04-26. สืบค้นเมื่อ 2012-04-18.
ข้อมูล
- Akhtar, Shahid; Arinto, Patricia B.; Abu, Hassan, Musa (3 June 2009). Digital Review of Asia Pacific 2009–2010. IDRC. p. 244. ISBN .
- Államok, Egyesült. Country Reports on Human Rights Practices for 2007. Government Printing Office. p. 865.
- Askew, Marc; Logan, Williams S.; Long, Colin (2009). Vientiane: Transformation of a Lao landscape. Routledge. pp. 118–. ISBN .
- Bennett, J. (1 January 2004). New Approaches to Gall Midge Resistance in Rice. Int. Rice Res. Inst. ISBN .
- Burke, Andrew; Vaisutis, Justine (1 August 2007). Laos 6th Edition. Lonely Planet. ISBN .
- Doeden, Matt (1 January 2007). Laos in Pictures. Twenty-First Century Books. p. 30. ISBN .
- Eur (2002). Far East and Australasia 2003. Psychology Press. ISBN .
- Fanthorpe, Lionel & Patricia (23 March 2009). Secrets of the World's Undiscovered Treasures. Dundurn. ISBN .
- Firth, Raymond; Yamey, Basil S. (1964). Capital, Saving & Credit in Peasant Societies. Transaction Publishers. ISBN .
- Geological Survey (U S ) (25 October 2010). Minerals Yearbook: Area Reports: International 2008: Asia and the Pacific. Government Printing Office. pp. 14–. ISBN .
- Grabowsky, Volker (1995). Regions and National Integration in Thailand, 1892–1992. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN .
- Jong, Wil De; Donovan, Deanna; Ken-ichi Abe (5 March 2007). Extreme Conflict and Tropical Forests. Springer. ISBN .
- Kislenko, Arne (2009). Culture And Customs Of Laos. ABC-CLIO. ISBN .
- Lee, Jonathan H. X. (17 September 2012). Laotians in the San Francisco Bay Area. The Center for Lao Studies, Arcadia Publishing. ISBN .
- Lightner, Jr, Sam (30 October 2005). Thailand: A Climbing Guide. The Mountaineers Books. ISBN .
- Võ, Thu Tịnh (1972). The Phra Lak-Phra Lam (The Lao version of the Ramayana).: Abridged translation of the manuscript of Vat Kang Tha. Cultural Survey of Laos.
- Westermeyer, Joseph (1983). Poppies, Pipes, and People: Opium and Its Use in Laos. University of California Press. p. 203. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- คู่มือการท่องเที่ยว Vientiane จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ewiyngcnthn hrux ewiyngcn law ວຽງຈ ນ epnhnunginaekhwngkhxngpraethslaw tngxyutxnklangkhxngpraeths in ph s 2558 aekhwngnimiprachakr 419 090 khnaekhwngewiyngcnthn ແຂວງວຽງຈ ນaekhwngaephnthiaekhwngewiyngcnthnaephnthipraethslawennaekhwngewiyngcnthnphikd 18 50 00 N 102 10 01 E 18 8333 N 102 167 E 18 8333 102 167praeths lawkxtngkhunph s 2532emuxngexkophnohngphunthi thnghmd15 927 tr km 6 149 tr iml prachakr samaon ph s 2558 thnghmd419 090 khnekhtewlaUTC 7 rhs ISO 3166LA VIexchdiix 2561 0 618 panklang emuxpi ph s 2532 aekhwngewiyngcnthnedimidaebngxxkepn 2 aekhwng khux aekhwngewiyngcnthnpccubnaelankhrhlwngewiyngcnthnthimiekhttwemuxngewiyngcnthnsungepnemuxnghlwngtngxyu hlngcakaebngxxkepnsxngaekhwngaelw phunthiswnthiehluxyngkhngeriykwaaekhwngewiyngcnthn aelaidyaysunyklangkarpkkhrxngkhxngaekhwngmaxyuthiemuxngophnohng aethntwemuxngewiyngcnthnchninsungxyuinekhtnkhrhlwngewiyngcnthnprawtisastrewiyngcnthnepnemuxngekaaektngaetsmyxanackrsriokhtrbureruxngxanac odyrwmyukhsmyknkbthwarwdikhxngithy edimchuxemuxngcnthpurahruxemuxngcnthburi minkprachylaw xisanhlayklumidekhiynprawtikhxngemuxngewiyngcnthninaetlayukhiwhlakhlaysanwn echn tananewiyngcnthnphnphraw tananphrarssisxngphinxngsrangewiyng tananphralk phralamkhrxngkrungsristnakh tananthawhudsamepasrangewiyng tananthawkhththnam tananphrayaburicnprasiththiskkaethwa tananthawkhaphxng nangbwekhux tananxurngkhthatu tananphrayasristnakhaepngewiyng tananthawesiyngemiyng tanansriokhtrsapewiyng tananphrayacwngkhaw tlxdcnexksarphunewiyngsanwntang inkhrnghlwngphrabangepnrachthani ewiyngcnthnmisthanaepnemuxnglukhlwnghruxemuxngecahwesikphrabrmwngsanuwngschnphuihyethannthimkthuksnglngmapkkhrxngewiyngcnthn ewiyngcnthnerimepnemuxnghlwngaethnhlwngphrabangtngaet ph s 2078 insmyphraecaophthisarrach cn ph s 2103 phraecaichyechsthathirachthi 1 mharach thxyhniphmamatnghlkthiewiyngcnthncungthuxepnemuxnghlwngxyangepnthangkarodyminametmwa phrankhrcnthburisristnakhnhutxutmrachthaniburirmy hruxemuxnglanchangewiyngcnthn ewiyngcnthnecriykhuneruxy cnthung ph s 2237 smyphraecasuriywngsathrrmikrachkesuxmlng phraxngkhmisnmexkchuxnangekhiywkhxm caknn ewiyngcnthnekidkhwamwunwaykhunenuxng nangekhiywkhxmhniipbwchchi phyaemuxngcnthnepnkhbthcnphraecannthrachcaknkhrphnmykthphmaprab aetkthuk nathphewiydnammasurbcnaeykxxkepnxanackrlanchanghlwngphrabang xanackrlanchangewiyngcnthnin ph s 2253 aelatxmain ph s 2256 xanackrlanchangcapaskdikaeyktwxxkip xanackrewiyngcnthnhlngkaraebngaeykmixanaekhtmathungnkhrithy xyuincnghwdphisnuolkinpccubn aelatidkbcapaskdiinbriewnemuxngsuwrrnphumi pccubnkhuxxaephxsuwrrnphumi cnghwdrxyexd aetephraarachwngslanchangwiwathkn thaihecaemuxngtang tlxdcnphrabrmwngsanuwngsaeyktwxxkmatngaet ecapraethsrachnkhrphnm phrawxphrataaeykmatngemuxnghnxngbwlaphu emuxngxublrachthaniaelayssunthr pccubnkhuxyosthr ecaosmphamitraeykmatngemuxngkalsinthu ecaphakhawaeykmatngemuxngphakhaw emuxngphnna ecacaryaekwecapraethsrachemuxngsuwrrnphumi rxyexd mhasarkham khxnaekn srisaeks chnbth aelaecacarycnthsuriywngsecapraethsrachmukdahar epntn insmyrchkalthi 3 oprdihecaphrayabdinthredcha singh singhesni smthbkbecapraethsrachtang aelabngkhbecanayhwemuxnglawthnghlayinxisanbukocmtiewiyngcnthnhlngehtukarnsngkhramecaxnuwngs idykelikecapraethsrach thanghnxngkhayidihthawsuwxthrrmaxuphadyosthrepn ecapraethsrachhnxngkhayxphyphphukhnmafngkhwa ihewiyngcnthnepnemuxngctwakhunkbhnxngkhay hlngcaknnbriewnewiyngcnthntxngephchiysuksngkhramhlaykhrng thng 14 pi sngkhramprabhx txmathukfrngessyudepnxananikhmemux ph s 2436 chawewiyngcnthnthiimtxngkarxyuphayitkarpkkhrxngkhxngfrngessnaodycungxphyphmaxyuthiemuxngthabxhruxxaephxthabx cnghwdhnxngkhayinpccubn frngessidsrangemuxngewiyngcnthnkhunihm ih m pawi epnkhahlwngihykhnaerk ewiyngcnthninsmyfrngesspkkhrxngidchuxwaparistawnxxk cnidrbexkrachcakfrngessemux ph s 2498 aelathukpldaexkodyphrrkhptiwtiprachachnlawemux ph s 2517karaebngekhtkarpkkhrxngaekhwngniaebngxxkepn 11 emuxng xaephx aephnthi rhs chux xksrlaw10 01 emuxngophnohng ເມ ອງໂພນໂຮງ10 02 ເມ ອງທ ລະຄ ມ10 03 ເມ ອງແກ ວອ ດ ມ10 04 ເມ ອງກາສ 10 05 emuxngwngewiyng ເມ ອງວ ງວຽງ10 06 ເມ ອງເຟ ອງ10 07 ເມ ອງຊະນະຄາມ10 08 ເມ ອງແມດ10 09 ເມ ອງວຽງຄ າ10 10 ເມ ອງຫ ນເຫ ບ10 11 ເມ ອງໝ ນ10 11 ເມ ອງໝ ນ10 12 ເມ ອງໄຊສ ມບ ນsthanthithxngethiywthacnxangxingwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb aekhwngewiyngcnthn Sub national HDI Global Data Lab subkhnemux 2018 09 13 prakassanknganrachbnthityspha eruxng kahndchuxpraeths dinaedn ekhtkarpkkhrxng aelaemuxnghlwng PDF rachkiccanuebksa 139 phiess 205 ng 1 knyayn 2565 Results of Population and Housing Census 2015 PDF Lao Statistics Bureau subkhnemux 7 Nov 2020 Official website of Laos Tourism Organization khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 26 October 2013 subkhnemux 10 December 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2012 04 26 subkhnemux 2012 04 18 khxmul Akhtar Shahid Arinto Patricia B Abu Hassan Musa 3 June 2009 Digital Review of Asia Pacific 2009 2010 IDRC p 244 ISBN 978 81 321 0084 3 Allamok Egyesult Country Reports on Human Rights Practices for 2007 Government Printing Office p 865 Askew Marc Logan Williams S Long Colin 2009 Vientiane Transformation of a Lao landscape Routledge pp 118 ISBN 978 1 134 32365 4 Bennett J 1 January 2004 New Approaches to Gall Midge Resistance in Rice Int Rice Res Inst ISBN 978 971 22 0198 1 Burke Andrew Vaisutis Justine 1 August 2007 Laos 6th Edition Lonely Planet ISBN 978 1 74104 568 0 Doeden Matt 1 January 2007 Laos in Pictures Twenty First Century Books p 30 ISBN 978 0 8225 6590 1 Eur 2002 Far East and Australasia 2003 Psychology Press ISBN 978 1 85743 133 9 Fanthorpe Lionel amp Patricia 23 March 2009 Secrets of the World s Undiscovered Treasures Dundurn ISBN 978 1 77070 384 1 Firth Raymond Yamey Basil S 1964 Capital Saving amp Credit in Peasant Societies Transaction Publishers ISBN 978 0 202 30918 7 Geological Survey U S 25 October 2010 Minerals Yearbook Area Reports International 2008 Asia and the Pacific Government Printing Office pp 14 ISBN 978 1 4113 2964 5 Grabowsky Volker 1995 Regions and National Integration in Thailand 1892 1992 Otto Harrassowitz Verlag ISBN 978 3 447 03608 5 Jong Wil De Donovan Deanna Ken ichi Abe 5 March 2007 Extreme Conflict and Tropical Forests Springer ISBN 978 1 4020 5461 7 Kislenko Arne 2009 Culture And Customs Of Laos ABC CLIO ISBN 978 0 313 33977 6 Lee Jonathan H X 17 September 2012 Laotians in the San Francisco Bay Area The Center for Lao Studies Arcadia Publishing ISBN 978 0 7385 9586 3 Lightner Jr Sam 30 October 2005 Thailand A Climbing Guide The Mountaineers Books ISBN 978 0 89886 750 3 Vo Thu Tịnh 1972 The Phra Lak Phra Lam The Lao version of the Ramayana Abridged translation of the manuscript of Vat Kang Tha Cultural Survey of Laos Westermeyer Joseph 1983 Poppies Pipes and People Opium and Its Use in Laos University of California Press p 203 ISBN 978 0 520 04622 1 aehlngkhxmulxunkhumuxkarthxngethiyw Vientiane cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs bthkhwampraethslawniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk