สาธารณรัฐเติร์กเมนิสถาน

40°N 60°E / 40°N 60°E / 40; 60

เติร์กเมนิสถาน Türkmenistan (เติร์กเมน)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: "เติร์กเมนิสถานเป็นมาตุภูมิ ของความเป็นกลาง" (เติร์กเมน: Türkmenistan Bitaraplygyň watanydyr)
เพลงชาติ: "เพลงชาติเติร์กเมนิสถาน อันเป็นเอกราชและเป็นกลาง"
ที่ตั้งของ ประเทศเติร์กเมนิสถาน  (แดง)
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	อาชกาบัต 37°58′N 58°20′E / 37.967°N 58.333°E / 37.967; 58.333
ภาษาราชการ	เติร์กเมน
ภาษาสำหรับการสื่อสารระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์	รัสเซีย
ภาษาอื่น ๆ	เติร์กเมน อุซเบก รัสเซีย คาซัค ตาตาร์ อาเซอร์ไบจาน บาโลจ เคิร์ดเหนือ ยูเครน
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2020)	81.8% 9.4% อุซเบก 2.2% รัสเซีย 1.6% คาซัค 1.1% อาร์มีเนีย 0.9% 0.7% อาเซอร์ไบจาน 0.5% 0.4% เคิร์ด 0.2% ยูเครน 1.2%
ศาสนา	96.1% อิสลาม 3.6% คริสต์ 0.3%
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดีที่มีพรรคการเมืองเดียว ภายใต้ระบอบเผด็จการรวบอำนาจเบ็ดเสร็จ
• ประธานาธิบดี	เซร์ดาร์ เบร์ดือมูฮาเมดอว์
•
• ประธานสภาประชาชน	กูร์บันกูลือ เบร์ดือมูฮาเมดอว์
สภานิติบัญญัติ
• สภาสูง
• สภาล่าง
จากรัสเซียและสหภาพโซเวียต
•	ค.ศ. 1879
• การปกครองของโซเวียต	13 พฤษภาคม ค.ศ. 1925
• ประกาศเป็นรัฐเอกราช	22 สิงหาคม ค.ศ. 1990
• จากสหภาพโซเวียต	27 ตุลาคม ค.ศ. 1991
• ได้รับการยอมรับ	26 ธันวาคม ค.ศ. 1991
•	18 พฤษภาคม ค.ศ. 1992
พื้นที่
• รวม	491,210 ตารางกิโลเมตร (189,660 ตารางไมล์) (อันดับที่ 52)
• แหล่งน้ำ (%)	4.9
ประชากร
• ค.ศ. 2020 ประมาณ	6,031,187 (อันดับที่ 113)
• ความหนาแน่น	10.5 ต่อตารางกิโลเมตร (27.2 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 221)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2018 (ประมาณ)
• รวม	112,659 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	19,526 ดอลลาร์สหรัฐ
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2018 (ประมาณ)
• รวม	42,764 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	7,411 ดอลลาร์สหรัฐ
จีนี (ค.ศ. 1998)	40.8 ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.715 สูง · อันดับที่ 111
สกุลเงิน	มานัตเติร์กเมนิสถาน (TMT)
เขตเวลา	UTC+05 (TMT)
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์
โดเมนบนสุด	.tm

เติร์กเมนิสถาน (อังกฤษ: Turkmenistan; เติร์กเมน: Türkmenistan, ออกเสียง [tʏɾkmønʏˈθːɑːn]) เป็นประเทศในเอเชียกลาง มีพรมแดนติดกับคาซัคสถาน อุซเบกิสถาน ประเทศอัฟกานิสถาน อิหร่าน และมีชายฝั่งบนทะเลแคสเปียน โดยมีอาชกาบัตเป็นเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ มีประชากรในประเทศประมาณ 6 ล้านคน ซึ่งถือว่าน้อยที่สุดในเอเชียกลาง และมีประชากรเบาบางมากที่สุดในเอเชีย

เติร์กเมนิสถานเป็นทางแยกของอารยธรรมมานานนับศตวรรษ โดยเป็นหนึ่งในเมืองโอเอซิสที่เก่าแก่ที่สุดในเอเชียกลาง และเคยเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลก ในยุคกลาง เมิร์ฟถือเป็นหนึ่งในเมืองใหญ่ของโลกอิสลามและเป็นจุดหยุดสำคัญบนเส้นทางสายไหม ต่อมาถูกผนวกโดยจักรวรรดิรัสเซียใน ค.ศ. 1881 ซึ่งมีขบวนการต่อต้านบอลเชวิคในเอเชียกลาง ใน ค.ศ. 1925 เติร์กเมนิสถานกลายเป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเติร์กเมน สาธารณรัฐของสหภาพโซเวียต แล้วเป็นเอกราชหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียตใน ค.ศ. 1991

เติร์เมนิสถานมีเป็นอันดับ 4 ของโลก โดยส่วนใหญ่อยู่ที่ทะเลทรายการากุมหรือทะเลทรายดำ จาก ค.ศ. 1993 ถึง 2017 พลเมืองในประเทศได้รับไฟฟ้า น้ำ และก๊าซธรรมชาติจากรัฐบาลโดยไม่คิดเงิน

ประเทศนี้ได้รับเสียงวิจารณ์อย่างมากจาก โดยปัญหาส่วนใหญ่คือการดูแลชนกลุ่มน้อย, เสรีภาพสื่อ และเสรีภาพทางศาสนา หลังเป็นเอกราชจากสหภาพโซเวียตใน ค.ศ. 1991 รัฐเอกราชเติร์กเมนิสถานถูกปกครองโดยผู้ปกคอรงเผด็จการสองคน ได้แก่ซาปาร์มือรัต นือยาซอว์ (มีอีกชื่อว่า ทืร์กเมนบาชือ หรือ "หัวหน้าของชาวเติร์กเมนทั้งปวง") จนกระทั่งเสียชีวิตใน ค.ศ. 2006 กูร์บันกูลือ เบร์ดือมูฮาเมดอว์กลายเป็นประธานาธิบดีใน ค.ศ. 2007 หลังชนะ (เขาเคยดำรงตำแหน่งรองประธานาธิบดีและรักษาการประธานาธิบดี) การใช้บทลงโทษด้วยการประหารชีวิตถูกยกเลิกอย่างเป็นทางการใน

การแบ่งเขตการปกครอง

ดูเพิ่มที่และ OpenStreetMap Wiki: Turkmenistan Geoname Changes

ประเทศเติร์กเมนิสถานแบ่งออกเป็น 5 จังหวัด (เติร์กเมน: welaýat) และ 1 เมืองหลวง (şäher) แต่ละจังหวัดแบ่งออกเป็น (etrap) ซึ่งอาจเป็นทั้งเทศมณฑลหรือเมือง ตามรายงานจาก (มาตราที่ 16 ตามรัฐธรรมนูญฉบับปี 2008; มาตราที่ 47 ตามรัฐธรรมนูญฉบับปี 1992) บางเมืองมีสถานะ จังหวัด หรือ อำเภอ

เขตการปกครอง	ISO 3166-2	เมืองหลัก	พื้นที่	ประชากร (ค.ศ. 2005)	หมายเลข
เมืองอาชกาบัต	TM-S	อาชกาบัต	470 ตารางกิโลเมตร (180 ตารางไมล์)	871,500
จังหวัดอาฮัล	TM-A	แอเน็ว	97,160 ตารางกิโลเมตร (37,510 ตารางไมล์)	939,700	1
จังหวัดบัลกัน	TM-B		139,270 ตารางกิโลเมตร (53,770 ตารางไมล์)	553,500	2
	TM-D		73,430 ตารางกิโลเมตร (28,350 ตารางไมล์)	1,370,400	3
	TM-L	ทืร์กเมนาบัต	93,730 ตารางกิโลเมตร (36,190 ตารางไมล์)	1,334,500	4
	TM-M	มารือ	87,150 ตารางกิโลเมตร (33,650 ตารางไมล์)	1,480,400	5

เศรษฐกิจ

เศรษฐกิจหลักของเติร์กเมนิสถานอยู่บนพื้นฐานอุตสาหกรรมปิโตรเลียม ขณะที่อุตสาหกรรมอื่น ๆ ได้แก่ และอาหาร พืชเศรษฐกิจที่สำคัญได้แก่ ฝ้ายและธัญพืช สัตว์เลี้ยงส่วนใหญ่เป็นปศุสัตว์ ได้แก่ แพะ โค และสัตว์ปีก

ประชากร

ศาสนา

ชาวส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม 85% ศาสนาคริสต์ 10% ศาสนาบาไฮ ศาสนาโซโรอัสเตอร์ และไสยศาสตร์ 5%

ภาษา

เติร์กเมนิสถานเป็นภาษาราชการและมีการใช้ภาษารัสเซียอย่างกว้างขวาง

อ้างอิง

1. . En.hronikatm.com. 28 December 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-08. สืบค้นเมื่อ 26 May 2020.
2. . Turkmenpetroleum.com. 29 December 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-06-08. สืบค้นเมื่อ 26 May 2020. {{}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))
3. "Turkmenistan's Constitution of 2008" (PDF).
4. "Turkmenistan approves new constitution to increase president's powers". PravdaReport. 26 September 2008.
5. Государственный комитет Туркменистана по статистике : Информация о Туркменистане: О Туркменистане 7 มกราคม 2012 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน : Туркменистан — одна из пяти стран Центральной Азии, вторая среди них по площади (491,21 тысяч км2), расположен в юго-западной части региона в зоне пустынь, севернее хребта Копетдаг Туркмено-Хорасанской горной системы, между Каспийским морем на западе и рекой Амударья на востоке.
6. "World Population Prospects – Population Division – United Nations". population.un.org.
7. "Turkmenistan". International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ 2 June 2016.
8. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN . สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
9. Clark, Larry (1998). Turkmen Reference Grammar (ภาษาอังกฤษ). Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. p. 50.
10. "State Historical and Cultural Park "Ancient Merv"". UNESCO-WHC.
11. Tharoor, Kanishk (2016). "LOST CITIES #5: HOW THE MAGNIFICENT CITY OF MERV WAS RAZED – AND NEVER RECOVERED". The Guardian. Once the world’s biggest city, the Silk Road metropolis of Merv in modern Turkmenistan destroyed by Genghis Khan’s son and the Mongols in AD1221 with an estimated 700,000 deaths.
12. "Turkmenistan". The World Factbook. United States Central Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 25 November 2013.
13. "BP Statistical Review of World Energy 2019" (PDF). p. 30.
14. "Turkmen ruler ends free power, gas, water – World News". Hürriyet Daily News.
15. "Russians 'flee' Turkmenistan". BBC News. 20 June 2003. สืบค้นเมื่อ 25 November 2013.
16. Spetalnick, Matt (November 3, 2015). "Kerry reassures Afghanistan's neighbors over U.S. troop drawdown". Reuters. สืบค้นเมื่อ August 23, 2020.
17. Turkmenistan's Constitution of 2008. constituteproject.org
18. "Asia-Pacific – Turkmenistan suspends death penalty". BBC News.
19. "Turkmenistan Geoname Changes - OpenStreetMap Wiki". wiki.openstreetmap.org.
20. Statistical Yearbook of Turkmenistan 2000–2004, National Institute of State Statistics and Information of Turkmenistan, Ashgabat, 2005.

อ่านเพิ่ม

• Abazov, Rafis (2005). Historical Dictionary of Turkmenistan. Scarecrow Press. ISBN .
• Blackwell, Carole (2001). Tradition and Society in Turkmenistan: Gender, Oral Culture and Song. Curzon. ISBN .
• Brummel, Paul (2006). Bradt Travel Guide: Turkmenistan. Bradt Travel Guides. ISBN .
• Clammer, Paul; Kohn, Michael; Mayhew, Bradley (2014). Lonely Planet Guide: Central Asia. Lonely Planet. ISBN .
• Clement, Victoria (2018). Learning to Become Turkmen. University of Pittsburgh Press. ISBN .
• Edgar, Adrienne Lynn (2004). Tribal Nation: The Making of Soviet Turkmenistan. Princeton University Press. ISBN .
• (1992). . Kodansha International. ISBN .
• Kaplan, Robert (2001). Eastward to Tartary: Travels in the Balkans, the Middle East, and the Caucasus. Vintage. ISBN .
• Kropf, John (2006). Unknown Sands: Journeys Around the World's Most Isolated Country. Dusty Spark Publishing. ISBN .
• Lobanov-Rostovsky, Andrei (1965). Russia and Asia. Ann Arbor, Michigan: George Wahr Publishing Co. ISBN .
• Nahaylo, Bohdan; Swoboda, Victor (1990). Soviet Disunion: A History of the Nationalities problem in the USSR. ISBN .
• Rall, Ted (2006). Silk Road to Ruin: Is Central Asia the New Middle East?. NBM Publishing. ISBN .
• Rashid, Ahmed (2017). The Resurgence of Central Asia: Islam or Nationalism?.
• Rasizade, Alec (October 2003). . Contemporary Review. Oxford. 283 (1653): 197–206. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 January 2007. สืบค้นเมื่อ 2021-10-08. {{}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))
• Smith, Graham, บ.ก. (1995). The Nationalities Question in the Soviet Union (2nd ed.).
• Theroux, Paul (28 May 2007). "The Golden Man: Saparmurat Niyazov's reign of insanity". The New Yorker.
• Vilmer, Jean-Baptiste (2009). Turkménistan (ภาษาฝรั่งเศส). Editions Non Lieu. ISBN .

แหล่งข้อมูลอื่น

• Turkmenistan. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
• Modern Turkmenistan photos
• at UCB Libraries GovPubs
• ประเทศเติร์กเมนิสถาน ที่เว็บไซต์ Curlie
• Turkmenistan profile from the BBC News
• Wikimedia Atlas of Turkmenistan
• OpenStreetMap online atlas of Turkmenistan
• OpenStreetMap wiki article on Turkmenistan
• คู่มือการท่องเที่ยว ประเทศเติร์กเมนิสถาน จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• Key Development Forecasts for Turkmenistan from

รัฐบาล

• Turkmenistan government information portal

อื่น ๆ

• "Chronicles of Turkmenistan". Publication of Turkmen Initiative for Human Rights.
• Official photo gallery from Turkmenistan and Ashgabat
• daily news and analysis in Turkish English and Turkmen 3 พฤศจิกายน 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน