ภาษาอุซเบก

ภาษาอุซเบก (อุซเบก: Oʻzbekcha/Ўзбекча) เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิกที่พูดโดยชาวอุซเบกในประเทศอุซเบกิสถานและพื้นที่อื่น ๆ ในเอเชียกลาง ภาษาที่ใกล้เคียงที่สุดในเชิงคำและไวยากรณ์คือภาษาอุยกูร์ ส่วนภาษาเปอร์เซียและภาษารัสเซียได้มีอิทธิพลสำคัญต่อภาษาอุซเบก

ภาษาอุซเบก
Oʻzbekcha, Oʻzbek tili, Ўзбекча, Ўзбек тили, اۉزبېکچه, اۉزبېک تیلی
ประเทศที่มีการพูด	อุซเบกิสถาน, อัฟกานิสถาน, คาซัคสถาน, คีร์กีซสถาน, เติร์กเมนิสถาน, รัสเซีย, จีน
ชาติพันธุ์	ชาวอุซเบก
จำนวนผู้พูด	34 ล้านคน  (2564)
ตระกูลภาษา	เตอร์กิก เตอร์กิกทั่วไป ภาษาอุซเบก
รูปแบบก่อนหน้า	ภาษาอุซเบก
ระบบการเขียน	อักษรละติน, อักษรซีริลลิก, อักษรอาหรับ, ()
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	อุซเบกิสถาน
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	อัฟกานิสถาน  ทาจิกิสถาน  คาซัคสถาน  คีร์กีซสถาน  เติร์กเมนิสถาน
รหัสภาษา
ISO 639-1	uz
ISO 639-2	uzb
ISO 639-3	uzb – รหัสเอกเทศ: uzn – ภาษาอุซเบกเหนือ uzs – ภาษาอุซเบกใต้
	44-AAB-da, db
สีน้ำเงิน = ใช้เป็นส่วนใหญ่; สีฟ้า = ใช้เป็นส่วนน้อย
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ภาษาอุซเบกเป็นภาษาราชการของประเทศอุซเบกิสถาน และมีคนพูดเป็นภาษาแม่ประมาณ 18.5 ล้านคน ภาษาอุซเบกก่อน พ.ศ. 2535 เขียนด้วยอักษรซีริลลิก แต่ในปัจจุบันมีการใช้อักษรละตินเขียนในประเทศอุซเบกิสถาน ส่วนชาวจีนที่พูดภาษาอุซเบกใช้อักษรอาหรับเขียน

อิทธิพลของศาสนาอิสลามรวมถึงภาษาอาหรับแสดงชัดเจนในภาษาอุซเบก รวมถึงอิทธิพลของภาษารัสเซียในช่วงที่ประเทศอุซเบกิสถานอยู่ภายใต้การยึดครองของจักรวรรดิรัสเซียและสหภาพโซเวียต คำภาษาอาหรับส่วนใหญ่ผ่านเข้ามายังภาษาอุซเบกผ่านทางภาษาเปอร์เซีย

ภาษาอุซเบกแบ่งเป็นภาษาย่อย ๆ จำนวนมาก ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมากระหว่างภูมิภาค อย่างไรก็ดี มีภาษาย่อยที่เข้าใจกันทั่วไป ซึ่งใช้ในสื่อมวลชนและในสิ่งตีพิมพ์ส่วนใหญ่ บางคนถือว่าภาษาที่พูดในประเทศอัฟกานิสถานตอนเหนือโดยชาวอุซเบกพื้นเมือง เป็นภาษาย่อยของภาษาอุซเบก

ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 รัฐบาลอุซเบกิสถานได้ประกาศว่าอุซเบกิสถานวางแผนที่จะเปลี่ยนระบบการเขียนภาษาอุซเบกจากอักษรซีริลลิกเป็นอักษรละตินโดยสมบูรณ์ภายในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2566 กำหนดเวลาที่คล้ายกันได้รับการขยายหลายครั้ง

อ้างอิง

1. ภาษาอุซเบก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
   ภาษาอุซเบกเหนือ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
   ภาษาอุซเบกใต้ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
2. Scott Newton (20 November 2014). Law and the Making of the Soviet World: The Red Demiurge. Routledge. pp. 232–. ISBN .
3. Uzbekistan Aims For Full Transition To Latin-Based Alphabet By 2023, February 12, 2021 12:54 GMT, RadioFreeEurope
4. "В Узбекистане в 2023 году узбекский алфавит в делопроизводстве переведут с кириллицы на латинскую графику".
5. . 2019-05-17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-04-14. สืบค้นเมื่อ 2022-04-14.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาอุซเบก