ปร ตย งค รา ส นสกฤต प रत यङ ग र Pratyaṅgirā คำไวพจน เร ยกอ กนามว า อาถรรพณะ ภ ทรกาล นรส งห ส งหม กข และ น ก มภา เป นเจ า

ปรัตยังคิรา (สันสกฤต: प्रत्यङ्गिरा, Pratyaṅgirā) คำไวพจน์เรียกอีกนามว่า อาถรรพณะ ภัทรกาลี, นรสิงหิ, สิงหมุกขี และ นิกุมภา เป็นเจ้าแม่ในศาสนาฮินดูที่เกี่ยวข้องอย่างยิ่งกับนิกายศักติ พระนางถูกกล่าวถึงในฐานะพลังเป็นพละกำลังอำนาจและชายาของพระนรสิงห์ ตามคัมภีร์ตรีปุระรักษยะ พระนางคือพละกำลังอำนาจและเป็นภาคโกรธดุร้ายของพระแม่ตริปุรสุนทรี สำหรับในพระเวท, นางคือภาคหนึ่งของอาถรรพณะ ภัทรกาลี, เทวีแห่งอาถรรพ์เวท และ เวทมนตร์กลพระคาถาทั้งหลายพระนางเป็นหนึ่งในกลุ่มคณะเทวีสัปตมาตฤกาเทพมารดร

ปรัตยังคิรา (กุมภนิยาเทวี)
นรสิงหีประทับบนปรัตยคิรา
ชื่ออื่น	นรสิงหิ, อาถรรพณะ, ภัทรกาลี, ปรัตยังกิรา , สิงหมุกขี
ชื่อในสันสกฤต	प्रत्यङ्गिरा
ส่วนเกี่ยวข้อง	มหาเทวี, , ทุรคา, , มหาลักษมี, ลลิตา, กาลี
อาวุธ	ตรีศูล (อาวุธสามง่าม), บัณเฑาะว์ (กลองฑมรุ), กปาละ, ปาศะ (เชือก/เชือกขด)
พาหนะ	สิงห์
คัมภีร์	เทวีภควัตปุราณะ กาลิกา ปุราณะ อาถรรพ์พระเวท
คู่ครอง	พระวิษณุ หรือ นรสิงห์

ในมหากาพย์ฮินดู

เจ้าแม่ปรัตยังคิรา มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งอันถูกกล่าวถึงในมหากาพย์ฮินดูรามายณะ อินทรชิต ซึ่งประกอบพิธี "นิกุมภิลายัญ" (พิธีการสักการะบูชาบวงสรวงสังเวยพลีกรรมอุทิศถวายแด่ จ้าวแม่นิกุมภิลา, อันเป็นคำไวพจน์เรียกอีกนามของเจ้าแม่ปรัทยังกีร่า) ในขณะที่พระรามและทหารยุทธโยธาของพระองค์กำลังทำการรบรณรงค์สงครามอยู่ในสนามรบนครลังกา หนุมานได้มาทำลายพิธีกรรมนี้ของอินทรชิต,ด้วยเหตุที่ว่าหากอินทรชิตประกอบพิธีสำเร็จครบถ้วนตามตำราขนบประเพณีจะกลายเป็นอมตะและไม่มีผู้ใดหยุดยั้งเขาไว้ได้ และโดยทั่วไปพระนางถือว่าเป็นกุลเทวดา (เทพ บรรพชน) ผู้รักษาตระกูลของทศกัณฐ์และนครลงกา ส่วนในรามเกียรติ์และโขนของไทยและเรียมเกร์ละโคนโขลของกัมพูชาปรากฏนามของพระนางในนามของ กุมภนิยาอันเป็นพิธีกรรม บูชายัญของอินทรชิตแต่ไม่ปรากฏบทบาทของพระนางในรามเกียรติ์และโขนของไทยและเรียมเกร์ละโคนโขลของกัมพูชาเช่นรามายณะต้นฉบับ แต่ยกบทบาทของเทพเจ้าฮินดูที่อินทรชิต ทำพิธีการสักการะบูชา บูชายัญครั้งให้แก่ท้าวมหาพรหมธาดาอันเป็นมเหศักดิ์เทวราชแทน

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

Kindler, Babaji Bob (4 July 1996). Twenty-Four Aspects of Mother Kali. ISBN .
Nagar, Shanti Lal (1989). The Universal Mother (ภาษาอังกฤษ). Atma Ram & Sons. p. 71. ISBN .
Punja, Shobita (1996). Daughters of the Ocean: Discovering the Goddess Within (ภาษาอังกฤษ). Viking. p. 120. ISBN .
Dr Ramamurthy, Sri Maha Pratyangira Devi: Holy Divine Mother in Ferocious Form[1]
. Indiadivine.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-19. สืบค้นเมื่อ 2014-06-14. {{}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))
https://dharmyaatra.in/meghnath-kis-devi-ki-puja-karta-tha-and-lakshman-destroyed-nikumbala-yagya/
https://www.sac.or.th/databases/thailitdir/character-detail.php?n_id=154
https://www.wordyguru.com/a/%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/q/%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ปรัตยังกิรา

บทความศาสนาฮินดูนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] Kindler, Babaji Bob (4 July 1996). Twenty-Four Aspects of Mother Kali. ISBN .

[2] Nagar, Shanti Lal (1989). The Universal Mother (ภาษาอังกฤษ). Atma Ram & Sons. p. 71. ISBN .

[3] Punja, Shobita (1996). Daughters of the Ocean: Discovering the Goddess Within (ภาษาอังกฤษ). Viking. p. 120. ISBN .

[4] Dr Ramamurthy, Sri Maha Pratyangira Devi: Holy Divine Mother in Ferocious Form[1]

[5] . Indiadivine.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-03-19. สืบค้นเมื่อ 2014-06-14. {{}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))

[6] ttps://dharmyaatra.in/meghnath-kis-devi-ki-puja-karta-tha-and-lakshman-destroyed-nikumbala-yagya/

[7] ttps://www.sac.or.th/databases/thailitdir/character-detail.php?n_id=154

[8] ttps://www.wordyguru.com/a/%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/q/%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2