เจ้าฟ้าสังวาลย์

เจ้าฟ้าสังวาลย์ หรือ อินทสุชาเทวี บางแห่งออกพระนามว่าเจ้าฟ้านิ่ม หรือนวน เป็นพระมเหสีฝ่ายซ้ายในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และเป็นพระชนนีของเจ้าฟ้ากุณฑล และเจ้าฟ้ามงกุฎ ซึ่งทั้งสองพระองค์ได้พระราชนิพนธ์บทละครเรื่อง ดาหลัง และ อิเหนา

เจ้าฟ้าสังวาลย์
เจ้าฟ้าชั้นตรี
พระมเหสีฝ่ายซ้าย
ก่อนหน้า	พระกรัดนางกัลยาณี
ถัดไป	กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์
พิราลัย	พ.ศ. 2298
พระสวามี	สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
พระบุตร	เจ้าฟ้ากุณฑล เจ้าฟ้าอาภรณ์ เจ้าฟ้ามงกุฎ เจ้าฟ้าสังคีต
ราชวงศ์	บ้านพลูหลวง
พระบิดา	พระองค์เจ้าแก้ว
พระมารดา	เจ้าฟ้าเทพ
ศาสนา	พุทธ

เจ้าฟ้าสังวาลย์ทรงคบชู้กับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ จึงต้องพระอาญาเฆี่ยนจนกระทั่งพิราลัย สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงให้นำพระศพของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศและเจ้าฟ้าสังวาลย์ไปฝัง ณ วัดไชยวัฒนาราม

พระนาม

• คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุพระนามว่า เจ้าฟ้าสังวาลย์ และอินทสุดาวดี
• คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุพระนามว่า เจ้าฟ้านวน, อินทสุชาเทวี และอินทสุชาวดี
• พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) สะกดพระนามว่า เจ้าฟ้านิ่ม และเจ้าฟ้าสังวาล

พระประวัติ

"บาญชีพระนามเจ้านาย" ที่มีอยู่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์หรือเจ้าฟ้านวนเป็นพระธิดาของพระองค์เจ้าแก้วในสมเด็จพระเพทราชา ประสูติแต่เจ้าฟ้าเทพในสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 ด้วยเหตุนี้พระองค์จึงมีฐานันดรศักดิ์เป็นเจ้าฟ้าตามพระชนนี มีพระเชษฐาพระองค์หนึ่งคือเจ้าฟ้าจีด ซึ่งเป็นพระชนกของหม่อมฉิม บาทบริจาริกาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

พระองค์เข้ารับราชการเป็นพระมเหสีฝ่ายซ้ายในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์มีพระราชโอรส-ธิดาทั้งหมดสี่พระองค์ได้แก่ เจ้าฟ้ากุณฑล, เจ้าฟ้าอาภรณ์, เจ้าฟ้ามงกุฎ และเจ้าฟ้าสังคีต ส่วน "บาญชีพระนามเจ้านาย" ที่มีอยู่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าเจ้าฟ้าสังวาลย์ประสูติกาลพระราชโอรส-ธิดาสามพระองค์ คือ เจ้าฟ้าขวันตง (คือเจ้าฟ้ากุณฑล), เจ้าฟ้าอัมพร (คือเจ้าฟ้าอาภรณ์) และเจ้าฟ้าหญิงไม่ทราบพระนาม (คือเจ้าฟ้ามงกุฎ)

พ.ศ. 2298 เจ้าฟ้าสังวาลย์ถูกควบคุมตัวเนื่องจากถูกจับได้ว่าทรงคบชู้กับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ จึงต้องพระอาญาเฆี่ยนหนึ่งยก จำนวนสามสิบครั้งจนกระทั่งพิราลัยในสามวันหลังการลงทัณฑ์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงให้นำพระศพของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศและเจ้าฟ้าสังวาลย์ไปฝัง ณ วัดไชยวัฒนาราม

พงศาวลี

พงศาวลีของเจ้าฟ้าสังวาลย์

4. (=12.) สมเด็จพระเพทราชา                             9. (=25.) ท้าวศรีสัจจา (เปรม)                       2. พระองค์เจ้าแก้ว                                   10. (=26.) พญาแสนหลวง                       5. (=13.) นางกุสาวดี                             1. เจ้าฟ้าสังวาลย์                                         12.(=4.) สมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี                       25. (=9.) ท้าวศรีสัจจา (เปรม)               6. สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ                             13.. (=5.) สมเด็จพระพันวษา                       3. เจ้าฟ้าแก้ว                                   7. กรมหลวงราชานุรักษ์

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 285
2. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 116
3. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 366-367
4. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 175
5. "บทละครเรื่อง อิเหนา". ฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. สืบค้นเมื่อ 4 กรกฎาคม 2561. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
6. บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้, หน้า 174-175
7. คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 488
8. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 117
9. คำให้การชาวกรุงเก่า, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 174
10. จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1, หน้า 2
11. พระเจ้าตาก เบื้องต้น, หน้า 176
12. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 58, 60
13. คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 286

บรรณานุกรม

• จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี. กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2552. 576 หน้า. ISBN 
• ประพนธ์ เรืองณรงค์. บุหงาปัตตานี คติชนมุสลิมชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ : สถาพรบุ๊คส์, 2554. 276 หน้า. ISBN 
• ปรามินทร์ เครือทอง. พระเจ้าตาก เบื้องต้น. กรุงเทพฯ : มติชน, 2557. 196 หน้า. ISBN 
• จดหมายเหตุเรื่องทรงตั้งพระบรมวงศานุวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 508 หน้า. ISBN 
• ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 
• พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN