Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
อักษรพักปา (ทิเบต: འཕགས་པ་, ไวลี: ʼPhags pa, พินอินทิเบต: pagba) หรืออักษรพักส์-ปา (อังกฤษ: Phags-pa alphabet) ประดิษฐ์ขึ้นโดยพระทิเบตชื่อโจเกินเชอกยาพักปาในปี ค.ศ. 1269 ตามคำสั่งของกุบไลข่านแห่งจักรวรรดิมองโกลเพื่อใช้สำหรับเขียนภาษามองโกเลีย ซึ่งในขณะนั้นภาษามองโกเลียเดิมเขียนด้วยอักษรอุยกูร์ซึ่งไม่เหมาะกับเสียงในภาษา พักปาออกแบบอักษรใหม่โดยใช้อักษรทิเบตเป็นแบบ เป็นอักษรชนิดเดียวในตระกูลอักษรพราหมีที่เขียนในแนวตั้งจากบนลงล่าง และจากซ้ายไปขวา พยัญชนะทุกตัวมีเสียงสระอะติดตัว และจะใส่รูปสระหากต้องการออกเสียงสระอื่น
| อักษรพักปา | |
|---|---|
 หน้าหนังสือซูสื่อฮุ่ยเย่า (書史會要) แสดงอักษรพักปา 41 ตัว | |
| ชนิด | |
| ผู้ประดิษฐ์ | โจเกินเชอกยาพักปา |
ช่วงยุค | ค.ศ. 1269 – ประมาณ ค.ศ. 1360 |
| ทิศทาง | Vertical left-to-right  |
| ภาษาพูด | |
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบลูก | อักษรชญานวัชระทรงเหลี่ยม |
ระบบพี่น้อง | เลปชา, มณีปุระ, มาร์เชน |
| ISO 15924 | |
| Phag (331), Phags-pa | |
| ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Phags-pa |
ช่วงยูนิโคด | U+A840–U+A87F |
[a] ต้นดำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังไม่เป็นที่ยอมรับ | |
ꡖꡟꡃ ꡚꡦ ꡗꡃ ꡚꡞ ꡏꡟ ꡈꡓ"
(ꞏung shė yang shi mu taw = 翁舍楊氏墓道)
แปลว่า "อนุสรณ์สถานหลุมฝังศพของหยาง เวิงเซ่อ"
ส่วนอักษรจีนตัวเล็กๆด้านซ้ายขวาในภาพเขียนว่า 延祐甲寅 และ 良月吉日
อักษรนี้ใช้เขียนและถอดเสียงกลุ่มภาษาจีน, กลุ่มภาษาทิเบต, มองโกเลีย, อุยกูร์, สันสกฤต, เปอร์เซีย และภาษารอบข้างในสมัยราชวงศ์หยวน
ใช้เขียน
- ภาษามองโกเลีย
- เคยพบจารึกอักษรพักปาที่ใช้เขียน ภาษาจีน ภาษาทิเบต ภาษาสันสกฤต ภาษาเปอร์เซีย และภาษาอุยกูร์ด้วย
ยูนิโคด
อักษรพักปาได้ถูกบรรจุลงในยูนิโคดตั้งแต่เวอร์ชัน 5.0 ในเดือนกรกฎาคม 2006 ช่วงรหัส U+A840 – U+A877
| พักปา[1][2] Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
| U+A84x | ꡀ | ꡁ | ꡂ | ꡃ | ꡄ | ꡅ | ꡆ | ꡇ | ꡈ | ꡉ | ꡊ | ꡋ | ꡌ | ꡍ | ꡎ | ꡏ |
| U+A85x | ꡐ | ꡑ | ꡒ | ꡓ | ꡔ | ꡕ | ꡖ | ꡗ | ꡘ | ꡙ | ꡚ | ꡛ | ꡜ | ꡝ | ꡞ | ꡟ |
| U+A86x | ꡠ | ꡡ | ꡢ | ꡣ | ꡤ | ꡥ | ꡦ | ꡧ | ꡨ | ꡩ | ꡪ | ꡫ | ꡬ | ꡭ | ꡮ | ꡯ |
| U+A87x | ꡰ | ꡱ | ꡲ | ꡳ | ꡴ | ꡵ | ꡶ | ꡷ | ||||||||
| หมายเหตุ | ||||||||||||||||
อ้างอิง
- "CHINESE-IRANIAN RELATIONS viii. Persian Lang. – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.
- "BabelStone : ʼPhags-pa Script : Description". www.babelstone.co.uk. สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.
- Theobald, Ulrich. "The ʼPhags-pa Script (www.chinaknowledge.de)". www.chinaknowledge.de (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.
- "BabelStone : Phags-pa Script : Overview". www.babelstone.co.uk. สืบค้นเมื่อ 2019-06-28.
อ่านเพิ่ม
- (2006). A Handbook of ʼPhags-pa Chinese. ABC Dictionary Series. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN . สืบค้นเมื่อ 24 April 2014.
- Denlinger, Paul. B. (1963). Chinese in Hp'ags-pa Script. สืบค้นเมื่อ 24 April 2014.
- Everding, Karl-Heinz (2006). Herrscherurkunden aus der Zeit des mongolischen Großreiches für tibetische Adelshäuser, Geistliche und Klöster. Teil 1: Diplomata Mongolica. Mittelmongolische Urkunden in ʼPhags-pa-Schrift. Eidtion, Übersetzung, Analyse. Halle: International Institute for Tibetan and Buddhist Studies. ISBN .
- (1957). The Mongolian Monuments in hP´ags-pa Script (Second ed.). Wiesbaden: Harrassowitz.
- (1985). Writing Systems: A Linguistic Introduction. Great Britain: Anchor Brenton Ltd. ISBN .
- (1981). Grundlagen tibetischer Siegelkunde. Eine Untersuchung über tibetische Siegelaufschriften in ʼPhags-pa-Schrift. Sankt Augustin: VGH Wissenschaftsverlag. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- BabelStone: ʼPhags-pa Script (with free fonts)
- Omniglot: ʼPhags-pa script
- Ancientscripts: hPhags-pa
 | บทความภาษานี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xksrphkpa thiebt འཕགས པ iwli ʼPhags pa phinxinthiebt pagba hruxxksrphks pa xngkvs Phags pa alphabet pradisthkhunodyphrathiebtchuxocekinechxkyaphkpainpi kh s 1269 tamkhasngkhxngkubilkhanaehngckrwrrdimxngoklephuxichsahrbekhiynphasamxngokeliy sunginkhnannphasamxngokeliyedimekhiyndwyxksrxuykursungimehmaakbesiynginphasa phkpaxxkaebbxksrihmodyichxksrthiebtepnaebb epnxksrchnidediywintrakulxksrphrahmithiekhiyninaenwtngcakbnlnglang aelacaksayipkhwa phyychnathuktwmiesiyngsraxatidtw aelacaisrupsrahaktxngkarxxkesiyngsraxunxksrphkpahnahnngsuxsusuxhuyeya 書史會要 aesdngxksrphkpa 41 twchnidxksrphupradisthocekinechxkyaphkpachwngyukhkh s 1269 praman kh s 1360thisthangVertical left to right phasaphudcin mxngokeliy epxresiy snskvt thiebt xuykurxksrthiekiywkhxngrabbaemihexxorklifxiyiptchudtwxksrfiniechiychudtwxksraexraemxikphrahmi a khuptathiebtxksrphkparabblukxksrchyanwchrathrngehliymrabbphinxngelpcha mnipura marechnISO 15924Phag 331 Phags payuniokhdyuniokhdaefngPhags pachwngyuniokhdU A840 U A87F a tndaenidesmitikkhxngxksrphrahmiyngimepnthiyxmrb bthkhwamniprakxbdwyinsthxksrsakl IPA sahrbkhaaenanaebuxngtnekiywkbsylksn IPA oprddu sahrbkhwamaetktangrahwang aela duthi sthxksrsakl wngelbehliymaelathbpayhlumsphchawkhristcakechwiynocwin kh s 1314 micarukekhiyninxksrphkpawa ꡖꡟꡃ ꡚꡦ ꡗꡃ ꡚꡞ ꡏꡟ ꡈꡓ ung she yang shi mu taw 翁舍楊氏墓道 aeplwa xnusrnsthanhlumfngsphkhxnghyang ewingesx swnxksrcintwelkdansaykhwainphaphekhiynwa 延祐甲寅 aela 良月吉日exksarekhiyndwyxksrphkpa xksrniichekhiynaelathxdesiyngklumphasacin klumphasathiebt mxngokeliy xuykur snskvt epxresiy aelaphasarxbkhanginsmyrachwngshywnichekhiynphasamxngokeliy ekhyphbcarukxksrphkpathiichekhiyn phasacin phasathiebt phasasnskvt phasaepxresiy aelaphasaxuykurdwyyuniokhdxksrphkpaidthukbrrculnginyuniokhdtngaetewxrchn 5 0 ineduxnkrkdakhm 2006 chwngrhs U A840 U A877 phkpa 1 2 Unicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU A84x ꡀ ꡁ ꡂ ꡃ ꡄ ꡅ ꡆ ꡇ ꡈ ꡉ ꡊ ꡋ ꡌ ꡍ ꡎ ꡏU A85x ꡐ ꡑ ꡒ ꡓ ꡔ ꡕ ꡖ ꡗ ꡘ ꡙ ꡚ ꡛ ꡜ ꡝ ꡞ ꡟU A86x ꡠ ꡡ ꡢ ꡣ ꡤ ꡥ ꡦ ꡧ ꡨ ꡩ ꡪ ꡫ ꡬ ꡭ ꡮ ꡯU A87x ꡰ ꡱ ꡲ ꡳ hmayehtu 1 tngaetyuniokhdewxrchn 14 0 2 phunthisiethakhuxswnthiimidkahndtwxksrxangxing CHINESE IRANIAN RELATIONS viii Persian Lang Encyclopaedia Iranica www iranicaonline org subkhnemux 2019 06 28 BabelStone ʼPhags pa Script Description www babelstone co uk subkhnemux 2019 06 28 Theobald Ulrich The ʼPhags pa Script www chinaknowledge de www chinaknowledge de phasaxngkvs subkhnemux 2019 06 28 BabelStone Phags pa Script Overview www babelstone co uk subkhnemux 2019 06 28 xanephim 2006 A Handbook of ʼPhags pa Chinese ABC Dictionary Series Honolulu University of Hawai i Press ISBN 978 0 8248 3000 7 subkhnemux 24 April 2014 Denlinger Paul B 1963 Chinese in Hp ags pa Script subkhnemux 24 April 2014 Everding Karl Heinz 2006 Herrscherurkunden aus der Zeit des mongolischen Grossreiches fur tibetische Adelshauser Geistliche und Kloster Teil 1 Diplomata Mongolica Mittelmongolische Urkunden in ʼPhags pa Schrift Eidtion Ubersetzung Analyse Halle International Institute for Tibetan and Buddhist Studies ISBN 978 3 88280 074 6 1957 The Mongolian Monuments in hP ags pa Script Second ed Wiesbaden Harrassowitz 1985 Writing Systems A Linguistic Introduction Great Britain Anchor Brenton Ltd ISBN 978 0 09 156980 8 1981 Grundlagen tibetischer Siegelkunde Eine Untersuchung uber tibetische Siegelaufschriften in ʼPhags pa Schrift Sankt Augustin VGH Wissenschaftsverlag ISBN 978 3 88280 011 1 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb xksrphkpa BabelStone ʼPhags pa Script with free fonts Omniglot ʼPhags pa script Ancientscripts hPhags pa bthkhwamphasaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk