Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
มณฑลมหาราษฎร์ เป็นมณฑลหนึ่งในการปกครองส่วนภูมิภาคระบบมณฑลเทศาภิบาลของราชอาณาจักรสยามที่แบ่งออกจากมณฑลพายัพในปี พ.ศ. 2458 ครอบคลุมพื้นที่ทางด้านตะวันออกของมณฑลพายัพเดิม
| มณฑลมหาราษฎร์ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| มณฑลเทศาภิบาล | |||||||||
| พ.ศ. 2459 – 2469 | |||||||||
 แผนที่แสดงหัวเมืองในมณฑลมหาราษฎร์ | |||||||||
| เมืองหลวง | แพร่ | ||||||||
| การปกครอง | |||||||||
| • ประเภท | สมุหเทศาภิบาลต่างพระเนตรพระกรรณ | ||||||||
| สมุหเทศาภิบาล | |||||||||
• พ.ศ. 2459–2465 | (คนแรก) | ||||||||
• พ.ศ. 2465–2466 | |||||||||
• พ.ศ. 2466–2469 | (คนสุดท้าย) | ||||||||
| ยุคทางประวัติศาสตร์ | รัตนโกสินทร์ | ||||||||
• แยกออกมาจากมณฑลพายัพ | 1 เมษายน พ.ศ. 2459 | ||||||||
• ยุบรวมกับมณฑลพายัพอีกครั้งหนึ่ง | 31 มีนาคม พ.ศ. 2469 | ||||||||
| |||||||||
| ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ |  ไทย | ||||||||
ประวัติ
ในปี พ.ศ. 2458 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้แยกนครลำปาง นครแพร่ และนครน่าน ออกเป็นมณฑลมหาราษฎร์ เนื่องจากมณฑลพายัพเป็นมณฑลที่มีเมืองใหญ่หลายเมือง และเมืองเหล่านั้นมีท้องที่กว้าง แยกอยู่ตามลุ่มน้ำถึง 3 ลุ่มน้ำ คือ ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ลุ่มน้ำของ(โขง) ลุ่มน้ำคง(สาระวิน) มีพื้นที่ครอบคลุมทางด้านตะวันออกของมณฑลพายัพเดิม ตั้งสำนักข้าหลวงใหญ่มณฑลที่เมืองนครแพร่ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้มหาอำมาตย์ตรีพระยาเพชรรัตน์สงคราม เป็นสมุหเทศาภิบาล และมหาอำมาตย์โทเจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐ์ศักดิ์ เป็นอุปราชมณฑลผู้ตรวจตรากำกับราชการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ยุบมณฑลมหาราษฎร์รวมกันมณฑลพายัพตามเดิม
รายพระนามและรายนามผู้ปกครอง
เจ้าผู้ครองนครลำปาง
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 13 | พลตรี เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต | เจ้านครลำปาง | ทิพย์จักร | พ.ศ. 2440 - 2465 |
| 14 | เจ้าราชบุตร (แก้วเมืองพวน ณ ลำปาง) | รั้งตำแหน่งเจ้านครลำปาง | ทิพย์จักร | พ.ศ. 2465 - 2468 |
เจ้าผู้ครองนครน่าน
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 8 | พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช | พระเจ้านครน่าน | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | พ.ศ. 2436 - 2461 |
| 9 | เจ้ามหาพรหมสุรธาดา | เจ้านครน่าน | ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ | พ.ศ. 2461 - 2474 |
เจ้าผู้ครองนครแพร่
ตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครแพร่ถูกยกเลิกในปี พ.ศ. 2445
สมุหเทศาภิบาล
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 1 | มหาอำมาตย์ตรี พระยาเพชรรัตน์สงคราม | สมุหเทศาภิบาลมณฑลมณฑลมหาราษฎร์ | - | พ.ศ. 2458 - 2468 |
อุปราชมณฑล
| ลำดับ | พระนาม/นาม | ตำแหน่ง | ราชวงศ์ | ช่วงเวลา |
|---|---|---|---|---|
| 1 | มหาอำมาตย์โท เจ้าพระยาสุรสีห์วิสิษฐศักดิ์ (เชย กัลยาณมิตร) | อุปราชมณฑลมณฑลมหาราษฎร์ | - | พ.ศ. 2458 - 2468 |
โรงเรียนประจำมณฑลมหาราษฎร์
- โรงเรียนชายประจำมณฑลมมหาราษฎร์"พิริยาลัย" ปัจจุบันคือ โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร่
- โรงเรียนสตรีประจำมณฑลมมหาราษฎร์"นารีรัตน์" ปัจจุบันคือ โรงเรียนนารีรัตน์จังหวัดแพร่
แหล่งอ้างอิงอื่น
ชัยวัฒน์ ปะสุนะ. (2564). ระบอบอาณานิคมของอังกฤษในพม่าและแหลมมลายู กับการจัดการมณฑลพายัพของรัฐสยาม ค.ศ. 1894-1933. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อ้างอิง
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-10-20. สืบค้นเมื่อ 2013-01-16.
- ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2466 เล่มที่ 40 หน้า82
 | บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
mnthlmharasdr epnmnthlhnunginkarpkkhrxngswnphumiphakhrabbmnthlethsaphibalkhxngrachxanackrsyamthiaebngxxkcakmnthlphayphinpi ph s 2458 khrxbkhlumphunthithangdantawnxxkkhxngmnthlphayphedimmnthlmharasdrmnthlethsaphibalph s 2459 2469 aephnthiaesdnghwemuxnginmnthlmharasdremuxnghlwngaephrkarpkkhrxng praephthsmuhethsaphibaltangphraentrphrakrrnsmuhethsaphibal ph s 2459 2465 khnaerk ph s 2465 2466 ph s 2466 2469 khnsudthay yukhthangprawtisastrrtnoksinthr aeykxxkmacakmnthlphayph1 emsayn ph s 2459 yubrwmkbmnthlphayphxikkhrnghnung31 minakhm ph s 2469kxnhna thdipmnthlphayph mnthlphayphpccubnepnswnhnungkhxng ithyprawtiinpi ph s 2458 phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw oprdihaeyknkhrlapang nkhraephr aelankhrnan xxkepnmnthlmharasdr enuxngcakmnthlphayphepnmnthlthimiemuxngihyhlayemuxng aelaemuxngehlannmithxngthikwang aeykxyutamlumnathung 3 lumna khux lumnaecaphraya lumnakhxng okhng lumnakhng sarawin miphunthikhrxbkhlumthangdantawnxxkkhxngmnthlphayphedim tngsankkhahlwngihymnthlthiemuxngnkhraephr aelathrngphrakrunaoprdeklaihmhaxamatytriphrayaephchrrtnsngkhram epnsmuhethsaphibal aelamhaxamatyothecaphrayasursihwisisthskdi epnxuprachmnthlphutrwctrakakbrachkar txmainpi ph s 2469 phrabathsmedcphrapkeklaecaxyuhw oprdihyubmnthlmharasdrrwmknmnthlphayphtamedimrayphranamaelaraynamphupkkhrxngecaphukhrxngnkhrlapang ladb phranam nam taaehnng rachwngs chwngewla13 phltri ecabuywathywngsmanit ecankhrlapang thiphyckr ph s 2440 246514 ecarachbutr aekwemuxngphwn n lapang rngtaaehnngecankhrlapang thiphyckr ph s 2465 2468ecaphukhrxngnkhrnan ladb phranam nam taaehnng rachwngs chwngewla8 phraecasuriyphngsphritedch phraecankhrnan rachwngstinmhawngs ph s 2436 24619 ecamhaphrhmsurthada ecankhrnan rachwngstinmhawngs ph s 2461 2474ecaphukhrxngnkhraephr taaehnngecaphukhrxngnkhraephrthukykelikinpi ph s 2445 smuhethsaphibal ladb phranam nam taaehnng rachwngs chwngewla1 mhaxamatytri phrayaephchrrtnsngkhram smuhethsaphibalmnthlmnthlmharasdr ph s 2458 2468xuprachmnthl ladb phranam nam taaehnng rachwngs chwngewla1 mhaxamatyoth ecaphrayasursihwisisthskdi echy klyanmitr xuprachmnthlmnthlmharasdr ph s 2458 2468orngeriynpracamnthlmharasdrorngeriynchaypracamnthlmmharasdr phiriyaly pccubnkhux orngeriynphiriyalycnghwdaephr orngeriynstripracamnthlmmharasdr narirtn pccubnkhux orngeriynnarirtncnghwdaephraehlngxangxingxunchywthn pasuna 2564 rabxbxananikhmkhxngxngkvsinphmaaelaaehlmmlayu kbkarcdkarmnthlphayphkhxngrthsyam kh s 1894 1933 withyaniphnthmhabnthit phakhwichaprawtisastr khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly xangxing PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2014 10 20 subkhnemux 2013 01 16 rachkiccanuebksa wnthi 8 emsayn ph s 2466 elmthi 40 hna82 bthkhwampraeths dinaedn hruxekhtkarpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk