ฟาโรห์วาซาส

วาซาด เป็นฟาโรห์แห่งอียิปต์โบราณในช่วงสมัยระหว่างกลางที่สอง ตามที่นักไอยคุปต์วิทยา คิม ไรโฮลท์ และ ระบุว่า พระองค์ทรงเป็นผู้ปกครองจากราชวงศ์ที่สิบสี่แห่งอียิปต์ ซึ่งทรงครองราชย์ประมาณ 1700 ปีก่อนคริสตกาล ในฐานะฟาโรห์แห่งราชวงศ์ที่สิบสี่ พระทรงจะทรงครองราชย์จากเมืองอวาริสเหนือดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์ฝั่งตะวันออก และอาจจะครอบคลุมถึงเหนือดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำฝั่งตะวันตกด้วยราชวงศ์ที่สิบสาม ซึ่งมีศูนย์การปกครองอยู่ในเมืองเมมฟิส ก็ปกครองบริเวณอียิปต์ตอนกลางและตอนบนในเวลาเดียวกัน อีกด้านหนึ่ง ตามคำกล่าวขอ และ พระองค์ทรงเป็นผู้ปกครองจากราชวงศ์ที่สิบหก และเป็นข้าราชบริพารของผู้ปกครองฮิกซอสจากราชวงศ์ที่สิบห้าซึ่งข้อสันนิษฐานดังกล่าวถูกถกเถียงกันในวิชาไอยคุปต์วิทยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพราะไรโฮลต์และคนอื่นๆ โต้แย้งว่าราชวงศ์ที่สิบหกเป็นอาณาจักรอิสระที่ปกครองบริเวณธีบส์ มากกว่าจะเป็นราชวงศ์ท้องถิ่นที่อยู่ใต้การปกครองของฟาโรห์ชาวฮิกซอส

วาซาด
อูอาซาด, วาดเจด, วาซา, อูอัตเชด
ตราประทับสคารับของฟาโรห์ซาวาดที่วาดขึ้นโดย
ฟาโรห์
รัชกาล	ราว 1700 ปีก่อนคริสตกาล, เป็นไปได้ว่า 3–4 ปี (ไรโฮลท์)
พระปรมาภิไธย (พระนามครองราชย์) ไม่ทราบ, อาจจะ เซเฮบเร หรือ เมอร์ดเจฟาเร (ไรโฮลท์) (พระนามประสูติ) วาซาด Nṯr-nfr W3ḏ-d di-ˁnḫ เทพเจ้าอันดีงาม, วาซาด, ผู้ทรงให้ชีวิต
ราชวงศ์	ราชวงศ์ที่สิบสี่

หลักฐานยืนยัน

ปรากฏตราประทับสคารับจำนวนหน้าชิ้นที่มีความเกี่ยวกับพระองค์ ซึ่งทั้งหมดปรากฏพระนามของพระองค์ว่า วาซาด และไม่ปรากฏพระนามนำหน้าของพระองค์ ด้วยเหตุนี้ จึงเป็นเรื่องยากที่จะเชื่อมโยงพระองค์กับผู้ปกครองที่กล่าวถึงในบันทึกพระนามแห่งตูริน ซึ่งจะบันทึกแค่เพียงพระนามนำหน้าเท่านั้นที่หลงเหลือสำหรับฟาโรห์จากราชวงศ์ที่สิบสี่ ขณะนี้ตราประทับของพระองค์อยู่ใน (19/64) ในพิพิธภัณฑ์อังกฤษ (BM EA 32319) ในพิพิธภัณฑ์อียิปต์ (CG 36029) และในชุดสะสมส่วนตัว และชิ้นสุดท้ายถูกขโมยไปเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ในที่สุด ส่วนตราประทับซึ่งขณะนี้อยู่ในพิพิธภัณฑ์เพตรี (UC 11617) ที่เคยเชื่อว่าเป็นของพระองค์ในอดีต แต่ปัจจุบันเชื่อกันว่าไม่ใช่ของพระองค์

ตำแหน่งตามลำดับเวลา

เนื่องจากปรากฏเพียงพระนาม วาซาด เท่านั้นที่ได้รับการยืนยัน ความพยายามที่จะระบุพระนามนำหน้าที่เกี่ยวข้องกับพระองค์นั้นยังคงเป็นการคาดเดา อย่างไรก็ตาม ไรโฮลท์เสนอว่าลำดับของตราประทับในช่วงราชวงศ์ที่สิบสี่แสดงให้เห็นว่า พระองค์ทรงขึ้นครองราชย์ต่อจากฟาโรห์เนเฮซิ นอกจากนี้ "มีฟาโรห์เพียงไม่กี่พระองค์ที่ทรงปกครองระหว่างรัชสมัยของฟาโรห์เนเฮซิและฟาโรห์ยาคุบ-ฮาร์เท่านั้นที่ได้รับการยืนยันจากแหล่งหลักฐานร่วมสมัย" ไรโฮลท์ตั้งข้อสังเกตว่า อาจจะระบุตัวตนของพระองค์กับหนึ่งในผู้สืบทอดพระราชบัลลังก์ของฟาโรห์เนเฮซิที่มีการครองราชย์ยาวนานที่สุด ไม่ว่าจะเป็นฟาโรห์เซเฮบเรหรือฟาโรห์เมอร์ดเจฟาเร (ในบันทึกพระนามแห่งตูริน คอลัมน์ที่ 9 บรรทัดที่ 4 และ 5 ตามลำดับ) ฟาโรห์ทั้งสองพระองค์นี้ทรงครองราชย์อยู่สามถึงสี่ปี

ในการศึกษาก่อนหน้านี้ เยือร์เกิน ฟอน เบคเคอราธเชื่อว่า พระองค์เป็น "ฮิกซอสน้อย" ซึ่งเป็นผู้ปกครองจากราชวงศ์ที่สิบหก และเป็นข้าราชบริพารของราชวงศ์ที่สิบห้า อย่างไรก็ตาม ไรโฮลท์ได้แสดงให้เห็นว่า ราชวงศ์ที่สิบหกประกอบด้วยฟาโรห์ที่ทรงปกครองธีบส์และภูมิภาคบริเวณนั้นตั้งแต่ 1650 ปีก่อนคริสตกาล จนกระทั่งการพิชิตเมืองโดยกลุ่มชาวฮิกซอสเมื่อราว 1580 ปีก่อนคริสตกาล

อ้างอิง

1. : A history of Egypt from the earliest times to the 16th dynasty,(1897), available copyright-free here
2. : The Political Situation in Egypt during the Second Intermediate Period, c.1800–1550 BC, Carsten Niebuhr Institute Publications, vol. 20. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, 1997, excerpts available online here.
3. : Handbuch der ägyptischen Königsnamen, Münchner ägyptologische Studien, Heft 49, Mainz: P. von Zabern, 1999, ISBN , available online 2015-12-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน see p. 120–121.
4. Darrell D. Baker: The Encyclopedia of the Pharaohs: Volume I - Predynastic to the Twentieth Dynasty 3300–1069 BC, Stacey International, ISBN , 2008, p. 489-490
5. Scarab UC 11617^[]
6. Jürgen von Beckerath: Untersuchungen zur politischen Geschichte der Zweiten Zwischenzeit in Ägypten, Glückstadt, 1964
7. Jürgen von Beckerath: Chronologie des pharaonischen Ägyptens, Münchner Ägyptologische Studien 46, Mainz am Rhein, 1997