พระบาทสมเด็จพระบรมนาถนโรดมสุรามฤต

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต (เขมร: នរោត្តម សុរាម្រិត, Nôroŭttâm Sŏréamrĭt; 6 มีนาคม ค.ศ. 1896 – 3 เมษายน ค.ศ. 1960) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 113 แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ทรงเป็นพระมหากษัตริย์กัมพูชายุคใหม่พระองค์ที่ 4 นับตั้งแต่กัมพูชาตกเป็นอาณานิคมของฝรั่งเศส

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤตใน ค.ศ. 1959
พระมหากษัตริย์กัมพูชา
ครองราชย์	2 มีนาคม ค.ศ. 1955 – 3 เมษายน ค.ศ. 1960
ราชาภิเษก	5 มีนาคม ค.ศ. 1955
ก่อนหน้า	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครองราชย์ครั้งแรก)
ถัดไป	พระนโรดม สีหนุ ในฐานะประมุขแห่งรัฐกัมพูชา
นายกรัฐมนตรี	ดูรายชื่อ เลง เงต พระนโรดม สีหนุ อวม เชียง ซุน พระนโรดม สีหนุ คิม ทิต พระนโรดม สีหนุ ซัม ยุน พระนโรดม สีหนุ ซิม วาร์ เอก ยิ อึน แปน นุต ซิม วาร์ พระนโรดม สีหนุ
พระราชสมภพ	6 มีนาคม ค.ศ. 1896(1896-03-06) พนมเปญ กุมพูชา อินโดจีนของฝรั่งเศส
สวรรคต	3 เมษายน ค.ศ. 1960(1960-04-03) (64 ปี) พระราชวังเขมรินทร์ พนมเปญ ราชอาณาจักรกัมพูชา
คู่อภิเษก	พระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิริวัฒนา (อภิเษก 1920 ตัวพระองค์สวรรคต 1960)
พระราชบุตร	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ พระองค์เจ้านโรดม วิชรา สมเด็จกรมขุนนโรดม สิริวุธ พระองค์เจ้านโรดม ปรียาโสภณ
พระนามเต็ม พระบาทสมเด็จพระนโรดม​สุรามฤต วิสุทธมหาขัตติยวงศ์ วิสิษฐ​หริพงศ์ คุณาดิเรก​ธรรมจริโยดม บรมบพิตร พระเจ้าพระราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นเจ้าชีวิตอยู่หัว
ราชวงศ์	ราชวงศ์วรมัน (สายราชสกุลนโรดม)
พระราชบิดา	สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส
พระราชมารดา	พระองค์เจ้านโรดม พงางาม
ศาสนา	พุทธ

พระราชประวัติ

พระมหากษัตริย์แห่งกัมพูชายุคใหม่
	สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร
	พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์
	พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 1)
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ครั้งที่ 2)
	พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี

พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต ทรงมีพระนามโดยพิสดารว่า พระบาทสมเด็จพระนโรดม​สุรามฤต วิสุทธมหาขัตติยวงศ์ วิสิษฐ​หริพงศ์ คุณาดิเรก​ธรรมจริโยดม บรมบพิตร พระเจ้าพระราชอาณาจักรกัมพูชา เป็นเจ้าชีวิตอยู่หัว เสด็จพระราชสมภพเมี่อวันที่ 6 มีนาคม พ.ศ. 2439 มีพระนามเดิมคือ นักองมจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม สุรามฤต พระโอรสของสมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส (ค.ศ. 1872 - 1945) กับพระองค์เจ้านโรดม พงางาม (ค.ศ. 1874 - 1944) เป็นพระภาติยะ (ลูกพี่ชาย) และพระชามาดา (ลูกเขย) ของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ กษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 3

ทรงอภิเษกสมรสกับพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์มุนีวงศ์ กุสุมะนารีรัตน์สิริวัฒนา พระราชธิดาของพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2463 มีพระราชโอรสองค์สำคัญคือ พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ซึ่งเป็นกษัตริย์แห่งกัมพูชาสมัยใหม่พระองค์ที่ 4

เหตุการณ์ในรัชสมัย

วิดีโอหลายคลิปจากแหล่งข้อมูลภายนอก
พระพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พระราชอาณาจักรกัมพูชา สมัยสังคมราษฎรนิยม (ภาษาเขมร ตอนที่ 1) ที่ยูทูบ}
พระพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พระราชอาณาจักรกัมพูชา สมัยสังคมราษฎรนิยม (ภาษาเขมร ตอนที่ 2) ที่ยูทูบ}
พระพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พระราชอาณาจักรกัมพูชา สมัยสังคมราษฎรนิยม (ภาษาเขมร ตอนที่ 3) ที่ยูทูบ}

หลังกัมพูชาได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2496 สมเด็จพระบรมนาถนโรดม สีหนุผู้เป็นพระราชโอรสของพระองค์ได้สละราชสมบัติเพื่อลงเล่นการเมืองและสมัครรับเลือกตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา (ภายใต้สังกัดพรรคสังคมราษฎร์นิยมของพระองค์เอง) ทำให้กัมพูชาเข้าสู่ยุคการปกครองโดยสังคมราษฎรนิยมในที่สุด พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤตจึงทรงได้รับอัญเชิญเสด็จขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติเมี่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2498 และทรงอยู่ในราชสมบัติตราบจนเสด็จสวรรคตเมี่อวันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2503 ภายหลังการเสด็จสวรรคต ทรงได้รับการถวายพระนามว่า "พระมหากาญจนโกศ"

ในระหว่างที่พระองค์ทรงครองราชย์นั้นราชอาณาจักรกัมพูชามีปัญหาคดีปราสาทพระวิหารกับไทย ทำให้พระองค์ได้ทรงตรัสบริภาษประเทศไทยให้พระสีหนุทรงฟังหลายครั้ง

อนึ่ง ก่อนพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต จะทรงขึ้นครองราชย์ พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ทำนองเพลง "นครราช" เป็นเพลงชาติของกัมพูชา ร่วมกับครูเพลงชาวฝรั่งเศสอีก 2 คน เพลงนครราชนี้ได้รับทำนองที่คล้ายกับเพลงชาติญี่ปุ่น "คิมิงะโยะ" และได้รับการบรรเลงในโอกาสสำคัญ 2 ครั้งได้แก่ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกจนถึงพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพของพระองค์

พระบรมราชานุสรณ์

• พระบรมรูปขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
• จากซ้ายไปขวา พระบรมรูปขี้ผึ้งของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต และสมเด็จพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์ กุสุมะ นารีรัตน์ สิริวัฒนา พระอัครมเหสี ประดิษฐานที่ พิพิธภัณฑ์หมู่บ้านวัฒนธรรมเขมร จังหวัดเสียมราฐ

รางวัลและเครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ในประเทศ

• เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชอาณาจักรกัมพูชา ชั้นมหาเสรีวัฒน์
• เครื่องราชอิสริยาภรณ์มุนีสาราภัณฑ์ ชั้นมหาเสรีวัฒน์

ลาว	พ.ศ. 2498	เครื่องราชอิสริยาภรณ์ล้านช้างร่มขาว
สหภาพโซเวียต	พ.ศ. 2499	เครื่องอิสริยาภรณ์ซูโวรอฟ ชั้นที่ 1
เช็กเกีย	พ.ศ. 2499	เครื่องอิสริยาภรณ์ราชสีห์ขาว ชั้นที่ 1
ฝรั่งเศส	ไม่ทราบปี	เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นประถมาภรณ์
ไทย	ไม่ทราบปี	เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ฝ่ายหน้า)
ญี่ปุ่น	ไม่ทราบปี	เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันสูงส่งยิ่งดอกเบญจมาศ ชั้นสังวาลย์
เวียดนาม	ไม่ทราบปี	ชั้นประถมาภรณ์
รัฐเวียดนาม	ไม่ทราบปี	ชั้นประถมาภรณ์
พม่า	ไม่ทราบปี	ชั้นอัคคมหาสิริสุธัมมะ

พระราชตระกูล

พงศาวลีของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต

16. สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ               8. สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี                       17. สมเด็จพระมไหยิกา ขัติยาวงษ์ศิริเสโฐวโรดม               4. พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร                             18.               9. สมเด็จพระวรราชินี (แป้น)                       19.               2. สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส                                   20.               10.                       21.               5. เจ้าจอมมารดาเอี่ยม                             22.               11.                       23.               1. พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต                                         24. สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดีศรีสุริโยพรรณ               12. สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี                       25. สมเด็จพระมไหยิกา ขัติยาวงษ์ศิริเสโฐวโรดม               6. พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร                             13. สมเด็จพระวรราชินี (แป้น)                       3. พระองค์เจ้านโรดม พงางาม                                   14.                       7. เจ้าจอมมารดานวล                             15.

อ้างอิง

1. ព្រះ​នរោត្តម​សុរាម្រិត វិសុទ្ធ​មហា​ខត្តិ​វង្ស វិសិដ្ឋ​ហរិ​ពង្ស គុណាតិរេក​ធម្មចរិយោត្តម បរម​បពិត្រ ព្រះ​ចៅ​ព្រះ​រាជ​អាណាចក្រ​កម្ពុជា ជា​ម្ចាស់​ជីវិត​លើ​ត្បូង។ (ถอดเป็นอักษรไทยว่า พฺระ​บาท​สมฺเตจพฺระ​นโรตฺตม​สุรามฺริต วิสุทฺธ​มหา​ขตฺติ​วงฺส วิสิฎฺฐ​หริ​พงฺส คุณาติเรก​ธมฺมจริโยตฺตม บรม​บพิตฺร พฺระ​เจา​พฺระ​ราช​อาณาจกฺร​กมฺพุชา ชา​มฺจาส̍​ชีวิต​เลิ​ตฺบูงฯ)
2. ธิบดี บัวคำศรี. ชุด "อาเซียน" ในมิติประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์กัมพูชา. กรุงเทพฯ:เมืองโบราณ. 2555, หน้า 75
3. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-04. สืบค้นเมื่อ 2008-04-07.
4. สมเด็จกรมพระนโรดม สุทธารส เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร (นักองค์ราชาวดี) กษัตริย์องค์ที่ 2 กับเจ้าจอมเอี่ยมบุษบา (สกุลเดิม อภัยวงศ์) ทำให้สมเด็จพระนโรดทสุรามฤตทรงเป็นพระญาติชั้นเดียวกันกับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในรัชกาลที่ 6 ของสยาม โดยทั้งสองพระองค์มีคุณทวดคนเดียวกัน คือ พระสุพรรณพิศาล (กอง อภัยวงศ์) , ส่วนพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ มุนีวงศ์ เป็นพระราชโอรสของ พระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์ (นักองค์สีสุวัตถิ์) กษัตริย์องค์ที่ 3 ซึ่งเป็นพระอนุชา
5. ธิบดี บัวคำศรี. ความเป็นมาของบท "โนกอร์เรียช" เพลงชาติเขมร : การศึกษาเบื้องต้น ใน วารสารสังคมลุ่มน้ำโขง 2 (1 ม.ค.-เม.ย. 2549).
6. . เพลงชาติกัมพูชา ความแตกต่างทางการเมือง ในจุดร่วมแห่งอดีตที่รุ่งเรืองของ "พระนคร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน" ใน ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 25 ฉบับที่ 11 ประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2547

ก่อนหน้า		พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต		ถัดไป
พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ทรงสละราชสมบัติ)		พระมหากษัตริย์กัมพูชา (ราชสกุลนโรดม) (3 มีนาคม พ.ศ. 2498 - 3 เมษายน พ.ศ. 2503)		พระนโรดม สีหนุ ในฐานะประมุขแห่งรัฐ