พระตะบอง หรือ บัตดอมบอง (เขมร: បាត់ដំបង) เป็นเมืองหลักของจังหวัดพระตะบอง ทางตะวันตกเฉียงเหนือของกัมพูชา ก่อตั้งขึ้นเมื่อศตวรรษที่ 11 โดยกษัตริย์เขมร รู้จักกันในฐานะแหล่งปลูกข้าวชั้นนำของประเทศ สมัยก่อนเคยเป็นเมืองสยาม แต่ต่อมาก็ได้เป็นเมืองของกัมพูชา เมืองนี้ตั้งอยู่ริมแม่น้ำสังแก
พระตะบอง បាត់ដំបង | |
---|---|
เมือง | |
บนลงล่าง ซ้ายไปขวา: เมืองพระตะบอง, วัดด็อมเร็ยซอ, ตลาดใหญ่พระตะบอง, อนุสาวรีย์ตาตัมบอง, วัดพิพิธธาราม, , มุมสูง, ประเพณีแข่งเรือริมแม่น้ำสังแก | |
พระตะบอง ตำแหน่งของเมืองพระตะบอง | |
พิกัด: 13°06′N 103°12′E / 13.100°N 103.200°E | |
ประเทศ | กัมพูชา |
จังหวัด | พระตะบอง |
ก่อตั้ง | ศตวรรษที่ 11 |
อย่างเป็นทางการ | ค.ศ. 1907 |
การปกครอง | |
• ประเภท | เทศบาลนคร |
ประชากร (2009) | |
• ทั้งหมด | 250,000 คน |
เขตเวลา | (เวลามาตรฐานกัมพูชา) |
เว็บไซต์ | City of Battambang |
ประวัติศาสตร์
ในสมัยประวัติศาสตร์บริเวณเมืองพระตะบอง เป็นที่อยู่อาศัยของผู้คน จนกระทั่งมีการสร้างเป็นเมืองมาโดยตลอด ปรากฏหลักฐานที่เป็นศิลาจารึกภาษาสันสฤตและภาษาเขมรโบราณ ตั้งแต่สมัยก่อนเมืองพระนครถึงสมัยเมืองพระนคร แต่จากข้อมูลในศิลาจารึกที่พบในปัจจุบัน ยังไม่พบศิลาจารึกหลักใดกล่าวถึงชื่อเมืองพระตะบอง เข้าใจว่าชื่อเมืองพระตะบองเป็นการตั้งชื่อในภายหลัง เมืองพระตะบองมีศาสนสถานที่สร้างขึ้นในสมัยก่อนเมืองพระนครถึงสมัยเมืองพระนครตอนปลายจำนวนมาก ปราสาทที่มีขนาดใหญ่และค่อนข้างสมบูรณ์คือ และ เป็นต้น
จากจารึกวัดเอกพนม K.211 จารึกขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1570 ตรงกับ รัชสมัยของพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ในจารึกได้กล่าวถึง การถวายของจำนวนหนึ่งให้แก่เมืองที่ตั้งอยู่บริเวณใกล้เคียงปราสาทซึ่งประดิษฐานงพระกมรเตงอัญศิวลิงก์ เมืองนั้นชื่อว่าเมือง อโมฆะปุระ (Amoghapura) เอเตียน อายโมนิเยร์สันนิษฐานว่า พื้นที่ส่วนใหญ่ของพระตะบองปัจจุบัน น่าจะเคยเป็นเมือง อโมฆะปุระ ในสมัยเมืองพระนคร บทบาทของเมืองพระตะบองในประวัติศาสตร์เริ่มชัดเจนขึ้น ในสมัยหลังเมืองพระนคร เนื่องจากกัมพูชาได้ย้ายเมืองหลวงจากเมืองพระนครที่เคยเป็นศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองในสมัยเมืองพระนคร มาตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกเฉียงใต้ของทะเลสาบคือ เมือง พนมเปญ ละแวก และเมือง ทำให้พระตะบองกลายเป็นเมืองสำคัญที่ตั้งอยู่ระหว่างเส้นทางเดินทัพของสยามเพื่อไปรบกับเขมร ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลางจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ เส้นทางที่ใช้คือเส้นทางปราจีนบุรี-พระตะบองเป็นหลักแทนเส้นทางเมืองพิมาย-เมืองพระนครที่จะต้องอ้อมทะเลสาบ ชื่อเมืองพระตะบองจึงได้ปรากฏขึ้นในเอกสารพระราชพงศาวดารต่าง ๆ ทั้งของไทยและเขมร ในพระราชพงศาวดารของไทยปรากฏใน 2 ชื่อด้วยกันคือ เมืองปัตตะบองและเมืองพระตะบอง และในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นโดยเฉพาะในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมืองพระตะบองยังมีหน้าที่เป็นเมืองหน้าด่านของสยาม เพื่อป้องกันศึกสงครามกับญวน
หลังจากที่เมืองพระตะบองอยู่ภายใต้การปกครองสยามในต้นสมัยรัตนโกสินทร์ สยามได้แต่งตั้งเจ้าเมืองพระตะบองคนแรกชื่อ เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (แบน) เมื่อ พ.ศ. 2337 โดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ซึ่งการแต่งตั้งผู้นำของเมืองพระตะบองในระยะต่อมาก็ยังคงรับการแต่งตั้งจากกษัตริย์สยามจนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในสมัยนี้ฝรั่งเศสได้เริ่มเข้ามาตั้งอาณานิคมที่อินโดจีน ทางทิศตะวันออกของสยาม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ปฏิรูปเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองของสยาม คือการจัดดินแดนอำนาจการปกครองใหม่ เพื่อดึงอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางและเพื่อช่วยป้องกันอำนาจของพวกตะวันตก ใน พ.ศ. 2439 พระองค์ทรงได้โปรดเกล้าฯ ให้ 4 จังหวัดของเขมรคือ เมืองพระตะบอง เมืองเสียมราฐ เมืองศรีโสภณ และเมือง รวมกันเป็นมณฑลบูรพา และทรงแต่งตั้งพระยาศักดาภิเดชวรฤทธิ เป็นสมุหเทศาภิบาล ต่อมาทรงแต่งตั้ง เจ้าพระยาอภัยภูเบศร (ชุ่ม อภัยวงศ์) เป็นสมุหเทศาภิบาลแทน
ภูมิอากาศ
ข้อมูลภูมิอากาศของพระตะบอง | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 31.1 (88) | 33.3 (92) | 35 (95) | 35.6 (96) | 33.9 (93) | 32.8 (91) | 31.7 (89) | 31.7 (89) | 31.1 (88) | 30 (86) | 30 (86) | 30 (86) | 32.18 (89.9) |
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | 19.4 (67) | 21.1 (70) | 22.8 (73) | 24.4 (76) | 24.4 (76) | 24.4 (76) | 24.4 (76) | 24.4 (76) | 23.9 (75) | 23.3 (74) | 22.2 (72) | 20 (68) | 22.92 (73.3) |
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) | 5 (0.2) | 18 (0.7) | 48 (1.9) | 86 (3.4) | 157 (6.2) | 147 (5.8) | 155 (6.1) | 155 (6.1) | 259 (10.2) | 224 (8.8) | 84 (3.3) | 25 (1) | 1,364 (53.7) |
แหล่งที่มา: Weatherbase |
สถานที่น่าสนใจ
- ปราสาทบาเซ็ด : สร้างขึ้นระหว่างช่วงสมัย พระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 อยู่ที่หมู่บ้านบาเซ็ด ห่างจากเมือง 15 กิโลเมตร ใกล้ปราสาท มีบึงยาว 20 เมตร กว้าง 12 เมตร ลึก 10 เมตร ซึ่งบึงนี้ไม่เคยแห้งสักครั้ง
- วัดเอก หรือ วัดเอกพนม : สร้างใน พ.ศ. 1570 ช่วงสมัย พระเจ้าสุริยวรมันที่ 2
- ปราสาทบานัน : เริ่มสร้างโดย สร้างเสร็จโดย พระเจ้าชัยวรมันที่ 7
- วัดพิพิธธาราม, วัดปราบปัจจามิตร
- สถานที่อื่น ๆ : ปราสาทสนัง, ภูเขาพนมสำเภา , อุทยานเสกสก (เส็กสักรีสอร์ท) , นอร์รี (รถไฟไม้ไผ่) , ละครสัตว์พระตะบอง
เมืองพี่น้อง
อ้างอิง
- http://books.google.com/books?id=PD8DseEWyuoC
- Etienne Aymonier, Khmer Heritage in the Old Siamese Province of Cambodia with Special Emphasis on Temples, 94-96
- พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ ภาษาไทยเขมร (กรุงเทพฯ: คณะกรรมการสมาคมวัฒนธรรมไทย-กัมพูชา กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ, 2552), 64.
- ประชุมพงศาวดาร เล่ม 12 (ประชุมพงศาวดารภาคที่ 15-18) (กรุงเทพฯ : คุรุสภา, 2507), 137-138
- "Weatherbase: Historical Weather for Batdambang, Cambodia". Weatherbase. 2011. Retrieved on November 24, 2011.
บรรณานุกรม
- Analyzing Development Issues Trainees, ADI Team, and Cooperation Committee for Cambodia. Labour Migration to Thailand and the Thai-Cambodian Border Recent Trends in Four Villages of Battambang Province. Small-scale research report. [Phnom Penh?]: Cooperation Committee for Cambodia, 2003.
- Catalla, Rebecca F. Crossing Borders, Crossing Norms Vulnerability and Coping in Battambang Province. SCVCS report, #5. Phnom Penh, Cambodia: UNICEF/AFSC, 2000.
- Kassie, Alebachew, and Nguon Sokunthea. Credit and Landlessness Impact of Credit Access on Landlessness in Cheung Prey and Battambang Districts. Phnom Penh: Oxfam GB Cambodia Land Study Project, 2000.
- Mourer, Cécile, and Roland Mourer. The Prehistoric Industry of Laang Spean, Province of Battambang, Cambodia. Sydney: Australasian Medical Pub, 1970.
- Robinson, Court, Suphāng Čhanthawānit, and Lekha Nou. Rupture and Return Repatriation, Displacement, and Reintegration in Battambang Province, Cambodia. Bangkok: The Center, 1994.
- Grant Ross, Helen. Battambang = Pâtṭaṃpaṅ = Bad Dambaung = Le bâton perdu : histoire d'une ville. Phnom Penh, Cambodge: 3DGraphics Pub, 2003. in French and Khmer
- Tūc, Jhuaṅ. Battambang During the Time of the Lord Governor. Phnom Penh: Cedoreck, 1994.
- Vinary, Vonn. "All Our Livelihoods Are Dead" Landlessness and Aquatic Resources in Battambang Province. [Phnom Penh]: Oxfam GB Cambodia Land Study Project, 2000.
- Wallgren, Pia, and Ray Sano. Report on the Reconciliation Areas Based on in-Depth Interviews Conducted in Six Villages in Battambang, Banteay Meanchey and Siem Reap Provinces. Phnom Penh: UNDP/CARERE, 2000.
แหล่งข้อมูลอื่น
- All about Battambang and its surroundings (Touristic Guide Online)
- Battambang - The Rice Bowl of Cambodia (Official Website of the Provincial Town Battambang on www.battambang-town.gov.kh) 2007-10-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เขมร) (อังกฤษ)
- Phnom Bannon Hill Temple
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phratabxng hrux btdxmbxng ekhmr ប ត ដ បង epnemuxnghlkkhxngcnghwdphratabxng thangtawntkechiyngehnuxkhxngkmphucha kxtngkhunemuxstwrrsthi 11 odykstriyekhmr ruckkninthanaaehlngplukkhawchnnakhxngpraeths smykxnekhyepnemuxngsyam aettxmakidepnemuxngkhxngkmphucha emuxngnitngxyurimaemnasngaekphratabxng ប ត ដ បងemuxngbnlnglang sayipkhwa emuxngphratabxng wddxmerysx tladihyphratabxng xnusawriytatmbxng wdphiphiththaram mumsung praephniaekhngeruxrimaemnasngaekphratabxngtaaehnngkhxngemuxngphratabxngphikd 13 06 N 103 12 E 13 100 N 103 200 E 13 100 103 200praeths kmphuchacnghwdphratabxngkxtngstwrrsthi 11xyangepnthangkarkh s 1907karpkkhrxng praephthethsbalnkhrprachakr 2009 thnghmd250 000 khn ekhtewlaUTC 7 ewlamatrthankmphucha ewbistCity of Battambangprawtisastrinsmyprawtisastrbriewnemuxngphratabxng epnthixyuxasykhxngphukhn cnkrathngmikarsrangepnemuxngmaodytlxd prakthlkthanthiepnsilacarukphasasnsvtaelaphasaekhmrobran tngaetsmykxnemuxngphrankhrthungsmyemuxngphrankhr aetcakkhxmulinsilacarukthiphbinpccubn yngimphbsilacarukhlkidklawthungchuxemuxngphratabxng ekhaicwachuxemuxngphratabxngepnkartngchuxinphayhlng emuxngphratabxngmisasnsthanthisrangkhuninsmykxnemuxngphrankhrthungsmyemuxngphrankhrtxnplaycanwnmak prasaththimikhnadihyaelakhxnkhangsmburnkhux aela epntn cakcarukwdexkphnm K 211 carukkhunemux ph s 1570 trngkb rchsmykhxngphraecasuriywrmnthi 1 incarukidklawthung karthwaykhxngcanwnhnungihaekemuxngthitngxyubriewniklekhiyngprasathsungpradisthanngphrakmretngxysiwlingk emuxngnnchuxwaemuxng xomkhapura Amoghapura exetiyn xayomnieyrsnnisthanwa phunthiswnihykhxngphratabxngpccubn nacaekhyepnemuxng xomkhapura insmyemuxngphrankhr bthbathkhxngemuxngphratabxnginprawtisastrerimchdecnkhun insmyhlngemuxngphrankhr enuxngcakkmphuchaidyayemuxnghlwngcakemuxngphrankhrthiekhyepnsunyklangxanacthangkaremuxnginsmyemuxngphrankhr matngxyuthangdantawnxxkechiyngitkhxngthaelsabkhux emuxng phnmepy laaewk aelaemuxng thaihphratabxngklayepnemuxngsakhythitngxyurahwangesnthangedinthphkhxngsyamephuxiprbkbekhmr tngaetsmyxyuthyatxnklangcnthungsmyrtnoksinthr esnthangthiichkhuxesnthangpracinburi phratabxngepnhlkaethnesnthangemuxngphimay emuxngphrankhrthicatxngxxmthaelsab chuxemuxngphratabxngcungidpraktkhuninexksarphrarachphngsawdartang thngkhxngithyaelaekhmr inphrarachphngsawdarkhxngithypraktin 2 chuxdwyknkhux emuxngpttabxngaelaemuxngphratabxng aelainsmyrtnoksinthrtxntnodyechphaainsmyphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw emuxngphratabxngyngmihnathiepnemuxnghnadankhxngsyam ephuxpxngknsuksngkhramkbywn hlngcakthiemuxngphratabxngxyuphayitkarpkkhrxngsyamintnsmyrtnoksinthr syamidaetngtngecaemuxngphratabxngkhnaerkchux ecaphrayaxphyphuebsr aebn emux ph s 2337 odyphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolk sungkaraetngtngphunakhxngemuxngphratabxnginrayatxmakyngkhngrbkaraetngtngcakkstriysyamcnthungsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw insmynifrngessiderimekhamatngxananikhmthixinodcin thangthistawnxxkkhxngsyam phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw idptirupepliynaeplngrabbkarpkkhrxngkhxngsyam khuxkarcddinaednxanackarpkkhrxngihm ephuxdungxanacekhasusunyklangaelaephuxchwypxngknxanackhxngphwktawntk in ph s 2439 phraxngkhthrngidoprdekla ih 4 cnghwdkhxngekhmrkhux emuxngphratabxng emuxngesiymrath emuxngsriosphn aelaemuxng rwmknepnmnthlburpha aelathrngaetngtngphrayaskdaphiedchwrvththi epnsmuhethsaphibal txmathrngaetngtng ecaphrayaxphyphuebsr chum xphywngs epnsmuhethsaphibalaethnphumixakaskhxmulphumixakaskhxngphratabxngeduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudechliy C F 31 1 88 33 3 92 35 95 35 6 96 33 9 93 32 8 91 31 7 89 31 7 89 31 1 88 30 86 30 86 30 86 32 18 89 9 xunhphumitasudechliy C F 19 4 67 21 1 70 22 8 73 24 4 76 24 4 76 24 4 76 24 4 76 24 4 76 23 9 75 23 3 74 22 2 72 20 68 22 92 73 3 hyadnafa mm niw 5 0 2 18 0 7 48 1 9 86 3 4 157 6 2 147 5 8 155 6 1 155 6 1 259 10 2 224 8 8 84 3 3 25 1 1 364 53 7 aehlngthima Weatherbase wdphiphiththaramsthanthinasnicthnnsayhnunginemuxngphratabxngphaphaekaslkeruxngramaynawdphnmexk emuxngphratabxngprasathbaesd srangkhunrahwangchwngsmy phraecasuriywrmnthi 2 xyuthihmubanbaesd hangcakemuxng 15 kiolemtr iklprasath mibungyaw 20 emtr kwang 12 emtr luk 10 emtr sungbungniimekhyaehngskkhrng wdexk hrux wdexkphnm srangin ph s 1570 chwngsmy phraecasuriywrmnthi 2 prasathbann erimsrangody srangesrcody phraecachywrmnthi 7 wdphiphiththaram wdprabpccamitr sthanthixun prasathsnng phuekhaphnmsaepha xuthyanesksk eskskrisxrth nxrri rthifimiph lakhrstwphratabxngemuxngphinxng rthaekhlifxreniy shrthxemrika rthbrnedinbwrkh eyxrmnixangxinghttp books google com books id PD8DseEWyuoC Etienne Aymonier Khmer Heritage in the Old Siamese Province of Cambodia with Special Emphasis on Temples 94 96 phrarachphngsawdarkrungeka chbbhlwngpraesrith phasaithyekhmr krungethph khnakrrmkarsmakhmwthnthrrmithy kmphucha krmsarnieths krathrwngkartangpraeths 2552 64 prachumphngsawdar elm 12 prachumphngsawdarphakhthi 15 18 krungethph khuruspha 2507 137 138 Weatherbase Historical Weather for Batdambang Cambodia Weatherbase 2011 Retrieved on November 24 2011 brrnanukrmAnalyzing Development Issues Trainees ADI Team and Cooperation Committee for Cambodia Labour Migration to Thailand and the Thai Cambodian Border Recent Trends in Four Villages of Battambang Province Small scale research report Phnom Penh Cooperation Committee for Cambodia 2003 Catalla Rebecca F Crossing Borders Crossing Norms Vulnerability and Coping in Battambang Province SCVCS report 5 Phnom Penh Cambodia UNICEF AFSC 2000 ISBN 0910082413 Kassie Alebachew and Nguon Sokunthea Credit and Landlessness Impact of Credit Access on Landlessness in Cheung Prey and Battambang Districts Phnom Penh Oxfam GB Cambodia Land Study Project 2000 Mourer Cecile and Roland Mourer The Prehistoric Industry of Laang Spean Province of Battambang Cambodia Sydney Australasian Medical Pub 1970 Robinson Court Suphang Chanthawanit and Lekha Nou Rupture and Return Repatriation Displacement and Reintegration in Battambang Province Cambodia Bangkok The Center 1994 ISBN 9746311301 Grant Ross Helen Battambang Patṭaṃpaṅ Bad Dambaung Le baton perdu histoire d une ville Phnom Penh Cambodge 3DGraphics Pub 2003 ISBN 9799697441 in French and Khmer Tuc Jhuaṅ Battambang During the Time of the Lord Governor Phnom Penh Cedoreck 1994 Vinary Vonn All Our Livelihoods Are Dead Landlessness and Aquatic Resources in Battambang Province Phnom Penh Oxfam GB Cambodia Land Study Project 2000 Wallgren Pia and Ray Sano Report on the Reconciliation Areas Based on in Depth Interviews Conducted in Six Villages in Battambang Banteay Meanchey and Siem Reap Provinces Phnom Penh UNDP CARERE 2000 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb phratabxng All about Battambang and its surroundings Touristic Guide Online Battambang The Rice Bowl of Cambodia Official Website of the Provincial Town Battambang on www battambang town gov kh 2007 10 18 thi ewyaebkaemchchin ekhmr xngkvs Phnom Bannon Hill Temple