ตัวรับการยืด

ตัวรับการยืด (อังกฤษ: Stretch receptor) เป็นตัวรับแรงกล (mechanoreceptor) ที่ตอบสนองต่อการยืดอวัยวะและกล้ามเนื้อต่าง ๆ แล้วส่งข้อมูลโดยเป็นกระแสประสาทไปยังก้านสมองส่วนท้าย (medulla oblongata) ผ่านเส้นใยประสาทนำเข้า (afferent nerve fiber) ตัวอย่างรวมทั้งตัวรับการยืดที่กล้ามเนื้อแขนขา เอ็นแขนขา ที่หัวใจ ผนังลำไส้ใหญ่ และที่ปอด

ตัวรับการยืดยังพบที่หลอดเลือดแดงแครอทิด เป็นตัวเฝ้าตรวจความดันเลือด และมีผลให้ต่อมใต้สมองส่วนหลัง (posterior) ปล่อยฮอร์โมนลดปัสสาวะ (antidiuretic hormone คือ vasopressin) ซึ่งทำให้เส้นเลือดตีบลงด้วย

แบบต่าง ๆ รวมทั้ง

• Golgi tendon organ
• Muscle spindle ซึ่งเป็นตัวรับความรู้สึกกลางกล้ามเนื้อ มีหน้าที่ตรวจจับความเปลี่ยนแปลงความยาวของกล้ามเนื้อนั้น ๆ ซึ่งมีผลต่อการรับรู้อากัปกิริยาและการเคลื่อนไหวของร่างกาย
• Pulmonary stretch receptor เป็นตัวรับแรงกลที่พบในปอด เมื่อปอดขยาย มันก็ส่งกระแสประสาทเพิ่ม มีผลลดอัตราการหายใจ และเพิ่มการผลิตสารลดความตึงผิว (pulmonary surfactant) ของปอด
• Chordotonal organ ในแมลงและสัตว์ขาปล้อง ซึ่งใช้รับรู้ตำแหน่งของหนวด

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. "receptor", ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕, (แพทยศาสตร์) ๑. หน่วยรับความรู้สึก ๒. ตัวรับ, ที่รับ