จู้อิน หรือ จู้อินฝูเฮ่า (จีน: 注音符號; พินอิน: zhùyīnfúhào; เวด-ไจลส์: chu⁴yin¹fu²hao⁴ แปลว่า เครื่องหมายกำกับเสียง) เป็นระบบสัทอักษรสำหรับการถอดเสียงในภาษาจีน โดยเฉพาะภาษาจีนกลาง เป็นระบบกึ่งพยางค์ที่มีใช้อย่างกว้างขวางในสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ประกอบด้วยอักษร 37 ตัวและวรรณยุกต์ 4 ตัว ซึ่งเพียงพอที่จะใช้ถอดเสียงที่เป็นไปได้ในภาษาจีนกลาง
ปอพอมอฟอ จู้อินฝูเฮ่า | |
---|---|
ㄅㄞˇ ㄎㄜ ㄑㄩㄢˊ ㄕㄨ 百科全書 百科全书 (สารานุกรม) ในอักษรจู้อินฝูเฮ่า | |
ชนิด | |
ผู้ประดิษฐ์ | นำเสนอโดยรัฐบาลเป่ย์หยางของสาธารณรัฐจีน |
ช่วงยุค | ค.ศ. 1918 ถึง ค.ศ. 1958 ในจีนแผ่นดินใหญ่ (ใช้เสริมฮั่นยฺหวี่พินอินในทุกฉบับตั้งแต่ ค.ศ. 1960 ถึงปัจจุบันใน ค.ศ. 2016); ค.ศ. 1945 ถึงปัจจุบันในไต้หวัน |
ทิศทาง | Left-to-right, right-to-left |
อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ |
|
ระบบลูก | , , , , |
ระบบพี่น้อง | จีนตัวย่อ, คันจิ, ฮันจา, จื๋อโนม, คีตัน |
ISO 15924 | |
Bopo (285), Bopomofo | |
ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Bopomofo |
ช่วงยูนิโคด |
|
เครื่องหมายกำกับเสียงภาษาจีนกลาง | |||||||||||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 注音符號 | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวย่อ | 注音符号 | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
ถึงแม้ว่าจู้อินจะถูกจัดว่าเป็นชุดตัวอักษร (alphabet) อย่างหนึ่ง ระบบนี้ก็ไม่ได้ประกอบด้วยพยัญชนะกับสระ แต่ประกอบด้วย (syllable onset) กับ (syllable rime) ระบบนี้มีพื้นฐานจาก (rime table) ของภาษาจีน แต่ใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษร (diacritics) แทนเสียงวรรณยุกต์แยกออกจากเสียงสัมผัส ในฐานะชุดตัวอักษร พยัญชนะต้นพยางค์มีอักษรใช้แทน 21 ตัว ที่เหลือเป็นสระเดี่ยว สระประสม และสระที่มีพยัญชนะสะกดซึ่งใช้อักษรแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น luan จะเขียนเป็น ㄌㄨㄢ (l-u-an) ซึ่งอักษรตัวสุดท้ายใช้แทนสระที่มีพยัญชนะสะกด -an ทั้งชุด เป็นต้น (อย่างไรก็ตาม พยัญชนะสะกด -p, -t, -k ไม่มีการใช้ในภาษาจีนกลาง แต่มีในสำเนียงอื่น สามารถเขียนเป็นตัวห้อยของพยัญชนะเหล่านี้หลังเสียงสระแทน)
ในภาษาพูดทุกวันนี้ จู้อินมักถูกเรียกว่า ปอพอมอฟอ (ㄅㄆㄇㄈ: bopomofo) ซึ่งเป็นอักษรชุดแรกในระบบนี้ เอกสารอย่างเป็นทางการในบางโอกาสจะเรียกว่า Mandarin Phonetic Symbols I (國語注音符號第一式) หรือย่อเป็น MPS I (注音一式) ซึ่งชื่อนี้ไม่ค่อยปรากฏการใช้ในภาษาอื่น เลขโรมันที่ปรากฏหลังชื่อมีไว้เพื่อแยกแยะออกจากระบบ ที่คิดค้นขึ้นในยุคเดียวกันแต่ไม่มีการใช้งานแล้วในปัจจุบัน
ประวัติ
(讀音統一會: Commission on the Unification of Pronunciation) นำโดย (吳敬恆) นักภาษาศาสตร์และนักปรัชญา ดำเนินงานเมื่อ ค.ศ. 1912–1913 ในไต้หวัน ได้สร้างระบบแทนเสียงอ่านที่มีชื่อว่า กว๋ออินจื้อหมู่ (國音字母) หรือ จู้อินจื้อหมู่ (註音字母 หรือ 注音字母) โดยใช้พื้นฐานจากบันทึก จี้อินจื้อหมู่ (記音字母) ของ (章炳麟) นักนิรุกติศาสตร์ ซึ่งระบบใหม่นี้มีความแตกต่างจากระบบของจางบ้างเล็กน้อย เช่นการเพิ่มหรือตัดตัวอักษรบางตัวออกไป ฉบับร่างของระบบนี้ได้เผยแพร่โดยกระทรวงศึกษาธิการแห่งชาติของไต้หวันเมื่อ 11 กรกฎาคม ค.ศ. 1913 แต่ยังไม่ได้ประกาศรับรองอย่างเป็นทางการจนกระทั่ง 23 พฤศจิกายน ค.ศ. 1928
ต่อมา จู้อินจื้อหมู่ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น จู้อินฝูเฮ่า ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1930 ดังคำพูดโดย (John DeFrancis) จากหนังสือ ที่กล่าวไว้ว่า
สัญลักษณ์เหล่านี้เดิมมีชื่อเรียกว่า จู้อินจื้อหมู่ (ชุดอักษรแทนเสียง) ต่อมามีชื่อเรียกอีกชื่อว่า กว๋ออินจื้อหมู่ (ชุดอักษรแทนเสียงแห่งชาติ) แต่ด้วยเกรงว่ามันอาจถูกตีความเป็นระบบการเขียนอักขระแบบชุดตัวอักษรอิสระ ในปี ค.ศ. 1930 จึงเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น จู้อินฝูเฮ่า (สัญลักษณ์แทนเสียง)
— จอห์น เดอฟรังซิส
แต่ในเวลาต่อมา ระบบพินอินซึ่งประกาศใช้โดยจีนแผ่นดินใหญ่ เริ่มเข้ามาแทนที่ระบบจู้อิน ถึงแม้ว่าคำอ่านในพจนานุกรมมาตรฐานบางครั้งก็ระบุการถอดเสียงทั้งแบบพินอินและจู้อิน กระทรวงศึกษาธิการของไต้หวันได้พยายามที่จะยกเลิกการใช้งานระบบจู้อินมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว เนื่องจากความเห็นชอบที่จะใช้ระบบที่มีพื้นฐานบนอักษรละตินมากกว่า (เช่น MPS II) อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงนี้ดำเนินไปอย่างช้ามาก เนื่องจากความยากลำบากในการอบรมให้ครูโรงเรียนประถมทั้งหมดเข้าใจในระบบอักษรละตินใหม่นี้
การใช้งานในสมัยใหม่
วิธีการป้อนข้อมูล
จู้อินสามารถใช้เป็นสำหรับอักษรจีน เนื่องจากสามารถป้อนตามเสียงอ่านได้โดยตรง เป็นหนึ่งในไม่กี่วิธีที่สามารถพบได้ในคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลที่ไม่ได้ดาวน์โหลดหรือติดตั้งซอฟต์แวร์ใดเพิ่มเติม รวมทั้งการป้อนข้อมูลอักษรจีนบนโทรศัพท์มือถือ
การแปลศัพท์บนจอภาพ
ซอฟต์แวร์แปลศัพท์ภาษาจีนบนจอภาพสามารถนำไปใช้ได้หลายจุดประสงค์ จู้อินก็ถือเป็นแนวทางหนึ่งในการศึกษาเรียนรู้ภาษาจีนกลางสำหรับนักเรียนนักศึกษา อักษรจู้อินมีจำนวนตัวอักษรน้อยกว่า มีกฎการเปลี่ยนรูปอักษรน้อยกว่า เมื่อเปรียบเทียบกับพินอินที่กำกับคำศัพท์คำเดียวกัน (ข้อเท็จจริงคือระบบจู้อินไม่มีการเปลี่ยนรูปเลย) และอักษรจู้อินบางตัวก็มีลักษณะคล้ายอักษรจีนอยู่แล้ว ทำให้นักเรียนนักศึกษาสามารถเรียนรู้ก้าวหน้าไปอีกขั้น
ที่มาของอักษร
อักษรจู้อินทั้งหมดประดิษฐ์ขึ้นโดย ซึ่งนำมาจากอักษรจีนโบราณหรืออักษรที่เขียนแบบหวัดเป็นหลัก หรือใช้เพียงส่วนหนึ่งของตัวอักษรเหล่านั้น หนังสือสมัยใหม่ก็ยังคงมีเสียงอ่านเหมือนเช่นตัวอักษรตัวนั้นนำเสนอ
อักษรจู้อินในฟอนต์มักจะนำเสนอด้วยการเขียนด้วยพู่กันคงไว้เช่นนั้น (เหมือนการเขียนแบบ ) อักษรจู้อินบรรจุอยู่บนยูนิโคดในบล็อกปอพอมอฟอ [1] ที่รหัส U+3105 ถึง U+312D โดยมีตัวสุดท้ายแทนเสียงสระ ㄭ (ih) และสามตัวถัดมาเป็นสำเนียงที่ไม่มีอยู่ในภาษาจีนกลางได้แก่ ㄪ (v), ㄫ (ng), และ ㄬ (ny) นอกจากนี้ยังมีบล็อกปอพอมอฟอส่วนขยาย [2] ที่รหัส U+31A0 ถึง U+31B7 สำหรับภาษาจีนฮกเกี้ยนและภาษาจีนแคะ
อักษรจู้อิน | ที่มาของอักษรจู้อิน | |
---|---|---|
ㄅ | b-ป | มาจาก 勹 ส่วนบนของ 包 bāo |
ㄆ | p-พ | มาจาก 攵 รูปประกอบอักษรของ 攴 pū |
ㄇ | m-ม | มาจาก 冂 รูปโบราณของหมวดนำ 冖 mì |
ㄈ | f-ฟ | มาจาก 匚 fāng |
ㄪ | v, vo-/ฟ̃/ | มาจาก 万 wàn บางสำเนียงออกเสียงเป็น vàn |
ㄉ | d-ต | มาจากรูปโบราณของ 刀 dāo เปรียบเทียบกับอักษรบนไม้ไผ่ |
ㄊ | t-ท | มาจาก 𠫓 tú คล้ายตัวกลับหัวของ 子 ส่วนบนของ 充 |
ㄋ | n-น | มาจาก รูปโบราณของ 乃 nǎi |
ㄌ | l-ล | มาจากอักษรหวัดของ 力 lì |
ㄍ | g-ก | มาจากอักษรที่เลิกใช้ 巜 guài |
ㄎ | k-ค | มาจาก 丂 kǎo |
ㄫ | ng-ง | มาจาก 兀 wù บางสำเนียงออกเสียงเป็น ngō |
ㄏ | h-ฮ | มาจาก 厂 hàn |
ㄐ | j-จ | มาจากรูปโบราณของ 丩 jīu |
ㄑ | q-ช | มาจากรูปโบราณของ ㄑ quǎn ส่วนหนึ่งของ 巛 chuān ปัจจุบันใช้ 川 |
ㄬ | ny-ญ | มาจาก 广 iǎn บางสำเนียงออกเสียงเป็น nyiǎn |
ㄒ | x-ศ | มาจาก 丅 ส่วนหนึ่งของ 下 xià |
ㄓ | zh | มาจาก รูปโบราณของ 之 zhī |
ㄔ | ch | มาจากหมวดนำ 彳 chì |
ㄕ | sh | มาจากอักษรที่เลิกใช้ 𡰣 shī |
ㄖ | r | มาจากอักษรกึ่งหวัดของ 日 rì |
ㄗ | zตซ(จ) | มาจากหมวดนำ 卩 jié บางสำเนียงออกเสียงเป็น zié |
ㄘ | cทซ(ช) | รูปแบบอื่นของ 七 qī บางสำเนียงออกเสียงเป็น ciī เปรียบเทียบกับอักษรกึ่งหวัด และส่วนหนึ่งของ |
ㄙ | sส | มาจากอักษรเก่า 厶 sī ปัจจุบันใช้ 私 |
ㄧ | i, y-อยฺ | มาจาก 一 yī |
ㄨ | u, w-อวฺ | มาจาก 㐅 รูปโบราณของ 五 wǔ |
ㄩ | ü, yu, iu | มาจากอักษรโบราณ 凵 qū ปัจจุบันเหลือเพียงหมวดนำ |
ㄚ | a | มาจาก 丫 yā |
ㄛ | o | มาจากอักษรที่เลิกใช้ 𠀀 hē ด้านกลับข้างของ 丂 kǎo ซึ่งสงวนไว้สำหรับ 可 kě |
ㄜ | e | ดัดแปลงมาจากเสียงในภาษาจีนกลาง ㄛ o |
ㄝ | e, eh | มาจาก 也 yě เปรียบเทียบกับอักษรบนไม้ไผ่ |
ㄞ | ai | มาจาก hài, รูปโบราณของ 亥 |
ㄟ | ei | มาจากอักษรที่เลิกใช้ 乁 yí ปัจจุบันใช้ 移 |
ㄠ | ao | มาจาก 幺 yāo |
ㄡ | ou | มาจาก 又 yòu |
ㄢ | an | มาจากอักษรที่เลิกใช้ ㄢ hàn ซึ่งสงวนไว้สำหรับ 犯 fàn |
ㄣ | en | มาจาก 乚 yǐn |
ㄤ | ang | มาจาก 尢 wāng |
ㄥ | eng | มาจากอักษรที่เลิกใช้ 厶 ปัจจุบันใช้ 厷 gōng |
ㄦ | er | มาจาก 儿 ส่วนล่างของ 兒 ér ใช้ในแบบเขียนหวัด |
ㄭ | ih | () มาจาก 市 เป็นสระสำหรับเผื่อเลือกของ ㄓ, ㄔ, ㄕ, ㄖ, ㄗ, ㄘ, ㄙ ที่นำเสนอโดย "ih" ในกับเวด-ไจลส์ และ "i" ในพินอิน |
การนำไปใช้
สัญลักษณ์แทนเสียงเหล่านี้บางครั้งปรากฏเป็น (ruby character) ซึ่งพิมพ์ไว้ถัดจากอักษรจีนในตำราเรียนของเด็ก และในหนังสือที่มีอักษรแบบดั้งเดิมซึ่งอักษรนั้นไม่ได้ใช้ในการเขียนปกติทั่วไปในสมัยใหม่ บางครั้งในสื่อโฆษณาใช้แทนคำลงท้ายบางคำ (เช่นใช้ ㄉ แทน 的 เป็นต้น) อย่างไรก็ตามสัญลักษณ์เหล่านี้พบที่ใช้ในสื่อสาธารณะต่างๆ ได้น้อยมาก ที่นอกเหนือไปจากการอธิบายคำอ่านในพจนานุกรม อักษรจู้อินยังถูกจับคู่กับปุ่มต่างๆ บนแป้นพิมพ์คอมพิวเตอร์ (1=ปอ, q=พอ, a=มอ, z=ฟอ, ฯลฯ) เพื่อเป็นวิธีการหนึ่งสำหรับการป้อนข้อความที่เป็นอักษรจีนเข้าสู่คอมพิวเตอร์
จุดประสงค์เพียงอย่างเดียวของจู้อินในการเรียนในชั้นประถมศึกษา คือเพื่อสอนให้เด็กๆ รู้จักการอ่านภาษาจีนกลางแบบมาตรฐาน (ซึ่งต่างกับพินอินในแง่ของการศึกษาโดยชาวต่างชาติและการทับศัพท์) ตำราชั้น ป.1 ของทุกวิชาจะถูกจัดพิมพ์เป็นจู้อินทั้งหมด หลังจาก ป.1 อักษรจีนจะเข้ามาแทนที่จู้อิน แต่ก็ยังมีจู้อินกำกับไว้ข้างๆ ในช่วง ป.4 การปรากฏของจู้อินจะลดน้อยลงอย่างมาก ซึ่งจะเหลือเพียงแค่ส่วนของการสอนอักษรจีนตัวใหม่ และเมื่อเด็กนักเรียนสามารถเรียนรู้อักษรต่างๆ ได้ ก็จะสามารถถอดเสียงอ่านที่ให้ไว้ในได้ และยังสามารถค้นหาว่าคำๆ หนึ่งเขียนอย่างไรโดยที่ทราบเพียงแค่เสียงอ่านของมัน
บางครั้งจู้อินใช้เขียนภาษากลุ่มเกาะฟอร์โมซาบางภาษา อาทิ ภาษาอตายัล [3], [4], ภาษาไปวัน [5], หรือ ภาษาเตา [6] เป็นต้น จุดประสงค์เพื่อใช้เป็นระบบการเขียนหลักของภาษานั้น ไม่ได้ใช้เป็นระบบการเขียนโบราณอย่างภาษาจีน
การเขียน
วรรณยุกต์ | จู้อิน | พินอิน |
---|---|---|
1 | ไม่ปรากฏ | ◌̄ |
2 | ◌́ | ◌́ |
3 | ◌̌ | ◌̌ |
4 | ◌̀ | ◌̀ |
5 | ◌̇ | ไม่ปรากฏ |
อักษรจู้อินถูกเขียนให้เหมือนกับอักษรจีนทั่วไป รวมทั้งกฎเกณฑ์ของลำดับการขีดและตำแหน่ง ปกติอักษรจู้อินจะเขียนไว้ที่ด้านขวาของอักษรจีนตัวนั้นเสมอ ไม่ว่าอักษรจีนจะเขียนแนวตั้งหรือแนวนอน โดยทางเทคนิคแล้วการเขียนแบบนี้เรียกว่า (ruby character) และพบได้น้อยมากที่อักษรประกอบคำจะไปปรากฏอยู่ข้างบนเมื่อเขียนตามแนวนอน (คล้ายกับฟุริงะนะที่กำกับคันจิในภาษาญี่ปุ่น) กล่องแสดงสัญลักษณ์มักจะมีอักษรจู้อินสองหรือสามตัว (ซึ่งตัวมันเองนั้นมีขนาดพอดีกับสี่เหลี่ยมจัตุรัส) วางซ้อนกันในแนวตั้ง ทำให้กล่องของอักษรจีนหนึ่งตัวมีความยาวเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้า
เครื่องหมายวรรณยุกต์ของจู้อินมี 4 ตัว ได้แก่ ⟨◌́⟩ แทนเสียงที่สอง, ⟨◌̌⟩ แทนเสียงที่สาม, ⟨◌̀⟩ แทนเสียงที่สี่, และ ⟨◌̇⟩ แทนเสียงที่ห้า (เสียงเบา) ในภาษาจีนกลาง สำหรับเสียงที่หนึ่งจะไม่มีการเขียนวรรณยุกต์กำกับ ระบบพินอินได้นำเอาวรรณยุกต์เหล่านี้ไปใช้ โดยตัดรูปวรรณยุกต์เสียงที่ห้าออก แล้วเพิ่มรูปวรรณยุกต์ ⟨◌̄⟩ สำหรับเสียงที่หนึ่งแทน ตามตาราง ส่วนนั้นใช้วรรณยุกต์เหมือนกับจู้อิน การเขียนวรรณยุกต์จะเขียนที่กึ่งกลางค่อนไปทางขวาของกล่องจู้อิน เว้นแต่เครื่องหมายจุดของเสียงที่ห้า จะเขียนไว้บนสุดของกล่อง
จู้อินเทียบกับระบบอื่น
ทั้งจู้อินและพินอินต่างก็มีพื้นฐานมาจากการออกเสียงภาษาจีนกลางเหมือนกัน ซึ่งสามารถจับคู่สัญลักษณ์ที่ใช้ระหว่างสองระบบนี้ได้แบบหนึ่งต่อหนึ่ง ในตารางต่อไปนี้จะแสดงให้เห็นถึงความเทียบเท่ากันระหว่างจู้อินและพินอิน อักษรในวงเล็บ 【】 ใช้แสดงถึงรูปแบบสำหรับประกอบกับอักษรตัวอื่น
|
|
ยูนิโคด
ปอพอมอฟอ (ชื่อตามมาตรฐานยูนิโคด) Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+310x | ㄅ | ㄆ | ㄇ | ㄈ | ㄉ | ㄊ | ㄋ | ㄌ | ㄍ | ㄎ | ㄏ | |||||
U+311x | ㄐ | ㄑ | ㄒ | ㄓ | ㄔ | ㄕ | ㄖ | ㄗ | ㄘ | ㄙ | ㄚ | ㄛ | ㄜ | ㄝ | ㄞ | ㄟ |
U+312x | ㄠ | ㄡ | ㄢ | ㄣ | ㄤ | ㄥ | ㄦ | ㄧ | ㄨ | ㄩ | ㄪ | ㄫ | ㄬ | ㄭ |
ปอพอมอฟอ ส่วนขยาย (ชื่อตามมาตรฐานยูนิโคด) Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+31Ax | ㆠ | ㆡ | ㆢ | ㆣ | ㆤ | ㆥ | ㆦ | ㆧ | ㆨ | ㆩ | ㆪ | ㆫ | ㆬ | ㆭ | ㆮ | ㆯ |
U+31Bx | ㆰ | ㆱ | ㆲ | ㆳ | ㆴ | ㆵ | ㆶ | ㆷ | ㆸ | ㆹ | ㆺ |
อ้างอิง
- 中國文字改革委員會 (Committee for the Reform of the Chinese Written Language) 漢語拼音方案(草案) (Scheme for the Chinese Phonetic Alphabet (Draft)). Beijing. Feb 1956. Page 15. "注音字母是1913年拟定,1918年公布的。"
- จาก Archive.org
- จู้อินจื้อหมู่ 2015-04-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์ห้องสมุดสาธารณะไทเป แปลด้วยกูเกิล
- . . Honolulu, HI, USA: University of Hawaii Press, 1984. p. 242.
- New Taiwanese dictionary unveiled 2007-10-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก Taiwan Headlines
- "Unihan data for U+20000".
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
cuxin hrux cuxinfueha cin 注音符號 phinxin zhuyinfuhao ewd icls chu yin fu hao aeplwa ekhruxnghmaykakbesiyng epnrabbsthxksrsahrbkarthxdesiynginphasacin odyechphaaphasacinklang epnrabbkungphyangkhthimiichxyangkwangkhwanginsatharnrthcin ithwn prakxbdwyxksr 37 twaelawrrnyukt 4 tw sungephiyngphxthicaichthxdesiyngthiepnipidinphasacinklangpxphxmxfx cuxinfuehaㄅㄞˇ ㄎㄜ ㄑㄩㄢˊ ㄕㄨ 百科全書 百科全书 saranukrm inxksrcuxinfuehachnidphupradisthnaesnxodyrthbalepyhyangkhxngsatharnrthcinchwngyukhkh s 1918 thung kh s 1958 incinaephndinihy ichesrimhny hwiphinxininthukchbbtngaet kh s 1960 thungpccubnin kh s 2016 kh s 1945 thungpccubninithwnthisthangLeft to right right to left xksrthiekiywkhxngrabbaempxphxmxfx cuxinfueharabbluk zh rabbphinxngcintwyx khnci hnca cuxonm khitnISO 15924Bopo 285 BopomofoyuniokhdyuniokhdaefngBopomofochwngyuniokhdU 3100 U 312F pxphxmxfxU 31A0 U 31BF pxphxmxfx swnkhyay bthkhwamniprakxbdwyinsthxksrsakl IPA sahrbkhaaenanaebuxngtnekiywkbsylksn IPA oprddu sahrbkhwamaetktangrahwang aela duthi sthxksrsakl wngelbehliymaelathbekhruxnghmaykakbesiyngphasacinklangxksrcintwetm注音符號xksrcintwyx注音符号karthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinzhuyin fuhaocuxinㄓㄨˋ ㄧㄣ ㄈㄨˊ ㄏㄠˋkwy hwihlwhmacuxJuh in fwuhawewd iclsChu4 yin1 fu2 hao4thngyngphinxinJhuyin fuhaoMPS2Juyin fuhauIPA ʈʂu i n fu xa u phasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylJyuyam Fuhhouy hwidephngZyu3jam1 Fu4hou2phasahminitphasahkekiynChu im hu hōTsu im hu hōcuxinphunthan ethiybkbphinxin thungaemwacuxincathukcdwaepnchudtwxksr alphabet xyanghnung rabbnikimidprakxbdwyphyychnakbsra aetprakxbdwy syllable onset kb syllable rime rabbnimiphunthancak rime table khxngphasacin aetichekhruxnghmayesrimsthxksr diacritics aethnesiyngwrrnyuktaeykxxkcakesiyngsmphs inthanachudtwxksr phyychnatnphyangkhmixksrichaethn 21 tw thiehluxepnsraediyw sraprasm aelasrathimiphyychnasakdsungichxksraetktangkn twxyangechn luan caekhiynepn ㄌㄨㄢ l u an sungxksrtwsudthayichaethnsrathimiphyychnasakd an thngchud epntn xyangirktam phyychnasakd p t k immikarichinphasacinklang aetmiinsaeniyngxun samarthekhiynepntwhxykhxngphyychnaehlanihlngesiyngsraaethn inphasaphudthukwnni cuxinmkthukeriykwa pxphxmxfx ㄅㄆㄇㄈ bopomofo sungepnxksrchudaerkinrabbni exksarxyangepnthangkarinbangoxkascaeriykwa Mandarin Phonetic Symbols I 國語注音符號第一式 hruxyxepn MPS I 注音一式 sungchuxniimkhxypraktkarichinphasaxun elkhormnthiprakthlngchuxmiiwephuxaeykaeyaxxkcakrabb thikhidkhnkhuninyukhediywknaetimmikarichnganaelwinpccubnprawtitarang kwxxincuxhmu kxnthicaepliynmaepn cuxinfueha 讀音統一會 Commission on the Unification of Pronunciation naody 吳敬恆 nkphasasastraelankprchya daeninnganemux kh s 1912 1913 inithwn idsrangrabbaethnesiyngxanthimichuxwa kwxxincuxhmu 國音字母 hrux cuxincuxhmu 註音字母 hrux 注音字母 odyichphunthancakbnthuk cixincuxhmu 記音字母 khxng 章炳麟 nkniruktisastr sungrabbihmnimikhwamaetktangcakrabbkhxngcangbangelknxy echnkarephimhruxtdtwxksrbangtwxxkip chbbrangkhxngrabbniidephyaephrodykrathrwngsuksathikaraehngchatikhxngithwnemux 11 krkdakhm kh s 1913 aetyngimidprakasrbrxngxyangepnthangkarcnkrathng 23 phvscikayn kh s 1928 txma cuxincuxhmu idepliynchuxepn cuxinfueha ineduxnemsayn kh s 1930 dngkhaphudody John DeFrancis cakhnngsux thiklawiwwa sylksnehlaniedimmichuxeriykwa cuxincuxhmu chudxksraethnesiyng txmamichuxeriykxikchuxwa kwxxincuxhmu chudxksraethnesiyngaehngchati aetdwyekrngwamnxacthuktikhwamepnrabbkarekhiynxkkhraaebbchudtwxksrxisra inpi kh s 1930 cungepliynchuxihmepn cuxinfueha sylksnaethnesiyng cxhn edxfrngsis aetinewlatxma rabbphinxinsungprakasichodycinaephndinihy erimekhamaaethnthirabbcuxin thungaemwakhaxaninphcnanukrmmatrthanbangkhrngkrabukarthxdesiyngthngaebbphinxinaelacuxin krathrwngsuksathikarkhxngithwnidphyayamthicaykelikkarichnganrabbcuxinmaepnewlahlaypiaelw enuxngcakkhwamehnchxbthicaichrabbthimiphunthanbnxksrlatinmakkwa echn MPS II xyangirktam karepliynaeplngnidaeninipxyangchamak enuxngcakkhwamyaklabakinkarxbrmihkhruorngeriynprathmthnghmdekhaicinrabbxksrlatinihmnikarichnganinsmyihmwithikarpxnkhxmul cuxinsamarthichepnsahrbxksrcin enuxngcaksamarthpxntamesiyngxanidodytrng epnhnunginimkiwithithisamarthphbidinkhxmphiwetxrswnbukhkhlthiimiddawnohldhruxtidtngsxftaewridephimetim rwmthngkarpxnkhxmulxksrcinbnothrsphthmuxthux rabbcuxininkhxmphiwetxr xksrcuxinbnpumothrsphthmuxthux phbidthwipinithwnkaraeplsphthbncxphaph opraekrmaeplphasabnhnacxthipraktxksrcuxin sxftaewraeplsphthphasacinbncxphaphsamarthnaipichidhlaycudprasngkh cuxinkthuxepnaenwthanghnunginkarsuksaeriynruphasacinklangsahrbnkeriynnksuksa xksrcuxinmicanwntwxksrnxykwa mikdkarepliynrupxksrnxykwa emuxepriybethiybkbphinxinthikakbkhasphthkhaediywkn khxethccringkhuxrabbcuxinimmikarepliynrupely aelaxksrcuxinbangtwkmilksnakhlayxksrcinxyuaelw thaihnkeriynnksuksasamartheriynrukawhnaipxikkhnthimakhxngxksrxksrcuxinthnghmdpradisthkhunody sungnamacakxksrcinobranhruxxksrthiekhiynaebbhwdepnhlk hruxichephiyngswnhnungkhxngtwxksrehlann hnngsuxsmyihmkyngkhngmiesiyngxanehmuxnechntwxksrtwnnnaesnx xksrcuxininfxntmkcanaesnxdwykarekhiyndwyphuknkhngiwechnnn ehmuxnkarekhiynaebb xksrcuxinbrrcuxyubnyuniokhdinblxkpxphxmxfx 1 thirhs U 3105 thung U 312D odymitwsudthayaethnesiyngsra ㄭ ih aelasamtwthdmaepnsaeniyngthiimmixyuinphasacinklangidaek ㄪ v ㄫ ng aela ㄬ ny nxkcakniyngmiblxkpxphxmxfxswnkhyay 2 thirhs U 31A0 thung U 31B7 sahrbphasacinhkekiynaelaphasacinaekha xksrcuxin thimakhxngxksrcuxinㄅ b p macak 勹 swnbnkhxng 包 baoㄆ p ph macak 攵 rupprakxbxksrkhxng 攴 puㄇ m m macak 冂 rupobrankhxnghmwdna 冖 miㄈ f f macak 匚 fangㄪ v vo f macak 万 wan bangsaeniyngxxkesiyngepn vanㄉ d t macakrupobrankhxng 刀 dao epriybethiybkbxksrbnimiphㄊ t th macak 𠫓 tu khlaytwklbhwkhxng 子 swnbnkhxng 充ㄋ n n macak rupobrankhxng 乃 nǎiㄌ l l macakxksrhwdkhxng 力 liㄍ g k macakxksrthielikich 巜 guaiㄎ k kh macak 丂 kǎoㄫ ng ng macak 兀 wu bangsaeniyngxxkesiyngepn ngōㄏ h h macak 厂 hanㄐ j c macakrupobrankhxng 丩 jiuㄑ q ch macakrupobrankhxng ㄑ quǎn swnhnungkhxng 巛 chuan pccubnich 川ㄬ ny y macak 广 iǎn bangsaeniyngxxkesiyngepn nyiǎnㄒ x s macak 丅 swnhnungkhxng 下 xiaㄓ zh macak rupobrankhxng 之 zhiㄔ ch macakhmwdna 彳 chiㄕ sh macakxksrthielikich 𡰣 shiㄖ r macakxksrkunghwdkhxng 日 riㄗ zts c macakhmwdna 卩 jie bangsaeniyngxxkesiyngepn zieㄘ cths ch rupaebbxunkhxng 七 qi bangsaeniyngxxkesiyngepn cii epriybethiybkbxksrkunghwd aelaswnhnungkhxngㄙ ss macakxksreka 厶 si pccubnich 私ㄧ i y xy macak 一 yiㄨ u w xw macak 㐅 rupobrankhxng 五 wǔㄩ u yu iu macakxksrobran 凵 qu pccubnehluxephiynghmwdnaㄚ a macak 丫 yaㄛ o macakxksrthielikich 𠀀 he danklbkhangkhxng 丂 kǎo sungsngwniwsahrb 可 keㄜ e ddaeplngmacakesiynginphasacinklang ㄛ oㄝ e eh macak 也 ye epriybethiybkbxksrbnimiphㄞ ai macak hai rupobrankhxng 亥ㄟ ei macakxksrthielikich 乁 yi pccubnich 移ㄠ ao macak 幺 yaoㄡ ou macak 又 youㄢ an macakxksrthielikich ㄢ han sungsngwniwsahrb 犯 fanㄣ en macak 乚 yǐnㄤ ang macak 尢 wangㄥ eng macakxksrthielikich 厶 pccubnich 厷 gōngㄦ er macak 儿 swnlangkhxng 兒 er ichinaebbekhiynhwdㄭ ih macak 市 epnsrasahrbephuxeluxkkhxng ㄓ ㄔ ㄕ ㄖ ㄗ ㄘ ㄙ thinaesnxody ih inkbewd icls aela i inphinxinkarnaipichsylksnaethnesiyngehlanibangkhrngpraktepn ruby character sungphimphiwthdcakxksrcinintaraeriynkhxngedk aelainhnngsuxthimixksraebbdngedimsungxksrnnimidichinkarekhiynpktithwipinsmyihm bangkhrnginsuxokhsnaichaethnkhalngthaybangkha echnich ㄉ aethn 的 epntn xyangirktamsylksnehlaniphbthiichinsuxsatharnatang idnxymak thinxkehnuxipcakkarxthibaykhaxaninphcnanukrm xksrcuxinyngthukcbkhukbpumtang bnaepnphimphkhxmphiwetxr 1 px q phx a mx z fx l ephuxepnwithikarhnungsahrbkarpxnkhxkhwamthiepnxksrcinekhasukhxmphiwetxr cudprasngkhephiyngxyangediywkhxngcuxininkareriyninchnprathmsuksa khuxephuxsxnihedk ruckkarxanphasacinklangaebbmatrthan sungtangkbphinxininaengkhxngkarsuksaodychawtangchatiaelakarthbsphth tarachn p 1 khxngthukwichacathukcdphimphepncuxinthnghmd hlngcak p 1 xksrcincaekhamaaethnthicuxin aetkyngmicuxinkakbiwkhang inchwng p 4 karpraktkhxngcuxincaldnxylngxyangmak sungcaehluxephiyngaekhswnkhxngkarsxnxksrcintwihm aelaemuxedknkeriynsamartheriynruxksrtang id kcasamarththxdesiyngxanthiihiwinid aelayngsamarthkhnhawakha hnungekhiynxyangirodythithrabephiyngaekhesiyngxankhxngmn bangkhrngcuxinichekhiynphasaklumekaafxromsabangphasa xathi phasaxtayl 3 4 phasaipwn 5 hrux phasaeta 6 epntn cudprasngkhephuxichepnrabbkarekhiynhlkkhxngphasann imidichepnrabbkarekhiynobranxyangphasacinkarekhiynklxngsiehliymaesdngkhxbekhtrxbnxkkhxngxksrcinaelaxksrcuxinwrrnyukt cuxin phinxin1 imprakt 2 3 4 5 imprakt wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb ladbkhidkhxngxksrcuxin xksrcuxinthukekhiynihehmuxnkbxksrcinthwip rwmthngkdeknthkhxngladbkarkhidaelataaehnng pktixksrcuxincaekhiyniwthidankhwakhxngxksrcintwnnesmx imwaxksrcincaekhiynaenwtnghruxaenwnxn odythangethkhnikhaelwkarekhiynaebbnieriykwa ruby character aelaphbidnxymakthixksrprakxbkhacaippraktxyukhangbnemuxekhiyntamaenwnxn khlaykbfuringanathikakbkhnciinphasayipun klxngaesdngsylksnmkcamixksrcuxinsxnghruxsamtw sungtwmnexngnnmikhnadphxdikbsiehliymcturs wangsxnkninaenwtng thaihklxngkhxngxksrcinhnungtwmikhwamyawepnsiehliymphunpha ekhruxnghmaywrrnyuktkhxngcuxinmi 4 tw idaek aethnesiyngthisxng aethnesiyngthisam aethnesiyngthisi aela aethnesiyngthiha esiyngeba inphasacinklang sahrbesiyngthihnungcaimmikarekhiynwrrnyuktkakb rabbphinxinidnaexawrrnyuktehlaniipich odytdrupwrrnyuktesiyngthihaxxk aelwephimrupwrrnyukt sahrbesiyngthihnungaethn tamtarang swnnnichwrrnyuktehmuxnkbcuxin karekhiynwrrnyuktcaekhiynthikungklangkhxnipthangkhwakhxngklxngcuxin ewnaetekhruxnghmaycudkhxngesiyngthiha caekhiyniwbnsudkhxngklxngcuxinethiybkbrabbxunthngcuxinaelaphinxintangkmiphunthanmacakkarxxkesiyngphasacinklangehmuxnkn sungsamarthcbkhusylksnthiichrahwangsxngrabbniidaebbhnungtxhnung intarangtxipnicaaesdngihehnthungkhwamethiybethaknrahwangcuxinaelaphinxin xksrinwngelb ichaesdngthungrupaebbsahrbprakxbkbxksrtwxun tnphyangkhcuxin thngyngphinxin hnhyuphinxin ewd icls twxyang cuxin phinxin ㄅ b b p 八 ㄅㄚ ba ㄆ p p p 杷 ㄆㄚˊ pa ㄇ m m m 馬 ㄇㄚˇ mǎ ㄈ f f f 法 ㄈㄚˇ fǎ ㄉ d d t 地 ㄉㄧˋ di ㄊ t t t 提 ㄊㄧˊ ti ㄋ n n n 你 ㄋㄧˇ nǐ ㄌ l l l 利 ㄌㄧˋ li ㄍ g g k 告 ㄍㄠˋ gao ㄎ k k k 考 ㄎㄠˇ kǎo ㄏ h h h 好 ㄏㄠˇ hǎo ㄐ j j ch 叫 ㄐㄧㄠˋ jiao ㄑ c q ch 巧 ㄑㄧㄠˇ qiǎo ㄒ s x hs 小 ㄒㄧㄠˇ xiǎo ㄓ jhih jh zhi zh chih ch 主 ㄓㄨˇ zhǔ ㄔ chih ch chi ch ch ih ch 出 ㄔㄨ chu ㄕ shih sh shi sh shih sh 束 ㄕㄨˋ shu ㄖ rih r ri r jih j 入 ㄖㄨˋ ru ㄗ zih z zi z tzu ts 在 ㄗㄞˋ zai ㄘ cih c ci c tz u ts 才 ㄘㄞˊ cai ㄙ sih s si s ssu s 塞 ㄙㄞ sai smphsphyangkhcuxin thngyngphinxin hnhyuphinxin ewd icls twxyang cuxin phinxin ㄚ a a a 大 ㄉㄚˋ da ㄛ o o o 多 ㄉㄨㄛ duō ㄜ e e e 得 ㄉㄜˊ de ㄝ e e eh 爹 ㄉㄧㄝ die ㄞ ai ai ai 晒 ㄕㄞˋ shai ㄟ ei ei ei 誰 ㄕㄟˊ shei ㄠ ao ao ao 少 ㄕㄠˇ shǎo ㄡ ou ou ou 收 ㄕㄡ shōu ㄢ an an an 山 ㄕㄢ shan ㄣ en en en 申 ㄕㄣ shen ㄤ ang ang ang 上 ㄕㄤˋ shang ㄥ eng eng eng 生 ㄕㄥ sheng ㄦ er er erh 而 ㄦˊ er ㄧ yi i yi i yi i 逆 ㄋㄧˋ ni yin in yin in yin in 音 ㄧㄣ yin ying ing ying ing ying ing 英 ㄧㄥ ying ㄨ wu u wu u wu u 努 ㄋㄨˇ nǔ wun un wen un wen un 文 ㄨㄣˊ wen wong ong weng ong ng ung 翁 ㄨㄥ weng ㄩ yu u yu yu u u yu u 女 ㄋㄩˇ nǚ yun un yun yun un yun un 韻 ㄩㄣˋ yun yong yong iong yung iung 永 ㄩㄥˇ yǒng yuniokhdpxphxmxfx chuxtammatrthanyuniokhd Unicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 310x ㄅ ㄆ ㄇ ㄈ ㄉ ㄊ ㄋ ㄌ ㄍ ㄎ ㄏU 311x ㄐ ㄑ ㄒ ㄓ ㄔ ㄕ ㄖ ㄗ ㄘ ㄙ ㄚ ㄛ ㄜ ㄝ ㄞ ㄟU 312x ㄠ ㄡ ㄢ ㄣ ㄤ ㄥ ㄦ ㄧ ㄨ ㄩ ㄪ ㄫ ㄬ ㄭ pxphxmxfx swnkhyay chuxtammatrthanyuniokhd Unicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 31Ax ㆠ ㆡ ㆢ ㆣ ㆤ ㆥ ㆦ ㆧ ㆨ ㆩ ㆪ ㆫ ㆬ ㆭ ㆮ ㆯU 31Bx ㆰ ㆱ ㆲ ㆳ ㆴ ㆵ ㆶ ㆷ ㆸ ㆹ ㆺ xangxing中國文字改革委員會 Committee for the Reform of the Chinese Written Language 漢語拼音方案 草案 Scheme for the Chinese Phonetic Alphabet Draft Beijing Feb 1956 Page 15 注音字母是1913年拟定 1918年公布的 cak Archive org cuxincuxhmu 2015 04 26 thi ewyaebkaemchchin cakewbisthxngsmudsatharnaithep aepldwykuekil Honolulu HI USA University of Hawaii Press 1984 p 242 New Taiwanese dictionary unveiled 2007 10 31 thi ewyaebkaemchchin cak Taiwan Headlines Unihan data for U 20000