ร ฐหล งสหภาพโซเว ยต อ งกฤษ post Soviet states หร อท ร จ กก นในช อ อด ตสหภาพโซเว ยต former Soviet Union FSU อด ตสาธารณร ฐ

รัฐหลังสหภาพโซเวียต (อังกฤษ: post-Soviet states) หรือที่รู้จักกันในชื่อ อดีตสหภาพโซเวียต (former Soviet Union, FSU),อดีตสาธารณรัฐโซเวียต (former Soviet Republics) และในรัสเซียในชื่อ ต่างประเทศใกล้เคียง (รัสเซีย: бли́жнее зарубе́жье, อักษรโรมัน: blizhneye zarubezhye) คือรัฐเอกราช 15 รัฐที่เคยเป็นสาธารณรัฐองค์ประกอบของสหภาพโซเวียต โดยเกิดขึ้นและเกิดขึ้นอีกครั้งจากสหภาพโซเวียตหลังการล่มสลายของสหภาพใน ค.ศ. 1991

รัฐหลังสหภาพโซเวียตเรียงตามลำดับตัวอักษรไทย:
คาซัคสถาน
คีร์กีซสถาน
จอร์เจีย
เติร์กเมนิสถาน
ทาจิกิสถาน
เบลารุส
มอลโดวา
ยูเครน
รัสเซีย
ลัตเวีย
ลิทัวเนีย
อาเซอร์ไบจาน
อาร์มีเนีย
อุซเบกิสถาน
เอสโตเนีย

รัสเซียเป็นหลักของสหภาพโซเวียตที่ได้รับการยอมรับจากนานาชาติโดยพฤตินัยหลังสงครามเย็น ในขณะที่ยูเครนประกาศตนเองตามกฎหมายว่าเป็นรัฐผู้สืบสิทธิ์ของทั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนและสหภาพโซเวียต ซึ่งยังคงอยู่ภายใต้ข้อพิพาทเกี่ยวกับทรัพย์สินที่เคยเป็นของสหภาพโซเวียต

รัฐบอลติกทั้งสามเป็นสาธารณรัฐกลุ่มแรกที่ประกาศเอกราชในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1990 โดยอ้างที่ดำรงอยู่ก่อนการผนวกของสหภาพโซเวียตใน ค.ศ. 1940 สาธารณรัฐที่เหลือ 12 แห่งทั้งหมดทยอยแยกตัวออกจากสหภาพโซเวียต โดย 12 ใน 15 รัฐ (ไม่รวมรัฐบอลติก) ร่วมก่อตั้งเครือรัฐเอกราช (ซีไอเอส) และส่วนใหญ่เข้าร่วมองค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน (ซีเอสทีโอ) ในขณะที่รัฐบอลติกเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรปและเนโท เจ้าหน้าที่สหภาพยุโรปได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของข้อตกลงความร่วมมือระหว่างสหภาพยุโรปกับรัฐหลังสหภาพโซเวียต

นอกจากนี้ ยังมีที่ตั้งอยู่ในดินแดนอดีตสหภาพโซเวียต ได้แก่ ทรานส์นีสเตรียในภาคตะวันออกของมอลโดวา, อับคาเซียและเซาท์ออสซีเชียในภาคเหนือของจอร์เจีย และสาธารณรัฐนากอร์โน-คาราบัคในภาคตะวันตกเฉียงใต้ของอาเซอร์ไบจาน ตั้งแต่ ค.ศ. 2014 สาธารณรัฐประชาชนดอแนตสก์และสาธารณรัฐประชาชนลูฮันสก์ในของยูเครนได้อ้างตนเองเป็นเอกราช ดินแดนที่ไม่ได้รับการรับรองจากนานาชาติส่วนใหญ่เหล่านี้ได้รับความช่วยเหลือทางทหารและการเงินจากรัสเซีย ยกเว้นสาธารณรัฐนากอร์โน-คาราบัคซึ่งรวมอยู่กับอาร์มีเนียในทางพฤตินัยแต่ยังคงกับรัสเซีย ก่อนการผนวกไครเมียเข้ากับรัสเซียในเดือนมีนาคม ค.ศ. 2014 ซึ่งประเทศส่วนใหญ่ไม่ให้การรับรองนั้น ไครเมียเคยประกาศตนเองเป็นเอกราชเป็นระยะเวลาสั้น ๆ

ในภาษาทางการเมืองของรัสเซียและรัฐหลังสหภาพโซเวียตบางรัฐ ศัพท์ ต่างประเทศใกล้เคียง สื่อถึงสาธารณรัฐเอกราช (นอกเหนือจากรัสเซีย) ที่กำเนิดขึ้นหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต การใช้ศัพท์ดังกล่าวที่เพิ่มขึ้นในภาษาอังกฤษถูกนำไปเชื่อมโยงกับการยืนยันจากต่างชาติ (โลกที่พูดภาษาอังกฤษ) ถึงสิทธิ์ของรัสเซียที่จะรักษาอิทธิพลอย่างมีนัยสำคัญในภูมิภาคนี้วลาดีมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ประกาศให้ภูมิภาคนี้เป็นส่วนประกอบหนึ่งของ "เขตอิทธิพล" ของรัสเซีย และมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์ต่อผลประโยชน์ของรัสเซีย มีผู้เปรียบเทียบแนวคิดนี้กับลัทธิมอนโร

การเปรียบเทียบประเทศ

ภูมิภาค		ชื่อประเทศ	ตราแผ่นดิน	ธง	เมืองหลวง	เป็นเอกราช	พื้นที่		ประชากร	ความหนาแน่น		หมายเหตุ
ภูมิภาค		ชื่อประเทศ	ตราแผ่นดิน	ธง	เมืองหลวง	เป็นเอกราช	ตารางกิโลเมตร	ตารางไมล์	ประชากร	คน/ตารางกิโลเมตร	คน/ตารางไมล์	หมายเหตุ
	ยุโรปตะวันออก	รัสเซีย (สหพันธรัฐรัสเซีย)			มอสโก		17,098,242	6,601,668		9	23
		ยูเครน			เคียฟ		577,528	222,985		72	186
		เบลารุส (สาธารณรัฐเบลารุส)			มินสค์		207,600	80,155		46	119
		มอลโดวา (สาธารณรัฐมอลโดวา)			คีชีเนา		33,843	13,067		79	205
	เอเชียกลาง	อุซเบกิสถาน (สาธารณรัฐอุซเบกิสถาน)			ทาชเคนต์		444,103	171,469		76	197
		คาซัคสถาน (สาธารณรัฐคาซัคสถาน)			อัสตานา		2,724,900	1,052,090		7	18
		คีร์กีซสถาน (สาธารณรัฐคีร์กีซ)			บิชเคก		199,945	77,199		33	85
		ทาจิกิสถาน (สาธารณรัฐทาจิกิสถาน)			ดูชานเบ		143,100	55,251		64	166
		เติร์กเมนิสถาน (อดีตคือ สาธารณรัฐเติร์กเมนิสถาน)			อาชกาบัต		491,210	189,657		11	28
		จอร์เจีย (อดีตคือ สาธารณรัฐจอร์เจีย)			ทบิลีซี		69,700	26,911		53	137
		อาเซอร์ไบจาน (สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน)			บากู		86,600	33,436		115	298
		อาร์มีเนีย (สาธารณรัฐอาร์มีเนีย)			เยเรวาน		29,743	11,484		100	259
	รัฐบอลติก	ลิทัวเนีย (สาธารณรัฐลิทัวเนีย)			วิลนีอัส	11 มีนาคม ค.ศ. 1990	65,300	25,212		43	111
		ลัตเวีย (สาธารณรัฐลัตเวีย)			รีกา		64,562	24,928		30	78
		เอสโตเนีย (สาธารณรัฐเอสโตเนีย)			ทาลลินน์		45,339	17,505		29	75
รวมอดีตสหภาพโซเวียต							22,307,815	8,613,096		9	23

ผู้นำคนปัจจุบัน

ประมุขแห่งรัฐ

หัวหน้ารัฐบาล

ระดับการพัฒนา

รัฐหลังสหภาพโซเวียตเรียงตามคะแนนดัชนีการพัฒนามนุษย์ใน ค.ศ. 2020

การพัฒนามนุษย์ระดับสูงมาก:

การพัฒนามนุษย์ระดับสูง:

การพัฒนามนุษย์ระดับปานกลาง:

คีร์กีซสถาน: 0.697
ทาจิกิสถาน: 0.668

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

. harvard.edu. 30 October 1997. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-03. สืบค้นเมื่อ 2 December 2015.
, Articles 7 and 8.
ЗАКОН УКРАЇНИ Про правонаступництво України
"Раздел СССР. РФ обсудит нулевой вариант долгов СССР, если Украина компенсирует $20 млрд долга‏". korrespondent.net.
Van Elsuwege, Peter (2008). From Soviet Republics to Eu Member States: A Legal and Political Assessment of the Baltic States' Accession to the EU. Studies in EU External Relations. Vol. 1. BRILL. p. xxii. ISBN .
Smith, David James (2001). Estonia. Routledge. p. 20. ISBN .
Lane, David (December 2007). "Post-Communist States and the European Union". Journal of Communist Studies and Transition Politics (ภาษาอังกฤษ). 23 (4): 461–477. doi:10.1080/13523270701674558. ISSN 1352-3279.
Moga, Teodor Lucian; Alexeev, Denis (2013). "Post-Soviet States Between Russia and the EU: Reviving Geopolitical Competition? A Dual Perspective" (PDF). Connections. 13 (1): 41–52 – โดยทาง JSTOR.
Jozwiak, Rikard (2019-04-05). "EU, Ex-Soviet Republics To Extend Partnership Beyond 2020" (ภาษาอังกฤษ). . สืบค้นเมื่อ 2021-08-10.
Danilova, Maria; Dahlburg, John-Thor (2014-03-17). "Crimea declares independence". (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). Associated Press. สืบค้นเมื่อ 2021-08-10.
(1994-05-22). "ON LANGUAGE; The Near Abroad". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.
(2008-02-06). "New Europe, Old Russia". The Washington Post. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.
(2001-02-25). "The World; Learning to Fear Putin's Gaze". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.
รวมพื้นที่ผืนดินและน้ำ
The Russian Federation technically achieved de facto independence from the Soviet Union after ratifying the . After the , the RF took over the Soviet Union’s UN membership.
Population data as of January 1, 2018.
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-17. สืบค้นเมื่อ 2022-01-15.
Includes the Republic of Crimea and Sevastopol, claimed by Ukraine.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2014
"Population as of April 1, 2014. Average annual populations January-March 2014". www.ukrstat.gov.ua.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2014
. July 29, 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-29.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2017
Statistică, Biroul Naţional de. "// Populaţia și procesele demografice". statistica.gov.md.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2014
"Государственный комитет Республики Узбекистан по статистике - Демографические данные". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 July 2014.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2014
ข้อมูลประชากรใน ค.ศ. 2015
"Official estimate".
. March 6, 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-06.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2013
ประมาณการของสหประชาชาติ
"საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური". www.geostat.ge.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ. 2013
Official estimate
ข้อมูลประชากรใน ค.ศ. 2012
Official estimate
. August 19, 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-08-19.
. June 28, 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-28.
ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2015
. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-23. สืบค้นเมื่อ 2022-01-15.
https://www.marxists.org/history/ussr/government/1946/population.pdf
ดำรงตำแหน่งทั้งประธานาธิบดีและฝ่ายบริหารเพราะตำแหน่งถูกยุบ
"Human Development Report 2019 – Technical notes" (PDF). Hdr.undp.org. United Nations Development Programme. สืบค้นเมื่อ 10 August 2020.

อ่านเพิ่ม

"Geopolitical and Economic Significance of Central Eurasia: Indian Perspective". Kundu, Nivedita Das. Indian Foreign Affairs Journal; New Delhi Vol. 5, Iss. 3, (Jul-Sep 2010): 324-337.

แหล่งข้อมูลอื่น

Candid photos of the Eastern Bloc September–December 1991, in the last months of the USSR
from the
from the Dean Peter Krogh Foreign Affairs Digital Archives
Discovering The Centuries-Old State Tradition, professor Pål Kolstø,
Former Soviet war zones |The hazards of a long, hard freeze, The Economist, 19 August 2004
, , 20 August 2006
Are Independence Referendums First Step Toward Kremlin's 'Historical Revanchism'?, , 15 September 2006

[1] . harvard.edu. 30 October 1997. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-03. สืบค้นเมื่อ 2 December 2015.

[2] , Articles 7 and 8.

[3] ЗАКОН УКРАЇНИ Про правонаступництво України

[4] "Раздел СССР. РФ обсудит нулевой вариант долгов СССР, если Украина компенсирует $20 млрд долга‏". korrespondent.net.

[Elsuwege-5] Van Elsuwege, Peter (2008). From Soviet Republics to Eu Member States: A Legal and Political Assessment of the Baltic States' Accession to the EU. Studies in EU External Relations. Vol. 1. BRILL. p. xxii. ISBN .

[6] Smith, David James (2001). Estonia. Routledge. p. 20. ISBN .

[7] Lane, David (December 2007). "Post-Communist States and the European Union". Journal of Communist Studies and Transition Politics (ภาษาอังกฤษ). 23 (4): 461–477. doi:10.1080/13523270701674558. ISSN 1352-3279.

[8] Moga, Teodor Lucian; Alexeev, Denis (2013). "Post-Soviet States Between Russia and the EU: Reviving Geopolitical Competition? A Dual Perspective" (PDF). Connections. 13 (1): 41–52 – โดยทาง JSTOR.

[9] Jozwiak, Rikard (2019-04-05). "EU, Ex-Soviet Republics To Extend Partnership Beyond 2020" (ภาษาอังกฤษ). . สืบค้นเมื่อ 2021-08-10.

[10] Danilova, Maria; Dahlburg, John-Thor (2014-03-17). "Crimea declares independence". (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). Associated Press. สืบค้นเมื่อ 2021-08-10.

[nyt-11] (1994-05-22). "ON LANGUAGE; The Near Abroad". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.

[12] (2008-02-06). "New Europe, Old Russia". The Washington Post. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.

[se01-13] (2001-02-25). "The World; Learning to Fear Putin's Gaze". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2008-04-18.

[auto1-14] รวมพื้นที่ผืนดินและน้ำ

[15] The Russian Federation technically achieved de facto independence from the Soviet Union after ratifying the . After the , the RF took over the Soviet Union’s UN membership.

[16] Population data as of January 1, 2018.

[17] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-17. สืบค้นเมื่อ 2022-01-15.

[18] Includes the Republic of Crimea and Sevastopol, claimed by Ukraine.

[19] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2014

[20] "Population as of April 1, 2014. Average annual populations January-March 2014". www.ukrstat.gov.ua.

[21] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2014

[22] . July 29, 2014. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-07-29.

[23] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2017

[24] Statistică, Biroul Naţional de. "// Populaţia și procesele demografice". statistica.gov.md.

[auto-25] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2014

[26] "Государственный комитет Республики Узбекистан по статистике - Демографические данные". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 July 2014.

[27] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2014

[29] ข้อมูลประชากรใน ค.ศ. 2015

[30] "Official estimate".

[31] . March 6, 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-06.

[32] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 กรกฎาคม ค.ศ. 2013

[33] ประมาณการของสหประชาชาติ

[34] "საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური". www.geostat.ge.

[35] ข้อมูลประชากรในวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ. 2013

[36] Official estimate

[37] ข้อมูลประชากรใน ค.ศ. 2012

[38] Official estimate

[39] . August 19, 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-08-19.

[40] . June 28, 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-28.

[41] ข้อมูลประชากรในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2015

[42] . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-11-23. สืบค้นเมื่อ 2022-01-15.

[43] ttps://www.marxists.org/history/ussr/government/1946/population.pdf

[TKMPM-44] ดำรงตำแหน่งทั้งประธานาธิบดีและฝ่ายบริหารเพราะตำแหน่งถูกยุบ

[Technical_notes_2019-45] "Human Development Report 2019 – Technical notes" (PDF). Hdr.undp.org. United Nations Development Programme. สืบค้นเมื่อ 10 August 2020.