พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา (5 พฤษภาคม พ.ศ. 2427 – 31 สิงหาคม พ.ศ. 2432) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่พระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 5 เจ้าฟ้าชั้นโท
ประสูติ	5 พฤษภาคม พ.ศ. 2427
สิ้นพระชนม์	31 สิงหาคม พ.ศ. 2432 (5 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	พระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา

พระประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา ประสูติเมื่อวันจันทร์ ขึ้น 11 ค่ำ เดือน 6 ปีวอก ฉศก จุลศักราช 1246 ตรงกับวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2427 เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่ 50 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา มีพระเชษฐาและพระขนิษฐาร่วมพระชนนีคือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามาลินีนภดารา ศิรินิภาพรรณวดี กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล วิมลประภาวดี กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี

เมื่อแรกประสูติมีพระนามว่า พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าเขจรจำรัส แต่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมิโปรด จึงพระราชทานพระนามใหม่ว่า พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้านภาจรจำรัสศรี และในปี พ.ศ. 2431 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระราชโอรสและพระราชธิดาที่ประสูติแต่พระอรรคชายาเธอขึ้นเป็นเจ้าฟ้า พระองค์จึงมีพระอิสริยยศเป็น พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา

พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดาประชวรเป็นไข้มาตั้งแต่วันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2432 พระอาการทรงและทรุดเรื่อยมาจนกระทั่งสิ้นพระชนม์ในวันที่ 31 สิงหาคม ศกนั้น เวลาเช้า 5 โมงเศษ สิริพระชันษา 5 ปี 118 วัน ประดิษฐานพระศพใน และโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯ แทนพระองค์ไปทอดผ้าสดับปกรณ์ และได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2433

พระอิสริยยศ

ธรรมเนียมพระยศของ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

• 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2427 – พ.ศ. 2427 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าเขจรจำรัส
• พ.ศ. 2427 – พ.ศ. 2431 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้านภาจรจำรัสศรี
• พ.ศ. 2431 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา
• 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา
• 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 : พระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา
• 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา

พงศาวลี

พงศาวลีในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช               8. (=24.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย                       17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. เงิน แซ่ตัน               9. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี                       19. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               2. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                                   20. (=12.) พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว               10. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์                       21. เจ้าจอมมารดาทรัพย์ ในรัชกาลที่ 3               5. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                             22. บุศย์               11. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา                       23. แจ่ม               1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา                                         24. (=8.) พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               12. (=20.) พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว                       25. สมเด็จพระศรีสุลาลัย               6. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี                             26. จางวาง (แสง)               13. เจ้าจอมมารดาเอมน้อย ในรัชกาลที่ 3                       27. ท้าวมังสี (คุ้ม)               3. พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา                                   14. แส้                       7. เจ้าจอมมารดาจีน                             15. วัน

อ้างอิง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี ภัทรวดีราชธิดา

เชิงอรรถ

1. ราชสกุลวงศ์, หน้า 95
2. จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ภาค 17. พระนคร : อักษรนิติ, 2481, หน้า 108
3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศเลื่อนพระนามพระอัครชายาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า, เล่ม 5, ตอน 8, 25 มิถุนายน 2431, หน้า 62
4. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้า, เล่ม 6, ตอน 22, 1 กันยายน ร.ศ. 108, หน้า 194
5. ราชกิจจานุเบกษา, การพระเมรุท้องสนามหลวง [พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี และพระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสมัยวุฎฐิวโรดม] , เล่ม 6, ตอน 45, 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2432, หน้า 384
6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศเลื่อนพระนามพระอัครชายาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า, เล่ม 5, ตอน 8, 25 มิถุนายน 2431, หน้า 62

บรรณานุกรม

• จิรวัฒน์ อุตตมะกุล. พระภรรยาเจ้า และสมเด็จเจ้าฟ้า ในรัชกาลที่ ๕. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์มติชน, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2548. 398 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 
• สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, พิมพ์ครั้งที่ 14 พ.ศ. 2554. 296 หน้า. หน้า 95. ISBN