Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| วงศ์พังพอน ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ถึง ปัจจุบัน, 21.8–0 | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Mammalia |
| อันดับ: | Carnivora |
| อันดับย่อย: | |
| วงศ์: | Herpestidae , 1845 |
| สกุล | |
| | |
 | |
| แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์สัตว์ในวงศ์พังพอน | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
วงศ์พังพอน (อังกฤษ: mongoose; ไทยถิ่นเหนือ: จ่อน) เป็นวงศ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับสัตว์กินเนื้อวงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Herpestidae
เดิมเคยถูกรวมเป็นวงศ์เดียวกับ วงศ์ Viverridae หรือ วงศ์ชะมดและอีเห็น
ลักษณะและพฤติกรรม
พังพอนมีรูปร่างโดยรวม เป็นสัตว์ขนาดเล็ก มีลำตัวเพรียวยาว ช่วงขาสั้นแต่แข็งแรง มีเล็บที่แข็งแรงและแหลมคม หางยาว ใบหูเล็ก ส่วนใบหน้าแหลม ในปากมีฟันแหลมคมประมาณ 33-34 ซี่ ซึ่งนับว่าใกล้เคียงกับวงศ์ชะมดและอีเห็น มีลำตัวยาวตั้งแต่ 43 เซนติเมตร จนถึง 1 เมตร น้ำหนัก 320 กรัม จนถึง มากกว่า 5 กิโลกรัม
พังพอนส่วนใหญ่มีขนที่หยาบสีน้ำตาลหรือสีเทา ในบางชนิดจะเป็นขนสีอ่อนและมีลายปล้องสีคล้ำพาดเป็นลายขวางหรือลายตั้งเป็นทางยาว
พังพอนโดยมากจะมีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นฝูง หรืออยู่ลำพังเพียงตัวเดียว หรืออยู่กันเป็นครอบครัว ในหลากหลายสภาพภูมิประเทศ ตั้งแต่ป่าดิบทึบ, ทุ่งหญ้า, , ทะเลทราย จนถึงนาข้าว หรือพื้นที่เกษตรกรรมในชุมชนของมนุษย์
พังพอนมักหากินในเวลากลางคืน โดยกินอาหารได้หลากหลาย ตั้งแต่ ผลไม้, ลูกไม้, แมลง, สัตว์ทั้งมีกระดูกสันหลังและไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็กต่าง ๆ รวมถึง แมงมุม, แมงป่อง และงูหรือกิ้งก่าอีกด้วย อีกทั้งพังพอนเป็นสัตว์ที่มีความปราดเปรียวว่องไว สามารถพองขนให้ตัวมีขนาดใหญ่ขึ้นได้เพื่อขู่ศัตรู และมีภูมิคุ้มกันพิษงูอยู่ในตัว จึงสามารถสู้กับงูพิษได้เป็นอย่างดี ด้วยการหลอกล่อให้งูเหนื่อย และฉวยโอกาสเข้ากัดที่ลำคอจนตาย แต่ถ้าหากถูกกัดเข้าอย่างจัง ก็ทำให้ถึงตายได้เช่นกัน
พังพอนเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุได้ 2 ปี ยกเว้นในบางชนิดที่สามารถตั้งท้องเมื่ออายุได้เพียง 9 เดือน มีระยะเวลาตั้งท้องประมาณ 45-105 วัน ออกลูกครั้งละ 10-24 ตัว มีอายุขัยประมาณ 10 ปี มีรายงานว่าพังพอนในสถานที่เลี้ยงบางตัวมีอายุยืนถึง 17 ปี
การอนุกรมวิธาน
ปัจจุบัน พังพอนถูกอนุกรมวิธานไว้ทั้งสิ้น 33 ชนิด ใน 14 สกุล (ดูในเนื้อหา) กระจายพันธุ์ตั้งแต่ทวีปแอฟริกาจนถึงตะวันออกกลาง, เอเชียใต้ จนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สำหรับในประเทศไทยพบ 2 ชนิด คือ พังพอนเล็ก หรือพังพอนธรรมดา (Herpestes javanicus) กับพังพอนกินปู หรือพังพอนยักษ์ (H. urva)
สกุลและชนิด
- สกุล
- , A. paludinosus
- สกุล
- , B. crassicauda
- , B. jacksoni
- , B. nigripes
- สกุล
- , C. alexandri
- , C. ansorgei
- , C. obscurus
- , C. platycephalus
- สกุล
- , C. penicillata
- สกุล
- , D. dybowskii
- สกุล
- , G. flavescens
- , G. ochracea
- , G. pulverulenta
- , G. sanguinea
- สกุล Helogale
- , H. hirtula
- พังพอนแคระธรรมดา, H. parvula
- สกุล
- , H. brachyurus
- , H. edwardsii
- , H. fuscus
- , H. ichneumon
- พังพอนเล็ก, H. javanicus
- , H. naso
- , H. semitorquatus
- , H. smithii
- พังพอนกินปู, H. urva
- , H. vitticollis
- สกุล
- , I. albicauda
- สกุล
- , L. kuhni
- สกุล
- , M. gambianus
- , M. mungo
- สกุล
- , P. selousi
- สกุล
- , R. melleri
- สกุลSuricata
- เมียร์แคต, S. suricatta
ชนิดที่สูญพันธุ์
Major, 1903
- †L. atavus Beaumont, 1973
- †L. aurelianensis (Schlosser, 1888)
- †L. filholi Gaillard, 1899
- †L. mbitensis Schmidt-Kittler, 1987
- †L. namibiensis Morales et al., 2008
- †L. peignei, Grohé et al., 2020
- †L. rangwai Schmidt-Kittler, 1987
- †L. senutae Morales et al., 2008
| Herpestidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ความสัมพันธ์กับมนุษย์
ด้วยความที่พังพอนเป็นสัตว์ที่ปราดเปรียวว่องไว สามารถกำจัดสัตว์ที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ได้ พังพอนในบางพื้นที่จึงนิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงในพื้นที่ทำการเกษตร เพื่อให้กำจัดหนู ขณะที่อินเดีย นิยมมีการละเล่นให้พังพอนสู้กับงูเห่าหรืองูจงอาง
อ้างอิง
- พังพอน น. ตาม หน้า 591
- วงศ์ Herpestidae
- Morales, J., Pickford, M. and Salesa, M.J. (2008). "Creodonta and Carnivora from the Early Miocene of the Northern Sperrgebiet, Namibia". Memoir of the Geological Survey of Namibia. 20: 291–310.
{{}}: CS1 maint: uses authors parameter () - อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อPatou2009 - [] พังพอน โดย จารุจินต์ นภีตะภัฏ
- Arch nemeses: King cobra and grey mongoose clash in classic battle, but who ends up as dinner? จาก (อังกฤษ)
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Herpestidae ที่วิกิสปีชีส์
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ วงศ์พังพอน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
wngsphngphxn chwngewlathimichiwitxyu thung pccubn 21 8 0karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Carnivoraxndbyxy wngs Herpestidae 1845skul14 skul duinenux aephnthiaesdngkarkracayphnthustwinwngsphngphxnchuxphxngCynictidae Cope 1882 Herpestoidei Winge 1895 Mongotidae Pocock 1920 Rhinogalidae Gray 1869 Suricatidae Cope 1882 Suricatinae Thomas 1882 wngsphngphxn xngkvs mongoose ithythinehnux cxn epnwngskhxngstweliynglukdwynminxndbstwkinenuxwngshnung ichchuxwngswa Herpestidae edimekhythukrwmepnwngsediywkb wngs Viverridae hrux wngschamdaelaxiehnlksnaaelaphvtikrrmphngphxnmiruprangodyrwm epnstwkhnadelk milatwephriywyaw chwngkhasnaetaekhngaerng mielbthiaekhngaerngaelaaehlmkhm hangyaw ibhuelk swnibhnaaehlm inpakmifnaehlmkhmpraman 33 34 si sungnbwaiklekhiyngkbwngschamdaelaxiehn milatwyawtngaet 43 esntiemtr cnthung 1 emtr nahnk 320 krm cnthung makkwa 5 kiolkrm phngphxnswnihymikhnthihyabsinatalhruxsietha inbangchnidcaepnkhnsixxnaelamilayplxngsikhlaphadepnlaykhwanghruxlaytngepnthangyaw phngphxnodymakcamiphvtikrrmxyurwmknepnfung hruxxyulaphngephiyngtwediyw hruxxyuknepnkhrxbkhrw inhlakhlaysphaphphumipraeths tngaetpadibthub thunghya thaelthray cnthungnakhaw hruxphunthiekstrkrrminchumchnkhxngmnusy phngphxnmkhakininewlaklangkhun odykinxaharidhlakhlay tngaet phlim lukim aemlng stwthngmikraduksnhlngaelaimmikraduksnhlngkhnadelktang rwmthung aemngmum aemngpxng aelanguhruxkingkaxikdwy xikthngphngphxnepnstwthimikhwampradepriywwxngiw samarthphxngkhnihtwmikhnadihykhunidephuxkhustru aelamiphumikhumknphisnguxyuintw cungsamarthsukbnguphisidepnxyangdi dwykarhlxklxihnguehnuxy aelachwyoxkasekhakdthilakhxcntay aetthahakthukkdekhaxyangcng kthaihthungtayidechnkn phngphxnekhasuwyecriyphnthuemuxxayuid 2 pi ykewninbangchnidthisamarthtngthxngemuxxayuidephiyng 9 eduxn mirayaewlatngthxngpraman 45 105 wn xxklukkhrngla 10 24 tw mixayukhypraman 10 pi miraynganwaphngphxninsthanthieliyngbangtwmixayuyunthung 17 pikarxnukrmwithanpccubn phngphxnthukxnukrmwithaniwthngsin 33 chnid in 14 skul duinenuxha kracayphnthutngaetthwipaexfrikacnthungtawnxxkklang exechiyit cnthungexechiytawnxxkechiyngit sahrbinpraethsithyphb 2 chnid khux phngphxnelk hruxphngphxnthrrmda Herpestes javanicus kbphngphxnkinpu hruxphngphxnyks H urva skulaelachnid skul A paludinosus skul B crassicauda B jacksoni B nigripes skul C alexandri C ansorgei C obscurus C platycephalus skul C penicillata skul D dybowskii skul G flavescens G ochracea G pulverulenta G sanguinea skul Helogale H hirtula phngphxnaekhrathrrmda H parvula skul H brachyurus H edwardsii H fuscus H ichneumon phngphxnelk H javanicus H naso H semitorquatus H smithii phngphxnkinpu H urva H vitticollis skul I albicauda skul L kuhni skul M gambianus M mungo skul P selousi skul R melleri skulSuricata emiyraekht S suricattachnidthisuyphnthu Major 1903 L atavus Beaumont 1973 L aurelianensis Schlosser 1888 L filholi Gaillard 1899 L mbitensis Schmidt Kittler 1987 L namibiensis Morales et al 2008 L peignei Grohe et al 2020 L rangwai Schmidt Kittler 1987 L senutae Morales et al 2008 Herpestidae Mungotinae Helogale Helogale parvula Common dwarf mongoose Helogale hirtula Dologale Dologale dybowskii Crossarchus alexandri Crossarchus ansorgei Crossarchus platycephalus Crossarchus obscurus Liberiictis Liberiictis kuhni Mungos gambianus Mungos mungo Suricata Suricata suricatta emiyraekht Herpestinae Bdeogale jacksoni Bdeogale nigripes Bdeogale crassicauda Rhynchogale Rhynchogale melleri Paracynictis Paracynictis selousi Cynictis Cynictis penicillata Ichneumia Ichneumia albicauda Herpestes ichneumon Galerella sanguinea Galerella pulverulenta Galerella ochracea Galerella flavescens Galerella nigrata Atilax Atilax paludinosus Xenogale Xenogale naso Herpestes brachyurus Herpestes semitorquatus Herpestes urva phngphxnkinpu Herpestes smithii Herpestes vitticollis Herpestes fuscus Herpestes edwardsi Herpestes javanicus phngphxnelk khwamsmphnthkbmnusydwykhwamthiphngphxnepnstwthipradepriywwxngiw samarthkacdstwthiepnxntraytxmnusyid phngphxninbangphunthicungniymeliyngepnstweliynginphunthithakarekstr ephuxihkacdhnu khnathixinediy niymmikarlaelnihphngphxnsukbnguehahruxngucngxangxangxingphngphxn n tam hna 591 wngs Herpestidae Morales J Pickford M and Salesa M J 2008 Creodonta and Carnivora from the Early Miocene of the Northern Sperrgebiet Namibia Memoir of the Geological Survey of Namibia 20 291 310 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a CS1 maint uses authors parameter xangxingphidphlad payrabu lt ref gt imthuktxng immikarkahndkhxkhwamsahrbxangxingchux Patou2009 lingkesiy phngphxn ody carucint nphitapht Arch nemeses King cobra and grey mongoose clash in classic battle but who ends up as dinner cak xngkvs aehlngkhxmulxunkhxmulthiekiywkhxngkb Herpestidae thiwikispichis wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb wngsphngphxn