เทศกาลเช็งเม้ง

ชิงหมิง (จีนตัวย่อ: 清明节; จีนตัวเต็ม: 清明節; พินอิน: Qīngmíng jié) หรือ เช็งเม้ง, เชงเม้ง (ตามสำเนียงแต้จิ๋ว) หรือ "เฉ่งเบ๋ง" (ในสำเนียงภาษาฮกเกี้ยน) "เช็ง" หรือ "เฉ่ง" หมายถึง สะอาด บริสุทธิ์ และ "เม้ง"หรือ"เบ๋ง" หมายถึง สว่าง รวมแล้วหมายความถึง ช่วงเวลาแห่งความแจ่มใส รื่นรมย์ เป็นเทศกาลจีนของผู้ที่มีเชื้อสายจีนในจีนแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกง มาเก๊า ไต้หวัน มาเลเซีย สิงคโปร์ กัมพูชา อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ ไทย และเวียดนาม เทศกาลใบไม้ผลินี้ มักอยู่ในวันแรกของสารทที่ 5 (มีอีกชื่อว่า) ในปฏิทินสุริยจันทรคติจีนดั้งเดิม ทำให้ตรงกับวันที่ 15 หลัง ซึ่งอยู่ในช่วงวันที่ 4 5 หรือ 6 เมษายนในปีหนึ่ง ในวันชิงหมิง ครอบครัวชาวจีนจะเยี่ยมหลุมฝังศพบรรพบุรุษเพื่อทำความสะอาดสุสานและทำพิธีบูชาบรรพบุรุษ ของที่นำมาบูชามักเป็นอาหารพื้นเมืองและเผาธูปกับกระดาษเงินกระดาษทอง เทศกาลนี้ถือเป็นในวัฒนธรรมจีน

เทศกาลเช็งเม้ง
เผากระดาษเงินกระดาษทองให้แก่ผู้ล่วงลับ
ชื่อทางการ	ชิงหมิงเจี๋ย (清明节) เทศกาลชิงหมิง (清明節) วันกวาดสุสาน (掃墳節)
จัดขึ้นโดย	ชาวฮั่น, ชาวฮากกา, และ ชาวรีวกีว
ความสำคัญ	รำลึกถึงบรรพบุรุษ
การถือปฏิบัติ	กวาดทำความสะอาดหลุมฝังศพ เซ่นไหว้บรรพบุรุษ ถวายอาหารแก่บรรพบุรุษ เผากระดาษเงินกระดาษทอง
วันที่	15 วัน หลังจากวันวสันตวิษุวัต 4, 5 หรือ 6 เมษายน

เทศกาลเช็งเม้ง
อักษรจีนตัวเต็ม	清明節
อักษรจีนตัวย่อ	清明节
ความหมายตามตัวอักษร	"เทศกาลความสว่างบริสุทธิ์"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Qīngmíng jié กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Chingming jye เวด-ไจลส์ Ch'ing^1-ming^2 chieh^2 IPA [tɕʰíŋ.mǐŋ tɕjě] ภาษาอู๋ Tshin min tsih ภาษาแคะ Chhîn-mìn-chiet ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Chīng-mìhng jit IPA [tsʰéŋ.mȅŋ tsīːt̚] ยฺหวิดเพ็ง Cing^1-ming^4 zit^3 ภาษาหมิ่นใต้ ภาษาฮกเกี้ยน Chheng-bêng-cheh/Chhiⁿ-miâ-cheh Tshing-bîng tseh/Tshinn-miâ tsueh ภาษาหมิ่นตะวันออก Chĭng-mìng-cáik

กระดาษสีบนสุสานในช่วงเทศกาลเช็งเม้ง, สุสานบูกิตบราวน์, สิงคโปร์

ต้นกำเนิดเทศกาลเช็งเม้งมีมามากกว่า 2,500 ปี แม้ว่าการสังเกตการณ์เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก

ตำนานการเกิดเช็งเม้ง

ในยุคชุนชิว องค์ชายฉงเอ่อแห่งแคว้นจิ้นหนีภัยออกนอกแคว้น ไปมีชีวิตตกระกำลำบากนอกเมือง โดยมีติดตามไปดูแลรับใช้

เจี้ยจื่อทุยมีจิตใจเมตตาถึงขนาดเชือดเนื้อที่ขาของตนเป็นอาหารให้องค์ชายเสวยเพื่อประทังชีวิต ภายหลังเมื่อองค์ชายฉงเอ่อเสด็จกลับเข้าแคว้นและได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นเจ้าผู้ครองแคว้น นาม จิ้นเหวินกง และได้สถาปนาตอบแทนขุนนางทุกคนที่เคยให้ความช่วยเหลือตน แต่ลืมเจี้ยจื่อทุยไป นานวันเข้าจึงมีคนเตือนถึงบุญคุณเจี้ยจื่อทุย จิ้นเหวินกงเพิ่งนึกขึ้นไป จึงต้องการตอบแทนบุญคุณเจี้ยจื่อทุย โดยจัดหาบ้านให้เขาและมารดาให้เข้ามาอยู่อย่างสุขสบายในเมือง แต่ทว่าเจี้ยจื่อทุยปฏิเสธ

จิ้นเหวินกงได้คิดแผนเผาภูเขา โดยหวังว่าเจี้ยจื่อทุยจะพามารดาออกมาจากบ้าน แต่ผลสุดท้ายกลับไม่เป็นไปอย่างที่คิด สองแม่ลูกกลับต้องเสียชีวิตในกองเพลิง ดังนั้น เพื่อเป็นการรำลึกถึงเจี้ยจื่อทุย จิ้นเหวินกงจึงมีคำสั่งให้วันนี้ของทุกปี ห้ามไม่ให้มีการก่อไฟ และให้รับประทานแต่อาหารสด ๆ และเย็น ๆ จนกลายเป็นที่มาของเทศกาลวันกินอาหารเย็น หรือ เทศกาลหันสือเจี๋ย (寒食节) ซึ่งเป็นวันสุกดิบก่อนวันเช็งเม้ง 1 วัน

เนื่องจากคนโบราณนิยมถือปฏิบัติกิจกรรมตามประเพณีวันหันสือเจี๋ยต่อเนื่องไปจนถึงวันเช็งเม้ง นานวันเข้าเทศกาลทั้งสองก็รวมเป็นวันเช็งเม้งวันเดียว การไหว้เจี้ยจื่อทุยจึงค่อย ๆ เปลี่ยนมาเป็นการไปเซ่นไหว้บรรพบุรุษแทน

ประเพณีการทำความสะอาดฮวงซุ้ย

เริ่มมาจากการที่พระเจ้าฮั่นเกาจู ปราบดาภิเษกและสถาปนาราชวงศ์ฮั่นขึ้นแล้ว เกิดระลึกถึงบุญคุณบิดา มารดาที่เสียชีวิตไปแล้วที่บ้านเกิด จึงเร่งรัดกลับบ้านเกิด แต่ทว่าป้ายชื่อของฮวงซุ้ยแต่ละที่เลือนรางเต็มทน จากสงคราม พระเจ้าฮั่นเกาจูจึงอธิษฐานต่อสวรรค์ด้วยการโปรยกระดาษสีขึ้นบนฟ้าแล้วให้ลมพัดปลิวไป ถ้ากระดาษตกที่ฮวงซุ้ยไหน ถือว่าเป็นฮวงซุ้ยของบิดา มารดาพระองค์ และเมื่อดูป้ายชื่อชัด ๆ แล้วก็พบว่าเป็นฮวงซุ้ยของบิดา มารดาพระองค์จริง ประเพณีการทำความสะอาดฮวงซุ้ยและโปรยกระดาษสีบนหลุมศพก็เริ่มมาจากตรงนี้เอง

อ้างอิง

1. "Meet the Chetti Melaka, or Peranakan Indians, striving to save their vanishing culture". Channel News Asia. 21 October 2018.
2. Stepanchuk, Carol (1991). Mooncakes and Hungry Ghosts: Festivals of China. San Francisco: China Books & Periodicals. pp. 61–70. ISBN .
3. Eberhard, Wolfram (1952). "Ch'ing-ming, the spring festival". Chinese Festivals. New York: H. Wolff. pp. 112–127.
4. "Traditional Chinese Festivals". china.org.cn. 2007-04-05. สืบค้นเมื่อ 2014-08-25.
5. . Taiwan.gov.tw. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 เมษายน 2014. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2014.
6. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-27. สืบค้นเมื่อ 2023-08-23.
7. Wei, Liming (2010). Chinese Festivals: Traditions, Customs and Rituals (Second ed.). Beijing. pp. 31–35. ISBN .
8. "Why Chinese Burn Paper on Tomb-Sweeping Day". (ภาษาอังกฤษ). 2 April 2022. สืบค้นเมื่อ 7 March 2023.

อ่านเพิ่ม

• Aijmer, Göran (1978), "Ancestors in the Spring the Qingming Festival in Central China", Journal of the Hong Kong Branch of the Royal Asiatic Society, 18: 59–82, JSTOR 23889632

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Qingming Festival