ปฏิทินจีน (จีน: 農曆) หมายถึง ปฏิทินสุริยคติหรือปฏิทินจันทรคติซึ่งชาวจีนหรือชาวต่างประเทศเชื้อสายจีนใช้ในทางราชการและการกำหนดวันสำคัญต่าง ๆ
ในการติดต่อราชการ-ธุรกิจ ชาวจีนใช้ปฏิทินสุริยคติสากลเช่นเดียวกับชาวตะวันตกและอีกหลายประเทศทั่วโลก แต่การกำหนดประเพณีสำคัญจะอาศัยปฏิทินจันทรคติเป็นหลักเสมอ ปฏิทินสุริยคติจีน กำหนดให้เริ่มตั้งแต่วันจันทร์ดับที่ใกล้กับวันเหมายัน หรือวันที่ซีกโลกเหนือมีกลางวันสั้นที่สุด ส่วนปฏิทินจันทรคติจีน กำหนดให้เริ่มขึ้นปีนักษัตรใหม่ในวันลี่ชุน แต่เริ่มปีใหม่ในวันตรุษจีน ซึ่งเป็นวันจันทร์ดับต้นฤดูใบไม้ผลิ มักอยู่ในเดือนกุมภาพันธ์หรือปลายเดือนมกราคมของทุกปี
ปฏิทินจีนยุคโบราณ
ปฏิทินโบราณแบบหนึ่งซึ่งจัดพิมพ์ในสมัยหวงตี้เตี้ยวลี่ (จีนตัวเต็ม: 黄帝調曆; จีนตัวย่อ:黄帝调历; พินอิน: Huángdì Diàolì') เป็นปฏิทินชนิดหลายปีซึ่งมี 8 ปีปกติมาส และ 4 ปีอธิกมาส จัดเรียงกันแล้วแต่จังหวะดิถีของดวงจันทร์ที่สังเกตหรือคำนวณได้ ตั้งต้นเดือนแรกที่วันตงจื้อ อนึ่ง ปฏิทินชนิดนี้ได้มีการจัดทำมานานตั้งแต่ก่อนพุทธศักราช 3834 ปี จะต่างกันก็ตรงที่เดือนแรกของปฏิทินแตกต่างกันออกไป ย้อนกลับไปยุคราชวงศ์ซาง ปฏิทินแบบดังกล่าวก็ได้ถูกพัฒนาแล้ว แต่เขียนไว้บนกระดูกเสี่ยงทาย ในปฏิทินนั้นมีการเพิ่มเดือนอธิกมาส 1 - 2 เดือน โดยอาศัยการสังเกตเป็นหลัก ทำให้ขาดความแม่นยำ ครั้นถึงราชวงศ์โจว (หลัง) การจัดเรียงเดือนก็พัฒนาให้เป็น 29 วัน สลับกับ 30 วัน โดยอาจมีเดือนอธิกมาสเพิ่มขึ้นมาก็ได้ ยุทธหัตถี กระนั้นข้อมูลก็ยังยึดตามการสังเกตเป็นหลัก จนในที่สุด เทคนิคทางคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์สมัยยุคจ้านกว๋อ ก็ได้ทำให้ปฏิทินมีความแม่นยำสูงขึ้น ครานั้นเอง ได้มีการกำหนดให้หนึ่งปีสุริยคติมี 365¼ วัน คล้ายกับปฏิทินจูเลียน และกำหนดให้ 19 ปี มี 235 เดือน เรียกว่า วัฏจักรเมตอน (Metonic cycle)
ครั้นราชวงศ์ฉิน ปฏิทินจีนก็ถูกปรับอีกครั้งหนึ่ง โดยให้วันแรกของเดือนแรกไปอยู่ที่วันจันทร์ดับของต้นฤดูหนาว แต่ถึงกระนั้นก็มีปฏิทินที่ใช้หลักเกณฑ์เดิมอันตกทอดมาแต่โบราณ ซึ่งยังมิได้เลิกใช้ ถึงกระนั้นปฏิทินเหล่านั้นก็สูญหายไปตามกาลเวลา เมื่อการพิมพ์พัฒนาขึ้น ชาวจีนได้จัดพิมพ์ปฏิทินลงในสมุดกระดาษ โดยมีหลักฐานชิ้นแรก ๆ พบที่ตุนหวง (敦煌)
การนับเวลาแบบจีนโบราณ
ชาวจีนโบราณใช้นาฬิกาแดดและนาฬิกาน้ำเป็นเครื่องมือบอกเวลา บนนาฬิกาแดดมีช่วงแบ่งเป็น 12 ช่วง แต่ละช่วงหมายถึงหนึ่งชั่วยาม (จีนตัวย่อ: 时; จีนตัวเต็ม: 時; คำอ่าน: สือ) ซึ่งกินเวลา 2 ชั่วโมง ส่วนนาฬิกาน้ำจะแบ่งเวลา 24 ชั่วโมงออกเป็นชั่วรอยขีด (刻;เค่อ) จำนวน 100 ช่วง แต่ละช่วงกินเวลา 14 นาที 36 วินาที นอกจากนี้แล้ว ในหนึ่งวันยังแบ่งได้เป็น 10 เกิง (更) เกิงหนึ่งกินเวลา 1 ชั่วโมง 12 นาที และหนึ่งคืน 5 เกิง แต่ละเกิงกินเวลา 2 ชั่วโมง 24 นาที โดยหน่วยย่อยของเกิงคือเตี่ยน (จีนตัวย่อ: 点; จีนตัวเต็ม:點) ซึ่งกินเวลา 24 นาที
แผนภูมิสวรรค์-พิภพ
ในปฏิทินจีน มักมีการกำหนดให้วัน เดือน ปี หรือแม้แต่ยุคประกอบไปด้วยอักษรจีนประจำ ซึ่งอักษรนั้นเป็นส่วนหนึ่งของแผนภูมิสวรรค์-พิภพ อักษรประจำสวรรค์มีทั้งหมด 10 ตัว ส่วนอักษรประจำพิภพ มีทั้งหมด 12 ตัว ดังแสดงในตาราง
แผนภูมิสวรรค์
อักษรในแผนภูมิสวรรค์มี 10 ตัว โดย 2 ตัว จะมีธาตุหนึ่งประจำอยู่ ดังนี้
อักษรภาคสวรรค์ | 甲 | 乙 | 丙 | 丁 | 戊 | 己 | 庚 | 辛 | 壬 | 癸 |
คำอ่าน | เจี่ย (jiǎ) | อี่ (yǐ) | ปิ่ง (bǐng) | ติง (dīng) | อู้ (wù) | จี่ (jǐ) | เกิง (gēng) | ซิน (xīn) | เหริน (rén) | กุ่ย (guǐ) |
กะ | อิก | เปี้ย | เต็ง | โบ่ว | กี้ | แก | ซิง | ยิ้ม | กุ่ย | |
ธาตุประจำ | ไม้ (木) | ไฟ (火) | ดิน (土) | ทอง (金) | น้ำ (水) |
แผนภูมิพิภพ
อักษรในแผนภูมิพิภพมี 12 ตัว แต่ละตัวแทนปีนักษัตร อนึ่ง ในช่องปีนักษัตรจีน อักษรจีนที่แสดงในวงเล็บ คือ อักษรจีนตัวย่อ ส่วนนอกวงเล็บเป็นอักษรจีนตัวเต็ม
อักษรภาคพิภพ | 子 | 丑 | 寅 | 卯 | 辰 | 巳 | 午 | 未 | 申 | 酉 | 戌 | 亥 |
คำอ่าน | จื่อ (zǐ) | โฉ่ว (chǒu) | อิ๋น (yín) | หม่าว (mǎo) | เฉิน (chén) | ซื่อ (sì) | อู่ (wǔ) | เว่ย (wèi) | เซิน (shēn) | โหย่ว (yǒu) | ซวี (xū) | ฮ่าย (hài) |
จื้อ | ทิ่ว | เอี้ยง | เบ้า | ซิ้ง | จี๋ | โง่ว | บี่ | ซิม | อิ้ว | สุก | ไห | |
ปีนักษัตรจีน | 鼠 | 牛 | 虎 | 兔 | 龍 (龙) | 蛇 | 馬 (马) | 羊 | 猴 | 鷄 (鸡) | 狗 | 猪 |
คำอ่าน | สู่ (shǔ) | หนิว (niú) | หู่ (hǔ) | ทู่ (tù) | หลง (lóng) | เสอ (shé) | หม่า (mǎ) | หยาง (yáng) | โห (hóu) | จี (jī) | โก่ว (gǒu) | จู (zhū) |
ปีนักษัตรไทย | ชวด | ฉลู | ขาล | เถาะ | มะโรง | มะเส็ง | มะเมีย | มะแม | วอก | ระกา | จอ | กุน |
อักษรภาคสวรรค์และพิภพสามารถนำมาจับคู่กัน ซึ่งมีคู่ที่เป็นไปได้ทั้งหมด 60 คู่ด้วยกัน ได้แก่
ลำดับที่ | อักษรคู่ | นามปี | ลำดับที่ | อักษรคู่ | นามปี | ลำดับที่ | อักษรคู่ | นามปี |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 甲子 | หนูไม้ (木鼠) | 21 | 甲申 | ลิงไม้ (木猴) | 41 | 甲辰 | มังกรไม้ (木龍) |
2 | 乙丑 | วัวไม้ (木牛) | 22 | 乙酉 | ไก่ไม้ (木鷄) | 42 | 乙巳 | งูไม้ (木蛇) |
3 | 丙寅 | เสือไฟ (火虎) | 23 | 丙戌 | สุนัขไฟ (火狗) | 43 | 丙午 | ม้าไฟ (火馬) |
4 | 丁卯 | กระต่ายไฟ (火兔) | 24 | 丁亥 | สุกรไฟ (火猪) | 44 | 丁未 | แพะไฟ (火羊) |
5 | 戊辰 | มังกรดิน (土龍) | 25 | 戊子 | หนูดิน (土鼠) | 45 | 戊申 | ลิงดิน (土猴) |
6 | 己巳 | งูดิน (土蛇) | 26 | 己丑 | วัวดิน (土牛) | 46 | 己酉 | ไก่ดิน (土鷄) |
7 | 庚午 | ม้าทอง (金馬) | 27 | 庚寅 | เสือทอง (金虎) | 47 | 庚戌 | สุนัขทอง (金狗) |
8 | 辛未 | แพะทอง (金羊) | 28 | 辛卯 | กระต่ายทอง (金兔) | 48 | 辛亥 | สุกรทอง (金猪) |
9 | 壬申 | ลิงน้ำ (水猴) | 29 | 壬辰 | มังกรน้ำ (水龍) | 49 | 壬子 | หนูน้ำ (水鼠) |
10 | 癸酉 | ไก่น้ำ (水鷄) | 30 | 癸巳 | งูน้ำ (水蛇) | 50 | 癸丑 | วัวน้ำ (水牛) |
11 | 甲戌 | สุนัขไม้ (木狗) | 31 | 甲午 | ม้าไม้ (木馬) | 51 | 甲寅 | เสือไม้ (木虎) |
12 | 乙亥 | สุกรไม้ (木猪) | 32 | 乙未 | แพะไม้ (木羊) | 52 | 乙卯 | กระต่ายไม้ (木兔) |
13 | 丙子 | หนูไฟ (火鼠) | 33 | 丙申 | ลิงไฟ (火猴) | 53 | 丙辰 | มังกรไฟ (火龍) |
14 | 丁丑 | วัวไฟ (火牛) | 34 | 丁酉 | ไก่ไฟ (火鷄) | 54 | 丁巳 | งูไฟ (火蛇) |
15 | 戊寅 | เสือดิน (土虎) | 35 | 戊戌 | สุนัขดิน (土狗) | 55 | 戊午 | ม้าดิน (土馬) |
16 | 己卯 | กระต่ายดิน (土兔) | 36 | 己亥 | สุกรดิน (土猪) | 56 | 己未 | แพะดิน (土羊) |
17 | 庚辰 | มังกรทอง (金龍) | 37 | 庚子 | หนูทอง (金鼠) | 57 | 庚申 | ลิงทอง (金猴) |
18 | 辛巳 | งูทอง (金蛇) | 38 | 辛丑 | วัวทอง (金牛) | 58 | 辛酉 | ไก่ทอง (金鷄) |
19 | 壬午 | ม้าน้ำ (水馬) | 39 | 壬寅 | เสือน้ำ (水虎) | 59 | 壬戌 | สุนัขน้ำ (水狗) |
20 | 癸未 | แพะน้ำ (水羊) | 40 | 癸卯 | กระต่ายน้ำ (水兔) | 60 | 癸亥 | สุกรน้ำ (水猪) |
สังเกตว่า เมื่อนำอักษรภาคสวรรค์และพิภพมาจับคู่กัน จะได้เป็นอักษรคู่ซึ่งแสดงถึงปีนักษัตรและธาตุได้ ในปี พ.ศ. 2543 มีอักษรประจำปีเป็น 庚辰 อันมีความหมายเป็น 金龍 หรือมังกรทอง ส่วนปี พ.ศ. 2553 หรือ 10 ปีให้หลัง จะได้ว่าอักษรประจำปีเป็น 庚寅 ซึ่งมีความหมายว่าเสือทอง (金虎)
นอกเหนือจากการใช้อักษรภาคสวรรค์และพิภพบ่งบอกปีแล้ว ยังสามารถนำอักษรเหล่านี้ไประบุยุคได้อีกด้วย
ปฏิทินสุริยคติจีน
บทนำ
ปฏิทินสุริยคติจีน ยึดถือตามวันบัวลอย วันตงจื้อ หรือวันเห'มายัน ของปีหนึ่งไปจนถึงอีกปีหนึ่ง ในหนึ่งปีถูกแบ่งออกเป็น 24 ฤดูกาล แต่ละฤดูกาลหมายถึงสภาพอากาศที่แตกต่างกันออกไป ในยุคชุนชิว (179 ปีก่อนพุทธศักราช - พ.ศ. 63) ปีสุริยคติถูกกำหนดไว้ที่ 365.25 วัน ในเวลาต่อมา ปฏิทินในรัชสมัยสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นบู๊เต้ได้ระบุว่าปีสุริยคติมีความยาว ต่อมาได้มีการแก้ไขปรับปรุงโดยนักทำปฏิทินอีกหลายท่าน อาทิ หลี่ฉุนเฟิ่ง (李淳风) จางสุ้ย (張遂) และกัวโส่วจิ้ง (郭守敬) ซึ่งในชั้นหลังนี้กัวโส่วจิ้งได้ปรับปรุงปฏิทินให้มีความยาวปีสั้นลงเท่ากับของปฏิทินเกรกอเรียน นั่นคือ 365.2425 โดยอาศัยงานที่เสิ่นคั่ว (沈括) ได้ทำไว้ในสาขาตรีโกณมิติเชิงทรงกลม ปีสุริยคติจีนสามารถแบ่งได้เป็นระยะ แต่ละระยะจะมีอักษรภาคดิน 12 ตัว กำกับอยู่ ดังนี้
เดือนสุริยคติ | อักษรประจำ | วันที่ | องศาอาทิตย์ | ราศี | อักษรประจำ | ฤดูกาล | วันที่ | องศาอาทิตย์ | ราศี |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
寅 (อิ๋น) ต้นฤดูใบไม้ผลิต | VC, Vernal Commences เริ่มฤดูใบไม้ผลิ | 3-5 กุมภาพันธ์ | 315° | กุมภ์ | 申 (เซิน) ต้นฤดูใบไม้ร่วง | AC, Autumn Commences เริ่มฤดูใบไม้ร่วง | 7-9 สิงหาคม | 135° | สิงห์ |
VS, ฤดูฝน | 18-20 กุมภาพันธ์ | 330° | 330-360° มีน | EH, ปลายฤดูร้อน | 22-24 สิงหาคม | 150° | 150-180° กันย์ | ||
卯 (หม่าว) กลางฤดูใบไม้ผลิ | IA, Insects Waken แมลงโบยบิน | 5-7 มีนาคม | 345° | 酉 (โหย่ว) กลางฤดูใบไม้ร่วง | WD, White Dew น้ำค้างขาว | 7-9 กันยายน | 165° | ||
VE, Vernal Equinox วสันตวิษุวัต | 20-22 มีนาคม | 360°/0° | 0-30° เมษ | AE, Autumnal Equinox ศารทวิษุวัต | 22-24 กันยายน | 180° | 180-210° ตุล | ||
辰 (เฉิน) ปลายฤดูใบไม้ผลิ | BC, Bright and Clear ฟ้าโปร่งสบาย | 4-6 เมษายน | 15° | 戌 (ซวี) ปลายฤดูใบไม้ร่วง | CD, Cold Dew น้ำค้างเย็น | 8-9 ตุลาคม | 195° | ||
CR, Corn Rain ฝนตกฉ่ำ | 19-21 เมษายน | 30° | 30-60° พฤษภ | FF, First Frost น่ำค้างแข็ง | 23-24 ตุลาคม | 210° | 210-240° พฤศจิก | ||
巳 (สื้อ) ต้นฤดูร้อน | SC, Summer Commences เริ่มฤดูร้อน | 5-7 พฤษภาคม | 45° | 亥 (ไฮ่) ต้นฤดูหนาว | WC,Winter Commences | 7-8 พฤศจิกายน | |||
CF, Corn Forms ข้าวโพดออกรวง | 20-22 พฤษภาคม | 60° | 60-90° เมถุน | LS, Light Snow หิมะตกเบา | 22-23 พฤศจิกายน | 240° | 240-270° ธนู | ||
อู่ (午) กลางฤดูร้อน | CE, Corn on Ear ข้าวโพดสุกพร้อมเก็บ | 5-7 มิถุนายน | 75° | จื่อ (子) กลางฤดูหนาว | HS, Heavy Snow หิมะตกหนัก | 6-8 ธันวาคม | 255° | ||
SS, Summer Solstice ครีษมายัน | 21-22 มิถุนายน | 90° | 90-120° กรกฎ | WS, Winter Solstice เห'มายัน | 21-23 ธันวาคม | 270° | 270-300° มกร | ||
เว่ย (未) Late Summer | MH, Moderate Heat ร้อนพอควร | 6-8 กรกฎาคม | 105° | โฉ่ว (丑) Late Winter | MC, Moderate Cold หนาวพอควร | 5-7 มกราคม | 285° | ||
GH, Great Heat ร้อนจัด | 22-24 กรกฎาคม | 120° | สิงห์ | GC, Great Cold หนาวจัด | 20-21 มกราคม | 300° | กุมภ์ |
วันในสัปดาห์
วันในสัปดาห์แบบจีน ซึ่งใช้ได้ในปฏิทินทุกรูปแบบ เรียกตามลำดับดังนี้
วันแบบไทย | วันแบบจีน | ||||
---|---|---|---|---|---|
แบบปกติ | แบบโหร | แบบเก่า | แบบที่ใช้ในชีวิตประจำวัน | ||
วันอาทิตย์ | รวิวาร หรือ อาทิจวาร | 日曜 | รื่อเย่า (rìyào) | 星期日 | ซิงชีรื่อ (xīngqīrì) |
วันจันทร์ | จันทรวาร | 月曜 | เยฺว่เย่า (yuèyào) | 星期一 | ซิงชีอี (xīngqīyī) |
วันอังคาร | ภุมวาร | 火曜 | หั่วเย่า (huǒyào) | 星期二 | ซิงชีเอ้อร์ (xīngqīèr) |
วันพุธ | วุธวาร | 水曜 | สุ่ยเย่า (shuǐyào) | 星期三 | ซิงชีซาน (xīngqīsān) |
วันพฤหัสบดี | ครุวาร หรือ ชีววาร | 木曜 | มู่เย่า (mùyào) | 星期四 | ซิงชีสื้อ (xīngqīsì) |
วันศุกร์ | ศุกรวาร | 金曜 | จินเย่า (jīnyào) | 星期五 | ซิงชีอู่ (xīngqīwǔ) |
วันเสาร์ | โสรวาร | 土曜 | ถู่เย่า (tǔyào) | 星期六 | ซิงชีลิ่ว (xīngqīlìu) |
ชื่อเดือนสุริยคติ
ชื่อเดือนซึ่งใชีในปฏิทินสุริยคติ มักจะใช้ตัวเลขต่อด้วยคำว่า เยวฺ่ (月) ซึ่งหมายถึงเดือน ตัวอย่างเช่น 一月 หมายถึงเดือนมกราคม 二月 หมายถึงเดือนกุมภาพันธ์ เรื่อยไปจนถึง 十二月
เดือนจีน | คำอ่าน | เดือนอย่างภารตะและไทย |
---|---|---|
一月 | อีเยวฺ่ ( yīyuè) | มกราคม |
二月 | เอ้อร์เยวฺ่ (èryuè) | กุมภาพันธ์ |
三月 | ซานเยวฺ่ (sānyuè) | มีนาคม |
四月 | สื้อเยวฺ่ (sìyuè) | เมษายน |
五月 | อู่เยวฺ่ (wǔyuè) | พฤษภาคม |
六月 | ลิ่วเยวฺ่ (liùyuè) | มิถุนายน |
七月 | ชีเยวฺ่ (qīyuè) | กรกฎาคม |
八月 | ปาเยวฺ่ (bāyuè) | สิงหาคม |
九月 | จิ่วเยวฺ่ (jiǔyuè) | กันยายน |
十月 | สือเยวฺ่ (shíyuè) | ตุลาคม |
十一月 | สืออีเยวฺ่ (shíyīyuè) | พฤศจิกายน |
十二月 | สือเอ้อร์เยวฺ่ (shí'èryuè) | ธันวาคม |
อนึ่งหากใส่คำว่า ตี้ (第) ไว้ด้านหน้าตัวเลข จะทำให้ความหมายผิดไป เช่น 第二月 หมายถึงเดือนที่สอง (ของกิจกรรมหรือการกระทำอื่นใด) แทนที่จะเป็นเดือนกุมภาพันธ์
ภาวะ
ในหนึ่งปี จะมีภาวะอยู่ 24 ภาวะ (อังกฤษ:solar term; จีนตัวเต็ม:節氣; จีนตัวย่อ: 节气; พินอิน: jiéqì; คำอ่าน: เจี๋ยชี่) (มักเรียกว่า สารท แต่ไม่ถูกความหมายเสียทีเดียว) อันหมายถึงความเป็นไปของสิ่งแวดล้อมรอบตัวในรอบปี และมักมีการเลี้ยงฉลองและบูชาบรรพบุรุษกันในแต่ละภาวะ ภาวะในปฏิทินจีนมีดังนี้
องศาดวงอาทิตย์ | ภาวะ | คำอ่าน | ความหมาย | ประมาณวันที่ |
---|---|---|---|---|
315° | 立春 | ลี่ชุน (lìchūn) | เริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ | 4 กุมภาพันธ์ |
330° | 雨水 | อวี๋สุ่ย (yúshuǐ) | น้ำฝน | 19 กุมภาพันธ์ |
345° | 驚蟄 (惊蛰) | จิงเจ๋อ (jīngzhé) | แมลงโบยบิน | 6 มีนาคม |
0° | 春分 | ชุนเฟิน (chūnfēn) | วสันตวิษุวัต | 21 มีนาคม |
15° | 清明 | ชิงหมิง (qīngmíng) | เย็นใส | 5 เมษายน |
30° | 穀雨 (谷雨) | กู๋อวี่ (gúyǔ) | ฝนเริ่มฤดูเพาะปลูก | 20 เมษายน |
45° | 立夏 | ลี่เซี่ย (lìxià) | เริ่มต้นฤดูร้อน | 6 พฤษภาคม |
60° | 小滿 (小满) | เสียวหม่าน (xiáomǎn) | (ข้าวโพด)ออกดอก | 21 พฤษภาคม |
75° | 芒種 (芒种) | หมางจ้ง (mángzhòng) | (ข้าวโพด)ออกฝัก | 6 มิถุนายน |
90° | 夏至 | เซี่ยจือ (xiàzhì) | ครีษมายัน | 21 มิถุนายน |
105° | 小暑 | เสียวสู่ (xiáoshǔ) | ร้อนพอควร | 7 กรกฎาคม |
120° | 大暑 | ต้าสู่ (dàshǔ) | ร้อนมาก | 23 กรกฎาคม |
135° | 立秋 | ลี่ชิว (lìqiū) | เริ่มฤดูใบไม้ร่วง | 8 สิงหาคม |
150° | 處暑 (处暑) | ฉูสู่ (chúshǔ) | สุดฤดูร้อน | 23 สิงหาคม |
165° | 白露 | ป๋าลู่ (báilù) | น้ำค้างหยด | 8 กันยายน |
180° | 秋分 | ชิวเฟิน (qiūfēn) | ศารทวิษุวัต | 23 กันยายน |
195° | 寒露 | หานลู่ (hánlù) | น้ำค้างเย็น | 8 ตุลาคม |
210° | 霜降 | ซวงเจี้ยง (shuāngjiàng) | น้ำค้างแข็ง | 23 ตุลาคม |
225° | 立冬 | ลี่ตง (lìdōng) | เริ่มฤดูหนาว | 7 พฤศจิกายน |
240° | 小雪 | เสียวเสวี่ย (xiáoxuě) | หิมะพอควร | 22 พฤศจิกายน |
255° | 大雪 | ต้าเสวฺ่ย (dàxuě) | หิมะหนัก | 7 ธันวาคม |
270° | 冬至 | ตงจื้อ (dōngzhì) | เหมายัน | 22 ธันวาคม |
285° | 小寒 | เสี่ยวหาน (xiǎohán) | หนาวน้อย | 6 มกราคม |
300° | 大寒 | ต้าหาน (dàhán) | หนาวจัด | 20 มกราคม |
อนึ่ง องศาของดวงอาทิตย์ที่แสดงไว้ในตาราง จะสัมพันธ์กับโหราศาสตร์ระบบสายนะ (tropical astrology) ซึ่งยึดโยงการเปลี่ยนราศีตามฤดูกาล ไม่เหมือนกับระบบนิรายนะ (sidereal astrology) ที่อาศัยจุดบนท้องฟ้ากำหนดราศี (ดู )
วันลี่ชุน เป็นภาวะหนึ่งในปฏิทินจีนซึ่งหมายถึงการเริ่มของฤดูใบไม้ผลิ และถือว่า ปีนักษัตรใหม่เริ่มต้นวันนี้ (ไม่ใช่วันตรุษจีน)
นามศักราช หรือเหนียนเฟิ่น (年份)
ในสมัยโบราณ ชาวจีนมักเรียกปีแต่ละปีเป็นตัวเลขประกอบด้วยนามศักราช เช่น ในรัชสมัยสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นบู๊เต้ ก็กำหนดให้เรียกศักราชสมัยนั้นว่า อี๋กงหยวน (隐公元) เช่น อี๋กงหยวนศก ปีที่ 1 ปีที่ 2... เป็นต้น ในเวลาต่อมา เมื่อ พ.ศ. 431 พระองค์ทรงกำหนดให้เรียกศกย้อนหลังตั้งแต่ พ.ศ. 404 ว่า เจี้ยนหยวนศก ปีที่ 1 ปีที่ 2 โดยลำดับ ธรรมเนียมนี้มีการรักษามาจนถึงสมัยสาธารณรัฐจีน ซึ่งกำหนดให้เรียกปีที่หนึ่งของสาธารณรัฐว่า หมินกั๋ว หรือมิ่นก๊ก (民国) ศก ปีที่ 1 และมีการใช้ต่อมาจนถึงปัจจุบัน แม้จะได้มีการนำคริสต์ศักราช (公元;กงหยวน) มาใช้แทนก็ตาม
ยุคปฏิทิน
ปฏิทินฮั่นมีระบบยุค ซึ่งกำหนดให้ 129,600 ปี แทนหนึ่งมหายุค (元;หยวน) แต่ละมหายุคจะแบ่งออกเป็น 12 จุลยุค ซึ่งกินเวลา 10,800 ปี เรียกว่า หุ้ย (会/會) เช่นเดียวกันกับหนึ่งปีที่แบ่งเป็น 12 เดือน แต่ละจุลยุค มีอักษรภาคดินประจำนับตั้งแต่ฮ่าย (亥) ไปจนถึงซวี (戌) จุลยุคสามจุลยุค รวมกันเป็นหนึ่งยุค (古;กู่) ซึ่งมีได้ดังนี้
- ไท่กู่ (太古) หรือบรรพยุค ประกอบด้วยจุลยุคฮ่าย (亥) จื่อ (亥) และโฉ่ว (丑) ยุคนี้เป็นยุคโลกเกิด (天地之分;เทียนตี้จือเฟิน)
- ซ่างกู่ (上古) หรืออดีตยุค ประกอบด้วยจุลยุคอิ๋น (寅) เหม่า (卯) และเฉิน (辰) ยุคนี้เป็นยุคโลกโต (天地之化;เทียนตี้จือฮั่ว)
- จงกู่ (中古) หรือปัจจุบันยุค ประกอบด้วยจุลยุคสื้อ (巳) อู่ (午) และเว่ย (未) ยุคนี้เป็นยุคโลกโทรม (天地之关;เทียนตี้จือกวน)
- เซี่ยกู่ (下古) หรืออนาคตยุค ประกอบด้วยจุลยุคเซิน (申) โหย่ว (酉) และซวฺ (戌) ยุคนี้เป็นยุคโลกสิ้น (天地之合;เทียนตี้จือเหอ)
นอกจากนี้ หนึ่งจุลยุค แบ่งออกได้เป็น 30 รอบใหญ่ แต่ละรอบใหญ่มี 12 รอบน้อย รอบน้อยหนึ่งกินเวลา 30 ปี
ปฏิทินจันทรคติจีน
เดือน
ปฏิทินจันทรคติจีนเป็นปฏิทินจันทรคติอย่างที่ใช้กำหนดวันสำคัญต่าง ๆ ตามประเพณีจีน ในหนึ่งปีปฏิทินมีสิบสองเดือน แต่ละเดือนอาจมี 29 หรือ 30 วันแล้วแต่จังหวะของดวงจันทร์ที่โคจรรอบโลก ซึ่งเดือนที่มี 29 วัน เรียกว่า เดือนขาด (小月; พินอิน: xiǎo yuè; คำอ่าน: เสี่ยวเยวฺ่) ส่วนเดือนที่มี 30 วัน เรียกว่า เดือนเต็ม (大月; พินอิน: dàyuè; คำอ่าน: ต้าเยฺว่) การกำหนดว่าเดือนใดเป็นเดือนเต็มหรือขาด มักจะอาศัยผลการคำนวณวันจันทร์ดับทางดาราศาสตร์ที่ทำไว้ดีแล้ว โดยนับวันจันทร์ดับของเดือนหนึ่งเป็นดิถีที่หนึ่ง จนถึงวันก่อนวันจันทร์ดับถัดไป ซึ่งจะได้ 29 หรือ 30 วัน ตัวอย่างเช่น ปี พ.ศ. 2559 ขณะยังเป็นปีมะแม เดือน 12 วันจันทร์ดับกำหนดที่วันที่ 10 มกราคม เวลา 9:30 และวันที่ 8 กุมภาพันธ์ เวลา 22:39 จากนั้น ให้นับ 1 ที่วันที่ 10 มกราคม จนสุดที่วันที่ 7 กุมภาพันธ์ ได้ทั้งหมด 29 วัน ได้ว่าเดือนดังกล่าวเป็นเดือนขาด
ส่วนการกำหนดเลขเดือน จะต้องให้วันวสันตวิษุวัต อุตรายัน ศารทวิษุวัต และทักษิณายัน อยู่ภายในเดือนจันทรคติที่ 2, 5, 8 และ 11 ตามลำดับเสมอไป หากจำเป็น จะต้องเติมเดือนอธิกมาสลงในปฏิทินข้างต้น โดยถือว่าเดือนที่ไม่มีภาวะเลขคู่ (เช่น อวี๋สุ่ย ชุนเฟิน กู๋อวี่,..., ต้าหาน) เป็นเดือนอธิกมาส ใช้ลำดับเลขเหมือนของเดือนก่อนหน้า ทั้งนี้เพื่อมิให้วันตรุษจีนต้องผิดไปจากเดิมมากนัก
จากข้อมูลขององค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้กำหนดวันที่ซึ่งดวงจันทร์มีดิถีต่าง ๆ กัน เราสามารถคำนวณว่า เดือนใดขาด เดือนใดเต็ม ได้ตามวิธีการข้างบน ดังตารางต่อไปนี้
เดือน/ปี | วันและเวลาจันทร์ดับ (มาตรฐานประเทศจีน) | วันก่อนวันจันทร์ดับถัดไป | จำนวนวัน | ประเภทเดือน |
---|---|---|---|---|
11 | 18 ธันวาคม พ.ศ. 2560 14:31 | 16 มกราคม พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
12 | 17 มกราคม พ.ศ. 2561 10:18 | 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
1 ปีจอ | 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 05:05 | 16 มีนาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
2 | 17 มีนาคม พ.ศ. 2561 21:13 | 15 เมษายน พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
3 | 16 เมษายน พ.ศ. 2561 09:59 | 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
4 | 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 19:48 | 13 มิถุนายน พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
5 | 14 มิถุนายน พ.ศ. 2561 03:43 | 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
6 | 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 10:49 | 10 สิงหาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
7 | 11 สิงหาคม พ.ศ. 2561 17:59 | 9 กันยายน พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
8 | 10 กันยายน พ.ศ. 2561 02:02 | 8 ตุลาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
9 | 9 ตุลาคม พ.ศ. 2561 11:47 | 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2561 | 30 | เต็ม |
10 | 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2561 00:02 | 6 ธันวาคม พ.ศ. 2561 | 29 | ขาด |
11 | 7 ธันวาคม พ.ศ. 2561 15:22 | 5 มกราคม พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
12 | 6 มกราคม พ.ศ. 2562 09:30 | 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
1 ปีกุน | 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562 05:04 | 6 มีนาคม พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
2 | 7 มีนาคม พ.ศ. 2562 00:04 | 4 เมษายน พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
3 | 5 เมษายน พ.ศ. 2562 16:51 | 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
4 | 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 06:46 | 2 มิถุนายน พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
5 | 3 มิถุนายน พ.ศ. 2562 18:02 | 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
6 | 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 03:17 | 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
7 | 1 สิงหาคม พ.ศ. 2562 11:12 | 29 สิงหาคม พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
8 | 30 สิงหาคม พ.ศ. 2562 18:38 | 28 กันยายน พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
9 | 29 กันยายน พ.ศ. 2562 02:27 | 27 ตุลาคม พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
10 | 28 ตุลาคม พ.ศ. 2562 11:39 | 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 | 29 | ขาด |
11 | 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2562 23:06 | 25 ธันวาคม พ.ศ. 2562 | 30 | เต็ม |
12 | 26 ธันวาคม พ.ศ. 2562 13:14 | 24 มกราคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
1 ปีชวด | 25 มกราคม พ.ศ. 2563 05:42 | 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 | 29 | ขาด |
2 | 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 23:33 | 23 มีนาคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
3 | 24 มีนาคม พ.ศ. 2563 17:29 | 22 เมษายน พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
4 | 23 เมษายน พ.ศ. 2563 10:26 | 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
4/4 | 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 01:39 | 20 มิถุนายน พ.ศ. 2563 | 29 | ขาด |
5 | 21 มิถุนายน พ.ศ. 2563 14:42 | 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
6 | 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 01:34 | 18 สิงหาคม พ.ศ. 2563 | 29 | ขาด |
7 | 19 สิงหาคม พ.ศ. 2563 10:42 | 16 กันยายน พ.ศ. 2563 | 29 | ขาด |
8 | 17 กันยายน พ.ศ. 2563 19:00 | 16 ตุลาคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
9 | 17 ตุลาคม พ.ศ. 2563 03:31 | 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 | 29 | ขาด |
10 | 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563 13:09 | 14 ธันวาคม พ.ศ. 2563 | 30 | เต็ม |
11 | 15 ธันวาคม พ.ศ. 2563 00:18 | 12 มกราคม พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
12 | 13 มกราคม พ.ศ. 2564 13:00 | 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
1 ปีฉลู | 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 03:05 | 12 มีนาคม พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
2 | 13 มีนาคม พ.ศ. 2564 18:22 | 11 เมษายน พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
3 | 12 เมษายน พ.ศ. 2564 10:33 | 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
4 | 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 03:00 | 9 มิถุนายน พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
5 | 10 มิถุนายน พ.ศ. 2564 18:52 | 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
6 | 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2564 09:17 | 7 สิงหาคม พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
7 | 8 สิงหาคม พ.ศ. 2564 21:52 | 6 กันยายน พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
8 | 7 กันยายน พ.ศ. 2564 08:53 | 5 ตุลาคม พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
9 | 6 ตุลาคม พ.ศ. 2564 19:05 | 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 | 30 | เต็ม |
10 | 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 05:15 | 3 ธันวาคม พ.ศ. 2564 | 29 | ขาด |
11 | 4 ธันวาคม พ.ศ. 2564 15:44 | 2 มกราคม พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
12 | 3 มกราคม พ.ศ. 2565 02:35 | 31 มกราคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
1 ปีขาล | 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2565 13:46 | 2 มีนาคม พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
2 | 3 มีนาคม พ.ศ. 2565 01:35 | 31 มีนาคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
3 | 1 เมษายน พ.ศ. 2565 14:25 | 30 เมษายน พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
4 | 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2565 04:29 | 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
5 | 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2565 19:31 | 28 มิถุนายน พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
6 | 29 มิถุนายน พ.ศ. 2565 10:53 | 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
7 | 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 01:55 | 26 สิงหาคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
8 | 27 สิงหาคม พ.ศ. 2565 16:18 | 25 กันยายน พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
9 | 26 กันยายน พ.ศ. 2565 05:55 | 24 ตุลาคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
10 | 25 ตุลาคม พ.ศ. 2565 18:49 | 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2565 | 30 | เต็ม |
11 | 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2565 06:58 | 22 ธันวาคม พ.ศ. 2565 | 29 | ขาด |
12 | 23 ธันวาคม พ.ศ. 2565 18:17 | 21 มกราคม พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
1 ปีเถาะ | 22 มกราคม พ.ศ. 2566 04:53 | 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 | 29 | ขาด |
2 | 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 15:07 | 21 มีนาคม พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
2/2 | 22 มีนาคม พ.ศ. 2566 01:24 | 19 เมษายน พ.ศ. 2566 | 29 | ขาด |
3 | 20 เมษายน พ.ศ. 2566 12:13 | 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 | 29 | ขาด |
4 | 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 23:53 | 17 มิถุนายน พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
5 | 18 มิถุนายน พ.ศ. 2566 12:38 | 17 กรกฎาคม พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
6 | 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2566 02:33 | 15 สิงหาคม พ.ศ. 2566 | 29 | ขาด |
7 | 16 สิงหาคม พ.ศ. 2566 17:39 | 14 กันยายน พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
8 | 15 กันยายน พ.ศ. 2566 09:40 | 14 ตุลาคม พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
9 | 15 ตุลาคม พ.ศ. 2566 01:55 | 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 | 29 | ขาด |
10 | 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 17:29 | 12 ธันวาคม พ.ศ. 2566 | 30 | เต็ม |
11 | 13 ธันวาคม พ.ศ. 2566 07:34 | 10 มกราคม พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
12 | 11 มกราคม พ.ศ. 2567 19:58 | 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
1 ปีมะโรง | 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 06:59 | 9 มีนาคม พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
2 | 10 มีนาคม พ.ศ. 2567 17:01 | 8 เมษายน พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
3 | 9 เมษายน พ.ศ. 2567 02:23 | 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
4 | 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 11:23 | 5 มิถุนายน พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
5 | 6 มิถุนายน พ.ศ. 2567 20:37 | 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
6 | 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 06:58 | 3 สิงหาคม พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
7 | 4 สิงหาคม พ.ศ. 2567 19:15 | 2 กันยายน พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
8 | 3 กันยายน พ.ศ. 2567 09:57 | 2 ตุลาคม พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
9 | 3 ตุลาคม พ.ศ. 2567 02:49 | 31 ตุลาคม พ.ศ. 2567 | 29 | ขาด |
10 | 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 20:47 | 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
11 | 1 ธันวาคม พ.ศ. 2567 14:23 | 30 ธันวาคม พ.ศ. 2567 | 30 | เต็ม |
12 | 31 ธันวาคม พ.ศ. 2567 06:28 | 28 มกราคม พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
1 ปีมะเส็ง | 29 มกราคม พ.ศ. 2568 20:36 | 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
2 | 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 08:45 | 28 มีนาคม พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
3 | 29 มีนาคม พ.ศ. 2568 18:58 | 27 เมษายน พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
4 | 28 เมษายน พ.ศ. 2568 03:32 | 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
5 | 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2568 11:03 | 24 มิถุนายน พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
6 | 25 มิถุนายน พ.ศ. 2568 18:32 | 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
6/6 | 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 03:12 | 22 สิงหาคม พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
7 | 23 สิงหาคม พ.ศ. 2568 14:07 | 21 กันยายน พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
8 | 22 กันยายน พ.ศ. 2568 03:55 | 20 ตุลาคม พ.ศ. 2568 | 29 | ขาด |
9 | 21 ตุลาคม พ.ศ. 2568 20:26 | 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
10 | 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2568 14:48 | 19 ธันวาคม พ.ศ. 2568 | 30 | เต็ม |
11 | 20 ธันวาคม พ.ศ. 2568 09:44 | 18 มกราคม พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
12 | 19 มกราคม พ.ศ. 2569 03:52 | 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
1 ปีมะเมีย | 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2569 20:02 | 18 มีนาคม พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
2 | 19 มีนาคม พ.ศ. 2569 09:25 | 16 เมษายน พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
3 | 17 เมษายน พ.ศ. 2569 19:53 | 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
4 | 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2569 04:01 | 14 มิถุนายน พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
5 | 15 มิถุนายน พ.ศ. 2569 10:54 | 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
6 | 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2569 17:45 | 12 สิงหาคม พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
7 | 13 สิงหาคม พ.ศ. 2569 01:38 | 10 กันยายน พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
8 | 11 กันยายน พ.ศ. 2569 11:27 | 9 ตุลาคม พ.ศ. 2569 | 29 | ขาด |
9 | 10 ตุลาคม พ.ศ. 2569 23:50 | 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
10 | 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2569 15:03 | 8 ธันวาคม พ.ศ. 2569 | 30 | เต็ม |
11 | 9 ธันวาคม พ.ศ. 2569 08:54 | 7 มกราคม พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
12 | 8 มกราคม พ.ศ. 2570 04:25 | 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
1 ปีมะแม | 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2570 23:56 | 7 มีนาคม พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
2 | 8 มีนาคม พ.ศ. 2570 17:30 | 6 เมษายน พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
3 | 7 เมษายน พ.ศ. 2570 07:53 | 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
4 | 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2570 19:00 | 4 มิถุนายน พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
5 | 5 มิถุนายน พ.ศ. 2570 03:40 | 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
6 | 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2570 11:02 | 1 สิงหาคม พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
7 | 2 สิงหาคม พ.ศ. 2570 18:07 | 31 สิงหาคม พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
8 | 1 กันยายน พ.ศ. 2570 01:42 | 29 กันยายน พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
9 | 30 กันยายน พ.ศ. 2570 10:36 | 28 ตุลาคม พ.ศ. 2570 | 29 | ขาด |
10 | 29 ตุลาคม พ.ศ. 2570 21:36 | 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
11 | 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2570 11:25 | 27 ธันวาคม พ.ศ. 2570 | 30 | เต็ม |
12 | 28 ธันวาคม พ.ศ. 2570 04:14 | 25 มกราคม พ.ศ. 2571 | 29 | ขาด |
1 ปีวอก | 26 มกราคม พ.ศ. 2571 23:13 | 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2571 | 30 | เต็ม |
ระวัง เวลาที่แสดงในข้อมูลต้นฉบับเป็นเวลาสากลเชิงพิกัด ดังนั้นจะต้องแปลงเป็นเวลามาตรฐานประเทศจีนเสียก่อน โดยเอา 8 บวกชั่วโมง แล้วจึงคำนวณ
เมื่อทราบความยาวแต่ละเดือนแล้ว ก็เรียงดิถีตั้งแต่ 1 ถึง 29 หรือ 30 (คล้ายดิถีตลาดในปฏิทินไทย) ตั้งแต่วันจันทร์ดับไปถึงวันก่อนวันจันทร์ดับถัดไป ในปฏิทินจีน วันต้นเดือนมักจะระบุว่าเดือนใดขาดหรือเต็ม เช่น เดือน 2 ปีมะแม จากตารางเป็นเดือนขาด ก็เขียน 二小月 ที่วันต้นเดือนเป็นต้น ในเดือนดังกล่าว ก็ให้กำหนดวันที่ 1 เป็นวันที่ 9 มีนาคม นับไปจนถึงวันที่ 6 เมษายน เป็นวันที่ 29 วันต่อจากนั้นก็ขึ้นเดือน 3 ทำซ้ำเช่นนี้จนครบปฏิทินตามความต้องการ
จากตารางจะสังเกตได้ว่า ปี พ.ศ. 2560 มีเดือนหกสองครั้ง จึงถือเป็นปีอธิกมาสตามแบบจีน นอกจากนี้ยังถือได้ว่า ปี พ.ศ. 2563, 2566 และ 2568 เป็นปีอธิกมาสอีกด้วย ทั้งนี้ ปีอธิกมาสตามแบบจีน อาจจะเป็นปีปกติมาสหรืออธิกมาสตามแบบไทยก็ได้ เนื่องจากวิธีการคำนวณไม่เหมือนกัน
ชื่อเดือน
ชื่อเดือนในปฏิทินจันทรคติจีน คล้ายกับที่ใช้ในปฏิทินสุริยคติ แต่ต่างกันที่เดือนแรกและเดือนสุดท้าย ซึ่งใช้ชื่อ 正月 (เจิงเยฺว่) และ 腊月 (ล่าเยฺว่) ตามลำดับ
ดิถี
ในแต่ละเดือน จะมีส่วนย่อยเป็นดิถี หรือวันจันทรคติ นับตั้งแต่หนึ่งไปจนถึงวันสิ้นเดือน วันที่ในปฏิทินจีน เรียงลำดับจากวันที่หนึ่ง ไปจนถึงวันที่สามสิบ ได้ดังนี้
วันที่ | หนึ่ง | สอง | สาม | สี่ | ห้า | หก | เจ็ด | แปด | เก้า | สิบ | สิบเอ็ด | สิบสอง | สิบสาม | สิบสี่ | สิบห้า |
อักษรจีน | 初一 | 初二 | 初三 | 初四 | 初五 | 初六 | 初七 | 初八 | 初九 | 初十 | 十一 | 十二 | 十三 | 十四 | 十五 |
คำอ่าน | ชูอี (Chūyī) | ชูเอ้อร์ (Chūèr) | ชูซาน (Chūsān) | ชูสื้อ (Chūsì) | ชูอู่ (Chūwǔ) | ชูลิ่ว (Chūlìu) | ชูชี (Chūqī) | ชูปา (Chūbā) | ชูจิ่ว (Chūjǐu) | ชูสือ (Chūshí) | สืออี (Shíyī) | สือเอ้อร์ (Shíèr) | สือซาน (Shísān) | สือสื้อ (Shísì) | สืออู่ (Shíwǔ) |
วันที่ | สิบหก | สิบเจ็ด | สิบแปด | สิบเก้า | ยี่สิบ | ยี่สิบเอ็ด | ยี่สิบสอง | ยี่สิบสาม | ยี่สิบสี่ | ยี่สิบห้า | ยี่สิบหก | ยี่สิบเจ็ด | ยี่สิบแปด | ยี่สิบเก้า | สามสิบ |
อักษรจีน | 十六 | 十七 | 十八 | 十九 | 二十 | 廿一 | 廿二 | 廿三 | 廿四 | 廿五 | 廿六 | 廿七 | 廿八 | 廿九 | 三十 |
คำอ่าน | สือลิ่ว (Shílìu) | สือชี (Shíqī) | สือปา (Shíbā) | สือจิ่ว (Shíjǐu) | เอ้อร์สือ (Èrshí) | เนี่ยนอี (Niànyī) | เนี่ยนเอ้อร์ (Niànèr) | เนี่ยนซาน (Niànsān) | เนี่ยนสื้อ (Niànsì) | เนี่ยนอู่ (Niànwǔ) | เนี่ยนลิ่ว (Niànlìu) | เนี่ยนชี (Niànqī) | เนี่ยนปา (Niànbā) | เนี่ยนจิ่ว (Niànjǐu) | ซานสือ (Sānshí) |
โดยกำหนดให้วันที่หนึ่ง ของเดือนเจิง หรือเดือนอ้ายจีน เป็นวันตรุษจีน อนึ่ง การนับดิถีแบบจีนจะยึดเป็นวัน ๆ ไป โดยมิได้คำนึงถึงวันทางจันทรคติแท้จริง ซึ่งการนับลักษณะนี้คล้ายกับดิถีตลาดในปฏิทินไทย
ดูเพิ่ม
หมายเหตุ
- เครื่องหมายพินทุจุด มีไว้เพื่อแสดงการควบเสียง อนึ่งคำ 月 (เดือน, พระจันทร์, รากศัพท์ของศัพท์หมวดเนื้อและอวัยวะ) ออกเสียง ยู - เอ้ อย่างเร็วจนเป็นพยางค์เดียว หรือ เย่ แต่ห่อปาก
- สารท/ศารท หมายถึง ฤดูใบไม้ร่วง และงานฉลองในฤดูใบไม้ร่วง ส่วน ภวะ แปลว่า ความเป็นไป
- เสียงวรรณยุกต์ที่สาม (เทียบเท่าเสียงเอก) ติดกัน เปลี่ยนเสียงต้นเป็นเสียงวรรณยุกต์ที่สอง (เทียบเท่าเสียงจัตวา) เพื่อให้ออกเสียงง่ายขึ้น
- ตามปฏิทินดาราศาสตร์สากลขององค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติฯ (และที่คำนวณตามสูตรของ Jean Meeus ใน Astronomical Algorithm) วันจันทร์ดับตรงวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 เวลา 05:06 น. จะทำให้ได้ว่าเดือนนี้มี 31 วัน ซึ่งไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ จำต้องตัดเหลือ 30 วันแล้วเดินปฏิทินไปตามปกติ
- เลขหนึ่งจีน 一 เมื่ออยู่โดด ๆ ออกเสียง อี/ยี แต่เมื่อประกอบเป็นคำ มักออกเสียง อี้/ยี่ ยกเว้นต่อท้ายด้วยเสียงวรรณยุกต์ที่สี่ (‘) จึงจะออกเสียง อี๋/หยี
อ้างอิง
- Deng, Yingke. (2005). Ancient Chinese Inventions. Translated by Wang Pingxing. Beijing: China Intercontinental Press (五洲传播出版社). . Page 67.
- Cullen, Atronomy and Methematics in Ancient China. Cambridge, 1996.
- Needham, Joseph. (1986). Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 6, Missiles and Sieges. Cambridge University Press., reprinted Taipei: Caves Books, Ltd.(1986). Page 151.
- Ebrey, Patricia Buckley (1999). The Cambridge Illustrated History of China. Cambridge: Cambridge University Press. (paperback). Pages 124-125.
- ตั้งกวงจือ. ตำราเรียนหัวใจฮวงจุ้ย. กรุงเทพฯ:ฮวงจุ้ยกับชีวิต, 2549
- โปรดดูเพิ่มเติมที่ [1] 2009-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Asiapac Editorial. (2004). Origins of Chinese Science and Technology. Translated by Yang Liping and Y.N. Han. Singapore: Asiapac Books Pte. Ltd. , p. 132.
- Needham, Joseph. (1959). Science and Civilization in China: Volume 3, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth. Cambridge University Press., reprinted Taipei: Caves Books, Ltd.(1986), pp. 109–110.
- Ho, Peng Yoke. (2000). Li, Qi, and Shu: An Introduction to Science and Civilization in China. Mineola: Dover Publications. . p. 105.
- Restivo, Sal. (1992). Mathematics in Society and History: Sociological Inquiries. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. . p. 32.
- Days of the Week in Chinese: Three Different Words for 'Week'
- Chinese-Word.com. 12 months 2015-03-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Christopher Warnock, Esq. Tropical, Sidereal & Constellational Zodiacs: The Power of World View เผยแพร่ที่ http://www.renaissanceastrology.com วันที่ค้นข้อมูล 23 ธันวาคม 2557
- Aslaksen, p. 38.
- . Hong Kong Observatory. 20 Dec 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-03. สืบค้นเมื่อ 19 Feb 2015.
- "The Essence of the Chinese Calendar". chinesefortunecalendar.com. สืบค้นเมื่อ 19 Feb 2015.
- NASA. SKYCAL - SKY EVENTS CALENDAR
- "Lunar calendar for 2018 year". lunaf.com.
- ผลการคำนวณตรวจสอบแล้วบางส่วน จาก chinesenewyear.info วันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีนของทุกปี ต้องเป็นวันตรุษจีนเสมอไป
ดูเพิ่ม
- Cohen, Alvin (2012). (PDF). Asia Major. 25 (pt 2): 1–13. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 1 August 2020. สืบค้นเมื่อ 25 September 2014.
- Ho, Kai-Lung (何啟龍) (2006). "The Political Power and the Mongolian Translation of the Chinese Calendar During the Yuan Dynasty". Central Asiatic Journal 50 (1). Harrassowitz Verlag: 57–69. The Political Power and the Mongolian Translation of the Chinese Calendar During the Yuan Dynasty.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ptithincin cin 農曆 hmaythung ptithinsuriykhtihruxptithincnthrkhtisungchawcinhruxchawtangpraethsechuxsaycinichinthangrachkaraelakarkahndwnsakhytang ptithincinpi kh s 2017 inkartidtxrachkar thurkic chawcinichptithinsuriykhtisaklechnediywkbchawtawntkaelaxikhlaypraethsthwolk aetkarkahndpraephnisakhycaxasyptithincnthrkhtiepnhlkesmx ptithinsuriykhticin kahndiherimtngaetwncnthrdbthiiklkbwnehmayn hruxwnthisikolkehnuxmiklangwnsnthisud swnptithincnthrkhticin kahndiherimkhunpinkstrihminwnlichun aeterimpiihminwntruscin sungepnwncnthrdbtnvduibimphli mkxyuineduxnkumphaphnthhruxplayeduxnmkrakhmkhxngthukpiptithincinyukhobranptithinobranaebbhnungsungcdphimphinsmyhwngtietiywli cintwetm 黄帝調曆 cintwyx 黄帝调历 phinxin Huangdi Diaoli epnptithinchnidhlaypisungmi 8 pipktimas aela 4 pixthikmas cderiyngknaelwaetcnghwadithikhxngdwngcnthrthisngekthruxkhanwnid tngtneduxnaerkthiwntngcux xnung ptithinchnidniidmikarcdthamanantngaetkxnphuththskrach 3834 pi catangknktrngthieduxnaerkkhxngptithinaetktangknxxkip yxnklbipyukhrachwngssang ptithinaebbdngklawkidthukphthnaaelw aetekhiyniwbnkradukesiyngthay inptithinnnmikarephimeduxnxthikmas 1 2 eduxn odyxasykarsngektepnhlk thaihkhadkhwamaemnya khrnthungrachwngsocw hlng karcderiyngeduxnkphthnaihepn 29 wn slbkb 30 wn odyxacmieduxnxthikmasephimkhunmakid yuththhtthi krannkhxmulkyngyudtamkarsngektepnhlk cninthisud ethkhnikhthangkhnitsastraeladarasastrsmyyukhcankwx kidthaihptithinmikhwamaemnyasungkhun khrannexng idmikarkahndihhnungpisuriykhtimi 365 wn khlaykbptithincueliyn aelakahndih 19 pi mi 235 eduxn eriykwa wtckremtxn Metonic cycle khrnrachwngschin ptithincinkthukprbxikkhrnghnung odyihwnaerkkhxngeduxnaerkipxyuthiwncnthrdbkhxngtnvduhnaw aetthungkrannkmiptithinthiichhlkeknthedimxntkthxdmaaetobran sungyngmiidelikich thungkrannptithinehlannksuyhayiptamkalewla emuxkarphimphphthnakhun chawcinidcdphimphptithinlnginsmudkradas odymihlkthanchinaerk phbthitunhwng 敦煌 karnbewlaaebbcinobranchawcinobranichnalikaaeddaelanalikanaepnekhruxngmuxbxkewla bnnalikaaeddmichwngaebngepn 12 chwng aetlachwnghmaythunghnungchwyam cintwyx 时 cintwetm 時 khaxan sux sungkinewla 2 chwomng swnnalikanacaaebngewla 24 chwomngxxkepnchwrxykhid 刻 ekhx canwn 100 chwng aetlachwngkinewla 14 nathi 36 winathi nxkcakniaelw inhnungwnyngaebngidepn 10 eking 更 ekinghnungkinewla 1 chwomng 12 nathi aelahnungkhun 5 eking aetlaekingkinewla 2 chwomng 24 nathi odyhnwyyxykhxngekingkhuxetiyn cintwyx 点 cintwetm 點 sungkinewla 24 nathiaephnphumiswrrkh phiphphinptithincin mkmikarkahndihwn eduxn pi hruxaemaetyukhprakxbipdwyxksrcinpraca sungxksrnnepnswnhnungkhxngaephnphumiswrrkh phiphph xksrpracaswrrkhmithnghmd 10 tw swnxksrpracaphiphph mithnghmd 12 tw dngaesdngintarang aephnphumiswrrkh xksrinaephnphumiswrrkhmi 10 tw ody 2 tw camithatuhnungpracaxyu dngni xksrphakhswrrkh 甲 乙 丙 丁 戊 己 庚 辛 壬 癸khaxan eciy jiǎ xi yǐ ping bǐng ting ding xu wu ci jǐ eking geng sin xin ehrin ren kuy guǐ ka xik epiy etng obw ki aek sing yim kuythatupraca im 木 if 火 din 土 thxng 金 na 水 aephnphumiphiphph xksrinaephnphumiphiphphmi 12 tw aetlatwaethnpinkstr xnung inchxngpinkstrcin xksrcinthiaesdnginwngelb khux xksrcintwyx swnnxkwngelbepnxksrcintwetm xksrphakhphiphph 子 丑 寅 卯 辰 巳 午 未 申 酉 戌 亥khaxan cux zǐ ochw chǒu xin yin hmaw mǎo echin chen sux si xu wǔ ewy wei esin shen ohyw yǒu swi xu hay hai cux thiw exiyng eba sing ci ongw bi sim xiw suk ihpinkstrcin 鼠 牛 虎 兔 龍 龙 蛇 馬 马 羊 猴 鷄 鸡 狗 猪khaxan su shǔ hniw niu hu hǔ thu tu hlng long esx she hma mǎ hyang yang oh hou ci ji okw gǒu cu zhu pinkstrithy chwd chlu khal ethaa maorng maesng maemiy maaem wxk raka cx kun xksrphakhswrrkhaelaphiphphsamarthnamacbkhukn sungmikhuthiepnipidthnghmd 60 khudwykn idaek ladbthi xksrkhu nampi ladbthi xksrkhu nampi ladbthi xksrkhu nampi1 甲子 hnuim 木鼠 21 甲申 lingim 木猴 41 甲辰 mngkrim 木龍 2 乙丑 wwim 木牛 22 乙酉 ikim 木鷄 42 乙巳 nguim 木蛇 3 丙寅 esuxif 火虎 23 丙戌 sunkhif 火狗 43 丙午 maif 火馬 4 丁卯 kratayif 火兔 24 丁亥 sukrif 火猪 44 丁未 aephaif 火羊 5 戊辰 mngkrdin 土龍 25 戊子 hnudin 土鼠 45 戊申 lingdin 土猴 6 己巳 ngudin 土蛇 26 己丑 wwdin 土牛 46 己酉 ikdin 土鷄 7 庚午 mathxng 金馬 27 庚寅 esuxthxng 金虎 47 庚戌 sunkhthxng 金狗 8 辛未 aephathxng 金羊 28 辛卯 krataythxng 金兔 48 辛亥 sukrthxng 金猪 9 壬申 lingna 水猴 29 壬辰 mngkrna 水龍 49 壬子 hnuna 水鼠 10 癸酉 ikna 水鷄 30 癸巳 nguna 水蛇 50 癸丑 wwna 水牛 11 甲戌 sunkhim 木狗 31 甲午 maim 木馬 51 甲寅 esuxim 木虎 12 乙亥 sukrim 木猪 32 乙未 aephaim 木羊 52 乙卯 kratayim 木兔 13 丙子 hnuif 火鼠 33 丙申 lingif 火猴 53 丙辰 mngkrif 火龍 14 丁丑 wwif 火牛 34 丁酉 ikif 火鷄 54 丁巳 nguif 火蛇 15 戊寅 esuxdin 土虎 35 戊戌 sunkhdin 土狗 55 戊午 madin 土馬 16 己卯 krataydin 土兔 36 己亥 sukrdin 土猪 56 己未 aephadin 土羊 17 庚辰 mngkrthxng 金龍 37 庚子 hnuthxng 金鼠 57 庚申 lingthxng 金猴 18 辛巳 nguthxng 金蛇 38 辛丑 wwthxng 金牛 58 辛酉 ikthxng 金鷄 19 壬午 mana 水馬 39 壬寅 esuxna 水虎 59 壬戌 sunkhna 水狗 20 癸未 aephana 水羊 40 癸卯 kratayna 水兔 60 癸亥 sukrna 水猪 sngektwa emuxnaxksrphakhswrrkhaelaphiphphmacbkhukn caidepnxksrkhusungaesdngthungpinkstraelathatuid inpi ph s 2543 mixksrpracapiepn 庚辰 xnmikhwamhmayepn 金龍 hruxmngkrthxng swnpi ph s 2553 hrux 10 piihhlng caidwaxksrpracapiepn 庚寅 sungmikhwamhmaywaesuxthxng 金虎 nxkehnuxcakkarichxksrphakhswrrkhaelaphiphphbngbxkpiaelw yngsamarthnaxksrehlaniiprabuyukhidxikdwyptithinsuriykhticinbthna ptithinsuriykhticin yudthuxtamwnbwlxy wntngcux hruxwneh mayn khxngpihnungipcnthungxikpihnung inhnungpithukaebngxxkepn 24 vdukal aetlavdukalhmaythungsphaphxakasthiaetktangknxxkip inyukhchunchiw 179 pikxnphuththskrach ph s 63 pisuriykhtithukkahndiwthi 365 25 wn inewlatxma ptithininrchsmysmedcphrackrphrrdihnbuetidrabuwapisuriykhtimikhwamyaw 3653851539 displaystyle 365 tfrac 385 1539 txmaidmikaraekikhprbprungodynkthaptithinxikhlaythan xathi hlichunefing 李淳风 cangsuy 張遂 aelakwoswcing 郭守敬 sunginchnhlngnikwoswcingidprbprungptithinihmikhwamyawpisnlngethakbkhxngptithinekrkxeriyn nnkhux 365 2425 odyxasynganthiesinkhw 沈括 idthaiwinsakhatrioknmitiechingthrngklm pisuriykhticinsamarthaebngidepnraya aetlarayacamixksrphakhdin 12 tw kakbxyu dngni taaehnngkhxngdwngxathity aelakhwamsmphnththimitxvdukal eduxnsuriykhti xksrpraca wnthi xngsaxathity rasi xksrpraca vdukal wnthi xngsaxathity rasi寅 xin tnvduibimphlit VC Vernal Commences erimvduibimphli 3 5 kumphaphnth 315 kumph 申 esin tnvduibimrwng AC Autumn Commences erimvduibimrwng 7 9 singhakhm 135 singhVS vdufn 18 20 kumphaphnth 330 330 360 min EH playvdurxn 22 24 singhakhm 150 150 180 kny卯 hmaw klangvduibimphli IA Insects Waken aemlngobybin 5 7 minakhm 345 酉 ohyw klangvduibimrwng WD White Dew nakhangkhaw 7 9 knyayn 165 VE Vernal Equinox wsntwisuwt 20 22 minakhm 360 0 0 30 ems AE Autumnal Equinox sarthwisuwt 22 24 knyayn 180 180 210 tul辰 echin playvduibimphli BC Bright and Clear faoprngsbay 4 6 emsayn 15 戌 swi playvduibimrwng CD Cold Dew nakhangeyn 8 9 tulakhm 195 CR Corn Rain fntkcha 19 21 emsayn 30 30 60 phvsph FF First Frost nakhangaekhng 23 24 tulakhm 210 210 240 phvscik巳 sux tnvdurxn SC Summer Commences erimvdurxn 5 7 phvsphakhm 45 亥 ih tnvduhnaw WC Winter Commences 7 8 phvscikaynCF Corn Forms khawophdxxkrwng 20 22 phvsphakhm 60 60 90 emthun LS Light Snow himatkeba 22 23 phvscikayn 240 240 270 thnuxu 午 klangvdurxn CE Corn on Ear khawophdsukphrxmekb 5 7 mithunayn 75 cux 子 klangvduhnaw HS Heavy Snow himatkhnk 6 8 thnwakhm 255 SS Summer Solstice khrismayn 21 22 mithunayn 90 90 120 krkd WS Winter Solstice eh mayn 21 23 thnwakhm 270 270 300 mkrewy 未 Late Summer MH Moderate Heat rxnphxkhwr 6 8 krkdakhm 105 ochw 丑 Late Winter MC Moderate Cold hnawphxkhwr 5 7 mkrakhm 285 GH Great Heat rxncd 22 24 krkdakhm 120 singh GC Great Cold hnawcd 20 21 mkrakhm 300 kumphwninspdah wninspdahaebbcin sungichidinptithinthukrupaebb eriyktamladbdngni wnaebbithy wnaebbcinaebbpkti aebbohr aebbeka aebbthiichinchiwitpracawnwnxathity rwiwar hrux xathicwar 日曜 ruxeya riyao 星期日 singchirux xingqiri wncnthr cnthrwar 月曜 ey weya yueyao 星期一 singchixi xingqiyi wnxngkhar phumwar 火曜 hweya huǒyao 星期二 singchiexxr xingqier wnphuth wuthwar 水曜 suyeya shuǐyao 星期三 singchisan xingqisan wnphvhsbdi khruwar hrux chiwwar 木曜 mueya muyao 星期四 singchisux xingqisi wnsukr sukrwar 金曜 cineya jinyao 星期五 singchixu xingqiwǔ wnesar osrwar 土曜 thueya tǔyao 星期六 singchiliw xingqiliu chuxeduxnsuriykhti chuxeduxnsungichiinptithinsuriykhti mkcaichtwelkhtxdwykhawa eyw 月 sunghmaythungeduxn twxyangechn 一月 hmaythungeduxnmkrakhm 二月 hmaythungeduxnkumphaphnth eruxyipcnthung 十二月 eduxncin khaxan eduxnxyangphartaaelaithy一月 xieyw yiyue mkrakhm二月 exxreyw eryue kumphaphnth三月 saneyw sanyue minakhm四月 suxeyw siyue emsayn五月 xueyw wǔyue phvsphakhm六月 liweyw liuyue mithunayn七月 chieyw qiyue krkdakhm八月 paeyw bayue singhakhm九月 ciweyw jiǔyue knyayn十月 suxeyw shiyue tulakhm十一月 suxxieyw shiyiyue phvscikayn十二月 suxexxreyw shi eryue thnwakhm xnunghakiskhawa ti 第 iwdanhnatwelkh cathaihkhwamhmayphidip echn 第二月 hmaythungeduxnthisxng khxngkickrrmhruxkarkrathaxunid aethnthicaepneduxnkumphaphnth phawa inhnungpi camiphawaxyu 24 phawa xngkvs solar term cintwetm 節氣 cintwyx 节气 phinxin jieqi khaxan eciychi mkeriykwa sarth aetimthukkhwamhmayesiythiediyw xnhmaythungkhwamepnipkhxngsingaewdlxmrxbtwinrxbpi aelamkmikareliyngchlxngaelabuchabrrphburuskninaetlaphawa phawainptithincinmidngni xngsadwngxathity phawa khaxan khwamhmay pramanwnthi315 立春 lichun lichun erimtnvduibimphli 4 kumphaphnth330 雨水 xwisuy yushuǐ nafn 19 kumphaphnth345 驚蟄 惊蛰 cingecx jingzhe aemlngobybin 6 minakhm0 春分 chunefin chunfen wsntwisuwt 21 minakhm15 清明 chinghming qingming eynis 5 emsayn30 穀雨 谷雨 kuxwi guyǔ fnerimvduephaapluk 20 emsayn45 立夏 liesiy lixia erimtnvdurxn 6 phvsphakhm60 小滿 小满 esiywhman xiaomǎn khawophd xxkdxk 21 phvsphakhm75 芒種 芒种 hmangcng mangzhong khawophd xxkfk 6 mithunayn90 夏至 esiycux xiazhi khrismayn 21 mithunayn105 小暑 esiywsu xiaoshǔ rxnphxkhwr 7 krkdakhm120 大暑 tasu dashǔ rxnmak 23 krkdakhm135 立秋 lichiw liqiu erimvduibimrwng 8 singhakhm150 處暑 处暑 chusu chushǔ sudvdurxn 23 singhakhm165 白露 palu bailu nakhanghyd 8 knyayn180 秋分 chiwefin qiufen sarthwisuwt 23 knyayn195 寒露 hanlu hanlu nakhangeyn 8 tulakhm210 霜降 swngeciyng shuangjiang nakhangaekhng 23 tulakhm225 立冬 litng lidōng erimvduhnaw 7 phvscikayn240 小雪 esiyweswiy xiaoxue himaphxkhwr 22 phvscikayn255 大雪 taesw y daxue himahnk 7 thnwakhm270 冬至 tngcux dōngzhi ehmayn 22 thnwakhm285 小寒 esiywhan xiǎohan hnawnxy 6 mkrakhm300 大寒 tahan dahan hnawcd 20 mkrakhm xnung xngsakhxngdwngxathitythiaesdngiwintarang casmphnthkbohrasastrrabbsayna tropical astrology sungyudoyngkarepliynrasitamvdukal imehmuxnkbrabbnirayna sidereal astrology thixasycudbnthxngfakahndrasi du wnlichun epnphawahnunginptithincinsunghmaythungkarerimkhxngvduibimphli aelathuxwa pinkstrihmerimtnwnni imichwntruscin namskrach hruxehniynefin 年份 insmyobran chawcinmkeriykpiaetlapiepntwelkhprakxbdwynamskrach echn inrchsmysmedcphrackrphrrdihnbuet kkahndiheriykskrachsmynnwa xiknghywn 隐公元 echn xiknghywnsk pithi 1 pithi 2 epntn inewlatxma emux ph s 431 phraxngkhthrngkahndiheriykskyxnhlngtngaet ph s 404 wa eciynhywnsk pithi 1 pithi 2 odyladb thrrmeniymnimikarrksamacnthungsmysatharnrthcin sungkahndiheriykpithihnungkhxngsatharnrthwa hminkw hruxminkk 民国 sk pithi 1 aelamikarichtxmacnthungpccubn aemcaidmikarnakhristskrach 公元 knghywn maichaethnktam yukhptithin ptithinhnmirabbyukh sungkahndih 129 600 pi aethnhnungmhayukh 元 hywn aetlamhayukhcaaebngxxkepn 12 culyukh sungkinewla 10 800 pi eriykwa huy 会 會 echnediywknkbhnungpithiaebngepn 12 eduxn aetlaculyukh mixksrphakhdinpracanbtngaethay 亥 ipcnthungswi 戌 culyukhsamculyukh rwmknepnhnungyukh 古 ku sungmiiddngni ithku 太古 hruxbrrphyukh prakxbdwyculyukhhay 亥 cux 亥 aelaochw 丑 yukhniepnyukholkekid 天地之分 ethiynticuxefin sangku 上古 hruxxdityukh prakxbdwyculyukhxin 寅 ehma 卯 aelaechin 辰 yukhniepnyukholkot 天地之化 ethiynticuxhw cngku 中古 hruxpccubnyukh prakxbdwyculyukhsux 巳 xu 午 aelaewy 未 yukhniepnyukholkothrm 天地之关 ethiynticuxkwn esiyku 下古 hruxxnakhtyukh prakxbdwyculyukhesin 申 ohyw 酉 aelasw 戌 yukhniepnyukholksin 天地之合 ethiynticuxehx nxkcakni hnungculyukh aebngxxkidepn 30 rxbihy aetlarxbihymi 12 rxbnxy rxbnxyhnungkinewla 30 piptithincnthrkhticineduxn ptithincnthrkhticinepnptithincnthrkhtixyangthiichkahndwnsakhytang tampraephnicin inhnungpiptithinmisibsxngeduxn aetlaeduxnxacmi 29 hrux 30 wnaelwaetcnghwakhxngdwngcnthrthiokhcrrxbolk sungeduxnthimi 29 wn eriykwa eduxnkhad 小月 phinxin xiǎo yue khaxan esiyweyw swneduxnthimi 30 wn eriykwa eduxnetm 大月 phinxin dayue khaxan taey w karkahndwaeduxnidepneduxnetmhruxkhad mkcaxasyphlkarkhanwnwncnthrdbthangdarasastrthithaiwdiaelw odynbwncnthrdbkhxngeduxnhnungepndithithihnung cnthungwnkxnwncnthrdbthdip sungcaid 29 hrux 30 wn twxyangechn pi ph s 2559 khnayngepnpimaaem eduxn 12 wncnthrdbkahndthiwnthi 10 mkrakhm ewla 9 30 aelawnthi 8 kumphaphnth ewla 22 39 caknn ihnb 1 thiwnthi 10 mkrakhm cnsudthiwnthi 7 kumphaphnth idthnghmd 29 wn idwaeduxndngklawepneduxnkhad swnkarkahndelkheduxn catxngihwnwsntwisuwt xutrayn sarthwisuwt aelathksinayn xyuphayineduxncnthrkhtithi 2 5 8 aela 11 tamladbesmxip hakcaepn catxngetimeduxnxthikmaslnginptithinkhangtn odythuxwaeduxnthiimmiphawaelkhkhu echn xwisuy chunefin kuxwi tahan epneduxnxthikmas ichladbelkhehmuxnkhxngeduxnkxnhna thngniephuxmiihwntruscintxngphidipcakedimmaknk cakkhxmulkhxngxngkhkarbriharkarbinaelaxwkasaehngchatishrthxemrika sungidkahndwnthisungdwngcnthrmidithitang kn erasamarthkhanwnwa eduxnidkhad eduxnidetm idtamwithikarkhangbn dngtarangtxipni eduxn pi wnaelaewlacnthrdb matrthanpraethscin wnkxnwncnthrdbthdip canwnwn praephtheduxn11 18 thnwakhm ph s 2560 14 31 16 mkrakhm ph s 2561 30 etm12 17 mkrakhm ph s 2561 10 18 15 kumphaphnth ph s 2561 30 etm1 picx 16 kumphaphnth ph s 2561 05 05 16 minakhm ph s 2561 29 khad2 17 minakhm ph s 2561 21 13 15 emsayn ph s 2561 30 etm3 16 emsayn ph s 2561 09 59 14 phvsphakhm ph s 2561 29 khad4 15 phvsphakhm ph s 2561 19 48 13 mithunayn ph s 2561 30 etm5 14 mithunayn ph s 2561 03 43 12 krkdakhm ph s 2561 29 khad6 13 krkdakhm ph s 2561 10 49 10 singhakhm ph s 2561 29 khad7 11 singhakhm ph s 2561 17 59 9 knyayn ph s 2561 30 etm8 10 knyayn ph s 2561 02 02 8 tulakhm ph s 2561 29 khad9 9 tulakhm ph s 2561 11 47 7 phvscikayn ph s 2561 30 etm10 8 phvscikayn ph s 2561 00 02 6 thnwakhm ph s 2561 29 khad11 7 thnwakhm ph s 2561 15 22 5 mkrakhm ph s 2562 30 etm12 6 mkrakhm ph s 2562 09 30 4 kumphaphnth ph s 2562 30 etm1 pikun 5 kumphaphnth ph s 2562 05 04 6 minakhm ph s 2562 30 etm2 7 minakhm ph s 2562 00 04 4 emsayn ph s 2562 29 khad3 5 emsayn ph s 2562 16 51 4 phvsphakhm ph s 2562 30 etm4 5 phvsphakhm ph s 2562 06 46 2 mithunayn ph s 2562 29 khad5 3 mithunayn ph s 2562 18 02 2 krkdakhm ph s 2562 30 etm6 3 krkdakhm ph s 2562 03 17 31 krkdakhm ph s 2562 29 khad7 1 singhakhm ph s 2562 11 12 29 singhakhm ph s 2562 29 khad8 30 singhakhm ph s 2562 18 38 28 knyayn ph s 2562 30 etm9 29 knyayn ph s 2562 02 27 27 tulakhm ph s 2562 29 khad10 28 tulakhm ph s 2562 11 39 25 phvscikayn ph s 2562 29 khad11 26 phvscikayn ph s 2562 23 06 25 thnwakhm ph s 2562 30 etm12 26 thnwakhm ph s 2562 13 14 24 mkrakhm ph s 2563 30 etm1 pichwd 25 mkrakhm ph s 2563 05 42 22 kumphaphnth ph s 2563 29 khad2 23 kumphaphnth ph s 2563 23 33 23 minakhm ph s 2563 30 etm3 24 minakhm ph s 2563 17 29 22 emsayn ph s 2563 30 etm4 23 emsayn ph s 2563 10 26 22 phvsphakhm ph s 2563 30 etm4 4 23 phvsphakhm ph s 2563 01 39 20 mithunayn ph s 2563 29 khad5 21 mithunayn ph s 2563 14 42 20 krkdakhm ph s 2563 30 etm6 21 krkdakhm ph s 2563 01 34 18 singhakhm ph s 2563 29 khad7 19 singhakhm ph s 2563 10 42 16 knyayn ph s 2563 29 khad8 17 knyayn ph s 2563 19 00 16 tulakhm ph s 2563 30 etm9 17 tulakhm ph s 2563 03 31 14 phvscikayn ph s 2563 29 khad10 15 phvscikayn ph s 2563 13 09 14 thnwakhm ph s 2563 30 etm11 15 thnwakhm ph s 2563 00 18 12 mkrakhm ph s 2564 29 khad12 13 mkrakhm ph s 2564 13 00 11 kumphaphnth ph s 2564 30 etm1 pichlu 12 kumphaphnth ph s 2564 03 05 12 minakhm ph s 2564 29 khad2 13 minakhm ph s 2564 18 22 11 emsayn ph s 2564 30 etm3 12 emsayn ph s 2564 10 33 11 phvsphakhm ph s 2564 30 etm4 12 phvsphakhm ph s 2564 03 00 9 mithunayn ph s 2564 29 khad5 10 mithunayn ph s 2564 18 52 9 krkdakhm ph s 2564 30 etm6 10 krkdakhm ph s 2564 09 17 7 singhakhm ph s 2564 29 khad7 8 singhakhm ph s 2564 21 52 6 knyayn ph s 2564 30 etm8 7 knyayn ph s 2564 08 53 5 tulakhm ph s 2564 29 khad9 6 tulakhm ph s 2564 19 05 4 phvscikayn ph s 2564 30 etm10 5 phvscikayn ph s 2564 05 15 3 thnwakhm ph s 2564 29 khad11 4 thnwakhm ph s 2564 15 44 2 mkrakhm ph s 2565 30 etm12 3 mkrakhm ph s 2565 02 35 31 mkrakhm ph s 2565 29 khad1 pikhal 1 kumphaphnth ph s 2565 13 46 2 minakhm ph s 2565 30 etm2 3 minakhm ph s 2565 01 35 31 minakhm ph s 2565 29 khad3 1 emsayn ph s 2565 14 25 30 emsayn ph s 2565 30 etm4 1 phvsphakhm ph s 2565 04 29 29 phvsphakhm ph s 2565 29 khad5 30 phvsphakhm ph s 2565 19 31 28 mithunayn ph s 2565 30 etm6 29 mithunayn ph s 2565 10 53 28 krkdakhm ph s 2565 30 etm7 29 krkdakhm ph s 2565 01 55 26 singhakhm ph s 2565 29 khad8 27 singhakhm ph s 2565 16 18 25 knyayn ph s 2565 30 etm9 26 knyayn ph s 2565 05 55 24 tulakhm ph s 2565 29 khad10 25 tulakhm ph s 2565 18 49 23 phvscikayn ph s 2565 30 etm11 24 phvscikayn ph s 2565 06 58 22 thnwakhm ph s 2565 29 khad12 23 thnwakhm ph s 2565 18 17 21 mkrakhm ph s 2566 30 etm1 piethaa 22 mkrakhm ph s 2566 04 53 19 kumphaphnth ph s 2566 29 khad2 20 kumphaphnth ph s 2566 15 07 21 minakhm ph s 2566 30 etm2 2 22 minakhm ph s 2566 01 24 19 emsayn ph s 2566 29 khad3 20 emsayn ph s 2566 12 13 18 phvsphakhm ph s 2566 29 khad4 19 phvsphakhm ph s 2566 23 53 17 mithunayn ph s 2566 30 etm5 18 mithunayn ph s 2566 12 38 17 krkdakhm ph s 2566 30 etm6 18 krkdakhm ph s 2566 02 33 15 singhakhm ph s 2566 29 khad7 16 singhakhm ph s 2566 17 39 14 knyayn ph s 2566 30 etm8 15 knyayn ph s 2566 09 40 14 tulakhm ph s 2566 30 etm9 15 tulakhm ph s 2566 01 55 12 phvscikayn ph s 2566 29 khad10 13 phvscikayn ph s 2566 17 29 12 thnwakhm ph s 2566 30 etm11 13 thnwakhm ph s 2566 07 34 10 mkrakhm ph s 2567 29 khad12 11 mkrakhm ph s 2567 19 58 9 kumphaphnth ph s 2567 30 etm1 pimaorng 10 kumphaphnth ph s 2567 06 59 9 minakhm ph s 2567 29 khad2 10 minakhm ph s 2567 17 01 8 emsayn ph s 2567 30 etm3 9 emsayn ph s 2567 02 23 7 phvsphakhm ph s 2567 29 khad4 8 phvsphakhm ph s 2567 11 23 5 mithunayn ph s 2567 29 khad5 6 mithunayn ph s 2567 20 37 5 krkdakhm ph s 2567 30 etm6 6 krkdakhm ph s 2567 06 58 3 singhakhm ph s 2567 29 khad7 4 singhakhm ph s 2567 19 15 2 knyayn ph s 2567 30 etm8 3 knyayn ph s 2567 09 57 2 tulakhm ph s 2567 30 etm9 3 tulakhm ph s 2567 02 49 31 tulakhm ph s 2567 29 khad10 1 phvscikayn ph s 2567 20 47 30 phvscikayn ph s 2567 30 etm11 1 thnwakhm ph s 2567 14 23 30 thnwakhm ph s 2567 30 etm12 31 thnwakhm ph s 2567 06 28 28 mkrakhm ph s 2568 29 khad1 pimaesng 29 mkrakhm ph s 2568 20 36 27 kumphaphnth ph s 2568 30 etm2 28 kumphaphnth ph s 2568 08 45 28 minakhm ph s 2568 29 khad3 29 minakhm ph s 2568 18 58 27 emsayn ph s 2568 30 etm4 28 emsayn ph s 2568 03 32 26 phvsphakhm ph s 2568 29 khad5 27 phvsphakhm ph s 2568 11 03 24 mithunayn ph s 2568 29 khad6 25 mithunayn ph s 2568 18 32 24 krkdakhm ph s 2568 30 etm6 6 25 krkdakhm ph s 2568 03 12 22 singhakhm ph s 2568 29 khad7 23 singhakhm ph s 2568 14 07 21 knyayn ph s 2568 30 etm8 22 knyayn ph s 2568 03 55 20 tulakhm ph s 2568 29 khad9 21 tulakhm ph s 2568 20 26 19 phvscikayn ph s 2568 30 etm10 20 phvscikayn ph s 2568 14 48 19 thnwakhm ph s 2568 30 etm11 20 thnwakhm ph s 2568 09 44 18 mkrakhm ph s 2569 30 etm12 19 mkrakhm ph s 2569 03 52 16 kumphaphnth ph s 2569 29 khad1 pimaemiy 17 kumphaphnth ph s 2569 20 02 18 minakhm ph s 2569 30 etm2 19 minakhm ph s 2569 09 25 16 emsayn ph s 2569 29 khad3 17 emsayn ph s 2569 19 53 16 phvsphakhm ph s 2569 30 etm4 17 phvsphakhm ph s 2569 04 01 14 mithunayn ph s 2569 29 khad5 15 mithunayn ph s 2569 10 54 13 krkdakhm ph s 2569 29 khad6 14 krkdakhm ph s 2569 17 45 12 singhakhm ph s 2569 30 etm7 13 singhakhm ph s 2569 01 38 10 knyayn ph s 2569 29 khad8 11 knyayn ph s 2569 11 27 9 tulakhm ph s 2569 29 khad9 10 tulakhm ph s 2569 23 50 8 phvscikayn ph s 2569 30 etm10 9 phvscikayn ph s 2569 15 03 8 thnwakhm ph s 2569 30 etm11 9 thnwakhm ph s 2569 08 54 7 mkrakhm ph s 2570 30 etm12 8 mkrakhm ph s 2570 04 25 5 kumphaphnth ph s 2570 29 khad1 pimaaem 6 kumphaphnth ph s 2570 23 56 7 minakhm ph s 2570 30 etm2 8 minakhm ph s 2570 17 30 6 emsayn ph s 2570 30 etm3 7 emsayn ph s 2570 07 53 5 phvsphakhm ph s 2570 29 khad4 6 phvsphakhm ph s 2570 19 00 4 mithunayn ph s 2570 30 etm5 5 mithunayn ph s 2570 03 40 3 krkdakhm ph s 2570 29 khad6 4 krkdakhm ph s 2570 11 02 1 singhakhm ph s 2570 29 khad7 2 singhakhm ph s 2570 18 07 31 singhakhm ph s 2570 30 etm8 1 knyayn ph s 2570 01 42 29 knyayn ph s 2570 29 khad9 30 knyayn ph s 2570 10 36 28 tulakhm ph s 2570 29 khad10 29 tulakhm ph s 2570 21 36 27 phvscikayn ph s 2570 30 etm11 28 phvscikayn ph s 2570 11 25 27 thnwakhm ph s 2570 30 etm12 28 thnwakhm ph s 2570 04 14 25 mkrakhm ph s 2571 29 khad1 piwxk 26 mkrakhm ph s 2571 23 13 24 kumphaphnth ph s 2571 30 etm rawng ewlathiaesdnginkhxmultnchbbepnewlasaklechingphikd dngnncatxngaeplngepnewlamatrthanpraethscinesiykxn odyexa 8 bwkchwomng aelwcungkhanwn emuxthrabkhwamyawaetlaeduxnaelw keriyngdithitngaet 1 thung 29 hrux 30 khlaydithitladinptithinithy tngaetwncnthrdbipthungwnkxnwncnthrdbthdip inptithincin wntneduxnmkcarabuwaeduxnidkhadhruxetm echn eduxn 2 pimaaem caktarangepneduxnkhad kekhiyn 二小月 thiwntneduxnepntn ineduxndngklaw kihkahndwnthi 1 epnwnthi 9 minakhm nbipcnthungwnthi 6 emsayn epnwnthi 29 wntxcaknnkkhuneduxn 3 thasaechnnicnkhrbptithintamkhwamtxngkar caktarangcasngektidwa pi ph s 2560 mieduxnhksxngkhrng cungthuxepnpixthikmastamaebbcin nxkcakniyngthuxidwa pi ph s 2563 2566 aela 2568 epnpixthikmasxikdwy thngni pixthikmastamaebbcin xaccaepnpipktimashruxxthikmastamaebbithykid enuxngcakwithikarkhanwnimehmuxnkn chuxeduxn chuxeduxninptithincnthrkhticin khlaykbthiichinptithinsuriykhti aettangknthieduxnaerkaelaeduxnsudthay sungichchux 正月 ecingey w aela 腊月 laey w tamladb dithi inaetlaeduxn camiswnyxyepndithi hruxwncnthrkhti nbtngaethnungipcnthungwnsineduxn wnthiinptithincin eriyngladbcakwnthihnung ipcnthungwnthisamsib iddngni wnthi hnung sxng sam si ha hk ecd aepd eka sib sibexd sibsxng sibsam sibsi sibhaxksrcin 初一 初二 初三 初四 初五 初六 初七 初八 初九 初十 十一 十二 十三 十四 十五khaxan chuxi Chuyi chuexxr Chuer chusan Chusan chusux Chusi chuxu Chuwǔ chuliw Chuliu chuchi Chuqi chupa Chuba chuciw Chujǐu chusux Chushi suxxi Shiyi suxexxr Shier suxsan Shisan suxsux Shisi suxxu Shiwǔ wnthi sibhk sibecd sibaepd sibeka yisib yisibexd yisibsxng yisibsam yisibsi yisibha yisibhk yisibecd yisibaepd yisibeka samsibxksrcin 十六 十七 十八 十九 二十 廿一 廿二 廿三 廿四 廿五 廿六 廿七 廿八 廿九 三十khaxan suxliw Shiliu suxchi Shiqi suxpa Shiba suxciw Shijǐu exxrsux Ershi eniynxi Nianyi eniynexxr Nianer eniynsan Niansan eniynsux Niansi eniynxu Nianwǔ eniynliw Nianliu eniynchi Nianqi eniynpa Nianba eniynciw Nianjǐu sansux Sanshi odykahndihwnthihnung khxngeduxnecing hruxeduxnxaycin epnwntruscin xnung karnbdithiaebbcincayudepnwn ip odymiidkhanungthungwnthangcnthrkhtiaethcring sungkarnblksnanikhlaykbdithitladinptithinithyduephimptithincnthrkhtiithy dithihmayehtuekhruxnghmayphinthucud miiwephuxaesdngkarkhwbesiyng xnungkha 月 eduxn phracnthr raksphthkhxngsphthhmwdenuxaelaxwywa xxkesiyng yu ex xyangerwcnepnphyangkhediyw hrux ey aethxpak sarth sarth hmaythung vduibimrwng aelanganchlxnginvduibimrwng swn phwa aeplwa khwamepnip esiyngwrrnyuktthisam ethiybethaesiyngexk tidkn epliynesiyngtnepnesiyngwrrnyuktthisxng ethiybethaesiyngctwa ephuxihxxkesiyngngaykhun tamptithindarasastrsaklkhxngxngkhkarbriharkarbinaelaxwkasaehngchati aelathikhanwntamsutrkhxng Jean Meeus in Astronomical Algorithm wncnthrdbtrngwnthi 16 kumphaphnth ph s 2561 ewla 05 06 n cathaihidwaeduxnnimi 31 wn sungimepniptamhlkeknth catxngtdehlux 30 wnaelwedinptithiniptampkti elkhhnungcin 一 emuxxyuodd xxkesiyng xi yi aetemuxprakxbepnkha mkxxkesiyng xi yi ykewntxthaydwyesiyngwrrnyuktthisi cungcaxxkesiyng xi hyixangxingDeng Yingke 2005 Ancient Chinese Inventions Translated by Wang Pingxing Beijing China Intercontinental Press 五洲传播出版社 ISBN 7 5085 0837 8 Page 67 Cullen Atronomy and Methematics in Ancient China Cambridge 1996 Needham Joseph 1986 Science and Civilization in China Volume 5 Chemistry and Chemical Technology Part 6 Missiles and Sieges Cambridge University Press reprinted Taipei Caves Books Ltd 1986 Page 151 Ebrey Patricia Buckley 1999 The Cambridge Illustrated History of China Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 66991 X paperback Pages 124 125 tngkwngcux taraeriynhwichwngcuy krungethph hwngcuykbchiwit 2549 oprdduephimetimthi 1 2009 04 06 thi ewyaebkaemchchin Asiapac Editorial 2004 Origins of Chinese Science and Technology Translated by Yang Liping and Y N Han Singapore Asiapac Books Pte Ltd ISBN 981 229 376 0 p 132 Needham Joseph 1959 Science and Civilization in China Volume 3 Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth Cambridge University Press reprinted Taipei Caves Books Ltd 1986 pp 109 110 Ho Peng Yoke 2000 Li Qi and Shu An Introduction to Science and Civilization in China Mineola Dover Publications ISBN 0 486 41445 0 p 105 Restivo Sal 1992 Mathematics in Society and History Sociological Inquiries Dordrecht Kluwer Academic Publishers ISBN 1 4020 0039 1 p 32 Days of the Week in Chinese Three Different Words for Week Chinese Word com 12 months 2015 03 02 thi ewyaebkaemchchin Christopher Warnock Esq Tropical Sidereal amp Constellational Zodiacs The Power of World View ephyaephrthi http www renaissanceastrology com wnthikhnkhxmul 23 thnwakhm 2557 Aslaksen p 38 Hong Kong Observatory 20 Dec 2012 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 11 03 subkhnemux 19 Feb 2015 The Essence of the Chinese Calendar chinesefortunecalendar com subkhnemux 19 Feb 2015 NASA SKYCAL SKY EVENTS CALENDAR Lunar calendar for 2018 year lunaf com phlkarkhanwntrwcsxbaelwbangswn cak chinesenewyear info wnthi 1 eduxn 1 tamptithincnthrkhticinkhxngthukpi txngepnwntruscinesmxipduephimCohen Alvin 2012 PDF Asia Major 25 pt 2 1 13 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 1 August 2020 subkhnemux 25 September 2014 Ho Kai Lung 何啟龍 2006 The Political Power and the Mongolian Translation of the Chinese Calendar During the Yuan Dynasty Central Asiatic Journal 50 1 Harrassowitz Verlag 57 69 The Political Power and the Mongolian Translation of the Chinese Calendar During the Yuan Dynasty