จดหมายเหตุสามก๊ก (อังกฤษ: Records of the Three Kingdoms; จีน: 三國志; พินอิน: Sānguó Zhì) เป็นวรรณกรรมจีนอิงประวัติศาสตร์ บทประพันธ์โดย เฉินโซ่ว (ตันซิ่ว, Chen Shou) บัณฑิตและขุนนางชาวเสฉวน มีตัวตนจริงอยู่ในสมัยยุคสามก๊ก โดยเนื้อหาตามบทประพันธ์เกิดจากจินตนาการ ซึ่งแท้จริงแล้วฉากสำคัญหลายฉากในจดหมายเหตุสามก๊กเช่น ในปี พ.ศ. 776 ซึ่งเป็นปีเกิดของเฉินโซ่ว ภายหลังพระเจ้าเหี้ยนเต้สละบัลลังก์แล้ว ตระกูลของเฉินโซ่วรับราชการเป็นบริวารแก่จ๊กก๊กของพระเจ้าเล่าปี่ ซึ่งรวมทั้งเฉินโซ่วด้วย ซึ่งบันทึกทางประวัติศาสตร์รวมทั้งเรื่องราวการต่อสู้อย่างละเอียดถี่ถ้วน เป็นการบันทึกโดยตันเซ็กบิดาของเขา
จดหมายเหตุสามก๊ก | |
---|---|
ส่วนหนึ่งของชีวประวัติเปาจิดจากจดหมายเหตุสามก๊ก | |
ผู้ประพันธ์ | เฉินโซ่ว (ตันซิ่ว) |
ชื่อเรื่องต้นฉบับ | 三國志 (ซานกั๋วจื้อ) |
ประเทศ | จีน |
ภาษา | |
หัวเรื่อง | ประวัติศาสตร์ของยุคสามก๊ก |
วันที่พิมพ์ | ศตวรรษที่ 3 |
จดหมายเหตุสามก๊ก | |||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวเต็ม | 三國志 | ||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวย่อ | 三国志 | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาเวียดนาม | |||||||||||||||||||||||
ภาษาเวียดนาม | Tam quốc chí | ||||||||||||||||||||||
ฮ้าน-โนม | 三國志 | ||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาเกาหลี | |||||||||||||||||||||||
ฮันกึล | 삼국지 | ||||||||||||||||||||||
ฮันจา | 三國志 | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาญี่ปุ่น | |||||||||||||||||||||||
คันจิ | 三国志 | ||||||||||||||||||||||
ฮิรางานะ | さんごくし | ||||||||||||||||||||||
|
ในปี พ.ศ. 806 แคว้นจ๊กก๊ก ที่ ตันซิ่ว หรือ เฉินโซ่วอาศัยอยู่ ได้ประกาศยอมแพ้ต่อแคว้นวุย ตันซิ่วและครอบครัวรวมทั้งชาวจ๊กก๊กคนอื่น ๆ จึงถูกนำตัวไปยังวุยก๊ก ขณะนั้นสุมาเจียว ซึ่งเป็นผู้ครองแคว้นวุยสิ้นพระชนม์ สุมาเอี๋ยนจึงเป็นผู้สืบทอดแคว้นต่อไปและสถาปนาราชวงศ์จิ้นขึ้นแทนราชวงศ์วุย และแย่งชิงราชบัลลังก์จากพระเจ้าโจฮวนในปี พ.ศ. 808 ก่อนจะสถาปนาตนเองเป็นพระเจ้าจิ้นหวู่ตี้แห่งราชวงศ์ใหม่ ราชวงศ์จิ้นตะวันตก 15 ปีสืบต่อมา พระเจ้าจิ้นหวู่ตี้ก็สามารถรวบรวมอาณาจักรสามก๊กให้รวมเป็นหนึ่งเดียวได้
ตันซิ่วได้เขียนและรวบรวมหนังสือชุด "ชีวประวัติและผลงานของ จูกัดเหลียง ขงเบ้ง" เมื่อเสนาบดีเตียวหัวได้อ่านแล้วก็ชื่นชอบมาก จึงนำขึ้นถวายให้พระเจ้าจิ้นหวู่ตี้ เมื่อทรงอ่านแล้วก็โปรดปรานและรู้สึกทึ่งกับเรื่องราวของจูกัดเหลียง จึงมีบัญชาให้เรียกตัวตันซิ่วเข้าเฝ้า แล้วสั่งให้เขารวบรวมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในยุคสามก๊กอย่างละเอียด ตันซิ่วจึงเริ่มรวบรวมประวัติศาสตร์ตั้งแต่ในสมัยที่พระเจ้าเลนเต้ขึ้นครองราชย์ใน พ.ศ. 711 ไปจนถึงเหตุการณ์ที่พระเจ้าจิ้นหวู่ตี้รวบรวมแผ่นดินจีนกลับมาเป็นหนึ่งเดียวใน พ.ศ. 823 อย่างละเอียด เพื่อเอากลศึกสงครามต่าง ๆ ที่เกิดในยุคนี้ให้เป็นตำราสงครามให้แก่คนรุ่นหลัง สามก๊กฉบับแรกนี้มีชื่อว่า "ซานกั๋วจื้อ"
อย่างไรก็ตาม ซานกั๋วจื้อ ก็มีอุปสรรคในการเขียนมาก และเป็นเอกสารที่เขียนขึ้นในฐานะของจดหมายเหตุราชสำนัก มีลักษณะเป็นบันทึกชีวประวัติบุคคลต่างๆ ในสมัยปลายราชวงศ์ฮั่นตะวันออก จนสิ้นสุดยุคสามก๊ก เรื่องราวในซานกั๋วจื้อไม่ได้แพร่หลายมากนักในระยะแรก แต่ก็เป็นเอกสารประวัติศาสตร์ยุคสามก๊กฉบับแรกที่ถูกนักเขียนในรุ่นหลังนำมาใช้ค้นคว้า อ้างอิง จนกระทั่งในสมัยราชวงศ์หมิง นักประพันธ์คนสำคัญคือ หลอกว้านจง (ล่อกวนตง) ก็ได้นำจดหมายเหตุสามก๊กมาใช้เป็นต้นแบบในการประพันธ์วรรณกรรมสามก๊ก ซึ่งต่อมาในสมัยราชวงศ์ชิง สองพ่อลูกนักประพันธ์คือ เหมาหลุน และ เหมาจงกัง ก็ได้นำมาปรับปรุงเพิ่มเติมให้กระชับและสมบูรณ์ขึ้น จนกลายเป็นสามก๊กที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน ซึ่งก็คือต้นแบบของ วรรณกรรมสามก๊ก ซานกั๋วเหยี่ยนอี้ นั่นเอง
ประวัติการบันทึกจดหมายเหตุ
ผู้เขียนบันทึกทางประวัติศาสตร์เหตุการณ์ต่าง ๆ ในยุคสามก๊กฉบับแรกคือตันซิ่วหรือเฉินโซ่ว เกิดในปีที่ 11 ศักราชเกี้ยนเฮ็งหรือในปี พ.ศ. 776 เชื่อว่า บิดาของตันซิ่ว คือตันเซ็ก ขุนพลของเล่าปี่ เคยมีผลงานช่วยเล่าปี่ทำศึกที่ฮันต๋ง และต่อมาติดตามขงเบ้งทำศึกปราบภาคเหนือ แต่ภายหลังตันเซ็กถูกขงเบ้งลงโทษและลดตำแหน่ง ตันซิ่วในวัยเด็ก ได้รับการศึกษาจากเจียวจิ๋ว โหราจารย์ในราชสำนักของจ๊กก๊ก ตันซิ่วเป็นคนฉลาดจึงเป็นที่ไม่พอใจของขันทีฮุยโฮ คนสนิทของพระเจ้าเล่าเสี้ยน ต่อมาในปี พ.ศ. 806 เตงงายแม่ทัพแห่งวุยก๊กได้ยกทัพเข้าโจมตีจ๊กก๊ก เป็นเหตุให้พระเจ้าเล่าเสี้ยนต้องยอมสวามิภักดิ์และถูกควบคุมตัวไปยังวุยก๊ก
จุดเริ่มต้นสามก๊ก
ตันซิ่วถูกต้อนจากเสฉวนไปยังวุยก๊กและถูกกีดกันไม่ให้ได้รับการเสนอชื่อให้เข้ารับราชการในตำแหน่งขุนนางของวุยก๊ก จนกระทั่งในปี พ.ศ. 808 สุมาเอี๋ยนโค้นล้มราชวงศ์วุยและสถาปนาตนเองขึ้นเป็นพระเจ้าจิ้นอู่ตี้แห่งราชวงศ์จิ้น ได้มีโอกาสอ่านงานเขียนของตันซิ่วและแสดงความชื่นชมในผลงานการเขียน จึงได้เสนอให้พระเจ้าจิ้นอู่ตี้แต่งตั้งตันซิ่วในตำแหน่งเห่าเหนียม ต่อมาตันซิ่วได้มีโอกาสย้ายกลับมาเสฉวนอีกครั้งและได้พบกับเจียวจิ๋วผู้เป็นอาจารย์ที่กำลังล้มป่วย ตันซิ่วจึงเข้าช่วยเหลือด้วยการรับมอบเอกสารของจ๊กก๊กและสานต่อผลงานการเขียนประวัติศาสตร์ยุคสามก๊กต่อจากเจียวจิ๋ว
ต่อมาตันซิ่วได้ย้ายไปเมืองลกเอี๋ยงและได้รับมอบหมายให้รวบรวมชีวประวัติและผลงานของขงเบ้ง ซึ่งใช้ระยะเวลาในการรวบรวมถึง 5 ปีกว่าจึงเสร็จสิ้น จากนั้น ขุนนางใหญ่ของจิ้นก๊กได้อ่านแล้วประทับใจมากจึงนำขึ้นถวาย พระเจ้าสุมาเอี๋ยน หรือ พระเจ้าจิ้นอู่ตี้ และได้รับความชื่นชมในเรื่องราวของขงเบ้งมาก ภายหลังตันซิ่วจึงได้รับหน้าที่ให้รวบรวมเอกสารและเขียนประวัติศาสตร์ยุคสามก๊กด้วย
แต่การรวบรวมเอกสารเต็มไปด้วยความยากลำบาก เนื่องจากตันซิ่วในขณะนั้นดำรงตำแหน่งเป็นขุนนางชั้นผู้น้อย ในช่วงแรกที่เริ่มเขียนงาน เขายังไม่ได้รับโอกาสให้แตะต้องจดหมายเหตุของราชสำนักวุยในหอสมุดหลวงโดยไม่ได้รับอนุญาต อีกทั้งฝ่ายจ๊กก๊กก็ไม่ได้มีการแต่งตั้งเจ้าพนักงานบันทึกประวัติศาสตร์ไว้ ตันซิ่วจึงมีเพียงจดหมายเหตุของฝ่ายจ๊กก๊กที่ได้รับมอบมาจากเจียวจิ๋วผู้เป็นอาจารย์เท่านั้น ซึ่งในเวลานั้นทางง่อก๊กก็ยังไม่ยอมจำนนต่อจิ้นก๊กด้วย ทำให้ตันซิ่วใช้ระยะเวลาในการรวบรวมเอกสารทางประวัติศาสตร์มากกว่า 30 ปีจึงสำเร็จ จึงสามารถเขียนจดหมายเหตุสามก๊กได้เสร็จสิ้น
จดหมายเหตุสามก๊กนั้นมีความยาวทั้งสิ้น 65 เล่ม
การเผยแพร่ต้นฉบับ
เมื่อต้นฉบับของสามก๊กหรือจดหมายเหตุสามก๊กของตันซิ่ว เริ่มเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย กลับส่งผลกระทบต่อตันซิ่วอย่างมากมาย เนื่องจากทายาทของเหล่าขุนนางทางวุยก๊กที่มีตำแหน่งสูงในราชสำนัก ต่างก็มีความต้องการให้ตันซิ่วเขียนจดหมายเหตุสามก๊กในทำนองยกย่องและเชิดชูเหล่าบรรพบุรุษของวุยก๊ก แต่ตันซิ่วไม่ยินยอมปฏิบัติตามคำสั่ง ซึ่งเป็นการสร้างความขุ่นเคืองใจให้แก่เหล่าขุนนางวุยก๊กเป็นอย่างมาก แต่ถึงอย่างไรก็ตาม จดหมายเหตุสามก๊กของตันซิ่วก็ได้รับการช่วยเหลือจากขุนนางและนายทหารผู้ใหญ่ของจิ้นก๊กคือ เตียวหัว และ เตาอี้
เตียวหัวและเตาอี้ได้กราบบังคมทูลให้พระเจ้าจิ้นอู่ตี้พิจารณาจดหมายเหตุสามก๊ก แต่กลับถูกคัดค้านอย่างหนักจากเหล่าขุนนางในราชสำนักที่ไม่เห็นด้วยกับเนื้อหาในจดหมายเหตุสามก๊กของตันซิ่ว ทำให้การพิจารณาเรื่องต้องถูกระงับไป ตันซิ่วเห็นว่าจดหมายเหตุสามก๊กที่เขียนขึ้นนั้นทำให้สถานการณ์ไม่เอื้ออำนวยต่อตนเอง ประกอบกับต้นฉบับร่างสามก๊กนั้นยังไม่เสร็จสมบูรณ์ เนื่องจากขาดข้อมูลจากฝ่ายง่อก๊กอีกเป็นจำนวนมาก จึงหลีกเลี่ยงในการนำขึ้นทูลเกล้าฯถวายต่อพระเจ้าจิ้นอู่ตี้
ภายหลังในปี พ.ศ. 823 ซุนโฮแห่งง่อก๊กยอมจำนนต่อความพ่ายแพ้ ตันซิ่วจึงได้ทำการปรับเปลี่ยนแก้ไขต้นฉบับร่างของจดหมายเหตุสามก๊กอีกครั้ง และในปี พ.ศ. 841 ตันซิ่วก็เสียชีวิต รวมอายุได้ 65 ปี ซึ่งภายหลังจากที่ตันซิ่วเสียชีวิต จดหมายเหตุสามก๊กที่เขียนและเรียบเรียงโดยตันซิ่วกลับได้รับการกล่าวขวัญถึงเป็นอย่างมาก ทำให้ขุนนางหลายคนได้ถวายหนังสือกราบทูลพระเจ้าจิ้นฮุ่ยตี้ ให้นำคนไปคัดลอกต้นฉบับจดหมายเหตุสามก๊กที่บ้านของตันซิ่ว หนังสือสามก๊กหรือจดหมายเหตุสามก๊กจึงเป็นที่รับรองของทางราชการ และได้เข้าไปอยู่ในหอสมุดหลวงตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
การเพิ่มอรรถาธิบายของเผยซงจือ
ในสมัยราชวงศ์ซ่ง มีเจ้ากรมอาลักษณ์ชื่อว่า เผยซงจือ (ไป่ซ่งจี๋) ได้ศึกษาจดหมายเหตุสามก๊กของตันซิ่ว และก็ได้ทำการค้นคว้าเพิ่มเติม รวมถึงเรียบเรียงและชำระเนื้อหาในจดหมายเหตุสามก๊กขึ้นใหม่
เผยซงจือ หรือ ไปซ่งจี๋ ได้วิจัยและวิเคราะห์สาเหตุและที่มาที่ไปของเหตุการณ์ต่างๆ ค้นคว้าเพิ่มเติมจากจดหมายเหตุและบันทึกประวัติศาสตร์ฉบับต่างๆที่เกี่ยวข้อง ไปจนถึงตำนานที่มีชื่อเสียง แม้กระทั่งเรื่องเล่า เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยแต่มีความน่าเชื่อถือ แล้วนำมาเขียนแทรกเป็นอรรถาธิบายสำหรับอธิบายประกอบเสริมเข้าไปเพื่อประกอบการวิจารณ์ต่อข้อเขียนของตันซิ่ว มีทั้งส่วนที่สนับสนุนและคัดค้านบันทึกของตันซิ่วอย่างละเอียดและหลายแง่มุม หรือหากข้อไหนที่ไม่แน่ใจ เขาก็เขียนเป็นปลายเปิดไว้
ด้วยเหตุนี้ จดหมายเหตุสามก๊กของตันซิ่วเฉินโซ่ว ที่ได้ไป่ซ่งจี๋ทำอรรถาธิบายเสริม จึงเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ยุคสามก๊กที่ครอบคลุมและมีข้อมูลอัดแน่นมากกว่าเดิม และเป็นแหล่งอ้างอิงที่ทำให้นักประพันธ์และนักประวัติศาสตร์รุ่นหลังนำมาศึกษาจนถึงปัจจุบัน อีกทั้งข้อมูลอรรถาธิบายหลายอย่างของไป่ซ่งจี๋ ก็มีส่วนช่วยเสริมให้กับ ล่อกวนตง ในการแต่งวรรณกรรมสามก๊กในเวลาต่อมาด้วย
อ้างอิง
- ยศไกร ส.ตันสกุล. จดหมายเหตุสามก๊ก ฉบับเฉินโซ่ว, กรุงเทพฯ: ปราชญ์, 2556
- จดหมายเหตุสามก๊ก, อินไซด์สามก๊ก, ณรงค์ชัย ปัญญานนทชัย, สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พ.ศ. 2550, หน้า 11
- การเผยแพร่ต้นฉบับสามก๊ก, อินไซด์สามก๊ก, ณรงค์ชัย ปัญญานนทชัย, สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พ.ศ. 2550, หน้า 11
- ยศไกร ส.ตันสกุล. สารพันคำถาม เรื่องจริงหรือเสริมแต่งใน จดหมายเหตุสามก๊ก ฉบับเฉินโซ่ว, กรุงเทพฯ: สยามความรู้, 2560, หน้า 8
ข้อมูล
- Chen, Shou (1977) [280s or 290s]. Pei, Songzhi (บ.ก.). 三國志 [Records of the Three Kingdoms]. Taipei: Dingwen Printing.
- de Bary, WM. Theodore (2001), Sources of Japanese Tradition, Columbia University Press
- Cutter, Robert Joe (2015). "San guo zhi" 三國志. ใน Chennault, Cynthia L.; Knapp, Keith N.; Berkowitz, Alan J.; Dien, Albert E. (บ.ก.). Early Medieval Chinese Texts: A Bibliographical Guide. Berkeley, CA: Institute of East Asian Studies, University of California, Berkeley. pp. 250–57. ISBN .
- Three Kingdoms: A Historical Novel. แปลโดย Roberts, Moss. University of California Press. 1991. ISBN .
- Zhang, Xiuping; และคณะ (1993). 100 Books That Influenced China: Sanguo Zhi (ภาษาจีน). Nanning: Guangxi People's Press. ISBN .
แหล่งข้อมูลอื่น
- (ในภาษาจีน) Records of the Three Kingdoms on the page
- (ในภาษาจีน) Records of the Three Kingdoms 《三國志》 Chinese text with matching English vocabulary
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
cdhmayehtusamkk xngkvs Records of the Three Kingdoms cin 三國志 phinxin Sanguo Zhi epnwrrnkrrmcinxingprawtisastr bthpraphnthody echinosw tnsiw Chen Shou bnthitaelakhunnangchaweschwn mitwtncringxyuinsmyyukhsamkk odyenuxhatambthpraphnthekidcakcintnakar sungaethcringaelwchaksakhyhlaychakincdhmayehtusamkkechn inpi ph s 776 sungepnpiekidkhxngechinosw phayhlngphraecaehiynetslabllngkaelw trakulkhxngechinoswrbrachkarepnbriwaraekckkkkhxngphraecaelapi sungrwmthngechinoswdwy sungbnthukthangprawtisastrrwmthngeruxngrawkartxsuxyanglaexiydthithwn epnkarbnthukodytneskbidakhxngekhacdhmayehtusamkk swnhnungkhxngchiwprawtiepacidcakcdhmayehtusamkkphupraphnthechinosw tnsiw chuxeruxngtnchbb三國志 sankwcux praethscinphasahweruxngprawtisastrkhxngyukhsamkkwnthiphimphstwrrsthi 3cdhmayehtusamkkchuxphasacinxksrcintwetm三國志xksrcintwyx三国志karthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinSan guo zhiewd iclsSan1 kuo2 chih4IPA sa n kwo ʈʂɨ phasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylSaam gwok jiy hwidephngSaam1 gwok3 zi3phasahminitphasahkekiynSam kok chiSam kok tsichuxphasaewiydnamphasaewiydnamTam quốc chihan onm三國志chuxphasaekahlihnkul삼국지hnca三國志karthxdesiyngxarxarSamgugjichuxphasayipunkhnci三国志hiranganaさんごくしkarthxdesiyngormaciSangokushi inpi ph s 806 aekhwnckkk thi tnsiw hrux echinoswxasyxyu idprakasyxmaephtxaekhwnwuy tnsiwaelakhrxbkhrwrwmthngchawckkkkhnxun cungthuknatwipyngwuykk khnannsumaeciyw sungepnphukhrxngaekhwnwuysinphrachnm sumaexiyncungepnphusubthxdaekhwntxipaelasthapnarachwngscinkhunaethnrachwngswuy aelaaeyngchingrachbllngkcakphraecaochwninpi ph s 808 kxncasthapnatnexngepnphraecacinhwutiaehngrachwngsihm rachwngscintawntk 15 pisubtxma phraecacinhwutiksamarthrwbrwmxanackrsamkkihrwmepnhnungediywid tnsiwidekhiynaelarwbrwmhnngsuxchud chiwprawtiaelaphlngankhxng cukdehliyng khngebng emuxesnabdietiywhwidxanaelwkchunchxbmak cungnakhunthwayihphraecacinhwuti emuxthrngxanaelwkoprdpranaelarusukthungkberuxngrawkhxngcukdehliyng cungmibychaiheriyktwtnsiwekhaefa aelwsngihekharwbrwmehtukarnthiekidkhuninyukhsamkkxyanglaexiyd tnsiwcungerimrwbrwmprawtisastrtngaetinsmythiphraecaelnetkhunkhrxngrachyin ph s 711 ipcnthungehtukarnthiphraecacinhwutirwbrwmaephndincinklbmaepnhnungediywin ph s 823 xyanglaexiyd ephuxexaklsuksngkhramtang thiekidinyukhniihepntarasngkhramihaekkhnrunhlng samkkchbbaerknimichuxwa sankwcux xyangirktam sankwcux kmixupsrrkhinkarekhiynmak aelaepnexksarthiekhiynkhuninthanakhxngcdhmayehturachsank milksnaepnbnthukchiwprawtibukhkhltang insmyplayrachwngshntawnxxk cnsinsudyukhsamkk eruxngrawinsankwcuximidaephrhlaymaknkinrayaaerk aetkepnexksarprawtisastryukhsamkkchbbaerkthithuknkekhiyninrunhlngnamaichkhnkhwa xangxing cnkrathnginsmyrachwngshming nkpraphnthkhnsakhykhux hlxkwancng lxkwntng kidnacdhmayehtusamkkmaichepntnaebbinkarpraphnthwrrnkrrmsamkk sungtxmainsmyrachwngsching sxngphxluknkpraphnthkhux ehmahlun aela ehmacngkng kidnamaprbprungephimetimihkrachbaelasmburnkhun cnklayepnsamkkthieraruckkninpccubn sungkkhuxtnaebbkhxng wrrnkrrmsamkk sankwehyiynxi nnexngprawtikarbnthukcdhmayehtuphuekhiynbnthukthangprawtisastrehtukarntang inyukhsamkkchbbaerkkhuxtnsiwhruxechinosw ekidinpithi 11 skrachekiynehnghruxinpi ph s 776 echuxwa bidakhxngtnsiw khuxtnesk khunphlkhxngelapi ekhymiphlnganchwyelapithasukthihntng aelatxmatidtamkhngebngthasukprabphakhehnux aetphayhlngtneskthukkhngebnglngothsaelaldtaaehnng tnsiwinwyedk idrbkarsuksacakeciywciw ohracaryinrachsankkhxngckkk tnsiwepnkhnchladcungepnthiimphxickhxngkhnthihuyoh khnsnithkhxngphraecaelaesiyn txmainpi ph s 806 etngngayaemthphaehngwuykkidykthphekhaocmtickkk epnehtuihphraecaelaesiyntxngyxmswamiphkdiaelathukkhwbkhumtwipyngwuykk cuderimtnsamkk tnsiwthuktxncakeschwnipyngwuykkaelathukkidknimihidrbkaresnxchuxihekharbrachkarintaaehnngkhunnangkhxngwuykk cnkrathnginpi ph s 808 sumaexiynokhnlmrachwngswuyaelasthapnatnexngkhunepnphraecacinxutiaehngrachwngscin idmioxkasxannganekhiynkhxngtnsiwaelaaesdngkhwamchunchminphlngankarekhiyn cungidesnxihphraecacinxutiaetngtngtnsiwintaaehnngehaehniym txmatnsiwidmioxkasyayklbmaeschwnxikkhrngaelaidphbkbeciywciwphuepnxacarythikalnglmpwy tnsiwcungekhachwyehluxdwykarrbmxbexksarkhxngckkkaelasantxphlngankarekhiynprawtisastryukhsamkktxcakeciywciw txmatnsiwidyayipemuxnglkexiyngaelaidrbmxbhmayihrwbrwmchiwprawtiaelaphlngankhxngkhngebng sungichrayaewlainkarrwbrwmthung 5 pikwacungesrcsin caknn khunnangihykhxngcinkkidxanaelwprathbicmakcungnakhunthway phraecasumaexiyn hrux phraecacinxuti aelaidrbkhwamchunchmineruxngrawkhxngkhngebngmak phayhlngtnsiwcungidrbhnathiihrwbrwmexksaraelaekhiynprawtisastryukhsamkkdwy aetkarrwbrwmexksaretmipdwykhwamyaklabak enuxngcaktnsiwinkhnanndarngtaaehnngepnkhunnangchnphunxy inchwngaerkthierimekhiynngan ekhayngimidrboxkasihaetatxngcdhmayehtukhxngrachsankwuyinhxsmudhlwngodyimidrbxnuyat xikthngfayckkkkimidmikaraetngtngecaphnknganbnthukprawtisastriw tnsiwcungmiephiyngcdhmayehtukhxngfayckkkthiidrbmxbmacakeciywciwphuepnxacaryethann sunginewlannthangngxkkkyngimyxmcanntxcinkkdwy thaihtnsiwichrayaewlainkarrwbrwmexksarthangprawtisastrmakkwa 30 picungsaerc cungsamarthekhiyncdhmayehtusamkkidesrcsin cdhmayehtusamkknnmikhwamyawthngsin 65 elm karephyaephrtnchbb emuxtnchbbkhxngsamkkhruxcdhmayehtusamkkkhxngtnsiw erimepnthiruckknxyangaephrhlay klbsngphlkrathbtxtnsiwxyangmakmay enuxngcakthayathkhxngehlakhunnangthangwuykkthimitaaehnngsunginrachsank tangkmikhwamtxngkarihtnsiwekhiyncdhmayehtusamkkinthanxngykyxngaelaechidchuehlabrrphburuskhxngwuykk aettnsiwimyinyxmptibtitamkhasng sungepnkarsrangkhwamkhunekhuxngicihaekehlakhunnangwuykkepnxyangmak aetthungxyangirktam cdhmayehtusamkkkhxngtnsiwkidrbkarchwyehluxcakkhunnangaelanaythharphuihykhxngcinkkkhux etiywhw aela etaxi etiywhwaelaetaxiidkrabbngkhmthulihphraecacinxutiphicarnacdhmayehtusamkk aetklbthukkhdkhanxyanghnkcakehlakhunnanginrachsankthiimehndwykbenuxhaincdhmayehtusamkkkhxngtnsiw thaihkarphicarnaeruxngtxngthukrangbip tnsiwehnwacdhmayehtusamkkthiekhiynkhunnnthaihsthankarnimexuxxanwytxtnexng prakxbkbtnchbbrangsamkknnyngimesrcsmburn enuxngcakkhadkhxmulcakfayngxkkxikepncanwnmak cunghlikeliynginkarnakhunthuleklathwaytxphraecacinxuti phayhlnginpi ph s 823 sunohaehngngxkkyxmcanntxkhwamphayaeph tnsiwcungidthakarprbepliynaekikhtnchbbrangkhxngcdhmayehtusamkkxikkhrng aelainpi ph s 841 tnsiwkesiychiwit rwmxayuid 65 pi sungphayhlngcakthitnsiwesiychiwit cdhmayehtusamkkthiekhiynaelaeriyberiyngodytnsiwklbidrbkarklawkhwythungepnxyangmak thaihkhunnanghlaykhnidthwayhnngsuxkrabthulphraecacinhuyti ihnakhnipkhdlxktnchbbcdhmayehtusamkkthibankhxngtnsiw hnngsuxsamkkhruxcdhmayehtusamkkcungepnthirbrxngkhxngthangrachkar aelaidekhaipxyuinhxsmudhlwngtngaetnnepntnmakarephimxrrthathibaykhxngephysngcuxinsmyrachwngssng miecakrmxalksnchuxwa ephysngcux ipsngci idsuksacdhmayehtusamkkkhxngtnsiw aelakidthakarkhnkhwaephimetim rwmthungeriyberiyngaelacharaenuxhaincdhmayehtusamkkkhunihm ephysngcux hrux ipsngci idwicyaelawiekhraahsaehtuaelathimathiipkhxngehtukarntang khnkhwaephimetimcakcdhmayehtuaelabnthukprawtisastrchbbtangthiekiywkhxng ipcnthungtananthimichuxesiyng aemkrathngeruxngela ekrdelkekrdnxyaetmikhwamnaechuxthux aelwnamaekhiynaethrkepnxrrthathibaysahrbxthibayprakxbesrimekhaipephuxprakxbkarwicarntxkhxekhiynkhxngtnsiw mithngswnthisnbsnunaelakhdkhanbnthukkhxngtnsiwxyanglaexiydaelahlayaengmum hruxhakkhxihnthiimaenic ekhakekhiynepnplayepidiw dwyehtuni cdhmayehtusamkkkhxngtnsiwechinosw thiidipsngcithaxrrthathibayesrim cungepnbnthukprawtisastryukhsamkkthikhrxbkhlumaelamikhxmulxdaennmakkwaedim aelaepnaehlngxangxingthithaihnkpraphnthaelankprawtisastrrunhlngnamasuksacnthungpccubn xikthngkhxmulxrrthathibayhlayxyangkhxngipsngci kmiswnchwyesrimihkb lxkwntng inkaraetngwrrnkrrmsamkkinewlatxmadwyxangxingysikr s tnskul cdhmayehtusamkk chbbechinosw krungethph prachy 2556 cdhmayehtusamkk xinisdsamkk nrngkhchy pyyannthchy sankphimphdxkhya ph s 2550 hna 11 karephyaephrtnchbbsamkk xinisdsamkk nrngkhchy pyyannthchy sankphimphdxkhya ph s 2550 hna 11 ysikr s tnskul sarphnkhatham eruxngcringhruxesrimaetngin cdhmayehtusamkk chbbechinosw krungethph syamkhwamru 2560 hna 8 khxmul Chen Shou 1977 280s or 290s Pei Songzhi b k 三國志 Records of the Three Kingdoms Taipei Dingwen Printing de Bary WM Theodore 2001 Sources of Japanese Tradition Columbia University Press Cutter Robert Joe 2015 San guo zhi 三國志 in Chennault Cynthia L Knapp Keith N Berkowitz Alan J Dien Albert E b k Early Medieval Chinese Texts A Bibliographical Guide Berkeley CA Institute of East Asian Studies University of California Berkeley pp 250 57 ISBN 978 1 55729 109 7 Three Kingdoms A Historical Novel aeplody Roberts Moss University of California Press 1991 ISBN 0 520 22503 1 Zhang Xiuping aelakhna 1993 100 Books That Influenced China Sanguo Zhi phasacin Nanning Guangxi People s Press ISBN 9787219023396 aehlngkhxmulxunWikisource wikisxrsphasacin 中文 mikhxmultnchbbekiywkb cdhmayehtusamkk phasacin wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb cdhmayehtusamkk inphasacin Records of the Three Kingdoms on the page inphasacin Records of the Three Kingdoms 三國志 Chinese text with matching English vocabulary