ระวีพันธุ์ สุจริตกุล

ดร. คุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล (เดิม: เจ้าระวีพันธุ์ ณ เชียงใหม่; เกิด: 24 มกราคม พ.ศ. 2471 - 1 มกราคม พ.ศ. 2558) เป็นธิดาในเจ้าราชบุตร (วงศ์ตวัน ณ เชียงใหม่) กับเจ้าภัทรา ณ เชียงใหม่ เป็นนัดดาในพลตรี เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์สุดท้าย

คุณหญิง เจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล ท.จ.
เกิด	เจ้าระวีพันธุ์ ณ เชียงใหม่ 24 มกราคม พ.ศ. 2471
เสียชีวิต	1 มกราคม พ.ศ. 2558 (86 ปี) โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย
คู่สมรส	สุชาต สุจริตกุล
บิดามารดา	เจ้าราชบุตร (วงศ์ตวัน ณ เชียงใหม่) (บิดา) เจ้าภัทรา ณ เชียงใหม่ (มารดา)

คุณหญิงระวีพันธุ์ เคยดำรงตำแหน่งเป็นรองประธานมูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ และอดีตประธานมูลนิธิกู่เจ้าหลวงเชียงใหม่ (วัดสวนดอก)

ประวัติ

คุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล หรือเจ้าต่อน ประสูติเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2471 เป็นธิดาคนที่สามในเจ้าราชบุตร (วงศ์ตวัน ณ เชียงใหม่) กับเจ้าภัทรา ณ ลำพูน มีพี่สาวร่วมบิดามารดาคือ เจ้าพงศ์แก้ว ณ ลำพูน และมีพี่สาวต่างมารดาหนึ่งคนคือ เจ้าวงศ์จันทร์ คชเสนี

คุณหญิงระวีพันธุ์เข้าศึกษาที่โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัย จนจบชั้นมัธยม 6 (หรือมัธยมศึกษาตอนต้นในปัจจุบัน) จากนั้นเข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ภาคพายัพ รุ่นที่ 7 รุ่นเดียวกับสุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ จนจบชั้นมัธยม 8 และได้รับปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (การพัฒนาสังคม) จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2547

คุณหญิงระวีพันธุ์ได้ประกอบธุรกิจเหมืองแร่ ร่วมกับนายสุชาต สุจริตกุล สามี

บั้นปลายชีวิต

ช่วงปี พ.ศ. 2553 คุณหญิงระวีพันธุ์ประสบอุบัติเหตุหกล้มจนต้องผ่าตัด และแพทย์ให้งดการออกงานสังคม จนกระทั่งถึงแก่อนิจกรรมอย่างสงบด้วยอาการเส้นเลือดอุดตันในปอด ประกอบกับความดันต่ำอันเป็นโรคประจำตัว เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2558 ที่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ สิริอายุ 87 ปี การนี้พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้พระราชทานน้ำหลวงอาบศพพร้อมโกศโถ และพระราชทานพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม

และ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ในการพระราชทานเพลิงศพ เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2558 ณ เมรุปราสาทชั่วคราว วัดสวนดอก อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ การนี้ได้มีการจัดสร้างเมรุปราสาทสำหรับการพระราชทานเพลิงศพตามแบบประเพณีจัดการศพเจ้านายฝ่ายเหนือในอดีต

ครอบครัว

คุณหญิงระวีพันธุ์สมรสกับนาย ต.จ. อดีตนายกเทศมนตรีนครเชียงใหม่, อดีตประจำสำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี บุตรของมหาเสวกโท พระยาสุจริตธำรง (อู๊ด สุจริตกุล) อธิบดีกรมวัง กับคุณหญิงเคลื่อน สุจริตธำรง (สกุลเดิม: สินธุประมา) มีบุตรธิดา 3 คน คือ

1. รองศาสตราจารย์ ตะวัน สุจริตกุล สมรสกับ หม่อมราชวงศ์หญิงนุช ศุขสวัสดิ์
2. นางพันธุ์ระวี สุจริตกุล สมรสกับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์วิรัช เจริญเอี่ยม
3. นายรพี สุจริตกุล สมรสกับ นางจันทวรรณ สุจริตกุล

เจ้านายฝ่ายเหนือ

การสืบตระกูล ณ เชียงใหม่

คุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล เป็นเจ้านายที่สืบเชื้อสายโดยตรงจากเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ และเจ้าผู้ครองนครลำพูน เรียกได้ว่าเป็นเจ้าโดยแท้ เมื่อเจ้าราชบุตร (วงษ์ตะวัน ณ เชียงใหม่) ถึงแก่พิราลัย เมื่อปี พ.ศ. 2515 ตามประเพณีการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า แก่เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ จะพระราชทานแก่ทายาทผู้เป็นชายเท่านั้น ด้วยเหตุนี้เจ้าพงษ์อินทร์ ณ เชียงใหม่ อนุชาของเจ้าราชบุตร จึงเป็นผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ดังกล่าว จวบจนสืบทอดมายังเจ้าวงศ์สักก์ ณ เชียงใหม่ โอรสในเจ้าพงษ์อินทร์

ผู้นำเจ้านายฝ่ายเหนือ

แม้ว่าคุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล จะมิได้ดำรงสถานะเป็นผู้สืบตระกูล ณ เชียงใหม่ อย่างเป็นทางการ แต่ก็ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้นำแห่งตระกูล ด้วยเหตุว่าเป็นเจ้านายฝ่ายเหนือที่สืบเชื้อสายโดยตรงอย่างบริสุทธิ์ คุณหญิงเป็นผู้นำเจ้านายฝ่ายเหนือแสดงออกถึงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งในนามของเจ้านายฝ่ายเหนือและมูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ โดยร่วมกับจังหวัดเชียงใหม่และเทศบาลนครเชียงใหม่ จัดโครงการนิทรรศการถาวรบายศรีทูลพระขวัญ เพื่อเป็นการแสดงถึงความจงรักภักดี ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ของภาครัฐและเอกชน

ภารกิจด้านสังคม

คุณหญิงระวีพันธุ์ได้มีโอกาสร่วมกับเจ้าพงศ์แก้ว ณ ลำพูน ผู้เป็นพี่สาว และหม่อมศรีนวล ณ เชียงใหม่ ผู้เป็นภริยาของเจ้าบิดา ในการถวายงานสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เกี่ยวกับการทอผ้า และกิจกรรมทางสังคมสงเคราะห์ จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2534 เมื่อเจ้าพงศ์แก้ว ณ ลำพูน และหม่อมศรีนวล ณ เชียงใหม่ ถึงแก่อนิจกรรมอย่างกระทันหัน บทบาทหน้าที่งานสังคมทั้งหมดจึงตกเป็นภาระหน้าที่ของคุณหญิงระวีพันธุ์ อาทิ ประธานร้านจิตรลดา สนามบินเชียงใหม่ โรงฝึกทอผ้า อำเภอแม่วาง มูลนิธิเด็กกำพร้าบ้านกิ่งแก้ว วิบุลสันติ เป็นต้น

ในปี พ.ศ. 2535 คุณหญิงระวีพันธุ์ ได้ทุ่มเทเวลาให้กับกิจกรรมของมูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ ซึ่งจัดตั้งขึ้นตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมทั้งการจัดตั้งมูลนิธิกู่เจ้าหลวง ในปี พ.ศ. 2543

ต่อมาในปี พ.ศ. 2553 แพทย์สั่งให้งดออกงานสังคม แต่กระนั้นคุณหญิงระวีพันธุ์ก็ยังเดินทางไปดูแลบ้านเด็กกำพร้ากิ่งแก้วอยู่เป็นประจำ รวมทั้งเปิดบ้านให้ญาติพี่น้องและผู้เคารพนับถือเข้าพบที่บ้านพักส่วนตัว

ผู้แทนพระองค์

คุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล ได้รับพระกรุณาจากสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ โปรดให้เป็นผู้แทนพระองค์ในการเปิดงานแสดงคอนเสิร์ตการกุศลเทิดพระเกียรติ 80 พรรษา สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ณ โรงละครกาดเทียร์เตอร์ อุทยานการค้ากาดสวนแก้ว จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2548

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2536 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)
• พ.ศ. 2541 – เหรียญกาชาดสรรเสริญ

ลำดับสาแหรก

พงศาวลีของเจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล

16. พระยาราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง)               8. พระเจ้าอินทวิชยานนท์                       17. เจ้าคำหล้า ณ เชียงใหม่               4. เจ้าแก้วนวรัฐ                             18. น้อยดี               9. หม่อมบัวเขียว ณ เชียงใหม่                       19. กาบแก้ว               2. เจ้าราชบุตร (วงศ์ตวัน ณ เชียงใหม่)                                   20. เจ้าราชบุตร (สุริยฆาต ณ เชียงใหม่)               10. เจ้าราชภาคินัย (แผ่นฟ้า ณ เชียงใหม่)                       21.               5. เจ้าจามรีวงศ์                             22. เจ้ามหาพรหม สิโรรส               11. เจ้าเรือนคำ สิโรรส                       23. เจ้าศรีแก้ว ณ เชียงใหม่               1. คุณหญิงระวีพันธุ์ สุจริตกุล                                         24. เจ้าเหมพินธุไพจิตร               12.                       25.               6. เจ้าจิตตะ ณ ลำพูน                             26.               13.                       27.               3. เจ้าภัทรา ณ ลำพูน                                   28. เจ้าดาราดิเรกรัตนไพโรจน์               14. เจ้าอินทยงยศโชติ                       29. เจ้าปิมปา ณ ลำพูน               7. เจ้าส่องหล้า ณ ลำพูน                             30. หม่อมเจ้าสัตบุศ (ศักรบุตร) อิศรเสนา               15. เจ้ารถแก้ว ณ ลำพูน                       31. เจ้าหญิงทิพย์จักรไม่ปรากฏนาม

อ้างอิง

1. ประกาศนายทะเบียนมูลนิธิจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง จดทะเบียนจัดตั้ง "มูลนิธินวราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ
2. ประกาศนายทะเบียนมูลนิธิจังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง จดทะเบียนจัดตั้ง "มูลนิธิกู่เจ้าหลวงเชียงใหม่ (วัดสวนดอก)"
3. คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์ , นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1] 2021-05-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
4. "คุณหญิง ดร. เจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล". สมาคมนักเรียนเก่าเตรียมอุดมศึกษา ในพระบรมราชูปถัมภ์. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2558. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))^[]
5. . ศูนย์นักศึกษาเก่าสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-06-03. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2558. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
6. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-03-08. สืบค้นเมื่อ 2022-03-08.
7. "คุณหญิง ดร.เจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล สายตระกูล ณ เชียงใหม่ ถึงแก่อนิจกรรม". มติชนออนไลน์. 2 มกราคม 2558. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2558. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
8. "'เจ้าระวีพันธุ์ สุจริตกุล' ถึงแก่กรรม ในหลวงพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ 3 ม.ค. 58". ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. 2 มกราคม 2558. สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2558. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
9. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวในพระราชสำนัก (๑ มกราคม - ๓๑ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๕๘) เล่ม 133 ตอนที่ 16ข หน้า 343 วันที่ 15 มิถุนายน 2559
10. ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 81 ตอนที่ 42 วันที่ 7 พฤษภาคม 2507
11. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2505/D/097/2285.PDF แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการการเมืองในสำนักนายกรัฐมนตรี]
12. เบญจวรรณ บุญโทแสง. พัฒนาการการปรับตัวทางการเมืองของกลุ่มอำนาจท้องถิ่นภายหลังการผนวกดินแดนของสยาม (พ.ศ. 2442-2547): กรณีศึกษาตระกูล ณ เชียงใหม่. 2011-12-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2550
13. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2010-03-25.
14. สะเก็ดล้านนา : 19 เมษายน 2557
15. ราชกิจจานุเบกษา, ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า 2022-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๒๑ ตอนที่ ๙ ข หน้า ๔, ๔ พฤษภาคม ๒๕๔๗