พระประแดง เป็นอำเภอที่มีขนาดพื้นที่เล็กที่สุดในจังหวัดสมุทรปราการ ในอดีตมีฐานะเป็นศูนย์กลางของจังหวัดพระประแดง แต่ต่อมาถูกยุบรวมเข้ากับจังหวัดสมุทรปราการดังเช่นปัจจุบัน
อำเภอพระประแดง | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Phra Pradaeng |
คำขวัญ: ป้อมแผลงไฟฟ้า ราชานุสาวรีย์ ประเพณีสงกรานต์ หมู่บ้านชาวมอญ สวนศรีนครเขื่อนขันธ์ งามตระการวัดหลวง มะม่วงน้ำดอกไม้ ติดใจข้าวเม่าทอด สุดยอดกะละแม | |
แผนที่จังหวัดสมุทรปราการ เน้นอำเภอพระประแดง | |
พิกัด: 13°39′30″N 100°32′2″E / 13.65833°N 100.53389°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | สมุทรปราการ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 73.370 ตร.กม. (28.328 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2566) | |
• ทั้งหมด | 181,414 คน |
• ความหนาแน่น | 2,472.59 คน/ตร.กม. (6,404.0 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 10130 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 1104 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอพระประแดง ถนนนครเขื่อนขันธ์ ตำบลตลาด อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ 10130 |
ส่วนหนึ่งของ |
ที่มาของชื่อ
คำว่า "พระประแดง" บ้างว่ามาจากคำว่า "ประแดง" หรือ "บาแดง" แปลว่า คนเดินหมายหรือ คนนำข่าวสาร แต่เดิมเมืองพระประแดงเป็นเมืองหน้าด่านเมื่อมีเหตุการณ์ใด ๆ เกิดขึ้น จะต้องแจ้งข่าวสารไปให้เมืองหลวง (ละโว้) ทราบโดยเร็ว
ส่วนจิตร ภูมิศักดิ์ อธิบายว่า "พระประแดง" มาจากชื่อ "พระแผดง" ซึ่งเป็นชื่อเทวรูปสำคัญที่ขุดพบสององค์ที่คลองสำโรงต่อคลองทับนางเมื่อปี พ.ศ. 2061 ซึ่งคำว่า "แผดง" มาจากคำของขอมโบราณว่า "เผฺดง" ที่ใช้เรียกเทวรูปหรือตำแหน่งยศขุนนาง โดยเชื่อว่าชื่อเมืองน่าจะเรียกตามศาลพระแผดงที่พวกขอมเคยสร้างไว้
ส่วนรุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล สันนิษฐานว่า "พระประแดง" มาจากคำว่า "กมารเตง" ที่หมายถึงเทวรูปศักดิ์สิทธิ์สององค์ดังกล่าว
ประวัติศาสตร์
พระประแดงเดิมตรงคลองเตย
1 2 | |||||
แผนที่โดยเอ็งเงิลแบร์ท เค็มพ์เฟอร์ พ.ศ. 2223
|
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ วินิจฉัยว่า พระประแดงเป็นเมืองโบราณสมัยขอมมีชื่อเรียกว่า "พระประแดง" แต่ประเด็นนี้ก็พิสูจน์ได้ยาก
ตำแหน่งที่ตั้งเมืองพระประแดงเดิม ปัจจุบันตั้งอยู่ในบริเวณท่าเรือคลองเตย กรุงเทพมหานคร เหตุผลที่สนับสนุนที่ตั้งเดิมนี้ คือ มีปรากฏในจดหมายเหตุเอ็งเงิลแบร์ท เค็มพ์เฟอร์ ได้ลงตำแหน่งเมืองพระประแดง (Prapedain) อยู่บริเวณคุ้งแม่น้ำตรงบริเวณคลองเตยในปัจจุบัน และในแต่งโดย ซึ่งเชื่อว่าท่านมีอายุอยู่ในช่วงรัชกาลที่ 1 เมื่อท่านได้ล่องเรือผ่านช่องนนทรี จากนั้นถึงบางเตยซึ่งก็คือตำแหน่งคลองเตยในปัจจุบัน แล้วจึงกล่าวถึงศาลพระแผดง (ศาลพระประแดง) แล้วจึงเป็นพระโขนง
โคลงนิราศพระยาตรังผลงานพระยาตรังได้แต่งขึ้นในต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ในโคลงบทที่ 29 ถึงช่องนนทรี แล้วกล่าวถึงศาลพระแผดงและในโคลงบทที่ 31 กล่าวถึงบางขนง (พระโขนง) และในนิราศเมืองแกลงของสุนทรภู่ แต่งขึ้นในรัชกาลที่ 1 เมื่อท่านผ่านบริเวณบ้านบางระจ้าวหรือบางกะเจ้าในปัจจุบัน แล้วเอ่ยถึงศาลพระประแดง
เอกสารที่เกี่ยวข้องกับเมืองพระประแดงปรากฏครั้งแรกในพระราชพงศาวดารฉบับพระจักรพรรดิพงษ์ (จาด) พ.ศ. 2040 แผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ว่า
... ขณะนั้นคลองสำโรงที่จะไปคลองศีรษะจระเข้ คลองทับนางจะไปปากน้ำ เจ้าพญาตื้น เรือใหญ่จะเดินไปมาขัดสน จึงให้ชำระขุดได้รูปเทพารักษ์ 2 องค์หล่อด้วยสัมฤทธิ จารึกองค์หนึ่งชื่อพญาแสนตา องค์หนึ่งชื่อบาทสังฆกรในที่ร่วมคลองสำรงกับคลองทับนางต่อกัน จึงให้พลีกรรมแล้วออกมาปลูกศาลเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ ณ เมืองพระประแดง ...
ขณะที่ในกำสรวลสมุทรในบทที่ 71 ซึ่งเป็นวรรณคดีอยุธยายุคต้น (พ. ณ ประมวญมารค สันนิษฐานว่าแต่งระหว่าง พ.ศ. 2025–2034) ไม่กล่าวถึงพระประแดงเลย จึงสันนิษฐานว่าเมื่อครั้งที่ประพันธ์กำสรวลสมุทรบริเวณเมืองพระประแดงยังไม่น่ามี ทำให้ข้อสันนิษฐานว่าพระประแดงมีมาตั้งแต่สมัยขอมดูยังไม่หนักแน่น เมืองพระประแดงยังเคยใช้เป็นที่รับรองราชทูต ดังปรากฏหลักฐานในบันทึกบาทหลวงตาชาร์ด ที่เดิน ทางเข้ามายังกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 2228 แต่อย่างไรก็ตามเมืองพระประแดงในสมัยอยุธยาไม่น่าที่จะมีบทบาทสูงมาก เพราะเมืองที่มีบทบาทและความสำคัญสูงในบริเวณปากน้ำ คือเมืองธนบุรี ดังจะเห็นได้จากมีการก่อป้อมขนาดใหญ่ที่เมืองธนบุรี รวมถึงในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าท้ายสระที่เจ้าเมืองธนบุรีเป็นแม่กองเกณฑ์หัวเมืองขุดคลองเกร็ดน้อย และยังมีส่วนช่วยเจ้าฟ้าอภัยชิงราชสมบัติ
ปากพระประแดง
เมืองพระประแดงในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าบรมโกศได้เลื่อนมาลงอยู่ที่บริเวณอำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ส่วนจะเลื่อนลงมาเมื่อใดไม่ทราบ และเมื่อเมืองพระประแดงมาอยู่ตำแหน่งใกล้กับแม่น้ำเจ้าพระยา จึงทำให้ในเอกสารเรียกแม่น้ำ เจ้าพระยาช่วงนี้ว่า ปากพระประแดง
จากจดหมายเหตุพระอุบาลีไปลังกาทวีปครั้งแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ พ.ศ. 2295 กล่าวว่า
... ลงไปถึงตึกวิลันดา ณ บางปลากด ณ วันอังคาร เดือนยี่ ขึ้น 6 ค่ำ เพลาเช้า 3 โมง แลมรติงนายกำปั่น ให้ทอดบรรทุกฝาง 6 วัน ณ วันอังคาร เดือนยี่ขึ้น 12 ค่ำ ถึงเมืองพระประแดง...
จากข้อความดังกล่าว ระบุว่าเมืองพระประแดงอยู่ใต้คลองบางปลากด สอดคล้องกับพระราชสาส์นไปเมืองจีนครั้งกรุงธนบุรีที่ชี้ว่า เมืองพระประแดงเป็นเมืองสุดท้ายก่อนออกทะเลและใกล้กับแหลมฟ้าผ่า พระราชพงศาวดารธนบุรีฉบับจันทนุมาศ (เจิม) ซึ่งชำระในต้นรัชกาลที่ 1 กล่าวว่า เมื่อ พ.ศ. 2311 ว่า
... วันจันทร์ แรมสิบสี่ค่ำ เดือนสาม มีข้อราชการเมืองกัมพูชาธิบดีเมืองปากน้ำ พุทไธมาศบอกเข้ามา จึงทรงพระกรุณาให้พระกรมท่าไปทำค่ายปากน้ำ พระประแดง ท่าจีน แม่กลอง...
จากหลักฐานทั้งหมดชี้ให้เห็นว่าเมืองพระประแดงในช่วงแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าบรมโกศอยู่ใกล้กับปากแม่น้ำเจ้าพระยามาก อีกทั้งเอกสารในช่วงนี้เรียกแม่น้ำเจ้าพระยาช่วงนี้ว่า ปากพระประแดง และยังแสดงให้เห็นได้ว่า ในช่วงระยะต้นสมัยธนบุรีบริเวณคลองเตยไม่ใช่ปากแม่น้ำแล้ว เพราะปากน้ำอยู่ใต้เมืองสมุทรปราการปัจจุบัน เมืองพระประแดงที่คลองเตยเริ่มหมดความสำคัญลง ประกอบกับมีประชากรที่เบาบางเพราะผลกระทบของสงครามเสียกรุงครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2310) จึงส่งผลให้ในปี พ.ศ. 2314 มีการรื้อเอาอิฐกำแพงเก่าเมืองพระประแดงมาก่อกำแพงและป้อมที่ธนบุรี
พระราชพงศาวดารฉบับบริติชมิวเซียม กล่าวถึง ปี จ.ศ. 1169 (พ.ศ. 2350) ว่า สมเด็จกรมพระราชวังบวรฯ ทูลเกล้าถวายพระราชพงศาวดาร เนื้อหาในพระราชพงศาวดารฉบับนี้ได้กล่าวถึง ปากน้ำพระประแดง ในสมเด็จพระบรมโกศ (พ.ศ. 2275–2301) ว่า
บางทีลงที่นั่งใหญ่ ใช้ใบล่องออกปากน้ำ พระประแดง ชมชเลและมัจฉา
เมืองนครเขื่อนขันธ์
เนื่องจากได้ย้ายเมืองหลวงมาที่กรุงเทพ ซึ่งลงใกล้ปากน้ำมากขึ้น ขณะเดียวกันเมืองรายทางจากปากน้ำมาถึงกรุงเทพมีเพียงเมืองเดียวคือ สมุทรปราการ ซึ่งได้สร้างความกังวลเรื่องรับศึกทางทะเล ดังนั้นสมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทจึงได้กราบบังคมทูลขอสร้างเมืองขึ้นที่ปากลัด เนื่องจากมีที่ตั้งเป็นจุดยุทธศาสตร์ใหญ่เหมาะแก่การตั้งป้อมปืนใหญ่และสามารถควบคุมเส้นทางบริเวณปากคลองลัดโพธิ์ได้ แต่ยังไม่สำเร็จเนื่องจากเกิดศึกกับพม่าก่อน
จนในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ลงไปทำเมืองที่บริเวณปากลัด ตัดเอาแขวงกรุงเทพมหานครและแขวงเมืองสมุทรปราการ พระราชทานชื่อเมืองว่า นครเขื่อนขันธ์ ตำแหน่งของเมืองนครเขื่อนขันธ์ตั้งอยู่ระหว่างคลองลัดโพธิ์กับคลองลัดหลวง จน พ.ศ. 2358 จึงให้มีการพระราชพิธีฝังอาถรรพณ์ยกเสาประตูตั้งป้อมที่ปากลัด
เมื่อแรกสถาปนานครเขื่อนขันธ์โปรดเกล้าฯ ให้มอญพวกเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง คชเสนี) มาเป็นพลประจำเมือง ในปีรุ่งขึ้นมอญจากเมาะตะมะอพยพเข้ามา 3 ทาง คือ กาญจนบุรี อุทัยธานี และตาก เข้ามาสมทบที่นครเขื่อนขันธ์ เมื่อแรกสถาปนาเมือง ยังไม่ปรากฏในพระไอยการนาทหารพลเรือนในกฎหมายตราสามดวงว่าเมืองแห่งนี้น่าจำสังกัดกับกรมใด แต่สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ทรงมากำกับการก่อสร้าง เมื่อพระองค์ทิวงคต สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพเมื่อสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จกรมพระราชวังบวรในรัชกาลที่ 3 และพระองค์ก็น่าจะได้กำกับเมืองนครเขื่อนขันธ์ถึงเสด็จทิวงคต จากนั้นสันนิษฐานว่าหม่อมไกรสรได้กำกับเมืองนครเขื่อนขันธ์ต่อเพราะเมื่อ พ.ศ. 2385 โปรดเกล้าฯ ให้หม่อมไกรสรไปกำกับเลกทำอิฐสร้างเมือง อีกทั้งยังมีหลักฐานว่าหม่อมไกรสรเป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการตั้งเจ้าเมืองนครเขื่อนขันธ์ รวมถึงเรื่องที่ท่านถูกกล่าวโทษว่าทำตัวเทียมพระเจ้าอยู่หัวก็เกิดขึ้นที่นครเขื่อนขันธ์
ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เซอร์จอห์น เบาว์ริง ได้เข้ามาสนธิสัญญา กล่าวไว้ใน ราชอาณาจักรและราษฎรสยาม เมื่อท่านผ่านบริเวณนครเขื่อนขันธ์ ซึ่งท่านเรียกว่า ปากลัด และได้กล่าวถึงป้อมที่ปากลัดว่ามีป้อมอยู่ 2 ฟากแม่น้ำ ที่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำ มีโซ่ขวางแม่น้ำ เป็นโซ่เหล็กและเสาไม้ขนาดใหญ่มิให้เรือรบแล่นทวนขึ้นกรุงเทพได้ ป้อมมีทหารจำนวนไม่มาก นอกจากนั้นยังระบุว่า เมืองปากลัดเป็นเมืองที่ส่งฟืนเข้ามากรุงเทพและยังระบุว่าประชากรในเมืองนี้เป็นมอญ ในสมัยรัชกาลที่ 4 เมืองนครเขื่อนขันธ์ขึ้นกับกรมกลาโหม โดยเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง) สมุหกลาโหมมีหน้าที่ดูแลเมืองนครเขื่อนขันธ์ ขณะที่บิดา สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) กำกับเมืองสมุทรปราการ
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ไปขึ้นกับกระทรวงมหาดไทย จากนั้นวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2437 กระทรวงนครบาลกำกับ
ครั้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการเปลี่ยนชื่อเมืองนครเขื่อนขันธ์เป็นเมืองพระประแดง
การเปลี่ยนแปลงเขตการปกครอง
ตรงนี้เป็นประวัติศาสตร์รายปี
- พ.ศ. 2464 ตั้งจังหวัดพระประแดง
- วันที่ 21 สิงหาคม 2470 แก้ไขเขตจังหวัดพระนคร จังหวัดสมุทรปราการ และจังหวัดพระนคร (1,2)
- (1) โอนพื้นที่ตำบลช่องนนทรี ตำบลบางโพงพาง ของอำเภอพระประแดง ไปขึ้นอำเภอพระโขนง และโอนอำเภอพระโขนง จังหวัดพระประแดง มาขึ้นกับจังหวัดพระนคร เป็น อำเภอพระโขนง จังหวัดพระโขนง
- (2) โอนพื้นที่ตำบลบางนา ตำบลสำโรงเหนือ ตำบลสำโรงใต้ ตำบลบางหญ้าแพรก ตำบลบางหัวเสือ ของอำเภอพระประแดงจังหวัดพระประแดง มาขึ้นกับอำเภอสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ
- พ.ศ. 2475 ยุบจังหวัดพระประแดง ทำให้อำเภอพระประแดง ขึ้นกับจังหวัดสมุทรปราการ
- วันที่ 15 มีนาคม 2480 จัดตั้งเทศบาลเมืองพระประแดง ในท้องที่บางส่วนของตำบลเชียงใหม่ ตำบลทรงคนอง และตำบลตลาด (ในปัจจุบันรวมกันเป็นตำบลตลาด)
- วันที่ 1 มกราคม 2486 จังหวัดสมุทรปราการได้ยุบลงเนื่องจากขณะนั้นในช่วง สงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ อำเภอพระประแดง จึงย้ายไปขึ้นกับจังหวัดพระนคร
- วันที่ 10 พฤษภาคม 2489 ตั้งจังหวัดสมุทรปราการ ขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง จึงทำให้อำเภอพระประแดง กลับมาขึ้นกับจังหวัดสมุทรปราการ เหมือนเดิม
- วันที่ 20 กันยายน 2505 ตั้งตำบลบางกระสอบ แยกออกจากตำบลบางน้ำผึ้ง และตำบลทรงคนอง
- วันที่ 22 สิงหาคม 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลพระประแดง ในท้องที่ตำบลบางพึ่ง ตำบลบางครุ ตำบลบางจาก ตำบลบางหญ้าแพรก ตำบลบางหัวเสือ และตำบลสำโรงใต้
- วันที่ 6 พฤศจิกายน 2531 ตั้งตำบลสำโรง แยกออกจากตำบลสำโรงใต้
- วันที่ 1 กรกฎาคม 2533 ตั้งตำบลสำโรงกลาง แยกออกจากตำบลสำโรงใต้
- วันที่ 13 มีนาคม 2535 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลพระประแดง ใหม่ โดยให้ สุขาภิบาลพระประแดง ครอบคลุมในท้องที่ตำบลบางพึ่ง ตำบลบางครุ และตำบลบางจาก และ ให้จัดตั้งสุขาภิบาลสำโรงใต้ ในท้องที่ ตำบลบางหญ้าแพรก ตำบลบางหัวเสือ ตำบลสำโรงใต้ ตำบลสำโรงกลาง และตำบลสำโรง
- วันที่ 24 เมษายน 2537 จัดตั้งเทศบาลตำบลลัดหลวง โดย ยกฐานะจากสุขาภิบาลพระประแดง
- วันที่ 16 มีนาคม 2540 จัดตั้งเทศบาลตำบลสำโรงใต้ โดย ยกฐานะจากสุขาภิบาลสำโรงใต้
- วันที่ 21 กันยายน 2545 จัดตั้งเทศบาลเมืองลัดหลวง โดย ยกฐานะจากเทศบาลตำบลลัดหลวง
- วันที่ 20 สิงหาคม 2552 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลสำโรงใต้ เป็น เทศบาลเมืองสำโรงใต้
- วันที่ 17 กันยายน 2553 เปลี่ยนชื่อเทศบาลเมืองสำโรงใต้ เป็น เทศบาลเมืองปู่เจ้าสมิงพราย
ที่ตั้งและอาณาเขต
ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของจังหวัด
- ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตยานนาวา เขตคลองเตย เขตพระโขนง และเขตบางนา (กรุงเทพมหานคร) มีแนวกึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองสมุทรปราการ มี คลองบางฝ้าย คลองขุด คลองบางนางเกรงและถนนทางรถไฟเก่า (สายปากน้ำ) เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองสมุทรปราการและอำเภอพระสมุทรเจดีย์ คลองขุด คลองบางฝ้าย กึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยา คลองท่าเกวียน และคลองบางจาก เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตทุ่งครุและเขตราษฎร์บูรณะ (กรุงเทพมหานคร) คลองรางใหญ่ คลองขุดเจ้าเมือง ลำรางสาธารณะ คลองบางพึ่ง คลองแจงร้อน เป็นเส้นแบ่งเขต
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอพระประแดงแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 15 ตำบล 177 หมู่บ้าน ได้แก่
ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565) |
---|---|---|---|---|
1. | ตลาด | Talat | ยกเลิกระบบหมู่ | 8,454 |
2. | บางพึ่ง | Bang Phueng | 19 | 22,498 |
3. | บางจาก | Bang Chak | 9 | 21,404 |
4. | บางครุ | Bang Khru | 15 | 24,126 |
5. | บางหญ้าแพรก | Bang Ya Phraek | 22 | 19,357 |
6. | บางหัวเสือ | Bang Hua Suea | 15 | 12,683 |
7. | สำโรงใต้ | Samrong Tai | 10 | 10,896 |
8. | บางยอ | Bang Yo | 10 | 11,108 |
9. | บางกะเจ้า | Bang Kachao | 9 | 4,983 |
10. | บางน้ำผึ้ง | Bang Namphueng | 11 | 5,096 |
11. | บางกระสอบ | Bang Krasop | 11 | 2,642 |
12. | บางกอบัว | Bang Ko Bua | 13 | 6,865 |
13. | ทรงคนอง | Song Khanong | 13 | 7,270 |
14. | สำโรง | Samrong | 10 | 15,731 |
15. | สำโรงกลาง | Samrong Klang | 10 | 10,711 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
อำเภอพระประแดงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 9 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองพระประแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลาดทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองลัดหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางพึ่ง ตำบลบางจาก และตำบลบางครุทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองปู่เจ้าสมิงพราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางหญ้าแพรก ตำบลบางหัวเสือ ตำบลสำโรงใต้ ตำบลสำโรง และตำบลสำโรงกลางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางยอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางยอทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางกะเจ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกะเจ้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำผึ้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางน้ำผึ้งทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางกระสอบ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกระสอบทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางกอบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกอบัวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลทรงคนอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรงคนองทั้งตำบล
การคมนาคม
อำเภอพระประแดงมีถนนสายหลัก ได้แก่
- ถนนสุขสวัสดิ์ ตั้งแต่คลองท่าเกวียนจนถึงคลองบางพึ่ง(สุดเขตจังหวัดสมุทรปราการ)
- ถนนนครเขื่อนขันธ์ ตั้งแต่แยกนครเขื่อนขันธ์จนถึงแม่น้ำเจ้าพระยา(ท่าน้ำพระประแดง)
- ถนนพระราชวิริยาภรณ์
- ถนนเพชรหึงษ์
- ถนนปู่เจ้าสมิงพราย ตั้งแต่แยกรางรถไฟเก่าจนถึงแม่น้ำเจ้าพระยา(ท่าน้ำปู่เจ้า)
- ถนนทางรถไฟสายเก่าปากน้ำ ตั้งแต่แยกรางรถไฟเก่าจนถึงสุดเขตจังหวัดสมุทรปราการ
- ถนนกาญจนาภิเษก (ด้านใต้) ตั้งแต่คลองบางฝ้ายจนถึงสุดเขตจังหวัดสมุทรปราการ
นอกจากนี้ยังมีสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา 2 แห่ง
- สะพานภูมิพล (วงแหวนอุตสาหกรรม)
- สะพานกาญจนาภิเษก
สำหรับการคมนาคมในแม่น้ำเจ้าพระยา ได้แก่ แพขนานยนต์ และ เรือโดยสารข้ามฟาก ของ ห้างหุ้นส่วนจำกัด เภตรา และ บริษัท นาวาสมุทร จำกัด เรือโดยสารข้ามฟาก และ เรือหางยาวบริเวณวัดบางน้ำผึ้งนอก (ฝั่งตรงข้ามกับวัดบางนานอก เขตบางนา กรุงเทพมหานคร) เรือหางยาวบริเวณปลายถนนเพชรหึงษ์ (ฝั่งตรงข้ามกับท่าเรือกรุงเทพ เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร)
สถานที่ท่องเที่ยว
- ป้อมแผลงไฟฟ้า
- (สวนบางกระเจ้า)
ประเพณี
ประเพณีแห่หงส์ ธงตะขาบ
ประเพณีแห่หงส์ ธงตะขาบ กำเนิดขึ้นใน จ.สมุทรปราการ ชาวพระประแดง (มอญปาก-ลัด) ปกติมักมีขึ้นในช่วงเวลา วันที่ 13 เมษายนของทุกปี หรือวันสงกรานต์ ความเป็นมาหรือสาระสำคัญของประเพณีไทยแห่หงส์ ธงตะขาบ ก็เพื่อเป็นการระลึกถึง และเป็นการบูชา รวมไปถึงการเฉลิมฉลองให้กับครั้งที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับลงจากชั้นภพดาวดึงส์ เป็นการถือปฏิบัติสืบทอดกันมาจนปัจจุบันนี้ โดยการร่วมงานเฉลิมฉลองประเพณีไทยนี้ ผู้คนต่าง ๆ มักจะนำเสาหงส์ และ ธงตะขาบ มาใช้คู่กัน
สถานศึกษา
สถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 6
- โรงเรียนราชประชาสมาสัย ฝ่ายมัธยม รัชดาภิเษก ในพระบรมราชูปถัมภ์
- โรงเรียนวัดทรงธรรม
- โรงเรียนวัดบางหญ้าแพรก
- โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า สมุทรปราการ
สถานศึกษาระบบเอกชน
- (ประชานาถ)
บุคคลที่มีชื่อเสียงของเมืองพระประแดง
- นายแช่ม พรหมยงค์ อดีตจุฬาราชมนตรีคนแรกของเมืองพระประแดง
- พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) ผู้ร่วมก่อตั้งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, อดีตรัฐมนตรีกระทรวงเกษตราธิการ และอดีตผู้ก่อตั้งพรรคสัมมาชีพ-ช่วยชาวนา
- อดีตเจ้าอาวาสวัดอาษาสงคราม พระอารามหลวง
- อดีตรองเจ้าคณะอำเภอพระประแดง, อดีตเจ้าคณะตำบลตลาด, อดีตรักษาการเจ้าคณะตำบลบางกะเจ้า, อดีตเลขานุการคณะกรรมการสงฆ์อำเภอพระประแดง และอดีตรองเจ้าอาวาสวัดทรงธรรมวรวิหาร
- นาย อดีตผู้ทรงคุณวุฒิแห่งเมืองพระประแดง
- อดีตนายกสมาคมไทย-รามัญ
- นายสมโพธิ แสงเดือนฉาย ผู้สร้างยอดมนุษย์อุลตร้าแมน และผู้กำกับภาพยนตร์
- อดีตนักฟุตบอลอาชีพคนแรกของประเทศไทย
- นายยรรยง โอฬาระชิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ปี 2550
อ้างอิง
- "ภาคผนวก ตามหาเมืองพระประแดงในพงศาวดาร". 3king.lib.kmutt.ac.th/. สืบค้นเมื่อ 5 December 2014.
- จิตร ภูมิศักดิ์. ความเป็นมาของคำสยาม, ไทย ลาว และขอม และลักษณะทางสังคมของชื่อชนชาติ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : ชนนิยม, 2556, หน้า 414-415
- รุ่งโรจน์ อภิรมย์อนุกูล (2556). "เมืองพระประแดง: จากคลองเตย มานครเขื่อนขันธ์จบที่อำเภอพระประแดง". ดำรงวิชาการ. สืบค้นเมื่อ 30 ธันวาคม 2557.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล. "เมืองพระประแดง : จากคลองเตย มานครเขื่อนขันธ์ จบที่อำเภอพระประแดง" (PDF).
- E. Kaempfer, A description of the Kingdom of Siam (Bangkok: Orchid Press, 1998), 77.
- พระพิพิธสาลี, โคลงนิราศชุมพร โคลงนิราศพระพิพิธสาลี (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2542), 74–75.
- สุนทรภู่, นิราศเมืองแกลง ชีวิตและงานของสุนทรภู่ (กรุงเทพฯ: องค์การค้าคุรุสภา, 2534), 62.
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงษ์ (จาด) (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2533), 18. พระราชพงศาวดารฉบับนี้ ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ สันนิษฐานว่าเป็นพระราชพงศาวดารที่ชำระในสมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวง
- มานิต วัลลิโภดม, "ตามเรือใบขทิงทอง" กำสรวลสมุทรศรีปราชญ์ นิราศนรินทร์ (กรุงเทพฯ: แพร่พิทยา , 2502), 521–522.
- บาทหลวงตาชาร์ด, จดหมายเหตุการเดินทางสู่ประเทศสยาม, แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2528), 29.
- พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2 (กรุงเทพฯ: โอเดียน สโตร์ , 2505), 195–204.
- สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, เรื่องประดิษฐานพระสงฆ์สยามวงศ์ในลังกาทวีป (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2531 ที่ระลึกสมโภชหิรัณยบัฎ พระธรรมปัญญาบดี 24 เมษายน 2531), 92.
- พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 65 (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร , 2503), 28. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพ นางสงวน นพวงศ์ ณ อยุธยา ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยราม
- พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2, 346
- พระราชพงศาวดารกรุงสยาม จากต้นฉบับของบริติชมิวเซียมกรุงลอนดอน ประชุม พงศาวดารภาคที่ 82 (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2537), 319.
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์, พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2, ชำระโดย นฤมล ธีรวัฒน์ , (กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อมรินทร์, 2548), 49.
- วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. . มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-07-22. สืบค้นเมื่อ 2022-06-10.
- ประชุมหมายรับสั่งภาคที่ 3 (กรุงเทพฯ: คณะกรรมการชำประวัติศาสตร์, 2528) , 79–85.
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์, พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2, ชำระโดย นฤมล ธีรวัฒน์, 49,58.
- ประชุมหมายรับสั่งภาคที่ 4 ตอน 2 (กรุงเทพฯ: คณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์, 2537), 86.
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 3 เล่ม 2 (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2530), 110–111.
- จดหมายเหตุรัชกาลที่ 3 เล่ม 2 (กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2530), 110–111.
- Sir J. Boering, The Kingdom and People of Saim Vol. I (Kuala Lampu
- Oxford University Press, 1969), 22.
- เจ้าพระยาทิพากรวงศ์, พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4 (กรุงเทพฯ:กรมศิลปากร, 2507), 223. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานฌาปนกิจศพ นางอนงค์ เฑียรฆราษ
- [1]พระบรมราชโองการ ประกาศ เรื่อง แก้ไขเขตจังหวัดพระนคร ธนบุรี พระประแดง สมุทรปราการ และมีนบุรีในมณฑลกรุงเทพ ฯ กับธัญบุรี ในมณฑลอยุธยา
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ก): 1878–1881. 14 มีนาคม 2480. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2010-05-16.
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (29 ก): 315–317. 9 พฤษภาคม 2489. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2010-05-16.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองสมุทรปราการ และอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (90 ง): 2080–2084. 2 ตุลาคม 2505.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพระประแดง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (90 ง): 2099–2101. 10 กันยายน 2506.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (พิเศษ 234 ง): 65–68. 27 ธันวาคม 2531.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองสมุทรปราการ และอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (พิเศษ 174 ง): 17–24. 16 กันยายน 2533.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลพระประแดงและจัดตั้งสุขาภิบาลสำโรงใต้ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (พิเศษ 126 ง): 85–88. 30 กันยายน 2535.
- "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลลัดหลวง อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ พ.ศ. 2537" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (10 ก): 62–65. 25 มีนาคม 2537.
- "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลสำโรงใต้ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ พ.ศ. 2540" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (2 ก): 1–4. 14 กุมภาพันธ์ 2540.
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 119 (93 ก): 4–6. 20 กันยายน 2545. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2010-05-16.
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 126 (พิเศษ 145 ง): 21. 1 ตุลาคม 2552. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2010-05-16.
- (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 128 ง): 27. 5 พฤศจิกายน 2553. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2013-08-15.
- "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phrapraaedng epnxaephxthimikhnadphunthielkthisudincnghwdsmuthrprakar inxditmithanaepnsunyklangkhxngcnghwdphrapraaedng aettxmathukyubrwmekhakbcnghwdsmuthrprakardngechnpccubnxaephxphrapraaedngxaephxkarthxdesiyngxksrormn xksrormnAmphoe Phra Pradaengsaphankaycnaphieskkhakhwy pxmaephlngiffa rachanusawriy praephnisngkrant hmubanchawmxy swnsrinkhrekhuxnkhnth ngamtrakarwdhlwng mamwngnadxkim tidickhawemathxd sudyxdkalaaemaephnthicnghwdsmuthrprakar ennxaephxphrapraaedngphikd 13 39 30 N 100 32 2 E 13 65833 N 100 53389 E 13 65833 100 53389praeths ithycnghwdsmuthrprakarphunthi thnghmd73 370 tr km 28 328 tr iml prachakr 2566 thnghmd181 414 khn khwamhnaaenn2 472 59 khn tr km 6 404 0 khn tr iml rhsiprsniy 10130rhsphumisastr1104thitngthiwakarthiwakarxaephxphrapraaedng thnnnkhrekhuxnkhnth tabltlad xaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar 10130swnhnungkhxngsaranukrmpraethsithythimakhxngchuxkhawa phrapraaedng bangwamacakkhawa praaedng hrux baaedng aeplwa khnedinhmayhrux khnnakhawsar aetedimemuxngphrapraaedngepnemuxnghnadanemuxmiehtukarnid ekidkhun catxngaecngkhawsaripihemuxnghlwng laow thrabodyerw swncitr phumiskdi xthibaywa phrapraaedng macakchux phraaephdng sungepnchuxethwrupsakhythikhudphbsxngxngkhthikhlxngsaorngtxkhlxngthbnangemuxpi ph s 2061 sungkhawa aephdng macakkhakhxngkhxmobranwa eph dng thiicheriykethwruphruxtaaehnngyskhunnang odyechuxwachuxemuxngnacaeriyktamsalphraaephdngthiphwkkhxmekhysrangiw swnrungorcn phirmyxnukul snnisthanwa phrapraaedng macakkhawa kmaretng thihmaythungethwrupskdisiththisxngxngkhdngklawprawtisastrphrapraaedngedimtrngkhlxngety 12aephnthiodyexngengilaebrth ekhmphefxr ph s 22231taaehnngphrapraaedng edim briewnthaeruxkhlxngety2taaehnngniwxmsetxrdm pakkhlxngbangplakd smedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaph winicchywa phrapraaedngepnemuxngobransmykhxmmichuxeriykwa phrapraaedng aetpraednnikphisucnidyak taaehnngthitngemuxngphrapraaedngedim pccubntngxyuinbriewnthaeruxkhlxngety krungethphmhankhr ehtuphlthisnbsnunthitngedimni khux mipraktincdhmayehtuexngengilaebrth ekhmphefxr idlngtaaehnngemuxngphrapraaedng Prapedain xyubriewnkhungaemnatrngbriewnkhlxngetyinpccubn aelainaetngody sungechuxwathanmixayuxyuinchwngrchkalthi 1 emuxthanidlxngeruxphanchxngnnthri caknnthungbangetysungkkhuxtaaehnngkhlxngetyinpccubn aelwcungklawthungsalphraaephdng salphrapraaedng aelwcungepnphraokhnng okhlngnirasphrayatrngphlnganphrayatrngidaetngkhunintnkrungrtnoksinthr inokhlngbththi 29 thungchxngnnthri aelwklawthungsalphraaephdngaelainokhlngbththi 31 klawthungbangkhnng phraokhnng aelainnirasemuxngaeklngkhxngsunthrphu aetngkhuninrchkalthi 1 emuxthanphanbriewnbanbangracawhruxbangkaecainpccubn aelwexythungsalphrapraaedng exksarthiekiywkhxngkbemuxngphrapraaedngpraktkhrngaerkinphrarachphngsawdarchbbphrackrphrrdiphngs cad ph s 2040 aephndinsmedcphraramathibdithi 2 wa khnannkhlxngsaorngthicaipkhlxngsirsacraekh khlxngthbnangcaippakna ecaphyatun eruxihycaedinipmakhdsn cungihcharakhudidrupethpharks 2 xngkhhlxdwysmvththi carukxngkhhnungchuxphyaaesnta xngkhhnungchuxbathsngkhkrinthirwmkhlxngsarngkbkhlxngthbnangtxkn cungihphlikrrmaelwxxkmapluksalechiykhunpradisthaniw n emuxngphrapraaedng khnathiinkasrwlsmuthrinbththi 71 sungepnwrrnkhdixyuthyayukhtn ph n pramwymarkh snnisthanwaaetngrahwang ph s 2025 2034 imklawthungphrapraaedngely cungsnnisthanwaemuxkhrngthipraphnthkasrwlsmuthrbriewnemuxngphrapraaedngyngimnami thaihkhxsnnisthanwaphrapraaedngmimatngaetsmykhxmduyngimhnkaenn emuxngphrapraaedngyngekhyichepnthirbrxngrachthut dngprakthlkthaninbnthukbathhlwngtachard thiedin thangekhamayngkrungsrixyuthyaemux ph s 2228 aetxyangirktamemuxngphrapraaednginsmyxyuthyaimnathicamibthbathsungmak ephraaemuxngthimibthbathaelakhwamsakhysunginbriewnpakna khuxemuxngthnburi dngcaehnidcakmikarkxpxmkhnadihythiemuxngthnburi rwmthunginaephndinsmedcphraecathaysrathiecaemuxngthnburiepnaemkxngeknthhwemuxngkhudkhlxngekrdnxy aelayngmiswnchwyecafaxphychingrachsmbti pakphrapraaedng emuxngphrapraaednginrchkalsmedcphraecabrmoksideluxnmalngxyuthibriewnxaephxemuxngsmuthrprakar cnghwdsmuthrprakar swncaeluxnlngmaemuxidimthrab aelaemuxemuxngphrapraaedngmaxyutaaehnngiklkbaemnaecaphraya cungthaihinexksareriykaemna ecaphrayachwngniwa pakphrapraaedng cakcdhmayehtuphraxubaliiplngkathwipkhrngaephndinsmedcphraecabrmoks ph s 2295 klawwa lngipthungtukwilnda n bangplakd n wnxngkhar eduxnyi khun 6 kha ephlaecha 3 omng aelmrtingnaykapn ihthxdbrrthukfang 6 wn n wnxngkhar eduxnyikhun 12 kha thungemuxngphrapraaedng cakkhxkhwamdngklaw rabuwaemuxngphrapraaedngxyuitkhlxngbangplakd sxdkhlxngkbphrarachsasnipemuxngcinkhrngkrungthnburithichiwa emuxngphrapraaedngepnemuxngsudthaykxnxxkthaelaelaiklkbaehlmfapha phrarachphngsawdarthnburichbbcnthnumas ecim sungcharaintnrchkalthi 1 klawwa emux ph s 2311 wa wncnthr aermsibsikha eduxnsam mikhxrachkaremuxngkmphuchathibdiemuxngpakna phuthithmasbxkekhama cungthrngphrakrunaihphrakrmthaipthakhaypakna phrapraaedng thacin aemklxng cakhlkthanthnghmdchiihehnwaemuxngphrapraaednginchwngaephndinsmedcphraecabrmoksxyuiklkbpakaemnaecaphrayamak xikthngexksarinchwngnieriykaemnaecaphrayachwngniwa pakphrapraaedng aelayngaesdngihehnidwa inchwngrayatnsmythnburibriewnkhlxngetyimichpakaemnaaelw ephraapaknaxyuitemuxngsmuthrprakarpccubn emuxngphrapraaedngthikhlxngetyerimhmdkhwamsakhylng prakxbkbmiprachakrthiebabangephraaphlkrathbkhxngsngkhramesiykrungkhrngthi 2 ph s 2310 cungsngphlihinpi ph s 2314 mikarruxexaxithkaaephngekaemuxngphrapraaedngmakxkaaephngaelapxmthithnburi phrarachphngsawdarchbbbritichmiwesiym klawthung pi c s 1169 ph s 2350 wa smedckrmphrarachwngbwr thuleklathwayphrarachphngsawdar enuxhainphrarachphngsawdarchbbniidklawthung paknaphrapraaedng insmedcphrabrmoks ph s 2275 2301 wabangthilngthinngihy ichiblxngxxkpakna phrapraaedng chmchelaelamcchaemuxngnkhrekhuxnkhnth citrkrrmfaphnngwdpaekd epnphaphwithichiwitchawmxy wdnisranginsmyrchkalthi 2pxmaephlngiffa sranginsmyphraphuththelishlanphaly emux ph s 2357 enuxngcakidyayemuxnghlwngmathikrungethph sunglngiklpaknamakkhun khnaediywknemuxngraythangcakpaknamathungkrungethphmiephiyngemuxngediywkhux smuthrprakar sungidsrangkhwamkngwleruxngrbsukthangthael dngnnsmedckrmphrarachwngbwrmhasursinghnathcungidkrabbngkhmthulkhxsrangemuxngkhunthipakld enuxngcakmithitngepncudyuththsastrihyehmaaaekkartngpxmpunihyaelasamarthkhwbkhumesnthangbriewnpakkhlxngldophthiid aetyngimsaercenuxngcakekidsukkbphmakxn cninsmyphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly oprdekla ihsmedcphrabwrrachecamhaesnanurkslngipthaemuxngthibriewnpakld tdexaaekhwngkrungethphmhankhraelaaekhwngemuxngsmuthrprakar phrarachthanchuxemuxngwa nkhrekhuxnkhnth taaehnngkhxngemuxngnkhrekhuxnkhnthtngxyurahwangkhlxngldophthikbkhlxngldhlwng cn ph s 2358 cungihmikarphrarachphithifngxathrrphnykesapratutngpxmthipakld emuxaerksthapnankhrekhuxnkhnthoprdekla ihmxyphwkecaphrayamhaoytha ecng khchesni maepnphlpracaemuxng inpirungkhunmxycakemaatamaxphyphekhama 3 thang khux kaycnburi xuthythani aelatak ekhamasmthbthinkhrekhuxnkhnth emuxaerksthapnaemuxng yngimpraktinphraixykarnathharphleruxninkdhmaytrasamdwngwaemuxngaehngninacasngkdkbkrmid aetsmedcphrabwrrachecamhaesnanurks thrngmakakbkarkxsrang emuxphraxngkhthiwngkht smedcphrabwrrachecamhaskdiphlesphemuxsthapnakhunepnsmedckrmphrarachwngbwrinrchkalthi 3 aelaphraxngkhknacaidkakbemuxngnkhrekhuxnkhnththungesdcthiwngkht caknnsnnisthanwahmxmikrsridkakbemuxngnkhrekhuxnkhnthtxephraaemux ph s 2385 oprdekla ihhmxmikrsripkakbelkthaxithsrangemuxng xikthngyngmihlkthanwahmxmikrsrepnphurbsnxngphrabrmrachoxngkartngecaemuxngnkhrekhuxnkhnth rwmthungeruxngthithanthukklawothswathatwethiymphraecaxyuhwkekidkhunthinkhrekhuxnkhnth txmainsmyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw esxrcxhn ebawring idekhamasnthisyya klawiwin rachxanackraelarasdrsyam emuxthanphanbriewnnkhrekhuxnkhnth sungthaneriykwa pakld aelaidklawthungpxmthipakldwamipxmxyu 2 fakaemna thifngsaykhxngaemna mioskhwangaemna epnosehlkaelaesaimkhnadihymiiheruxrbaelnthwnkhunkrungethphid pxmmithharcanwnimmak nxkcaknnyngrabuwa emuxngpakldepnemuxngthisngfunekhamakrungethphaelayngrabuwaprachakrinemuxngniepnmxy insmyrchkalthi 4 emuxngnkhrekhuxnkhnthkhunkbkrmklaohm odyecaphrayasrisuriywngs chwng smuhklaohmmihnathiduaelemuxngnkhrekhuxnkhnth khnathibida smedcecaphrayabrmmhaprayurwngs dis bunnakh kakbemuxngsmuthrprakar txmainsmyrchkalthi 5 ipkhunkbkrathrwngmhadithy caknnwnthi 27 mkrakhm ph s 2437 krathrwngnkhrbalkakb khrninrchsmyphrabathsmedcphramngkuteklaecaxyuhw idmikarepliynchuxemuxngnkhrekhuxnkhnthepnemuxngphrapraaedng karepliynaeplngekhtkarpkkhrxng trngniepnprawtisastrraypi ph s 2464 tngcnghwdphrapraaedng wnthi 21 singhakhm 2470 aekikhekhtcnghwdphrankhr cnghwdsmuthrprakar aelacnghwdphrankhr 1 2 1 oxnphunthitablchxngnnthri tablbangophngphang khxngxaephxphrapraaedng ipkhunxaephxphraokhnng aelaoxnxaephxphraokhnng cnghwdphrapraaedng makhunkbcnghwdphrankhr epn xaephxphraokhnng cnghwdphraokhnng 2 oxnphunthitablbangna tablsaorngehnux tablsaorngit tablbanghyaaephrk tablbanghwesux khxngxaephxphrapraaedngcnghwdphrapraaedng makhunkbxaephxsmuthrprakar cnghwdsmuthrprakar ph s 2475 yubcnghwdphrapraaedng thaihxaephxphrapraaedng khunkbcnghwdsmuthrprakar wnthi 15 minakhm 2480 cdtngethsbalemuxngphrapraaedng inthxngthibangswnkhxngtablechiyngihm tablthrngkhnxng aelatabltlad inpccubnrwmknepntabltlad wnthi 1 mkrakhm 2486 cnghwdsmuthrprakaridyublngenuxngcakkhnanninchwng sngkhramolkkhrngthi 2 sungkxihekidpyhasphawaesrsthkictkta xaephxphrapraaedng cungyayipkhunkbcnghwdphrankhr wnthi 10 phvsphakhm 2489 tngcnghwdsmuthrprakar khunmaxikkhrnghnung cungthaihxaephxphrapraaedng klbmakhunkbcnghwdsmuthrprakar ehmuxnedim wnthi 20 knyayn 2505 tngtablbangkrasxb aeykxxkcaktablbangnaphung aelatablthrngkhnxng wnthi 22 singhakhm 2506 cdtngsukhaphibalphrapraaedng inthxngthitablbangphung tablbangkhru tablbangcak tablbanghyaaephrk tablbanghwesux aelatablsaorngit wnthi 6 phvscikayn 2531 tngtablsaorng aeykxxkcaktablsaorngit wnthi 1 krkdakhm 2533 tngtablsaorngklang aeykxxkcaktablsaorngit wnthi 13 minakhm 2535 epliynaeplngekhtsukhaphibalphrapraaedng ihm odyih sukhaphibalphrapraaedng khrxbkhluminthxngthitablbangphung tablbangkhru aelatablbangcak aela ihcdtngsukhaphibalsaorngit inthxngthi tablbanghyaaephrk tablbanghwesux tablsaorngit tablsaorngklang aelatablsaorng wnthi 24 emsayn 2537 cdtngethsbaltablldhlwng ody ykthanacaksukhaphibalphrapraaedng wnthi 16 minakhm 2540 cdtngethsbaltablsaorngit ody ykthanacaksukhaphibalsaorngit wnthi 21 knyayn 2545 cdtngethsbalemuxngldhlwng ody ykthanacakethsbaltablldhlwng wnthi 20 singhakhm 2552 ykthanacakethsbaltablsaorngit epn ethsbalemuxngsaorngit wnthi 17 knyayn 2553 epliynchuxethsbalemuxngsaorngit epn ethsbalemuxngpuecasmingphraythitngaelaxanaekhttngxyuthangthistawntkechiyngehnuxkhxngcnghwd thisehnux tidtxkbekhtyannawa ekhtkhlxngety ekhtphraokhnng aelaekhtbangna krungethphmhankhr miaenwkungklangaemnaecaphrayaepnesnaebngekht thistawnxxk tidtxkbxaephxemuxngsmuthrprakar mi khlxngbangfay khlxngkhud khlxngbangnangekrng aela thnnthangrthifeka saypakna epnesnaebngekht thisit tidtxkbxaephxemuxngsmuthrprakaraelaxaephxphrasmuthrecdiy khlxngkhud khlxngbangfay kungklangaemnaecaphraya khlxngthaekwiyn aelakhlxngbangcak epnesnaebngekht thistawntk tidtxkbekhtthungkhruaelaekhtrasdrburna krungethphmhankhr khlxngrangihy khlxngkhudecaemuxng larangsatharna khlxngbangphung khlxngaecngrxn epnesnaebngekhtkaraebngekhtkarpkkhrxngkarpkkhrxngswnphumiphakh xaephxphrapraaedngaebngekhtkarpkkhrxngyxyepn 15 tabl 177 hmuban idaek ladb xksrithy xksrormn canwnhmuban canwnprachakr thnwakhm 2565 1 tlad Talat ykelikrabbhmu 8 4542 bangphung Bang Phueng 19 22 4983 bangcak Bang Chak 9 21 4044 bangkhru Bang Khru 15 24 1265 banghyaaephrk Bang Ya Phraek 22 19 3576 banghwesux Bang Hua Suea 15 12 6837 saorngit Samrong Tai 10 10 8968 bangyx Bang Yo 10 11 1089 bangkaeca Bang Kachao 9 4 98310 bangnaphung Bang Namphueng 11 5 09611 bangkrasxb Bang Krasop 11 2 64212 bangkxbw Bang Ko Bua 13 6 86513 thrngkhnxng Song Khanong 13 7 27014 saorng Samrong 10 15 73115 saorngklang Samrong Klang 10 10 711karpkkhrxngswnthxngthin xaephxphrapraaedngprakxbdwyxngkhkrpkkhrxngswnthxngthin 9 aehng idaek ethsbalemuxngphrapraaedng khrxbkhlumphunthitabltladthngtabl ethsbalemuxngldhlwng khrxbkhlumphunthitablbangphung tablbangcak aelatablbangkhruthngtabl ethsbalemuxngpuecasmingphray khrxbkhlumphunthitablbanghyaaephrk tablbanghwesux tablsaorngit tablsaorng aelatablsaorngklangthngtabl xngkhkarbriharswntablbangyx khrxbkhlumphunthitablbangyxthngtabl xngkhkarbriharswntablbangkaeca khrxbkhlumphunthitablbangkaecathngtabl xngkhkarbriharswntablbangnaphung khrxbkhlumphunthitablbangnaphungthngtabl xngkhkarbriharswntablbangkrasxb khrxbkhlumphunthitablbangkrasxbthngtabl xngkhkarbriharswntablbangkxbw khrxbkhlumphunthitablbangkxbwthngtabl xngkhkarbriharswntablthrngkhnxng khrxbkhlumphunthitablthrngkhnxngthngtablkarkhmnakhmxaephxphrapraaedngmithnnsayhlk idaek thnnsukhswsdi tngaetkhlxngthaekwiyncnthungkhlxngbangphung sudekht cnghwdsmuthrprakar thnnnkhrekhuxnkhnth tngaetaeyknkhrekhuxnkhnth cnthungaemnaecaphraya thanaphrapraaedng thnnphrarachwiriyaphrn thnnephchrhungs thnnpuecasmingphray tngaetaeykrangrthifekacnthungaemnaecaphraya thanapueca thnnthangrthifsayekapakna tngaetaeykrangrthif ekacnthung sudekhtcnghwdsmuthrprakar thnnkaycnaphiesk danit tngaetkhlxngbangfaycnthungsudekhtcnghwd smuthrprakar nxkcakniyngmisaphankhamaemnaecaphraya 2 aehng saphanphumiphl wngaehwnxutsahkrrm saphankaycnaphiesk sahrbkarkhmnakhminaemnaecaphraya idaek aephkhnanynt aela eruxodysarkhamfak khxng hanghunswncakd ephtra aela bristh nawasmuthr cakd eruxodysarkhamfak aela eruxhangyawbriewnwdbangnaphungnxk fngtrngkhamkbwdbangnanxk ekhtbangna krungethphmhankhr eruxhangyawbriewnplaythnnephchrhungs fngtrngkhamkbthaeruxkrungethph ekhtkhlxngety krungethphmhankhr saphanphumiphl 1 khwa aelasaphanphumiphl 2 say khwamuxepn praturabaynakhlxngldophthisthanthithxngethiywpxmaephlngiffapxmaephlngiffapxmaephlngiffa swnbangkraeca praephnipraephniaehhngs thngtakhab praephniaehhngs thngtakhab kaenidkhunin c smuthrprakar chawphrapraaedng mxypak ld pktimkmikhuninchwngewla wnthi 13 emsaynkhxngthukpi hruxwnsngkrant khwamepnmahruxsarasakhykhxngpraephniithyaehhngs thngtakhab kephuxepnkarralukthung aelaepnkarbucha rwmipthungkarechlimchlxngihkbkhrngthiphraphuththecaesdcklblngcakchnphphdawdungs epnkarthuxptibtisubthxdknmacnpccubnni odykarrwmnganechlimchlxngpraephniithyni phukhntang mkcanaesahngs aela thngtakhab maichkhuknsthansuksasthansuksaradbmthymsuksasngkdsanknganekhtphunthikarsuksamthymsuksa ekht 6 orngeriynrachprachasmasy faymthym rchdaphiesk inphrabrmrachupthmph orngeriynwdthrngthrrm orngeriynwdbanghyaaephrk orngeriynetriymxudmsuksanxmekla smuthrprakarsthansuksarabbexkchn prachanath bukhkhlthimichuxesiyngkhxngemuxngphrapraaedngnayaechm phrhmyngkh xditcularachmntrikhnaerkkhxngemuxngphrapraaedng phrachwngekstrsilpkar chwng olcaya phurwmkxtngmhawithyalyekstrsastr xditrthmntrikrathrwngekstrathikar aelaxditphukxtngphrrkhsmmachiph chwychawna xditecaxawaswdxasasngkhram phraxaramhlwng xditrxngecakhnaxaephxphrapraaedng xditecakhnatabltlad xditrksakarecakhnatablbangkaeca xditelkhanukarkhnakrrmkarsngkhxaephxphrapraaedng aelaxditrxngecaxawaswdthrngthrrmwrwihar nay xditphuthrngkhunwuthiaehngemuxngphrapraaedng xditnayksmakhmithy ramy naysmophthi aesngeduxnchay phusrangyxdmnusyxultraaemn aelaphukakbphaphyntr xditnkfutbxlxachiphkhnaerkkhxngpraethsithy nayyrryng oxlarachin silpinaehngchati sakhathsnsilp pi 2550xangxing phakhphnwk tamhaemuxngphrapraaednginphngsawdar 3king lib kmutt ac th subkhnemux 5 December 2014 citr phumiskdi khwamepnmakhxngkhasyam ithy law aelakhxm aelalksnathangsngkhmkhxngchuxchnchati phimphkhrngthi 6 krungethph chnniym 2556 hna 414 415 rungorcn xphirmyxnukul 2556 emuxngphrapraaedng cakkhlxngety mankhrekhuxnkhnthcbthixaephxphrapraaedng darngwichakar subkhnemux 30 thnwakhm 2557 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help rungorcn phirmyxnukul emuxngphrapraaedng cakkhlxngety mankhrekhuxnkhnth cbthixaephxphrapraaedng PDF E Kaempfer A description of the Kingdom of Siam Bangkok Orchid Press 1998 77 phraphiphithsali okhlngniraschumphr okhlngnirasphraphiphithsali krungethph krmsilpakr 2542 74 75 sunthrphu nirasemuxngaeklng chiwitaelangankhxngsunthrphu krungethph xngkhkarkhakhuruspha 2534 62 phrarachphngsawdarkrungsrixyuthya chbbphrackrphrrdiphngs cad krungethph krmsilpakr 2533 18 phrarachphngsawdarchbbni s dr nithi exiywsriwngs snnisthanwaepnphrarachphngsawdarthicharainsmyrachwngsbanphluhlwng manit wlliophdm tameruxibkhthingthxng kasrwlsmuthrsriprachy nirasnrinthr krungethph aephrphithya 2502 521 522 bathhlwngtachard cdhmayehtukaredinthangsupraethssyam aeplody snt th okmlbutr krungethph krmsilpakr 2528 29 phrarachphngsawdarchbbphrarachhtthelkha elm 2 krungethph oxediyn sotr 2505 195 204 smedc krmphrayadarngrachanuphaph eruxngpradisthanphrasngkhsyamwngsinlngkathwip krungethph krmsilpakr 2531 thiraluksmophchhirnybd phrathrrmpyyabdi 24 emsayn 2531 92 phrarachphngsawdarkrungthnburi chbbphncnthnumas ecim prachumphngsawdar phakhthi 65 krungethph krmsilpakr 2503 28 phimphepnxnusrninnganchapnkicsph nangsngwn nphwngs n xyuthya n emruwdmkutkstriyram phrarachphngsawdarchbbphrarachhtthelkha elm 2 346 phrarachphngsawdarkrungsyam caktnchbbkhxngbritichmiwesiymkrunglxndxn prachum phngsawdarphakhthi 82 krungethph krmsilpakr 2537 319 ecaphrayathiphakrwngs phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 2 charaody nvml thirwthn krungethph sankphimphxmrinthr 2548 49 wlylksn thrngsiri mulnithielk praiph wiriyaphnthu khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2021 07 22 subkhnemux 2022 06 10 prachumhmayrbsngphakhthi 3 krungethph khnakrrmkarchaprawtisastr 2528 79 85 ecaphrayathiphakrwngs phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 2 charaody nvml thirwthn 49 58 prachumhmayrbsngphakhthi 4 txn 2 krungethph khnakrrmkarcharaprawtisastr 2537 86 cdhmayehturchkalthi 3 elm 2 krungethph krmsilpakr 2530 110 111 cdhmayehturchkalthi 3 elm 2 krungethph krmsilpakr 2530 110 111 Sir J Boering The Kingdom and People of Saim Vol I Kuala Lampu Oxford University Press 1969 22 ecaphrayathiphakrwngs phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 4 krungethph krmsilpakr 2507 223 phimphepnxnusrninnganchapnkicsph nangxnngkh ethiyrkhras 1 phrabrmrachoxngkar prakas eruxng aekikhekhtcnghwdphrankhr thnburi phrapraaedng smuthrprakar aelaminburiinmnthlkrungethph kbthyburi inmnthlxyuthya PDF rachkiccanuebksa 54 0 k 1878 1881 14 minakhm 2480 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 11 09 subkhnemux 2010 05 16 PDF rachkiccanuebksa 63 29 k 315 317 9 phvsphakhm 2489 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2008 04 09 subkhnemux 2010 05 16 prakaskrathrwngmhadithy eruxng tngaelaepliynaeplngekhttablinthxngthixaephxemuxngsmuthrprakar aelaxaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar PDF rachkiccanuebksa 79 90 ng 2080 2084 2 tulakhm 2505 prakaskrathrwngmhadithy eruxng cdtngsukhaphibalphrapraaedng xaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar PDF rachkiccanuebksa 80 90 ng 2099 2101 10 knyayn 2506 prakaskrathrwngmhadithy eruxng tngaelaepliynaeplngekhttablinthxngthixaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar PDF rachkiccanuebksa 105 phiess 234 ng 65 68 27 thnwakhm 2531 prakaskrathrwngmhadithy eruxng tngaelaepliynaeplngekhttablinthxngthixaephxemuxngsmuthrprakar aelaxaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar PDF rachkiccanuebksa 107 phiess 174 ng 17 24 16 knyayn 2533 prakaskrathrwngmhadithy eruxng epliynaeplngekhtsukhaphibalphrapraaedngaelacdtngsukhaphibalsaorngit xaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar PDF rachkiccanuebksa 109 phiess 126 ng 85 88 30 knyayn 2535 phrarachkvsdikacdtngethsbaltablldhlwng xaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar ph s 2537 PDF rachkiccanuebksa 111 10 k 62 65 25 minakhm 2537 phrarachkvsdikacdtngethsbaltablsaorngit xaephxphrapraaedng cnghwdsmuthrprakar ph s 2540 PDF rachkiccanuebksa 114 2 k 1 4 14 kumphaphnth 2540 PDF rachkiccanuebksa 119 93 k 4 6 20 knyayn 2545 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 11 10 subkhnemux 2010 05 16 PDF rachkiccanuebksa 126 phiess 145 ng 21 1 tulakhm 2552 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2011 11 09 subkhnemux 2010 05 16 PDF rachkiccanuebksa 127 phiess 128 ng 27 5 phvscikayn 2553 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2012 01 25 subkhnemux 2013 08 15 rabbsarsnethsephuxkarbrihar stat bora dopa go th