คัมภีร์ไบเบิลฉบับเคลือบแคลง

คัมภีร์นอกสารบบ (อังกฤษ: Apocrypha; กรีก: ἀπόκρυφα สิ่งที่ซ่อนเร้น, ยากที่จะเข้าใจ, หลอกลวง, จากแหล่งข้อมูลที่ไม่อาจยืนยันได้) ในทางศาสนาคริสต์ หมายถึง หนังสือเกี่ยวกับประวัติชีวิตของพระเยซู แต่ไม่ได้บรรจุในสารบบคัมภีร์ไบเบิล และไม่ได้รับการยอมรับจากคริสตจักรส่วนใหญ่ คัมภีร์ดังกล่าวมักเขียนไม่สอดคล้องกับหลักความเชื่อของศาสนาคริสต์กระแสหลัก

โดยทั่วไปแล้วจะเป็นคำที่ใช้กับวรรณกรรมทางศาสนาคริสต์ที่ถือว่ามีประโยชน์แต่อาจจะไม่มีคุณสมบัติที่เรียกว่า ฉะนั้นการที่จะกล่าวว่าหรืองานเขียนเชิงอไญยนิยมเป็นงาน “คัมภีร์นอกสารบบ” จึงเป็นการไม่ถูกต้อง เพราะวรรณกรรมเหล่านี้จะไม่จัดอยู่ในกลุ่มคัมภีร์นอกสารบบโดยคริสตชนนิกายออร์ทอดอกซ์ งานวรรณกรรมที่ไม่ใช่พระวรสารคืองานวรรณกรรมที่ความเที่ยงแท้ของเนื้อหาเป็นที่น่ากังขาหรือการเขียนที่เป็นยังคงเป็นที่โต้เถียงกันอยู่ เมื่อพิจารณาถึงความเชื่อของลัทธิหรือแนวต่าง ๆ ในการระบุว่าวรรณกรรมฉบับใดเป็นของแท้แล้ว ก็จะสรุปได้ว่างานเขียนหลายฉบับก็จะถือว่าเป็น “คัมภีร์นอกสารบบ”

นิกายโรมันคาทอลิกและอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ใช้คัมภีร์พันธสัญญาเดิมตามสารบบ จึงยอมรับ "คัมภีร์อธิกธรรม" เป็นคัมภีร์สารบบที่สองในพันธสัญญาเดิมด้วย แต่นิกายโปรเตสแตนต์ใช้สารบบคัมภีร์ตามซึ่งไม่ยอมรับคัมภีร์ชุดดังกล่าว จึงถือว่าคัมภีร์อธิกธรรมเป็นคัมภีร์นอกสารบบ

คัมภีร์นอกสารบบในภาคพันธสัญญาเดิม

คัมภีร์สารบบที่สองของนิกายโรมันคาทอลิกและนิกายออร์ทอดอกซ์

1. หนังสือโทบิต เรื่องแต่งเกี่ยวกับศาสนาเตือนให้มีความเชื่อในพระเจ้า แม้ในเวลาที่ดูเหมือนว่าพระเจ้าทรงทอดทิ้ง
2. หนังสือยูดิธ เรื่องแต่งขึ้นเพื่อสอนถึงบทบาทของชาวอิสราเอลในแผนการกอบกู้ และชะตากรรมของมนุษยชาติ
3. หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 1 เรื่องราวการต่อสู้ของชาวยิวเพื่อปกป้องการนับถือศาสนา และความซื่อสัตย์ต่อธรรมบัญญัติ
4. หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เรื่องราวของการกบฏ จนถึงชัยชนะของขาวยิวและอิสรภาพ เป้าหมายคือการสั่งสอนและเตือนใจในการประพฤติตน
5. หนังสือปรีชาญาณ ปรีชาญาณในรูปของบุคคลที่เป็นดังผู้ปกป้องผู้ชอบธรรม และการประณามการนับถือรูปเคารพ
6. หนังสือบุตรสิรา ยืนยันกฎศีลธรรมของพระเจ้าความรับผิดชอบของมนุษย์ต่อบาปและการตอบแทนจากพระเจ้า
7. การเล่าซ้ำเรื่องการเนรเทศเพื่อให้ชาวยิวสำนึกถึงความผิด

คัมภีร์สารบบที่สองของนิกายออร์ทอดอกซ์

พันธสัญญาเดิมนอกสารบบอื่น ๆ

คัมภีร์นอกสารบบในภาคพันธสัญญาใหม่

พระวรสารนอกสารบบ

1. หรือ กิจการของปีลาต
2. พระวรสารนักบุญบารนาบัส
3. โดย มาเซียน

กิจการของอัครทูตนอกสารบบ

วิวรณ์นอกสารบบ

พันธสัญญาใหม่นอกสารบบอื่น ๆ

อ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานกรมศัพท์ศาสนาสากล ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 3, กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2552. 734 หน้า. หน้า 58-59. ISBN 
2. Specifically, ἀπόκρυφα is the neuter plural of ἀπόκρυφος, a participle derived from the verb ἀποκρύπτω [infinitive: ἀποκρύπτειν], "to hide something away."

ดูเพิ่ม

• พระวรสาร
• พระวรสารสหทรรศน์