หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 (อังกฤษ: Second Book of Maccabees หรือ Second Maccabees; กรีก: Μακκαβαίων Β´, อักษรโรมัน: Makkabaíōn 2) หรือ 2 มัคคาบี (อังกฤษ: 2 Maccabees) และมีอักษรย่อว่า 2 มคบ. หรือ 2 Macc. เป็นคัมภีร์อธิกธรรมที่เล่าถึงเรื่องราวการข่มเหงชาวยิวภายใต้การปกครองของกษัตริย์ และเรื่องราวกบฏมัคคาบีที่ต่อต้านพระองค์ หนังสือจบด้วยความพ่ายแพ้ของแม่ทัพของจักรวรรดิซิลูซิดเมื่อ 161 ปีก่อนคริสตกาลด้วยการเอาชนะของยูดาสมัคคาบีผู้นำของกลุ่มมัคคาบี
หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เดิมเขียนเป็นภาษากรีกคอยนีโดยชาวยิวพลัดถิ่นที่ไม่ทราบชื่อซึ่งอาศัยในราชอาณาจักรทอเลมี น่าจะเขียนขึ้นในช่วงระหว่าง 150 ถึง 100 ปีก่อนคริสตกาล หนังสือเล่มนี้ร่วมกับหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 1 เป็นหนึ่งในแหล่งข้อมูลที่สำคัญที่สุดของเรื่องราวกบฏมัคคาบี หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ไม่ใช่ภาคต่อของฉบับที่ 1 แต่ทั้งสองเล่มเป็นการนำเสนอเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ของกบฏมัคคาบีอย่างเป็นอิสระในเนื้อหาของแต่ละเล่มเอง เหตุการณ์ในหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เริ่มต้นด้วยเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนเหตุการณ์แรกของหนังสือมัคคาบีฉบับที่ 1 และจบด้วยเหตุการณ์ก่อนเหตุการณ์สุดท้ายของฉบับที่ 1 โดยฉบับที่ 2 เริ่มต้นด้วยเหตุการณ์ที่ขุนนางของจักรวรรดิซิลูซิดพยายามจะริบทรัพย์สมบัติของพระวิหารที่สองเมื่อ 178 ปีก่อนคริสตกาล และจบลงด้วยเมื่อ 161 ปีก่อนคริสตกาล นักวิชาการบางคนเชื่อว่าหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ได้รับอิทธิพลจากธรรมเนียมของฟาริสี โดยมีเนื้อหาที่สนับสนุนและ
เนื้อหาของหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 รวมถึงกับหนังสือมัคคาบีเล่มอื่น ๆ รวมอยู่ในเซปทัวจินต์ซึ่งเป็นรวมคัมภีร์ชาวยิวที่แปลเป็นภาษากรีก หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ไม่ได้แปลเป็นภาษาฮีบรูในทันทีและไม่ได้รวมอยู่ในทานัคซึ่งเป็นสารบบคัมภีร์ฮีบรูเมโซเรติก แม้ว่าชาวยิวที่พูดภาษากรีกอาจได้อ่านหนังสือเล่มนี้ในช่วง 2 ศตวรรษหลังถูกเขียนขึ้น แต่ชาวยิวรุ่นหลังไม่ถือว่าหนังสือเล่มนี้อยู่ในสารบบและไม่ถือว่ามีความสำคัญ คริสต์ศาสนิกชนยุคแรกให้เกียรติหนังสือเล่มนี้ และรวมอยู่ในคัมภีร์อธิกธรรมของพันธสัญญาเดิม คริสต์ศาสนิกชนนิกายโรมันคาทอลิก, อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ และออเรียนทัลออร์ทอดอกซ์ยังคงถือว่าหนังสือเล่มนี้เป็นคัมภีร์อธิกธรรม คริสต์ศาสนิกชนนิกายโปรเตสแตนต์ไม่ถือว่าหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 อยู่ในสารบบ แม้ว่าหลายคนยังถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของคัมภีร์นอกสารบบซึ่งใช้เพื่อวัตถุประสงค์ในการเทศนา
ผู้เขียนและเวลาที่เขียน
ไม่สามารถระบุตัวตนของผู้เขียนหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 แต่ตัวผู้เขียนอ้างว่าหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เป็นฉบับย่อของงานเขียน 5 เล่มของ งานเขียนที่ขนาดยาวกว่านี้ไม่ได้ถูกเก็บรักษาไว้ และไม่แน่ชัดว่ามีข้อความในหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ในปัจจุบันมากน้อยแค่ไหนที่คัดลอกมาจากงานเขียนของยาโสน ผู้เขียนเขียนหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เป็นภาษากรีก และไม่มีหลักฐานอย่างเจาะจงว่ามีฉบับภาษาฮีบรูที่เก่าแก่กว่าหรือไม่ บางส่วนของหนังสือ เช่น บทนำ บทส่งท้าย และการสะท้อนถึงศีลธรรมบางส่วน โดยทั่วไปถือว่ามาจากตัวผู้เขียนหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เอง ไม่ได้มาจากยาโสน นักวิชาการมีความเห็นต่างทั้งในเรื่องเวลาที่งานเขียนของยาโสนถูกเขียนขึ้น และเวลาที่หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ถูกเขียนขึ้น นักวิชาการหลายคนมีความเห็นว่างานเขียนของยาโสนน่าจะเขียนขึ้นร่วมสมัยกับกบฏมัคคาบี คือราว 160-140 ปีก่อนคริสตกาล แต่ทั้งหมดเห็นพ้องกันว่าเขียนขึ้นก่อนหนังสือมัคคาบีฉบับที่ 2 แน่นอน นักวิชาการมีความเห็นว่าหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ถูกเขียนขึ้นในช่วง 150-100 ปีก่อนคริสตกาล โดยทั่วไปถือว่าหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 จะต้องเขียนขึ้นไม่ช้ากว่าทศวรรษ 70 ก่อนคริสตกาล เนื่องจากดูเหมือนว่าผู้เขียนไม่รู้เรื่องที่ปอมปีย์พิชิต และทำให้ยูเดียกลายเป็นรัฐในอารักขาของโรมันเมื่อ 63 ปีก่อนคริสตกาล หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 อาจได้รับการแก้ไขบางส่วนหลังเขียนขึ้น และมาถึงรูปแบบสุดท้ายในเซปทัวจินต์ที่เป็นคัมภีร์ชาวยิวภาษากรีก ในเซปทัวจินต์ยังตั้งชื่อหนังสือนี้ว่า "หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2" เพื่อแยกความแตกต่างจากหนังสือมัคคาบีเล่มอื่น ๆ ไม่ทราบชื่อดั้งเดิมของหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 (หากมี)
หมายเหตุ
- เนื่องจากเนื้อหาส่วนใหญ่ของหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 เป็นการย่อมาจากงานเขียนของอีกคนหนึ่ง บุคคลผู้เขียนหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 จึงมักถูกเรียกว่าเป็น "ผู้สรุปความ" ("epitomist" หรือ "epitomator") มากกว่าจะเป็น "ผู้เขียน" ("author")
- การประมาณในทางวิชาการของเวลาที่หนังสือถูกเขียนขึ้น ได้แก่:
- ให้ความเห็นว่าเวลาที่เขียนคือราว 150 - 140 ปีก่อนคริสตกาล
- Stuckenbruck และ Gurtner ให้ความเห็นว่าเป็นระหว่าง 150-120 ปีก่อนคริสตกาล
- ให้ความเห็นว่าประวัติศาสตร์ที่เขียนโดยยาโสนชาวไซรีนเขียนขึ้นในช่วงรัชสมัยของ (103 ถึง 76 ปีก่อนคริสตกาล) และหนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 ที่เป็นฉบับย่อพร้อมด้วยจดหมายที่เป็นบทนำเขียนขึ้นเมื่อ 76 ปีก่อนคริสตกาล
- John R. Bartlett ให้ความเห็นว่าเป็น "ช่วงใด ๆ ก็ได้เกือบทั้งหมดในช่วง 150 ปีสุดท้ายก่อนคริสตกาล"
อ้างอิง
- 2 มัคคาบี 2:23
- Duggan, Michael W. (2021). "2 Maccabees". ใน Oegema, Gerbern S. (บ.ก.). The Oxford Handbook of the Apocrypha. Oxford University Press. pp. 168–187. doi:10.1093/oxfordhb/9780190689643.013.10. ISBN .
- Schwartz 2008, p. 8–15.
- Stuckenbruck, Loren T.; Gurtner, Daniel M. (2019). T&T Clark Encyclopedia of Second Temple Judaism Volume One. Bloomsbury Publishing. ISBN . สืบค้นเมื่อ 5 January 2021.
- Goldstein 1983, p. 121–122.
- Bartlett 1973, p. 215–219.
บรรณานุกรม
- (1989). Judas Maccabaeus: The Jewish Struggle Against the Seleucids. Cambridge University Press. ISBN .
- Bartlett, John R. (1973). The First and Second Books of the Maccabees. Cambridge: Cambridge University Press.
- (2012). (บ.ก.). 2 Maccabees: A Critical Commentary. Hermeneia. Minneapolis: Augsburg Fortress Press. ISBN .
- (2009) [1988]. The Maccabean Revolt: Anatomy of a Biblical Revolution. Eugene, Oregon: Wipf and Stock. ISBN .
- (1983). II Maccabees: A New Translation with Introduction and Commentary. The Anchor Bible Series. Vol. 41A. Garden City, NY: Doubleday. ISBN .
- (2008). 2 Maccabees. Commentaries on Early Jewish Literature. Berlin: Walter De Gruyter. ISBN .
อ่านเพิ่มเติม
- Borchardt, Francis. 2016. "Reading Aid: 2 Maccabees and the History of Jason of Cyrene Reconsidered." Journal for the Study of Judaism 47, no. 1: 71–87.
- Coetzer, Eugene. 2016. "Heroes and Villains in 2 Maccabees 8:1–36: A Rhetorical Analysis." Old Testament Essays: 419–33.
- Doran, Robert. 1981. Temple Propaganda: The Purpose and Character of 2 Maccabees. Catholic Biblical Quarterly Monograph Series 12. Washington, DC: Catholic Biblical Association.
- Habicht, C. 1976. "Royal Documents in II Maccabees." Harvard Studies in Classical Philology 80: 1–18.
- Janowitz, Naomi. 2017. The Family Romance of Martyrdom In Second Maccabees. New York: Routledge.
- Kosmin, P. 2016. "Indigenous Revolts in 2 Maccabees: The Persian Version." Classical Philology 111, no. 1: 32–53.
- Stewart, Tyler A. 2017. "Jewish Paideia: Greek Education in the Letter of Aristeas and 2 Maccabees." Journal for the Study of Judaism 48, no. 2: 182–202.
- Trotter, Jonathan R. 2017. "2 Maccabees 10:1–8: Who Wrote It and Where Does It Belong?" Journal of Biblical Literature 136, no. 1: 117–30.
แหล่งข้อมูลอื่น
- NRSV text of 2 Maccabees: 2 Maccabees 1:1–7:42, 2 Maccabees 8:1–11:38, 2 Maccabees 12:1–15:39
- วิกิซอร์ซมีงานที่เกี่ยวข้องกับ 2 มัคคาบี
- 2 Maccabees หนังสือเสียงสาธารณสมบัติที่
- หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 โดยคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อคริสตศาสนธรรม แผนกพระคัมภีร์
ก่อนหน้า 1 มัคคาบี | หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 (คัมภีร์อธิกธรรม / คัมภีร์นอกสารบบ) พันธสัญญาเดิม ของโรมันคาทอลิก (ปัจจุบัน) | ถัดไป โยบ |
ก่อนหน้า 1 มัคคาบี | หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 (คัมภีร์อธิกธรรม / คัมภีร์นอกสารบบ) พันธสัญญาเดิม ของโรมันคาทอลิก (อดีต) | ถัดไป มัทธิว |
ก่อนหน้า 1 มัคคาบี | หนังสือมัคคาบี ฉบับที่ 2 (คัมภีร์อธิกธรรม / คัมภีร์นอกสารบบ) พันธสัญญาเดิม ของอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ | ถัดไป |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 xngkvs Second Book of Maccabees hrux Second Maccabees krik Makkabaiwn B xksrormn Makkabaiōn 2 hrux 2 mkhkhabi xngkvs 2 Maccabees aelamixksryxwa 2 mkhb hrux 2 Macc epnkhmphirxthikthrrmthielathungeruxngrawkarkhmehngchawyiwphayitkarpkkhrxngkhxngkstriy aelaeruxngrawkbtmkhkhabithitxtanphraxngkh hnngsuxcbdwykhwamphayaephkhxngaemthphkhxngckrwrrdisilusidemux 161 pikxnkhristkaldwykarexachnakhxngyudasmkhkhabiphunakhxngklummkhkhabi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 edimekhiynepnphasakrikkhxyniodychawyiwphldthinthiimthrabchuxsungxasyinrachxanackrthxelmi nacaekhiynkhuninchwngrahwang 150 thung 100 pikxnkhristkal hnngsuxelmnirwmkbhnngsuxmkhkhabi chbbthi 1 epnhnunginaehlngkhxmulthisakhythisudkhxngeruxngrawkbtmkhkhabi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 imichphakhtxkhxngchbbthi 1 aetthngsxngelmepnkarnaesnxehtukarnthangprawtisastrkhxngkbtmkhkhabixyangepnxisrainenuxhakhxngaetlaelmexng ehtukarninhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 erimtndwyehtukarnthiekidkhunkxnehtukarnaerkkhxnghnngsuxmkhkhabichbbthi 1 aelacbdwyehtukarnkxnehtukarnsudthaykhxngchbbthi 1 odychbbthi 2 erimtndwyehtukarnthikhunnangkhxngckrwrrdisilusidphyayamcaribthrphysmbtikhxngphrawiharthisxngemux 178 pikxnkhristkal aelacblngdwyemux 161 pikxnkhristkal nkwichakarbangkhnechuxwahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 idrbxiththiphlcakthrrmeniymkhxngfarisi odymienuxhathisnbsnunaela enuxhakhxnghnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 rwmthungkbhnngsuxmkhkhabielmxun rwmxyuinespthwcintsungepnrwmkhmphirchawyiwthiaeplepnphasakrik hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 imidaeplepnphasahibruinthnthiaelaimidrwmxyuinthankhsungepnsarbbkhmphirhibruemosertik aemwachawyiwthiphudphasakrikxacidxanhnngsuxelmniinchwng 2 stwrrshlngthukekhiynkhun aetchawyiwrunhlngimthuxwahnngsuxelmnixyuinsarbbaelaimthuxwamikhwamsakhy khristsasnikchnyukhaerkihekiyrtihnngsuxelmni aelarwmxyuinkhmphirxthikthrrmkhxngphnthsyyaedim khristsasnikchnnikayormnkhathxlik xisethirnxxrthxdxks aelaxxeriynthlxxrthxdxksyngkhngthuxwahnngsuxelmniepnkhmphirxthikthrrm khristsasnikchnnikayopretsaetntimthuxwahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 xyuinsarbb aemwahlaykhnyngthuxwaepnswnhnungkhxngkhmphirnxksarbbsungichephuxwtthuprasngkhinkarethsnaphuekhiynaelaewlathiekhiynimsamarthrabutwtnkhxngphuekhiynhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 aettwphuekhiynxangwahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 epnchbbyxkhxngnganekhiyn 5 elmkhxng nganekhiynthikhnadyawkwaniimidthukekbrksaiw aelaimaenchdwamikhxkhwaminhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 inpccubnmaknxyaekhihnthikhdlxkmacaknganekhiynkhxngyaosn phuekhiynekhiynhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 epnphasakrik aelaimmihlkthanxyangecaacngwamichbbphasahibruthiekaaekkwahruxim bangswnkhxnghnngsux echn bthna bthsngthay aelakarsathxnthungsilthrrmbangswn odythwipthuxwamacaktwphuekhiynhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 exng imidmacakyaosn nkwichakarmikhwamehntangthngineruxngewlathinganekhiynkhxngyaosnthukekhiynkhun aelaewlathihnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 thukekhiynkhun nkwichakarhlaykhnmikhwamehnwanganekhiynkhxngyaosnnacaekhiynkhunrwmsmykbkbtmkhkhabi khuxraw 160 140 pikxnkhristkal aetthnghmdehnphxngknwaekhiynkhunkxnhnngsuxmkhkhabichbbthi 2 aennxn nkwichakarmikhwamehnwahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 thukekhiynkhuninchwng 150 100 pikxnkhristkal odythwipthuxwahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 catxngekhiynkhunimchakwathswrrs 70 kxnkhristkal enuxngcakduehmuxnwaphuekhiynimrueruxngthipxmpiyphichit aelathaihyuediyklayepnrthinxarkkhakhxngormnemux 63 pikxnkhristkal hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 xacidrbkaraekikhbangswnhlngekhiynkhun aelamathungrupaebbsudthayinespthwcintthiepnkhmphirchawyiwphasakrik inespthwcintyngtngchuxhnngsuxniwa hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 ephuxaeykkhwamaetktangcakhnngsuxmkhkhabielmxun imthrabchuxdngedimkhxnghnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 hakmi hmayehtuenuxngcakenuxhaswnihykhxnghnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 epnkaryxmacaknganekhiynkhxngxikkhnhnung bukhkhlphuekhiynhnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 cungmkthukeriykwaepn phusrupkhwam epitomist hrux epitomator makkwacaepn phuekhiyn author karpramaninthangwichakarkhxngewlathihnngsuxthukekhiynkhun idaek ihkhwamehnwaewlathiekhiynkhuxraw 150 140 pikxnkhristkalStuckenbruck aela Gurtner ihkhwamehnwaepnrahwang 150 120 pikxnkhristkalihkhwamehnwaprawtisastrthiekhiynodyyaosnchawisrinekhiynkhuninchwngrchsmykhxng 103 thung 76 pikxnkhristkal aelahnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 thiepnchbbyxphrxmdwycdhmaythiepnbthnaekhiynkhunemux 76 pikxnkhristkalJohn R Bartlett ihkhwamehnwaepn chwngid kidekuxbthnghmdinchwng 150 pisudthaykxnkhristkal xangxing2 mkhkhabi 2 23 Duggan Michael W 2021 2 Maccabees in Oegema Gerbern S b k The Oxford Handbook of the Apocrypha Oxford University Press pp 168 187 doi 10 1093 oxfordhb 9780190689643 013 10 ISBN 9780190689667 Schwartz 2008 p 8 15 Stuckenbruck Loren T Gurtner Daniel M 2019 T amp T Clark Encyclopedia of Second Temple Judaism Volume One Bloomsbury Publishing ISBN 9780567658135 subkhnemux 5 January 2021 Goldstein 1983 p 121 122 Bartlett 1973 p 215 219 brrnanukrm 1989 Judas Maccabaeus The Jewish Struggle Against the Seleucids Cambridge University Press ISBN 0521323525 Bartlett John R 1973 The First and Second Books of the Maccabees Cambridge Cambridge University Press 2012 b k 2 Maccabees A Critical Commentary Hermeneia Minneapolis Augsburg Fortress Press ISBN 9780800660505 2009 1988 The Maccabean Revolt Anatomy of a Biblical Revolution Eugene Oregon Wipf and Stock ISBN 978 1 60899 113 6 1983 II Maccabees A New Translation with Introduction and Commentary The Anchor Bible Series Vol 41A Garden City NY Doubleday ISBN 0 385 04864 5 2008 2 Maccabees Commentaries on Early Jewish Literature Berlin Walter De Gruyter ISBN 978 3 11 019118 9 xanephimetimBorchardt Francis 2016 Reading Aid 2 Maccabees and the History of Jason of Cyrene Reconsidered Journal for the Study of Judaism 47 no 1 71 87 Coetzer Eugene 2016 Heroes and Villains in 2 Maccabees 8 1 36 A Rhetorical Analysis Old Testament Essays 419 33 Doran Robert 1981 Temple Propaganda The Purpose and Character of 2 Maccabees Catholic Biblical Quarterly Monograph Series 12 Washington DC Catholic Biblical Association Habicht C 1976 Royal Documents in II Maccabees Harvard Studies in Classical Philology 80 1 18 Janowitz Naomi 2017 The Family Romance of Martyrdom In Second Maccabees New York Routledge Kosmin P 2016 Indigenous Revolts in 2 Maccabees The Persian Version Classical Philology 111 no 1 32 53 Stewart Tyler A 2017 Jewish Paideia Greek Education in the Letter of Aristeas and 2 Maccabees Journal for the Study of Judaism 48 no 2 182 202 Trotter Jonathan R 2017 2 Maccabees 10 1 8 Who Wrote It and Where Does It Belong Journal of Biblical Literature 136 no 1 117 30 aehlngkhxmulxunwikisxrs mingantnchbbekiywkb 2 mkhkhabi wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb 2 mkhkhabi NRSV text of 2 Maccabees 2 Maccabees 1 1 7 42 2 Maccabees 8 1 11 38 2 Maccabees 12 1 15 39 wikisxrsminganthiekiywkhxngkb 2 mkhkhabi 2 Maccabees hnngsuxesiyngsatharnsmbtithi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 odykhnakrrmkarkhathxlikephuxkhristsasnthrrm aephnkphrakhmphirkxnhna 1 mkhkhabi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 khmphirxthikthrrm khmphirnxksarbb phnthsyyaedim khxngormnkhathxlik pccubn thdip oybkxnhna 1 mkhkhabi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 khmphirxthikthrrm khmphirnxksarbb phnthsyyaedim khxngormnkhathxlik xdit thdip mththiwkxnhna 1 mkhkhabi hnngsuxmkhkhabi chbbthi 2 khmphirxthikthrrm khmphirnxksarbb phnthsyyaedim khxngxisethirnxxrthxdxks thdip